Yıl: 4, Sayı: 10, Mart 2017, s. 140-154 Cemalettin ĠPEK 1 ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMEN METAFORU ALGILARI VE OKUL YÖNETĠCĠLĠĞĠNE YÖNELĠK TUTUMLARI (AHĠ EVRAN ÜNĠVERSĠTESĠ ÖRNEĞĠ) 2 Özet AraĢtırmada öğretmen adaylarının öğretmen metaforu algıları ile okul yöneticiliğine yönelik tutumlarının belirlenmesi amaçlanmıģtır. ĠliĢkisel tarama modelinde gerçekleģtirilen araģtırmada, öğretmen metaforları ve yöneticilik tutumu nicel yöntemle incelenmiģtir. AraĢtırmada veri toplama aracı olarak iki farklı ölçek kullanılmıģtır. Öğretmen adaylarının öğretmen metaforu algıları Sınıf Yönetiminde Öğretmen Metaforları Ölçeği, okul yöneticiliğine yönelik tutumları ise Yöneticilik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği kullanılarak belirlenmeye çalıģılmıģtır. AraĢtırma Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesinin farklı programlarında öğrenim görmekte olan öğretmen adayları ile gönüllülük esasına göre yürütülmüģtür. AraĢtırma sonucunda, öğretmen adaylarının sınıf yönetiminde öğretmen metaforu algılarına yönelik en yüksek aritmetik ortalamanın yöneticilik rolü boyutunda; en düģük aritmetik ortalamanın ise koruyuculuk boyutunda gerçekleģtiği görülmüģtür. Öğretmen adaylarının okul yöneticiliğine iliģkin tutumlarını yansıtan en yüksek aritmetik ortalama bireysel nitelik boyutunda; en düģük aritmetik ortalama ise yönetici olma isteği boyutunda gerçekleģmiģtir. AraĢtırmada ayrıca, öğretmen adaylarının öğretmen metaforu algıları ile yöneticiliğe yönelik tutumları arasında anlamlı düzeyde iliģki olduğu; algı ve tutumların adayların devam ettikleri programa ve cinsiyetlerine bağlı olarak farklılaģtığı gözlenmiģtir. Anahtar kelimeler: Aday öğretmen, öğretmen metaforu, okul yöneticisi, yöneticilik tutumu 1 Doç. Dr., Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi., cemalettinipek@yahoo.com 2 Bu makale, Ahi Evran Üniversitesi BAP birimi tarafından EGT.E.2.16.038 no lu proje ile desteklenen ve 31 Mayıs-3 Haziran 2016 tarihleri arasında Muğla da düzenlenen 3. Uluslararası Avrasya Eğitim AraĢtırmaları Kongresinde sunulan sözel bildiri geliģtirilerek hazırlanmıģ olup tam metin olarak herhangi bir yerde yayınlanmamıģtır.
Cemalettin İpek PRE-SERVICE TEACHERS PERCEPTIONS OF TEACHER METAPHORS AND THEIR ATTITUDES TOWARDS SCHOOL PRINCIPALSHIPS (THE CASE OF AHI EVRAN UNIVERSITY) Abstract The study aims to describe pre-service teachers perceptions of teacher metaphors and their attitudes towards school principalships. The study is conducted based on descriptive research method. Two different scales were used to measure pre-service teachers metaphor perceptions and their attitudes towards school principalship; the Scale of Teacher Metaphors in Classroom Management, and the Scale of the Attitudes towards School Principalship. The study was carried out with voluntary pre-service teachers attending different teacher training programs in Ahi Evran University. The results reflecting teacher metaphors indicated that the highest arithmetic mean was observed in administrative role, and the lowest mean was observed in guardianship role dimensions. In terms of the pre-service teachers attitudes towards school principalship, the results revealed that the highest arithmetic mean was measured in personal qualification dimension, while the lowest mean was measured in the dimension of the desire to become school principal. Moreover the results indicated that there is a significant relationship between pre-service teachers metaphor perceptions and attitudes towards school principalship; and their perceptions and attitudes significantly differ in terms of gender and programs. Keywords: Pre-service teachers, teacher metaphor, school principalship, attitudes towards administration GĠRĠġ Metafor, soyut bir kavramı daha somut kavram veya kavramlarla açıklamak anlamına gelmektedir. Bir kavram ya da düģünceyi somutlaģtıran araçlar Ģeklinde tanımlanabilecek bu kavram, bu yönüyle soyut ilkelerin açıklanmasında kullanılan somut örnek olarak da kabul edilmektedir (Ekiz ve Koçyiğit, 2013). Bu bağlamda kullandığımız metaforlar soyut, karmaģık ve kuramsal bir olgunun açıklanmasında baģvurulabilecek güçlü bir zihinsel araç iģlevi görmektedir (Yob, 2003). Sosyal hayatta, gerek günlük konuģma dilinde, gerekse bilim dilinde sık sık metafora baģvurulmaktadır. Çoğu zaman farkında olunmasa da bilimden siyasete, edebiyattan ekonomiye kadar birçok alanda karmaģık düģünce ve açıklamalar, metaforlar yoluyla anlaģılır hale getirmeye çalıģılmaktadır. Bu durum, tecrübelerimizde çok belirgin olmayan bazı soyut kavramları anlamak için daha somut olan baģka kavramlara ihtiyaç duyulmasından kaynaklanmaktadır. Metafor olarak adlandırılan bu kavramlar yoluyla, bilinmez, bilinir deneyimler aracılığıyla bilinir hale getirilmektedir (Lakoff & Johnson, 2010). Bu yönüyle metaforu; bilinmeyeni bilinir, açıklanamayanı açıklanabilir hale getirme sanatı olarak da tanımlayabiliriz. Açıklanmaya çalıģılan herhangi bir konu, olay, olgu veya durum hakkında zihnimizde görsel bir imaj oluģturarak, adeta bize gerçeğin resmini sunan metafor, 1980 lerden bu yana kuram oluģturmada, örgütlerin stratejik yönelimlerini değiģtirmede, örgütsel değiģim sürecini açıklamada, çalıģanların kurumlarını algılama biçimlerini betimlemede baģvurulan bir araģtırma konusu olmuģtur (Yıldırım ve ġimģek, 2008). Bir araģtırma konusu olarak çok sık metafora 141 Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı:10, Mart 2017, s. 140-154
Öğretmen Adaylarının Öğretmen Metaforu Algıları ve Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları (Ahi Evran Üniversitesi Örneği) baģvurulan bir baģka alan eğitim bilimleridir. Eğitimde metafora bir yandan bazı karmaģık ve soyut kavramların öğretiminde bir öğretim tekniği olarak, bir yandan da eğitimle ilgili bilimsel bir araģtırma konusu olarak baģvurulmaktadır. Eğitim bilimleri alanında metafor yoluyla yapılan araģtırmalar incelendiğinde, son yıllarda ülkemizde, dil öğretimi (Girmen, 2007; BeĢkardeĢ Günay, 2007; Kerimgil ve Meral, 2007; ÇalıĢkan, 2009) baģta olmak üzere, okul (Balcı, 1999; Aydoğdu, 2008; Saban, 2008), öğretmen (Saban, 2004; Cerit, 2008-a; Oğuz, 2009), öğrenci (Saban, 2009), yönetici (Dönmez, 2008; Cerit, 2008-b) ve veli (Ünal, Yıldırım ve Çelik, 2010) kavramlarına yönelik algıların açıklanmasında metafora baģvurulduğu görülmektedir. Bunların yanı sıra, yapılan araģtırmalar arasında örgüt kültürü (Tamimi, 2005), eğitim (Akbaba Altun ve Apaydın, 2013), eğitim programı (Gültekin, 2013), program geliģtirme (Semerci, 2007), bilimsel araģtırma (Saban, 2007), bilgi (Saban, 2008), eğitim teknolojisi (Çoklar ve Bağcı, 2009), müfettiģlik (DöĢ, 2010), coğrafya (Öztürk, 2007) ve dünya (Ġbret ve Aydınözü: 2011) gibi kavramların da metafor yoluyla incelendiği görülmektedir. Tutum kavramı, bireyi belli nesneler, durumlar ve diğer insanlar karģısında belli davranıģlar sergilemeye yönelten öğrenilmiģ eğilimler olarak tanımlanmaktadır (Demirel & Ün, 1987). Hiç kuģkusuz, öğretmenlerin gerek mesleklerine gerekse okul yöneticiliğine yönelik öğrenilmiģ eğilimlerinin belli bir bölümü hizmet öncesi eğitimleri sırasında gerçekleģmektedir. Öğretmen adaylarının hizmet öncesi eğitimleri sırasında geliģmesi beklenen bir baģka kavram ise yöneticilik mesleğine yönelik tutumdur. Ġlgili literatür incelendiğinde öğretmen adaylarının hizmet öncesi eğitimleri sırasında öğretmenlik mesleğine yönelik olarak geliģtirdikleri tutumları konusunda birçok araģtırma yapılmıģ olduğu anlaģılmaktadır (Çapa ve Çil, 2000; Çapri ve Çelikkaleli, 2008; Aksoy, 2010; Özder, Konedralı ve Perkan Zeki, 2010; Aydın ve Sağlam, 2012; Engin ve Koç, 2014; Karatekin, Merey ve Keçe, 2015). Ancak öğretmen adaylarının okul yöneticiliğe yönelik tutumlarının belirlenmesi konusunda yapılan araģtırmaların (Ġpek, Kahveci ve Camadan, 2015) çok sınırlı olduğu görülmektedir. 142 Öğretmen ve öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine iliģkin metafor algıları konusunda yapılan araģtırmaların genellikle nitel yöntemlerle gerçekleģtirildiği; öğretmen ya da öğretmen adaylarından, öğretmen. benzer, çünkü. Ģeklinde yarı yapılandırılmıģ açık uçlu sorular sorularak, bu boģlukları kendi algı ve düģüncelerine göre doldurmalarının istendiği görülmektedir. Bir baģka ifadeyle ülkemizde öğretmen metaforları konusunda nicel yöntemlerle yapılan araģtırmalara (Cerit, 2008-a) çok az rastlanmaktadır. Öte yandan, yine nicel yöntemlerle yürütülen öğretmenlik mesleğine yönelik tutum araģtırmalarında, öğretmen adaylarının mesleki tutumlarına iliģkin algılarının cinsiyet, medeni durum, branģ, kıdem ve denetim odağı gibi kiģisel özelliklerine göre karģılaģtırıldığı veya öğretmen ve öğretmen adaylarının mesleki tutum algıları ile iģ stresi (Izgar, 2015), mesleki yeterlik veya sınıf yönetimi öz-yeterlik inancı (Çapri ve Çelikkaleli, 2008; DemirtaĢ, Cömert ve Özer, 2011; Ġpek ve Camadan, 2012; Bümen ve Ercan Özaydın, 2013), mesleki benlik algısı (Aslan ve Köksal Akyol, 2006) ve iģ motivasyonu (Ömür ve Sezgin Nartgün, 2013; Ayık ve AtaĢ, 2014) gibi diğer özelliklere iliģkin algıları arasındaki iliģkiyi incelemeye yönelik yapıldığı görülmektedir. Literatürde, öğretmenlik mesleğine yönelik tutum konusunda çok fazla araģtırma yapıldığı gözlenirken, okul yöneticiliğine yönelik tutum konusunda yapılmıģ araģtırma sayısının az olması dikkat çekmektedir. Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı: 10, Mart 2017, s. 140-154
Cemalettin İpek Öğretmen adayları üzerinde gerçekleģtirilen bu araģtırmada öğretmen metaforları nicel yöntemle incelenmiģtir. Bu bağlamda, daha önce öğretmen adaylarından yüz yüze görüģme yoluyla derlenen öğretmen metaforları, nitel yöntemle temalara ayırmanın yerine, dereceli ölçeklendirilmiģ Ģekilde, söz konusu metaforların bir öğretmeni ne kadar yansıttığını değerlendirmek üzere yine öğretmen adaylarının görüģüne sunulmuģtur. Elde edilen veriler üzerinde açımlayıcı faktör analizi yapılarak öğretmen metaforlarına iliģkin alt boyutlar belirlenmiģtir. Öte yandan öğretmen adaylarının okul yöneticiliğine yönelik tutumları yine nicel yöntemle belirlenmeye çalıģılmıģtır. Bu bağlamda gerçekleģtirilen araģtırmanın genel amacı öğretmen adaylarının öğretmen metaforu algıları ile okul yöneticiliğine yönelik tutumlarını belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda aģağıdaki araģtırma sorularına cevap aranacaktır: 1. Öğretmen adaylarının öğretmen metaforlarına iliģkin algıları ile okul yöneticiliğine yönelik tutumları ne düzeyde gerçekleģmiģtir? 2. Öğretmen adaylarının öğretmen metaforlarına iliģkin algıları ile okul yöneticiliğine yönelik tutumları cinsiyetlerine ve öğrenim gördükleri programa bağlı olarak farklılaģmakta mıdır? 3. Öğretmen adaylarının öğretmen metaforu algıları ile okul yöneticiliğine yönelik tutumları arasında nasıl bir korelasyon vardır? Yöntem ĠliĢkisel tarama modelinde gerçekleģtirilen araģtırma, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesinin farklı bölümlerinde öğrenim görmekte olan ve söz konusu üniversite bünyesinde verilmekte olan pedagojik formasyon programına devam eden öğretmen adayları arasından, amaçlı örnekleme tekniği ile belirlenen toplam 190 öğretmen adayı ile gönüllülük esasına göre yürütülmüģtür. AraĢtırmada, daha önce Ġpek, Yarar Kaptan ve ġengül (2012) tarafından geliģtirilen Sınıf Yönetiminde Öğretmen Metaforları Ölçeği ve yine daha önce Ġpek, Kahveci ve Camadan (2015) tarafından geliģtirilmiģ olan Yöneticilik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği olmak üzere iki farklı veri toplama aracı kullanılmıģtır. Veriler üzerinde yapılan açımlayıcı faktör analizine bağlı olarak, Sınıf Yönetiminde Öğretmen Metaforları Ölçeği yöneticilik, rehberlik ve koruyuculuk olmak üzere üç boyutta; Yöneticilik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği ise yönetici olma isteği, mesleki nitelik, toplumsal itibar ve bireysel nitelik olmak üzere dört boyutta yapılandırılmıģtır. Sınıf Yönetiminde Öğretmen Metaforları Ölçeği üzerinde yapılan geçerlik ve güvenirlik analizi sonuçlarına iliģkin istatistikler Tablo 1 de verilmiģtir. 143 Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı:10, Mart 2017, s. 140-154
Öğretmen Adaylarının Öğretmen Metaforu Algıları ve Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları (Ahi Evran Üniversitesi Örneği) Tablo 1. Öğretmen Metaforu Algısı Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Analizi Sonuçları (Kaiser- Meğer-Olkin (KMO) katsayısı:,892) Yöneticilik Boyutu Rehberlik Boyutu Koruyuculuk Boyutu Metafor FYD Metafor FYD Metafor FYD Komutan,704 Dost,720 Bakıcı,801 ġef,698 Rehber,709 Bekçi,710 Kral,690 Pusula,703 Dadı,679 Yönetmen,682 GüneĢ,703 Bahçıvan,652 Yargıç,663 Terapist,630 Ġmam,631 Takım kaptanı,655 Deniz feneri,614 Çoban,583 Teknik direktör,616 Anne-baba,597 ġoför,551 Lider,606 Psikolog,572 Kaptan,597 Melek,572 Koç,567 IĢık,557 Makinist,567 Mum ıģığı,521 Hakem,530 Boyut varyansı: 35,726 9,175 7,185 Toplam varyans: 52,085 144 Boyut C. Alpha:,91,89,84 Toplam C. Alpha:,94 Tablo 1 incelendiğinde, toplam 30 metafor ifadesinden oluģan Sınıf Yönetiminde Öğretmen Metaforları Ölçeğinin yöneticilik boyutunda 12 metafor, rehberlik boyutunda 11 metafor, koruyuculuk boyutunda ise 7 metafor yer almaktadır. Metaforların içinde yer aldığı boyutlara iliģkin faktör yük değerlerinin,521 ile,801 arasında olduğu görülmektedir. Ölçekte yer alan üç boyutun toplam varyansın %52,085 ini açıkladığı, ölçek boyutlarına iliģkin güvenirlik katsayılarının ise 0,91; 0,89 ve 0,84 Ģeklinde gerçekleģtiği anlaģılmaktadır. Yöneticilik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği üzerinde yapılan geçerlik ve güvenirlik analizi sonuçlarına iliģkin istatistikler Tablo 2 de verilmiģtir. Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı: 10, Mart 2017, s. 140-154
Cemalettin İpek Tablo 2. Yöneticilik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Analizi Sonuçları (Kaiser- Meğer-Olkin (KMO) katsayısı:,921 Yönetici olma isteği Mesleki nitelik Toplumsal itibar Bireysel nitelik Madde FYD Madde FYD Madde FYD Madde FYD tut1,815 tut11,708 tut19,437 tut9,677 tut2,808 tut12,807 tut20,502 tut10,664 tut3,906 tut13,707 tut21,736 tut25,614 tut4,899 tut14,728 tut22,678 tut26,742 tut5,917 tut15,812 tut23,666 tut27,730 tut6,898 tut16,808 tut24,569 tut28,705 tut7,896 tut17,768 tut29,461 tut8,633 tut18,636 tut30,535 Boyut varyansı: 38,357 19,501 5,580 4,247 Toplam varyans: 67,686 145 Boyut C. Alpha:,95,93,82,90 Toplam C. Alpha:,94 Tablo 2 de, Yöneticilik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği nin, yönetici olma isteği, mesleki nitelik ve bireysel nitelik boyutlarında 8 er, toplumsal itibar boyutunda ise 6 madde yer almak üzere toplam 30 maddeden oluģtuğu; maddelerin yer aldıkları boyutlara iliģkin faktör yük değerlerinin,437 ile,917 arasında değiģtiği görülmektedir. Dört boyutun toplam varyansın %67,686 sını açıkladığı ölçekte boyutlar için hesaplanan güvenirlik katsayılarının sırasıyla 0,95; 0,93; 0,82 ve 0,90 olduğu anlaģılmaktadır. Bulgular AraĢtırmada elde edilen veriler üzerinde, araģtırma sorularına uygun Ģekilde veri analizi yapılmıģ, analiz sonuçları tablolaģtırılarak açıklanmaya çalıģılmıģtır. Öğretmen adaylarının öğretmen metaforu algıları ile okul yöneticiliğine yönelik tutumlarına iliģkin betimsel istatistikler Tablo 3 de verilmiģtir. Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı:10, Mart 2017, s. 140-154
Öğretmen Adaylarının Öğretmen Metaforu Algıları ve Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları (Ahi Evran Üniversitesi Örneği) Tablo 3. Öğretmen Metaforu Algıları ile Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutuma ĠliĢkin Betimsel Ġstatistikler Ölçek Boyut N X ss Yöneticilik rolü 190 3,01,939 Öğretmen Metaforu Rehberlik rolü 190 2,83,791 Koruyuculuk rolü 190 2,21,893 Yönetici olma isteği 190 2,73 1,231 Yöneticilik Tutum Mesleki nitelik 190 4,29,872 Toplumsal itibar 190 3,75,839 Bireysel nitelik 190 4,34,754 Tablo 3 incelendiğinde, öğretmen adaylarının sınıf yönetiminde öğretmen metaforu algılarına yönelik en yüksek aritmetik ortalamanın ( X = 3,01) yöneticilik rolü boyutunda, en düģük aritmetik ortalamanın ( X = 2,21) koruyuculuk rolü boyutunda olduğu, rehberlik rolüne iliģkin aritmetik ortalamanın ise 2,83 olarak hesaplandığı görülmektedir. Bu sonuçlar, öğretmen adaylarının, sınıf yönetimine iliģkin olarak, öğretmenlerin klasik yöneticilik rollerini ön plana çıkaran komutan, kral, kaptan, yargıç ve hakem gibi metaforları daha çok benimsediklerini göstermektedir. Öte yandan, öğretmen adaylarının öğretmenlerin sınıf yönetimindeki rehberlik rollerini ima eden dost, rehber, güneģ, psikolog, pusula ve mum ıģığı gibi metaforları, yöneticilik rolünü yansıtan metaforlar kadar benimsememekle birlikte, öğretmenlerin koruyuculuk rollerini çağrıģtıran bakıcı, bekçi, dadı, bahçıvan ve çoban gibi metaforlardan daha çok benimsedikleri anlaģılmaktadır. 146 Tablo 3 de öğretmen adaylarının okul yöneticiliğine iliģkin tutumlarını yansıtan aritmetik ortalamalar incelendiğinde, en yüksek aritmetik ortalamanın 4,34 ile bireysel nitelik boyutunda hesaplandığı, bunu 4,29 ile mesleki nitelik boyutunun izlediği görülmektedir. Ayrıca, öğretmen adaylarının okul yöneticiliğine yönelik tutumlarını gösteren en düģük aritmetik ortalamanın ( X = 2,73) yönetici olma isteği boyutunda gerçekleģtiği, toplumsal itibar boyutunda ise söz konusu aritmetik ortalamanın 3,75 olarak hesaplandığı anlaģılmaktadır. Bu sonuçlar öğretmen adaylarının, okul yöneticiliğinin bireysel ve mesleki nitelik gerektiren bir meslek olduğunu; bu mesleğin toplumsal itibarının çok yüksek olmadığını düģündüklerini, ayrıca yönetici olmayı pek istemediklerini göstermektedir. Öğretmen adaylarının öğretmen metaforu algıları ile okul yöneticiliğine yönelik tutumları öğrenim gördükleri programa bağlı olarak t-testi ile karģılaģtırılmıģ, karģılaģtırma sonuçları Tablo 4 de verilmiģtir. Tablo 4 incelendiğinde, öğretmen adaylarının sınıf yönetiminde öğretmen metaforu algılarının sadece rehberlik rolü boyutunda öğrenim görülen alana bağlı olarak, eğitim fakültesinde öğrenim gören öğretmen adaylarının lehine farklılaģtığı görülmektedir. Öğretmen metaforu algılarının, diğer boyutlarda öğrenim görülen alana bağlı olarak istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde farklılaģmadığı anlaģılmaktadır. Bu sonuç, eğitim fakültesinde öğrenim görmekte olan öğretmen adaylarının öğretmenlerin sınıf yönetiminde rehberlik rollerini yansıtan metaforları Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı: 10, Mart 2017, s. 140-154
Öğretmen Metaforu Yöneticilik Tutumu Öğretmen Metaforu Cemalettin İpek formasyon programına devam etmekte olan öğretmen adaylarından daha çok ön plana çıkardıklarını göstermektedir. Tablo 4. Öğretmen Metaforu Algıları ile Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumun Öğrenim Görülen Programa Göre KarĢılaĢtırılması Ölçek Boyut Program N X Ss t p Yöneticilik rolü Eğitim Fak. 100 3,09,997 Formasyon 90 2,91,867 1,305,193 Rehberlik rolü Eğitim Fak. 100 2,95,819 Formasyon 90 2.70,740 2.229,027 Koruyuculuk rolü Eğitim Fak. 100 2,27,946 Formasyon 90 2,14,829 1.028,305 Yönetici olma isteği Eğitim Fak. 100 2,81 1,304 Formasyon 90 2,64 1,145,953,342 Mesleki nitelik Eğitim Fak. 100 4.48,660 Formasyon 90 4.08 1,02 3,196,002 Toplumsal itibar Bireysel nitelik Eğitim Fak. 100 3.93,748 Formasyon 90 3.55,894 Eğitim Fak. 100 4.47,610 Formasyon 90 4,19,866 3,140,002 2,641,009 147 Tablo 4 te, öğretmen adaylarının okul yöneticiliğine iliģkin tutumlarının mesleki nitelik, toplumsal itibar ve bireysel nitelik boyutlarında, öğrenim görülen programa bağlı olarak, eğitim fakültesinde öğrenim görmekte olan öğretmen adaylarının lehine istatistiksel açıdan anlamlı Ģekilde farklılaģtığı görülmektedir. Bu sonuçlar, eğitim fakültesinde öğrenim görmekte olan öğretmen adaylarının, formasyon programına devam etmekte olan öğretmen adayları ile karģılaģtırıldığında, okul yöneticiliğinin daha çok bireysel ve mesleki nitelik gerektirdiğini ve toplumsal itibara sahip olduğunu düģündüklerini göstermektedir. Tablo 5. Öğretmen Metaforu Algılarının Cinsiyete Göre KarĢılaĢtırılması Ölçek Boyut Program N X Ss t p Yöneticilik rolü Kız 136 3,02,844 Erkek 54 2,97 1,153,337,736 Rehberlik rolü Kız 136 2,84,735 Erkek 54 2,81,924,297,767 Koruyuculuk rolü Kız 136 2,11,801 Erkek 54 2.45 1,062-2,350,020 Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı:10, Mart 2017, s. 140-154
Yöneticilik Tutumu Öğretmen Adaylarının Öğretmen Metaforu Algıları ve Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları (Ahi Evran Üniversitesi Örneği) Yönetici olma isteği Kız 136 2,53 1,194 Erkek 54 3,25 1,180-3,763,000 Mesleki nitelik Kız 136 4,38,806 Erkek 54 4,06,992 2,254,025 Toplumsal itibar Kız 136 3,70,839 Erkek 54 3,89,831-1,445,150 Bireysel nitelik Kız 136 4,40,699 Erkek 54 4,18,867 1,774,078 Tablo 5 incelendiğinde, öğretmen adaylarının sınıf yönetiminde öğretmen metaforu algılarının, cinsiyetlerine bağlı olarak, sadece koruyuculuk boyutunda, istatistiksel açıdan erkek öğretmen adaylarının lehine anlamlı düzeyde farklılaģtığı görülmektedir. Bu sonuç erkek öğretmen adaylarının öğretmenlerin sınıf yönetiminde koruyuculuk rolünü kız öğretmen adaylarından daha çok benimsediklerini göstermektedir. Öte yandan Tablo 4 de, öğretmen adaylarının okul yöneticiliğine yönelik tutumları incelendiğinde ise kız öğretmen adaylarının tutumlarına iliģkin aritmetik ortalamaların yönetici olma isteği boyutunda erkek öğretmen adaylarının ortalamalarından istatistiksel olarak daha düģük olduğu; mesleki nitelik boyutunda ise erkek öğretmen adaylarının ortalamalarından istatistiksel olarak daha yüksek olduğu görülmektedir. Bu sonuç erkek öğretmen adaylarının yönetici olmayı kız öğretmen adaylarından daha çok istediklerini, fakat kız öğretmen adaylarının okul yöneticiliğinin mesleki nitelik gerektirdiğini erkek öğretmen adaylarından daha çok düģündüklerini göstermektedir. 148 Öğretmen adaylarının sınıf yönetiminde metafor algıları ile okul yöneticiliğine iliģkin tutumları arasındaki korelasyon alt boyutlara göre hesaplanmıģ ve sonuçlar Tablo 6 da verilmiģtir. Tablo 6. Öğretmen Metaforu Algıları Ġle Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutum Arasındaki Korelasyon Boyut 1 2 3 4 5 6 7 1. Yöneticilik rolü 1 2. Rehberlik rolü,67** 1 3. Koruyuculuk rolü,52**,42** 1 4. Yönetici olma isteği,04,02,15* 1 5. Mesleki nitelik,14,13 -,03,15* 1 6. Toplumsal itibar,15*,18*,12,44**,57** 1 7. Bireysel nitelik,19*,14 -,03,16*,76**,60** 1 Tablo 6 da, öğretmen adaylarının öğretmen metaforu algıları ile okul yöneticiliğine yönelik tutumları arasındaki korelasyon incelendiğinde, öğretmen metaforunun yöneticilik rolü boyutu ile okul yöneticiliğine yönelik tutumun bireysel nitelik (r=.19) ve toplumsal itibar (r=,15) boyutları arasında doğru yönde ve anlamlı ancak düģük düzeyde bir iliģki olduğu görülmektedir. Öğretmen metaforunun rehberlik rolü boyutu ile okul yöneticiliğine yönelik Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı: 10, Mart 2017, s. 140-154
Cemalettin İpek tutumun sadece toplumsal itibar boyutu arasında anlamlı fakat düģük düzeyde (r=,18) bir korelasyon hesaplanmıģtır. Öte yandan, öğretmen metaforunun koruyuculuk rolü boyutu ile okul yöneticiliğine yönelik tutumun yönetici olma isteği boyutu arasında anlamlı ancak düģük düzeyde (r=,15) bir iliģki gözlenmiģtir. Bu sonuçlar, öğretmen adaylarının okul yöneticiliğine yönelik tutumlarının daha çok sınıf yönetiminde öğretmen metaforu algılarının yöneticilik rolü boyutu ile iliģkili olduğunu göstermektedir. Özellikle öğretmen metaforunun koruyuculuk rolü boyutu ile okul yöneticiliğine yönelik tutumun yönetici olma isteği boyutu arasında anlamlı düzeyde bir iliģki olması, okul yöneticisi olmayı düģünen öğretmenlerin, sınıf yönetiminde öğretmenlerin koruyuculuk rolünü ön plana çıkardıklarını göstermektedir. SONUÇ ve TARTIġMA Öğretmen adaylarının öğretmen metaforu algılarına iliģkin aritmetik ortalamalar alt boyutlara göre yöneticilik rolü (3.01), rehberlik rolü (2,83) ve koruyuculuk rolü (2.21) Ģeklinde sıralanmıģtır. Öğretmen adaylarının yöneticilik mesleğine yönelik tutumlarını yansıtan aritmetik ortalamalar ise alt boyutlara göre bireysel nitelik (4.34), mesleki nitelik (4,29), toplumsal itibar (3,75) ve yönetici olma isteği (2,73) olarak sıralanmıģtır. Eğitim fakültesinde öğrenim görmekte olan öğretmen adaylarının rehberlik rolü boyutundaki öğretmen metaforu algıları formasyon programına devam eden öğretmen adaylarının bu boyuttaki algılarından anlamlı Ģekilde daha yüksek çıkmıģtır. Eğitim fakültesinde öğrenim görmekte olan öğretmen adaylarının okul yöneticiliğine yönelik tutumları mesleki nitelik, toplumsal itibar ve bireysel nitelik boyutlarında formasyon programına devam eden öğretmen adaylarının bu boyutlardaki tutumlarından anlamlı Ģekilde daha yüksek çıkmıģtır. Kız öğretmen adaylarının koruyuculuk boyutundaki öğretmen metaforu algıları erkek öğretmen adaylarının bu boyuttaki algılarından anlamlı Ģekilde daha yüksek çıkmıģtır. Erkek öğretmen adaylarının okul yöneticiliğine yönelik tutumları, yönetici olma isteği boyutunda kız öğretmen adaylarının tutumlarından istatistiksel olarak daha yüksek çıkmıģtır. Kız öğretmen adaylarının ise mesleki nitelik boyutundaki tutumları erkek öğretmen adaylarının bu boyuttaki tutumlarından anlamlı Ģekilde daha yüksek çıkmıģtır. 149 Öğretmen adaylarının öğretmen metaforu algılarının öğrenim gördükleri programa bağlı olarak hiçbir boyutta istatistiksel olarak farklılaģmadığı görülmüģtür. Öğretmen adaylarının okul yöneticiliğine yönelik tutumları, öğrenim gördükleri programa bağlı olarak, yönetici olma isteği boyutunda istatistiksel olarak anlamlı Ģekilde farklılaģmazken, mesleki nitelik, toplumsal itibar ve bireysel nitelik boyutlarında öğrenim görülen programa bağlı olarak istatistiksel düzeyde farklılaģtığı görülmüģtür. Öğretmen adaylarının yöneticilik boyutunda öğretmen metaforu algıları ile okul yöneticiliğine yönelik tutumun toplumsal itibar ve bireysel nitelik boyutları arasında pozitif yönde anlamlı fakat düģük düzeyde iliģki gözlenmiģtir. Öğretmen adaylarının rehberlik boyutunda öğretmen metaforu algıları ile okul yöneticiliğine yönelik tutumun toplumsal itibar boyutu arasında pozitif yönde anlamlı fakat düģük düzeyde bir iliģki gözlenmiģtir. Nitel yöntemlerle yapılan metafor araģtırmalarında öğretmen metaforları temalar oluģturularak değerlendirilmektedir. Örneğin, Ekiz ve Koçyiğit (2013) öğretmen metaforlarını (1) enerji ve bilgi kaynağı olarak öğretmen, (2) yetiģtirici ve geliģtirici olarak öğretmen, (3) yol gösterici ve yönlendirici olarak öğretmen ve (4) bakıcı ve ebeveyn olarak öğretmen olmak üzere dört temada değerlendirmiģlerdir. Aslan (2013) ise öğretmen metaforlarını (1) bilgi sağlayıcı olarak Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı:10, Mart 2017, s. 140-154
Öğretmen Adaylarının Öğretmen Metaforu Algıları ve Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları (Ahi Evran Üniversitesi Örneği) öğretmen, (2) Ģekillendirici/biçimlendirici olarak öğretmen, (3) sabır örneği olarak öğretmen, (4) yönlendirici/yol gösterici olarak öğretmen ve (5) bireysel geliģimin destekleyicisi olarak öğretmen olmak üzere beģ temada incelemiģtir. Koç (2014) öğretmen metaforlarını sekiz tema altında incelemiģtir: bilgi kaynağı, motivasyon, yol gösterici, fedakarlık örneği, yetiģtirici ve geliģtirici, lider, kiģisel geliģim kaynağı ve tedavi edici ve iyileģtirici olarak öğretmen. Bu araģtırmada öğretmen metaforları açımlayıcı faktör analizi ile boyutlandırılmıģ, analiz sonucunda üç farklı faktör altında toplanan metaforlar yöneticilik rolü, rehberlik rolü ve koruyuculuk rolü Ģeklinde adlandırılmıģtır. Metafor konusunda yapılmıģ olan nitel araģtırmalarda ise metaforlar araģtırmacılar tarafından belirlenen temalar kapsamında sınıflandırılmıģtır (Tablo 11). Tablo 11. Metafor AraĢtırmalarında Temalar Ekiz ve Koçyiğit, 2013 Aslan, 2013 Saban, 2004 Koç, 2014 Gür, 2012 Enerji/bilgi kaynağı Bilgi sağlayıcı Bilgi sağlayıcı Bilgi kaynağı Rehber YetiĢtirici/ geliģtirici Yol gösterici/ yönlendirici Bakıcı/ebeveyn ġekillendirici/ ġekillendirici/biçi Motivasyon Fedakar biçimlendirici mlendirici kaynağı Sabır örneği Tedavi edici Yol gösterici Aydınlatıcı Yönlendirici/ yol gösterici Bireysel geliģimin destekleyicisi Eğlendirici Fedakarlık örneği Bilgi kaynağı Bireysel geliģimi destekleyici Yol gösterici/ yönlendirici YetiĢtirici/ geliģtirici Lider KiĢisel geliģim kaynağı Tedavi edici/ iyileģtirici TaĢıyıcı BütünleĢtirici KiĢilik Modeli GeliĢim Unsuru Yenilikçi ġekil Verici Otoriter 150 Bu araģtırmada okul yöneticiliğine yönelik tutumun yönetici olma isteği boyutunda erkek öğrencilerin, mesleki nitelik boyutunda ise kız öğrencilerin aritmetik ortalamaları istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek çıkmıģtır. Ġpek, Kahveci ve Camadan (2015) tarafından yapılan araģtırmada, okul yöneticiliğine yönelik tutumun yönetici olma isteği boyutunda bu araģtırma sonucuna paralel Ģekilde erkek öğrencilerin aritmetik ortalamaları kız öğrencilerin ortalamalarından anlamlı düzeyde yüksek çıkmıģtır. Söz konusu araģtırmada, mesleki nitelik boyutunda kız öğrencilerin aritmetik ortalamaları erkek öğrencilerin ortalamalarından göreceli olarak daha yüksek çıkmıģ, ancak aritmetik ortalamalar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı düzeyde gerçekleģmemiģtir. Bu araģtırmada öğretmen adaylarının okul yöneticiliğine yönelik tutum boyutlarına iliģkin aritmetik ortalamalar küçükten büyüğe yönetici olma isteği, toplumsal itibar, mesleki nitelik ve bireysel nitelik Ģeklinde sıralanırken,. Ġpek, Kahveci ve Camadan (2015) tarafından yapılan Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı: 10, Mart 2017, s. 140-154
Cemalettin İpek araģtırmada bu sıralama yönetici olma isteği, toplumsal itibar, bireysel nitelik ve mesleki nitelik Ģeklinde gerçekleģmiģtir. Literatürde, öğretmenlerin yöneticilik yapmak istememe nedenleri olarak, öğretmenlerin yöneticiliği yeterince cazip bulmamaları, yeterince mesleki doyum ve saygınlık sağlamadığını düģünmeleri ve çalıģma koģullarının öğretmenlik kadar esnek olmadığını düģünmeleri gibi faktörler gösterilmektedir (AltınıĢık Özkaya, 1995). Öneriler Öğretmen adaylarının okul yöneticiliğine iliģkin tutumlarını olumlu yönde etkileyecek iyi örnekler öğretmen adaylarıyla paylaģılabilir. Öğretmen adaylarının yaptıkları okul stajlarında okul yöneticiliği konusunda bilgi verici ve cesaretlendirici uygulamalar artırılabilir. Kadın öğretmenleri ve kız öğretmen adaylarını okul yöneticiliğine teģvik edecek kadın yönetici örnekleri paylaģılabilir. Öğretmen adaylarının okul yöneticiliğine yaklaģımlarını belirlemek amacıyla nitel araģtırmalar yapılabilir. Öğretmen metaforu algıları ile okulun farklı özellikleri (kültür, bağlılık, tükenmiģlik vs) arasındaki iliģkiyi belirlemeye yönelik araģtırmalar yapılabilir. KAYNAKLAR AKBABA Altun, S. ve Apaydın, Ç. (2013). Kız ve erkek öğretmen adaylarının eğitim kavramına iliģkin metaforik algıları, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 19(3), 329-354. AKSOY, M. E. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine iliģkin tutumları (GaziosmanpaĢa Üniversitesi örneği), Sosyal Bilimler Araştırması Dergisi, 2, 197-212. ALTINIġIK Özkaya, S. (1995). Öğretmenler niçin okul müdürü olmayı istemiyor? Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(3), 389-390. ASLAN, S. (2013). BirleĢtirilmiĢ sınıflarda görev yapan öğretmenlerin öğretmen kavramı ile ilgili algılarının metaforik incelenmesi, Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8/6: 43-59. ASLAN, D. ve Köksal Akyol, A. (2006). Okulöncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ve mesleki benlik saygılarının incelenmesi, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2): 51-60. AYDIN, R. Ve Sağlam, G. (2012). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının belirlenmesi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 257-294. AYDOĞDU, E. (2008). İlköğretim okullarındaki öğrenci ve öğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar (mecazlar) yardımıyla analizi, YayınlanmamıĢ yüksek lisans tezi, EskiĢehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 151 Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı:10, Mart 2017, s. 140-154
Öğretmen Adaylarının Öğretmen Metaforu Algıları ve Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları (Ahi Evran Üniversitesi Örneği) AYIK, A. ve AtaĢ, Ö. (2014). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile öğretme motivasyonları arasındaki iliģki, Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1): 25-43. BALCI, A. (1999). Okul ile ilgili mecazlar (metafor): seçilmiş dört okulda öğrencilerin, öğretmenlerin ve velilerin okul algıları (Ankara), YayınlanmamıĢ doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. BEġKARDEġ Günay, S. (2007). Üstün zekâlı ve özel yetenekli öğrencilerin yabancı dil (İngilizce) öğretiminde metafor sisteminin uygulanması, YayınlanmamıĢ yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. BÜMEN, N. T. ve Ercan Özaydın, T. (2013). Adaylıktan göreve öğretmen özyeterliği ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlardaki değiģimler, Eğitim ve Bilim, 38(169): 109-125. CERĠT, Y. (2008-a). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara iliģkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüģleri, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (4): 693-712. CERĠT, Y. (2008-b). Öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin müdür kavramı ile ilgili metaforlara iliģkin görüģleri, Eğitim ve Bilim, 33(147): 3-13. ÇALIġKAN, N. (2009). Kavramsal anahtar modeliyle iki dilli çocuklara metafor ve deyim öğretimi, YayınlanmamıĢ doktora tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. ÇAPA, Y. Ve Çil, N. (2000). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değiģkenler açısından incelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 69-73. 152 ÇAPRĠ, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe iliģkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelere göre incelenmesi, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15):33-53. ÇOKLAR, A. N. & Bağcı, H. (2009). Öğretmen adaylarının eğitim teknolojisi kavramına yönelik geliģtirmiģ olduğu metaforlar, Journal Of Qafqaz University, 28: 172-184. DEMIRTAġ, H., Cömert, M. ve Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine iliģkin tutumları, Eğitim ve Bilim, 36(159): 96-109. DÖNMEZ, Ö. (2008). Türk Eğitim Sisteminde kullanılan yönetici metaforları (Kayseri ili örneği), YayınlanmamıĢ yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. DÖġ, Ġ. (2010). Aday öğretmenlerin müfettiģlik kavramına iliģkin metafor algıları, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (3): 607-629. EKĠZ, D. ve Koçyiğit, Z. (2013). Sınıf öğretmenlerinin öğretmen kavramına iliģkin metaforlarının tespit edilmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 439-458. ENGĠN, G. ve Koç, G. ç. (2014). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları (Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği), Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi/TSA, 18(2), 153-167. Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı: 10, Mart 2017, s. 140-154
Cemalettin İpek GĠRMEN, P. (2007). İlköğretim öğrencilerinin konuşma ve yazma sürecinde metaforlardan yararlanma durumları, YayınlanmamıĢ doktora tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. GÜLTEKĠN, M. (2013). Ġlköğretim öğretmen adaylarının eğitim programı kavramına yükledikleri metaforlar, Eğitim ve Bilim, 38(169), 126-141. GÜR, H. (2012). Öğretmen adaylarının öğretmen ve öğretmenlik mesleği ile ilgili metaforları: Kosova örneği, e-journal of New World Sciences Academy, 7(3): 885-897. IZGAR, H. (2015). Öğretmen adaylarının eğitim stresi ve öğrenmeye karģı tutumları üzerinde karģılaģtırmalı bir araģtırma, Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, X(II): 385-399. ĠBRET, B. Ü. & Aydınözü, D. (2011). Ġlköğretim II. kademe öğrencilerinin dünya kavramına iliģkin geliģtirdikleri metaforlar, Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1): 85-102. ĠPEK, C., Yarar Kaptan, S. ve ġengül, A. (2012). Sınıf öğretmeni ve pedagojik formasyon programına devam eden öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik inançları ve metafor algıları, 11. Ulusal Sınıf Öğretenliği Eğitimi Sempozyumu, 24-26 Mayıs 2012, Rize. ĠPEK, C. & Camadan, F. (2012). Primary teachers and primary pre-service teachers selfefficacy beliefs and attitudes toward teaching profession, International Journal of Human Sciences, 9(2), 1206-1216. ĠPEK, C., Kahveci, G. ve Camadan F. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ve okul yöneticiliğine yönelik tutumları, Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(1), 211-226. 153 KARATEKIN, K., Merey, Z. ve Keçe, M. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları, YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 70-96. KERĠMGĠL, S. & Meral, E. (2007). Ġngilizce kelimelerin öğretiminde etkin olan metafor ve kurgular (Elazığ ili A. Kabaklı Anadolu Öğretmen Lisesi örneği), 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Tokat. KOÇ, E. S. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen ve öğretmenlik mesleği kavramına iliģkin metaforik algıları, İnönü üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1): 47-72. ÖMÜR, Y. E. ve Sezgin Nartgün, ġ. (2013). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine iliģkin tutumları ile güdülenme düzeyleri arasındaki iliģki, Eğitimde Politika Analizi Dergisi, 2(2): 41-55. ÖZDER, H., Konedralı, G. ve Perkan Zeki, C. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeģitli değiģkenler açısından incelenmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(2), 253-275. ÖZTÜRK, Ç. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının coğrafya kavramına yönelik metafor durumları, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2): 55-69. LAKOFF, G. ve Johnson, M. (2010). Metaforlar-hayat, anlam ve dil (Çev: Gökhan Yavuz Demir), Ġstanbul: Paradigma Yayınları. Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı:10, Mart 2017, s. 140-154
Öğretmen Adaylarının Öğretmen Metaforu Algıları ve Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları (Ahi Evran Üniversitesi Örneği) SABAN, A. (2004). GiriĢ düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının Öğretmen kavramına iliģkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2): SABAN, A. (2007). Lisansüstü öğrencilerin nitel araģtırma metodolojisine iliģkin algıları, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17: 469-485. SABAN, A. (2008). Okula iliģkin metaforlar, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55: 459-496. SABAN, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına iliģkin sahip oldukları zihinsel imgeler, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (2): 281-326. SEMERCĠ, Ç. (2007). Program geliģtirme kavramına iliģkin metaforlarla yeni ilköğretim programlarına farklı bir bakıģ, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 31(2): 125-140. TAMĠMĠ, Y. (2005). Örgüt kültürünün metaforlarla analizi, YayınlanmamıĢ yüksek lisans tezi, EskiĢehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. ÜNAL, A., Yıldırım, A.& Çelik, M. (2010). Ġlköğretim okulu müdür ve öğretmenlerinin velilere iliģkin algılarının analizi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23: 261-272. YILDIRIM, A. ve ġimģek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, 6. baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık. YOB, I. M. (2003). Thinking constructively with metaphors (Review Essay), Studies in Philosophy and Education, 22: 127-138. 154 Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı: 10, Mart 2017, s. 140-154