Yrd. Doç. Dr. Cem Akbıyık İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR...XV KAYNAKÇA... XIX GİRİŞ...1 Birinci Bölüm VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİNE TOPLU BİR BAKIŞ 1. Vasiyeti yerine getirme görevlisinin belirlenmesi...5 2. Kurumun amacı...17 3. Kurumun hukuksal niteliği... 20 1. Özel hukuk fonksiyonu... 22 2. Terekenin, mirasbırakanın ve mirasçıların temsili... 23 3. Vekâlet ilişkisi ( sui generis bir vekâlet görünümü)...29 4. Konuya ilişkin görüşüm... 36 4. Vasiyeti yerine getirme görevlisinin atanması...41 1. Genel olarak...41 2. Yedek vasiyeti yerine getirme görevlisi atanması... 48 5. Görevin kabulü ve yetkili makam... 50
X 6. Yetki belgesi verilmesi... 54 7. Atamaya ilişkin tasarrufun iptali...55 8. Atamanın genel sonuçları...57 1. Herkese karşı ileri sürülebilen temsil ve yönetim yetkisi...57 2. Mirasçıların hukuksal konumları üzerindeki etkisi... 60 3. Tereke ile mirasçının (mirasçıların) malvarlığının ayrılması...62 İkinci Bölüm VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİNİN GÖREV VE YETKİLERİ 1. Genel olarak...65 2. Görevin başlangıcındaki durumu... 72 3. Tereke listesinin düzenlenmesi...75 1. Genel kural...75 2. Liste düzenlenmesini gerektirmeyen haller...78 4. Terekenin yönetimi...79 1. Genel olarak...79 2. Ticari ortaklıkların durumu... 83 3. Saklı paylı mirasçılıktaki durum...85 4. Tereke unsurlarına zilyet olma... 87 5. Tereke borçlarının ödenmesi ve vasiyetlerin yerine getirilmesi... 90 1. Genel olarak... 90 2. Tereke borçlarının ödenmesi ve ayrıkları... 94 3. Belirli mal vasiyetlerinin yerine getirilmesi... 97 4. Taşınmaz devrini konu edinen mal vasiyetlerinin yerine getirilmesi...101 6. Tereke unsurları üzerinde tasarruf işlemleri yapılması... 105 1. Genel olarak... 105 2. Taşınırların devri... 108
3. Taşınmazların devri...111 4. Tescil işlemi... 115 7. Terekenin paylaşılması (taksimi)... 121 1. Genel olarak... 121 2. Paylaşma hazırlıkları... 124 3. Mirasbırakanın paylaşma kuralı koymaması hali... 125 4. Paylaşmaya müdahale yetkisi... 127 5. Mirasbırakanın paylaşma kuralı koyması... 129 6. Paylaşmanın sonuçlanması... 132 8. Tereke ile ilgili dava ve takiplerde bulunma yetkisi... 134 1. Genel olarak... 134 2. Miras hukukuna özgü davalardaki konumu... 138 a. Ölüme bağlı tasarrufların iptali davasındaki konumu... 138 b. Tenkis davasındaki konumu... 142 c. Miras sebebiyle istihkak davasındaki konumu... 143 d. Paylaşma (taksim) davasındaki konumu... 147 3. Terekeyi yönetim hakkının korunmasına yönelik itiraz hakkı... 150 9. Tereke üzerindeki yetkilerin genişletilmesi ve daraltılması... 152 1. Yetkilerin genişletilmesi... 152 a. Uzun süreli yönetim yetkisi tanınması... 152 b. Malvarlıksal yönü bulunmayan yetkiler tanınması... 155 c. Emredici kuralların bağlayıcılığı... 155 d. Mirasbırakana ait yetkilerin devredilmezliği... 156 2. Yetkilerin daraltılması... 158 3. Kendi kendisiyle işlem yapamaması...161 XI
XII Üçüncü Bölüm VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ, DENETLENMESİ, GÖREVİN SONA ERMESİ VE SORUMLULUĞU 1. Vasiyeti yerine getirme görevlisinin yükümlülükleri... 163 1. Genel olarak... 163 2. Miras hukukundan kaynaklanan yükümlülükler... 164 a. Vasiyetnameyi tevdi yükümlülüğü... 164 b. Bilgi verme yükümlülüğü... 164 c. Sır saklama yükümlülüğü... 167 d. Üçüncü kişilere karşı yükümlülükler... 168 3. Vekâlet sözleşmesinden kaynaklanan yükümlülükler... 169 a. Özen gösterme yükümlülüğü... 169 b. Görevi bizzat yerine getirme yükümlülüğü...171 c. İlgililere hesap verme yükümlülüğü...174 2. Vasiyeti yerine getirme görevlisinin denetlenmesi...176 1. Genel olarak...176 2. Denetimin kapsamı... 179 3. Görevliye uygulanan yaptırımlar ve görevden alma kararı... 182 3. Vasiyeti yerine getirme görevinin sona ermesi... 187 1. Genel olarak sona erme sebepleri... 187 2. Görevin tamamlanması... 190 3. Görevlinin ölümü... 192 4. Atanmasını geçersiz kılan bir sebebin varlığı... 193 5. Görevlinin fiil ehliyetini kaybetmesi ve iflası... 194 6. Görevden çekilme (istifa)... 195 7. Sona ermenin sonuçları... 198 8. Vasiyeti yerine getirme görevlisinin ücret istemi... 201 4. Vasiyeti yerine getirme görevlisinin sorumluluğu... 207
XIII 1. Genel olarak...207 2. Sorumluluğun genel koşulları... 210 3. Birden fazla vasiyeti yerine getirme görevlisinin sorumluluğu...216 SONUÇ VE ÖNERİLER... 219