SORULAR 1- Devletin maddi gücünün anlaşılması için insan ve hayvan sayımının yapıldığı son toy ne zaman toplanırdı? A) İlkbahar B) Yaz C) Sonbahar D) Kış E) Mayıs ayı ortası 2- Devşirme sistemi ve I. Murad Deviri nde kurulan Yeniçeri ordusunun da temelini oluşturan sistem hangisidir? A) Gulam B) arız C) Tımar D) Lonca E) Ahi teşkilatı 3- Aşağıdakilerden hangisi şer i hukukun başındaki kişidir? A) Kaptan-ı derya B) Kazasker C) Vezir i azam D) Nişancı E) Defterdar 4- Osmanlı devlet yapısının temeli örgütlenme modeli hangi sistem üzerine kurulmuştu? A) Kul sistemi B) Ağa sistemi C) Acemi sistemi D) Devşirme sistemi E) Seyyare sistemi 5- Osmanlı nın ilk anayasası olan Kanun-i Esâsî kim zamanında ilan edildi? A) I. Abdülhamit B) II. Mehmet C) II. Abdülhamit D) III. Mehmet E) Kanuni 6- Osmanlı İmparatorluğu nu geleneksel yapısından sıyırarak yeni bir hukuk ve devlet anlayışına yönelten ferman aşağıdakilerden hangisidir? A) Tanzimat Fermanı B) Islahat Fermanı C) Sened-i ittifak D) Magna Carta E) I. Meşrutiyet
7- Osmanlı Devleti nde bir yerel yönetim birimi olarak ilk modern belediye denemesi nerede yapılmıştır? A) Bursa B) Edirne C) Konya D) İstanbul E) Trabzon 8- Osmanlı Devleti nde nezaretlerin (bakanlıkların) kurulması hangi padişah döneminde başlamıştır? A) II. Mahmut B) II. Abdülhamit C) Abdülmecid D) Abdülaziz E) III. Selim 9 - II. Abdülhamit in Berlin Antlaşması ndan sonra ideolojik bir araç olarak kullandığı akım aşağıdakilerden hangisidir? A) Turancılık B) Batıcılık C) İslamcılık D) Türkçülük E) Adem-i Merkeziyetçilik 10- Devirin olaylarını kayıt altına almak amacıyla Divan-ı Hümayûn a bağlı bir kalem olarak kurulan yapı hangisidir? A) Nişantaşı B) Mabeyn-i Hümâyun Müşirliği C) Başkitâbet Dairesi D) Vakanüvis E) Hafiyye Teşkilatı 11- İçinde kral ve parlamentoyu barındıran, İngiltere de doğduğu için bu adla adlandırılan siyasal sistem aşağıdakilerden hangisidir? A) Westminster modeli B) London modeli C) Paris modeli D) Essen modeli E) Ottoman modeli 12- İçerisinde Namık Kemal ve Ziya Paşa gibi bürokratları/aydınları barındıran ve yaptıkları yayınlarla hem mevcut rejimi eleştiren hem de anayasanın erdemlerinden bahseden grup hangisidir? A) Heyet-i ayan B) İttihat ve terakki C) Osmanlılar cemiyeti D) Kilikyalılar Cemiyeti E) Genç Osmanlılar
13- Aşağıdakilerden hangisi Jön Türk muhalefetinin fikirlerinin başlıklarından biri değildir? A) Sosyal yapının sonucu olarak, Jön Türk örgütleri birçok etnik unsurdan oluşmaktaydı B) Anayasanın yeniden yürürlüğe konması, parlamentonun açılması ve tüm unsurlara eşit haklar sağlanması neredeyse her muhalifin üzerinde birleştiği ortak noktalardı. C) Birlik yani ittihad kavramına yapılan vurgu, Osmanlılık kavramının esas hedef olarak görülmesine yol açmıştı D) Abdülhamit rejimine yönelik eylemlerin tamamen neşriyat/ propaganda bazında yürütülmesi. Kitlelerle bağlarının bulunmaması. E) Seçimlerin yenilenmesi ve Said Paşa Hükümetinin üyelerinin yeni seçimlere katılamaması 14- Osmanlı Devletinde üçüncü ordunun merkezi hangi vilayettir? A) Şam B) Manastır C) Selanik D) Edirne E) İstanbul 15-19. yüzyıl başlarından itibaren de Osmanlıdaki statüko karşıtı, ilerici ve liberal gruplar hangi isimle anılmıştır? A) Jön Türkler B) Yeni Osmanlılar C) İttihatçılar D) Terakkiciler E) Sadâret 16- Jön Türklerin seçkinci düşüncelerini şekillendiren kişi kimdir? A) Comte B) Weber C) Le Simon D) Le Bon E) De Gaulle 17- Vekilden sonra vekâletlerin en büyük idare amiri aşağıdakilerden hangisidir? A) Başvekil B) Milletvekili C) Divan-ı Muhasebat Başkanı D) Vekil Muavini E) Müsteşar 18- Belediye organları arasında yaşanabilecek anlaşmazlıkların çözüm mercii aşağıdakilerden hangisidir? A) İl genel meclisi B) İl özel idaresi C) Encümen meclisi D) Müdürler Kurulu E) İl idare kurulu
19- Devletin gelir ve giderlerini denetleyen kurum hangisidir? A) Maliye Bakanlığı B) İçişleri Bakanlığı C) Danıştay D) Sayıştay E) Duyun-u Umumiye 20- Aşağıdakilerden hangisi Meclis hükümeti sisteminin en temel özelliğidir? A) Bakanların iki seçim dönemi görev yapması B) Kuvvetler ayrılığı ilkesinin kuvvetli olması C) Bakanların halk tarafından seçilmesi D) Cumhurbaşkanı nın bakanları Meclis e önermesi E) Bakanların meclis tarafından tek tek seçilmesi
ÇÖZÜMLER Çözüm-1 (C) Son toy, sonbaharda toplanır ve adeta devletin maddi gücünün anlaşılması için insan ve hayvan sayımı yapılırdı. Çözüm-2 (A) Gulam sistemi daha sonra Osmanlılara özgü devşirme sistemi ve I. Murad Devrinde kurulan Yeniçeri ordusunun da temelini oluşturacaktır. Çözüm-3 (B) Kazasker, şer i hukukun başındaki kişidir. Bütün davalara bakar. Bulunduğu yerin idari, ticari amiri sayılır. Hukuku uygular. Çözüm-4 (A) Osmanlı devlet yapısının temeli örgütlenme modeli kul sistemi üzerine kurulmuştu. Çözüm-5 (C) 1876 yılında II. Abdülhamit tarafından Osmanlı nın ilk anayasası olan Kanun-i Esâsî ilan edildi. Çözüm-6 (A) 3 Kasım 1839 yılında ilan edilen Tanzimat Fermanı nın getirdiği yeni prensipler, Osmanlı İmparatorluğu nun artık yeni bir anlayışla yönetilmek istendiğini göstermekteydi. İmparatorluk, bu fermanla geleneksel yapısından sıyrılarak yeni bir hukuk ve devlet anlayışına yönelmekteydi. Çözüm-7 (D) Osmanlı Devleti nde bir yerel yönetim birimi olarak ilk modern belediye, 1853-1856 Kırım Savaşı sırasında Avrupa devletleriyle artan temas sonucunda, 1854 te İstanbul da denenmiştir. 13 Haziran 1854 te İstanbul şehremaneti adıyla kurulan belediyenin karar ve yürütme organları, şehremini ve şehir meclisinden oluşuyordu. Çözüm-8 (A) II. MAHMUT döneminde nezaretler (bakanlıklar) kurulmaya başlanmıştır. Çözüm-9 (C) II.Abdülhamit in Berlin Antlaşması ndan sonra ideolojik bir araç olarak kullandığı akım İslamcılıktır. Çözüm-10 (D) VAKANÜVİS: Devirin olaylarını kayıt altına almak amacıyla Divan-ı Hümayûn a bağlı bir kalem olarak XIII. Yüzyılda kurulmuş ancak resmi atama MUSTAFA NAİMA EFENDİ nin bu makama 1699 yılında getirilmesiyle gerçekleşmiştir. Çözüm-11 (A) Westminster modeli: İçinde kral ve parlamentoyu barındıran, İngiltere de doğduğu için bu adla adlandırılan siyasal sistem. Çözüm-12 (E) Genç Osmanlılar olarak adlandırılan, içerisinde Namık Kemal ve Ziya Paşa gibi bürokratları/aydınları barındıran grup, yaptıkları yayınlarla hem mevcut rejimi eleştiriyor hem de anayasanın erdemlerinden bahsediyorlardı
Çözüm-13 (E) Bu tarihten ilk Jön Türk kongresinin yapılacağı 1902 yılına kadarki süre içinde dağınık Jön Türk muhalefetinin fikirleri şu başlıklar altında toplanabilir: 1- Sosyal yapının sonucu olarak, Jön Türk örgütleri birçok etnik unsurdan oluşmaktaydı. Bu durum, hareket içindeki görüş ayrılıklarının en önemli nedeniydi. 2- Anayasanın yeniden yürürlüğe konması, parlamentonun açılması ve tüm unsurlara eşit haklar sağlanması neredeyse her muhalifin üzerinde birleştiği ortak noktalardı. 3- Birlik yani ittihad kavramına yapılan vurgu, Osmanlılık kavramının esas hedef olarak görülmesine yol açmıştı. 4- Abdülhamit rejimine yönelik eylemlerin tamamen neşriyat/ propaganda bazında yürütülmesi. 5- Kitlelerle bağlarının bulunmaması. Çözüm-14 (B) Merkezi Manastır da bulunan üçüncü orduya Rumeli nin kalan kısımlarının denetimi bırakılmıştı. Çözüm-15 (A) Jön Türk: 19. yüzyıl başlarından itibaren hem Avrupa hem de Osmanlıdaki statüko karşıtı, ilerici ve liberal gruplar bu isimle nitelendirilmiştir. Çözüm-16 (D) Jön Türklerin seçkinci düşüncelerini şekillendiren kişi, Fransız sosyolog Gustave Le Bon du. Çözüm-17 (E) Müsteşar; Vekilden sonra vekâletlerin en büyük idare amirleriydi. Vekillerin yardımcısıydı ve ayrı bir hizmet alanı tanımlanmamıştı. Vekil adına icra ve denetleme yetkileri vardı. Teşkilat içindeki haberleşme ağının yürütücüsüydü ve bilgiler onlardan süzülerek vekile aktarılırdı. Müsteşar sayısı her vekâlette bir tane olacak şekilde ayarlanmışsa da Milli Müdafaa ve Milli Maarif Vekâletlerinde bu kuralın dışına çıkılmıştı. Çözüm-18 (E) Belediye organları arasında yaşanabilecek anlaşmazlıkların çözüm mercii, il idare kurulu veya Şura-yı Devlettir Çözüm-19 (D) SAYIŞTAY: Kuruluş gerekçesinde de açıklandığı üzere Sayıştay devletin gelir giderlerini denetlerken kontrolör, usulsüzlüklerle karşılaştığında adeta bir sorgu hâkimi gibi çalışacaktır. Çözüm-20 (E) Meclis Hükümeti sisteminin en temel özelliği, her bakanının tek tek Meclis tarafından seçilmesidir.