HİPOTEZ KURMA SÜRECİ Bilimsel hipotezin nitelikleri Kavramsallaştırma Kavramsal haritalar Neumann (2000), Chp. 4, 6 Arslan & Ökten (1994)
HİPOTEZ Bir hipotez nasıl olmalıdır? 1. AKLA UYGUN; 2. YENİDEN YORUM GEREKTİRMEYECEK KADAR AÇIK SEÇİK; 3. KURAMSAL BİR SİSTEMLE İLİŞKİLİ; 4. SINANABİLİR OLMALIDIR; 5. PRATİK BİR GEREKSİNMEDEN KAYNAKLANMALIDIR. KAVRAMSALLAŞTIRMA KAVRAMSALLAŞTIRMA İŞLEMSELLEŞTİRME
HİPOTEZDE MANTIK ÖNERMELERİ A ve B değişkenlerini bir arada değerlendirirken mantıksal analiz nasıl yapılır? Nelere bakılabilir? SIFIR HİPOTEZ - A ve B arasında hiç ilişki yok. ALTERNATİF HİPOTEZ - A ve B arasında ilişki var. İLİŞKİNİN NİTELİĞİ İLİŞKİNİN YÖNÜ İLİŞKİNİN GÜCÜ, BÜYÜKLÜĞÜ
HİPOTEZ KURMA SÜRECİ-1 NEYİ AÇIKLAMAK İSTİYORSUNUZ? BAĞIMLI DEĞİŞKEN NEDİR? Bağımlı değişkende çeşitlenme, dalgalanma, farklılaşma var mı? Bağımlı değişkeni incelemek üzere BETİMLEYİCİ ARAŞTIRMA yapın: Sınıflama; tipoloji oluşturma Seri aralığı; minimum, maksimum değerler; Frekans dağılımı tablo ve grafikleri Merkezi eğilim ölçümleri (ortanca, mod, ortalama) Merkezi dağılım ölçümleri
HİPOTEZ KURMA SÜRECİ-2 Çeşitlenme, dalgalanma, farklılaşma gösteren BAĞIMLI DEĞİŞKEN (LER) incelenmelidir. Miktar A B Yıllar
HİPOTEZ KURMA SÜRECİ-2 Bağımsız değişkendeki farklılaşma ile bağımlı değişkendeki dalgalanmalar arasında bir bağıntı kurulabilmelidir. Miktar B B A Yıllar Birlikte değişmeden söz edilebilir mi?
HİPOTEZ KURMA SÜRECİ-3 BAĞIMSIZ değişkendeki farklılaşma [NEDEN] BAĞIMLI değişkendeki farklılaşmadan ÖNCE (sonuçtan önce) meydana gelmelidir (temporal sequence).
HİPOTEZ KURMA SÜRECİ-4 A ve B değişkenleri arasında gözlemlediğiniz ilişkiyi kuramsal bir çerçeveye oturtma olanağı var mı? Hipotezinizi kuramlarla destekleyebilir misiniz? KAYNAK TARAMA, SİSTEMATİK OKUMA
HİPOTEZ KURMA SÜRECİ-5 Bağımlı değişkeni etkileyen birden çok neden (bağımsız değişken) olabilir mi? Bağımsız değişkendeki farklılaşmalar, birden çok değişkendeki farklılaşmaların bir araya gelmesi sonucunda mı ortaya çıkıyor? A ve B arasında KARŞILIKLI NEDENSELLİK ilişkisi, ETKİLEŞİM olabilir mi? (mutual causation)
HİPOTEZ KURMA SÜRECİ-6 Nedensellik ilişkileri her ölçekte geçerli mi? Farklı ölçeklerde farklı nedensellik ilişkileri söz konusu olabilir. ÖRNEK Göçün nedenleri Köyden kasabaya Göçün nedenleri Köyden metropole ÖRNEK Ülke nüfusunun cinsiyet dağılımı Bir yerleşmenin nüfusunun cinsiyet dağılımı.
HİPOTEZ KURMA SÜRECİ-7 Nedensellik ilişkileri değişkenin her vasfı / tipi / durumu için geçerli mi? ÖRNEK: [Yerleşmelerde gözlemlenen] Polisiye olaylar içinde kapkaç (gasp) olaylarının oranı artmaktadır! Kırsal yerleşmeler için geçerli mi? Küçük kentler için geçerli mi?
Örnek H: Gecekondu olgusu kırdan kente hızlı göç sonucu ortaya çıkmıştır. Tarım gelirinin düşüklüğü Sosyal donatı eksikliği Güvenlik eksikliği GÖÇ GECEKONDU Ülkenin tarım politikası Ülkenin toprak politikası Ülkenin kentleşme politikası Bölge planı varlığı / yokluğu Yatırımların dengesiz dağılımı Tarım gelirinin düşüklüğü Kırdaki topraksızlık Sosyal donatı eksikliği Güvenlik eksikliği NEDEN SONUÇ İLİŞKİLERİNİ GÖZDEN GEÇİRMEK VE ANLATMAK İÇİN ŞEMALAR KULLANILMALIDIR GÖÇ GECEKONDU
KAVRAMSALLAŞTIRMA (conceptualization) Tanımlar Kavramsal Haritalar BAZI ÖRNEKLER
HİPOTEZ Nasıl sınanır (test)? (X) BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN (y) BAĞIMLI DEĞİŞKEN BİR ÖRNEK NÜFUS KENTSEL NÜFUS
KAVRAMSALLAŞTIRMA (X) NÜFUS TANIMLAR 1. BM istatistiklerinde yayınlanmış ülke nüfusu. 2. Bir devletin yaptığı nüfus sayımları sırasında, kendi siyasal sınırları içinde yaşayan kişi sayısı. 3. Nüfus sayımında bir yönetsel birimin sınırları içinde bulunan kişi sayısı. 4. Nüfus sayımı sırasında bir yönetsel birimin sınırları içinde ikamet eden kişi sayısı. (y) KENTSEL NÜFUS TANIMLAR 1. Belediyeli yerlerde yaşayan nüfus; 2. Nüfusu on binden büyük yerlerde yaşayan nüfus
Hipotezi sınırla!!! Hipotezi yeniden düzenle!!! GÖZLEM HİPOTEZ TEST (X) NÜFUS (y) KENTSEL NÜFUS GENELLEME ÜLKE NÜFUSU 1. Bulunduğu yerde sayılan 2. İkametgah adresine göre sayılan BÜYÜKKENT, METROPOL 1. Büyükkent (metropol) belediyesi sınırları içinde yaşayan nüfus. 2. Nüfusu bir milyonun üzerindeki yerlerde yaşayan nüfus.
HİPOTEZ Nasıl sınanır? (X) BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN (X) ÜLKE NÜFUSU (y) BAĞIMLI DEĞİŞKEN (y) BÜYÜK KENT NÜFUSU (NÜFUS) (KENTSEL NÜFUS)
KAVRAMSALLAŞTIRMA Kavramların ve aralarındaki ilişkilerin tanımlanması sürecine kavramsallaştırma adı verilir. Bu süreçte hem sözel hem de görsel araçlardan yararlanılabilir. KAVRAMSAL HARİTALAR, kavramlar arasındaki ilişkileri görsel olarak anlatmak için kullanılan şemalardır. Yararları: Araştırmacı kendi düşüncelerini bulanıklıktan kurtarır. Çoğu zaman, bir kavramsal harita hazırlarken düşünceleri içindeki tutarsızlıkları, çelişkileri, eksikleri farkeder. Her kavramsal harita için çeşitli eskizler yaparak düşüncelerini daha özlü ve açık seçik bir biçimde sunmanın yollarını geliştirebilir. Kavramsal haritalar, kavramlar arasındaki ilişkinin mekansal boyutunu göstermek için coğrafi haritalar üzerinde de hazırlanabilir.
KAVRAMSAL HARİTA DİĞER ÖRNEKLER
(5) Kavram haritası oluştur düşünceleri grafik öğeleri ile görselleştir (1) Projeyi tasarla odaktaki sorun ekip; katılanlar işbölümü program (takvim) KAVRAMSAL HARİTA ÜRETME SÜRECİ (4) Düşüncelerini yapılandır sınıflandır önem sırasına koy ilişkilendir (2) Bilgi topla Keşfedici Araştırma sistematik okuma yap sistematik not çıkar kavramları ilişkilendir (3) Betimleyici Araştırma kümele sınıflandır
(X) ÜLKE NÜFUSU (y) BÜYÜK KENT NÜFUSU M?????? M M M M M M
ÖRNEK TEKNOLOJİ Bölgesel gelişmenin üç asal öğesi vardır. ORGANİZASYON MEKAN Kaynak: STORPER, M. (1997) The Regional World. Territorial Development in Global Economy, New York: The Guilford Press.
ÖRNEK Physical space works as an intervening actor which can either facilitate or obstruct social and spatial interaction between the hospital and its urban environment. PHYSICAL SPACE HOSPITAL ORGANISATION RETAIL CLUSTER ORGANISATION(S) Kaynak: OKTEN, A., Evren, Y. (2006) Social and Spatial Interactions between Hospitals and their Urban Economic Environment: A Case in the Old City of Istanbul, International Conference Urban Conditions and Life Chances, July 6-8, 2006, University of Amsterdam, The Netherlands.
Açık Örgüt Modeli: Hastane çevresiyle etkileşim içinde. Kentsel çevre HASTANE Perakende tıbbi malzeme satanlar Kaynak: OKTEN, A., Evren, Y. (2006) Social and Spatial Interactions between Hospitals and their Urban Economic Environment: A Case in the Old City of Istanbul, International Conference Urban Conditions and Life Chances, July 6-8, 2006, University of Amsterdam, The Netherlands.
Hastane İçi Hastane Dışı Tedavi için Bürokrasi Getir-götür işleri Personele yardım İlaç vb. alımı Tıbbi malzeme alımı Bakım için Yemek pişirme Hastayı besleme Hastayı temizleme; Temiz çamaşır, yatak takımı vb. sağlama Hijyenik hasta bezi, hasta için yatak örtüsü vb. alımı Besin md. alımı Kaynak: OKTEN, A., Evren, Y. (2006) Social and Spatial Interactions between Hospitals and their Urban Economic Environment: A Case in the Old City of Istanbul, International Conference Urban Conditions and Life Chances, July 6-8, 2006, University of Amsterdam, The Netherlands.
PUBLIC UNIVERSITY HOSPITAL OFFICIAL TASK ENVIRONMENT BRIDGING STRATEGY OF THE PUBLIC HOSPITAL TREATMENT PATIENT CARE outsourcing CHANGES IN THE INSTITUTIONAL ENVIRONMENT REDEFINITION OF THE TASK ENVIRONMENT: TREATMENT SUPERVISIO N OF PATIENT CARE BOUNDARY SPANNING HOSPITAL THE TECHNICAL CORE Patient treatment Major hardware and materials Medical staff: doctors, nurses Patient care is to be carried out by the family. Actors in care giving are determined by the role definitions in the local culture. LOCAL CULTURAL ENVIRONMENT AND THE MATERIAL FORM BUFFER STRATEGY OF THE PUBLIC HOSPITAL EVREN, Y., OKTEN, A. (2011) "Family Solidarity and Place as Components of Hospital Provision in Istanbul: The Dependence of Public Healthcare on Culture and the Local Economy, International Planning Studies, 16 (1), 97-108.
ÖRNEK Kentsel Yenileme ile Yoksulluk İlişkisini Nasıl Ele Almalı? Yenileme operasyonlarının kapsamında, bu alanlarda yaşayan yoksul kesimin koşullarını iyileştirme kaygısı yoktur. (x 1 ) Yerinde kalmak, Gitmeye zorlanmak, (x 2 ) (y 1 ) YOKSULLUĞUN SÜRMESİ YOKSULLUĞUN COĞRAFİ KONUMUNUN (ağırlaşarak) DEĞİŞMESİ (y 2 ) Kaynak: Ökten, A. N., Altınok, E., Bilen, Ö., Yoksulluk Deplasmanda, Dünya Şehircilik Günü 32. Kolokyumu, İstanbul 2008
BİLİMSEL AÇIKLAMA BİÇİMLERİ BAĞIMSIZ x BAĞIMLI Y=f(x) NEDENSEL (CAUSAL) AÇIKLAMA BAĞIMSIZ x KATIŞAN, MÜDAHİL u BAĞIMLI Y=f(x,u) YAPISAL AÇIKLAMA YORUMLAYICI AÇIKLAMA EMPATİ EMPATİ EMPATİ Kaynak: Ayşe Nur ÖKTEN
Sosyal Sermaye Yaklaşımları ve Sosyal Sermayenin Yapısı
Sosyal Sermaye Düzeyleri Güven ve ağlar Mikro Gönüllü organizasyonlar ve katılım Mezo Hükümete duyulan güven Makro Kaynak: Bjornsko ve Svendsen
Sosyal Sermaye Düzeyleri Makro Yasal Çerçeve Yönetişim Yapısal Bilişsel Yerel Kuruluşlar ve Ağlar Güven, Değerler ve Normlar Mikro Kaynak: Uphoff, 1999
Sosyal Sermaye-Sosyal Ağ Tipleri Mahkeme Polis Hükümet Bağlantı Kuran-Linking Meslektaşlar Mesafeli arkadaş Dini Örgütler Kulüp-Topluluk STK Aracı-Bridging Yakın arkadaş Akraba Aile Dayanışmacı-bonding Birey Kaynak: Woolcock tan aktaran Grafton, 2007
A Conceptual Model of Social Capital Adler ve Known, 2002 Adler ve Known, 2002
SS Düzey ve Tipleri Krishna ve Shrader
Sosyal Sermaye ve Yönetişim Narayan, 1999