EK-1 BİREYSEL BAŞVURU FORMU I- KİŞİSEL BİLGİLER KEREM ALTIPARMAK & YAMAN AKDENİZ TARAFINDAN 2..21 TARİHİNDE ANAYASA MAHKEMESİ NE SUNULAN DİLEKÇENİN KOPYASIDIR. A- GERÇEK KİŞİLER İÇİN Başvurucu 1- T.C. KİMLİK NUMARASI : 2- ADI: 3 - SOYADI : - CİNSİYETİ: ERKEK : KADIN : T.C. ANAYASA MAHKEMESİ 5- UYRUĞU: Türkiye Cumhuriyeti 6- MESLEĞİ: Öğretim Üyesi GÜN AY YIL 7- DOĞUM YERİ VE TARİHİ :.. / / / 8- YAZIŞMA ADRESİ:.. 9- TELEFON NUMARASI VE ELEKTRONİK POSTA ADRESİ BİREYSEL BAŞVURU FORMU İçtüzüğün 68. maddesi uyarınca öncelik verilmesi ve Mahkemenizde derdest 21/ nolu başvuruyla birleştirilme talebi vardır a- EV : b- İŞ :.. c- CEP :. ç- ELEKTRONİK POSTA ADRESİ : AVUKATININ 1- ADI :... 2 - SOYADI :. 3 - YAZIŞMA ADRESİ :... - TELEFON NUMARASI VE ELEKTRONİK POSTA ADRESİ a- EV :. b- İŞ : c- CEP. ç- ELEKTRONİK POSTA ADRESİ :
II- AÇIKLAMALAR A- Kamu gücünün işlem, eylem ya da ihmaline dair olayların tarih sırasına göre özeti: 1. İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi nde öğretim üyesi olan müvekkilim Prof. Dr. Yaman Akdeniz YouTube sitesinin uzun yıllardır kullanıcısıdır (bkz http://www.youtube.com/channel/ucwkpljxd1koiokn7_bh3vw). Müvekkil YouTube sitesini sadece bilgi edinmek için değil aynı zamanda içerik sağlayıcı sıfatı (5651 Sayılı Kanun, Madde ) ile bilgi paylaşımı için de kullanmaktadırlar. Müvekkilin Youtube sitesine kendi hesabından yüklediği videolar bulunmaktadır. Bu nedenle hem ifade hem de bilgiye ulaşma hakları erişim engelleme kararından etkilenmektedir. 2. 27.3.21 tarihinde YouTube adlı İnternet sitesinde seçim güdümü isimli bir hesapta Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Bakanlık Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu, MİT Müsteşarı Hakan Fidan ve Genelkurmay 2. Başkanı Yaşar Güler in Suriye politikası hakkındaki görüşmelerinin ses kayıtlarının yayınlanmasının ardından aynı tarihte Youtube.com sitesine Türkiye den erişim engellenmiştir. Dışişleri Bakanlığı ndan yapılan açıklamada, söz konusu kayıtların tutulması ve paylaşılması casusluk faaliyeti olarak yorumlanmıştır (bkz EK 1: Dışişleri Bakanlığı, Güncel Açıklamalar No: 98, 27 Mart 21, Süleyman Şah Saygı Karakoluna İlişkin Olarak Sosyal Medyada Yayınlanan Ses Kaydı Hk.). 3. Müvekkil, siteye 27.3.21 tarihinde erişmeye çalıştığında siteye erişiminin engellendiğini ve 5651 sayılı Kanun uyarınca yapılan teknik inceleme ve hukuki değerlendirme sonucunda bu İnternet sitesi (youtube.com) hakkındaki Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı nın 27/3/21 tarih ve 9.5.1.21.-8125 sayılı kararına istinaden Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı tarafından İDARİ TEDBİR uygulanmaktadır. ibaresiyle karşılaşmıştır. 2..21 tarihinde basında yer alan açıklamalarda ve TİB site sorgulama sayfasından elde edilen bilgilerde youtube.com sitesinin erişime engellenme gerekçesi Gölbaşı Sulh Ceza Mahkemesinin 27/3/21 tarihli ve 21/358 Değişik İş No.lu Kararı ve 5651 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin 1/b bendi (25/7/1951 tarihli ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer alan suçlar) olduğu anlaşılmıştır. Bir başka deyişle, Gölbaşı Sulh Ceza Mahkemesi'nin kararı müvekkil tarafından ancak 2..21 tarihinde öğrenilmiştir.. Müvekkil, 7..21 tarihinde, Gölbaşı Asliye Ceza Mahkemesinin..21 tarih ve 21/381 D. İş sayılı kararının kesinleşmesinden sonra Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapmıştır. Bu başvuru halen Mahkemeniz önünde devam etmektedir. Ancak başvurunun yapıldığı tarihten sonra Gölbaşı Asliye Ceza Mahkemesi 9..21 tarihinde verdiği kararla (21/91 D. İş), Youtube.com sitesi hakkındaki tüm yayına erişim engelleme kararını kaldırmıştır. Fakat, 21/381 D. İş sayılı kararında belirtilen 15 adet linke (URL ye) erişimin engellenmesine aynen devam edilmesine karar verilmiştir. 5. Ne var ki, YouTube sitesi üzerinde halen Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı nın 27/3/21 tarih ve 9.5.1.21.-8125 sayılı kararına istinaden Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı tarafından İDARİ TEDBİR uygulanmaktadır. 6. Bu idari karara karşı idari yargıda ayrı ayrı iki dava açılmıştır. Davalardan birincisi Ankara Barosu tarafından 28.3.21 tarihinde açılmıştır. (Ek-1: http://www.radikal.com.tr/turkiye/ankara_barosu_youtube_yasagina_karsi_dava_acti- 118369) İkinci dava ise bu kez Youtube.com adına 7..21 tarihinde açılmıştır. (Ek-2: http://siyaset.milliyet.com.tr/youtube-dava-acti/siyaset/detay/1863299/default.htm) Her iki dava da Ankara İdare Mahkemelerinde devam etmektedir. 7. Her iki davada da davacılar tarafından yürütmeyi durdurma talebinde bulunulmuşsa da erişim engelleme kararının verilmesinin üzerinde yaklaşık bir ay geçmesine rağmen idare mahkemeleri tarafından bir karar verilmemiştir. 8. Müvekkilim TİB'in keyfi ve açıkça hukuka aykırı kararından dolayı ifade özgürlüğünü kullanmaktan yaklaşık bir aydır mahrum bırakılmıştır. B- Bireysel başvuru kapsamındaki haklardan hangisinin hangi nedenlerle ihlal edildiği ve buna ilişkin gerekçeler ve delillere ait özlü açıklamalar: İfade Özgürlüğü Açısından (Anayasa md. 26, 27 ve 28, AİHS md. 1) 1. Bilindiği gibi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) de İnternet yayımcılığını ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirmektedir. (Editorial Board of Pravoye Delo and Shtekel/Ukraine, no. 331/5, 5.5.211; Yıldırım/Türkiye, no. 3111/1, 18.12.212; Delfi AS/Estonya, no. 6569/9, 1.1.213). AİHM, Times Newspaper Ltd/BK kararında (no. 32/3 ve 23676/3, para. 29) İnternetin kamuyu ilgilendiren bilginin yayılmasındaki önemine dikkat çekmiştir. Özellikle Twitter, Facebook gibi sosyal medya platformlarıyla beraber Youtube.com sitesinin bu anlamdaki önemi yadsınamaz. 2. Youtube isimli sosyal medya platformu, dünya çapında yüz milyonlarca kişinin video, görüntü, şarkı vs. paylaştığı, ayda bir milyardan fazla kişi tarafından ziyaret edilen popüler bir sitedir. Sitenin Türkiye'de de milyonlarca kullanıcısı olduğu tahmin edilmektedir. Youtube üzerinden bilimsel, görsel ve sanatsal bilgi, haber, düşünce ve eser paylaşımı yapılmaktadır. Dünya çapında bir çok haber kanalı da Youtube üzerinden haber yayını yapmaktadır. Hatta Cumhurbaşkanımız Abdullah Gül ün de YouTube üzerinde resmi yayın yaptığı bir hesabı vardır (bkz https://www.youtube.com/user/cumhurbaskani). Son yıllarda YouTube özellikle yurttaş gazetecilik kavramı çerçevesinde bireyler tarafından bağımsız habercilik ve demokratik iletişim amaçlı olarak yaygın şekilde ülkemizde ve dünya genelinde kullanılmaktadır. Ayrıca bilimsel konferans, seminer ve toplantılar da Youtube üzerinden yayımlanmaktadır. Dolayısıyla, YouTube demokratik toplumun temellerinden olan ifade özgürlüğünün en etkin kullanıldığı platformlardan birisi haline gelmiştir. Bu nedenlerden dolayı, sitenin Türkiye den erişime engellenmesi hem bilgiye ulaşma imkanını hem de bilgiyi yayma imkanını ciddi şekilde zedelemiştir. Başta Anayasanın "Herkes, düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahiptir. Bu hürriyet resmî makamların müdahalesi olmaksızın haber veya fikir almak ya da vermek serbestliğini de kapsar" hükmüyle ifade edilen ifade özgürlüğü, hem 27. maddesinde korunan bilim ve sanat özgürlüğü, hem de 28. maddede korunan basın özgürlüğü ihlal edilmektedir. 3. Yakın tarihte bir başka sosyal medya platformu Twitter.com isimli İnternet sitesine erişim TİB tarafından İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı ve bazı mahkemelere verilen kararlara istinaden koruma tedbiri uygulanarak engellenmiştir. Anayasa Mahkemesi, milyonlarca kullanıcısı olan bir sosyal paylaşım sitesine erişimin engellenmesinin bu kişilerin demokratik toplumun temellerinden olan ifade özgürlüğünü sınırlayıcı etkisi dikkate alındığında, bu tür sınırlamaların hukuka uygunluğunun acilen denetlenmesi ve hukuka aykırılık tespiti halinde sınırlamanın hemen kaldırılmasının demokratik hukuk devleti açısından bir zorunluluk olduğunu belirtmiştir (2//21 tarih ve 21/3986 Başvuru nolu karar, para. 26). Mahkeme söz, yazı, resim veya başka ifade araçlarının düşünceyi açıklama ve yaymak için kullanılabileceğini ve tüm bu araçların anayasal korumadan faydalanması gerektiğinin altını çizmiştir.. Aynı kararda mahkeme "İnternetin sağladığı sosyal medya zemini kişilerin bilgi ve düşüncelerini açıklama, karşılıklı paylaşma ve yaymaları için vazgeçilmez niteliktedir. Bu nedenle düşünceyi açıklamanın günümüzde en etkili ve yaygın yöntemlerinden biri haline gelen internet ve sosyal medya araçları konusunda yapılacak düzenleme ve uygulamalarda devletin ve idari makamların çok hassas davranmaları gerektiği açıktır." demektedir (para. 39) Mahkemeye göre, sosyal medyada belli olay ve olgulara ilişkin olarak paylaşılan haber
ve düşüncelerin zamanın geçmesiyle güncelliğini yitirip etki ve değerini kaybedebileceği açıktır. (2//21 tarih ve 21/3986 Başvuru nolu karar, para. 26). 5. Anayasa Mahkemesi'nin 2..21 tarihli kararı, yapılan başvurudan sadece 11 gün sonra verilmiştir. Hatta basına yansıyan açıklamasında, Başkan Haşim Kılıç kararın başvurudan iki gün sonra verildiğini ve fakat Ankara İdare Mahkemesi tarafından verilen yürütmeyi durdurma kararı nedeniyle açıklanmadığını belirtmiştir (Hürriyet, Haşim Kılıç'tan önemli açıklamalar, 8..21; Milliyet, Kararın milliyeti mezhebi olmaz, 7..21). 6. Mahkemenin kararı verirken sosyal medyanın dinamik yapısını dikkate aldığı ve bu alanda yapılacak sansürün sonuçlarının ağırlığını tespit ettiği açıktır. Nitekim, anılan kararda Mahkeme twitter.com erişim engellemesinin "yararlanan tüm kullanıcıların ifade özgürlüğüne yönelik ağır müdahale niteliğinde" olduğunu tespit etmiştir. 7. Youtube.com sitesinde durum bir kaç açıdan daha ağırdır. a. Site yaklaşık bir ay süredir erişime engellidir. Twitter.com hakkında karar verildiğinde ise site bir aydır erişime engelliydi. b. Twitter.com sitesi yanlış da olsa mahkeme kararlarına dayanılarak erişime engellenmişti. Youtube.com sitesi, tamamen keyfi idari bir karara dayalı olarak erişime engellidir. Site hakkında verilmiş yargı kararlarının hepsi kalkmıştır. c. Twitter.com sitesine sadece 1 kelimelik mesajlar atılırken, Youtube.com çok daha zengin bir içerik sunmaktadır. Her türlü sanatsal ve bilimsel paylaşımın yapılabildiği site Dünyadaki en zengin içeriği sunmaktadır. 8. Şüphesiz twitter.com kararından farklı olarak Youtube vakasında idare mahkemesi tarafından verilen ve uygulanmayan bir yürütmenin durdurulması kararı olmadığı akla gelebilir. Ancak bu mevcut durumu değiştirmediği gibi aksine ağırlaştırmaktadır. Öncelikle yukarıda açıklandığı gibi Mahkeme Başkanı Haşim Kılıç yaptığı açıklamada, twitter.com hakkında iki gün içinde karar verildiğini ancak Ankara İdare Mahkemesi yürütmeyi durdurma kararı verdiği için kararın bekletildiğini açıklamıştır. Youtube.com vakasında ise bir aydır karar verilmemektedir. Bu koşullar altında Yüce Mahkemenizin acilen karar vermesi büyük bir önem kazanmaktadır. İkinci olarak, twitter.com kararında Anayasa Mahkemesi'nin açık bir ilke koyduğu görülebilmektedir. Sosyal medyaya getirilen yasaklarda, acilen yürütmeyi durdurma kararı verilmediği halde ilgili hukuk yolunun etkili olduğu ve ihlali giderebileceğini kabule imkan yoktur. 9. Bir aya yakın bir süredir müvekkilin de kullanıcısı ve içerik sağlayıcısı olduğu Youtube.com sitesine erişimin engellenmesinin ağır bir ifade özgürlüğü ihlali olduğuna şüphe yoktur. 5651 sayılı Yasa ile TİB'e Verilen Erişim Engelleme Yetkisi Anayasaya Aykırıdır 1. Kişinin kendi evinde hangi İnternet sitesine girip, hangi bilgi ve belgelere ulaşacağı özel hayatını ilgilendiren bir konudur. Bu hak Anayasa nın 2. Maddesi ile korunma altına alınmıştır. Aynı şekilde düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti, Anayasa nın 26. maddesi uyarınca resmî makamların müdahalesi olmaksızın haber veya fikir almak ya da vermek serbestliğini de kapsar. 2. Anayasamızın ilgili maddelerinde öngördüğü temel haklar rejimine göre, bu temel hak ve özgürlükler idari bir kurum olan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı kararıyla değil ancak HAKİM kararıyla sınırlandırılabilir. Anayasa da, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde hakim dışında hakları sınırlama yetkisi verilen kişilerin de 2 saat içinde hakim onayına başvurması gerektiği öngörülmüştür. Bu kuralın istisnası mevcut değildir. 3. Diğer yasalar da benzer düzenlemeleri Anayasa ya uygun şekilde öngörmüştür. Örneğin, 22 sayılı Kanunun 2 nci maddesine göre, İletişimin Dinlenmesi veya Tespiti konusunda gecikmesinde sakınca bulunan hallerde, Cumhuriyet Savcılarının dinleme ve tespit kararı alabileceği belirtilmiş ancak Cumhuriyet Savcıları tarafından yapılan bu gibi işlemlerin 2 saat içinde hâkim kararına bağlanması şartı koşulmuştur.. Esasen, /5/27 tarihli ve 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun un 8. maddesinin ikinci paragrafı da (erişimin engellenmesi kararı ve yerine getirilmesi) erişimin engellenmesi kararlarının soruşturma evresinde, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet Savcıları tarafından da verilebileceğini öngörmüştür. Bu durumda Cumhuriyet Savcıları kararlarını yirmidört saat içinde hâkimin onayına sunar ve hâkim, kararını en geç yirmidört saat içinde verir. Bu süre içinde kararın onaylanmaması halinde koruma tedbiri olarak verilen erişim engelleme kararı Cumhuriyet Savcısı tarafından derhal kaldırılır. 5. Bununla birlikte, 5651 sayılı yasanın 8. maddesinin. fıkrası bu olağan usul dışında bir olağandışı usul öngörmektedir. İlgili hükme göre bazı suç tipleri için erişim engelleme kararı aynı maddenin ikinci fıkrasından farklı olarak hakim kararına gerek olmaksızın re sen Başkanlık tarafından verilmektedir. 6. Esasen 8. maddenin 2. fıkrasında verilen kararla. fıkrasında verilen karar arasında hiçbir nitelik farkı yoktur. Her iki durumda da bir suçun işlendiği iddiası ile tedbir kararı verilmektedir. Ancak ilk halde bu kararı Anayasa nın sistematiğine uygun bir şekilde yargı makamları tarafından verilmekte iken ikinci halde karar idare tarafından verilmektedir. 7. Bu kural birkaç açıdan Anayasa hükümlerine aykırıdır. Öncelikle, 8. maddenin. fıkrası ile idareye verilen yetki Anayasa nın girişinde belirtilen kuvvetler ayrılığı ilkesine ve 6. maddede belirtilen Hiçbir kimse veya organ kaynağını Anayasadan almayan bir Devlet yetkisi kullanamaz kuralına açıkça aykırıdır. Anayasanın 9. maddesi uyarınca Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır. İdarenin yargı makamının yerine geçerek yargısal karar vermesi fonksiyon gaspı niteliği taşır ve Türk idare hukukunda kesin bir şekilde yasaklanmıştır. 8. Bir suçun işlenmesinden sonra yürütülecek kolluk faaliyeti adli kolluk niteliğindedir ve adli kolluk faaliyetinin idari makamlar tarafından yürütülmesi mümkün değildir. İdare burada sadece alınan kararları yürütme rolünü üstlenebilir. Gerçekten de itiraz konusu madde İçeriği birinci fıkrada belirtilen suçları oluşturan yayınların içerik veya yer sağlayıcısının yurt dışında bulunması ndan bahsederken bir suçun bulunduğunu kabul etmekte, bu suça ilişkin alınacak önlemlerden bahsetmektedir. Bu açık bir adli kolluk yetkisidir, bu yetkiye ilişkin kararlar savcılık makamı ve/veya yargı mercileri tarafından alınır, idare sadece kararın uygulanmasında rol oynayabilir. 9. Anayasa nın sistematik yorumu da 5651 sayılı Yasa nın 8. maddesinin. fıkrasının Anayasa ya aykırı olduğunu göstermektedir. İlgili hüküm, özel hayat alanında kalan İnternet sitelerine erişim engelleme kararlarına ilişkindir. Anayasa nın 2. maddesi özel hayata müdahale niteliğindeki kararların ancak yargı kararlarıyla alınabileceğine amirdir. Aynı sistem, uluslararası insan hakları sözleşmelerinde de öngörülmektedir. Bunun aksi, yani kısıtlama kararının kanun yolu ile bağımsız ve tarafsız yargıdan ziyade idari kurumlara bırakılması Anayasa nın temel haklar ve özgürlükler rejimine ve Anayasa nın 13. maddesinin sınırlandırmanın koşullarından biri olarak saydığı Anayasa nın sözüne ve ruhuna uygunluk ölçütüne açıkça aykırıdır. 1. İlgili hükmün bugüne kadarki uygulaması, sorunun daha da can alıcı olduğunu göstermektedir. Anayasa nın 38. maddesine göre suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar kimse suçlu sayılamaz. Uluslararası hukukta da tanınan masumiyet karinesinin ifadesi olan bu hüküm, geçici nitelikte olması gereken ve TİB (idare) tarafından verilen tedbir amaçlı erişim engelleme kararlarının fiilen kesinleşmesi nedeniyle TİB tarafından ihlal edilmektedir. Uygulamada; TİB, ortada bir suç şüphesi olduğu gerekçesi ile tedbir adı altında bir karar vermekte, daha sonra gerçekten bir suç işlenip işlenmediğine ilişkin hiçbir ceza hukuku işlemi yapılmamakta ama TİB tarafından verilen karar yıllarca temel hak ve özgürlükleri etkilemektedir. Bir başka deyişle TİB adeta hem savcı hem de hakim yerine geçmekte, yargılama olmaksızın suç varsayılarak karar verilmektedir. Bu durum masumiyet karinesinin tersine çevrilerek adeta suçluluk karinesine dönüşmüş halidir. Oysa, bir koruma tedbiri niteliğinde olan erişim engelleme kararlarının geçici nitelik taşıması gerekmektedir. Ceza Muhakemesi Kanunu nda düzenlenen koruma tedbirleri de geçicilik ilkesine uygun olarak verilmektedir. Tedbir amaçlı erişim engelleme
kararlarının üçüncü kişiler açısından sonuç doğurması durumunda ise daha da ihtiyatlı davranmak şarttır. Bu açıklamalar ışığında; 5651 Sayılı Kanun un TİB e res en erişim engelleme yetkisi veren Madde 8() hükmünün Anayasa nın öngördüğü kuvvetler ayrılığı ilkesine ve temel haklar ve özgürlükler rejimine aykırılığı açıkça tespit edilebilmektedir. Sosyal Paylaşım Sitelerine İlişkin 5651 Sayılı Yasanın 8. maddesi Uyarınca Verilen Erişim Engelleme Kararları AİHS'e ve Anayasanın Ölçülülük İlkelerine Aykırıdır 1. AİHM, Youtube.com a göre çok daha az kullanıcısı olan Google Sites'ın erişime engellenmesinin tartışıldığı Ahmet Yıldırım/Türkiye kararında: "66. AİHM, bununla birlikte, itirazı inceleyen hâkimlerin özellikle Google Sites a erişiminin tamamen engellenmesi gerekliliğini değerlendirerek, ihtilaf konusu olaydaki çeşitli yararlar arasındaki dengeyi araştırmaya çalışmadıklarını gözlemlemektedir. AİHM in nazarında, bu eksiklik, Sözleşme nin 1. maddesi bağlamında kendisi tarafından uygulanan ve ifade edilen kriterler dikkate alındığında, yalnızca hâkimlere Google Sites isimli yer sağlayıcısının tümden erişime kapatılmasının gerekliliği hakkında değerlendirmede bulunma zorunluluğu yüklemeyen 5651 sayılı Kanunun 8. maddesinden kaynaklanmaktadır. Aslında, sözü edilen bu yükümlülük, doğrudan Sözleşme ve AİHM içtihadından doğmaktadır. Hâkimler, kararlarında, sadece bu bağlamda verilen tedbir kararına uygun olarak ihtilaf konusu siteye erişimi engellemenin tek yolunun Google Sites a erişimin tamamen engellenmesi olduğunu ifade etmişlerdir. Oysa AİHM, özellikle İnternette bulunan bilgilerin büyük çoğunluğuna erişimi engelleyen benzer tedbir kararları nedeniyle İnternet kullanıcılarının haklarına büyük ölçüde zarar verildiğini ve önemli dolaylı etkiler oluşabileceğini hâkimlerin dikkate almaları gerektiği kanaatindedir." (Ahmet Yıldırım/Türkiye, no. 3111/1). 2. Türkiye de kullanılan DNS ve IP adresi engelleme yöntemlerinde işlem, siteyi barındıran sunucunun web adresi üzerinden yapıldığından, sunucu üzerindeki içeriğin tümü engellenmiş olmakta, bu da aşırı-engelleme ve engellemenin maksadı aşması sonucunu doğurmaktadır. Ayrıca bu erişim engelleme kararı ile iddia edilen ihlaller durdurulamamaktadır. Bu bağlamda erişim engelleme kararı ile cezalandırılanlar aslında hukuka aykırı olduğu iddia edilen içerikleri Youtube.com a yükleyen kişilerden ziyade, bu başvuru sahibi müvekkil gibi bu sitelerin kullanıcılarıdır. Dolayısıyla, söz konusu kararlara dayanarak Youtube.com un tamamen erişime engellenmesi, müvekkilin de içinde bulunduğu milyonlarca insanın bilgi alma ve aktarma hakkını hiçe saymaktadır. Bu niteliğiyle karar demokratik bir toplumda zorunlu olmadığı gibi ölçülü değildir ve açıkça ifade özgürlüğü hakkının özüne dokunmaktadır. 3. TİB kararı 25/7/1951 tarihli ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer alan suçların işlendiği gerekçesine dayanmaktadır. Kötü niyetli bir kişinin Atatürk'e hakaret eden bir videoyu YouTube'a yüklemesi, milyonlarca kullanıcının milyarlarca içeriğe ulaşamaması sonucu yaratmaktadır. Bu önlemin, bir kitap için bir kütüphaneyi yakmaktan farkı yoktur ve ölçüsüz olduğu ve Anayasa'nın 13. maddesine aykırı olduğu açıktır.. Dolayısıyla, AİHM in Ahmet Yıldırım/Türkiye, no. 3111/1 kararı ve Anayasa Mahkemesi nin 2//21 tarih ve 21/3986 sayılı Twitter kararı göz önünde bulundurulduğunda söz konusu tedbir kararının keyfi sonuçlar doğurduğunu ve bu bağlamda, sadece ihtilaf konusu içeriğe erişimin engellenmesinin hedeflendiğinden söz edilemeyeceği, zira bu tedbir kararının YouTube platformunda yer alan tüm içeriğe erişimin genel olarak engellemeyi hedeflediği izahtan varestedir. Etkili Başvuru Yolu Açısından (Anayasa md., AİHS md. 13) 1. Anayasamızın. maddesine göre "Anayasa ile tanınmış hak ve hürriyetleri ihlal edilen herkes, yetkili makama geciktirilmeden başvurma imkanının sağlanmasını isteme hakkına sahiptir". 2. Yukarıda açıklandığı üzere Anayasa Mahkememiz, twitter.com kararında sosyal medyaya yönelik kısıtlamalarda bir hukuk yolunun etkili sayılabilmesi için bu yolun paylaşılan haber ve düşüncelerin zamanın geçmesiyle güncelliğini yitirip etki ve değerini kaybedebileceği hususunu dikkate alması gerektiğini göstermiştir. Bir aya yakın bir süredir karar veremeyen idari yargı mercilerinin bu anlamda etkili başvuru yolu sağlamadığı açıktır. C- Başvurucunun güncel ve kişisel bir temel hakkının doğrudan zedelendiği iddiasının açıklanması: 1. Yukarıda da belirtildiği gibi müvekkil uzun yıllardır youtube.com web sitesini kullanmaktadır. Bunun yanında müvekkil YouTube vasıtasıyla çalıştığı alana ilişkin Avrupa Konseyi nin, Birleşmiş Milletler in ve diğer akademisyenlerin paylaşımlarına da ulaşabilmektedir. AİHM, Ahmet Yıldırım kararında yapılan müdahalenin Sözleşme açısından yeterli düzeyde olduğunu şu şekilde ifade etmiştir: "AİHM, kısacası, ihtilaf konusu tedbirin, internet sitesine erişimin engellenmesine ilişkin verilen karar neticesinde getirilen bir sınırlama olarak değerlendirildiği kanaatindedir: Mahkeme, bu tedbir kararının uygulanması amacıyla, aynı zamanda TİB in talebi üzerine, başvuranın web sitesinin yer sağlayıcısı olan Google Sites a erişimin engellenmesine karar vermiştir. Bu nedenle, başvuranın kendi web sitesine erişmesi imkânsız hale gelmiştir. Bu unsur, AİHM in, haber veya bilgi alma ve verme özgürlüğünün tamamlayıcı bir unsuru olan ilgilinin ifade özgürlüğüne, söz konusu tedbir kararı nedeniyle kamu makamlarınca müdahale edildiği sonucuna varması için yeterlidir. (bkz, mutatis mutandis, Ayşe Öztürk v. Türkiye, n 291/9, 2, 15 Ekim 22) (Ahmet Yıldırım/Türkiye, para. 55). III- BAŞVURU YOLLARININ TÜKETİLDİĞİNE İLİŞKİN BİLGİLER A- Başvuru yollarının tüketilmesine ilişkin aşamalar: 1. Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru yolu tamamlayıcı bir yargı yoludur. Bu nedenle öncelikle diğer başvuru yollarının Anayasa Mahkemesi'ne başvurmadan önce tüketilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde her başvurunun direk Anayasa Mahkemesinin önüne gelme riski bulunmaktadır. Ancak, AİHM bu kuralın insan haklarını koruma bağlamında yer aldığını göz önünde tutularak, aşırıcı biçimcilikten uzak ve belirli bir esneklikle uygulanması gereğini vurgulamaktadır. Başvuru yollarının mevcudiyeti sadece teorik olarak değil, ama aynı zamanda pratik olarak da yeterince belirgin olmalıdır. 2. Yukarıda açıklandığı gibi TİB 27 Mart 21 tarihi gecesi öncelikle gerekçesini belirtmeden 9.5.1.21.-8125 sayılı kararı dayanak göstererek idari tedbir uygulamıştır. Daha sonra bu kararının gerekçesinin 25/7/1951 tarihli ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunu olduğu açıklığa kavuşmuştur. Bu karara karşı yapılan iki idari yargı başvurusu da uzun zamandır cevapsız kalmıştır. 3. Sosyal medyaya yönelik kısıtlamalarda bir hukuk yolunun etkili sayılabilmesi için bu yolun paylaşılan haber ve düşüncelerin zamanın geçmesiyle güncelliğini yitirip etki ve değerini kaybedebileceği hususunu dikkate alması ve gecikmesizin karar vermesi gerekmektedir. Anayasa Mahkemesi, karar vermek için twitter.com vakasında 11 günü uzun bir süre olarak değerlendirmiştir. Youtube.com kararında ise bu süre 1 aya yaklaşmıştır. İdare mahkemeleri, talebe rağmen yürütmeyi durdurma kararı vermemekte, halihazırda ağır olan ihlali daha da ağır hale getirmektedirler. Bu koşullar altında idari yargı yolunun tüketilmesini beklemek anlamsız hale gelmiştir. B- Başvuru yollarının tüketildiği veya başvuru yolu öngörülmemişse ihlalin öğrenildiği tarih:
Aşağıda belirtilen karar 9 Nisan 21 tarihinde öğrenilmiştir: a. Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı nın 27/3/21 tarih ve 9.5.1.21.-8125 sayılı kararı b. Ankara Barosu tarafından Ankara İdare Mahkemesinde açılan yürütmeyi durdurma talepli ve 28.3.21 tarihli dava (Ek-1: http://www.radikal.com.tr/turkiye/ankara_barosu_youtube_yasagina_karsi_dava_acti- 118369) c. YouTube tarafından açılan yürütmeyi durdurma talepli ve 7..21 tarihli dava (Ek-2: http://siyaset.milliyet.com.tr/youtube-dava-acti/siyaset/detay/1863299/default.htm) IV- DİĞER BİLGİLER B- Başvurucunun kamuya açık belgelerde kimliğinin gizli tutulması talebi ve bunun gerekçesi: 1-TALEBİ YOK : 2-TALEBİ VAR : TEDBİR TALEBİ YOK değişiklik meydana geldiğinde Mahkemeye bildireceğimi beyan ederim. Başvurucu : Yaman Akdeniz Temsilcisi/Avukatı :. Tarih : İmza : 2 3 2 EKLER 1- Yetki belgesi veya vekâletname 2- Başvuru harcının ödendiğine dair belge 3- Nüfus cüzdanı örneği, başvurucu yabancı ise geçerli kimlik belgesi - Dayanılan belgelerin asılları ya da onaylı örnekleri! 1 V- SONUÇ TALEPLERİ Açıklanan gerekçelerle; a. Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı nın 27/3/21 tarih ve 9.5.1.21.-8125 sayılı kararına istinaden Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı tarafından uygulanan İDARİ TEDBİRin müvekkilin ifade, bilim ve sanat özgürlüğünü (AY md. 26 ve 27, AİHS md. 1) ve etkili başvuru hakkını (AY md., AİHS md. 13) ihlal ettiğine, b. Başvurunun müvekkil tarafından yapılan 21/ sayılı başvuru ile birleştirilerek, başvurunun önemine binaen Anayasa Mahkemesi İçtüzüğünün 68. maddesi uyarınca incelenmesine öncelik verilmesine, c. Esastan yapılacak inceleme sonucunda, ihlalin tespiti yanında 6216 sayılı Kanunun 5. maddesinin 1. fıkrası uyarınca erişim engelleme kararının kaldırılması için gereğinin Telekomünikasyon İletişim Başkanlığına bildirilmesine, d. İşbu başvuru için yapılan yargılama giderleri ile vekalet ücretinin başvurucuya ödenmesine karar verilmesi için gereğini bilgilerinize vekaleten arz ve talep ederim. Saygılarımla, Avukat Bu başvuru formunda vermiş olduğum bilgilerin doğru olduğunu; formda belirtilen bilgilerde, adreslerimde veya başvuruyla ilgili koşullarda herhangi bir