TYT - 2. KİTAP ÜNİVERSİTEYE HAZIRLIK 10. SINIF OKULA YARDIMCI KONU ANLATIMLI SORU BANKASI KİMYA

ÜNİVERSİTEYE HAZIRLIK 0. SINIF OKULA YARDIMCI KONU ANLATIMLI SORU BANKASI KİMYA TYT - 2. KİTAP Kimyanın Temel Kanunları Mol Kavramı Kimyasal Tepkimeler Karışımlar Asitler, Bazlar, Tuzlar Kimya Her Yerde

ÜNİVERSİTEYE HAZIRLIK 0 SINIF OKULA YARDIMCI KONU ANLATIMLI SORU BANKASI ISBN 978 605 2273-8 - 4 Genel Yayın Yönetmeni Oğuz GÜMÜŞ Editörler Hazal ÖZNAR - Uğurcan AYDIN Dizgi ÇAP Dizgi Birimi Kapak Tasarım Özgür OFLAZ. Baskı Kasım 208 İLETİŞİM ÇAP YAYINLARI Ostim Mah. 207 Sokak No: 3/C D Ostim / Ankara Tel: 032 395 3 36 Fax: 032 394 0 04 www.capyayinlari.com.tr bilgi@capyayinlari.com.tr twitter.com/capyayinlari facebook.com/capyayinlari Sevgili Öğrenciler, SUNU Gelecekteki hayatınızı şekillendirmek, düşlediğiniz bir yaşamı kurmak için üniversite sınavını başarıyla atlatmanız gerektiğini biliyorsunuz. Bu bilinçle yoğun bir ders çalışma sürecinden geçmektesiniz. Böylesine önemli bir sınavı başarıyla atlatmanın en temel şartlarından biri sınavın ruhunu anlamak ve bu çizgide hazırlanmış kitaplardan yeterince faydalanmaktır. Bizlerde gayretlerinize destek olmak, çalışmalarınızı daha verimli hâle getirmek amacıyla sınav ruhuna uygun elinizdeki fasikülleri hazırladık. Kitaplarımız, Talim Terbiye Kurulu nun en son yayımladığı öğretim programında yer alan kazanımlar dikkate alınarak hazırlanmıştır. Özgün bir yaklaşım ve titiz bir çalışmanın ürünü olan eserlerimizin ana yapısı şu şekildedir: Kazanımlara ait bilgiler konu sayfasında verilmiştir. Özet konu anlatımından sonra örnek çözümlerine geçilmiş ve bu bölüm standart sorular ve çözümleri ile ÖSYM tarzı sorular ve çözümleri olmak üzere iki kısımdan oluşturulmuştur. Buradaki amacımız konu ile ilgili soru çeşitlerine hâkim olduktan sonra ÖSYM'nin son yıllarda sorduğu ve sınavlarda çıkma olasılığı yüksek soru türlerine yer vermektir. Örnek çözümlerinden sonra da pekiştirme testleri bulunmaktadır. Bölümün tamamı bittiğinde ise tüm ünitenin özetini bulabilirsiniz. Konuyu özetledikten sonra Acemi, Amatör, Uzman ve Profesyonel adı altında dört farklı zorluk düzeyinde çoktan seçmeli soruların bulunduğu karma testlere yer verilmiştir. Arkasından ÖSYM'den Seçmeler adı altında son yıllarda üniversite giriş sınavlarında sorulmuş seçme sorular yer almaktadır. Kitabımızdaki testlerin tamamını VİDEO ÇÖZÜMLÜ hazırladık. Yayınevimize ait olan akıllı telefon uygulamasını (çapp) kullanarak video çözümlerine ulaşabilirsiniz. Kitaplarımızın eğitim öğretim faaliyetlerinizde sizlere faydalı olması ümidiyle, hepinize başarılı, sağlıklı ve mutlu bir gelecek dileriz. ÇAP YAYINLARI Bu kitabın her hakkı Çap Yayınlarına aittir. 5846 ve 2936 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre Çap Yayınlarının yazılı izni olmaksızın, kitabın tamamı veya bir kısmı herhangi bir yöntemle basılamaz, yayınlanamaz, bilgisayarda depolanamaz, çoğaltılamaz ve dağıtım yapılamaz.

KİTABIMIZI TANIYALIM KONU 2 7 ÖSYMʼden SEÇMELER ÖSYM çıkmış sınav sorularından seçilen ve işlenen konularla paralel, yıl sıralamasına göre oluşturulan alan Konuya ilişkin bilgilerin özet halinde verildiği, Aklında Olsun, Hatırlatma, Uyarı gibi pratik notların da olduğu alan STANDART SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ İşlenen konuyla ilgili standart soru tiplerinin görülebileceği, çözümlü soruların olduğu alan KARMA TESTLER Dört ayrı zorluk düzeyine göre düzenlenmiş, Acemi, Amatör, Uzman ve Profesyonel seviyelerinde tüm ünite ile ilgili karma, özgün soruların olduğu alan ÖSYM TARZI SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ Son yıllarda ÖSYMʼnin sınavlarında sorduğu soru tarzları; sınavlarda çıkabilecek seçici ve ayırt edici soruların olduğu alan 3 6 ÜNİTE ÖZETİ Konunun tamamının özelliklerini, formüllerini özet halinde bir arada bulabileceğiniz alan PEKİŞTİRME TESTLERİ Hem standart hem de ÖSYM tarzı sorulardan oluşan, kendinizi sınamanızı sağlayan, konuyu iyice kavramanıza yardımcı özgün soruların olduğu alan 5 4

İÇİNDEKİLER BÖLÜM KİMYANIN TEMEL KANUNLARI Kütle Korunumu ve Sabit Oranlar Yasası...6 Standart Sorular ve Çözümleri...7 ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri...9 Konu Pekiştirme...0 Katlı Oranlar Yasası...2 Standart Sorular ve Çözümleri...3 ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri...5 Konu Pekiştirme 2...6 ÖSYM'den Seçmeler...8 BÖLÜM 2 MOL KAVRAMI Mol Kavramı...2 Standart Sorular ve Çözümleri...22 ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri...25 Konu Pekiştirme 3...27 Bağıl Atom Kütlesi...29 Standart Sorular ve Çözümleri...30 ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri...3 Acemi Testleri, 2...34 Amatör Testleri, 2... 38 Uzman Testleri, 2...42 Profesyonel Testleri, 2...46 ÖSYM den Seçmeler...50 BÖLÜM 3 KİMYASAL TEPKİMELER Kimyasal Tepkimeler...53 Standart Sorular ve Çözümleri...54 ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri...56 Konu Pekiştirme 4...57 C. Kimyasal Tepkime Türleri...58 Standart Sorular ve Çözümleri...60 ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri...63 Konu Pekiştirme 5...64 Tepkime Denklemi İle İlgili Miktar Hesaplamaları...66 Standart Sorular ve Çözümleri...67 ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri...69 Artanlı Tepkime Hesaplamaları ve Tepkime Verimi...72 Standart Sorular ve Çözümleri...73 ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri...77 Konu Pekiştirme 6...79 Acemi Testleri, 2...8 Amatör Testleri, 2... 85 Uzman Testleri, 2...89 Profesyonel Testleri...93 ÖSYM den Seçmeler...95 BÖLÜM 4 KARIŞIMLAR Karışımlar...98 Standart Sorular ve Çözümleri...00 ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri...03 Konu Pekiştirme 7...05 Çözünme Olayı...07 Standart Sorular ve Çözümleri... ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri...3 Konu Pekiştirme 8...5 Çözünmüş Madde Oranı Belirten İfadeler...7 Standart Sorular ve Çözümleri...9 ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri...2 Konu Pekiştirme 9...23 Çözeltilerde Derişim...25 Standart Sorular ve Çözümleri...28 ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri...3 Konu Pekiştirme 0,...35 Tanecik Boyutu Farkı ile Ayırma Teknikleri...39 Standart Sorular ve Çözümleri...43 ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri...47 Konu Pekiştirme 2...49 Ünite Özeti...5 Acemi Testleri, 2...53 Amatör Testleri, 2, 3, 4, 5...57 Uzman Testleri, 2, 3, 4...67 Profesyonel Testleri, 2, 3...75 ÖSYM den Seçmeler...8 BÖLÜM 5 ASİTLER BAZLAR TUZLAR Asitler Bazlar Genel Özellikler...84 Standart Sorular ve Çözümleri...87 ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri...89 Konu Pekiştirme 3...9 Asitlerin ve Bazların Tepkimeleri...93 Standart Sorular ve Çözümleri...94 ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri...97 Konu Pekiştirme 4, 5...99 Hayatımızda Asitler Bazlar...203 Standart Sorular ve Çözümleri...209 ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri...23 Konu Pekiştirme 6, 7...25 Tuzlar ve Kullanım Alanları...29 Standart Sorular ve Çözümleri...22 ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri...223 Konu Pekiştirme 8...225 Ünite Özeti...227 Acemi Testleri,...229 Amatör Testleri...23 Uzman Testleri...233 Profesyonel Testleri...235 BÖLÜM 6 KİMYA HER YERDE Temizlik Maddeleri...238 Standart Sorular ve Çözümleri...247 ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri...250 Konu Pekiştirme 9, 20...252 ÖSYM den Seçmeler...256

KİMYANIN TEMEL KANUNLARI BÖLÜM u u Kütlenin Korunumu ve Sabit Oranlar Yasası Katlı Oranlar Yasası KİMYANIN TEMEL KANUNLARI KONUSUNUN ÖSYM SINAVLARINDAKİ SORU DAĞILIMI 200 20 202 203 204 205 206 207 208 YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS TYT AYT

KONU Kütlenin Korunumu ve Sabit Oranlar Yasası AKLINDA OLSUN Lavoisier'e göre, madde yoktan var edilemez ve var olan madde de yok edilemez. Kütlenin Korunumu Yasası Lavoisier tarafından bulunan bu yasaya göre, herhangi bir fiziksel ya da kimyasal olayda, olaya giren maddelerin toplam kütlesi, olaydan çıkan maddelerin toplam kütlesine eşittir. Kimyasal ya da fiziksel değişmelerde Atom sayısı ve türü Elektriksel yük Toplam kütle korunur.tepkimeden önceki kütle tepkimeden sonraki kütleye 2. Harcanan madde kütlesi; oluşan madde kütlesine daima eşittir. Başlangıçtaki toplam kütle oluşan madde kütlesine eşit olmak zorunda değildir çünkü, tepkime artanlı olabilir. Sabit Oranlar Yasası Bir bileşiği oluşturan elementlerin birleşen kütleleri arasında sabit bir oran vardır. Proust tarafından bulunan bu yasaya göre, bileşik hangi yolla elde edilirse edilsin bu oran değişmez. Bir bileşiğin kütlece yüzde bileşimi sabittir. Örneğin, Proust'un yaptığına benzer şekilde farklı kütlelerdeki magnezyum ve kükürt elementleriyle yapılan deneyleri niceleyelim: Mg(k) + S(k) MgS(k) Mg S MgS Artan madde + 3g 4g 7g AKLINDA OLSUN Tam verimle gerçekleşen tepkimelerde tepkimeye giren maddelerden en az biri biter. + + 3g 6g 7g 2g S + + 6g 4g 7g 3g Mg Görüldüğü üzere yapılan deneylere göre magnezyum ile kükürt elementleri arasında kütle oranı, m m Mg S 3 m = ya da S 4 = olur. 4 m 3 Mg Buna göre, bileşikteki Mg ve S elementleri oranları da 6 m s m Bileşik = 4 7, m Mg m Bileşik = 3 7 şeklindedir. KİMYA: 2. KİTAP

Standart Sorular ve Çözümleri 0. 0. 3 Ağzı açık bir kapta 50 gram CaCO 3 katısı CaCO 3 (k) CaO(k) + CO 2 (g) tepkimesine göre tamamen parçalanıyor. 30 Kütle (g) Z Toplam kütle 22 gram azaldığına göre, I. Oluşan CO 2 miktarı 22 gramdır. II. Oluşan CaO miktarı 28 gramdır. III. Katı kütlesi azalır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III Açık kapta uzaklaşan CO 2 gazıdır. Toplam kütle 50 gram, CO 2 kütlesi 22 gram ise oluşan CaO kütlesi 28 gram olur. Katı kütlesinin bir miktarı gaza dönüştüğü için katı kütlesi azalır. 0. 2 I. C 3 H 8 II. C 2 H 6 III. C 3 H 4 Yanıt E Bileşiklerindeki hidrojenin kütlece yüzde (%) ilişkisi küçükten büyüğe nasıl sıralanır? A) III I II B) III II I C) I II III D) I III II E) II I III 20 0 Zaman Yukarıdaki grafik kapalı bir kapta gerçekleşen X + Y Z tepkimesinde kullanılan Y maddesi ile oluşan Z maddesinin kütlelerinin zamanla değişimini göstermektedir. Tepkime tam verimli olduğuna göre, I. X'in tamamı kullanılmıştır. II. Bileşikteki X'in Y'ye kütlece birleşme oranı 2 dir. III. Tepkime sonunda kapta toplam 40 gram madde bulunur. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III Tepkimede kullanılan Y miktarı = 30 0 = 20 gram Tepkimede oluşan Z miktarı = 30 gram Buna göre, harcanan X miktarı 30 20 = 0 gram olur. Tam verimli olduğuna göre, tepkimede biten madde vardır ve bu madde X'dir. X 0 Bileşikte kullanılan kütle oranları, = = Y 20 2 Tepkime sonunda kapta artan Y ve oluşan Z olmak üzere toplam 0 + 30 = 40 gram madde bulunur. Yanıt D 0. 4 2KMnO + 6HCl " 2KCl + 2MnCl + 8H O + 5Cl 4 2 2 2 44244 3 > < > > : 3, 6 g 58, 4 g X 25, 2 g 4, 4 g 35, 5 g tepkimesine göre oluşan KCl kaç gramdır? A) 4,9 B) 8,4 C) 2,2 D) 23,4 E) 25,6 Y C sayılarını eşitleyelim. 6 mol C atomu için sırasıyla 6, 8 ve 8 mol H atomu içerir. Yanıt A Kütlenin korunumu yasasına göre, 3,6 + 58,4 = X + 25,2 + 4,4 + 35,5 X = 4,9 g olmalıdır. Yanıt A 7 "Kimyanın Temel Kanunları"

ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri 9 X ve Y elementleri ile oluşan X 2 Y bileşiğinde kütlece m birleşme oranı X 5 = dir. m 2 Y Buna göre, 20 g X ve 20 g Y den en çok kaç gram X 2 Y bileşiği elde edilebilir? A) 28 B) 40 C) 4 D) 2 E) 7 Kütlece birleşme oranına göre, 5 g X ile 2 g Y birleşirse 20 g X ile? 20 $ 2? = = 8 g Y birleşir. 5 20 + 8 = 28 g bileşik oluştururken, 20 8 = 2 g Y elementi artar. Yanıt A C 2 H 6 bileşiğini oluşturan elementler arasında kütlece m birleşme oranı C = 4 tür. m H Buna göre, 45 gram C 2 H 6 bileşiğinde kaç gram karbon elementi vardır? A) 8 B) 2 C) 6 D) 32 E) 36 Kütlece birleşme oranına göre, 4 g C ve g H'den 5 gram bileşik oluşur. 5 g C 2 H 6 bileşiği için 4 g C gerekir 45 g C 2 H 6 bileşiği için X 45 $ 4 X = = 36 g C gerekir. 5 Yanıt E 0 Aşağıda, C, Fe, Mg, Ca, N elementlerinin oksijenle yaptıkları bazı oksitler verilmiş, bu bileşiklerdeki kütlece birleşme oranları (element/oksijen) ise karşılarında gösterilmiştir. Oksit bileşiği Kütlece birleşme oranı (element / oksijen) CO 2 3/8 FeO 7/2 MgO 3/2 CaO 5/2 NO 2 7/6 Buna göre C, Fe, Mg, Ca, N, O elementlerinin her birinden eşit miktarlarda alınarak yukarıdaki oksitler oluşturulduğunda, hangisinde kullanılan oksijen miktarı en azdır? A) CO 2 B) FeO C) MgO D) CaO E) NO 2 Her bir bileşikteki oksijenlerin kütlece yüzde bileşimleri: 8 2 2 CO 2 için = FeO için = MgO için = 9 5 2 6 CaO için = NO 7 2 için = 23 Oksijen kütlesi (Oksijen yüzdesi = Bileşik kütlesi belirlenmiştir.) kullanılarak Buna göre CO 2 de oksijenin kütlece yüzdesi en çok iken FeO'da en azdır. Yanıt B 2 I. Mn 3 O 4 II. Mn 2 O III. Mn 2 O 3 bileşiklerinde er gram Mn elementi kullanılırsa, oluşan bileşik kütleleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? (O:6, Mn: 55) A) II > I > III B) II > III > I C) III > I > II D) I > II > III E) I > III > II Soruya göre aynı miktar Mn kullanılırsa bileşik kütleleri karşılaştırılacaktır. Aynı miktar Mn kütlelerine karşın kullanılan oksijen miktarlarına bakmak yeterli olacaktır. Bileşiklerdeki Mn'ler sabitlenirse (6'da sabitlenir.). I. Mn 6 O 8 II. Mn 6 O 3 III. Mn 6 O 9 bileşik kütleleri III > I > II olur. Yanıt C 9 "Kimyanın Temel Kanunları"

Konu Pekiştirme -. 4HNO + C " CO + 4NO + 2H O 3 2 2 2 > 5 : = > 25, 2 g 2, g X 8, 4 g 36, g tepkimesine göre oluşan CO 2 gazı kaç gramdır? A) 4,4 B) 2,2 C) 22 D) 44 E) 8,8 5. X ve Y elementlerinden oluşan XY 2 bileşiğinin kütlesine karşılık X elementi kütlesi grafiği aşağıdaki gibidir. Bileşik kütlesi (g) 2 6 2. Bilim İnsanı Çalışması I. Dalton X. Sabit oranlar kanunu II. Proust Y. Kütlenin korunumu kanunu III. Lavoisier Z. Atom modeli Yukarıda bazı bilim insanları ile ilgili oldukları kanunların doğru eşleştirilmesi nasıldır? A) I Z B) I X C) I Z II Y II Y II X III X III Z III Y D) I X E) I Y II Z II X III Y III Z 3. Aşağıdaki kaplarda tanecik modeli verilen maddelerden hangisi için sabit oranlar yasası uygulanabilir? A) B) C) 0 2 4 6 X(g) Buna göre, m I. XY 2 bileşiğinde kütlece birleşme oranı X = m 2 Y dir. II. 2 gram X artar. III. Ortama 4 gram daha Y eklenirse toplam 8 gram bileşik oluşur. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 6. X ve Y elementlerinin birleşerek tam verimle Z bileşiğini oluşturmasına ait kütle-zaman grafiği, 8 6 Kütle (g) X 0 Y Zaman 0 D) E) m 4. CaO bileşiğinde kütlece birleşme oranı Ca 5 = dir. m 2 Buna göre, eşit kütlede Ca ve O elementlerinin tam verimle tepkimesinden hangi element yüzde kaç artar? A) %60, O B) %40, Ca C) %50, Ca D) %40, O E) %60, Ca O şeklindedir. Buna göre, sırasıyla oluşan Z bileşiğinin kütlesi X ve bileşikteki kütlece birleşme oranı aşağıdakilerden hangisidir? Y m Z kütlesi (g) x oranı m A) 0 B) 0 y 4 2 C) 6 2 D) 4 4 E) 2 6 KİMYA: 2. KİTAP

ÖSYM den SEÇMELER. I. Kütlenin korunumu kanunu II. Sabit oranlar kanunu III. Katlı oranlar kanunu Yukarıdaki kimya kanunlarından hangileri Dalton Atom Kuramı ile açıklanabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III 208 / TYT 2. 8. yüzyılda yaşayan ünlü bilim insanı Antoine Lavoisier yaptığı bir deneyde, bir miktar kalay metalini içi hava dolu bir cam balona koyup ağzını kapatarak tartmıştır. Cam balonun ağzını açmadan ısıttığında balonda beyaz bir toz oluştuğunu gözlemiştir. Bu cam balonu tekrar tarttığında başlangıçtaki ağırlığın değişmediğini görmüştür. Lavoisier yaptığı bu deneyde, kimyadaki hangi kanunu bulmuştur? A) Sabit oranlar B) Katlı oranlar C) Birleşen hacim oranları D) Kütlenin korunumu E) Avogadro 202 / YGS 4. Aşağıda, C, Fe, Mg, Ca, N elementlerinin oksijenle yaptıkları bazı oksitler verilmiş, bu bileşiklerdeki kütlece birleşme oranları (element/oksijen) ise karşılarında gösterilmiştir. Oksit Kütlece birleşme oranı bileşiği (element / oksijen) CO 2 3/8 FeO 7/2 MgO 3/2 CaO 5/2 NO 2 7/6 Buna göre C, Fe, Mg, Ca, N, O elementlerinin her birinden eşit miktarlarda alınarak yukarıdaki oksitler oluşturulduğunda, hangisinde kullanılan oksijen miktarı en azdır? (C: 2 g/mol, N:4 g/mol, O:6 g/mol, Mg: 24 g/mol, Ca: 40 g/mol, Fe: 56 g/mol) A) CO 2 B) FeO C) MgO D) CaO E) NO 2 200 / YGS 5. X ve Y element atomları birleşerek I. ve II. bileşikleri oluşturmaktadır. Bu bileşiklerle ilgili grafikler ve açıklamalar aşağıda verilmiştir. X in kütlesi 7 4 Y nin kütlesi I. Bile ik Yandaki grafik, I. bileşikteki X in kütlesinin Y nin kütlesiyle değişimini göstermektedir. 8 3. X ve Y element atomları birleşerek iki ayrı bileşik olmuşturmaktadır. Aynı miktar X ile birleşen birinci bileşikteki Y nin ikinci bileşikteki Y ye oranı 3 4 tür. Birinci bileşiğin formülü XY 2 dir. Buna göre, ikinci bileşiğin formülü aşağıdakilerden hangisidir? A) XY 3 B) X 2 Y C) X 3 Y D) X 2 Y 3 E) X 3 Y 4 202 / LYS X in kütlesi 28 60 ll. Bile ik Yandaki grafik, II. bileşikteki X in kütlesinin bu bileşiğin kütlesiyle değişimini göstermektedir. Bile i in kütlesi Bu grafiklere göre, aynı miktar X ile birleşen I. bileşikteki Y miktarının II. bileşikteki Y miktarına oranı kaçtır? A) 8 B) 4 C) 2 D) E) 4 2006 - ÖSS Fen BİYOLOJİ

MOL KAVRAMI BÖLÜM 2 MOL KAVRAMI KONUSUNUN ÖSYM SINAVLARINDAKİ SORU DAĞILIMI 200 20 202 203 204 205 206 207 208 YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS TYT AYT 2 2

Mol Kavramı KONU Bir kısım maddelerle ilgili işlem yapılırken belirli bir miktarı üzerinden yapılır. Mesela, Topluluk Türü Sayısı Kütlesi (g) düzine kalem 2 48 deste kalem 0 40 mol kalem 6,02 0 23 a Bir taneciğinin kütlesi (g) 48 = 4 2 40 = 4 0 a 602, $ 0 23 AKLINDA OLSUN mol = 6,02 x 0 23 tanedir. Atom, molekül, iyon, elektron gibi tanecikler tekil yapıda sayılamayan çokluklar oldukları için 6,02 0 23 tanesinden oluşan topluluk üzerinden işlem yapılır. Bu topluluğa mol denir. 6,02 x 0 23 sayısı Avogadro sayısıdır. Avogadro sayısı kadar tanecik moldür. Örneğin; mol C atomu 6,02 x 0 23 tane C atomudur. 2 mol O atomu 2,04 x 0 23 tane O atomudur. 0,5 mol O 2 molekülü 3,0 x 0 23 tane O 2 molekülüdür. mol N 2 molekülü 2 mol N atomu içerir. mol C 2 H 6 molekülü 2 mol C ve 6 mol H atomu içerir. Mol kütlesi Bir maddenin bir molünün kütlesidir. Örneğin; oksijen için 6 gram iken hidrojen için bu değer gramdır. Bu değerler parantez içerisinde belirtilir. AKLINDA OLSUN n = M A kü tle( m) ^Molkütlesih AKLINDA OLSUN VHacim ( ) n = 22, 4 (H:, C: 2, N: 4, O: 6, Na: 23... gibi) Buna göre, 2 mol N atomu 28 gram iken 0,5 mol C atomu 6 gram olur. Bileşiklerin mol kütleleri hesaplanırken yapılarındaki atomların mol kütlelerinin toplamı alınır. Örneğin; H 2 O = 2 + 6 = 8 g/mol CO 2 = 2 + 2 6 = 44 g/mol olur. Molar hacim mol gazın hacmidir. 0 C ve atm basınç altında (Normal koşullarda, NK'da) mol gazın hacmi 22,4 litredir. Gazın türü önemli değildir. mol CH 4 gazı Normal koşullarda 22,4 L iken, 2 mol He gazı Normal koşullarda 44,8 L, 0,5 mol CO 2 gazı Normal koşullarda,2 L hacim kaplar. AKLINDA OLSUN N( Tanecik say s ) n = N ( Avogadro say s ) A AKLINDA OLSUN verilenmiktar n = moldeki ayn birimden de eridir Atom - gram = mol atom Molekül - gram = mol molekül İyon - gram = mol anyon ya da katyon Formül - gram = mol iyonik bileşik 2 "Mol Kavramı"

Standart Sorular ve Çözümleri 0. 3 tane H 2 SO 4 bileşiğinde kaç tane atom bulunur? A) 6 B) 2 C) 8 D) 2 E) 24 tane H 2 SO 4 7 tane atom içerirse 0. 4 Yapısında 4 mol atom içeren C 2 H 6 gazı normal koşullarda kaç litre hacim kaplar? A) 5,6 B),2 C) 22,4 D) 33,6 E) 44,8 3 tane H 2 SO 4 x x = 3 7 = 2 tane atom Yanıt D mol C 2 H 6 gazı, 8 mol atom içerir 22,4 L hacim kaplar. 4 mol atom içerirse,2 L hacim kaplar. Yanıt B 0. 2,204 x 0 23 tane Fe atomu kaç moldür? A) 0, B) 0,2 C) 0,4 D) 2 E) 4 0. 5 24 gram oksijen atomu içeren SO 3 gazı için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (S: 32, O: 6) mol 6,02 x 0 23 tane x, 204 x 0 23 tane x = 0,2 mol olur. Yanıt B A) 0,5 moldür. B) 6 gram kükürt atomu içerir. C) Normal koşullarda 5,6 litre hacim kaplar. D) 3,0 0 23 tane molekül içerir. E) Toplam 2 mol atom içerir. 0. 3 mol oksijen 6 gram 20 gram C 3 H 4 gazı ile ilgili, I. 0,5 moldür. II. Normal koşullarda,2 litre hacim kaplar. III. 3,5 mol atom içerir. (C: 2, H: ) A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III X mol 24 gram x =,5 mol mol SO 3 'de 3 mol O atomu bulunduğundan,5 mol oksijen atomu içeren SO 3 0,5 mol olmalıdır. 0,5 mol SO 3 NK'da,2 litre hacim kaplar. 0,5 mol S +,5 mol O = 2 mol atom içerir. Yanıt C 0. 6 C 3 H 4 = 3 2 + 4 = 40 g/mol mol 40 gram n 20 gram n = 0,5 mol olur. 0,5 x 22,4 =,2 litre 0,5 x 7 = 3,5 mol atom içerir. Yanıt E C 2 H 5 OH'in mol kütlesi aşağıdakilerden hangisidir? (H:, C: 2, O: 6) A) 26 B) 30 C) 46 D) 52 E) 56 C 2 H 5 OH = 2 2 + 5 + 6 + = 46 g/mol Yanıt C 22 KİMYA: 2. KİTAP

ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri 8 Aynı şartlarda bulunan N 2 O ve CO 2 gazlarından eşit kütlelerde alınıyor. Bu gazlar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? (N: 4, O: 6, C: 2) A) Hacimleri eşittir. B) Molekül sayıları eşittir. C) Oksijen atomu sayıları eşittir. D) Toplam atom sayıları eşittir. 20 Toplam,806 0 23 tane atom içeren H 2 O bileşiği için, I. Normal koşullarda kapladığı hacim 2,24 litredir. II. 5,4 gramdır. III. 0, moldür. (H: O: 6) A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III E) Yoğunlukları eşittir. N 2 O ve CO 2 'in molekül kütleleri eşittir. 2 4 + 6 = 44 g/mol 2 + 2. 6 = 44 g/mol O halde bu gazların kütleleri eşitken mol sayıları eşit olmalıdır. Mol mol dersek, N 2 O CO 2 n atom 3 mol 3 mol olur. (D doğru) V 22,4 L 22,4 L olur (A doğru) N N A tane N A tane olur (B doğru 9 d V M c m kütle ve hacim eşit (E doğru) N O N A tane 2N A tane farklı olur. Yanıt C Aşağıdaki maddelerden hangisinde Avogadro sayısı kadar atom bulunmaz? (S: 32, O: 6, C: 2) A) 20 gram SO 3 B) Normal koşullarda 5,6 litre SO 3 gazı C) 0,2 mol N 2 O 3 gazı D) 80 gram SO 3 gazı E) 0,4 mol N atomu içeren N 2 O 3 gazı Avogadro sayısı kadar atom ifadesi mol atom demektir. SO 3 gazının mol kütlesi 32 + 3 6 = 80gramdır. Kütle 80 gram olduğuna göre mol olan bileşiğin kendisidir mol bileşikte 4 mol atom bulunur. Yanıt D mol H 2 O'da 3 mol atom dolayısıyla 3 x 6,02 0 23 tane atom bulunur. molde 3 6,02 0 23 tane atom n,806 0 23 tane olur. 23, 806 $ 0 n = 23 = 0, mol (III doğru) 3 $ 6, 02 $ 0 H 2 O normal şartlar altında sıvı ya da katıdır. (I yanlış) mol H 2 O 8 gramdır. 0, mol H 2 O m gram m =,8 gram olur. (II yanlış) 2 Yanıt A 0,3 mol hidrojen atomu içeren C 2 H 6 bileşiği için aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? (C: 2 g/mol, H: g/mol) A) Toplam 0,4 mol atom içerir. B) 0,05 moldür. C) 0 C ve atm basınç altında,2 litre hacim kaplar. D),5 gramdır. E) 6,02 0 23 tane molekül içerir. mol bileşikte 6 mol Hidrojen varsa n 0,3 mol hidrojen olur. 03, n = = 0,05 mol olur. Hacmi ise 0,05.22,4 =,2 L'dir. 6 İçerdiği toplam molekül sayısı 0,05.6,02.0 23 = 3,0. 0 22 'dir. Yanıt E 25 "Mol Kavramı"

Konu Pekiştirme - 3. 3,0 x 0 23 tane oksijen atomu içeren SO 2 bileşiği ile ilgili, I. Normal koşullarda 5,6 litre hacim kaplar. II. Kütlesi 6 gramdır. III. 6,02 x 0 23 tane kükürt atomu içerir. (O: 6, S: 32) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 6. I. CH 4 II. C 3 H 8 III. C 2 H 6 Aynı koşullarda eşit sayıda hidrojen atomu içeren yukarıdaki gazların hacimleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) I > II > III B) I > III > II C) III > I > II D) III > II > I E) II > I > III 2. Avogadro sayısı kadar atom içeren CH 4 gazı ile ilgili; I. 0 C ve atm'de 4,48 L hacim kaplar. II.,204 x 0 23 tane C atomu içerir. III. 0,2 mol molekül içerir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 7. Eşit sayıda atom içeren NaOH(k) ve SO 3 (s) bileşikleri için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (H:, O: 6, Na: 23, S: 32) n NaOH 4 A) Mol sayıları ilişkisi = 'ü. t r n 3 SO 3 B) Kütleleri arasındaki fark 8 gram ise n NaOH = 0,4 mol ve n SO3 = 0,3 moldür. C) Mol sayıları farkı 0,2 ise n NaOH = 0,8 mol ve n SO3 = 0,6 moldür. 3. Genel formülü C n H 2n + 2 olan bir hidrokarbonun 0, molünde, mol atom vardır. Buna göre, formüldeki "n" sayısı kaçtır? D) SO 3 'ün kütlesi, NaOH'ın kütlesinden azdır. E) Bileşiklerdeki oksijenin kütlece yüzdeleri farklıdır. A) B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 8. Bir bileşiğin formülünde bulunan elementin gram cinsinden kütlesinin, 4. mol atom içeren N 2 O 3 bileşiğinde kaç gram oksijen atomu vardır? (O: 6) A),6 B) 3,2 C) 9,6 D) 4,8 E) 8 5. 0,4 mol X 2 O 3 bileşiğinin kütlesi 44 gram olduğuna göre, X elementinin mol kütlesi kaç g/mol olur? (O: 6) A) 7 B) 27 C) 3 D) 36 E) 54 I. Bağıl atom kütlesine bölümü bir tam sayıdır. II. Bileşikteki o elementin atom sayısına bölümü gerçek atom kütlesidir. III. Avogadro sayısı ile çarpımı o elementin mol kütlesi ya da mol kütlesinin tam katıdır. A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III 27 "Mol Kavramı"

ACEMİ TEST. Normal koşullarda 4,48 litre hacim kaplayan C 3 H 8 gazı için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (C: 2, H:) A) 0,2 moldür. 5. N 2 X 5 bileşiğinin 0,2 molü 2,6 gramdır. Buna göre, X'in atom kütlesi nedir? (N: 4) A) 2 B) 6 C) 24 D) 32 E) 40 B),204 0 23 tane atom içerir. C) 8,8 gramdır. D) 2,2 mol atom içerir. E) 7,2 gram karbon içerir. 6. 80 akb değeri için, I. 2 mol C 3 H 4 kütlesine eşittir. II. tane SO 3 molekülünün kütlesine eşittir. III. 5 mol oksijen atomunun kütlesidir. 2. 4 gram hidrojen atomu içeren H 2 O ile ilgili, I. 2 moldür. II. Normal koşullarda 44,8 litre hacim kaplar. (C: 2, H:, S: 32) A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III III. 6 mol atom içerir. (H:, O: 6) A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III D) I ve II E) I, II ve III 3. tane X 3 gazının kütlesi 8 0 23 gramdır. Buna göre, I. X'in bağıl atom kütlesi 6'dır. II. mol X 2 gazı 32 g/moldür. III. tane X 3 molekülü 48 akb dir. 7. 32 akb CH 4 gazı için, I. 2 moldür. II. Normal koşullarda 44,8 litre hacim kaplar. 32 III. gramdır. N A (N A : Avogadro sayısı, C: 2, H: ) A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III (Avogadro sayısı 6.0 23 alınacaktır.) A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 8. 0,8 mol atom içeren SO 3 gazı için, I. 64 gramdır. 34 4. Aşağıda formülü verilen gazlardan eşit kütlede alındığında aynı şartlarda hacmi en az olan hangisidir? (C: 2, H: ) A) C 3 H 8 B) CH 4 C) C 3 H 4 D) C 2 H 4 E) C 3 H 6 II. 4,8 0 23 tane molekül içerir. III. 6,4 gram kükürt atomu içerir. yargılarından hangileri yanlıştır? (N A : 6 0 23, O: 6, S: 32) A) Yalnız III B) Yalnız I C) Yalnız II D) I ve II E) I, II ve III KİMYA: 2. KİTAP

AMATÖR TEST. XSO 4 nh 2 O bileşiğinin 0, molünde 0,9 mol oksijen atomu vardır ve kütlesi 25 gramdır. Buna göre, I. n = 5'tir. II. X'in atom ağırlığı 24 g/mol dür. III. Bileşikteki su tamamen buharlaşırsa geriye kalan kütle 9 gramdır. yargılarından hangileri yanlıştır? (H:, O: 6, S: 32) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III 5. tane X atomu 2 0 23 gramdır. tane Y 3 molekülü 48 akbdir. Buna göre X 2 H 6 Y 2 bileşiğinin mol kütlesi kaç gramdır? (H:, N A : 6 0 23 ) A) 3 B) 40 C) 62 D) 28 E) 80 6. 0,2 molünde 2,2 mol atom bulunan C n H 2n + 2 gazı ile ilgili, I. n sayısı 3'tür. II. 0,3 mol NH 3 bileşiği ile aynı sayıda atom içerir. 2. Kapta atom sayıları eşit SO 3 ve SO 3 C 2 H 6 C 2 H 6 gazlarından 3 mol vardır. Buna göre, karışımın kütlesi kaç gramdır? (S: 32, O: 6, C: 2, H: ) A) 30 B) 40 C) 70 D) 85 E) 80 III. 25 C ve atm koşullarında 4,48 litre hacim kaplar. A) Yalnız I B) I ve III C) I ve II 7. 2 tane SO 3 molekülü için, I. Normal koşullarda 44,8 litre hacim kaplar. 3. 2 mol CH 3 OH bileşiği ile ilgili aşağıdakilerden hangisinin doğruluğu kesin değildir? (N A : 6,02 0 23, C: 2, H:, O: 6) A) 2 mol atom içerir. B) 8 gram hidrojen atomu içerir. II. 60 akb dir. III. 8 mol atom içerir. (S: 32, O: 6) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III C),204 0 24 tane karbon atomu içerir. D) 64 gramdır. E) 44,8 litredir. 8. Aynı koşullarda kütleleri eşit olan N 2 O ve CO 2 gazları için, 38 4. Aşağıdakilerden hangisinde Avogadro sayısı kadar atom bulunur? (N: 4, H:, N A : 6,02 0 23 ) A) Normal koşullarda 8,96 litre CH 4 gazı B) 4,25 gram NH 3 C) molekül gram oksijen gazı D) mol C 2 H 6 O 2 bileşiği E) 6,02 0 23 tane CO molekülü I. Mol sayıları II. Atom sayıları III. Hacimleri IV. Oksijen atomu sayıları niceliklerinden hangilerinin değeri aynıdır? (N: 4, O: 6, C: 2) A) Yalnız I B) I ve III C) I, II ve IV D) I, II ve III E) I, II, III ve IV KİMYA: 2. KİTAP

UZMAN TEST. Basit formülü (CH 2 O) n şeklinde olan bir bileşik ile ilgili, I. n = dir. II. Bileşiğin molce %50 hidrojendir. III. Bileşikte karbon kütlesinin oksijen kütlesine 3 oranı 'tür. 4 (C: 2, H:, O: 6) 5. I. 0,5 molekül gram hidrojen II.,806 0 23 tane C 2 H 4 molekülü III. gram hidrojen gazı yukarıdaki maddelerde bulunan hidrojen atomu sayıları kıyaslaması nasıldır? (N A : 6,02 0 23, H: ) A) I > III > II B) II > I = III C) I = III > II D) I > II > III E) II > III > I A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 8 2. Bir tane X atomu 0 23 $ gramdır. 3 Buna göre, I. X'in mol kütlesi 6 g/moldür. II. mol X 3 gazı 48 N A akb dir. III. tane X atomu 6 akb dir. (N A : 6 0 23 ) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 6. m gram XY 2 bileşiğindeki toplam atom sayısını bulmak için, I. m değeri, II. tane X atomunun kütlesi III. m gramındaki X'in kütlesi IV. Y'nin atom kütlesi değerlerinden en az hangileri yeterlidir? (N A : 6 0 23 ) A) II ve III B) I ve II C) III ve IV D) I, II ve III E) I, II ve IV 3. n mol H 2 gazı ile normal şartlardaki V litre O 2 gazının kütleleri eşittir. Buna göre, V n değeri kaçtır? A) 4, B), 2 C),4 D),2 E) 28, 42 4. 7,2 gram karbon içeren C 3 H 8 gazı ile ilgili, I. 0,2 moldür. II. Standart şartlarda 4,48 litredir. III. 0,8 mol hidrojen atomu içerir. yargılarından hangileri yanlıştır? (C: 2) A) Yalnız III B) I ve III C) II ve III D) I ve II E) I, II ve III 7. C 2 H 2 ve C 2 H 4 gazlarından oluşan karışımın normal şartlardaki hacmini bulmak için, I. Karbon ve hidrojenin atom kütlesi II. Karışımın kütlesi III. Karışımdaki hidrojen atomunun mol sayısı IV. Karışımdaki karbonun mol sayısı değerlerinden hangilerinin bilinmesi yeterlidir? (C: 2, H: ) A) Yalnız IV B) III ve IV C) I, II ve III D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV KİMYA: 2. KİTAP

PROFESYONEL TEST. Normal koşullarda V litre hacim kaplayan ve "m" gram kütleye sahip XY 3 gazı için aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? (N A : 6 0 23 ) m A) Normal koşullarda yoğunluğu g/litredir. V m B) Mol kütlesi $ 22, 4 g/moldür. V m $ 22, 4 C) tane molekülünün kütlesi 'tür. 23 V $ 6$ 0 24 $ 0 23 V D) gramdaki atom sayısı dir. 22, 4 $ m E) gram XY 3 'deki Y atomları sayısı 23 m. 22460,... 3 ' t ü r. V 4. Aynı koşullardaki X ve Y gazları ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor. X Kütleleri arasında c m oranı vardır. Y 4 X Normal koşullarda hacimleri arasında c m Y oranı vardır. X Atom sayıları arasında c m oranı vardır. Y 6 Buna göre, I. Y'nin mol kütlesi, X'in mol kütlesinin 2 katıdır. II. Y molekülündeki atom sayısı, X molekülündeki atom sayısından fazladır. III. Normal koşullarda Y'nin yoğunluğunun, X'in 2 2. CH 4 (g) 2m gram 2V X (g) 25 m gram 4 Kaplarda aynı şartlarda CH 4 ve X gazları bulunmaktadır. Buna göre, X'in mol kütlesi kaçtır? (H:, C: 2) 5V A) 4 B) 20 C) 24 D) 40 E) 80 2 yoğunluğuna oranı olabilir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 5. C n H 2n + 2 bileşiğindeki n sayısını bulabilmek için, I. Bileşiğin normal koşullardaki hacmi II. Bileşiğin kütlesi III. Bileşikteki karbonun kütlece yüzdesi IV. Bileşiğin mol kütlesi değerlerinden en az hangileri bilinmelidir? (C: 2, H: ) A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve IV D) I, II ve III E) II, III ve IV 46 3. 6 gram X 2 O 3 bileşiğindeki X'in mol atom sayısı biliniyor. Buna göre, I. X atomunun mol kütlesi II. Bileşikteki oksijenin kütlece yüzdesi III. XO 2 'deki X atomunun kütlece yüzdesi niceliklerinden hangileri bulunabilir? (O: 6) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 6. C X H 2X + 2 O X bileşiği için aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? (C: 2, H:, O: 6) A) Bileşikteki kütlece yüzdesi en az olan element hidrojendir. B) Karbon atomunun kütlesinin, oksijen atomunun kütlesine oranı 3/4'tür. C) x = 2 ise bileşiğin molünde 0 tane atom vardır. D) x = 2 ise hidrojenin mol yüzdesi %60'tır. E) x sayısındaki değişim oksijen atomunun bileşikteki kütle oranını etkiler. KİMYA: 2. KİTAP

ÖSYM den SEÇMELER. 3,0 x 0 22 2 tane 6 C izotopuyla ilgili, I. Aynı sayıda proton ve nötron içerir. II. 0,05 mol atomdur. III. 0,60 gramdır. (Avogadro sabiti = 6,02 x 0 23 ) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 206 / LYS 4. CO 2 ve C 3 H 8 gazlarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (H = g/mol, C = 2 g/mol, O = 6 g/mol, gazların ideal davranışta olduğu düşünülecektir.) A) Normal koşullarda her ikisinin 4,48 litresi 0,2 moldür. B) 0,05 molleri 3,0 x 0 22 molekül içerir. C) Molekül kütleleri aynıdır. D) 0, molleri 4,4 gramdır. E) Birer mollerindeki kütlece karbon yüzdeleri aynıdır. 202 / LYS 2. Molekül kütlesi 58 g/mol olan bütan gazının, 0 C ve atm basınçta litresinin kütlesi kaç Latm. gramdır? cr = 0082, m mol. K A) 58 x 22,4 B) 58 x,2 C) 29 x,2 D) 29, 2 E), 2 29 204 / LYS 5. XYZ 4 bileşiğiyle ilgili bazı bilgiler şöyledir: XYZ 4 bileşiğinin 0, molü 2 gramdır. Bileşikteki X, Y, Z atomlarının kütlece birleşme oranları (X:Y:Z) sırasıyla 3:4:8 dir. Buna göre bileşikle ilgili, aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? (akb: atomik kütle birimi) A) X in atom kütlesi 32 akb dir. B) Z nin atom kütlesi 64 akb dir. C) Bileşiğin bir molünde 24 gram Y vardır. D) Bileşiğin 60 gramında 6 gram Z vardır. E) Bileşiğin mol ağırlığı 20 g/mol dür. 20 / YGS 50 3. Atomik kütle birimiyle (akb) ilgili, I. tane 2 C izotopunun kütlesinin 2 sidir. II. g 2 C izotopunun kütlesinin 2 sidir. III. mol 2 C izotopunun kütlesinin 2 sidir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 203 / LYS 6. Bir hidrojen atomunun kütlesinin Avogadro sayısıyla çarpılması sonucunda, I. mol hidrojen molekülünün kütlesine, II. mol hidrojen atomunun kütlesine, III. 2 mol hidrojen atomunun kütlesine ulaşılır. Buna göre, yukarıdaki yargılardan hangileri doğrudur? A) II ve III B) Yalnız II C) Yalnız I D) I ve II E) I ve III 20 / YGS BİYOLOJİ

KİMYASAL TEPKİMELER BÖLÜM 3 KİMYASAL TEPKİMELER KONUSUNUN ÖSYM SINAVLARINDAKİ SORU DAĞILIMI 200 20 202 203 204 205 206 207 208 YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS TYT AYT 2 2 2 2 2

Kimyasal Tepkimeler KONU Kimyasal tepkimeler tepkime denklemleri ile gösterilir. A + B C + D reaksiyona girenler (reaktif) reaksiyon sonucu oluşan ürünler Tepkimelerde maddelerin fiziksel halleri, katı (k) sıvı (s) gaz (g) gösterilirken suda çözünmüş hali (suda) şeklinde gösterilir. DİKKAT ) Denkleştirme yapılırken molündeki atom sayısı en fazla olana katsayısı verip çözüme başlamak genelde pratiklik sağlar. 2) Genelde sorular en küçük tam sayı ile denkleştirildiğinde şeklinde olur. Buna dikkat edilmesi gerekir. Tepkimelerde ) Kütle 2) Atom saysı ve türü 3) Alınan ve verilen elektron sayısı Denkleştirme yapılırken Üç ya da daha fazla yerde olan elementin denkliği sona bırakılır. ) Metal 2) Ametal 3) Hidrojen ve oksijen sırası genelde pratiklik sağlar. Mesela C 4 H 8 O 2 + ao 2 bco 2 + mh 2 O'da b = 4 2m = 8 olduğundan m = 4 2 + 2a = 2b + m 2+ 2a = 8 + 4 a = 4 olur. 53 "Kimyasal Tepkimeler"

Standart Sorular ve Çözümleri 0. 0. 3 N 2 (g) + 3H 2 (g) 2NH 3 (g) Yukarıdaki tepkime ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Toplam kütle korunmuştur. B) Toplam atom sayısı değişmemiştir. Na 2 SO 3 + 2HCI X + 2NaCl + H 2 O Yukarıda verilen denkleştirilmiş tepkimede X ile gösterilen madde aşağıdakilerden hangisidir? A) H 2 SO 4 B) SO 2 C) SO 3 D) H 2 SO 3 E) S 2 O 4 C) Molekül sayısı korunmuştur. D) Atom türü korunmuştur. Giren Ürün E) Atomların çekirdek yapısı değişmemiştir. Na 2 2 S X'de tane "S" Bir kimyasal tepkimede molekül sayısı azalmıştır. O 3 2 tane "O" olmalıdır. Yanıt C H 2 2 Cl 2 2 Atom tür ve sayıları korunacağından X ile gösterilen madde SO 2 olmalıdır. Yanıt B 0. 2 Kapalı sabit hacimli bir kapta gaz halinde gerçekleşen bir tepkime sonrasında, I. molekül sayısı, II. özkütle, III. atom sayısı niceliklerinden hangileri kesinlikle değişmez? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III 0. 4 C x H y (OH) z + 6O 2 5CO 2 + 6H 2 O Yukarıda verilen denkleştirilmiş tepkimedeki x, y ve z sayılarının değerleri aşağıdakilerden hangisidir? x y z A) 4 6 4 B) 4 8 5 C) 5 6 4 D) 5 8 5 E) 5 8 4 Atom sayısı değişmez, molekül sayısı tepkimeye göre değişebilir. Kütle ve hacim sabit olduğundan özkütle de değişmez. Yanıt D Tepkimenin denkleştirilmiş hali; C 5 H 8 (OH) 4 + 6O 2 5CO 2 + 6H 2 O Yanıt E 54 KİMYA: 2. KİTAP

ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri 9 56 C X H Y O Z + 6O 2 6CO 2 + 6H 2 O tepkimesinde C X H Y O Z bileşiğinin mol kütlesi nedir? (C: 2, O: 6, H: ) A) 30 B) 60 C) 90 D) 20 E) 80 Öncelikli olraka bileşiğin formülü yani X, Y, Z sayıları bilinmelidir. Giren Ürün C X = 6 X = 6 H Y = 2 Y = 2 O Z + 2 = 2 + 6 Z = 6 olmalıdır. Yani bileşik C 6 H 2 O 6 'dır. 6 2 2 6 6 72 + 2 + 96 = 80 g/mol olur. Yanıt E 0 Fe(OH) 3 + SO 3 Fe 2 (SO 4 ) 3 + H 2 O tepkimesi en küçük tam sayılarla denkleştirildiğinde sırasıyla tepkime katsayıları hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? A) 2-3 - - 3 B) 2-2 - - 3 C) 2-3 - 2-3 D) 2-3 - - 2 E) 2-3 - 3 - Fe 2 (SO 4 ) 3 'ün katsayısını alacak olursak XFe(OH) 3 + YSO 3 Fe 2 (SO 4 ) 3 + ZH 2 O olur. Giren Ürün Fe X = 2 S Y = 3 O 3X + 3Y = 2 + Z H 3X = 2Z eşitlikleri elde edilir. X = 2 Y = 3 olduğu görülür. 3X + 3Y = 2 + Z'de 3 2 + 3 3 = 2 + Z'den Z = 3 çıkar. Yanıt A I. C 2 H 4 + O 2 CO 2 + H 2 O II. C 6 H 2 O 6 + O 2 CO 2 + H 2 O III. C 4 H 8 (OH) 2 + O 2 CO 2 + H 2 O Yukarıdaki tepkimeler en küçük tam sayılarla denkleştirildiğinde hangilerinde CO 2 ve O 2 'nin katsayıları eşit olur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III C 2 H 4 + 2O 2 2CO 2 + 2H 2 O C 6 H 2 O 6 + 6O 2 6CO 2 + 6H 2 O C 4 H 6 (OH) 2 + 5O 2 4CO 2 + 4H 2 O 2 Yanıt C 2X + 3SO 3 2 + H 2 O 2MnO 2 + 3SO 4 2 + 2OH Yukarıdaki denkleşmiş tepkime denkleminde X olarak belirtilen madde aşağıdakilerden hangisidir? 2 A) MnO 4 B) HMnO 4 C) MnO 4 D) MnO3 4 E) MnO 4 Atom sayı ve türü korunmaktadır. Giren Ürün S 3 3 H 2 2 O 9 + 4 + 2 + 2 Mn 2 X bileşiğinde S ve H yoktur. Girenlerde 8 oksijen 2 Mn eksiktir. O halde 2X = 2MnO 4 olmalıdır. Elektriksel yük korunacağı için, 2X + 3SO 3 2 + H 2 O 2MnO 2 + 3SO 4 2 + 2OH 2X + ( 6) + 0 = 0 + ( 6) + ( 2) 2X 6 = 8 2X = 2 yükü X = olur. Yanıt E KİMYA: 2. KİTAP

Konu Pekiştirme - 4. Na 2 CO 3 + 2HBr 2X + CO 2 + H 2 O Yukarıda verilen denkleştirilmiş tepkimesinde X ile gösterilen tanecik aşağıdakilerden hangisidir? A) Na 2 Br 2 B) Na C) Br 2 D) NaBr E) NaHCO 3 5. H 2 (g) + Cl 2 (g) 2HCl(g) tepkimesi ile ilgili, I. Kütle korunmuştur. II. Elektriksel yük korunmuştur. III. Atom sayısı ve türü korunmuştur. IV. Tanecik sayısı korunmuştur. V. Tanecik türü korunmuştur. 2. 2C 3 H 5 (OH) x + zo 2 yco 2 + 8H 2 O denkleştirilmiş tepkimede x, y, z değerleri aşağıdakilerden hangisidir? x y z A) 3 7 6 B) 3 6 7 C) 2 7 6 D) 2 6 7 E) 3 5 6 yargılarından hangisi yanlıştır? A) V B) IV C) III D) II E) I 6. Fe 3 O 4 + Al Fe + Al 2 O 3 tepkimesi en küçük tam sayılarla denkleştirilirse ürünlerin katsayı toplamı kaç olur? A) 9 B) 0 C) D) 2 E) 3 7. Kimyasal tepkimelerde, 3. Al 4 C 3 + HCl AlCl 3 + CH 4 tepkimesi en küçük tam sayılarla denkleştirilirdiğinde HCl'in katsayısının CH 4 'ün katsayısına oranı kaçtır? A) B) C) D) 3 E) 4 4 3 I. Atom sayı ve türü II. Elektriksel yük III. Kütle IV. Tanecik sayısı niceliklerinden hangileri kesinlikle korunur? A) Yalnız I B) I ve II C) I, II ve IV D) I, II ve III E) I, II, III ve IV 4. 8MnO 4 + 5X 8MnO + 5NO 3 + 3OH + 6H 2 O tepkimesinde X taneciği için, I. Anyondur. II. 4 atomludur. III. 2 cins atom içerir. A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III D) I ve III E) I, II ve III 8. C 3 H 6 (OH) x + yo 2 3CO 2 + 4H 2 O tepkimesinde x ve y olarak belirtilen sayılar sırasıyla nedir? A) 8 5 B) 2 5 C) 4 4 D) 2 4 E) 8 4 2 3 4 5 6 7 8 D B E C A E D D 57 "Kimyasal Tepkimeler"

TEST ACEMİ. 50 gram CuSO 4 xh 2 O bileşiği ısıtılarak suyunun tamamı buharlaştırılıyor ve geriye 32 gram katı kalıyor. Buna göre, formüldeki x değeri kaçtır? (H 2 O: 8, CuSO 4 : 60) A) B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 5. Ca(OH) 2 (suda) + H 3 PO 4 (suda) Yukarıdaki reaktiflerin tepkimesi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Ca 2 (PO 4 ) 3 ve H 2 O bileşikleri oluşur. B) Asit baz tepkimesidir. C) Net iyon tepkimesi H + (suda) + OH (suda) H 2 O(s) şeklindedir. D) Tepkimede ortamdaki çözücü miktarı artar E) Yer değiştirme tepkimesidir. 2. Aşağıdaki olaylardan hangisinde kimyasal bir değişme olmaz? A) Analiz B) Buharlaşma C) Gümüşün kararması D) Nötrleşme E) Elektroliz 6. 2Cu(k) + S(k) Cu 2 S(k) tepkimesine göre 25,6 gram bakırın 8 gram kükürt ile tam verimle tepkimeye girdiğinde, I. 32 gram Cu 2 S oluşur. II.,6 gram Cu artar. III. Oluşan ürün kütlesi harcanan kükürt (S) kütlesinin 5 katıdır. (Cu: 64, S: 32) 3. C 6 H 2 O X + 6O 2 6CO 2 + yh 2 O A) Yalnız I B) Yalnız III C) Yalnız II D) I ve III E) I, II ve III x Yukarıdaki denkleştirilmiş tepkimede aşağıdakilerden hangisidir? y A) 2 B) C) D) E) 2 3 4 4. X 2 ve Y 2 gazlarından artansız bir tepkime ile aynı şartlarda 60 litre X 2 Y 3 gazı oluşuyor. Buna göre, kaptaki hacim azalması kaç litredir? A) 30 B) 60 C) 90 D) 20 E) 50 7. 0,25 mol C 3 H 6 (OH) X bileşiğinin yakılması için mol O 2 gazı kullanılmaktadır. Buna göre, I. X değeri 2'dir. II. 0,6 mol CO 2 oluşur. III. Normal koşullarda 22,4 litre H 2 O oluşur. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 8 "Karma Testler"

TEST AMATÖR. Eşit mol sayısında SO 2 ve O 2 gazlarından kapalı kapta tam verimle SO 3 gazı oluşuyor. Buna göre, tepkime sırasında gaz taneciklerinin sayısı % kaç azalır? A) 75 B) 60 C) 50 D) 30 E) 25 2. 2,8 5. C x H y bileşiğinin 20 gramı yeterince O 2 gazı ile yakılığında normal koşullarda 33,6 litre CO 2 gazı oluşuyor. Buna göre, yanma tepkimesi sonucu oluşan suyun mol sayısı nedir? (C: 2, H: ) A) B),5 C) 2 D) 2,5 E) 3 2,4 H 2 O,6 CO 2 0,2 X Normal koşullarda kapalı kapta oluşan bir tepkime için aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) X'in formülü C 2 H 6 'dır. B) Sınırlayıcı bileşen O 2 'dir. C) Tepkime tam verimlidir. D) Reaksiyon sonunda kapta 2,8 mol gaz vardır. E) Reaksiyonda toplam molekül sayısı artar. 3. 2NH 3 (g) + H 2 S(g) (NH 4 ) 2 S(k) tekimesi için reaktifler, I. Eşit kütlelerde alınırsa artan olmaz II. Eşit mollerde alınırsa H 2 S artar. O 2 6. Normal koşullarda eşit mol sayısında C 3 H 8 ve O 2 gazlarının, C 3 H 8 + 5O 2 3CO 2 + 4H 2 O tam verimle gerçekleşen tepkimesi sonunda ortamda 5,5 mol gaz olduğuna göre artan gaz ve mol sayısı nedir? Artan gazın Türü Molü A) O 2 4 B) C 3 H 8 4 C) O 2 2 D) C 3 H 8 2 E) C 3 H 8 III. Aynı şartlarda eşit hacimde alınırsa NH 3 artar. (H:, N: 4, S: 32) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 4. I. C 3 H 4 II. C 3 H 8 III. C 2 H 4 gazları eşit kütlede O 2 gazı ile yakılıyor. Buna göre, tepkimelerde oluşan H 2 O'nun mol sayısı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak kıyaslanmıştır? A) II > III > I B) III > I > II C) I > II > III D) I > III > II E) II > I > III 7. mol C X H 8 ve 2 mol C 2 H Y gaz karışımının yeteri miktarda oksijenle yanması sonucu 7 mol CO 2 ile 6 mol H 2 O oluşuyor. Buna göre X ve Y değerleri aşağıdakilerden hangisidir? X Y A) 3 4 B) 2 4 C) 3 2 D) 2 3 E) 4 2 85 "Karma Testler"

TEST UZMAN. 20 gram CaCO 3 katısından CaCO 3 CaO + CO 2 4. Mol 2 2 Mol CaO + 3C CaC 2 + CO CaC 2 + 2H 2 O Ca(OH) 2 + C 2 H 2 (g) zincir tepkimesine göre 0,05 mol C 2 H 2 gazı elde ediliyor. Y(g) X(g) Zaman 0,5 X (g) Y (g) Zaman Buna göre, tepkimesinin verim yüzdesi kaçtır? (C: 2, O: 6, Ca: 40) A) 25 B) 30 C) 50 D) 60 E) 75 Sabit hacimli iki ayrı kapta eşit miktarda X gazı kullanılarak reaksiyonlar başlatılıyor. Bu sırada harcanan X gazı ve oluşan Y gazının mol sayıları değişimi veriliyor. Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Reaksiyon denklemi 2X Y şeklinde olabilir. B) I. tepkime tam birleşmedir. C) II. tepkime tam verimlidir. 2. Yalnızca karbon (C) ve hidrojen (H) içeren organik bir bileşiğin kütlece %80 i karbondur. Bu bileşiğin NK da 5,6 litresi 7,5 gram ise, I. Basit formülü CH 3 tür. II. Molekül formülü C 2 H 6 dır. III. Mol kütlesi 30 gram/ mol dür. (H:, C: 2) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Her iki deneyde de gaz yoğunluğu sabit kalır. E) II. tepkimede toplam tanecik sayısı %75'ine iner. 5. Normal koşullarda 0 litre C 2 H 4 ve CO gazlarından oluşan karışım yakılırken 50 litre hava kullanılıyor. Bu reaksiyonda aynı şartlarda oluşan gazların mol sayısının geride kalan havanın mol sayısına oranı nedir? 3 A) 5 B) /5 C) 0/3 D) E) 2 0 3. xco 2 (g) + yfe(k) Fe 2 O 3 (k) + 3CO(g) tepkimesinde sabit hacimli kapta Fe katısı tamamen Fe 2 O 3 katısına dönüşürken sıcaklık sabit kaldığına göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) 2x = 3y'dir. B) Reaksiyonda gaz yoğunluğu azalır. C) Katı kütlesinde artış olur. D) Gaz basıncı artar. E) Tepkime tam verimlidir. 6. Sabit basınçlı bir kapta sabit sıcaklıkta eşit mollerde C katısı ve CO 2 gazı kulanılarak tam verimle CO gazı elde ediliyor. Bu reaksiyonla ilgili çizilen d d/2 d gaz Gaz kütlesi (g) Hacim 56x 2V 44x V Zaman Zaman Zaman I II III grafiklerden hangileri doğrudur? (C: 2, O: 6) A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) I ve II E) I, II ve III 89 "Karma Testler"

TEST PROFESYONEL. 6 9,6 Kütle (g) XY 2 4. m gram CH 4 ve m gram O 2 gazları kullanılarak CH 4 + 2O 2 CO 2 + 2H 2 O tepkimesi oluşturuluyor. Bu sırada X gram CO 2 ve Y gram H 2 O oluşuyor. 3,2 Y 2 X 2 Zaman Eşit kütlelerde X 2 ve Y 2 gazlarından XY 2 elde ediliyor. Bu duruma ait kütle-zaman grafiğine göre, I. X'in atom kütlesi, Y'ninkinin üç katıdır. II. Tepkime tam verimlidir. III. Tepkimede harcanan Y 2 nin molü artan Y 2 'nin molünün 2 katıdır. Buna göre, 3m I. Reaksiyonda gram oksijen artar. 4 m Y II. = k ve = k ise k 64 36 2 = k 2 'dir. III. Reaksiyon sırasında toplam tanecik sayısı değişmez. (H:, C: 2, O: 6) A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III D) I ve II E) I, II ve III A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II 2. 3 tane pistonlu kaba eşit mol sayılı NH 3, NO 2 ve O 3 gazları konuyor. I. kapta NH 3 gazı N 2 ve H 2 gazlarına II. kapta NO 2 gazı N 2 O 4 gazına III. kapta O 3 gazı O 2 'ye dönüşüyor. Tepkimeler gaz fazında tam verimli ve aynı şartlarda olduğuna göre pistonların son durumldaki hacimlerinin sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir? A) I > III > II B) I > II > III C) II > III > I D) II > I > III E) III > I > II 3. Eşit kütlelerde X ve Y 2 birleşerek 8 gram XY elde ediliyor. Buna göre, I. Artan Y 2 'nin kütlesi,6 gramdır. II. Tepkimede artan Y 2 'nin harcanan Y 2 'ye oranı 2 'dir. III. Madde artmaması için ortama 0,2 mol daha X eklenmelidir. (X: 24, Y: 6) A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 5. 5,6 gram X 2 ve,4 gram Y 2 tam verimle XY 3 bileşiğine dönüşüyor. Reaksiyon sonucu oluşan XY 3 bileşiğinin mol sayısı ve artan madde ve kütlesi bilinirse, I. XY 3 'ün mol kütlesi II. X'in atom kütlesi III. 2,8 gram Y 2 harcanarak oluşabilecek en fazla XY 3 'ün kütlesi değerlerinden hangileri bulunabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 6. C 2 H 2 ve C 2 H 6 gazları ayrı ayrı elde edilirken her iki tepkimede n mol C katısı ve n mol H 2 gazı ile başlatılıyor. Buna göre, her iki reaksiyonda artan maddelerin mol sayılarının birbirine oranı kaçtır? 3 2 3 A) B) C) D) E) 2 2 3 4 93 "Karma Testler"

ÖSYM den SEÇMELER. AgNO 3 (suda) + NaCI(suda) AgCI(k) + NaNO 3 (suda) tepkimesine göre, 7 gram AgNO 3 ün tamamı tükendiğinde kaç gram AgCI oluşur? (AgCI = 43,5 g/mol, AgNO 3 = 70 g/mol, Ag- CI nin sudaki çözünürlüğü ihmal edilecektir.) A) 5,85 B) 8,95 C) 4,35 D) 7,00 E) 24,35 208 / AYT 4. Ca(k) + O 2 (g) CaO(k) denkleştirilmemiş tepkimesine göre,6 g Ca ile g O 2 tepkimeye girdiğinde, I. 0,36 g O 2 artar. II. 2,24 g CaO oluşur. III. 0,40 g Ca artar. (O = 6 g/mol, Ca = 40 g/mol) A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 205 / LYS 2. HNO 3 + Na 2 CO 3 H 2 O + X + NaNO 3 tepkimesi en küçük tam sayılarla denkleştirildiğinde X ile gösterilen madde aşağıdakilerden hangisidir? A) O 2 B) H 2 C) CH 4 D) CO E) CO 2 207 / LYS 5. Sabit sıcaklık ve basınçta, altmışar litre X 2 ve Y 2 gazları tepkimeye girerek X 2 Y 3 gazını oluşturmaktadır. Tepkime sonunda kaptaki gazların toplam hacmi kaç litre olur? A) 40 B) 60 C) 80 D) 00 E) 20 203 / LYS 3. C 3 H 8 (g) + 5O 2 (g) 3CO 2 (g) + 4H 2 O(g) yanma tepkimesinde 2,2 g C 3 H 8 ile 22,4 g O 2 tepkimeye girmektedir. Buna göre tepkime sonunda tepkimeye girmeden kalan madde ve miktarı aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? (H = g/mol, C = 2 g/mol, O = 6 g/mol) A) O 2 : 4,4 g B) O 2 : 7,2 g C) O 2 : 2,6 g D) C 3 H 8 : 2,0 g E) C 3 H 8 :, g 207 / LYS 6. Safsızlık içermeyen m gram alüminyum metalinin tamamı oksijenle tepkimeye girerek 0,5 gram AI 2 O 3 bileşiğini oluşturmaktadır. Buna göre, tepkimede kaç gram alüminyum kullanılmıştır? (O = 6 g/mol, AI = 27 g/mol) A) 0,35 B) 0,240 C) 0,270 D) 0,480 E),020 20 / LYS 95 ÖSYM'den Seçmeler

KARIŞIMLAR BÖLÜM 4 KARIŞIMLAR KONUSUNUN ÖSYM SINAVLARINDAKİ SORU DAĞILIMI 200 20 202 203 204 205 206 207 208 YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS TYT AYT 2 2

KONU KARIŞIMLAR İki ya da daha saf maddenin, genellikle özelliklerini kaybetmeden, gelişigüzel miktarlarda karışmaları sonucu oluşan madde topluluklarına karışım denir (Tuzlu su, alaşımlar, sis... gibi). Karışımı oluşturan maddelerin her birine bileşen denir. (Tuzlu suyun bileşenleri tuz ve sudur.) Karışımlar Homojen Heterojen 98 AKLINDA OLSUN Metallerin eritilerek karıştırılıp soğutulması sonucu elde edilen homojen karışımlara alaşım denir. Kum - tuz gibi dağıtan ve dağılan fazı katı olan heterojen karışımlara adi ya da basit karışım denir. HATIRLATMA Gümüş, kalay ve bakır alaşımının cıva ile karıştırılması ile amalgam (malgama) elde edilir. Diş dolgularında kullanılır. UYARI Bir sistemde bulunan bileşenlerin, birbirinden sınırlayıcı yüzeylerle ayrılmış homojen bölümlerine faz denir. Karışımların Genel Özellikleri u u u u u u Saf değildirler. Belirli formülleri ve ayırt edici özellikleri yoktur. Genellikle oluşumları ve ayrışmaları fizikseldir. Karışımı oluşturan bileşenler kendi özelliklerini kaybetmezler. Karışımı oluşturan maddeler istenilen oranlarda karıştırılabilirler. Karışımlar homojen ya da heterojen olabilirler. HOMOJEN KARIŞIMLAR u u u u u u u u u Bileşimi ve özelliği her yerinde aynı olan karışımlara homojen karışımlar ya da çözeltiler denir. Belirli formülleri yoktur. Bütün gaz gaz karışımları (örneğin hava), alaşımlar (örneğin, lehim, pirinç, çelik, 4 ayar altın...), tuzlu su birer çözelti ya da homojen karışım örneğidir. Bileşenleri arasında belirli bir oran yoktur. Çözeltiler iki temel bileşenden meydana gelir: çözünen ve çözücü Çözeltide miktarı fazla olan madde çözücü, miktarı az olan madde ise çözünendir. Fiziksel yöntemlerle bileşenlerine ayrılabilirler. İçerisinde su bulunan çözeltilerde miktara bakılmaksızın su, çözücü olarak kabul edilir. Belirli ayırtedici özellikleri yoktur. Çözücüsü su olan çözeltilere sulu çözelti denir. HETEROJEN KARIŞIMLAR u u Çözücü Çözünen Çözelti Katı Katı Alaşım Katı Sıvı Gümüş - Cıva Katı Gaz Platin - H 2 gazı Sıvı Katı Tuzlu su Sıvı Sıvı Alkollü su Sıvı Gaz Gazoz Gaz Gaz Hava Birbiri içerisinde çözünmeyen maddelerin oluşturduğu, her yerinde aynı özelliği göstermeyen karışımlara heterojen karışımlar denir. Homojen karışımlar tek faza sahipken, heterojen karışımlar birden fazla faza sahiptir. KİMYA: 2. KİTAP

Standart Sorular ve Çözümleri 0. İki ya da fazla maddenin genellikle özelliklerini kaybetmeden rastgele miktarda karışmaları sonucu oluşan madde topluluklarına... denir. Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Element B) Bileşik C) Çözelti D) Alaşım E) Karışım İki ya da fazla maddenin genellikle özelliklerini kaybetmeden rastgele miktarda karışmaları sonucu oluşan madde topluluklarına karışım denir. Yanıt E 0. 3 I. Lehim II. Buzlu su III. Deniz suyu Yukarıda verilenlerden hangileri tek tür taneciklerden oluşur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III Lehim, alaşım olup homojen karışımdır; en az iki tür tanecik içerir. Buzlu su sadece H 2 O taneciklerini içerir. Yanıt B 0. 4 X : He Y : H 2 O Z : Tuzlu su 0. 2 Aşağıda verilen madde sınıflandırmalarından hangisi doğrudur? Element Bileşik Karışım A) H 2 O 2 Hava B) P 4 Glikoz Kolonya C) Oksijen Çelik 4 ayar altın D) Tunç NaCl Kükürt E) Kalay CO 2 Kurşun Yukarıda verilen maddeler için saflık, homojenlik ve daha basit maddelere ayrıştırılma özellikleri sınıflandırılırsa aşağıdakilerden hangisi doğru olur? Saflık Homojenlik Ayrıştırılma A) X, Y X, Y, Z Y, Z B) X, Y, Z X, Y X, Y C) X, Y X, Y X, Y, Z D) Y, Z X, Y, Z Y, Z E) X, Z Y, Z X, Z A da O 2 element olmalıdır. C de çelik karışım olmalıdır. D de tunç karışımdır, kükürt elementtir. E de kurşun element olmalıdır. Yanıt B He elementtir saftır, homojendir, ayrıştırılamaz. H 2 O bileşiktir saftır, homojendir. Kimyasal yöntemlerle ayrıştırılabilir. Tuzlu su karışımdır. Saf değildir, homojendir. Fiziksel yöntemle ayrıştırılabilir. Yanıt A 00 KİMYA: 2. KİTAP

ÖSYM Tarzı Sorular ve Çözümleri 4 Aşağıdakilerden hangisi bir heterojen madde örneğidir? A) Buz parçası B) Sis kümesi C) Yağmur damlası D) Temiz hava E) Çiy tanesi Sis kümesi heterojen olup aerosol olarak bilinir. Yanıt B 5 Aşağıdakilerden hangisinde verilen maddelerle oda sıcaklığında çözelti elde edilemez? 7 Aşağıdaki karışımlardan hangisinin dağılan ve dağıtan fazlarının fiziksel hâli hatalı verilmiştir? Karışım Dağılan faz Dağıtan faz A) Çamurlu su Katı Sıvı B) Duman Katı Gaz C) Mayonez Sıvı Sıvı D) Sis Gaz Sıvı E) Kan Katı Sıvı Sis için dağılan faz sıvı, dağıtan faz gazdır. Yanıt D A) Su - alkol B) Su - amonyak C) Sirke - limon suyu D) Su - ayçiçek yağı E) Sirke - tuz Yağ suda çözünmez ve heterojen bir karışım oluşur. Yanıt D 6 Çözeltilerle ilgili; I. Tanecik boyutu 0 9 metreden daha küçük olan karışımlardır. II. Hem dağıtan hem dağılan faz gaz halinde olabilir. III. Heterojen karışımlardır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III Çözeltiler homojen karışımlardır. Dağılan fazın tanecik boyutu 0 9 m den küçük olup hava örneğindeki gibi hem dağılan hem de dağıtan faz gaz olabilir. Yanıt D 8 X karışımında dağılan fazın tanecik boyutu 0 0 metredir. Y karışımında dağılan fazın tanecik boyutu 0 7 metredir. Z karışımında dağılan fazın tanecik boyutu 0 4 metredir. Buna göre; I. X, çözeltidir. II. Y, koloittir. III. Z, homojen karışımdır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III Çözeltilerde dağılan fazın tanecik boyutu 0 9 m den küçüktür. Buna göre, X çözeltidir. Koloitlerde dağılan fazın tanecik boyutu 0 9 m <... < 0 6 m aralığındadır. Çözeltilerde (homojen karışım) dağılan fazın tanecik boyutu 0 9 m den küçük olmalıdır. Yanıt D 03

Konu Pekiştirme - 7. Saf maddedir. I Belirli sembol ya da formülleri yoktur. II 4. I. Şeker II. Nişasta III. Naftalin Erime ve kaynama III kütle korunur. Yukarıdaki kavram haritasında, karışımlara ait özellikler verilmiştir. Buna göre numara ile belirtilen bilgiler doğru ise " ", yanlış ise "X" işareti ile hatasız belirtildiğinde aşağıdakilerden hangisi doğru olur? A) I - X B) I - X C) I - II - X II - X II - III - III - X III - IV - IV - IV - D) I - X E) I - II - II - III - III - IV - IV - X IV Yukarıda verilen maddelerden hangileri suda dağıldığında tanecik boyutu 0 9 m den küçük olur? A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I ve III E) I, II ve III 5. Çözeltiler, çözücü ve çözünen olmak üzere iki bileşenden oluşur. Buna göre, aşağıdaki çözelti örneklerinden hangisinde çözücü katı haldedir? A) Madeni para B) Tuzlu su C) Hava D) Gazoz E) Kolonya 6. Aşağıda oluşturulan çözeltilerden, hangisinin çözücü / çözünen bileşenleri yanlış verilmiştir? Çözücü Çözünen Çözelti A) Su Alkol Kolonya B) Oksijen gazı Azot gazı Hava C) Gümüş Cıva Amalgam D) Su Şeker Şekerli su E) Su Amonyak Amonyaklı su 2. Karışımlar ile ilgili, I. Farklı cins tanecik içerirler. II. Tek fazlı olabilirler. III. Kendini oluşturan maddelerin özelliklerini gösterirler. özelliklerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 3. Karışımlar ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Homojen ya da heterojen görünümlü olabilir. B) Sabit bir erime ve kaynama sıcaklıkları yoktur. C) Bileşenleri kimyasal özelliklerini korur. 7. Yukarıda deney tüpüne X ve Y sıvıları konuluyor. Bir süre sonra 2 farklı faz görülüyor. Buna göre, I. Karışım emülsiyondur. II. X ve Y sıvılarının yoğunlukları farklıdır. III. X apolar sıvıdır. yargılarından hangileri kesinlikle doğdudur? D) Fiziksel yöntemlerle bileşenlerine ayrılabilir. E) Kütlece yüzde bileşimleri sabittir. A) I, II ve III B) Yalnız III C) I ve II D) Yalnız I E) Yalnız II 05

ÜNİTE ÖZETİ Süspansiyon Gaz 9 6 9 6 5 "Çözeltiler"

TEST ACEMİ. NaF katısı, saf suda çok iyi çözünür. 4. NaF katısının sulu çözeltisinde; I. İyon - dipol etkileşimi II. Hidrojen bağı III. Dipol - dipol etkileşimi etkileşimlerinden hangileri bulunur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II 2. I. S = C = S H H II. H C C O H H H III. H B H H X + Y Z Eşit hacimde X, Y, Z sıvı maddeleri karıştırılıyor. Bir süre sonra yukarıdaki şekil elde ediliyor. Buna göre; I. X in molekülü polar ise, Y nin molekülü de polardır. II. Y nin molekülü polar ise, Z nin molekülü de apolardır. III. X ve Y çözelti oluşturmuştur. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III Yukarıda verilen bileşiklerin oda koşullarında HBr ile etkileşimleri sonucunda hangilerinde dipol dipol etkileşimi oluşur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) I ve III E) I, II ve III 3. S = C = S Yukarıda yapı formülü verilen sıvı madde ile; I. II. CI (sıvı) CI C CI CI O (sıvı) H H III. H F (gaz) maddelerinden hangileri birbiri içinde iyi çözünür? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 5. d X > d Z d Z > d X d Z > d 2 Y 3 X, Y, Z d X > d Y 4 5 d Y > d Z 6 d Y > d X 4. soruda verilen şeklin, yukarıda yoğunluk kavram haritası verilmiştir. Buna göre, hangi bilgiler doğru olabilir? A), 3 B), 2, 3, 4, 5, 6 C), 2, 3, 4, 5 D), 3, 5, 6 E) 2, 3, 6 53 "Karma Testler*

TEST AMATÖR. Reçel Gazoz 2 3 4 Hava Boya Yukarıda numaralandırılmış tabloda verilen örneklerden hangileri homojen karışımdır? A), 2 ve 4 B) ve 3 C) 2 ve 3 D) ve 4 E), 2 ve 3 4. Kütlece %40 lık 900 gram CuNO 3 çözeltisinin kütlece ü azalacak şekilde buharlaştırılıyor ve 3 çözeltide bir çökelti oluşmuyor. Buna göre son durumdaki çözelti kütlece yüzde kaç CuNO 3 içerir? A) 35 B) 40 C) 45 D) 50 E) 60 2. I. 80 gram su + 20 gram şeker II. 90 gram su + 0 gram şeker III. 00 gram su + 0 gram şeker Ayrı koşullarda hazırlanan üç çözelti örneğinin kaynama noktalarının kıyaslanması aşağıdakilerden hangisidir? A) I > II > III B) II > III > I C) I = II > III D) II > I > III E) III > I = II 3. C 6 H 2 O 6 NaCl 5. Kütlece %25 ilk 000 gram NaNO 3 çözeltisinin kütlece i azalacak şekilde buharlaştırıldıktan sonra 4 250 gram NaNO 3 tuzu eklenip karıştırılıyor. Buna göre, son çözelti kütlece % kaç NaNO 3 içerir? A) 40 B) 45 C) 50 D) 55 E) 60 H 2 O H 2 O A B Aynı koşullarda içlerinde eşit miktarda su bulunan A ve B kaplarına eşit kütlede şeker ve tuz ekleniyor. Buna göre, A ve B kaplarındaki çözeltiler ile ilgili, I. Kaynama noktaları eşit olur. II. İlk duruma göre donma sıcaklıkları düşer. III. Elektrolittirler. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III 6. Bir çöktürme işleminde çökeltinin üzerinde kalan sıvının, başka bir kaba alınarak ayrılmasına... denir. Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır? A) Ekstraksiyon B) Flotasyon C) Diyaliz D) Dekantasyon E) Kristallendirme 57 "Karma Testler*

TEST UZMAN. Toz metal Mıknatıs ile çekilebilme özelliği 3. Çözünme, maddelerin bir başka maddede homojen halde dağılmasıdır. G İ R A Y Var Yok Var Yok Var Buna göre, I. Ojenin asetonla temizlenmesi II. Sıvı altın içerisine sıvı gümüş atılması III. Sıcak suya buz atılması olaylardan hangileri çözünmeye örnek verilebilir? Yukarıda bazı metaller ve mıknatıs ile etkileşimi verilmiştir. Buna göre; A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) I ve II E) I, II ve III I. G ve A dan oluşan kol saati II. Y ve İ den oluşan toz karışım III. A ve R den oluşan nişan yüzüğü IV. R ve Y den oluşan toz karışım yukarıda belirtilen karışımları, mıknatıs yardımıyla ayırmak isteyen öğrenci hangilerinde başarılı olacaktır? A) I ve II B) Yalnız II C) II ve III D) II ve IV E) II, III ve IV 4. KCI tuzunun doymamış sulu çözetisine bir miktar KCI tuzu daha eklendiğinde aşağıdakilerden hangisinde artma gözlenmez? A) Yoğunluk B) Kaynama noktası C) Donma noktası D) Kütlece yüzde derişim E) Çözeltideki iyonların mol sayısı 2. A, B, C maddelerinden A: Kristallendirme B: Süzme C: Ayrımsal damıtma 5. 6 mol MgO katısı kullanarak hazırlanan Litre çözeltinin, yoğunluğu,6 g/ml olduğuna göre, çözelti kütlece % kaçlıktır? (MgO = 40 g/mol) A) 20 B) 8 C) 5 D) 24 E) 25 yöntemleri ile bileşenlerine ayrılabiliyor. Buna göre A, B, C maddeleri aşağıdakilerden hangisi olabilir? A B C A) Kolonya Zeytinyağlı - su Alaşım B) Meyve Kolonya Alaşım hoşafı C) Tuzlu su Türk kahvesi Ham petrol D) Alaşım Naftalin - su Ham petrol E) Şekerli su Meyve hoşafı Şeker - tuz karışımı 6. Kütlece 80 gram %40 lık ve 60 gram kütlece %20 lik tuz çözeltileri karıştırılıyor. Sabit sıcaklıkta elde edilen çözeltiyi kütlece %50 lik yapmak için kaç gram tuz eklenmelidir? A) 48 B) 44 C) 56 D) 52 E) 60 67 "Karma Testler*

TEST PROFESYONEL. A, B'de çözünüyor. A ile C homojen karışım oluşturuyor. B ile C heterojen karışım oluşturuyor. A, B, C sıvılarına ait yukarıda verilen bilgilere göre; I. B ile C ayırma hunisi ile ayrılır. II. A ile C kaynama noktası farkına göre ayrılır. 4. I. KNO 3 II. NaF III. KCI Yukarıda verilen maddeler suda çözünüyor. Buna göre, oluşan çözeltilerin hangilerinde iyon - dipol etkileşimi ve hidrojen bağı bulunur? A) I, II ve III B) Yalnız II C) II ve III D) I ve II E) Yalnız I III. A ile B ayrımsal damıtma ile ayrılır. yargılarından hangileri doğru olabilir? 5. Br 2 (s) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I, II ve III E) II ve III O 2 (g) 2 NH 3 (g) CO 2 (g) çözünmesi 3 2. 95 4 5 CCI 4 (s) HCI(s) 45 Zaman (dk) 0 5 0 450 gram suda, sabit sıcaklıkta bir X katısı çözünüyor. Oluşan grafik yukarıdaki gibi olduğuna göre, I. Çözelti kütlece %0 luktur. II. Çözelti elektrik akımını iletir. III. 500 gram çözelti oluşur. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I, II ve III D) II ve III E) I ve III Yukarıda CO 2 gazının çözünme kavram haritasında numaralandırılmış bileşiklerden hangisi ile çözelti oluşmaz? ( H, 6 C, 8 O, 7 Cl) A) B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 6. Birbirleri ile karışmayan yoğunluğu farklı sıvılar...x... kullanılarak ayrıştırılıyor. Kobalt tozu - gümüş tozu karışımı...y... özelliği yardımı ile ayrıştırılır. Sudaki bazı iyonların miktarını azaltmak için...z... işlemi uygulanıyor. Yukarıda verilen açıklamalara göre X, Y ve Z yerine aşağıdakilerden hangileri yazılmalıdır? 3. 340 ml suda 60 ml aseton çözünmesi sonucu oluşan çözeltinin yarısı yanlışlıkla yere dökülüyor. Buna göre kaptaki çözelti hacimce yüzde kaç aseton içerir? A) 6 B) 32 C) 64 D) 68 E) 72 X Y Z A) Ayırma Elektriklenme Diyaliz hunisi B) Ayrımsal Elektriklenme Eleme damıtma C) Damıtma Mıknatıslanma Çöktürme D) Ayırma Mıknatıslanma Çöktürme hunisi E) Damıtma Elektriklenme Diyaliz 75 "Karma Testler*

ÖSYM den SEÇMELER. Sıvı hâlde bulunan aşağıdaki maddelerden üç ayrı kapta 00 er ml yer almaktadır. I. kap : C 2 H 5 OH (etanol) II. kap : CCl 4 (karbon tetraklorür) III. kap : C 6 H 4 (heksan) Daha sonra her bir kaba aynı koşullarda 00 er ml saf su ilave edilmiştir. Buna göre kaplardan hangilerinde homojen bir karışım oluşur? (Su ve etanol polar, karbon tetraklorür ve heksan apolar moleküllerdir.) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 208 / TYT 2. Aynı sıcaklıkta 200 g suya 5 g yemek tuzu 80 g suya 5 g yemek tuzu ilave edilerek iki çözelti hazırlanmış ve hazırlanan bu iki çözelti birbirleriyle karıştırılmıştır. Buna göre oluşan son çözeltideki yemek tuzunun derişimi kütlece yüzde kaçtır? A) 3,00 B) 4,56 C) 5,00 D) 5,26 E) 8,26 207 / YGS 4. Bir X katısının 20 C deki çözünürlüğü 5 g/00 g su dur. 500 g suya, aynı sıcaklıkta 65 g X katısı eklenerek hazırlanan çözelti için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Doymuş bir çözeltidir. B) 5 g X katısı çözünmeden kalır. C) 0 g X katısı çözünmeden kalır. D) Doymuş çözelti elde etmek için 30 g daha X katısı eklenmelidir. E) Doymuş çözelti elde etmek için 0 g daha X katısı eklenmelidir. 207 / LYS 5. Arı bir katının, iki ayrı kapta aynı sıcaklıkta sudaki çözeltileri hazırlanmıştır. Birinci kapta V hacmindeki suda 2m gram katı, ikinci kapta 2V hacmindeki suda m gram katı çözünmüştür. Bu kaplardaki çözeltilerle ilgili, I. İkinci kaptaki çözelti daha seyreltiktir. II. Kaplardaki çözeltilerin yoğunlukları farklıdır. III. Her iki kaptaki çözeltilerdeki V hacmindeki suda çözünen katı miktarları aynıdır. A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III 203 / YGS 3. Bir sıvı karışımın ayrımsal damıtma yöntemiyle bileşenlerine ayrılması için bileşenlerin; I. çözünürlük, II. yoğunluk, III. tane boyutu, IV. kaynama sıcaklığı özelliklerinden hangilerinin birbirinden farklı olması gerekir? A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II D) I, II ve III E) II, III ve IV 207 / YGS 6. İri çakıl taşları, kum taneleri ve toz hâlindeki yemek tuzundan oluşan bir karışım verilmiştir. Bu karışımdaki maddeleri birbirinden ayırmak için, I. suyla karıştırma, II. eleme, III. buharlaştırma, IV. süzme işlemleri hangi sırada uygulanmalıdır? A) II, I, III, IV B) II, III, I, IV C) II, I, IV, III D) III, IV, II, I E) IV, III, II, I 202 / YGS 8 ÖSYM'den Seçmeler

ASİTLER BAZLAR TUZLAR BÖLÜM 5 u u u u Asitler ve Bazlar Asitlerin ve Bazların Tepkimeleri Hayatımızda Asit Bazlar Tuzlar ve Kullanım Alanları ASİTLER - BAZLAR - TUZLAR KONUSUNUN ÖSYM SINAVLARINDAKİ SORU DAĞILIMI 200 20 202 203 204 205 206 207 208 YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS TYT AYT 3 3 2

ÜNİTE ÖZETİ Çözeltinin asit ya da baz olduğunu renk değiştirerek anlamamızı sağlayan maddelere indikatör denir. Oksitler Metal oksit Ametal oksit Örnekler: Bazik Na 2 O MgO Amfoter Asidik Nötr ZnO Al 2 O 3 CO 2 SO 3 NO N 2 O Asit + Baz Tuz + Su H + (suda) + OH (suda) H 2 O(s) SO 3 (g) + 2NaOH(suda) Na 2 SO 4 (suda) + H 2 O(s) CaO(k) + H 2 SO 4 (suda) CaSO 4 (suda) + H 2 O(s) CO 2 (g) + MgO(k) MgCO 3 (k) Zayıf asitler ve bazlar suda %00 iyonlaşmazlarken, kuvvetli asitler ve bazlar suda %00 iyonlaşırlar. Aktif metaller + Asit Tuz + H 2 (g) Na(k) + HCl(suda) NaCl(suda) + 2 H 2 (g) 227 "Asitler - Baslar - Tuzlar"

TEST ACEMİ. Asitler ile ilgili, I. Karbonatlı bileşiklere etki ederek CO 2 gazı açığa çıkarırlar. II. Turnusolu kırmızıya çevirirler. III. Sulu çözeltileri elektriği iletir. A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II 5. I. Cu(k) + HF(suda) II. Zn(k) + NaOH(suda) III. Ag(k) + HNO 3 (seyreltik) Yukarıdaki maddelerden hangileri kendiliğinden tepkimeye girer? A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II D) Yalnız III E) II ve III 6. I. Al 2. Asit ve bazlar suda iyonlarına ayrışarak çözünürler. Buna göre, aşağıdakilerden hangisinin suda çözenme denklemi yanlış verilmiştir? A) KOH(k) H 2 O K + (suda) + OH (suda) B) HCl(g) H 2 O H + (suda) + Cl (suda) C) Ca(OH) 2 (k) H O 2 Ca 2+ (suda) + 2OH (suda) II. Be III. Ca IV. Pb V. Sn Yukarıdaki verilen metallerden hangisi amfoter metal değildir? A) I B) II C) III D) IV E) V D) CH 3 COOH(s) H 2 O CH 3 CO + (suda)+oh (suda) E) HNO 3 (s) H O 2 H + (suda) + NO 3 (suda) 7. I. SO 2 II. CO 2 3. 0,3 mol HCl içeren sulu çözeltisi ile 0,4 mol NaOH içeren sulu çözelti karıştırılıyor. Buna göre, tepkime sonunda en fazla kaç mol NaCl oluşur? A) 0, B) 0,2 C) 0,3 D) 0,4 E) 0,5 III. CO Yukarıdaki gazlardan hangileri asit yağmurlarına neden olur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 4. Ca(OH) 2 + HNO 3 Yukarıdaki reaktiflerin gerçekleştirdiği tepkime ve oluşan bileşikler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Nötralleşme tepkimesi gerçekleşir. B) CaNO 3 tuzu oluşur. C) Su açığa çıkar. D) Oluşan tuzun sulu çözeltisi elektriği iletir. E) Ortamda Ca 2+ ve NO 3 iyonları bulunur. 8. I. Nişadır II. Tuz ruhu III. Yemek tuzu Yukarıda yaygın adı verilen maddelerden hangilerinin sulu çözeltisinde Cl iyonu bulunur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) I ve II E) I, II ve III 229 "Karma Testler"

TEST AMATÖR. I Cam kaplarda II 3. NH 3 bileşiği ile ilgili, I. Adı amonyaktır. II. Zayıf asittir. III. Koklandığında solunum yollarına zarar verir. HF III IV A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) I, II ve III E) II ve III Yukarıda HF asiti ile ilgili kavram haritasında, numaralandırılmış kutucuklardaki bilgileri doğru ise " ", yanlış ise " " ile belirtildiğinde aşağıdakilerden hangisi doğrudur? I II III IV A) B) C) D) E) 4. HNO 3 bileşiği ile ilgili, I. Kezzap olarak bilinir. II. Sulu çözeltisi bakır kaplarda saklanabilir. III. TNT (Dinamit) yapımında kullanılır. yargılarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 5. I. mol H 2 SO 4 + mol NaOH II. 2 mol HCl + mol KOH III. 3 mol HNO 3 +,5 mol Ca(OH) 2 Yukarıda belirtilen maddeleri içeren sulu çözeltilerin hangileri karıştırıldığında ortam ph değeri 7 olmaz? 2. I. H 3 PO 4 a. Kimyasay gübre yapımı II. H 2 SO 4 b. Gıda sanayi III. NaOH c. Lavabo açıcı Yukarıda verilen asit ve bazların kullanım alanlarının eşleştirilmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru yapılmıştır? A) I. a B) I. a C) I. b II. b II. c II. c III. c III. b III. a D) I. b E) I. c II. a II. a III. c III. b A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III 6. Laboratuvarda asit baz deneyi yapmak isteyen Alperen, I. Koruyucu gözlük takmalıdır. II. Dumanlarından korunmak için çeker ocak kullanmalıdır. III. Asit ve bazları tanımak için tatlarına bakmalı. kurallarından hangilerine uymalıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) I ve II E) I, II ve III 23 "Karma Testler"

TEST UZMAN. CO 2 gazı, Ca(OH) 2 çözeltisine gönderildiğinde bir bulunma ve çökelme meydana gelir. 4. X(k) Y(g) Bu durum ile ilgili, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Asit baz tepkimesi gerçekleşir. H 2 SO 4 B) Çözeltinin sıcaklığı düşer. C) Oluşan çökelti iyonik bir katıdır. D) Sıcaklık sabit ise iletkenlik azalır. E) CO 2 asidik özellik gösterir. 2. Tuzlar ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur? A) Moleküler yapılıdır. B) Birim hücrede katyon olarak Ca 2+, H + iyonlarını bulundurabilir. C) Sadece asit ve bazın nötrleşme tepkimesi ile oluşur. D) Birim hücrede anyon olarak NO 3, CO 2 3 iyonlarını bulundurabilir. E) Sulu çözeltileri yalıtkandır. H 2 SO 4 çözeltisine X katısı atıldığında Y gazı oluşmaktadır. Buna göre X ve Y ile ilgili, X Y Doğru Yanlış I CaCO 3 CO 2 II Cu H 2 III Ca H 2 tabloda verilenlerin doğru veya yanlış olmasına göre " " işareti hangilerinde doğru yerde kullanılmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III 5. Na 2 O'nun suda çözünmesi ile ilgili, I. Kimyasaldır. II. Isı çıkışı olur. III. Tuz oluşur. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 3. Bazı maddeler, deri ile temas ettiğinde su çekme özellikleri nedeniyle deride yanmaya neden olurlar. Buna göre, I. H 2 SO 4 II. NaOH III. CH 3 OH maddelerinden hangileri deride yanmaya neden olur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 6. Bazı maddeler su ile etkileştiğinde asit ya da baz gibi davranır. Buna göre, I. CO 2 II. CH 4 III. NH 3 maddelerinden hangileri suda asidik ya da bazik özellik gösterir? A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III 233 "Karma Testler"

TEST PROFESYONEL. I. Na + II. H + III. OH IV. HCO 3 2 V. CO 3 Yemek sodasının sulu çözeltisinde yukarıdaki iyonlardan kaç tanesi bulunabilir? A) B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 4. X metali ve Y asitinin sulu çözeltisi için, X metali KOH ile H 2 gazı açığa çıkarıyor. Seyreltik Y çözeltisi Cu ile NO gazı oluşturuyor. Buna göre X ve Y aşağıdakilerden hangisi olabilir? X Y A) Al HNO 3 B) Zn H 2 SO 4 C) Be H 2 CO 3 D) Mg HNO 3 E) Al H 2 SO 4 2. 25 C'deki nitrik asit çözeltisine aynı sıcaklıkta, I. Saf su II. Kostik III. Tuz ruhu maddeleri ayrı ayrı ekleniyor. Buna göre hangilerinin eklenmesi sonucu nitrik asit çözeltisinin ph değeri artabilir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) I, II ve III E) Yalnız III 5. mol H 2 SO 4 çözeltisi I. mol NaOH II. mol Ca(OH) 2 III. 2 mol KOH çözeltilerinden hangileri ile artansız olarak tepkimeye girer? A) Yalnız I B) II ve III C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 3. SO 2 H 2 O(s) Şekildeki kaba SO 2 gazı gönderiliyor. Buna göre sabit sıcaklıkta gerçekleşen çözünme sonucu, I. ph düşer. II. Kimyasal değişim olur. III. H + iyon sayısı azalır. 6. Tuz ruhu ile ilgili, I. Çamaşır suyu ile karıştırılması tehlikedir. II. Tuz sınıfında yer alır. III. Kireç çözücüdür. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III 7. X tuzu ile ilgili, I. İyonik bağlıdır. II. Kristal yapılıdır. III. Turnusol kağıdına etki etmez yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II D) II ve III E) I ve III 235 "Karma Testler"

Kimya Her Yerde BÖLÜM 6 Yaygın Günlük Hayat Kimyasalları Temizlik Maddeleri Yaygın Polimerler Kozmetik Malzemeler Yenilebilir Yağ Türleri Gıdalar KİMYA: 2. KİTAP HER YERDE KONUSUNUN ÖSYM SINAVLARINDAKİ SORU DAĞILIMI 200 20 202 203 204 205 206 207 208 YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS YGS LYS TYT AYT

KONU Temizlik Maddeleri Sabun UYARI Sabun yapımında kullanılan yağ asitleri sabunun kalitesini belirler. AKLINDA OLSUN Sodyum tuzu sabunlar beyaz sabun olarak bilinirken, potasyum tuzu sabunlar arap sabunu olarak adlandırılır. Uzun zincirli (C 2 - C 8 ) yağ asitlerinin sodyum veya potasyum tuzlarına sabun denir. Sabun, bitkisel ya da hayvansal yağların NaOH, KOH gibi kuvvetli bazlarla hidrolizinden oluşur. Bu olaya sabunlaşma denir. Sodyum tuzu olan sabunlar sert, potasyum tuzu olan sabunlar ise yumuşak sabundur. Bir sabun molekülü iki kısımdan oluşur. () Polar ya da iyonik uç kısmı (baş) (2) Apolar olan hidrokarbon kısmı (kuyruk) Baş kısmı hidrofiliktir (suyu seven) ve suda çözünür. Kuyruk kısmı hidrofobiktir (suyu sevmeyen) ve suda değil polar olmayan maddelerde (örneğin yağda) çözünür. Na + Kuyruk, apolar (hidrofobik) (hidrofilik) AKLINDA OLSUN Sabunun yapısı, CH 3... CH 2 COONa Kir Su molekülü Deterjanın yapısı CH 3... CH 2 O SO 3 Na şeklindedir. Sabunun apolar kısmı kiri sarar polar kısmı suya yönlenir ve misel oluşur. Deterjan Deterjanın hammaddesi petroldür. Toz, krem ya da sıvı halde olabilen deterjanın sabuna göre en önemli avantajı, sert sularda bile temizleme gücünü yitirmeyip köpürebilmesidir. Sabun ve Deterjan Kiri Nasıl Temizler? Kir apolar bir maddedir. Bu nedenle polar moleküllere sahip olan su kiri temizlemez. Suya sabun ya da deterjan eklendiğinde molekülün apolar (hidrofob) ucu kir ile, polar (hidrofil) ucu ise su ile etkileşip kirin ortamdan çekilerek suya geçmesini sağlar. 238 KİMYA: 2. KİTAP