ISI DEĞİŞTİRİCİSİ TASARIMI



Benzer belgeler
Düzlemsel, silindirik ve küresel yüzeyler için taşınım direnci

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KMB 405 KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI - 3

ISI DEĞĠġTĠRGEÇLERĠ DENEYĠ

ISI DEĞİŞTİRİCİLERLE İLGİLİ ÖRNEK SORU VE ÇÖZÜMLERİ

MAK354 Isı Mühendisliği Genel Sınav Soru ve Cevapları Mustafa Eyriboyun

SU-SU ÇİFTİ TÜRBÜLANSLI AKIŞ ISI EŞANJÖRÜ DENEYİ ISI EŞANJÖRÜNDE ETKENLİK TAYİNİ DENEYİ

7. BÖLÜMLE İLGİLİ ÖRNEK SORULAR

SICAK SU HAZIRLAYICISI (BOYLER)

EGE ÜNİVERSİTESİ-MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ-MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 1 MK371 ISI TRANSFERİ (2+2) DERSİ

PARALEL VE ZIT AKIŞLI ISI DEĞİŞTİRİCİLERİ DENEYİ

ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ

SOĞUTMA KULESİ AMAÇ. Soğutma kulesine ait temel özelliklerin ve çalışma prensiplerinin öğrenilmesi.

GÜNEŞ ENERJİSİ SİSTEMLERİNDE KANATÇIK YÜZEYİNDEKİ SICAKLIK DAĞILIMININ SONLU FARKLAR METODU İLE ANALİZİ

DEÜ Makina Mühendisliği Bölümü MAK 4097

HT-332 DOĞAL VE ZORLANMIŞ ISI TAŞINIM EĞİTİM SETİ DENEY FÖYLERİ

f = =

VII. BÖLÜM İÇME SUYU ŞEBEKELERİ

DENEYSAN EĞİTİM CİHAZLARI SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.

DENEYSAN EĞİTİM CİHAZLARI SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.

KMM 302 KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI I

EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ

T. C. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK VE DOĞA BİLİMLERİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ DENEYLER 2

BOYUT ANALİZİ- (DIMENSIONAL ANALYSIS)

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

ISI DEĞİŞTİRİCİ (EŞANJÖR) DENEYİ

OREN303 ENERJİ YÖNETİMİ KERESTE KURUTMADA ENERJİ ANALİZİ/SÜREÇ YÖNETİMİ

ŞEKİL P4. Tavanarası boşluğu. Tavanarası boşluğu. 60 o C. Hava 80 o C 0.15 m 3 /s. Hava 85 o C 0.1 m 3 /s. 70 o C

k = sabit için, Nikuradse diyagramını şematik olarak çiziniz. Farklı akım türlerinin

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi. Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

ISI TEKNİĞİ LABORATUARI-1

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MOTORLAR LABORATUARI

LÜLEBURGAZDAKİ BİNA DIŞ DUVARLARI İÇİN OPTİMUM YALITIM KALINLIĞININ BELİRLENMESİ VE MALİYET ANALİZİ

İKLİMLENDİRME DENEYİ FÖYÜ

SİLİNDİR YÜZEY ÜZERİNDEN AKIŞTA REYNOLDS VE PRANDTL SAYILARININ NUSSELT SAYISINA ETKİSİNİN İNCELENMESİ

TEKNİK FİZİK ÖRNEK PROBLEMLER-EK2 1

HAVA SOĞUTMALI BİR SOĞUTMA GURUBUNDA SOĞUTMA KAPASİTESİ VE ETKİNLİĞİNİN DIŞ SICAKLIKLARLA DEĞİŞİMİ

MAK104 TEKNİK FİZİK UYGULAMALAR

GÜNEŞ ENERJİSİYLE ÇALIŞAN ISI POMPASININ DENEYSEL İNCELENMESİ EXPERIMENTAL INVESTIGATION OF THE HEAT PUMP RUNNING WITH SOLAR ENERGY

KMB405 Kimya Mühendisliği Laboratuvarı II 3. ISI DEĞİŞTİRİCİ. Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 1

Ýklimlendirme Yapýlacak Tesislerde Enerji Tasarrufu Tedbirleri

Borularda Akış. Hesaplamalarda ortalama hız kullanılır.

YOĞUŞMA DENEYİ. Arş. Gör. Emre MANDEV

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ OTOMOTİV MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

Havadan Suya Isı Pompası Sistemleri Yenilenebilir Isıtma Teknolojisi

TAŞINIMIN FİZİKSEL MEKANİZMASI

IV. ULUSAL TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ İĞİ KONGRESİ VE SERGİSİ

T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ISI TRANSFER LABORATUVARI SUDAN SUYA TÜRBÜLANSLI AKIŞ ISI DEĞİŞTİRİCİSİ

Sigma 27, , 2009 Research Article / Araştırma Makalesi EFFECT OF INSULATION MATERIAL THICKNESS ON THERMAL INSULATION

XII. ULUSAL TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ KONGRESİ EVAPORATÖR TASARIMLARINDA FARKLI MALZEME VE KONSTRÜKSİYON UYGULAMALARI İLE KARŞILAŞTIRMALI YENİ YAKLAŞIMLAR

Su Debisi ve Boru Çapı Hesabı

SANTRALLERİ SICAK SULU ISITMA DENGELENMESİ. üçüka Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Müh. M

KONUTLARDA VE SANAYİDE ISI YALITIMI İLE ENERJİ TASARRUFU - SU YALITIMI EĞİTİMİ VE GAP ÇALIŞTAYI

BİYOGAZ BESLEMELİ GAZ MOTORLU BİR KOJENERASYON SİSTEMİNİN TERMOEKONOMİK ANALİZİ THERMOECONOMIC ANALYSIS OF A BIOGAS ENGINE POWERED COGENERATION SYSTEM

Makale KAZANLARDA EKSERJĐ ANALĐZĐ

JET NOZULLAR JN 02 JN 01 JN 03

Yalıtkan İnce Filmlerin Morlet Dalgacığı ile Optik Analizinin Yapılması. Prof.Dr. Serhat ÖZDER OCAK 2012

Triga Mark II Reaktörü Soğutma Sisteminin Ön Analİzİ. Pre-Analysıs Of Triga Mark II Reactor Cooling System

5. BORU HATLARI VE BORU BOYUTLARI

Kalorifer Tesisatı Proje Hazırlama Esasları. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Doç. Dr.

HAVA ARAÇLARINDAKİ ELEKTRONİK EKİPMANLARIN SOĞUTULMASINDA KULLANILAN SOĞUTMA SIVILARININ PERFORMANSA BAĞLI SEÇİM KRİTERLERİ

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 5 PSİKROMETRİK İŞLEMLERDE ENERJİ VE KÜTLE DENGESİ

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

DENEY FÖYLERİ DENEYSAN EĞİTİM CİHAZLARI SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.

ile plakalarda biriken yük Q arasındaki ilişkiyi bulmak, bu ilişkiyi kullanarak boşluğun elektrik geçirgenlik sabiti ε

KANATLI BORULU YOĞUŞTURUCULARDA İKİ-FAZLI AKIŞ BAĞINTILARININ ISIL KAPASİTE HESABINA

Havadan Suya Isı Pompası Sistemleri Yenilenebilir Isıtma Teknolojisi

İlk olarak karakteristik uzunluğu bulalım. Yatay bir plaka için karakteristik uzunluk, levha alanının çevresine oranıdır.

Malzeme Bağıyla Konstrüksiyon

BURSA İLİNDEKİ BİR KONUTUN ISITILMASINDA KLİMA SİSTEMLERİNİN KULLANILMASININ İNCELENMESİ

Isıtma Sistemlerinde Kullanılan Plakalı Isı Değiştiricilerin Termodinamik Analizi

Kalorifer Tesisatı Proje Hazırlama Esasları. Niğde Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü

Örnek...2 : Örnek...3 : Örnek...1 : Örnek...4 : a 3 DÜZGÜN ALTIGEN DÜZGÜN ALTIGEN TANIM VE ÖZELLİKLERİ. ABCDEF düzgün

JET NOZULLAR JN 02 JN 01 JN 03

Isı Kütle Transferi. Zorlanmış Dış Taşınım

VIESMANN VITOCELL 100-E Isıtma suyu depolamak için boyler litre içerik

Abs tract: Key Words: Gökhan ARSLAN

Ç.Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Yıl:2012 Cilt:27-2 GÜNEŞ TOPLAÇLARI VE HAVUZDAN OLUŞAN ENTEGRE BİR SİSTEMİN PERFORMANSININ İNCELENMESİ *

Taşınım Olayları II MEMM2009 Akışkanlar Mekaniği ve Isı Transferi bahar yy. borularda sürtünmeli akış. Prof. Dr.

ESGAZ ESKİŞEHİR DOĞAL GAZ DAĞITIM A.Ş İÇ TESİSAT ŞEFLİĞİNE. Doğalgaz Baca Projesinin incelenip, tarafınızca onaylanmasını arz ederim.

MAK341 MAKİNA ELEMANLARI I 2. Yarıyıl içi imtihanı 24/04/2012 Müddet: 90 dakika Ögretim Üyesi: Prof.Dr. Hikmet Kocabas, Doç.Dr.

BİNA HAKKINDA GENEL BİLGİLER

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

BİNA HAKKINDA GENEL BİLGİLER

DENEYSAN EĞİTİM CİHAZLARI SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.

KARŞIT AKIŞLI RANQUE-HiLSCH VORTEKS TÜPÜNÜN PERFORMANSINA TAPA AÇISI ETKİSİNİN YAPAY SİNİR AĞLARI YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ

Electronic Letters on Science & Engineering 6(1) (2010) Available online at

KYM 101 KİMYA MÜHENDİSLĞİNE GİRİŞ PROBLEM SETİ

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ISI TRANSFERİ LABORATUARI

NOT: Toplam 5 soru çözünüz, sınav süresi 90 dakikadır. SORULAR VE ÇÖZÜMLER

GÜNEŞ ENERJĐSĐ IV. BÖLÜM. Prof. Dr. Olcay KINCAY

INSA 473 Çelik Tasarım Esasları. Kirişler

ERSİN GERİDE ISI KAYBI HESAP RAPORU

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

SOĞUTMA SİSTEMLERİ YALITIMINDA MALZEME SEÇİMİ VE UYGULAMADA DİKKAT EDİLMESİ GEREKLİ NOKTALAR 11. ULUSAL TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ KONGRESİ

2. Teori Hesaplamalarla ilgili prensipler ve kanunlar Isı Transfer ve Termodinamik derslerinde verilmiştir. İlgili konular gözden geçirilmelidir.

DUVARMATĠK 1150 MODÜLER DUVAR PANELĠNĠN ISI ĠLETĠM KATSAYISININ VE SES ĠLETĠM KAYBININ TAYĠNĠ

DİŞLİ ÇARKLAR II: HESAPLAMA

Makine Mühendisliği Bölümü Isı Transferi Ara Sınav Soruları. Notlar ve tablolar kapalıdır. Sorular eşit puanlıdır. Süre 90 dakikadır.

Transkript:

35 ISI EĞİŞTİRİCİSİ TSRIMI Cem PRMKSIZOĞLU Ömür ÇETECİ ÖZET u çalışmada, gövde - oru tipi ısı değiştiricisi ile hava su, soğutucu ve ısıtıcı serpantin tipi ısı değiştiricileri için matematisel modeller geliştirilmiş ve unların çözümünü elde eden ir ilgisayar programı hazırlanmıştır. Optimum ısı değiştiricisi oyutlarına ulaşma için standartlara da uyulara ısıl ve maliyet hesapları yapılmıştır. Elde edilen optimum çözümün teni resmi yine aynı ilgisayar programıyla çizdirilmiştir. yrıca ısı değiştiricilerinin hesaplamalarında gereli olan aışan özellileri de ir e programda hesaplanmatadır. GİRİŞ Isı değiştiricileri, farlı sıcalılardai ii veya daha fazla aışan arasındai ısı geçişini sağlayan cihazlardır. Isı değiştiricilerinin ço çeşitli alanda, ço farlı amaçlar doğrultusunda geniş ir uygulama alanı ve u nedenlede ço değişi tipleri vardır. undan dolayı ısı değiştiricileri te te hesaplanıp, imal edilirler. En yaygın olara da gövde-oru, soğutucu ve ısıtıcı serpantin tipleri ullanılmatadır. Şeil. Perdeli gövde-oru tipi ısı değiştiricisi ve serpantin. GÖVE-ORU TİPİ ISI EĞİŞTİRİCİLERİ [],[ ],[3],[4],[5],[6],[] u çalışmada gövde-oru tipi ısı değiştiricisi tasarımı su / su, su / su uharı için yapılmıştır. ışanların giriş ve çıış sıcalıları, ütlesel deileri ve eonomi verilerin ilinmesi durumunda ısı değiştirici aşağıda açılanan şeilde adım adım hesaplanır. Ön afa, ara afa, gövde, oru dizilişi, oru çapı ve perde şeli standartlara ağlı olara tasarımdan önce standatlardan seçilir. [4] Logaritmi sıcalı farı ulunur.

36 Δ T m Δ T Δ T Ln Δ T Δ T Δ T T g Tç Δ (.) T T ç T g oru ve gövde tarafı deiler için ısı yüü hesaplanır. Q m& c T T ) m& c ( T T ) (sıvı için) (.) p ( ç g p g ç Q m& (uhar için) (.3) h s oru tarafı için ısı taşınım atsayısının hesaplanır Reynolds sayısı V d Re ν iç, Prandtl sayısı ν α Pr (.4) (.5) Nusselt sayısı Nu h i diç ( f / ) Re Pr (.6) / / 3.07 +.7( f / ) (Pr ) Sürtünme atsayısı f (.58 Re 3.8) Gövde tarafı için ısı taşınım atsayısı [],[6] Şeil. Perdeli gövde-oru tipi ısı değiştiricisi, üçgen dizilş Nu0, orudemeti f, üçgen Nu eşitliğinden hesaplanır. u eşitlitei diziliş fatörü, üçgen diziliş için f, üçgen + 3 Nu sayısı Re Re ψ,, ψ,0 Nu Nu lam Nu,0 0. 3 +, +, tur Nu 3, lam 0.664 Reψ, Pr

37 Nu, tur 0.037 Re +.443 Re 0.8 ψ 0. ψ,, Pr (Pr / 3 ) eşitlilerinden hesaplanır. u eşitlilerdei a, ve Ψ değerleri, s ve s sırasıyla aış doğrultusuna di orular arası açılı, aış doğrultusundai orular arası açılı, d o oru dış çapı olma üzere a s / d 0, s / d 0, π ψ şelinde tanımlanmışlardır. 4 a Gövde tarafındai Nu sayısı, Nu 0, gövde f R Nu0, orudemeti (.7) eşitliğinden ulunur. u eşitlitei f R düzeltme fatörü, f R f G f L f f G oru demetinin içindei aış yönünün değişimini içeren geometri fatör, n w şağı ve yuarı pencerelerdei oru sayısı, n toplam oru sayısı olma üzere, R n w G, 0. 3 fg RG + 0.54 RG n Gövde ve perde arasındai açaları içen aça fatörü f L, Perdedei oru için açılmış deli çapı d, γ merez açısı, i gövde iç çapı perde çapı, oru demeti çapı, S Perdeler arası açılı, L E oru ve gövde arasındai en ısa ağlantı, Şeil, nw π ( d d 0 ) H t / p ( n ), γ Cos ( ) 4 s / π ( i ), SG t / p + s / 4 e s d i 0, e, R SG L, E S L E, E L E e + e ve dış orularla gövde arasındai y-pas fatörü f nin, y-pas esit alanı, E Çapraz aış için en üçü esit alanı olma üzere, f l t 0.4( / p SG t ) + ( 0.4 / p SG ) exp(.5 R L ) R, f exp(.35 R ) E Re ψ, 00 ( β.35, Türülans ve geçiş ölgesi) fonsiyonudur. Gövde tarafındai ısı taşınım atsayısı, Nu eşitliğinden ulunur. o, gövde h π 0. 5 (Pr/ Pr ) o yüzey 0. d K K Pr/ Pryüzey K (Pr/ Pr ) Pr/ Pr yüzey yüzey (.8)

38 h e veya Nu f (Re, Pr, s, s, N r, m ) PT 3 π d 0 4( ) 4 8 e π d / 0 eşitlilerinden [] hesaplanılır, u eşitlite P T aış doğrultusundai oru esenleri arasındai uzunlutur. Örne olara verilen ir örne için detaylı gövde hesaı aşağıdai gii yapılmıştır. [6] Gövde iç çapı i 500 mm, perde çapı 496 mm, Pencere yüseliği H i /4 5 mm, perdeler arası açılı S 430 mm, toplam oru sayısı n73, üst ve alt pencerelerdei oru sayısı n w 56, oru dış çapı d o 5 mm, Perdedei oru için açılmış deli çapı d 6 mm, s 3 mm ve s 7.7 mm, ortalama 3.5 C su sıcalığı,ν0.765 0-6 m /s, 680-3 W/mK, Pr 5. Pr yüzey 3, üçgen diziliş için yuarıadai eşitlilerden hesaplanır. a.8,., Ψ0.386 Re Ψ, 3, Nu,lam 3., Nu,tür 30., Nu,0 85., f.6 Nu o,orudemeti 96.6 R G 56/730.34 f G.04 t/p 5808 mm γ 0.5, s/ 08 mm, s,g 7889 mm. a +.8 + 0.9 e3-57 mm e 5 mm L e 4 mm, R L 0.6, E 4900 C f L 0.849 9890 mm, R 9890/49000.08 F 0.76 F R.04 0.849 0.76 0.673 Nu o,gövde 0.673 96.6 99.3 Isı taşınım atsayısı 3 99.3 68.6 0 5.5 h 3589.W / m π 0.05 3 0.5 K Toplam ısı geçiş atsayısı, K dış iç dış + h (.9) m ln dış iç + h üzeltilmiş toplam ısı geçiş atsayısı, K + r K f r f : irlili fatörü.0) Isı değiştiricisi toplam yüzey alanı, n ir geçiştei toplam oru sayısı Q K ΔT m (.) Isı değiştiricisi oru uzunluğu, L π d iç n oru içindei asınç düşümü, V oru içindei aışan hızı m/s (.)

39 f L V ΔP ρ (.3) diç Gövde tarafındai asınç düşümü ΔP ΔP + ΔP + ΔP (.4) c w e ΔP c çapraz aıştai asınç düşümü, ΔP w penceredei açalardan oluşan asınç düşümü, (. ΔP e giriş ve çıışlardai (y-pas tan oluşan) asınç düşümü [] oru ve gövde tarafındai güç ayıpları ΔP m& E (oru tarafı) (.5) E ρ η p ΔP m& ρ η Maliyet hesapları p Toplam giderler Yatırım gideri + işletme gideri (gövde tarafı) (.6) f d C Yatırım gideri (.7) İşletme gideri ( E + E ) H f e C C 3600 000 s i ( + i) u eşitlitei C ve C atsayıları C, s ( + i) i faiz, e enflasyon, s işletme süresi C + e s ( ) + i + i ( ) + e (.8). SOĞUTUCU VE NEM LICI SERPNTİN [7],[8],[9] Soğutucu ve nem alıcı serpantin için havanın giriş asıncı, sıcalığı, özgül nemi w, deisi m h, çıış uru termometre sıcalığı T h ve soğutucu aışan olara ullanılan suyun giriş hızı V s, deisi ms ve giriş sıcalığı T s ilindiğine göre tasarımda şöyle ir sıra izlenmiştir: Hava tarafı, ısla/uru, Metal, ısla/uru olma üzere ısıl dirençler ve yüzey oranı oru/anat alanı elirlenir. Serpantin girişinde hava hızı seçilir V g (-3 m/s) ve serpantin giriş alanı g ulunur, m h g Vg ρ (.) h Havanın doymuş olara çıtığı aulü yapılara, serpantin çıışındai havanın entalpisi h ve özgül nemi ulunur w ve toplam soğutma yüü Q t hesaplanır, h yoğ Yoğuşma ısısı olma üzere, Qt mh [( h h ) ( w w ) h yoğ ] (.) elde edeilir. Hava ile soğutucu aışan arasındai enerji dengesinden soğutucu aışan çıış sıcalığı T s ulunur. Q m c ( T T ) (.3) s s s s

40 Isla ve uru sınırındai havanın entalpisi h hs hesaplanır ve serpantin çalışma şartları elirlenir, Şeil 3. h a) hs h h ise tamamen ısla h > h > h a) h hs h T T h ise ısmen ısla h ) ise hs h h tamamen uru T s T hs T ys T ss T h Hava T y Yüzey T s Soğ. aışan Kuru Isla (m²) Şeil 3. Zıt ışlı, Hava / Soğutucu ışan, serpantini için sıcalı diyagramı Kuru alan,uru taraf toplam ısı geçiş direnci R olma üzere Q R t, ΔT o ( T T ) ( T T h s hs ss Δ To (.4) ln[( Th Ts ) /( Ths Tss )] ) eşitliğinden hesaplanır. Isla alan, Rhı ısla yüzey tarafındai taşınımdirenci olma üzere, Qı Rhı c p ( hhs hys ) ( hh hy ) ı, Δ hoı (.5) Δhoı ln[( hhs hys )/( hh hy )] olara ulunur. Hava çıış sıcalığı hesaplanır. İl değere yaınsa hesaplama itirilir. Serpantinin oyutlandırılır, W,L, ve H serpantin eni,oyu ve yüseliği olma üzere, giriş alanından H ve L ulunur. oru aış esitiı oru iç çapı m g H L (.6) s (.7) ρ s Vs d / π (.8) i 4 oru dizilişi S T ve S L seçilir. H N oru sayısı, H ( N + ) ST N ST, (.9) ompatlı sayısı ( 500m²/m³ )seçilir. Serpantin hacmi V T / 500 V Serpantin genişliği, W H L (.0) W serpantin derinliği doğrultusunda sıra sayısı, N r S (.) anat yüzey alanı, L π d ( H W N N r ) z (.) 4 π d N N ( L t z (.3) çıpla oru yüzey alanı, ) y r

4 toplam ısı transfer alanı, + (.4) T y (.),(.3) ve (.4) eşitlilerinden anat sayısı z hesaplanır.kanat alınlığı t 0.5 mm olara alınmıştır. anatlar arası mesafe L z t (.5) z hesaplanır. Kompatlı sayısı T / (L S T S L N N r ) eşitliği yardımıyla ontrol edilir. aşta seçilen değerle arasındai far azsa hesap sona erdirilir. 3. ISITICI SERPNTİN [0] Isı yüü Q(W), su ve hava giriş, çıış sıcalıları sırasıyla serpantin tasarımında aşağıdai sıra izlenmiştir. T s, g, Ts, ç, Th, g, Th, ç ilnen ısıtıcı oru çapı, oru dizilişi, hava giriş hızı, anat alanının toplam alana oranı / ( + ) oru dizilişi S T, S L ve ompatlı sayısı α seçilditen sonra hava ve su deileri hesaplanır. &, g ) (3.) Q mh c ph ( Th g Th, ç ) m& s c ps ( Ts, ç Ts, oru içindei ısı taşınım atsayısı h iç, 0.8 /3 Nu Nu 0.03 Re s Prs h iç (3.) d Gövde tarafındai ısı taşınım atsayısı h dış, 0.5 Nu (0.35 + 0.56 Re ) Pr veya (3.3) j fatör eşitliği ile / 3 j St Pr oru direnci ihmal edilirse, η yüzey verimi η / ( η ), anat verimi olma üzere toplam ısı geçiş atsayısı K, + K h η h / π iç s /, η ST S Lα (3.4) dıı iç s h Thç Thg Ch m& h c phvecs m& s c ps eşitlilerinden Cmin/C ma ile ε T hesaplanır.ntu ulunur ve toplam ısı geçiş alanı hesaplanır, sg Thg NTU T C min (3.5) K Kompatlı sayısından hacim ve oyutlar ir önce prolemdeine enzer olara ulunur. İLGİSYR YZILIMI [] Isı değiştirici tasarımı için geliştirilen yazılım yardımıyla ısıl hesaplarla irlite maliyet hesapları da yapılara optimum ısı değiştirici oyutları hesaplanmatadır. yrıca optimum çözüm için ısı değiştiricisinin teni resmi çizdirileilmetedir. Yazılım sonuçlarına her tip için aşağıda ier örne verilmiştir. ÖRNEK : TİPİ : I Gövde-oru VERİLER -----------------------------------------------------------------

4 SICK KISKN GIRIS SICKLIGI... tg SICK KISKN CIKIS SICKLIGI... tc SOGUK KISKN GIRIS SICKLIGI... tg SOGUK KISKN CIKIS SICKLIGI... tc KISKN KIRLILIK FKTORU... rf ORU ICINEKI KISKN EISI... M PERELER RSI MESFE (ILK THMIN)... 90 [ C] 70 [ C] 5 [ C] 60 [ C] 0,000 [m²k/w] 0 [Kg/sn] 0,35 [m] ISI EGISTIRICISININ MLIYET HESINKI EGISKENLER FIZ ORNI... % 90 YKIT FIYTLRINKI YILLIK RTIS ORNI% 75 TESISIN TOPLM ISLETME SURESI... s 0 [YIL] TESISIN YILLIK CLISM SURESI... H 780000 [sn/yil] ISI EGISTIRICISININ m² FIYTI... 7500000 [TL/m²] ELEKTRIK ENERJISININ FIYTI... 8400 [TL/Kwh] SONUCLR : TS esas alınara her çap için ayrı ayrı hesap yapılır. CP ISLETME GIERI KURULUS GIERI TOPLM GIERLER [ m ] [ TL ] [ TL ] [ TL ] 0,5 45595895. 665763. 4566446756. 0, 357636573. 765384. 365903838. 0,5 836798983. 874973. 948707 0,3 84. 9970647. 38393859. 0,35 487777. 047095. 599378. 0,4 8799756. 369670. 0936786. 0,45 46938535. 376796. 846847. 0,5 33859. 5340875. 865935. 0,55 0796940. 6874800. 8954495. 0,6 5898790. 864796. 98545986. 0,65 930767. 0074. 504. 0,7 9756665. 345745. 34090. 0,75 77384. 3576034. 403475. 0,8 630336. 546954. 5877778. 0,85 56479. 764847. 779706. 0,9 4530093. 9065. 95556308. 0,95 397383. 3970333. 3588777. 343678. 33444758. 3378706.,05 303978. 359599645. 366363., 70863. 3867. 38484758.,5 43590. 40964060. 4075450.,. 6546. 436856357. 43907903. MLIYET NLIZI SONUCUN 0,5 [ m ] OLRK ELIRLENMISTIR. HESPLM KULLNILN SIT UYUKLUKLER ORULRIN IZILISI, UCGEN IZILISTIR ORU IC VE IS CPLRI ic 0,0 m, dis 0,05 m ORU RSI OSLUK C 0,007 m (C P-dis) ORU EKSENLERI RSI UZKLIK (HTVE), P 0,03 m ORU GECIS SYISI nlp olara seçilmiştir. ISIL PERFORMNS VE TSRIM ILE ILGILI SONUCLR ORU TRFI TOPLM KIS KESITI...,99 E-0 [m²] GOVE TRFINKI EN R KESIT LNI... 0,038 [m²] ORU ICINEKI KUTLESEL EI... G 667,55 [g/s m²] GOVE ICINEKI KUTLESEL EI... G 9,39 [g/s m²] ORU TRFINKI REYNOLS SYISI... Re 394 GOVE TRFINKI REYNOLS SYISI... Re 5060 ORU TRFI ISI TSINIM KTSYISI... h 57[W/m² K]

43 GOVE TRFI ISI TSINIM KTSYISI... h 6356 [W/m² K] TRNSFER EILEN ISI... Q 684834 [W] ORTLM LOGRITMIK SICKLIK FRKI... ΔT 45,6 [ C] GOVE TRFI UZELTME KTSYISI... f 0,899 TOPLM ISI GECIS KTSYISI... K 67 [W/m² K] GERCEK TOPLM ISI GECIS KTSYISI... K 848 [W/m² K] ISI EGISTIRICISININ TOPLM LNI...,38 [m²] ISI EGISTIRICISININ ORU UZUNLUGU... L,96 [m] ISI EGISTIRICISI ICERISINEKI ORU SYISI... N 73 ORU ICERISINEKI SINC USUMU... ΔP 94 [N/m²] GOVE ICERISINEKI SINC USUMU... ΔP 396 [N/m²] ORU ICERISINEKI KYIP SINC ENERJISI... E 3 [W] GOVE ICERISINEKI KYIP SINC ENERJISI... E 36 [W] GOVE TRFINKI KISKN HIZI... V 0,9 [m/s] HESPLMLR SONUN 0,5 [m] ICIN PERELER RSI EN EKONOMIK UZKLIK P 0,49 [m] olara ulunur ve hesaplanan geometri için ısı değiştiricisinin imalatı için esas olan esit resmi çizdirilir, Şeil 4. Şeil 4. Hesaplanan Gövde-oru ısı değiştiricisinin esit resmi (Not: utoc4 resmidir.) ÖRNEK : TİP : Soğutucu ve nem alıcı serpantin VERİLER: Havanın giriş asıncı... P 035 Pa Havanın giriş sıcalığı... TH 9.74 C Havanın giriştei özgül nemi... W 0.0 g/g Havanın ütlesel deisi... MH 0. g/s Havanın hızı... VH m/s Suyun giriş sıcalığı... TS 5 m/s Suyun ütlesel deisi... MSU 0.095 g/s Su hızı.... m/s Soğutma alını... 8 m² Havanın çıış sıcalığı... 0 C SERPNTININ ISIL PERFORMNSI ILE ILGILI SONUCLR Y-PSS FKTORU... F 0,0 HV TRFI UYULUR ISI ORNI... SHR 0,67 KURU HVNIN ISIL IRENCI... RHK,89 E-0 (m²k/w) ISLK HVNIN ISIL IRENCI... RHI 0,07 (m²k/w) TOPLM ISIL IRENC... R,38 E-0 (m²k/w) TOPLM ISI GECIS KTSYISI... K 4,96 (W/m²K)

44 HVNIN ISI TSINIM KTSYISI... FH 56,76 (W/m²K) SUYUN ISI TSINIM KTSYISI... FS 460 (W/m²K) HVNIN SERPNTINEN CIKIS SICKLIGI... TH,8 ( C) EFEKTIF YUZEY SICKLIGI... TEY 0,89 ( C) TEY SICKLIGINKI HVNIN ENTLPISI... HEY 30,9 (J/g) GIRISTEKI HVNIN OZGUL ISISI... CPH 006,70 (J/g-K) GIRISTEKI HVNIN YOGUNLUGU... ROH,8 (g/m³) GIRISTEKI SUYUN OZGUL ISISI... CPS 495 (J/g-K) GIRISTEKI SUYUN YOGUNLUGU... ROS 005, (g/m³) HV TRFI CLISM KRKTERISTIGI... E 0,537 CIKISTKI HVNIN ENTLPISI... HH 3,40 (J/g) CIKISTKI HVNIN OZGUL NEMI... W 8,6 (g/g) SERPNTIN KRKTERISTIGI... C 0,5 SERPNTIN ISLK/KURU OLRK CLISMKTIR SERPNTININ TOPLM ISIL KPSITESI... QT,54 (W) KURU/ISLK YUZEY SINIRIN HV ENTLPISI... HHS 44,45 (J/g) KURU YUZEYEN GECEN ISI... QK 0,3 (W) TOPLM KURU YUZEY LNI... K 0,46 (m²) ISLK YUZEYEN GECEN ISI... QI,40 (W) TOPLM ISLK YUZEY LNI... I 6,86 (m²) TOPLM LN... T 7,3 (m²) SUYUN SERPNTINEN CIKIS SICKLIGI... TS,37 ( C) CIKISTKI YUZEY SICKLIGI... TY 8,56 ( C) TY SICKLIGINKI HVNIN ENTLPISI... HY 5,45 (J/g) LOGRITMIK ENTLPI FRKI... HOI 6, (J/g) LOGRITMIK SICKLIK FRKI... TOI 8,0 ( C) GIRISTEKI HVNIN ENTLPISI... HH 45,0 (J/g) GIRISTEKI HVNIN CIG NOKTSI SICKLIGI... THC 3,88 ( C) GIRISTEKI HVNIN CIG NOKTSI ENTLPISI... HHC 38,90 (J/g) SERPNTIN GIRIS LNI... G 8,43 E-0 (m²) SERPNTININ KOSTRUKSIYONUN IT HESPLNN UYUKLUKLER: ORU IS CPI... (mm) 0,0 ORU IC CPI... I(mm) 0,0 ORU KESIT LNI... (m²) 0,0000785 ORULR RSINKI YTY MESFE... SL(m) 0,09 ORULR RSINKI IKEY MESFE... ST(m) 0,09 TOPLM ORU SYISI... 4 ERINLIGINE GECIS SYISI... 9 SERPNTIN GENISLIGI... W(m) 0,73 SERPNTIN YUKSEKLIGI... H(m) 0,90 SERPNTIN UZUNLUGU... L(m) 0,90 TOPLM KNTCIK SYISI... Z 85 TOPLM KNTCIK LNI... KT(m²) 6,5 TOPLM ORU YUZEY LNI... Y(m²),37 TOPLM LN... T(m²) 7,3 KNTCIKLR RSI UZKLIK... K(m),9 E-03 SERPNTIN HCMI... V(m³),46 E-0 SERPNTINEKI SINC USMELERININ HESPLNMSI ORTLM SU SICKLIGI... TSUO ( C) 8,8 SUYUN INMIK VISKOZITESI... µ(ns/m²),38 E-03 SUYUN KINEMTIK VISKOZITESI... ν(m/s²),37 E-06 SUYUN YOGUNLUGU... ρs (g/m3) 003 SU ICIN REYNOLS SYISI... Re 8699 SU TRFI TOPLM SINC USMESI... ΔPs(Pa) 4693 SEREST KIS LNI/GIRIS LNI... 0,35 HVNIN ORTLM YOGUNLUGU... ρh (g/m3), HV TRFI TOPLM SINC USMESI... ΔPh(Pa) 85

45 TOPLM MLIYETIN HESPLNMSI YILLIK FIZ ORNI... (%) 0,5 TOPLM ISLETME SURESI... (YIL)0 IRIM MLZEME LNININ MLIYETI... (TL/m²) 00000 EKONOMIK ONUSUM FKTORU... C 0,5088378859 TOPLM YTIRIM GIERI... (TL) 745564,568560469 SERPNTINEN YILLIK FYLNM... (ST/YIL) 07 ELEKTRIK MLIYETI... (TL/Wh)50 YILLIK ENFLSYON ORNI... (%) 0,7 SU SIRKULSYON POMPSI VERIMI... (%) 0,7 HV VNTILTORUNUN VERIMI... (%) 0,7 ORULRKI SINC ENERJISI... E(W) 6,5 HV TRFI SINC ENERJISI... E(W) 9,9 EKONOMIK ONUSUM FKTORU... C,63557545565 TOPLM YTIRIM GIERI... (TL) 745564 TOPLM ISLETME GIERI... (TL) 5469 TOPLM GIER... (TL) 58033 Hesaplanan geometri için ısı değiştiricisinin imalatı için esas olan esit resmi çizdirilir, Şeil 5. Şeil 5. Soğutucu serpantin ÖRNEK 3: TİP : Isıtıcı serpantin VERİLER: Havanın giriş asıncı... 035 Pa Havanın giriş sıcalığı... THG 0.00 C Havanın çıış sıcalığı... THÇ 37.77 C Suyun giriş sıcalığı... TSG 65.5 C Suyun çıış sıcalığı... TSÇ 60 C SEÇİLENLER: oru... (/ ) 3.3/. Kanat alınlığı, Kanat sayısı... 0.54 mm, z8 anat/5.4mm Kanat malzemesi... VH 4.57 m/s Havanın hızı... VS. m/s Su hızı.... m/s anat/toplam... 0.99 Kompatlı sayısı... α 557.6 m - S T /S L Üçgen diziliş... 3.75 / 7.5 mm

46 SONUÇLR Hava tarafı ısı taşınım arsayısı... 86 W/mK Su tarafı ısı taşınım atsayısı... 685 W/mK Kanat verimi,yüzey verimi,s/h... 0.73, 0.75, 0.083 Toplam ısı geçiş atsayısı... 57.94 W/mK Serpantin Isıl apasitesi... 3000 W oru adedi : üşey/yatay... 0 / 5 Serpantin oyutları... 635 / 35 / 30 Toplam alan/toplam hacim... 5 m / 0.07 m3 Hava tarafı asınç düşüşü... 69 Pa SONUÇ Uygulamada ço değişi alanlarda ullanılan ve ço farlı tipleri ulunan ısı değiştiricilerini en uygun tasarım için değişen eonomi oşullara göre te te hesaplama zorunluluğu vardır. u çalışmada OS [] yerine WİNOWS altında, toc [] yerine utoc 4 le irlite çalışan ir yazılım geliştirilmiş, ve u sayede veri girişi ve sonuç çıtılarının alınması olaylaştırılmıştır. Gövde-oru tipi ısı değiştiricisinde gövde tarafındai ısı taşınım atsayısı VI Heat tlas a [6] göre hesaplanmıştır. ulunan sonuçların halen üretilmete olan ısı değiştiricileri ile yapılan arşılaştırmada, aralarında olduça iyi ir uyum olduğu görülmüştür, Şeil 6. 60 50 40 Piyasadai I ilgisayarla hesaplanan ISI EĞİŞT İR İC İLERİ (m²) 30 0 0 0 0 500 000 500 000 500 3000 3500 4000 4500 5000 Q (W) Şeil 6. Gövde oru Tipi Isı değiştirici için ulunan sonuçların üretilmete olan ısı değiştiricileri ile arşılaştırılması KYNKLR [] GENCELİ O.F. Isı eğiştiricileri, İTÜ Maina Faültesi ers Notu,999. [] KKÇ, S. Heat Exchanger esign Course, İTÜ Maina Faültesi Kurs Notu,996. [3] ĞSÖZ.K. Isı eğiştiricileri, İTÜ Maina Faültesi, 985. [4] Tür Standartları TS 996 Eşanjörler, 98. [5] S 374 Tuular Heat Exchangers, 960. [6] VI Heat tlas Shell-side heat transfer in affled shell-and-tue heat exchangers, Gg5, VI- Verlag GmH, üsseldorf 993. [7] SHRE ir Cooling and ehumidifying Coils,983 Equipment Handoo. [8] Parmasızoğlu C., İşmal H. ilgisayar yardımı ile Soğutucu ve Nem lıcı Serpantin Tasarımı,4. Ulusal Maina Teorisi Sempozyumu,990,Yalova

47 [9] Parmasızoğlu C. Havanın özelileri, Isparta Mühendisli Faültesi,V. Mühendisli Haftası,988. [0] McQuiston F.,Parer J.. Heating,Ventilating and ir Conditioning, John Wiley & Sons,977. [] Çeteci Ö. ilgisayar Yardımıyla Isı eğiştiricisi Tasarımı, İTÜ Yüse Lisans Tezi, 999. [] ayratar İ., Parmasızoğlu C., ilgisayar Yardımıyla Gövde-oru ve Serpantin Tipi Isı eğiştiricilerinin Tasarımı, TMMO Maina Mühendisleri Odası, III Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi, İzmir, 997. ÖZGEÇMİŞ Cem PRMKSIZOĞLU 975 İTÜ Maina Faültesi, Kuvvet-Isı Kolunu, 977 İTÜ Maina Faültesi, Enerji olunu itirmiştir. 985 yılında İTÜ Maina Faültesinden otor ünvanını almış ve 989 yılında oçent olmuştur. Kısa ve uzun süreli olara Sulzer (.G.) İsviçre ve U.C. Lawrence ereley Laoratory de çalışmıştır. Halen İTÜ Maina Faültesinde oçent ve C-CM Merezi Müdürü olara çalışmatadır. Isı Geçişi, Termi Türo ainalar ve Tesisat ilgi alanıdır Ömür ÇETECİ 975 İstanul doğumludur. 993 Kadıöy nadolu Lisesi, 993 İTÜ Maina Faültesi, Maina ölümü, 999 İTÜ Yüse Lisans mezunudur. Halen Üniversal Maina ve Isı Sanayi Tic..Ş. de çalışmatadır.