T.C. ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ KÜTÜPHANE VE DOKÜMANTASYON DAİRE BAŞKANLIĞI BİRİM TANITIM KİTAPÇIĞI 2018
1. Tarihçe ve Genel Bilgiler Adıyaman Üniversitesi Merkez Kütüphanesi Üniversitemizin eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerini desteklemek amacıyla 2006 yılında Üniversitemiz ile birlikte kurulmuştur. 2006 yılından 2007 yılına kadar Fen-Edebiyat Fakültesi son katında hizmetlerini sürdürmüştür. Fen Edebiyat Fakültesi ndeki hizmet alanının yetersizliğinden dolayı, 243.60 m² lik bir alanda 80m² si idari işler için, 163,60m² si okuyucular ve basılı yayınlar için düzenlenmiş olan Sağlık Yüksekokulu zemin katına 14.01.2008 tarihinde taşınmış ve hizmetini orada devam ettirmiştir. 2009 yılında binanın güçlendirilmesi sonrası okuyucu salonu yetersizliği dolayısı ile 60 oturma kapasiteli 144m² bir alan okuyucu salonu için hazırlanarak okuyucuların hizmetine sunulmuştur. Basılı yayın ve öğrenci sayımızın artışı ile bulunduğumuz yerde gerekli hizmetlerin yetersiz kalması sebebiyle, 2011 yılının Eylül ayında Merkez Kütüphanemiz; Mediko- Sosyal binasının idari bölümünün 2. katında bulunan 540m² lik bir alana taşınmış ve hizmetini burada devam ettirmektedir. Teras bölümü düzenlenmiş olup okuyucuların hizmetine açılmıştır. Ayrıca 24 saat açık bulunan bir okuma salonu yine aynı binanın birinci katında okuyuculara hizmet için bulunmaktadır.
2009 yılında güvenlik sistemi kurularak, kütüphane materyalinin korunması sağlanmıştır. Yordam otomasyon programı alınarak kütüphane faaliyet ve hizmet kalitesi arttırılmıştır. Şu anda web sayfamız üzerinden sunulan hizmetlerin yanı sıra cep kütüphanem uygulaması ile tüm telefonlarda otomasyon sistemi ile kullanıcılarımıza kütüphane hizmeti verilmektedir. Kütüphane hizmetleri Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı tarafından merkezi olarak yürütülmektedir. Merkez Kütüphaneye bağlı faaliyet gösteren, İslami İlimler Fakültesinde, Tıp Fakültesinde ve ilçelerde olmak üzere toplam 5 kütüphane daha okuyucularımıza hizmet vermektedir.
Merkez Kütüphane Üniversitemiz öğrencileri ile akademik ve idari personeline, üye olmak koşuluyla kütüphane hizmetlerinden yararlanma olanağı sunmaktadır. Ayrıca yine üye olmak koşulu ile dış kullanıcı kabul edilmektedir. Merkez Kütüphane koleksiyonunda 105.514 adet kitap bulunmaktadır. Abone olunan süreli yayın sayısı 6, satın alınan elektronik kitap 36 adettir. 2017 Aralık sonu itibarı ile veri tabanları aracılığı ile yaklaşık 20.862 adet elektronik dergi, 173.000 adet elektronik kitap, 2.500.000 adet yabancı elektronik tez, 14.897 adet Adıyaman Üniversitesi'nde yapılmış elektronik tez, 2 adet intihali engelleme programı ve 19 adet veri tabanına erişim sağlanmaktadır. Her yıl koleksiyona 15.000-20.000 cilt yeni yayın eklenmektedir. Merkez Kütüphane koleksiyonu ve merkeze bağlı kütüphanelerin koleksiyonundaki kitaplar LC (Library of Congress) sınıflama sistemine sınıflandırılmış olup açık raflarda kullanıcıların hizmetine sunulmaktadır. Merkez Kütüphanede okuyucularının OPAC terminaller (Katalog tarama) üzerinden kütüphane kataloğunu taramaları mümkün olabildiği gibi, Merkez Kütüphane web sayfası ile de kütüphaneye gelmeden bulundukları fakültelerden Merkez Kütüphane kataloğunu taramaları ve online veritabanlarından yararlanmaları mümkündür.
Merkez Kütüphane koleksiyonunda bulunmayan yayınlar için "Kütüphaneler arası İşbirliği" yoluyla yurtiçindeki üniversite kütüphanelerinden ödünç kitap getirtilerek kullanıcıların ihtiyaç duydukları yayınlara ulaşmaları sağlanmaktadır. Üniversitemize yeni başlayan öğrencilere kütüphane hizmetlerini ve bilgi kaynaklarını tanıtmak amacıyla her eğitim yılı başında oryantasyon programları düzenlenmektedir. 2. Birim Bilgileri Üniversitemizin eğitim, öğretim ve araştırma faaliyetlerinin gerçekleşmesinde birinci derecede görev yapan ve bunun için gerekli bilgiyi ve bilgi kaynaklarını bünyesinde toplayıp, kullanıcıların hizmetine en iyi şekilde sunan bir merkezdir. Kütüphanemiz koleksiyonu; kitap, dergi gibi basılı materyal ile elektronik kaynaklardan oluşur. Kütüphanemizde kitaplar açık raf sistemine göre düzenlenmiştir. Kitaplar raflara Kongre Kütüphanesi Sınıflandırma (LC-Library of Congress Classification) sistemine göre yerleştirilmiştir. 2.1. Misyonumuz Eğitim ve araştırma programlarının gereksinimleri doğrultusunda bilgiyi hizmet vermekte olduğu kitleye çağdaş bilgisayar ve yayın teknolojilerini kullanarak, hızlı ve ekonomik bir şekilde, mesleki dayanışma ve işbirliğine dayalı, çalışanlarıyla birlikte gelişmelere ayak uyduran modern bir kütüphane olmak. 2.2. Vizyonumuz
Üniversitemizi uluslararası düzeyde tanınmış üniversiteler içinde görebilmek için kütüphanemizi çağa uygun bir bilgi merkezi yapmaktır. 2.3. Politikamız Zengin kitap ve dergi koleksiyonumuzu her geçen gün çoğaltacak, Elektronik kaynakların kullanım oranını en üst seviyeye taşıyarak rekabet gücümüzü artıracak, Güçlü teknik donanımımızla teknolojik değişime uyum sağlama becerimizi sürdürecek, Verdiğimiz hizmetin kalitesini, her zaman daha iyisi olacağı inancı ile sürekli iyileştirecek, Örgütsel ve yönetsel becerilerimizi işbirliği ve dayanışma kültürümüzle çoğaltacak, Çalışanlarımızın nitel ve nicel olarak yeterli olması için gerekli her türlü çabayı harcayacak, Çalışanlarımızın sürekli eğitimini destekleyecek eğitim programları ile çalışanların etkinliğini artıracak, Fiziksel ortamımızın güvenli, emniyetli ve yeterli olması için gerekli kaynakların ayrılmasını sağlayacak, Kurumsallaştırmayı başardığımız işletim ve yönetim sistemimizle kendimizi sürekli ölçecek ve geliştireceğiz. 2.4. Amaçlarımız Kütüphaneler, Üniversitenin eğitim-öğretim ve araştırma çalışmalarına uygun ortam hazırlamak amacıyla; her türlü bilimsel materyali düzene koyan ve sunan kurumlardır. Üniversite kütüphanemiz bu amacı gerçekleştirmek üzere; Gereken her türlü bilgi ve belgeyi sağlar, Sağlanan bilgi ve belgeleri bütün araştırmacıların, üniversite öğrencilerinin ve çalışanlarının kullanımına sunulacak şekilde düzenler, Mevcut bilgi kaynaklarından en iyi şekilde yararlanılmasını sağlar, kullanıcıya kurum içinde ve dışında hizmet verir, Üniversitelerin kütüphanecilik bölümleri öğrencilerinin zorunlu uygulama ve staj programlarının yürütülmesinde yardımcı olurlar.
2.5. Hedeflerimiz Memnuniyet oranını artırmak. Elektronik ve basılı kaynak sayısını ihtiyaçlar doğrultusunda sürekli artışını sağlamak Okuyucu sayısını ve ödünç yayın sayısını artırmak 2.6. Alt Birimler, Sunulan Hizmetler ve Faaliyetler Kütüphanemiz eğitim-öğretim dönemlerinde hafta içi 09.00-21.00 saatleri, hafta sonu cumartesi günleri 09.00-16.00 saatleri arasında hizmet vermektedir. Ara tatil ve yaz tatillerinde 09.00-12.00 ve 13.00-17.00 saatleri arasında kullanıcılarımıza açık bulunmaktadır. 08.00-09.00 saatleri arasında temizlik ve raf dizme işlemleri yapılmaktadır. Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı üç birimden oluşmaktadır. Okuyucu hizmetleri, Teknik hizmetler, İdari hizmetler. 2.6.1. Okuyucu Hizmetleri Bilgiye doğru şekilde erişimi sağlamak için gerekli yönlendirmeleri yaparak, yayının depodan kullanıcıya ulaşmasına kadar geçen süreci koordine etmektedir. Birimdeki iş akışını organize ederek kütüphane hizmetinin kesintiye uğramadan devam edebilmesini sağlar. Bunlarla beraber; Raf Hizmetleri; Kullanıcıların kitaplara erişmede sorun yaşamaması için her gün; teknik hizmetlerden gelen kitaplar, ödünç vermeden gelen iade kitaplar, öğrencilerin masa üzerinde bıraktığı kitaplar gün içerisinde raflara sistematik bir biçimde dizilir. Üyelik İşlemleri; Kullanıcıların kütüphaneyi kullanabilmelerini sağlamak için üyelik işlemleri yapılır. Her yıl öğretim yılı başında öğrencilerin üyelik bilgileri
kütüphane programı üyelik modülüne toplu olarak eklenir. Ek yerleştirme ile gelen öğrencilerin kütüphane programı üyelik modülüne tek tek eklenir. Akademik ve idari personel üyelik işlemlerini kütüphaneye gelerek yapabilirler. Dış kullanıcılar da kütüphanemize üye olabilirler. Kütüphane yönergesindeki kullanıcı niteliklerine göre üyelerin kitap alma sayıları, süreleri ve uzatma süreleri vardır. Ödünç/ İade Hizmetleri; Kullanıcılarımız açık raf sisteminden ihtiyaç duyduğu kaynakları alarak bankodan işlemlerini yaparak kitaplarını belirtilen süre dahilinde kullanabilirler. Kullanıcılarımıza verilen rezerv hizmeti ile kitaplar üzerinde ayırma yapıp üç gün içerisinde yine bankodan kitabi temin edebilir. Ödünç aldıkları kitabın bir defaya mahsus uzatma işlemini yine bankodan yapabilirler. Mezuniyet için öğrencilerimiz ilişik kesme işlemleri bankoda yapılmaktadır. KİTS ve TÜBESS; Kütüphaneler arası işbirlikleri kuralları çerçevesinde kütüphaneler arası ödünç hizmeti sunulmaktadır. Kullanıcılarımıza, bizde bulunmayan kaynakların temini diğer üniversitelerden sağlanmaktadır. (Kitap, tez, makale vs. )
Danışma ve Oryantasyon; Danışma hizmeti ile Adıyaman Üniversitesi Kütüphanelerinde yer alan her formdaki kayıt altına alınmış bilgiye eriştirmek ve kullanıcıların bilgi arama davranışlarını geliştirmeye yönelik çalışmalar yapmak, yol gösterici bir yaklaşımla kullanıcılarımızın doğrudan ya da dolaylı sorularının cevaplanması amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda danışma kütüphanecisi; kaynak temin etme yolunda yardımcı olmak, Kullanıcı eğitim hizmetleri vererek, çeşitli içerik ve düzeyde eğitim-tanıtım faaliyetleri ile kütüphane kaynaklarının tanıtımı ve etkin şekilde kullanılmasını sağlamak ve Gerek kütüphane içinde yüz yüze iletişim yoluyla, gerekse web üzerinden kullanıcıların sorularının cevaplanmasında etkin bir hizmet vermektedir. Eğitim Öğretim yılı başında fakülte ve yüksekokullarla irtibat kurularak yeni kayıt olan öğrenciler program dahilinde kütüphane kullanım kuralları hakkında bilgilendirmektedir. Bu çerçevede her yıl oryantasyon programları düzenlenmektedir.
Veritabanı Eğitimleri; Her yıl kullanıcılarımız için veritabanı firmalarından eğitim isteğinde bulunulmaktadır. Talep edilen, ihtiyaç duyulan olanlara öncelik verilerek veritabanı eğitim toplantıları düzenlenmektedir. Dspace (Açık Erişim); Telif hakları da göz önünde bulundurularak üniversitemiz adresli yayınların kurumsal arşiv ve açık erişim sistemine aktarma ve kullanıcıya sunma işlemlerini kapsamaktadır. Bu kapsamda kullanıcılarımız tezlere makalelere kolay bir şekilde ulaşabilmektedirler. Eğitimler ve Görevlendirmeler; Yıl içerisinde merkeze bağlı kütüphanelerin işleyişlerinin, düzeninin kontrolü ve yeniliklerin uygulanması için görevlendirmeler yapılmaktadır. Kütüphanenin yeniliklerden faydalanmasını sağlamak için de her yıl Kütüphanecilik alanında düzenlenen eğitimlere ve konferanslara katılım sağlanmaktadır. ISBN Verme; Bu hizmet ile basılması istenen kitabın yazarı veya sorumlusu Rektörlük Yönetim Kurulu Kararı ve basılacak kitabın ön baskısı ile Kütüphaneye müracaatı sonrasında ISBN numarası alınana kadar tüm işlemleri kapsar. Kütüphane Haftası Etkinlikleri; Her yıl Mart ayı son haftası dünyada Kütüphane Haftası olarak kutlanmaktadır. Türkiye de bu hafta çerçevesinde her kütüphane
çeşitli etkinlikler yapmaktadır. Adıyaman Üniversitesi Merkez Kütüphanesi olarak her yıl kitap okuma ve fidan dikme etkinliği yapmaktayız. Bunların haricinde seçilen bir köy okuluna kütüphane kurulmakta ya da kitap kırtasiye yardımında bulunulmaktadır. 2.6.2. Teknik Hizmetler Üniversite eğitim ve öğretimini destekleyecek, araştırmalara yardımcı olacak her türlü materyali sağlamak, Kütüphaneye sağlanan materyalleri belirlenen sistemlere göre tasnif edilmesi, Kütüphane materyallerinin onarım ve ciltleme işlerini yapılması. Sağlama (Yayın Siparişi); Bu hizmeti ile istenen neredeyse tüm kaynaklar Kütüphanemize ve kullanıcılarımıza kazandırılmaktadır. Adıyaman Üniversitesi Akademik/İdari personel, yüksek lisans/doktora ve üniversitemiz öğrencilerinden gelen yayın istekleri listelenmektedir. Yapılan tüm istekler satışta olup olmadığı ve temin edilme durumu araştırıldıktan sonra yaklaşık maliyeti çıkarılarak ihale ile satın alınmaktadır. Alınan kitaplar rafa gelene kadar işlemlerden geçirilerek Kütüphane kullanıcılarımızın kullanımına sunulmaktadır. Her yıl koleksiyonu arttırmak için çok sayıda yayın alımı yapılmaktadır.
Kataloglama ve Sınıflama; Alınan kitapların tüm işlemleri teknik hizmetler birimi tarafından yapılmaktadır. Kataloglama ve Sınıflama işlemlerinde Anglo American kataloglama kuralları ile LC (Library of Congress) sınıflama sitemi kullanılmaktadır. Alfa numerik olan sınıflama numarasına Cutter numarası ve yayın yılı da eklenmektedir. Kitap etiketleri ve raf düzeni bu şekilde düzenlenmektedir. LC sisteminde ana konular aşağıdaki harflerle sınıflandırılmıştır: A Genel Eserler B Felsefe, Psikoloji, Din C Tarih ile ilgili yan bilimler D Dünya, Avrupa, Asya, Avustralya, Yeni Zelanda ve Tarihleri E Amerika Tarihi F Amerika Tarihi
G Coğrafya,Antropoloji, Rekreasyon H Sosyal Bilimler J Siyasal Bilimler K Hukuk L Eğitim M Müzik ve Müzik Yayınları N Güzel Sanatlar P Dil ve Edebiyat Q Fen Bilimleri R Tıp S Tarım T Teknoloji U Askeri Bilimler V Deniz Bilimleri Z Bibliyografya, Kütüphane Bilimleri, Genel Bilgi Kaynakları LC ye göre verilen konu numaralarına, yazar soyadından veya eser adından verilen Cutter Numarası ve yayın tarihi eklenerek yer numarası oluşturulmaktadır. Kitaplara ayrıca demirbaş numarası verilmektedir. LC sınıflama sitemine göre kitaplara konu başlıkları da verilmektedir. Güvenlik Sistemi; Kataloğu yapılmış kitapların raflara gitmeden önce güvenliklerini sağlamak ve kayıp/çalınma riskini en aza indirmek için güvenlik kapısına uyumlu çalışan güvenlik etiketleri ve güvenlik dönüşümleri yapılmaktadır.
Yordam Kütüphane Otomasyon Sistemi; Kütüphanemizde Yordam Otomasyon Sistemi kullanılmaktadır. Bu sitem üzerinden neredeyse tüm kütüphane işlemleri yürütülmektedir. Kullanıcılarımız yordam sitemi üzerinden hem kütüphaneden hem de evlerinden uzatma, ayırtma, katalog tarama işlemlerini yapabildikleri gibi aldıkları kitapları görüntüleyebilir şimdiye kadar aldıkları tüm kitapları detayları görebilirler. Cep kütüphanem uygulaması artık bu işlemleri cep telefonlarından yapabilmektedirler. Süreli yayınlar; Satın, dağıtım ve bağış yoluyla gelen süreli yayınlar bilgisayar ortamında AACR2 kataloglama kurallarına göre kataloglanıp, konu başlıkları
oluşturularak yordam programına kayıt işlemleri yapılır. İşlemleri biten süreli yayınlar rafta kullanıcıya sunulmaktadır. Veri tabanları; Kütüphane koleksiyonumuzda bulunan e-kitaplar haricinde abone olunan e kitaplar ve veri tabanları bulunmaktadır. Kullanıcı istekleri ve ihtiyaçlar doğrultusunda firmalardan talep edilen deneme sürümleri kullanıcılara sunulmaktadır. İhtiyaca cevap veren veritabanları satınalma (doğrudan temin) yolu ile kullanıcılarımız hizmetine sunulmaktadır. İsteklere bağlı olarak veritabanı eğitimleri de verilmektedir. Sayım; Yıllık ya da üç yılda bir olmak üzere Kütüphane de bulunan materyaller demirbaş numaralarında kontrol edilmektedir. Kayıp/çalıntı kitaplar tespit edilerek yenilerinin alınması sağlanmaktadır. Ciltleme ve onarım; Fiziksel bütünlüğünü kaybetmiş kitaplar raflardan çıkarılmaktadır. Onarılabilenlerin onarım işlemleri yapılırken onarılmayacak durumda olanlar ciltleme işlemi için matbaalara gönderilmektedir. İşlemi biten kitaplar tekrar kullanıcıların hizmetine sunulmaktadır.
2.6.3. İdari Hizmetler İdari Hizmetler, Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı nın kontrol ve koordinesinde, Adıyaman Üniversitesi Kalite Politikası ve Kalite Yönetim Sistemi çerçevesinde, sekreterlik, yazı işleri, arşiv, araştırma planlama ve koordinasyon, her türlü bakım onarım hizmetleri, personel işleri, satın alma işlemlerinin, temizlik hizmetlerinin yürütülmesini sağlama görevlerini yapmaktadır. Yazı İşleri; Gelen evrakların teslim alınması, bilgisayar ortamında kaydedilmesi ve incelenmek üzere Daire Başkanına sunulması, giden evrakların yazışmalarının yapılması ve giden evrak defterine kaydedilmesi, bir nüshasının giden evrak dosyasına kaldırılması, dosyalama işlemleri ve EBYS üzerinden tüm yazışma işlemlerini yazı işleri yapmaktadır. Personel İşleri; Birimin kadrosunda bulunan her personelin özlük dosyası, tüm izinleri, maaşları, yollukları, görevlendirmeleri vb işlerin kontrolünün sağlanması ve düzenle yürütülmesi için çalışmalarını yürütmektedir. Stajyer, Kısmi Zamanlı Çalışan Öğrenci ve Sosyal Sorumluluk Proje Öğrencileri; Kütüphanemiz her yıl stajyer öğrenci kabul etmektedir. Bunların haricinde kısmı zamanlı
çalışan öğrencilerimiz ve her yıl sosyal sorumluluk projeleri aracılığıyla gelen öğrencilerimiz bulunmaktadır. Bu öğrencilerimizden sorumlu personellerimiz; öğrencilere yapacakları işi anlatıp, geliş gidişlerini takip etmekte ve bunun yanında yarı zamanlı öğrencilerin ücret puantaj belgelerini doldurarak Sağlık Kültür Dairesi Başkanlığına gönderme işlemini gerçekleştirmektedir. Satın Alma- Doğrudan Temin; Birim, kütüphane, kullanıcı istek ve ihtiyaçlarını karşılamak için çalışılmaktadır. Veri tabanları ve kütüphane -kitap dışı- ihtiyaçları bu şekilde temin edilmektedir. İhale (Açık); Listeleri hazırlanan, kontrolü yapılan ve komisyondan geçen tüm kitapların alımı için açık ihale işlemi yapılmaktadır. Kitaplar en uygun şekilde kütüphanemize kazandırılmaktadır. Taşınır Kayıt Kontrol İşlemleri; Taşınır malzemesi sayılan tüm malzemelerin listelenmesi, kayda geçirilmesi, numaralandırılması, kontrolünün ve işleyişinin rahat bir şekilde sağlanması için yapılan tüm işlemleri taşınır kontrol personeli yapmaktadır.
3. Sayısal İstatistikler Kütüphanemiz kurulduğu zamandan bu yana işleyişini imkanlar dahilinde sağlıklı bir şekilde yerine getirmektedir. 2017 aralık ayına kadar olan olan istatistikler aşağıdaki sunulmaktadır. Bütçe Uygulamaları Bütçe arttıkça kullanıcıya sunulan kitap sayısı da artmaktadır. Bunun yanında yeterli bütçe ile e-kaynaklarda devamlılığını sağlamıştır.
Basılı kaynak sayısı Basılı kaynak sayısı her yıl artış göstermiştir. 2017 yılında hedeflenen 100.000 e ulaşılmıştır. Elekronik Kaynaklar Veritabanları ihtiyaçlar ve kullanım alanları doğrultusunda artış göstermiştir. Personel sayısı
Okuyucu sayısı Üniversitemizin öğrencilerinin artışının yanı sıra yapılan oryantasyonların katkısıyla kullanıcı sayımız artış göztermiştir.
Ödünç sayısı Ödünç sayımız koleksiyonun artışıyla doğru orantılı bir şekilde artış göstermiştir. 3.1. Kullanıcı Memnuniyet Anketleri; Her yıl kullanıcılarımıza kullanıcı memnuniyetini ölçmek, eksikleri gidermek ve isteklere cevap vermek adına anketler yapılmaktadır. Bu anketler sonucunda kullanıcılarımızın memnuniyet oranı mevcut olanaklar da dikkate alınarak iyi bir sonuç göstermektedir. Kullanıcılarımız sunulan hizmetten genel olarak memnun kalmışlardır. Son iki yılın memnuniyet oranı aşağıdaki gibidir. Kullanıcılarımızın %6 ü Kütüphane hizmetlerin memnun kalmışlardır.