fiubat - TEMMUZ 2012 121/122 BUS AD dan Ar-Ge ve Sektörel Beklentiler Raporu TÜRKONFED: stikrar ve büyüme için TTK ve Yeni Anayasa önemli Oya Coflkunöz Yöney: Üretkenli i esas alan büyümeye odaklanmal y z BUS AD ödülleri sahiplerini buldu Test pistinin yer seçimi konusunda uluslararas normlara sad k kal narak seçim yap lmas önem tafl makta. Bölgemizde infla edilmesi, ulafl m ve iflletim aç s ndan önemli yararlar sa layacak.
fiubat - Temmuz 2012 Say :121-122 yeni yön.kurulu Oya Yöney (Baflkan) Günal Baylan (Baflkan Yard mc s ) Ali Ceylan (Baflkan Yard mc s ) hsan Karademirler (Baflkan Yard mc s ) Tu rul Dirimtekin (Sayman) Ahmet Altekin (Üye) Ayflegül Orhan (Üye) Aytu Onur (Üye) Ergun Türkay (Üye) Erol K l ç (Üye) Ertu rul Tuna Ar nc (Üye) Mürsel Öztürk (Üye) Tuncer Hatuno lu (Üye) 12 26 Oya Coflkunöz Yöney: Üretkenli i esas alan büyümeye odaklanmal y z 28 MAKALE fierif Ar 30 BUS AD ödülleri sahiplerini buldu 38 SÖYLEfi Kemal Cantürk 42 MAKALE Ahmet Altekin Oya Yöney Mehmet Arif Özer 05 BAfiKAN IN MEKTUBU 06 BAfiKAN YARDIMCISI NDAN 08 BAfiKAN YARDIMCISI NDAN 10 BAfiKAN YARDIMCISI NDAN 12 BUS AD dan AR-GE ve Sektörel Beklentiler Raporu 18 MAKALE Bahad r Kalea as 21 TÜRKONFED: stikrar ve büyüme için TTK ve Yeni Anayasa önemli 21 Oya Yöney Günal Baylan Prof. Dr. Ali Ceylan hsan Karademirler Ayflegül Orhan Mürsel Öztürk Dr. Murat Kuter 26 44 M ZAH Ahmet Altekin 46 BUS AD dan - Savunma sanayicileri Bursa da bulufltu 50 MAKALE Tu rul Dirimtekin 52 BUS AD dan - Kalitenin Oscarlar sahiplerini buldu 54 MAKALE Lami Ya c larl o lu Barıflçı Ajans ve Rota Ofset Barıflçı Network kurulufllarıdır.
30 66 BUS AD dan - Bursa Çimento ya ziyaret 67 PANEL - Acil durum yönetimi - Hedef s f r ifl kazas 70 MAKALE Erol K l ç 71 PANEL - Yeni G da Yasas : 5996 say l kanunun getirdikleri - G da Sektöründe iyi hijyen uygulamalar 59 87 KONFERANS - Türk D fl Politikas fl Dünyas n n takibinde 91 TÜRKONFED Anayasa Platformu Diyarbak r da topland 92 MAKALE Halil Akgül 94 MAKALE Cem Süren 58 FELSEFE SÖYLEfi LER - Varl n alg s olarak bilgi - Avuçlar m zdaki cennet - Sanat- felsefe iliflkisinde insan n yeri ve önemi - Derin ekoloji ve felsefe 62 DÜfiÜNCE KULÜBÜ Engelli stihdam Projesi 64 PANEL - fl yerlerinde çal flan sa l n koruma 46 83 BUS AD dan Yüksek Dan flma Kurulu Baflkanl na Özer seçildi 84 MAKS FED'de Bahad r Özgün dönemi 85 KONFERANS - Prof. Karahan: fiirketler yeni yasaya uyum için çal flmal 86 BUS AD dan Haberler - Hessen'den BUS AD'a ziyaret 91 91 38 76 BUS AD dan - Otomotiv alternatif pazarlara yönelmeli - Teflvik kaynaklar yeterli de il - BUSIAD Yenilikçilik ve Yarat c l k Uzmanl k Grubu ndan Istanbul Sanayi Odas na ziyaret 81 KONFERANS - TÜB TAK teflvikleri artacak - Ticarette zihniyet devrimi bafll yor 86 95 BUS AD dan Haberler - BUS AD yönetimi Bursa ile bütünleflti - BUS AD, üyelerinin yan nda 99 MAKALE Bu ra Küçükkayalar 100 ÜYELERDEN HABERLER 132 MÜZ K Burç Balc 134 ÇEVRE 135 YEN ÜYELER
Baflkan n Mektubu Oya Coflkunöz Yöney Yönetim Kurulu Baflkan De erli dostlar; Yaz tatili ile birlikte s cak geçen bir ramazan ay n ve fleker bayram n geride b rakt k. Bayram sevincimizi Gaziantep teki terör olaylar gölgeledi ve birkez daha çoluk çocuk dinlemeden k yd canlar için terörü lanetledik... Ekonomi gündemimize bakacak olursak, y l n neredeyse 3 çeyre ini geride b rakt k. Genel bir durum de erlendirmesi yapmak anlam nda; h z yavafllamakla birlikte büyümeye devam ediyoruz. hracat m z artarken ithalat m z azal yor. Azalan d fl ticaret aç yla birlikte cari aç m z küçülüyor. flsizlik oran son y llar n en düflük düzeyine indi. En iyimser ifadelerle bunu dile getirmekle birlikte Avrupa da ve dünyadaki geliflmeleri endifleyle takip ediyoruz. Amerika baflkanl k seçimlerine haz rlan rken, seçim sonras al nacak ekonomik politika kararlar tüm dünya ekonomisini etkileyecek. Di er tarafta Çin de ekonomik büyüme h z n n azalmas piyasalar etkileyen di er önemli bir faktör. Temel ihracat pazar m z olan Euro Bölgesi'nde yaflanan mali krizin çözülememesini, Fransa, Almanya ve ngiltere'nin yaflamaya bafllad durgunlu u da dikkatle izliyoruz. Yak n komflular m z da yaflanan s cak geliflmeler de bizim aç m zdan hem siyasi hem de ekonomik anlamda birinci derecede önem tafl yor. Suriyedeki kanl geliflmeleri endifleyle izlerken, ham petrol fiyatlar n n hergün artmas n n üretim maliyetleri üzerindeki etkisi ekonomik aç dan bir risk teflkil ediyor. flte bir yandan ekonomimizin görece olarak sa l kl oldu undan bahsederken, öte yanda da d fl kaynakl onca ekonomik ve siyasi faktör Bursa ifl dünyas n n önünde adeta çözülmesi gereken bir denklem olarak duruyor. Küresel koflullardaki dalgalanma daha uzunca bir süre bizle beraber olacak gibi. Daralan piyasalar ve belirsizlik ortam nda d fl rekabet gücümüzü artt rmak için üretti imiz mal ve hizmetleri daha ucuza mal etmeye çal flmam z gerekiyor. Bunun yolu da verimlilik art fl ndan, daha ileri teknoloji kullan m ndan ve daha nitelikli bir iflgücü kullanmaktan geçiyor. Di er yandan da sanayii dünyas olarak dünya ticaretinde bizi rekabette geri düflüren birçok unsurun yeni yasama y l n n bafllamas yla birlikte düzenlenmesini bekliyoruz. Çal flma hayat n ilgilendiren bu hususlar defalarca dile getirdik ve de iflik platformlarda giriflimlerimiz oldu, bunlar da önümüzdeki günlerde gündemimizde tutmaya devam edece iz ve takipçisi olaca z. 05 Bak fl 121/122
Baflkan Yard mc s ndan Günal Baylan Baflkan Yard mc s Türkiye ekonomisinin son y llarda h zl büyüme sürecine girmesini, buna paralel olarak ülke ihracat m z n h zl art fl göstermesini, fert bafl na düflen gelir düzeyinin son on y lda neredeyse dört kat na ç kmas n sevinerek ve gururlanarak izliyoruz. Ancak bu dönemde sa lanan geliflme, orta-düflük teknoloji ile üretim yapan sanayinin yükseliflinden kaynaklanmaktad r. Dünya ekonomisinde yaflanan siyasi ve ekonomik krizler, ülkemizdeki ekonomik dengeleri etkiledikçe, firmalar m z n rekabet flans n düflürerek, üretimden beklenen karlar da erimektedir. Ülkemizi ileriye tafl yacak, ekonomik büyüklükte bizi dünya onuncusu yapacak ekonominin, bilgi ve yüksek teknolojik üretime dayal olmas gerekmektedir. Bunun içinde öncelikle en büyük kayna m z n, insan m z oldu una inan yorum ve bireylerin gelifltirilmesi için e itim sistemimizin yeniden yap land r lmas n, bunu yaparken de ortak ak l n kullan lmas n arzuluyorum. Dünya üzerinde dikkat çeken ve baflar l bir ülke oldu una inand m Finlandiya ile ilgili baz bilgileri sizlerle paylaflmak istedim. Bire bir ülkemize uyaca düflünülemez ama ana fikir olarak de erlendirebiliriz. OECD, 1990 l y llar n ortalar nda 15-16 yafl ö rencileri aras nda uygulanmak üzere PISA testi ad verilen uluslararas bir test sistemi ile ilgili çal flmalar na bafllad. PISA testi ilk olarak 2000 y l nda yap ld ve sonraki her üç y lda tekrarland. Sadece, OECD ülkelerinin de il OECD ile ticari partnerli i olan ülkelerin de kat labildi i bu teste ilk düzenlendi i y l olan 2000 de 43 ülke kat l rken son testte (2009 da) 74 ülke kat ld. 2000 y l nda gerçekleflen PISA testi sonuçlar na göre Finlandiyal ö rencilerin yüksek bir baflar elde etti i görüldü. lk testten bu yana geçen son 10 y lda e itim, Finlandiya da daha güçlü bir ulusal bir politika haline geldi. E itimde yakalanan bu baflar da; öncelikle en büyük etkenin geçen 40 y lda de iflen 20 hükümet ve yaklafl k 30 e itim bakan na ra men herkese ücretsiz ve eflit e itim gibi Finlandiya e itim sisteminin temel prensiplerinin asla de iflmedi i gerçe i büyük rol oynuyor. Ülkede 1970 lerden bu yana ayn e itim sistemi uygulan yor. Bugüne kadarki hükümetler, bakanlar bu sisteme sonuna kadar sahip ç kt. Sistem Türkiye deki gibi yapboz tahtas na dönüfltürülmedi, ö renciler bu anlamda denek olarak kullan lmad. Önce ö renciler üzerindeki sonucu görelim, tutmazsa de ifltiririz gibi bir yaklafl m sergilenmedi. Fin e itim sistemi herkese eflit, kolay ulafl labilir, kaliteli ve ücretsiz e itim sunuyor. Bu dört unsur sistemin baflar s nda büyük rol oynuyor. PISA testi sonuçlar eflitlik konusunda bir baflar y daha ortaya koyuyor. Sonuçlar; Finlandiya okullar ndan kat lan ö rencilerin baflar durumu Finlandiya okullar aras nda baflar konusunda büyük uçurumlar n olmad n ve okullar aras baflar dengesi konusunda da di er ülkelere oranla çok baflar l oldu unu kan tl yor. Finlandiya ö retmenlerinin kalitesiyle övünüyor. Bu konuda çok da haks z de iller. Ülkede ö retmenlik en çok kazand ran olmasa da en çok ra bet gören, en prestijli meslek Finlandiya da anaokulu ö retmenli i d fl nda tüm ö retmenlerin master derecesine sahip olmas zorunlu. Finlandiya; üniversitelerde yetifltirdi i ve master derecesiyle taçland rd ö retmenlerine sonsuz güveniyor. O kadar güveniyor ki okullarda teftifl yok, ö retmenlerin dersi ne flekilde ö retti ine kar fl lm yor, belli bir müfredat olsa da hangi hafta hangi konuyu iflleyece i tamamen ö retmenin insiyatifinde. Finlandiya da zorunlu e itim 7-16 yafl aras n kaps yor. Tek din e itimi uygulanm yor. Herkes kendi dinini ö renebiliyor; Müslüman da H ristiyan da kendi dinini eflit flekilde ö renebiliyor. Ana dil konusu da Finlandiya da oldukça önemli. Farkl ülkelerden insanlar n bir arada yaflad, çok say da göçmenin oldu u Helsinki deki okullarda 44 farkl dil ö retilebiliyor. Bu ülkede 4 dil bilmek s radan say l yor. 06 Bak fl 121/122
Baflkan Yard mc s ndan Prof. Dr. Ali Ceylan Baflkan Yard mc s Bursa n n 2023 vizyonu Türkiye nin 2023 vizyonu toplumun baz kesimleri taraf ndan dillendiriliyor. Bu durum Türk ekonomisinin gelece i aç s ndan iyi bir geliflmedir. 2023 vizyonumuza göre,türkiye nin baz hedefleri afla daki gibi özetlenebilir. 1. Dünyan n ilk 10 ekonomisi aras na girmek, 2. GSY H y 2 trilyon dolara ç karmak, 3. Kifli bafl na milli geliri 20.00 dolar n üstüne ç karmak, 4. Y ll k 500 milyar dolar ihracat yapmak, 5. hracatta, ileri ve yüksek teknolojili ürünlerin pay n %20 lere ç karmak, 6. nflaat malzemeleri ihracat nda 100 milyar dolarl k ihracatla, Dünyada ilk üç ülke aras na girmek, 7. Orta ve yüksek teknolojili ürünlerde Avrasya n n üretim üssü olmak, 8.46 milyon turist a rlamak ve 50 milyon dolar gelir elde etmek, 9. AB ye tam üyelik kabul edilirse,63 milyon turist ve 86 milyar dolar gelir elde etmek, 10. Dünya çap nda turizm kentleri oluflturmak ve benzeri. Bursa n n vizyonu Türkiye nin vizyonuna ulaflabilmesi için, flehirlerimizin vizyonlar n n da belirlenmifl olmas gerekir? Aksi taktirde, Türkiye nin 2023 vizyonunu yakalamas tehlikeye girer. Bursa n n vizyonu, ne zaman, nas l belirlenmeli ve ne olmal d r? Bana göre, Bursa n n vizyonu, özel sektörün lokomotif rol üstlenece i, yenilikçi ve KOB a rl kl, sa l k turizm kenti hedefi olan, uluslararas rekabete dayal bir model olmal d r. Ancak, Bursa n n vizyonunu belirlemeden önce, Bursa da öngörü çal flmalar bafllat lmal d r. Yap lacak öngörü çal flmalar n n, sanayicilere de yol gösterece i ve baflta sanayiciler olmak üzere, Bursal lar n böyle bir çal flmay destekleyeceklerini belirtmek isterim. Bu nedenle; Bursa da, 1. Sosya-ekonomik panellerle, sosyoekonomik alanlarda öngörü çal flmalar hemen bafllat lmal d r. 2. Tematik panellerle; tematik konularda ve teknoloji alanlar nda çal flmalar bafllat lmal ve bu çal flmalara Bursa Valili i önderlik etmelidir. BTSO ve BUS AD gibi öncü kurulufllar n Bursa öngörü çal flmalar na kat l mlar mutlaka sa lanmal d r. Ayr ca, Bursa n n vizyon çal flmalar, 2012 y l sonunda büyük ölçüde bitirilmifl olmal d r. Türkiye de 2013 y l nda yap lacak olan yerel seçimler öncesi, baflta, siyasi partiler olmak üzere, ifl dünyas ve sivil toplum kurulufllar, Bursa n n belirlenmifl vizyonu çerçevesinde çal flmalar n yürütmelidir. Öte yandan, Bursa vizyon çal flmlar, di er illerimiz için örnek olmal d r. Belirlenen vizyon çal flmalar, kamuoyu ile paylafl lmal, elefltiriler fl nda gözden geçirilmelidir. Böylece, belirlenen vizyon, Bursal lar taraf ndan da benimsenerek, yap lacak çal flmalar vizyonla uyum içerisinde yürütülmelidir. Tarihi gerçekler, hedefleri veya vizyonu belirli ülkelerin veya flehirlerin, hedeflerine daha kolay ulaflt klar n göstermektedir. Bu nedenle Bursa n n vizyonu, tüm Bursal lar n kat l m yla en k sa zamanda belirlenmelidir. Bursa n n vizyonu belirlenirken, hedefleri büyük tutmakta yarar vard r. Bilindi i gibi, 21. yüzy l; üretenlerin, araflt ranlar n, yenilikçilerin, bilgiyi, iletiflim ve teknoloji ile bütünlefltiren, stratejik hedeflerini, haklar na benimsetebilen ve bunlar ciddiyetle uygulayabilen ülkelerin y l olacakt r. Genel olarak, gelecek senaryolar içerisinde, biyoteknoloji, tar mda verimlilik, sa l k hizmetleri ve çevrenin korunmas alanlar çok büyük ilerlemelere aç k görünmektedir. Sözünü etti im alanlar, Bursa için mukayeseli üstünlü e sahip alanlard r. Bu nedenele, 2023 y l nda, Bursa da, malzeme bilimi, havac l k, otomobil, elektronik, teknik tekstil ve inflaat sektörlerinde devrimler yap labilir. Bursa, Bursal KOB lerin, ileri teknoloji üreten Avrupal KOB lerle ortakl k yapacaklar en uygun flehirlerden birisidir. Bu nedenle, BUS AD gibi, ifl adamlar dernekleri, sözkonusu KOB evlilikleri için görev üstlenmelidir. Öte yandan, yenilikçilik ve katma de eri yüksek mal ve hizmet üretimi için, üniversite-sanayi iflbirli ine çok büyük ihtiyaç olacakt r. Bu nedenle, baz ifladamlar dernekleri, üniversite-sanayi iflbirli ini hedefleri aras na almal d r. Öte yandan, Bursa, ekilebilir arazi aç s ndan büyük bir avantaja sahiptir. Bu nedenle, Bursa daki su kaynaklar da dikkate al n rsa, tar m sektöründe çok ciddi verimlilik art fllar sa lanabilir. Ayr ca, Bursa, baz tohum türleri için, Dünyada rekabet üstünlü ü olan bir flehirdir. Sonuç olarak, vizyonumuzu belirlersek, hedeflere ulaflmam z kolaylafl r ve Dünyada rekabet gücümüz artar. 08 Bak fl 121/122
Baflkan Yard mc s ndan hsan Karademirler Baflkan Yard mc s Plastik çorbas Bafll k yemek tarifini ça r flt rabilir, fakat amac m dikkatlerinizi çok daha farkl bir konuya, büyük bir çevre felaketine çekmek, iki y ldan fazla bir süredir büyük bir onurla koordinatörü oldu um BUS AD Çevre ve fl Sa l Güvenli i Uzmanl k Grubu nda bulunan de erli çal flma arkadafllar mla yapt m z toplant lardan birinde bu konu gündeme geldi i için bahsetmek istedim. Y l 1997, yer ise Büyük Okyanus un (Pasifik) kuzeyi ve denizde Los Angeles ile Hawaii aras nda bir yer, Amerikal denizci Charles Moore bir yar fl sonras kestirme rota tesbit ediyor ve katamaran ile Hawaii yolunda etraf çöplerle çevrili olarak günlerce yol al yor. O güne kadar bu bilinen bir konu de il, plastik fl k geçirgen oldu u için uydu görüntülerinde hiç göze çarpmam fl, gördü ü manzaran n vehameti sonucunda petrol zengini bir aileden gelen Moore iflini-gücünü b rak p aktif bir çevreci haline geliyor. çerisinde futbol topundan bal k a na, lego parçalar ndan difl f rçalar na kadar her fley bulunan bu çorban n beflte biri gemiler ve petrol platformlar ndan kalan ise karadan gelen at klardan olufluyor. Eskiden biyolojik olarak parçalanabilen bu çöpler modern plastiklerin uzun ömrü sebebi ile kolay parçalanm yor ve her y l bir milyondan fazla su kuflu ile yüzbinden fazla memelinin ölümüne sebep oluyor. Kuzey Amerika k tas n n iki kat büyüklü ünde, Kaliforniya k y lar n n 500 mil aç ndan bafllay p Hawaii yi de içine alarak Japonya ya kadar uzanan ve her mil karesinde 46.000 parça bulunan sözünü etti imiz plastik çorbas n n (toplam çöpün % 90 plastikten olufltu u için bu ad veriliyor) 100 milyon tondan fazla oldu u tahmin ediliyor ve1950 den beri dünyada üretilen toplam plastik miktar n n %2.5 ine karfl l k geliyor. Rüzgar aç s ndan yatlar için pek uygun bir bölge olmad için bölgede yat trafi i yok, büyük bal k pek bulunmad için bal kç tekneleri bölgeye gelmiyor, bütün bu sebepler ile okyanus yüzeyinin hemen alt nda bafllay p 30 metre kal nl kta ve Kuzey Amerika n n iki kat büyüklükte bir alan kaplayan, okyanus ak nt lar yla bu alanda toplanan at klar yukar da sözetti imiz sebeplerle 1997 ye kadar fark edilmemifl olmal. Devaml olarak bozunan, parçalanan en sonunda plastik tozu haline gelen at klar okyanuslara kimyasal katk lar, plastiklefltiriciler ve hidrofobik kirleticiler (PCB/DDT) salg l yor, deniz canl lar nda toplanan bu zararl maddeler bir yolunu bulup besin zincirine kat l yor ve sonunda tabaklarda yerini al yor, sadece bal klar n y lda ortalama 12-24 bin ton plastik sindirdikleri tahmin ediliyor, araflt rmalarda elde edilen bulgular bal klar n %9 unun karn nda plastik parçalara iflaret ediyor. Büyük devletler, büyük petrol flirketleri, dünyada petrol bulunan yada bulunmas muhtemel yerler için aç k ya da gizli mücadeleyi hiç b rakm yorlar, gerekirse bu bölgelerde yaflayanlar merkezi yönetime karfl ayakland rmak iç savafl ç kartmakta buna dahil, en sonunda Sudan n kuzey ve güney olarak ikiye bölünmesi gibi. Di er taraftan kendi sonlar n haz rlayabilecek bu gibi geliflmeler hiç görmezden geliniyor, inan l r gibi de il. Son zamanlarda gemiler ve petrol platformlar at klar ile ilgili olarak çok kapsaml uluslararas tedbirler al nd n biliniyor, umal m karalardan denizlere giden plastik at klar ile ilgili bu tür tedbirler al n r, plastik alternatifi ürünler yerli yersiz heryerde karfl m za ç kan plastiklere karfl daha fazla yer bulur ve geri dönüflüm ya da yakma yolu ile bu plastik at klar do al dengeyi bozamadan de erlendirilir. Afla daki resmi özellikle dikkatlerinize sunmak istedim. Bir albatros yuvas ndan geriye kalanlar Anneleri yiyecek zannederek yavrular na plastik parçalar n yedirmifl, do al olarak yavrular n yiyecek sistemi t kan yor ve güzel bir yuvadan geriye kalanlar, yavrular n tüyleri, kemikleri ve plastik at klar (onlar hala sa lam). 10 Bak fl 121/122
BUS AD dan AR-GE ve Sektörel Beklentiler Raporu Bursa ve Türkiye ekonomisine büyük katma de er sa layan üyeleri ile sivil ekonomik toplumun güç birli inin ifadesi olan Bursa Sanayicileri ve fladamlar Derne i BUS AD Yönetim Kurulu Üyeleri, Baflbakan Yard mc s Say n Bülent Ar nç ve Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakan Say n Nihat Ergün ü makamlar nda ziyaret ederek sektörel beklentilerini bir rapor halinde aktard lar. BUS AD Yönetim Kurulu Üyelerini ilgi ile karfl layan Bakan Ergün, Bursal sanayicilerin hassasiyetle takip etti i pek çok konunun Hükümetin de gündeminde oldu unu ve paralel düflünceler üzerinde yasal çal flmalar n yürütüldü ünü belirterek, BUS AD n sektörel beklentilerinin bu kapsamda de erlendirilece ini belirtti. Bir saat süren toplant da haz r bulunan BUS AD üyeleri; Oya Coflkunöz YÖNEY, Yönetim Kurulu Baflkan. Günal BAYLAN, Y. K. Baflkan Yard mc s. hsan KARADEM RLER, Y. K. Baflkan Yard mc s. Aytu ONUR, Y. K. Üyesi. Ergun TÜRKAY, Y. K. Üyesi. Dr. Erol KILIÇ, Y. K. Üyesi. Ertu rul Tuna ARINCI, Y. K. Üyesi. Tuncer HATUNO LU, Y. K. Üyesi. Ahmet Basri TÜFEKÇ O LU, Genel Koordinatör. SEKTÖREL BEKLENT LER RAPORU BUS AD hakk nda Bursal Sanayicileri ve fladamlar n bünyesinde toplayan BUS AD, gönüllü üyelik temeline dayanan bir Sivil Toplum Kuruluflu olarak 1978 y l nda, Anadolu nun ilk (Türkiye nin ikinci) S AD olarak kuruldu. BUS AD n halen yedi farkl sektörde faaliyet gösteren, 37 si Kurumsal olmak üzere kay tl 291 üyesi bulunmaktad r. Derne in, 2011 y l sonu itibar ile üyelerine ait flirket say s 1000 civar nda olup, istihdam edilen kifli say s 100 binin üzerindedir. Bu flirketlerin y ll k ihracatlar toplam ise, 10 milyar Amerikan Dolar n geçmifltir. Y ll k cirolar toplam ise 25 milyar Dolar civar ndad r. Sektörel Durum Otomotivde çok güçlü 3 fabrikan n (TOFAfi, Renault, Karsan) ve bunlar n yan sanayilerinin bulunmas, halen ülkenin Tekstil lideri konumunda olmas, ilçeleri ile birlikte 13 tane Organize Sanayi Bölgesine sahip olmas, Tarih, Da (k fl) ve özellikle büyük yat r mlar planlanan Termal Turizmi (1.000.000 konaklayan turist hedeflenmektedir) gibi özellikler Bursa n n h zl gelifliminde önemli etkenler olarak karfl m za ç kmaktad r. Türkiye Otomotiv Endüstrisinin Beklentileri ç pazarda canl l k al nacak önlemler ile art r lmal d r. Otomotiv sektöründe iç pazar n geliflmesine katk s olmas aç s ndan, yerli üretimde kuvvetli oldu umuz ticari araçlarda MTV ve ÖTV konusunda yeni bir çal flma yap lmal d r. Bu konuda çeflitli bakanl klar n kat l m ile bir komite kurulmal d r. Hafif Ticari araçlar n otomobil gibi düflünülmesi sa lanarak, pazar pay n n art r lmas hedeflenmelidir. Ömrünü tamamlam fl araçlar n hurdaya ayr lmas yönünde düzenlemeler yap lmas na ra men, bu konuda belirli bir süreli ine de olsa tüketiciye bir menfaat sunulmal d r. Strateji belgesinde yer ald gibi kamu kurumlar nda yerli araç filolar n n kullan lmas desteklenmelidir. D fl ticaret aç n azaltacak yeni teknolojiye sahip ürünlerin gelifltirilmesi için, Ar-Ge projelerinin tedarik öncesi iflbirli ine dayal ve birden fazla firman n yer ald projelere, odak proje olarak yönlendirilmesi gerekmektedir. Faydal model ve patent destek ofisleri yayg nlaflt r lmal d r. Baflta TSE taraf ndan yap laca aç klanan Araç Test Pisti olmak üzere, Araç test merkezlerinin yap m n n h zland r lmas. Türk mallar n n dünyada serbest dolafl m için gerekli T P Onay Belgesi ile ilgili otomotiv sektörüne hizmet veren birimin kurumsal kapasitesi uluslararas onay kurulufluna benzer bir flekilde gelifltirilmelidir. Lojistik altyap konusunda yeni at l mlar yap lmal d r. Kümelenme konusunda Bursa öncelikli olmal d r. Yüksek potansiyelli üretim ve lojistik merkezi olma özelli ine sahip ana ve yan sanayi bu bölgededir. Hatta otomotive yönelik Bursa ya uzak olmayan bir organize sanayi bölgesi kurulmal d r. 12 Bak fl 121/122
BUS AD dan Bursa da lojistik alt yap n n güçlendirilmesi özellikle tren uygulamalar ve limanlar yarat lmas konusunda çal flmalar h zland r lmal d r. Tüm sanayi kurulufllar na hizmet verecek, flehrin trafik yükünü hafifletecek lojistik merkezlerinin flehir d fl nda kurulmas na yönelik teflvikler sa lanmal d r. Teflvikler konusunda uygulamalarda yeni düzenlemeler yap lmal d r 5084 say l teflvikler 2012 y l nda bitmektedir. Yat r mlar n geri dönüflü sa lanmad ndan teflviklerin en az 5 y l süre ile devam sa lanmal d r. Yeni teflvik sisteminde 50 milyon TL alt yat r m s n r yüksek kalmaktad r. Özellikle elektronik ürün gruplar nda Türk sanayisinin söz sahibi olmas n istiyorsak bu tip yat r mlar n 10 milyon TL seviyelerine çekilmesi gerekmektedir. K sacas teknoloji seviyesi yüksek firmalar n bu ifle girmesi için yat r m tutar düflürülmelidir. Türkiye nin rekabet gücü ve esnekli ini kaybetmemesi gerekmektedir. Enerji fiyatlar n n uluslararas rekabet seviyesine çekilmesi gerekmektedir. fl Bar fl için, birden fazla sendikan n iflletmelerde rol almas Türkiye genelinde uygun de ildir. Ayn zamanda ifl kolunda, Türkiye deki sendikalaflma baraj n n %10 dan %1 e inmesi flu an için uygun gözükmemektedir. Tekstil Sektörü Tekstilin ülke ekonomisinin lokomotif sektörlerinden oldu unu ve daha uzun y llar, ülkenin büyümesine ve kalk nmas na katk koyaca n biliyoruz. Tekstilin de iflik dallar nda üretim yapan firmalar m z, tek bafllar na marka olarak öne ç kamamalar na karfl, Türkiye yi dünya piyasalar nda zirveye ç karm fllard r. Bugün için girdi maliyetlerinin yüksek olmas ndan dolay hracat olumsuz olarak etkilemektedir. Rekabet yetene inin gereklili i için de erli TL nin getirdi i sorunlar n d fl ndaki sorunlar, üretici firmalar taraf ndan telafi edilmeye çal fl lmaktad r. Bu sorun üretim iflletmelerinin sermayesinin erimesine sebep olup, üretimin azalmas na-ithalat n artmas na neden olmaktad r. Hükümetten çözülmesi arzu edilen konu ne yaz k ki çözüme ulaflamam flt r. Hükümetimizin arzu etti i, katma de eri yüksek ürünlerin tarif edildi i endüstriyel tekstilin, Dünya piyasalar ndan pay alabilmesi ve yayg nlaflmas için devlet al mlar nda yer bulmas ve flartnamelerle kullan m alanlar n n geniflletilmesi gerekmektedir. G da sektörü G da sanayimizin mevcut sorunlar n n çözülebilmesi, Avrupa ve Dünya ülkeleri ile yar flabilir bir seviyeye gelebilmesi için, afla da belirtilen önlemler al nmal d r. Çözümleme yolunda öncelik, kay t d fl l k konusuna verilmelidir. Böylece ülkenin ve g da sanayinin kalk nmas yolundaki en büyük engellerden biri kalkm fl olacakt r. Uygulanabilir ve sürdürülebilir tar m politikalar oluflturularak, kapasite ve talepler belirlenmeli, bu do rultuda planlama yap l p üreticiyi yönlendirilerek hammadde yetersizli ine çözüm aranmal d r. Tarladan sofraya, üretim ve da t m zincirindeki her ad mda, g da denetimi yetkin kurum ve kurulufllar ile etkin bir flekilde gerçeklefltirilmelidir. Denetim konusunda hizmet verebilecek, TSE 13 Bak fl 121/122
taraf ndan akredite edilmifl özel sektör kurumlar n n oluflmas teflvik edilmeli ve bu yolla denetimlerdeki do rulama ve kontrol mekanizmas oluflturulmal d r. Yeni ç kan etiket tebli ine göre de iflmesi gereken ambalaj malzemelerinin verilen sürede tüketilemeyece i için verilen sürenin 1 y l daha uzat lmas n talep ediyoruz. Metal Makine Sektörü Finansal kiralamalardaki KDV nin eski haline getirilmesi. Yerli üretimi bulunan makinelerin 2. El ithalat n n s n rland r lmas. Eximbank taraf ndan yurt d fl ndaki müflterilere orta ve uzun vadeli kredi sa lanmal. Sektörde yap lan tüm üretimin belgelendirilerek Türk makinelerine olan güvenin art r lmas Hammadde Ara mal ithalat nda AB üyesi ülkeler d fl nda tedarikçi seçilmesi durumunda çok yüksek gümrük vergileri ödeniyor. Örne in Türkiye de üretimi olmayan kal n haddelenmifl çelik levhalar Çin den uygun kalite ve fiyata bulunabiliyor ancak %22 gümrük vergisi sebebiyle maliyetler Avrupa ülkeleri ile ayn seviyeye geliyor. Yerli hammadde üreticilerinin faaliyet göstermedikleri alanlarda gümrük vergilerinde farkl bir tarife uygulanmas söz konusu olabilir mi? Yaz l m sektörünün beklentileri Bir ülkenin imalat sektöründeki rekabetçili i, o ülkenin uzun vadeli ekonomik baflar s ve büyümesi üzerinde büyük önem tafl r. Küresel anlamda rekabetçi bir imalat sektörünün sürdürülebilirli i de ancak onu yaratan ekonomik ekosistemin geliflmesi ile mümkündür. Bu yaklafl mla bütün sektörlerin ve onlar tamamlayan ekonomik ekosistemlerin dünya ile entegre sürdürülebilir rekabetleri için bilgi sistemleri sektörü STRATEJ K SEKTÖR olarak görülmelidir. Kamudaki yaz l m ihtiyaçlar tespit edilerek Türkiye deki yaz l m firmalar taraf ndan üretilmesine yönelik planlama yap larak, bu planlama do rultusunda ihtiyaç duyulan yaz l mlar n al m garantili olarak yerli yaz l m firmalar taraf ndan yapt r lmas sa lanmal d r. BUS AD ayr ca, TÜB TAK Baflkan Prof. Dr. Yücel Altunbaflak da makam nda ziyaret ederek AR-GE Raporu sundu. BUS AD AR-GE RAPORU Türkiye nin ekonomik aç dan rekabet gücünü art rmas n n teknolojik yenilikler yoluyla bilgi tabanl bir ekonomiye geçmesi ve ifl dünyas n n yenilikçi olacakt r. Yenilik ve bilgi tabanl ekonominin bir zorunluluk oldu u ekonomimizin en önemli sorunlar olan yap sal nitelikli cari aç n sürdürülebilirli i sa layacak düzeye azalt lamamas ve flimdiye kadar ekonomik büyümede önemli bir etken olan ifl gücü maliyetlerindeki avantaj n h zla afl nmas da ortaya koymaktad r. stihdam sorununun çözümü için de yenilik ekonomisinin tek kal c çözümü sa layaca aç kt r. Ülkemizde Ar-Ge harcamalar nda son y llarda önemli art fllar kaydedilmifltir. Özel sektör harcamalar art fl önemli bir ivmelenme kazanm flt r. Kamu kurumlar n n hem fark ndal k yaratmak hem de mevzuat ve altyap y güçlendirmek amac yla yapt 14 Bak fl 121/122
BUS AD dan giriflimlerin bu geliflmede önemli pay olmufltur. Ancak toplam Ar-Ge ye ayr lan bütçenin GSYH ya oran hala %1 seviyesinin alt ndad r. Özellikle geliflmekte olan di er ekonomilerin önde giden örnekleriyle karfl laflt r ld nda ülkemizin toplam Ar-Ge ye yat r m pay n n ve bu pay içerisinde özel sektör katk s n n s n rl kald görülmektedir. Gerek kamuda, gerekse özel sektörde bu konudaki fark ndal k önemli ölçüde artm fl olmas na karfl n 2023 y l için konulan, GSYH nin %3 ü düzeyinde Ar-Ge harcamas hedefine ulafl lmas amac yla yap lmas gereken çok fley oldu u aç kt r. Elde edilen ivmelenmenin devam amac yla 22. BYTK kararlar ve devam ndaki ça r l proje desteklerinin ve paralelindeki giriflimlerin olumlu etkileri olaca n beklenmektedir. Ayr ca bu konuda fikri ve s nai mülkiyet haklar n n korunmas yla ilgili mevzuatta yap lacak olan de iflikliklerinde ayn flekilde olumlu sonuçlar verece ini düflünüyoruz. Özellikle son yay nlanan teflvik önlemleriyle Ar-Ge harcamalar n n genel yönetim harcamalar destekleri dahil %85 oran na kadar ç kabilmesi, çal flan ücretlerinin projenin gere ine göre daha esnek olarak ele al nabilmesi ve projelerin toplam bütçelerinin önemli avantajlar yaratt düflüncesindeyiz. Pazarda yer alma ile ilgili kolayl klar tan mlan rken, vergilendirme ve ilgili mevzuat n Ar-Ge çal flmalar n n Türkiye de yap lan ürün ve hizmetleri destekleyecek flekilde tan mlanmas ve kamu al mlar nda Ar-Ge içeri inin ve yeniliklerin dikkate al nacak flekilde düzenlenmesinin de önemli destek mekanizmalar oluflturaca görüflündeyiz. Teknoloji bölgelerinin daha etkin yönetimi ve kullan m na yol açacak iyilefltirici önlemleri, üniversiteden sanayie teknoloji ak fl n iyilefltirecek teknoloji transfer ofislerinin etkin hale getirilmelerini de olumlu geliflmeler olarak beklemekteyiz. Bu olumlu geliflmelerin yan s ra do al olarak mevcut uygulamalarda iyileflmesini bekledi imiz hususlar bulunmaktad r. Ayr ca olumsuz etkileri olaca n düflündü ümüz baz geliflmelerin ortaya ç kt n gözlemlemekteyiz. Mevcut Uygulamalar Mevcut Uygulamalar iyilefltirece ini düflündü ümüz önlemlerin bafll calar afla daki gibidir: Ar-Ge merkezi uygulamalar n n daha etkin hale gelmesi için denetimlerin, ayn zamanda geliflmeye yol açacak niteli e kavuflturulmas ve farkl yorumlara izin veren yasal yorum ve hükümlerin birbirleriyle uyumlu k l nmas (Bu amaçla de erlendirme ekiplerinde sanayi deneyimi bulunan kiflilerin de kullan lmas na yönelik giriflimini olumlu olarak destekliyoruz) Ar-Ge merkezi personelinin, fiziksel olarak merkez d fl nda bulunmalar n öngörmemesi nedeniyle baflka kurulufllarla ortak çal flmalar, saha uygulamalar n n izlenmesini, kendini gelifltirmeye yönelik seminer kongre gibi faaliyetlere kat l m k s tlay c hükümlerin de ifltirilmesi; Akademik personelin geçici istihdamla Ar-Ge merkezlerinde görev almalar n n mümkün k l nmas Küçük çapl ve ileri teknoloji ile ifltigal eden flirketlerin (örne in gömülü yaz l mlar) bir ço unda Ar-Ge bölümlerinin 50 kiflinin alt nda kalaca n dikkate alarak ve sektörün niteli i icab (g da gibi) da n k bölge ve alanlarda çal flan flirketlerin araflt rmac lar n n fiziksel olarak bir merkezde toplamalar n n yarataca Dezavantajlar n dikkate al narak, teflvik unsurlar n n bu koflullar dikkate al narak tan mlanmas Ar-Ge si Türkiye de yap lan ve a rl kl olarak ihraç edilen ürünlerin kullan lm fl parçalar n inceleme amaçl ithallerinin önündeki engellerin kald r lmas Ar-Ge merkezlerinin veya yerli, ArGe üreten kurulufllar n ortak araflt rma projelerinde yer ald klar nda, birbirlerine sa lad klar Ar-Ge nitelikli hizmet ve dan flmanl k al mlar nda halen uygulanmakta olan %20 s n r n n kald r lmas 13.10.2010 tarihinde resmi gazetede yay nlanarak yürürlü e giren Araflt rma Gelifltirme ve Yenilik Faaliyetlerine Yönelik Devlet Desteklerinin zlenmesi ve Denetlenmesi hakk ndaki 6015 say l kanunun yay nlanmas ile Avrupa Birli i rekabet hukukuna uyum çerçevesinde gerçeklefltirilmesi öngörülen uyumlaflt r lmas çal flmalar n n önemli olumsuzluklar ve ülkemiz aç s ndan haks z rekabet yaratabilecek uygulamalara aç k olabilece ini düflünmekteyiz. Söz konusu uygulama halen 2013 y l Haziran ay na kadar uygulamas ertelenmifl olsa da temelde içerdi i 15 Bak fl 121/122
sorunlar n bu erteleme ile ortadan kalkmamaktad r. Endiflelerimize temel oluflturan ilk husus toplam Ar-Ge deste inin %25 ile k s tlanmas öngörüsüdür. Bilindi i gibi devlet destekleri AB nin kamusal kaynaklardan Ar-Ge için aktard harcamalar n sadece %13 ünü oluflturmaktad r. Kalan %87 lik k s m ise yerel teflvikler kapsam nda verilmektedir. AB ülkelerindeki yerel teflvikler (belediyeler, vak flar) ilgili mevzuat n d fl nda tutulurken, taslak yönetmelik; ülkemizdeki tüm teflvikleri kapsayacak flekilde düzenlenmektedir. AB ülkelerinde devlet teflvikleri d fl nda farkl mekanizmalar ile yoluyla da Ar-Ge destekleri sa lanmaktad r. Bu mekanizmalar n bafll calar afla da özetlenmektedir: Yerel Yönetimlerin verdi i Ar-Ge destekleri PPP (Public-Private Partnerships) Projeleri Yerel ve bölgesel vergi indirimleri Ulusal Proje baz nda teflvikler AB Çerçeve programlar kapsam nda nakit destekler Güdümlü proje ve konu baz nda teflvikler Erken teknoloji için pazar yaratma destekleri Ar-Ge alt yap yat r m destekleri Farkl teflvik kaynaklar n n yan s ra, AB Ar-Ge programlar nda; projelere iliflkin dolayl masraflar, proje maliyetlerine dahil edilerek destek kapsam na al nmakta; nakit destek kapsam nda de erlendirilen personel maliyetlerinde herhangi bir s n rland rma bulunmamakta ve teflvikler proje sahiplerine, beyan esas na göre ve peflin olarak ödenmektedir. Son ça r l projeler mekanizmas bu dezavantajl hususlardan bir k sm n gidermeye yönelik hükümler içermekte oldu unu memnuniyetle gözlemlemifl bulunuyoruz. Ancak AB uygulamalar ile arada meydana gelecek olan olumsuz fark dengeleyecek düzeyde olmayaca n da üzülerek teflhis etmifl bulunuyoruz. Tart flmaya aç lm fl olan metinde karfl laflt m z tan mlarla bugün Türk Sanayii nin Ar-Ge projelerinin çok önemli bir k sm, halen eriflilmifl olan teknolojik seviye nedeniyle, hala deneysel gelifltirme kapsam na girece inden, genel destek oran kendili inden % 25 ler seviyesinde kalmas na yol açacakt r. Bu husus ve gelifltirme altyap s na verilen deste in ayr ca k s tlanmas da, birçok flirketin alabilece i destek oran n, flirketlerin teknoloji gelifltirme potansiyellerine göre henüz oldukça erken bir dönemde önemli ölçüde k s tlayacakt r. Yukar daki sak ncalar n yan s ra tan mlanm fl olan üst kurulun, önceden tan nm fl olan desteklerin daha sonra geri al nabilmesine izin vermekte ve baflvuru sonras nda rekabet öncesi iflbirli inin teflvik edilmesinin ötesinde, zorlay c bir nitelik almas riskini tafl yan proje birlefltirme talebine imkan tan maktad r. Her iki koflul da özellikle yabanc ortakl veya do rudan yabanc sermayeli araflt rma flirketlerinin yapaca yat r mlar konusunda daha fazla çekince ortaya BUS AD dan ç kartacakt r. Bu flekilde fizibilite çal flmalar nda ortaya ç kacak olan belirsizliklerin büyük çapl programlar n devam kararlar n n al nmas nda önemli bir tereddüt yaratacak ve bu tür programlar sayesinde önemli at l m yapabilen nitelikteki daha küçük iflletmelerin, KOB lerin ve üniversitelerin çal flmalar da olumsuz olarak etkilenecektir. Görüflümüze göre yönetmeliklerin ç kart lmas için verilen sürenin 30.6.2013 e ertelenmesi yeterli bir geliflme teflkil etmemektedir. AB ye kesin kat lma tarihimizi takip eden belirli bir süre için ayr ca derogasyon al narak, gümrük birli ine ilk girifl döneminde, spanya gibi ülkeler taraf ndan bile kullan ld halde, Türkiye taraf ndan kullan lmayan bu hakk n, bu kez kullan lmas ve bu sürenin de en az 5 y l olmas ülkemiz menfaatleri aç s ndan yararl olacakt r. 16 Bak fl 121/122
Dr. Bahad r Kalea as TÜS AD Uluslararas Koordinatörü Bosphorus Enstitüsü Baflkan Euro krizinin k v lc mlar D flar da Günefl bir aç yor, bir kap yor. Toplant salonu ile ayn ritmi tutturmaya çal fl yor sanki hava durumu. Kopenhag da Avrupa ifl dünyas zirvesi. BUSINESSEUROPE Baflkanlar Konseyi. Avrupa özel sektörünün temsil kuruluflu. Türkiye den üyeleri TÜS AD ve T SK. Gündemde Dünya ve Avrupa ekonomisi var. Kriz konufluluyor do al olarak. AB dönem baflkan s fat ile Danimarka Baflbakan da masada, ifl dünyas ile istiflarede. Konu malum: n olacak bu Euro nun hali? Danimarka Euro bölgesinde de il fakat do al olarak etkisi alt nda. Danimarka Kuronu da Euro ya ba l yaflayan bir para birimi. Avrupa paras n n küresel sanc lar tüm ülkeleri bunalt yor. Zaten sorunlar Euro ile s n rl de il. Al fl ld k bir para krizi yok masada. De eri h zla düflen, piyasalar n, flirketlerin ve bireylerin kendisinden kaçt, dolara, sterline, alt na hücum edilen bir durum yok Euro için. Yunanistan gibi bir ülkenin sorunu ise Euro bölgesine dâhil olmak de il. Tam tersine, ait oldu u ekonomik ve kurumsal sistemin kurallar n ihlal etmek Atina n n suçu. Eksik baflar Euro nun on y ll k bilançosu iyi: - Euro ya geçildikten sonra bölgede enflasyon yüzde iki seviyesinde denetime girdi. Daha önce yüzde üçe yaklafl yordu. Avrupa ölçe inde önemli bir fark. - Euro bölgesi içinde tek para birimi sayesinde ülkeler aras ticaret yüzde yirmi artt. Birçok ülkede refah, istihdam ve yaflam seviyesi h zla yükseldi. - Dünya rekabet ortam nda pazara girifl, teknoloji ve insan sermayesi gibi göstergelerde AB flirketleri ek güç kazand. - Y lda yaklafl k 25 milyar euro tutar nda kur fark tasarrufu gerçeklefliyor. - Euro nun Dolar a göre kuru afla yukar bire bir olarak öngörülürken daha yukar larda seyretti. - Euro dünyada dolardan sonra en önemli rezerv paras. Tedavüldeki para s ralamas nda ise yaklafl k 906 milyar ile birinci. - Avrupa Merkez Bankas uluslararas finans sisteminin en sayg n kurumlar ndan. Fakat kamu disiplini zay f baz AB ülkeleri, Asya ile rekabette zorlanan sektörler, yafllanan nüfusun sosyal sisteme maliyeti, giriflimcilik ve yat r m ortam n n s k nt lar ve y pranan çal flma kültürü gibi sorunlar Avrupa da radikal bir reform at l m n zorunlu hale getirdi. Bunlar n da ötesinde, temel sorun para bölgesinin yönetiminde. Avrupa n n kurumsal yap s nda. Ekonomik güç her zaman daha etkili bir siyasal güç yap s ile desteklenmek zorunda. Tarih böyle diyor flimdilik. Avrupa ifl dünyas da ekonomiden siyasete uzan yor kendi içindeki tarihsel tart flmada. F rt na sonras? - Alman özel sektörü ciddi uyar lar yap yor: Titanik batarken müzik dinleyen yolcular gibi hissetmeyelim kendimizi. Avrupa hala dünyadaki en güçlü ekonomi ve sosyal model. Sadece akl m z bafl ma toplayal m. Geminin batmamas için gerekenler belli. Buzda orada, çarpmayal m, rotadan flaflmayal m, yak t m z do ru kullanal m, mürettebat iyi çal fls n. - Yunanistan ifl dünyas : Y llard k uyard k siyasetçileri. Hakl ç kt k maalesef. ki y l müsaade, toparlayaca z. - spanya ve talya flerden hay r ç kartma peflinde: Bu vesile ile hükümetlerimiz gecikmifl reformlar yap yor, mali disiplin sa lan yor, fakat yetmez. Biraz daha destek lütfen fakat do rudan bankalara, piyasalara. Devletlere de il. Resmi borcumuzu daha da artt rmay n. Tabii sorun ulusal boyutun ötesinde. Maastricht antlaflmas görevini yapt, art k ikinci at l ma geçelim, Avrupa da gerçek bir ekonomik hükümet zaman geldi. 18 Bak fl 121/122
Brüksel den Makale - Fransa noktay koyuyor: Avrupa da art k siyasal birlik aflamas na geldik. - ngiltere ise noktal virgül: Euro bölgesinde olmayanlar, olanlar kadar ileri bir siyasal birli e haz r de il. Özel sektör içi tart flmalar, son zamanlarda AB siyasi zirvelerindeki hava ile birleflince, ufukta yeni bir düzen belirmekte: iki çemberli Avrupa. Daha s k bir siyasi birlik oluflturan çekirdek Euro bölgesi, etraf nda nispeten daha esnek bir genifl AB çemberi. Türkiye dâhil yeni ülkelere daha rahat geniflleyen bir AB. Yeni Kopenhag kriterleri BUSINESSEUROPE toplant s ndan önceki gece Danimarka Kraliçesi nin evsahipli i yapt akflam yeme inde atmosfer daha rahatt. Bir zamanlar Kuzey Avrupa ya hükmetmifl alt yüzy ll k bir baflkentin 21. yüzy l n vitrinini süsleyen özellikleri gündemdeydi. Alt milyonluk nüfusu ile Danimarka dünya çap nda flirketlere ve markalara sahip: Maersk, Lego, Carlsberg, Tuborg, Bang&Olufsen, Nilfisk, SAS, Novo, Vestas, Arla, Ecco, Bodum Kopenhag ise dünya kent yaflam kalitesi s ralamas nda zirvede. Uygarl k k staslar dünyadaki her kentin sakinleri ve seçmenleri için de önemli bir liste oluflturuyor: çevre koflullar na, do aya en sayg l kent düzenlemeleri, yeflil alanlar, su k y lar, çöp yönetimi, her gün kent sakinlerinin yar ya yak n n kulland bisiklet yollar, rüzgâr enerjisi Bireysel özgürlüklere, toplumsal sorumlulu a, sanata, tasar ma, yarat c l a, teknolojiye ve de insana verilen önceli in kent sath na hâkim oldu u bir uygarl k anlay fl. Avrupa y dünya gücü yapan k lan özellikler ve simgeler Kopenhag da yo unlafl yor. Tabii ki di er Avrupa ülkelerinde de 21. yüzy l n yüksek standartl yaflam gözlemleniyor. Barselona dan, Dublin e, Prag dan, Amsterdam a, Alman sanayisine, Fransa sahillerine, talya sokaklar na yay lan refah göstergeleri küresel kriz haberleri ile çeliflmekte. Fakat veriler ortada. Atefl daha çok düflüyor, daha çok yeri, daha kötü yak yor son y llarda. K v lc mlar, Danimarka, Almanya, Finlandiya, Polonya, Hollanda ve sveç gibi daha baflar l ekonomiler dâhil her yere s çr yor. Çeliflkiler do al. Önemli olan hangi sentezlere do ru bir evrimin somutlaflmakta oldu u. Krizin k v lc mlar yakar ama bazen de ayd nlat r. Bu aç dan Danimarka giriflimciye esneklik ile çal flan koruyan sosyal sistem dengesi, teknolojik yenilikçili i ve özgürlük kültürü ile di er Avrupa ülkelerine krizden hep birlikte ç k fl yönünü gösteriyor. Kopenhag kriterleri y llard r Türkiye için AB yolunda birer demokrasi önkoflulu oldular. Ufukta, Euro krizi ötesinde, Türkiye için f rsatlar dolu bir dönem var. Yeni Kopenhag kriterleri Ankara için de geçerli. ( * ) EURO MU, AVRO MU? Euro, Latince Europa n n ilk dört harfinden olufluyor. Türkçede ayn k saltma Avru olabilirdi. Fakat buna gerek yok. Euro, Dollar ve Yen benzeri para birimleri birer özel isim. Her dilde telaffuzlar farkl olabiliyor. Yazarken de bazen küçük fonetik düzeltmeler olas ( Dollar yerine Dolar, Franc yerine Frank ). Türkçede de bu kurala uymak do ru olur. AB Konseyi (16.12.1995 ve Avrupa Merkez Bankas kararlar var. AB üyesi olunca da hukuksal zorunluluk olacak bir uygulama bu. Halk üzerinde Euro yazan banknotlar kullanacak ve halen döviz olarak kullan yor. Her ülke bast paraya Euro yaz yor, herkes kendi dilinde telaffuz ediyor. ngilizcedeki yuro, Frans zcadaki öro veya Almancadaki öyro telaffuzlar gibi Türkçede euro veya u harfini yutarak, ero demek iyi olur. Alt para biriminin yaz l fl ise cent veya sent olabiliyor. Türkçede ikincisi uygun. 19 Bak fl 121/122
TÜRKONFED TÜRKONFED: stikrar ve büyüme için TTK ve Yeni Anayasa önemli Türk Giriflim ve fl Dünyas Konfederasyonu (TÜRKONFED), Bursa da düzenledi i 35. Giriflim ve fl Dünyas Konseyi nde Türkiye deki bölgesel ve ekonomik geliflmeleri de erlendirdi. TÜRKONFED (Türk Giriflim ve fl Dünyas Konfederasyonu), 35. Giriflim ve fl Dünyas Konseyi ni Bursa da düzenlendi. BUS AD n ev sahipli indeki konsey; Gümrük ve Ticaret Bakan Hayati Yaz c, Kalk nma Bakan Yard mc s Mehmet Ceylan, TÜRKONFED Yönetim Kurulu Baflkan Erdem Çenesiz, TÜS AD Yönetim Kurulu Baflkan Ümit Boyner, MAKS FED Yönetim Kurulu Baflkan Bahad r Özgün, BUS AD Yönetim Kurulu Baflkan Oya Coflkunöz Yöney ve TÜRKONFED çat s alt ndaki federasyon ve dernek temsilcileri ile Bursal ifl adamlar n n kat l m yla gerçekleflti. BUS AD n sponsorlu unda Türkiye deki bölgesel ve ekonomik geliflmelerin de erlendirildi i konseyin aç l fl nda konuflma yapan TÜRKONFED Yönetim Kurulu Baflkan Erdem Çenesiz, Bursa n n Türkiye ekonomisinin aynas konumundaki illerden biri oldu unu söyledi. Çenesiz flöyle konufltu: Bursa, ülke ve bölge ekonomisinin geliflmesine, ihracat yönüyle döviz girdisi sa lanmas na ve sanayi altyap s n n güçlenmesine katk sa layan dinamik bir ilimizdir. Giriflim ve fl Dünyas Konseyi ni Bursa da gerçeklefltirerek, TÜRKONFED olarak bu dinamizmden büyük feyz alaca m za inan yoruz. Dünya ekonomilerindeki riskler Dünya ekonomisiyle ilgili bir de erlendirme yapan Erdem Çenesiz, Avrupa ekonomisindeki belirsizliklerin hala devam etti ini belirterek Avrupa Birli i Komisyonu, AB ekonomisinin 2012 y l nda yüzde 0,3 oran nda daralaca n, iflsizlik oran n n ise yüzde 11 ler seviyesinde gerçekleflece ini tahmin ediyor dedi. Çenesiz; Yunanistan, rlanda, talya, Portekiz gibi Avrupa ülkelerinde, gençlerde iflsizlik oranlar n n önemli bir sorun olmaya devam etti ini sözlerine ekledi. ABD ekonomisinde ise istikrarl bir iyileflme 21 Bak fl 121/122
sa lanamad na de inen Çenesiz, Dünyadaki belirsizlikler ve riskler bizim ekonomimiz için önemli bir tehdit. Türkiye ekonomisi, geçen y l, kendi iç dinamiklerinin de katk s yla yüzde 8,5 gibi bir büyüme ile çok iyi bir ç k fl yakalad. 2012 y l n n ilk döneminde ise ekonomimiz büyümede h z kesti diyebiliriz; 2012 y l için öngörülen büyüme yüzde 4 dedi. KOB ler için yasal reform Erdem Çenesiz, dünyadan Türkiye ekonomisine yans yan riskleri minimize etmek için KOB lerin kurumsallaflmas gerekti ini, Türk Ticaret Kanunu nun (TTK) KOB lerin kurumsal yönetime geçifli için yap lan en büyük yasal reform oldu unu dile getirdi. KOB ler için yeni kanundaki en önemli düzenlemenin geç ödemeler direktifi oldu undan bahseden Çenesiz, TÜRKONFED in bu konunun kanunda yer almas sürecinde katk s oldu unu vurgulad. Çenesiz, Bu maddenin hayata geçmesi, KOB lerin alacaklar n zaman nda tahsil etmelerini sa layarak finansman sorunlar n büyük ölçüde aflmalar na destek olacakt r dedi. Erdem Çenesiz, kanunda yeniden gözden geçirilmesi gereken maddeler oldu unu da sözlerine ekledi. Aç l fl konuflmas nda Anayasa ile ilgili görüfllerini de dile getiren Erdem Çenesiz, TÜRKONFED in Anayasa platformunda aktif rol oynad n kaydetti. Çenesiz flöyle konufltu: Toplumumuz yeni anayasadan özgürlük, kat l m ve adalet bekliyor. Yeni anayasa ço ulcu demokrasi hukuk devleti, insan haklar, laiklik ve sosyal devlet ilkeleri üzerine infla edilmelidir. TÜRKONFED olarak en büyük dile imiz, Yeni Anayasan n özgürlükleri k s tlayan de il, özgürlükleri düzenleyen ve toplumun tüm kesimlerinin kendini içinde buldu u bir uzlaflma metni olmas d r. Türkiye nin 2023 vizyonu TÜRKONFED in 16 federasyon, 130 dernek ve 10 binden fazla ifl insan n temsil eden bir yap da oldu unu dile getiren Çenesiz, flunlar söyledi: Türkiye nin 2023 vizyonu bizim k lavuzumuzdur. Türkiye ye; tar mdan e itime, sürdürülebilir kalk nmadan bilgi ekonomisine kadar uzanan genifl bir yelpazeden bak yoruz. Bölgesel ve sektörel aç dan ülke sath na yay lm fl bir ifl dünyas ve sivil toplum örgütü olarak Türkiye nin 2023 vizyonu için kat l mc, müzakereci, paylafl mc ve üreticiyiz. Türkiye nin istikrar ve büyümesi için Türk Ticaret Kanunu, yeni Anayasa ve bölgesel kalk nman n önemine dikkat çeken Erdem Çenesiz, TÜRKONFED in ülke ekonomisini ilgilendiren pek çok konuda ifl dünyas n n sesini kamuoyuna ve kanun yap c lara duyurmaya devam edeceklerini söyledi. Bakan Yaz c toplant da konuflan Gümrük ve Ticaret Bakan Hayati Yaz c, Dünyan n h zl bir hareketlilik içinde oldu unu, keskin bir rekabetin 22 Bak fl 121/122
TÜRKONFED hakim oldu unu ifade ederek, Türkiye nin 2000 li y llar Türkiye si olmad n söyledi. Dünyan n de iflimden geçti ini vurgulayan Yaz c, Ekonomik de iflimleri ölçen kriterler var. Ekonomik durumlar n en güçlü tan göstergeler ve rakamlard r. Bunlardan birisi bütçe aç n n gayri safi milli has laya oran d r. Kriterler bu oran n yüzde 3 ü aflmamas n öngörüyor. Türkiye de bütçe aç n n oran geçen y l yüzde 1,5 dolay ndayd. AB ülkelerinde yüzde 3 ün üzerindedir. Merkezi yönetim borç stokunun gayri safi milli has laya oran da önemlidir. Yüzde 60 aflmamas gerekiyor. Euro ülkelerinde merkezi yönetim borç stoku yüzde 80 lerin üzerindeydi. Bizde 2011 de yüzde 39.4. 2015 teki hedefimiz yüzde 32 lere getirmektir. Bunlar kendili inden geliflmiyor. Aziz milletimizin öngörüsü, sa lad güven ve istikrar Türkiye yi bir yerlere kadar getirdi ifadelerini kulland. Güvenlik kavram n n bir ülke için çok önemli oldu una dikkat çeken Yaz c, Bir güvenli i 3 alanla kümelefltirdik. Bir tanesi sosyal güvenlik. Türkiye de sosyal güvenlik ç tas n yükseltmezseniz, toplumu oluflturan katmanlar aras nda çok büyük sosyal farkl l klar devam ederse böyle bir durum ayn zamanda yat r mc y da güvensizli e iter. Dünyada 7.5 milyar insan yafl yor. Bunlar n 1,5 milyar günlük bir dolar ile geçinmek zorunda. Türkiye de günlük 1 dolarla geçinmek zorunda kalan hiç kimse kalmam flt r. Dünyada 2.15 dolar n alt nda parayla geçinen insanlar yoksul olarak kabul ediliyor. Türkiye de bu kategoride olan insan say s 2002 de yüzde 3, bugün binde 21. Yine günde 4.15 dolar alt nda geçinen insan say s 2002 de yüzde 30, flimdi yüzde 3,5. Belki bunu görmüyoruz. Yap lan politikalarla biz elbette ki o kesime karfl devlet olma gere ini yerine getiriyoruz. Müteflebbis aç s ndan güvenli bir ortam oluflturuyoruz aç klamalar nda bulundu. Aç l fl konuflmalar n n ard ndan 35. Giriflim ve fl Dünyas Konseyi, Türkiye de Bölgesel Ekonomik Geliflmeler paneli ile devam etti. Ayd n Üniversitesi Ö retim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ümit zmen in 23 Bak fl 121/122
TÜRKONFED moderatörlü ünde gerçekleflen panelde, Kalk nma Bakanl Bölgesel Geliflme ve Yap sal Uyum Genel Müdürü Nahit Bingöl, BEBKA Genel Sekreteri Dr. Mehmet Sait Cülfik ve Marmara Üniversitesi Ö retim Üyesi Prof. Dr. Fatma Do ruel konuflmac olarak yer ald. 35. Giriflim ve fl Dünyas Konseyi, TÜRKONFED üyesi dernek ve federasyon baflkanlar n n söz alarak bölge ve sektörlerindeki ekonomik durumu de erlendirdi i bir oturum ile sona erdi. ING Bank n hedefi TÜRKONFED in ana sponsoru olan ING Bank, konsey toplant s n n ilk gününde bir oturum düzenledi. Oturumda ING Bank n KOB ve ticari müflterilere sundu u hizmetleri anlatan KOB Bankac l Sat fl Grup Müdürü Musa Kerim Mutluay Türkiye de ihracatç lara en fazla destek sa layan banka olmay hedefliyoruz. Türkiye den dünyaya aç lmak isteyen firmalara hizmet veren, güçlü bir ekibe sahibiz. 23 ülkede uluslararas alanda ifl yapan firmalara destek olmak için Türkiye Kürsüleri açt k. Bu sayede firmalara faaliyette bulunduklar ülkelerde kapal devre hizmet sunabiliyoruz dedi. ING Bank Marmara Bölge Müdürü Aslan Sert ise ING Bank n Bursa daki faaliyetlerine ve Bursal üretici ve ihracatç lara yönelik çal flmalar n anlatt. Türkiye Euro Bölgesi krizine dirençli Küresel risklerin bask s n n devam etti i ortamda Türkiye ekonomisinin gidiflat n de erlendiren ING Bank Bafl Ekonomisti Sengül Da deviren ise Tahminlerimize göre Euro Bölgesi nde 2012 y l nda resesyon kaç n lmaz görünüyor. Orta ve Do u Avrupa da Euro Bölgesi krizine karfl biraz daha dirençli ülkeler de var: Türkiye bunlardan birisi. Güçlü kamu maliyesi ile Türkiye, Euro Bölgesi ülkelerinden pozitif yönde ayr fl yor dedi. Oturumda KPMG Türkiye Denetim Bölümü fiirket Orta smail Önder Ünal yeni Türk Ticaret Kanunu nda finansal raporlama ve ba ms z denetimin önemini anlatt. 24 Bak fl 121/122
Oya Coflkunöz Yöney: Üretkenli i esas alan büyümeye odaklanmal y z TÜRKONFED (Türk Giriflim ve fl Dünyas Konfederasyonu), 35. Giriflim ve fl Dünyas Konseyi ni Bursa da düzenlendi. BUS AD n ev sahipli indeki konsey; Gümrük ve Ticaret Bakan Hayati Yaz c, Kalk nma Bakan Yard mc s Mehmet Ceylan, TÜRKONFED Yönetim Kurulu Baflkan Erdem Çenesiz, TÜS AD Yönetim Kurulu Baflkan Ümit Boyner, MAKS FED Yönetim Kurulu Baflkan Bahad r Özgün, BUS AD Yönetim Kurulu Baflkan Oya Coflkunöz Yöney ve TÜRKONFED çat s alt ndaki federasyon ve dernek temsilcileri ile Bursal ifl adamlar n n kat l m yla gerçekleflti. BUS AD Yönetim Kurulu Baflkan Oya Coflkunöz Yöney in aç fl konuflmas : Geliflmifl demokrasilerin, vazgeçilmez unsurlar ndan biri üçüncü sektör diye de adland rd m z sivil toplum örgütleridir. Ülkemizde sanayi ve ifl dünyas n n gönüllü bir yap alt nda örgütlenip, ortak sorunlar na, ortak ak l ile çözüm aray fllar n n tarihi çok eski de ildir. Süreç inceledi inde, temel gerekçenin arka plan nda, 1950-1970 y llar aras ndaki kapal ekonominin getirdi i sanc lar oldu u görülmektedir. Bu sanc lar sonucunda 1971 y l nda ülkemizin ilk S AD olan, TUS AD do mufltur. Onu, 1978 y l nda kurulan ve Anadolu daki ilk S AD olan, baflkanl n yapmaktan onur duydu um BUS AD takip etmifltir. BUS AD bugün 300 e yaklaflan üye say s, bin yüzü aflk n sanayi kuruluflu, 110 bini aflan çal flan, 10 milyar dolarl k ihracat ve 25 milyarl k dolarl k cirosu ile ülke ekonomisine katk sa lamaktad r. Bursa otomotiv, tekstil, makina, mobilya, g da, sa l k ve turizm alan nda ekonomik gücünü art rmak için çal flmaktad r. Bursa, sürdürülebilirlik anlay fl yla, do al kaynaklar n koruyarak ve tarihi yap s n ortaya ç kararak, sanayi, ticaret ve turizmi bir arada gelifltirerek, yaflanabilirlik endeksi yüksek bir dünya flehri olmay hedeflemektedir. Nitelikli ifl gücü, teknik eleman ve yöneticileri ile Bursa, katma de eri yüksek ürünlere yönelik yeni yat r mlara haz rd r. Yabanc sermaye Bursa ifl Dünyas nda önemli bir yer tutmaktad r ve birço u Bursa ile özdeflleflmifltir. Bursa dan ç kan bir çok marka küresel tan n rl a ulaflm flt r. Türkiye genelinde Bursa, ülkemizde en fazla ihracat yapan illerden biri 26 Bak fl 121/122
TÜRKONFED olarak 2011 y l nda Türkiye ihracat n n % 8.7 sini gerçeklefltirmifltir. Ülkemizdeki tafl t araçlar ve yan sanayi toplam ihracat n n %60 Bursa dan yap lm flt r. Bunu tekstil-haz r giyim ve konfeksiyon, demir çelik ürünleri ve makina sektörlerinin yapt ihracatlar izlemektedir. Türkiyenin, ekonomik görünümüne bakt m zda, son y llardaki büyüme h z m z dünya s ralamas nda ilk üç içinde yer almaktad r. Ancak, 2023 y l nda en büyük 10 ekonomiden biri olma hedefini gerçeklefltirebilmesi için; bu güne göre üretimini, ihracat n ve bunlara ba l olarak milli gelirini üç kat art rmak zorundad r. Türkiye nin istikrarl, rekabetçi, refah düzeyi yüksek, sürdürülebilir kalk nmay sa layan bir ülke olmas için; reel ekonomiye dayal, üretkenli i esas alan büyümeye odaklanmas gerekir. Cari aç k, kredi faizlerinin artmas, girdi maliyetleri, dünya ihracat pazarlar ndaki durgunluk gibi ekonomimizi olumsuz etkileyen faktörler hepimiz taraf ndan bilinmektedir. Bu engellerin afl lmas, ülkemizin rekabet gücü ve esnekli inin korunmas teknolojik yenilikler yolu ile bilgi tabanl ekonomiye geçmemizle sa lanabilir. Yenilikçilik ve Ar-Ge ye yap lan yat r mlarla, ihracata çeflitlilik kazand r p, katma de eri yüksek ürünlerin ihracat n art rarak, ekonomiyi yavafllatmadan cari aç a çözüm getirebiliriz. Yenilikçilik ortam n gelifltirmek, üretimi, ihracat ve pazar çeflitlendirmek en baflta biz sanayicilerin sorumlulu udur. Araflt ran, sorgulayan, yarat c düflünceye sahip, dünyadaki meslektafllar n n karfl s na özgüvenle ç kabilecek donan ma sahip nitelikli yetiflkinler befleri sermayemizdir. Giriflimcilik ve sürdürülebilirlik gündemimizdeki iki ana tema olmal d r. Bizler, Bursal sanayici ve ifladamlar olarak, yenilikçilik konusunda her y l düzenledi imiz sempozyum ve bu y l vermeye bafllayaca m z yenilikçilik sistem ödülümüz, mükemmellik yolculu unda üyelerimizi motive etmek için verdi imiz kalite ödülü firmalar m z n kurumsallaflmas ile ilgili çal flmalar m z, uzmanl k gruplar m z n sektörel geliflim faaliyetleri ve üniversite sanayi iflbirli ini gelifltirme çabalar m zla, 2023 hedeflerine Bursa olarak katk m z artt rma kararl l m z göstermekteyiz. Burada biz sanayicilerin, hedeflerini gerçeklefltirme noktas nda hükümetimizden beklentileri bulunmaktad r. Bilindi i gibi 2012 y l nda, Yeni Türk Ticaret Kanunu, Yeni Teflvikler ve fl Hayat n düzenleyen yeni yasa tasar lar ile ifl dünyas adeta tekrar yap lanma sürecine girecektir. fl dünyas olarak taraf m zdan dile getirilen yasalardaki de ifliklik taleplerimizin dikkate al nd n görmek bizleri memnun etmektedir. Yeni teflvik sisteminde 50 Milyon TL alt yat r m s n r, yüksek kalmaktad r. Özellikle elektronik ürün gruplar nda, Türk sanayisinin söz sahibi olmas n istiyorsak, bu tip yat r mlar n 10 Milyon TL seviyelerine çekilmesi gerekmektedir. fl Bar fl için, birden fazla sendikan n iflletmelerde rol almas Türkiye genelinde uygun de ildir. Bütün bunlar sendikal özgürlükler anlam nda tasarlan rken, iflyerlerimizde yeni problemlere yol açmas ndan endifleleniyoruz. fl dünyas olarak; e itim konusundaki de iflikliklerin nicelikten çok, niteli e yönelik olmas n bekliyoruz. Mesleki ve teknik e itim alanlar n n kuvvetlendirilmesi konusuyla ilgili çal flmalar n önemli oldu unu düflünmekteyiz. TUS AD, BUS AD ve di er kurucu derneklerin kat l m ile flu anda içinde bulunmaktan gurur duydu umuz federasyonlar ve konfederasyon ortaya ç km flt r. Bu büyük yap n n oluflumuna gönüllü olarak katk koyan, liderlik yapan tüm S AD lar, onlar n çok de erli yöneticilerini ve eme i geçen herkesi kutluyor, sayg lar m sunuyorum. 27 Bak fl 121/122