2 Eðitim, bütün insanlarýn en temel haklarýndan bir tanesidir. Herkesin okuyup yazabilme, yeteneklerini geliþtirebilme, kendisine ve topluma yararlý bilgileri edinebilmesi için eðitim süreçlerinden geçebilmesi gerekir. Her yurttaþ ýrk, din, dil ayrýmý gözetilmeksizin eðitim hakkýndan yararlanabilmelidir. O yüzden eðitim bir ayrýcalýk deðil zorunluluk, sunulan bir lütuf deðil, sahip olunan bir haktýr. Eðitim hakký herkese eþit ve parasýz þekilde verilmelidir. Fýrsat eþitliði sýnavlarda herkese ayný sorularýn sorulmasý demek deðildir. Fýrsat eþitliði eðitim hakkýna herkesin eriþebilmesidir. Örneðin özel kolejde okuyan, gerektiðinde özel öðretmenden ders alan bir öðrenciyle 60 kiþilik sýnýflarda okuyan bir öðrencinin fýrsat eþitliðinden söz edilebilir mi? O yüzden eðitim hakký devlet tarafýndan zengin, yoksul ayrýmý gözetmeden bütün yurttaþlara eþit þekilde saðlanmalýdýr. Ancak anayasanýn 42. maddesinde de yazan Ýlköðretim kýz ve erkek bütün vatandaþlar için zorunludur ve devlet okullarýnda parasýzdýr hükmü yerine getirilmemektedir. Ýlköðretimden yüksek öðretime kadar eðitimin bütün aþamalarý her geçen

gün paralý hale gelmektedir. Kayýt parasýyla baþlayýp, yýl içinde türlü gerekçelerle neredeyse eðitimin bütün yükü velilere yýkýlmaktadýr. Okullarýmýz ticarethane, öðretmenler tahsildar, veliler müþteri durumuna düþürülmektedir. Okul aile birlikleri para toplama kurumlarý haline getirilmektedir. Veliler çoðu zaman bu duruma katlanmak zorunda býrakýlýyor. Ama bilelim ki bunun sonu yok. Bizim bugün verebildiðimiz paralarý yarýn bizim çocuklarýmýz veremeyecekler. Parasý olamayan okumasýn diyecekler. Ya da sýnýrlý bir azýnlýðý burslara muhtaç edecekler. Bizler müþteri deðil veliyiz. Haklarýmýzý istemekten vazgeçmeyelim. Çünkü biz yurttaþýz. Vergi veriyoruz, bütün bu yollar, köprüler, hastaneler, okullar bizim vergilerimizle yapýlýyor. Hakkýmýzý isteyelim, çocuklarýmýza, geleceðimize sahip çýkalým.

Eðitimi hak olmaktan çýkaran uygulamalar nelerdir Kayýt Parasý: Okula kayýt yaptýrýrken bizden baðýþ adý altýnda alýnan paradýr. Yasal deðildir, baðýþ olarak söylenir. Mecbur olmamamýza raðmen ödemeye mecbur býrakýlýrýz. Hatta Milli Eðitim Bakaný teelevizyonda kayýt parasý toplamak yasak der, ama müdürlere de toplatýr. Aidat Parasý: Yaklaþýk 15 yýldýr öðrencilerden toplanan aidatladýr. Çeþitli genelgelerle yasal hale getirilen aidatlarla yýl içinde okullarýn hemen hemen bütün giderleri veliye yýkýlýr. Kurslar: Yýl içinde okul saatleri dýþýnda öðretmenler tarafýndan verilen etütlerdir. Parasý veli tarafýndan verilir. MEB son yýllarda bu uygulamayý neredeyse zorunlu hale getirmiþtir. Tebeþir, spor, akýllý tahta, fotokopi, sinevizyon vb.: Okullarda gündelik gideri karþýlamak için çeþitli adlarla toplanan paralardýr. Karne, diploma parasý: Hiçbir gideri olmayan bu belgeler bile gelir aracý olarak kullanýlmakta, bu belgeler para karþýlýðý verilmektedir. 4

Para Toplama Aracý Okul Aile Birlikleri (OAB) Okul Aile Birlikleri, üçü okul yönetiminden dördü velilerden olmak üzere yedi kiþiden oluþmaktadýr. OAB bir yönetmeliðe baðlanarak okulda toplanacak paralardan ve tüm gelirlerden, kantin, bahçe gibi yerlerden gelecek gelirlerden, toplanan zorunlu baðýþlardan sorumludur. Özellikle baðýþ toplamalarda sýnýf annelerinden faydalanýlmaktadýr. Oysa bu yasal deðildir. MEB böylece para ve aidat toplamayý da velilere yýkarak iþi kýlýfýna uydurmaktadýr. OAB son yýllarda para toplamanýn en etkili kurumu haline getirilmiþtir. 5

Okullarda toplanan para yasal ve zorunlumudur? Okullarýmýzda ödemek zorunda býrakýldýðýmýz paralarý vermeye zorunlu deðiliz. Yasalarda para toplanýr, veliler bu paralarý vermek zorundadýr diye bir madde yoktur. Tam tersine anayasanýn 42. maddesinde "kimse eðitim ve öðretim hakkýndan mahrum býrakýlamaz Ýlköðretim bütün kýz ve erkek yurttaþlar için zorunludur ve devlet okullarýnda parasýzdýr" denilmektedir. Eðitim neden paralýlaþtýrýlmaktadýr Yýllardýr tüm temel haklarýmýzýn piyasaya düþtüðü ülkemizde eðitim de bundan nasibini aldý. Amaç þudur: 1- Eðitim bir hak olmaktan çýkartýlýp, para karþýlýðý verilen bir hizmet haline getirilmek istenmektedir. 2- Sermaye sahiplerine eðitim alanýndan para kazandýrmak. Bu amaçla eðitim alaný serbest piyasaya açýlmakta, özel okullar teþvik edilmektedir. Ayrýmcý, yarýþçý, seçmeci, elemeci sýnav sistemi öðrencileri dershanelere mecbur býrakmaktadýr. Dershane patronlarý eðitimden büyük karlar elde etmektedir. 6

Eðitime ayrýlan pay artýyor mu? Hükümet her eðitim yýlý baþýnda eðitime ayrýlan payýn artýrýldýðýný söyler. Evet, oran olarak eðitime ayrýlan pay artýrýlmaktadýr ama bu artan öðrenci ve okul sayýsý hesaplandýðýnda aslýnda eðitime ayrýlan pay git gide düþmektedir. Ayrýca devlet, özel okullarý teþvik için vergi indiriminden arsa tahsisine kadar her türlü desteði vermektedir. HALKIN EÐÝTÝM HAKKI VAR! 7

Öðretmenlerimiz ne durumda? Öðretmenlerimiz kadrolu, sözleþmeli, ücretli gibi statülerde çalýþtýrýlmaktadýrlar. On binlerce öðretmen atanmayý beklerken kadro açýlmýyor, yüz binlerce öðretmen güvencesiz çalýþtýrýlýyor. Bu durum sürekliliðin esas olduðu eðitim hizmetinin aksamasýna neden oluyor. Çünkü üç kuruþa çalýþtýrýlan öðretmenler çoðu zaman öðretmenliði býrakmak zorunda kalabiliyor. Kadrolu olanlar da düþük ücretlerle, sýnýrlý imkânlarla eðitimcilik yapmaya çalýþýyorlar. Kutsallýðý dillerden düþürülmeyen öðretmenliðe bizim ülkemizde hiç deðer verilmiyor. 8

Ne yapmalýyýz? Çocuðumuzu kayýt için okula götürdüðümüzde ya Okul Aile Birliði ya da okul yönetimi tarafýndan kayýt parasý istenir. Parayý elden ödediðimizde bize verdikleri makbuzda "baðýþ" yazdýðýný görürüz. Yani bu ödememizin zorunlu olduðu bir para deðildir. Elden almak istemediklerinde ise banka hesap numarasý verebilirler. Ancak bu hesap da gönüllü baðýþlar içindir. Baðýþ ise adý üstünde zorunlu olmayan bir yardýmdýr. Buna raðmen gönüllü baðýþ yapmaya sanki mecburmuþuz havasý yaratýlmaktadýr. Eðitim vergilerimizi verdiðimiz devlet tarafýndan saðlanmasý gereken bir haktýr. Bu yüzden kayýt parasý ödemeyelim. Kurmak istedikleri paralý eðitim çarkýna istemeden de olsa hizmet etmeyelim. Bunu söylediðimiz okul yöneticisi ya da Okul Aile Birliði yöneticisi "o zaman kayýt yaptýramazsýnýz" derse bunu yazýlý bir tutanak halinde bildirmesini isteyelim. Bunu yapamayacaklar, kayýt yapmaya mecbur kalacaklardýr. Eðer yine kayýt yapmazlarsa en yakýn Halkevi Þubesine baþvurun. Sene içinde çeþitli gerekçelerle istenen paralarý 9

ödemeyelim. Bize çocuðunu düþünmeyen veli muamelesi yaptýklarýnda, çocuðumuzu devlet okulunda okuttuðumuzu, devletin tüm eðitim giderlerini karþýlamasý gerektiðini anlatalým. Harcamayý veli deðil devlet yapmalýdýr. Para veliden deðil MEB'den alýnmalýdýr. Paralý eðitme karþý veliler, öðretmenler, öðrenciler el ele Veliler müþteri, öðretmenler tahsildar ya da banka memuru deðildir. Okul aile birlikleri de para toplama kurumlarý olmamalýdýr. Veliler, öðrenciler, öðretmenler hep birlikte paralý eðitime karþý parasýz eðitimi savunmalýdýr. Ne yapalým, mecburuz sözleri öðretmelerimize yakýþmamaktadýr. Her istenen parayý veren veliler de bilmelidir ki çocuklarýnýn geleceði adýna verdikleri paralar sadece günü kurtarmakta, gelecekte eðitimin tamamen paralýlaþmasýna istemeden katký sunmaktadýr. Öðretmenler, öðrenciler, veliler paralý eðitme karþý yan yana gelmelidir. 10 Halkevleri Bülteni Özel Sayý 2 Eylül - 2010 Halkevleri Bülteni Yaygýn Süreli Sayýndýr. 3 ayda bir yayýnlanýr. Ücretsizdir. Halkevleri Derneði Adýna Sahibi: Ýlknur Birol Sorumlu Yazý Ýþleri Müdürü: Oya Ersoy Yayýn Ýdare Merkezi: Halkevleri Derneði Genel Merkezi Konur Sk. No:8/9 Kýzýlay Ankara Tel:0312 419 27 17 E-posta:bilgi@halkevleri.org.tr Web:www.halkevleri.org.tr Basým:

Nasýl bir eðitim istiyoruz? Parasýz, bilimsel, anadilde, herkese eþit þekilde kamusal olarak devlet tarafýndan saðlanan bir eðitim istiyoruz. Öðrencilerin yarýþ atýna çevrildiði adaletsiz bir sýnav sistemi istemiyoruz. Öðretmenlerimiz sözleþmeli, ücretli gibi güvencesiz çalýþma koþullarýnda çalýþmasýný istemiyoruz. Bütün öðretmenlerimizin kadrolu ve güvenceli çalýþma koþullarýna kavuþmasýný istiyoruz. 11

ÝSTANBUL HALKEVLERÝ ADRES ve TELEFONLARI Ýstanbul Halkevi Ýstiklal Caddesi Orhan Adli Apaydýn Sokak No: 10 Beyoðlu Telefon : 0212 245 82 65 Avcýlar Halkevi Marmara Cd. Ozan Baðcýlar Ýþ Haný Kat:3 Avcýlar Tel: 0212 695 67 88 Bahçelievler Halkevi Soðanlý Mahallesi Özer Sokak No:3/1 Bahçelievler Tel: 0212 641 65 34 Beykoz Halkevi Paþabahçe Mh. Beyazerguvan Cad. Aksun Ýþ Haný No:8 D:24/B Beykoz Tel: 0216 322 57 65 Beylikdüzü Halkevi Buyuksehir Mh. Plaza Ýþ Merkezi Kat:5 No:88 (Balýkçý Kenan'ýn üstü) Telefon : 0212 872 33 03 Çaðlayan Halkevi Çaðlayan Mahallesi Esen Sokak No 36A Kaðýthane Tel: 0212 343 25 15 Esenyurt Halkevi Saadetdere Mah. 5. Sk No 71/A Esenyurt Gaziosmanpaþa Halkevi Merkez Mah. Ali Galip Bey Cad. Gazi Center Kat:5 No:105 Gaziosmanpaþa Tel: 0212 614 12 60 Gültepe Halkevi Harmantepe Mah. Çiftçi Sok. No:16/A Gültepe Tel: 0212 264 42 90 Kadýköy Halkevi Kýrtasiyeci sk. Ankara iþhaný No:25 Kat:4 D:37 Kadýköy Tel: 0 216 450 42 75 Kartal Halkevi Yukarý Mah. Doða Sk. Bekta Ýþ Haný No: 5 D:1 Kartal Tel: 0216 517 23 30 Okmeydaný Halkevi Mahmut Þevket Paþa Mahallesi Harman Arkasý Sokak No:1 Þiþli, Okmeydaný Tel: 0212 235 08 82 Sarýyer Halkevi Büyükdere Mah. Çarþýbaþý Cad. No:333/3 Sarýyer Tel: 0212 218 15 06 Sefaköy Halkevi Sefaköy Halkalý Cad. Nazlý Ýþhaný No:112 Daire:71-75 Küçükçekmece Tel: 0212 598 81 34 Ümraniye Halkevi Yukarý Dudullu Doðan Evler Caddesi Atlas Sokak No:14 Ümraniye Telefon : 0216 365 31 10