FAO SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ FİYAT VE TİCARET GÜNCELLEME: KASIM 2014 FAO süt fiyat endeksi 184,3 ile Ekim ayında bir önceki aya göre %1,9 geriledi. Böylece geçen yıl aynı dönemin % 26,6 gerisinde kaldı. Tereyağı, yağlı ve yağsız süttozu fiyatları düştü, peynir fiyatı değişmedi. Sekiz aydır süren düşüş ile Ekim ayında endeks Ağustos 2012 den bu yana en düşük seviyeye indi. TİCARET Çin ana pazar olarak pozisyonunu yeniden güçlendiriyor 2014 yılı süt eşdeğeri ticaret % 4,8 artışla 72,1 milyon ton olarak tahmin edildi. Ana ihracatçı olan Y. Zelanda, AB ve ABD geçen yıla göre % 6-7 artışla ticaretin %65 ini karşıladı. 1
Asya, Çin, Suudi Arabistan, Malezya, Vietnam ve Tayland alımlarında artış ile küresel talep artışının merkezi olmaya devam etti. Özellikle Çin talebinde % 24 artış tahmin edildi. Endonezya, Filipinler, Singapur, Japonya ve Birleşik Arap Emirlikleri başlıca pazarlar olarak kalmaya devam etti, ancak önemli bir büyüme göstermedi, hatta bazı ülkeler için düşüş tahmin edildi. Küresel fiyatlarda düşüş, önceki iki yıl durağan seyreden Afrika alımlarını uyardı. İthalatçı ülkeler Cezayir, Mısır ve Gana talebinde ciddi bir büyüme bekleniyor. Latin Amerika ve Karayipler üretimini artırarak Meksika ve Brezilya ithalatlarını azaltabilir, Venezuella alımlarının ise önemli derecede artacağı tahmin ediliyor. Rusya ithalatının Ağustos ayında uygulamaya alınan Avustralya, Kanada, AB, Norveç ve ABD ye uygulanan yasak nedeniyle geçen yıla göre % 10 düşmesi bekleniyor. Yağlı Süttozu 2
Arzda bollaşma fiyatlarda düşmeye neden oluyor Küresel yağlı süttozu ithalatı geçen yıla göre % 9,5 artışla 2,7 milyon ton tahmin ediliyor. 2013 yılında süt üretiminde daralma nedeniyle sektör sadece % 1,8 büyümüştü. Yağlı süttozu piyasası, sanayide kullanımı ve direkt perakende satışlar nedeniyle coğrafi olarak çok çeşitlilik gösteriyor. Ana ihracatçılarda, Y.Zelanda, AB ve Avustralya da ihracat arzının büyümesi Arjantin ihracatının artışını baskıladı. Küresel fiyatlar, Nisan-Ağustos döneminde ihracat arzında bollaşma ve Kasım-Nisan döneminde iç piyasa üretiminde daralmaya karşı stok oluşturmak için yoğun ithalat yapan ana pazar Çin de stokların yeterliliği nedeniyle düştü. Sonuç olarak ithalatçıların alımı kısa vadede gerekli stokların yeterli olması nedeniyle azaldı. Çin in 2014 yılı alım miktarı % 35 artışla 1 milyon ton tahmin edildi. Bu miktar, küresel ithalatın % 37 sine karşılık geliyor. Öte yandan düşük fiyatlar diğer Asya ülkelerinin, Endonezya, Malezya, G.Kore Cumhuriyeti ve Tayland ithalatını artırdı. İthalatçı olan Kuzey Afrika, Latin Amerika ve Karayipler Cezayir, Peru, Venezuella yeniden pazara yöneldi, Brezilya üretiminin artışıyla ithalatını azalttı. 3
Yağsız süttozu Hindistan pazardan geri çekiliyor Yağsız süttozu ithalatının, son on yılda görülen ortalama artışa yakın ve geçen yıla göre % 6,1 artışla 2 milyon tona ulaşacağı tahmin ediliyor. Yağsız süttozu birçok ülkede süt işleme endüstrisinin merkezinde ve kullanım alanı daha geniş. Ana ithalatçı ülkeler; Çin, Meksika, Endonezya, Malezya, Cezayir, Filipinler, Rusya, Vietnam ve ardından Mısır, Tayland, Suudi Arabistan ve Singapur. 2014 yılında Çin ithalatı % 30 dan fazla aratabilir. Çin, toplam ithalattan % 20 pay alıyor. Diğer ithalatçılar Malezya, Vietnam ve Suudi Arabistan ithalatında artış, Cezayir, Endonezya, Meksika ve Filipinler ithalatında azalış tahmin ediliyor. Rusya ithalatı ilk sekiz ayda % 29 azaldı, talepte azalma nedeniyle yıllık ithalatın geçen yılın gerisinde kalması bekleniyor. Küresel yağsız süttozu ihracatının % 80 i ABD, AB, Y. Zelanda ve Avusturalya tarafından gerçekleştiriliyor. Y.Zelanda haricinde satışların AB ve Avustralya da rekor büyümeyle 4
artması bekleniyor. Y.Zelanda Ocak-Eylül döneminde Çin e yağlı süttozu satışına odaklandığı için ihracatı % 7 azaldı. 2013 yılında Hindistan küresel yağsız süttozu pazarına, satışlarını % 250 artışla 130 bin tona ulaştırarak girdi. 2014 yılı ilk sekiz ayında ihracatı % 37 geriledi. Sene sonunda ihracatının, dünya fiyatlarının düşüş ve iç fiyatların daha cazip olmasıyla % 50 azalacağı tahmin ediliyor. Buna ilave olarak hükümet, Temmuz ayında üretimin azalması, iç fiyatların artması nedeniyle % 5 ihracat teşviğini kaldırdı. Tereyağı Süttozunun etkisiyle ile fiyat düşüyor Tereyağı ticaretinin % 2,8 artışla 937 bin ton olacağı tahmin ediliyor. Küresel fiyatlar, süttozu fiyatlarında düşüşle ve ana pazar Rusya için gelecekteki satışların belirsizliği nedeniyle zayıfladı.başlıca ithlatçılar; Güneydoğu Asya ve Orta Doğu, Rusya. Çin diğer ürünlerle birlikte son yıllarda tereyağı ithalatını da artırdı. Ticaret anlaşmalarının sonucunda ve gümrüksüz işleme sanayine giriş nedeniyle AB dördüncü sırada önemli bir ithalatçı ve ikinci sırada önemli bir ihracatçı oldu. Çin, Suudi Arabistan, Singapur gibi başlıca pazarlar talebini koruyacak veya artıracak. Rusya ithalatının, uygulanan ithalat yasağı ve yılın geri kalanına dair belirsizlik nedeniyle geçen yıla göre düşeceği tahmin ediliyor. Ana ihracatçı Y.Zelanda ve ABD ihracatında artış bekleniyor. Y. Zelanda Rusya nın ithalat yasağı nedeniyle yeni pazar imkanları yaratabilir, AB ihracatı da azalabilir. 5
Peynir Diğer ürünleri takiben fiyat düşüyor Başlangıçta peynir fiyatları diğer ürünlerdeki fiyat düşüşünden etkinememişti ancak Rusya nın ithalat yasağını açıklamasıyla Temmuz- Ekim döneminde % 11,5 düştü. Peynir ticareti açısından 2014 yılında rekor büyüme beklenmese de ABD, Çin, Kore Cumhuriyeti, Avustralya ve Mısır ithalatındaki artış Rusya ve Japonya alımlarındaki düşüşü fazlasıyla telafi ediyor. 6
Dünyanın en büyük peynir ihracatçısı AB nin ihracatlarında, ana pazar Rusya yı kaybetmesinden dolayı düşüş bekleniyor. İkinci sırada olan ABD ihracatlarının ilk sekiz ayda geçen yılın % 30 üzerinde olması nedeniyle artması bekleniyor. ABD, Meksika, Kore Cumhuriyeti, Japonya gibi başlıca pazarlarda büyümeden ve Avustralya ile Y. Zelanda nın süttozuna odaklanması nedeniyle rekabetin azalmasından faydalanıyor. 7