MERCEKLER. Kısacası ince kenarlı mercekler ışığı toplar, kalın kenarlı mercekler ışığı dağıtır.

Transkript

1 MERCEKLER İki küresel yüzey veya bir düzlemle bir küresel yüzey arasında kalan saydam ortamlara mercek denir. Şekildeki gibi yüzeyler kesişiyorsa ince kenarlı mercek olur ki bu mercek üzerine gelen bütün ışınları her iki yüzeyden kırarak asal eksenine yaklaştırır. Mercekler yüzeylerin şekline göre iki tip olabilir. Şekildeki gibi yüzeyler kesişmiyorsa bu merceklere kalın kenarlı mercek denir. Kalın kenarlı mercek ışığı her iki yüzeyden kırarak asal eksenden uzaklaştırır. Kısacası ince kenarlı mercekler ışığı toplar, kalın kenarlı mercekler ışığı dağıtır. Bu durum merceğin kırılma indisinin ortamın kırılma indisinden büyük olması halinde mümkündür. Aynalarda olduğu gibi merceklerde de ışığın toplandığı nokta odak noktası ve bu noktanın merceğe uzaklığı odak uzaklığıdır. Fakat burada odak uzaklığı küresel yüzeylerin yarıçapının yarısı kadar değildir ve merceğin hem sağından gelen ışınlar hem de solundan gelen ışınlar her iki yüzeyde de eşit miktarda kırıldıkları için mercekten eşit uzaklıklarda odaklanırlar. Bir mercekte odak uzaklığı; 1. Merceğin yapıldığı maddenin ve içinde bulunduğu ortamın kırılma indisine 2. Merceğin yan yüzeylerinin eğrilik yarıçapının büyüklüğüne ve cinsine (Çukur veya tümsek) 3. Kullanılan ışığın cinsine (Camın bütün ışıklar için kırıcılık indisi farklıdır.) bağlıdır.

2 Merceğin havaya göre odak uzaklığı, suya göre odak uzaklığından daha küçüktür. Merceğin bulunduğu ortamın kırılma indisi artarsa odak uzaklığı da artar ve ortamın kırılma indisi merceğin kırılma indisine eşit olduğunda, ışık hiç kırılmaz. İster ince, isterse kalın kenarlı mercek olsun. Eğer dış ortamın kırılma indisi merceğin kırılma indisinden büyük olursa, ince kenarlı mercek kalın kenarlı mercek gibi, kalın kenarlı mercek de ince kenarlı mercek gibi davranır. Yani mercek karakter değiştirir. Eğrilik yarıçapı büyük olan merceğin odak uzaklığı daha büyüktür. Aynı boydaki şişman merceğin odak uzaklığı zayıf merceğin odak uzaklığından daha küçüktür. Ayrıca bir mercek ortadan ikiye bölünürse, bölünen merceklerin odak uzaklıkları ilk durumdakine göre daha büyük olur. Ortamların ışıklara karşı gösterdikleri kırılma indisi aynı değildir. Bunu prizmadan hatırlıyoruz. n mor >. > n kırmızı olduğundan odak uzaklığı ışığa göre de değişir. Şekil (a) ve (b) de görüldüğü gibi merceğin kırmızı ışığa göre odak uzaklığı, mor ışığa göre odak uzaklığından daha büyüktür. İnce Kenarlı Mercekte Özel Işınlar:

3 İnce kenarlı mercekte özel ışın ve görüntüler çukur aynanın aynısıdır. Sadece aynada yansıma, mercekte ise kırılma olayı vardır. 1. Asal eksene paralel gelen ışın, odaktan geçecek şekilde kırılır. 2. Odaktan geçecek şekilde gelen ışın, asal eksene paralel gider. 3. Odak uzaklığının iki katı mesafede gelen ışın, yine odak uzaklığının iki katı mesafeden geçecek şekilde kırılır. 4. Merceğin optik merkezinden geçecek şekilde gelen ışın doğrultu değiştirmeden gider. Herhangi bir ışının davranışını bulmak için şekildeki gibi ışına paralel ve optik merkezden geçen bir yardımcı eksen çizilir. Sonra gerçek eksenin odağından dikme çıkılır. Yardımcı odak bulunur ve ışın bu odaktan geçirilir. Veya ince kenarlı mercek asal eksene doğru, kalın kenarlı mercek de asal eksenden uzaklaştıracak şekilde kırar. Bu bilgiyi ve özel ışınları dikkate alarak yardımcı eksen çizmeden de herhangi bir ışının izleyeceği yol bulunabilir. İnce Kenarlı Mercekte Görüntü Çizimleri: 1. Cisim 2F noktasının dışında ise görüntü F ile 2F arasında ters, gerçek ve boyu cismin boyundan küçüktür. 2. Cisim 2F de ise görüntüsü 2F de ters, gerçek ve boyu cismin boyuna eşittir.

4 3. Cisim 2F ile F arasında ise görüntüsü 2F nin dışında, ters, gerçek ve boyu cismin boyundan büyüktür. 4. Cisim F de ise görüntüsü sonsuzda olur. 5. Cisim sonsuzda ise, görüntüsü F de, gerçek ve noktasaldır. 6. Cisim mercekle F arasında ise, görüntü cismin arkasında, düz, zahirî ve boyu cismin boyundan büyüktür. Kalın Kenarlı Mercekte Özel Işınlar: Kalın kenarlı mercekteki özel ışınlar ve görüntü çizimleri tümsek aynadaki özel ışınlar ve görüntü çizimlerinin aynısıdır. Sadece tümsek aynada yansıma, merceklerde ise kırılma neticesinde görüntüler oluşacaktır. 1. Asal eksene paralel gelen ışın uzantısı odaktan geçecek şekilde kırılır. 2. Uzantısı odaktan geçecek şekilde gelen ışın asal eksene paralel gidecek şekilde kırılır. 3. Uzantısı 2F noktasından geçecek şekilde gelen ışın yine uzantısı 2F noktasından geçecek şekilde kırılır. 4. Optik merkeze gelen ışın kırılmadan gider.

5 Kalın Kenarlı Mercekte Görüntü Çizimi: Şekilde görüldüğü gibi cisim nerede olursa olsun görüntü her zaman cismin olduğu taraftaki odakla mercek arasında düz, zahiri ve boyu cismin boyundan küçük olur. Cisim merceğe yaklaştıkça görüntü de merceğe yaklaşır ve boyu artar. Cisim sonsuzda iken görüntü odakta olur. Özel Durumlar 1. Cisim ince kenarlı mercekten 3f kadar uzakta ise, görüntüsü mercekten 3f/2 kadar uzakta olur ve boyu cismin boyunun yarısı kadar olur. 2. Cisim ince kenarlı mercekten 3f/2 kadar uzakta ise, görüntüsü mercekten 3f kadar uzakta olur ve görüntünün boyu cismin boyunun iki katı olur. 3. Cisim ince kenarlı mercekten f/2 kadar uzakta ise, görüntüsü cisimle aynı tarafta, mercekten f kadar uzakta ve görüntünün boyu cismin boyunun iki katı olur. 4. Cisim kalın kenarlı mercekten f kadar uzakta ise görüntü mercekten f/2 kadar uzakta ve boyu cismin boyunu yarısı kadar olur.

6 SORULAR 1) Asal eksenleri çakışık olan ince kenarlı mercekle, çukur aynanın odak noktaları sırasıyla f1 ve f2 dir. İnce kenarlı merceğe 2f1 mesafesinden gönderilen I ışınının aynı yoldan geri dönmesi için mercek ile ayna arasındaki uzaklık ne olmalıdır? A)2f1+f2 B)2(f1+f2) C)f1+f2 D)2f1-f2 E)2(f1-f2) 2) Yakınsak bir merceğe gönderilen X ve Y ışınları kırıldıktan sonra şekildeki yolları izliyorlar. Buna göre X ve Y ışınları sırasıyla hangi renk olabilir? A) Mavi Yeşil B) Mavi Sarı C) Yeşil Kırmızı D) Turuncu Kırmızı E) Sarı Yeşil 3) Yakınsak bir mercek saydam X ve Y ortamlarına şekildeki gibi yerleştirilmiştir. X ve Y ortamlarının ışığı kırma indisleri n x ve n y dir. Merceğinki n m dir. Asal eksene paralel gönderilen aynı renkli ışınlardan K şekildeki yolu izlediğine göre L ışını numaralı yollardan hangisini izleyebilir? (n m >n x >n y ) A)1 B)2 C)3 D)4 E)5

7 4) Iraksak X merceği ile yakınsak Y merceğinin asal eksenleri çakışıktır. X merceğine gönderilen I ışını şekildeki yolu izlediğine göre, merceklerin odak uzaklıklarının oranı kaçtır? A) 1 4 B) 1 2 C)1 D)2 E)4 5) Yukarıdaki beyaz ışığın renklerine ayrılmasında yalnız iki renk ışığın yolu çizilmiştir. Buna göre bu çizimlerden hangileri doğru olabilir? A)Yalnız I B)Yalnız II C)I ve II D)I ve III E) I,II ve III 6) Odak noktası F olan ince kenarlı bir merceğin 2F noktasına ışıklı K cismi şekildeki gibi konuluyor. K cismi ok yönünde v hızıyla hareket ettirilerek 0,5 F noktasına getirildiğinde görüntünün ortalama hızı kaç v olur? A) -2 B) -1 C) 1 D) 3 2 E) 2 7)

8 Tek renkli I ışınının X,Y ve Z saydam ortamlarında izlediği yol şekildeki gibidir. Ortamların kırıcılık indisleri sırasıyla n x, n y, n z olduğuna göre, bunları arasında nasıl bir ilişki vardır? A) n y >n x >n z B) n y >n z >n x C) n z >n x >n y D) n x >n y >n z E)n x =n y =n z 8) Eğrilik yarı çapı R, ışığı kırma indisi n 2 olan eğrisel saydam ortam kırma indisi n 1 olan ortamda şekildeki gibi tutulmaktadır. Buna göre tek renkli I ışını belirtilen yollardan hangisini izler? (O noktası eğrisel bölgenin merkezidir; n 2 >n 1 ) A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 9) Bir düzlem aynanın önüne d kalınlığında bir cam yerleştirilmiştir. K,L ve M noktasal ışık kaynaklarının yerleri şekilde gösterildiğine göre bunlardan hangilerinin görüntülerinin aynaya uzaklıkları, kendilerinin aynaya olan uzaklıklarından farklıdır? A) Yalnız L B) Yalnız M C) K ve L D) K ve M E) L ve M 10)

9 K ortamına yerleştirilen merkezleri O noktası olan yarım küre biçimindeki L ve M ortamlarına gönderilen tek renkli I ışınının izlediği yol şekildeki gibidir. K, L ve M ortamlarının ışığı kırma indisleri sırasıyla n k, n l, n m olduğuna göre, bunlar arasındaki ilişki nedir? A) n k =n l =n m B) n k =n l >n m C) n l >n k =n m D) n m >n k =n l E) n m >n l >n 11) Şekildeki P kutusunda tam yansımalı iki prizma vardır. K ve L ışık ışınları bu prizmalardan geçerken şekildeki doğrultularda sapıyor. Cam-hava sınır açısı 42 o olduğuna göre, P kutusundaki prizmaların konumu aşağıdakilerden hangisi gibidir? 12)

10 Bir düzlem ayna yarısı suda olacak şekilde yerleştirilmiştir. K noktasının aynaya uzaklığı d, suya uzaklığı h dir. Buna göre; I) Hava ortamından aynaya bakan birisi K cisminin görüntüsünü aynaya d kadar uzaklıkta görür. II) Su ortamından bakan birisi K cisminin görüntüsünü su yüzeyine h den uzakta görür. III) Sudan ve havadan bakan kişiler K noktasının görüntüsünü aynı yerde görürler. Hangileri doğrudur? A)Yalnız I B)Yalnız II C)Yalnız III D)I ve II E)I ve III 13) Z ortamında bulunan X,Y ve tam yansımalı prizmaları birbirine yapıştırılarak bunlara tek renkli I ışık ışını gönderildiğinde izlediği yol şekildeki gibidir. X,Y,Z ortamlarının kırıcılık indisleri sırasıyla n x, n y, n z olduğuna göre bunlar arasındaki ilişki nasıldır? A)n x >n y >n z B)n z >n y >n x C)n y >n x >n z D)n z >n x >n y E)n x =n y >n z 14)

11 Tek renkli I ışınının hava ortamında kırma indisleri n 1 ve n 2 olan O 1 merkezli küre ile O 2 merkezli yarım küre biçimindeki ortamlarda izlediği yol şekildeki gibidir. Buna göre; I) n 2 >n 1 II)n 1 ortamından havaya geçerken sınır açısı a dır. III)n 2 ortamından havaya geçişte sınır açısı a dan büyüktür. A)Yalnız I B)Yalnız III C)I ve II D)II ve III E)I, II ve III 15) Tek renkli I ışınının kalın kenarlı mercekte izlediği yol şekildeki gibidir. Buna göre merceğin odağı hangi noktadadır? A) K B) L C) M D) N E) O 16) Odak uzaklığı 20 cm olan kalın kenarlı bir merceğin asal eksenine dik olacak biçimde mercekten 12 cm uzaklığa bir cisim yerleştiriliyor. Buna göre cismin görüntüsünün merceğe göre uzaklığı kaç cm dir? A)2,5 B)5 C)7,5 D)10 E)12,5 17)

12 Asal eksenleri çakışık, ince kenarlı X ve kalın kenarlı Y merceklerinden oluşan optik düzeneğe gelen tek renkli I ışını şekildeki yolu izliyor. Merceklerin odak uzaklıkları f x ve f y olduğuna göre fx oranı kaçtır? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) fy A) 1 3 B) 2 3 C) 1 D) 4 3 E) ) Tek renkli I 1, I 2 ve I 3 ışınlarının sırasıyla X,Y ve Z merceklerinde izlediği yollar şekildeki gibidir. Buna göre hangi merceğin ışığı kırma indisi bulunduğu ortamınkinden kesinlikle büyüktür? A)Yalnız X B)Yalnız Y C)Yalnız Z D)X ve Y E)Y ve Z 19) Farklı renkli X ve Y ışınlarının mercekte izlediği yok şekildeki gibidir. Buna göre X ve Y ışınlarının renkleri sırasıyla aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir? A) Kırmızı-Yeşil B)Mavi-Mor C)Yeşil-Mavi D)Mor-Yeşil E)Kırmızı-Mor

13 20) Odak uzaklıkları sırasıyla 2f, f olan çukur ayna ve ince kenarlı mercek asal eksenleri çakışacak biçimde şekildeki gibi yerleştiriliyor. Buna göre, X cisminin yalnız ayna ve yalnız mercekteki görüntülerinin arasındaki uzaklık kaç f dir? A) 4 B)5 C)6 D)7 E)8 21) Odak uzaklığı f olan bir merceğin odak noktasına asal eksenine dik olacak biçimde bir cisim yerleştiriliyor. Buna göre, görüntü ile ilgili; I) Sonsuzdadır. II) Cismin yarısı boyundadır. III) Mercekten f 2 kadar uzaktadır. Yargılarından hangileri doğru olabilir? A)Yalnız I B)Yalnız III C) I ve II D)II ve III E)I,II ve III 22) Tek renkli I ışınının ince kenarlı mercekte izlediği yok şekildeki gibidir. Buna göre K noktasına konulan bir cismin görüntüsü nerede oluşur? ( Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A)P-R noktasında B)R noktasında C)S noktasında D)S-T noktasında E)T noktasında 23)

14 Odağı F olan ince kenarlı merceğin asal eksenine dik olacak biçimde ışıklı K,L,M cisimleri şekildeki konumlarına yerleştirilmiştir. K,L,M cisimlerinin kendi görüntülerine uzaklıkları sırasıyla x K, x L, x M olduğuna göre, bunlar arasındaki ilişki nasıldır? A)X K >X L >X M B)X K =X L >X M C)X M >X K =X L D)X M >X K >X L E)X M >X L >X K 24) Odak noktası F olan ince kenarlı mercek ve düzlem aynadan oluşan optik düzeneğe aynı renkli X,Y,Z ışınları şekildeki gibi gönderiliyor. Buna göre, ışınlardan hangileri yansıma ve kırılmalar sonucu kendi üzerinden geri döner?(bölmeler eşit aralıklıdır.) A)Yalnız Y B)X ve Y C)X ve Z D)Y ve Z E)X,Y ve Z 25) Eğrilik yarıçapları birbirine eşit odak uzaklıkları f X, f Y, f Z olan ince kenarlı X,Y ve Z merceklerinin ışığı kırma indisleri sırasıyla n, 2n, 3n dir. Bu merceklerin içinde bulunduğu ortamların ışığı kırma indisleri sırasıyla n 2, n, n olduğuna göre, f X, f Y, f Z arasındaki ilişki nasıldır? A)f X =f Y =f Z B)f X =f Y >f Z C)f Z >f X =f Y D)f Y =f Z >f X E)f Z >f Y >f X 26)

15 Odak noktası F olan ince kenarlı mercek ve düzlem aynadan oluşan optik düzenekte noktasal ışıklı X cismi şekildeki konumuna yerleştiriliyor. Buna göre X cisminin bu düzenekte toplam kaç görüntüsü oluşur? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A)1 B)2 C)3 D)4 E)5 27) Odak uzaklığı 20 cm olan ıraksak merceğin yakınsaması kaç diyoptridir? A)-5 B)-4 C)-0,05 D)2,5 E)5 28) Odak noktası F olan ince kenarlı merceğin asal ekseni üzerindeki K noktasına ışıklı X cismi şekildeki gibi yerleştiriliyor. Cisim K noktasından L noktasına sabit v hızıyla getirildiğine göre, cismin görüntüsünün ortalama hızı kaç v dir? (Noktalar eşit aralıklıdır.) A)- 1 2 B) -1 C) 1 2 D)1 E)2 29)

16 Asal eksene paralel gelen yeşil renkli ışının bir kalın kenarlı mercekte izlediği yol şekildeki gibidir. Buna göre, ışının uzantısının asal ekseni K ile mercek arasında kesebilmesi için; I)Mavi renkli ışık kullanma II)Merceğin yarısını kesip alma III)Kırmızı renkli ışık kullanma İşlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir? A)Yalnız I B)Yalnız II C)Yalnız III D)I ve II E)II ve III 30) Odak uzaklıkları eşit ve f kadar olan Şekil-1 deki yakınsak ve Şekil-2 deki ıraksak merceklerin odağına özdeş, noktasal ışık kaynakları yerleştiriliyor. K noktası çevresinde oluşan aydınlanma şiddeti E olduğuna göre, L noktası çevresinde oluşan aydınlanma şiddeti kaç E dir? A) 1 9 B) 1 4 C)1 D)4 E)9 31)

17 K (kırmızı), Y (yeşil), M (mor) ışınların I,II,III düzeneklerinde izlediği yollar şekilde verilmiştir. Buna göre hangi düzenekte ışınların izlediği yollar doğru çizilmiş olabilir? A)Yalnız II B)Yalnız III C)I ve II D)I ve III E)II ve III 32) Asal eksenleri çakışık çukur ayna ve kalın kenarlı merceğe, tek renkli I ışını şekildeki gibi asal eksene paralel gönderildiğinde kendi üzerinden geri dönüyor. Buna göre, P: Işının rengi R: Aynanın eğrilik yarıçapı h: Işının asal eksene uzaklığı Niceliklerinden hangileri tek başına değiştirilirse ışın kendi üzerinden geri dönemez? A)Yalnız P B)Yalnız h C)P ya da h D)P ya da R E) P ya da R ya da h 33)

18 Asal eksenleri çakışık ince kenarlı X, Y merceklerinin odak uzaklıkları sırasıyla f X ve f Y dir. Tek renkli I ışık ışınının izlediği yol şekildeki gibi olduğuna göre fx fy oranı kaçtır? A) 1 4 B) 1 3 C) 1 2 D) 2 3 E)1 34) Asal eksenleri çakışık odak uzaklıkları f 1 ve f 2 olan ince kenarlı ve kalın kenarlı mercekler ile düzlem aynadan oluşan optik düzeneğe gelen tek renkli I ışınının izlediği yol şekildeki gibidir. Buna göre, f1 eşit aralıklıdır.) f2 oranı kaçtır? (Bölmeler A) 1 4 B) 1 2 C)1 D)2 E)4 35)

19 Odak noktası F olan ince kenarlı merceğin asal eksenine dik doğrultuda bir düzlem ayna şekildeki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, merceğe 2F noktasından gelen tek renkli I ışını kırılma ve yansımalardan sonra düzeneği nasıl terk eder? 36)

20 Hava ortamındaki X,Y kutularına mercek, Z kutusuna ise bir ayna asal eksenleri çakışacak biçimde yerleştiriliyor. Tek renkli I ışınının bu düzenekte izlediği yol şekildeki gibi olduğuna göre, I)X ve Y nin bir taraflarındaki odakları çakışıktır. II)Z de tümsek ayna vardır. III)X te kalın, Y de ince kenarlı mercek vardır. Yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A)Yalnız I B)Yalnız II C)Yalnız III D)I ve II E)I ve III 37) Şekildeki yakınsak mercek ve düzlem aynadan oluşan optik düzenekte, merceğin odağında noktasal ışık kaynağı vardır. Düzlem aynadan yansıyan 1,2,3,4,5 ışınlarından hangileri noktasal ışık kaynağından gelmiş olabilir? A)Yalnız 5 B)Yalnız 3 C)3 ve 5 D)1,3 ve 5 E)2,4 ve 5 38)

21 Optik merkezi O noktasında olacak biçimde yerleştirilen mercekte K noktasına konulan bir cismin görüntüsü R noktasında olmaktadır. Noktalar eşit aralıklı olduğuna göre, merceğin cinsi ve bir taraftaki odağın yeri için ne söylenebilir? A) İnce kenarlı- L noktası B) Kalın kenarlı- L-M arası C) İnce kenarlı- M noktası D) Kalın kenarlı- M-N arası E) İnce kenarlı- P-R arası 39) Asal eksenleri çakışık, odak uzaklıkları sırasıyla f X, f Y olan ince kenarlı X,Y merceklerine gönderilen tek renkli I ışını şekildeki yolu izliyor. Noktalar arası uzaklıklar eşit olduğuna göre, fx fy oranı kaçtır? A) 1 2 B 2 3 C)1 D) 4 3 E) )

22 Odak uzaklıkları eşit ve f kadar olan asal eksenleri çakışık ince kenarlı X,Y ve kalın kenarlı Z merceklerinden oluşan optik düzeneğe tek renkli I ışını şekildeki gibi gönderiliyor. Buna göre, ışın düzeneği aşağıdakilerden hangisi gibi terk eder? (Noktalar arası uzaklık eşit ve f kadardır.) 41) Tek renkli I ışınının bir ince kenarlı mercekte izlediği yol şekildeki gibidir. Buna göre, I)Merceğin ışığı kırma indisi ortamınkinden küçüktür. II)K ve L noktaları merceğin 2F noktalarıdır. III)K noktası merceğin bir taraftaki odağıdır. Yargılarından hangileri doğrudur? (F: Odak) A)Yalnız I B)Yalnız II) C)Yalnız III D)I ve II E)I ve III

23 42) Tek renkli I ışını ışığı bölmelendirilmiş düzleme yerleştirilen, asal eksenleri çakışık X,Y ve Z merceklerinde şekildeki yolu izliyor. X,Y, Z merceklerinin odak uzaklıkları sırasıyla fx,fy,fz olduğuna göre,bunlar arasındaki ilişki nasıldır? A)fx=fy=fz B)fy=2fz=4fx C) fx=2fy=4fz D)fy=2fz=2fx E) fz=2fx=4fy 43) Odak noktaları sırasıyla F ç, F m, F t olan çukur ayna, yakınsak mercek, tümsek ayna ile bir düzlem aynadan şekildeki optik sistem kurulmuştur. Çukur aynanın tepe noktasına gelen tek renkli I ışını tümsek aynadan yansıdıktan sonra numaralı ışınlardan hangisi gibi yansır?(bölmeler eşit aralıklıdır.) A)1 B)2 C)3 D)4 E)5 44)

24 Iraksak Y merceği ile yakınsak X merceği, asal eksenleri birbirine dik olacak biçimde saydam Z ortamına yerleştirilmiştir. X merceğine gönderilen tek renkli I ışınının izlediği yol şekildeki gibidir. X, Y mercekleri ve Z ortamının kırıcılık indisleri n x, n y, n z olduğuna göre, bunlar arasında nasıl bir ilişki vardır? A)n x >n y >n z B)n x =n y >n z C)n z >n x =n y D)n x >n z >n y E)n z >n y >n x 45) Havaya göre odak noktası F olan şekildeki ince kenarlı merceğin sağ tarafı su ile dolduruluyor. Buna göre, merceğin solundaki 2F noktasına bırakılan noktasal bir cismin görüntüsü nerede oluşur? (n mercek >n su ) A)Mercek ile F arasında B)F de C)F ile 2F arasında D)2F de E)2F den ötede 46) Hava ortamındaki ince kenarlı mercek ve düzlem aynayla kurulu düzenekte ışıklı K cismi şekildeki konumunda durmaktadır. Buna göre, K cisminin düzenekte toplam görüntü sayısı kaçtır? A)1 B)2 C)3 D)4 E)5 47)

25 Hava ortamında bulunan bir merceğin yakınsaması +4 diyoptridir. Buna göre, merceğin havadaki odak uzaklığı kaç cm dir? A)5 B)10 C)15 D)20 E)25 48) Hava ortamlarındaki merceklere tek renkli I 1, I 2 ve I 3 ışınları şekildeki gibi gönderiliyor. Buna göre, hangi ışınların izlediği yollar doğru çizilmiş olabilir? A)Yalnız I 1 B)Yalnız I 2 C)I 1 ve I 2 D)I 2 ve I 3 E)I 1, I 2 ve I 3 49) I ışık ışını kalın ve ince kenarlı merceklerde şekildeki gibi kırılıyor. Kalın kenarlı merceğin odak uzaklığı f K, ince kenarlı merceğinki f İ olduğuna göre, f K -f İ farkı kaç birimdir? A)0 B)1 C)2 D)3 E)4 50) Kırma indisi içinde bulunduğu ortamın kırma indisinden büyük olan kalın kenarlı merceğe şekildeki gibi gelen I ışını mercekte kırıldıktan sonra numaralı yollardan hangisini izler? (F: Odak noktası) A)1 B)2 C)3 D)4 E)5

26 1)B 26)C 2)E 27)A 3)A 28)D 4)C 29)A 5)D 30)A 6)A 31)A 7)A 32)D 8)E 33)E 9)E 34)B 10)D 35)D 11)B 36)C 12)D 37)D 13)C 38)E 14)C 39)E 15)C 40)C 16)C 41)D 17)B 42)B 18)B 43)B 19)D 44)D 20)D 45)E 21)E 46)C 22)E 47)E 23)E 48)E 24)A 49)A 25)B 50)A Cevap Anahtarı