Temel Solunum Fonksiyon Testleri Değerlendirme Prof.Dr.Gaye Ulubay Başkent Üniversitesi Göğüs Hast. AD 2016 Antalya
x eksenine ölçülen volüm, y eksenine ise akım hızı (volüm/zaman) konulur
l Akım volüm grafiği l Volüm zaman grafiği l FVC-VC l FEV1 l FEV1/FVC l PEF l FEF%25-75
Akım L.s -1 Volüm (L) Volüm (L) Volüm (L) a)fiks Hava yolu obstrüksiyonu b) Değişken ekstratorasik hava yolu obstrüksiyonu c) Değişken intratorasik hava yolu obstrüksiyonu FEF50/FIF50=1 FEF50/FIF50 1 FEF50/FIF50 1
l Akım-volüm halkasında hem ekspirasyonda hem de inspirasyonda küçük ve hızlı ossilasyonlara testere dişi paterni denilir Ø Nöromüsküler hastalıklar Ø Parkinsonizm Ø Laringeal diskinezi Ø Trakeobronkomalazi Ø Uyku apne sendromu Ø Trakeal tümör
Mark H. Sanders. et al. 1981, JAMA
Ø 30 y, Polikondritli hasta
Ø Solunum kas güçsüzlüğü
Ø Trakeal stenoz Akira Nakajima et al. BMC Res Notes 2012;5:388.
Ø Tek taraflı bronş obstrüksiyonu
Ø Bulber palsy Ø Vokal kord disfonksiyonu
Quentin Lefebvre at al. Respiratory Care 2014
LLN l Populasyon kısıtlılığı l Cihazların farklılığı Beklenenin l Mevcut referansların %5 persentilinin 1980-1990 lara altında olan ait değerlerin olması dikkate alınması önerilmektedir l Irksal farklılıklar l Postbronkodilatörlü değerler yok
3 temel patoloji tanımlanır l Obstrüktif l Restriktif l Mikst
Akım (Lt/sn) PEF Spirometri 12 FEF75 l FVC 8 l FEV1/FVC l FEV1 TLC 4 FEF50 FEV 1 FRC FEF25 l PEF V T 2 4 6 RV Zaman (t) l FEF %25-75 -4-8 IRV ERV FVC
A. Normal B. Obstrüktif C. Restriktif FEV 1 Litre FEV 1 FVC FEV 1 FVC FVC 1 sn 1 sn 1 sn
Obstrüktif patolojiler l FEV1/FVC l FVC N / l FEV1 l FEF%25-75 <%50 %70?
l FEV1/FVC l FEV1/VC l FEV1/IVC
l 40 Yaş Erkek ve 50 yaş Kadınlarda FEV1/FVC< %70 = OBSTRÜKSİYON? l Akım volüm halkasına bakmamak l FVC ya da VC düşüklüğünün sadece restriktif patolojilerde olduğunu düşünmek l Astım KOAH ayrımında bronkodilatörlü test???? l FEV1, FVC, FEV1/FVC normal olsa dahi TLC yüksekliği kontrol edilmeli
Ø Çan kulesi Ø Minare külahı
Obstrüksiyon şiddeti %FEV1 beklenen Hafif >70 Orta 60-69 Orta ağır 50-59 Ağır 35-49 Çok ağır < 35 ATS/ERS Task Force European Respiratory Journal 2005; 26: 948-968
Restriktif patolojiler l FEV1/FVC N/ (%85-90) l FVC l FEV1
1739 hasta, 283 ünde TLC ye göre restriksiyon var Çalışmaya alınan hastaların TLC histogramı Wesołowski S. Pneumonol. Alergol. Pol. 2011; 79, 6: 382 387
l Spirometrinin restriksiyonu tanımadaki değeri düşük l FEV1/FVC %80 + FVC %80 olgularda özellikle hafif orta şiddetteki restriktif patolojilerde tanı değeri düşük l FVC nin düşüklüğü ise restriksiyonu dışlatmada %93 NPV ye sahip l FVC düşüklüğü olanlarda TLC çalışılması önerilir Aaron SD,et al. Chest 1999;115: 869 873 Swanney MP, et al. Chest 2004; 126: 1861 1866 Vandevoorde J,et al.eur. Respir. J. 2008; 31:391 395
Restriksiyonun Derecelendirilmesi Spirometrik bozukluğunun Şiddeti Hafif >70 FEV1(%) Orta 60-69 Orta- ağır 50-59 Ağır 35-49 Çok ağır <35 ATS/ERS Task Force 2005; 26: 948-968
Restriksiyonun Derecelendirilmesi Restriktif bozukluğunun Şiddeti TLC (% beklenenin) Hafif <LLN ve >70 Orta 60-70 Orta- ağır < 60 ATS Official Statement for Lung FuncYon TesYng 1991; 144: 1202-1218
2527 hasta, 212 si (%58.7) restrik@f defekt 1991 ve 2005 Restriksiyon sınıflaması arasında (FEV1 ve TLC ye göre) %50 hastada uyumsuzluk var 2005 ATS/ERS sınıflaması 1991 ATS sınıflaması Aggarwal AN. Respirology (2007) 12, 759 762
Mikst patolojiler l FEV1/FVC l FEV1 l FVC
Rapor nasıl olmalı? l Az, öz, bilgi verici ve net olmalı l Mümkünse klinik tanıyı işaret etmeli
İdeal değerlendirme için l Neden test istendiği l Anamnez, semptomlar l Kullandığı bronkodilatörler bilinmeli l Eski hastalıklar l Akciğer grafisi, Hb düzeyi bilinmeli
Evet FEV1/FVC 70 Hayır FVC %80 FVC %80 Evet Hayır TLC %80 Hayır Evet Hayır Evet TLC %80 Evet Hayır NORMAL RESTRİKSİYON OBSTRÜKSİYON MİKST DLCO %80 DLCO %80 DLCO %80 Evet Hayır Evet Hayır Evet Hayır NORMAL Pulmoner vasküler hst Göğüs duvarı Nöromüsküler İntersiyel akciğer hst. Astım kronik bronşit Amfizem ATS/ERS Task Force European Respiratory Journal 2005; 26: 948-968
Reverzibl orta derecede havayolu obstrüksiyonu ASTIM Hangi tetkiki istersiniz?
Orta-ağır derecede obstrüksiyon, hafif derecede restriksiyon, hafif derecede DLCO da azalma, DLCO/VA normal KRONİK EOZİNOFİLİK PNÖMONİ + ASTIM
Ağır derecede obstrüksiyon, hiperinflasyon, difüzyon kapasitesinde hafif derecede azalma, DLCO/VA düşük AMFİZEM
Restriktif değişiklik Obezite + Ekstratorasik üst havayolu obstrüksiyonu
Ağır obstrüktif değişiklik AMFİZEM
Ağır obstrüktif değişiklik KOAH Restriksiyon?
Restriktif değişiklik İnterstisyel akciğer hastalığı
Önerilen Kaynaklar l General considerations for lung function testing. ERJ 2005;26:153 l Standardisation of spirometry. ERJ 2005;26:319 l Standardisation of the measurement of lung volumes. ERJ 2005;26:511 l Standardisation of the single-breath determination of carbon monoxide uptake in the lung. ERJ 2005;26:720 l Interpretative strategies for lung function tests. ERJ 2005;26:948 l Manual of Pulmonary Function Testing. 9th eds. Gregg L. Ruppel 2009