TÜBĐTAK 1 Araştırma Projesi Proje No: 11K462 «TÜRK RKĐYE YE DE SĐLAHLI S KUVVETLER VE TOPLUM: AMPĐRĐK K YAKLAŞIM IM» ARAŞTIRMANIN AMACI Asker-sivil ilişkileri literatürü askeri ve siyasi elit odaklı Yrd. Doç. Dr. Yaprak Gürsoy Đstanbul Bilgi Üniversitesi, Uluslararası Đlişkiler Bölümü & Yrd. Doç. Dr. Zeki Sarıgil Bilkent Üniversitesi, Siyaset Bilimi Bölümü Toplum ve toplumsal faktörler ikinci planda kalıyor (Schiff 1995) Silahlı Kuvvetlerin toplum içindeki konumu, statüsü ve prestiji, askerin siyasal alandaki gücünü doğrudan etkiler (Huntington 1957) 25 Kasım 11 MEVCUT ÇALIŞMALAR Türk Silahlı Kuvvetleri ve toplum arasındaki özel ilişki TSK nın kendini devlet ve milletle özdeşleştirmesi Toplumun askere duyduğu güven Tarihsel nedenler Sosyal ve kültürel nedenler Güvenlik koşulları PROJENĐN KATKILARI Geniş ve kapsamlı bir anket Toplumun askere karşı tavır ve düşüncelerini ampirik olarak tanımlamak Bu düşünceleri etkileyen siyasi, sosyal, ekonomik ve demografik faktörleri ve dinamikleri analiz etmek Daha sağlıklı ve istikrarlı bir asker-toplum ilişkisi ve demokratikleşme süreci için önerilerde bulunmak
ANKETĐN OLUŞTURULMASI KONDA ve proje ekibi arasındaki toplantılar Đstanbul, Ankara ve Diyarbakır da Mayıs ayında pilot test 1-2 Ekim Cumartesi ve Pazar günlerinde anket gerçekleştirildi 27 ilin 16 ilçesine bağlı rasgele yöntemiyle seçilmiş 154 mahalle ve köyde 2775 kişi ile yüz yüze görüşüldü ĐLK BULGULAR TOPLUMUN DEMOKRASĐ ALGISI Her hal ve şartta ülke demokrasiyle yönetilmeli. Türkiye de demokrasinin geldiği düzeyden ve demokrasinin işleyişinden memnunum. %3,2 %89,4 %5,5 %26,1 %25,5 %46,4
TOPLUMUN KURUMLARA DUYDUĞU U GÜVEN Parlamentoya güveniyorum. %24,3 %,6 %53,6 Polislere güveniyorum. Askere güveniyorum. %18,1 %15,7 %65,2 %14,6 %18,2 %66,2
TOPLUMUN SĐVĐL-ASKER ĐLĐŞ ĐŞKĐLER LERĐNE ve ORDUNUN SĐYAS YASĐ ROLÜNE BAKIŞI Gerektiğinde asker ülke yönetimine el koyabilmeli ve ülkeyi yönetebilmeli. %55,8 %13,5 %27,9 Askeri yönetimler sivil yönetimlere göre çok daha etkin ve başarılı olabilir. Güvenlik dışındaki konularda da hükümet askerlerle konuşarak, onların fikrini alarak karar vermeli. %53,6 %17,6 %24,8 %29.9 %,4 %46,8
Türkiye de son on yıllık dönemde askerin siyaset ve hükümet üzerindeki etkisi azaldı. %1,9 %18,5 %65,9 Ergenekon terör örgütünün varlığına inanıyorum. %31,4 %16,6 %45,5 Ergenekon davasında savcıların, hakimlerin, polislerin adil ve kanunlara uygun davrandığına inanıyorum. TOPLUMUN MECBURĐ ASKERLĐK HĐZMET ZMETĐNE BAKIŞI %38,3 %22,2 %31,4
Türkler Asker Millettir. %11,2 %12,9 %73,5 Mecburi askerlik tamamen kaldırılmalı yani yalnızca isteyenler askere gitmeli. %74,1 %8,2 %15,5 Mecburi askerlik hizmeti olmasaydı, yani askerlik hizmeti isteğe bağlı olsaydı, askerlik yapmazdım. * 15 Aylık mecburi askerlik uygulaması devam edecekse bile süresi kısalmalı. %63,4 %6,2 %26,4 %28,6 %13,2 %54,2 * Bu soru yalnızca erkeklere sorulmuştur.
Parasını ödeyerek 1 aylık bedelli askerlik yapmak herkes için bir tercih olmalı. Ordu, mecburi askerlik yapan askerler yerine, maaşlı ve memur gibi çalışan profesyonel askerlerden oluşmalı. % %1,6 %25,2 %3,5 %,7 %44,1 Kadınlar da erkekler gibi askerlik yapmalı. %73,8 %8,2 %14,6 Cinsel tercihi ne olursa olsun, eşcinseller de herkes gibi askerlik yapmalı. %61,8 %11,3 %19,5
Türkiye'nin asker sayısı olarak bu kadar büyük orduya ihtiyacı yok. %57,3 %13,1 %26,1 Vicdani ret ifadesi hakkında herhangi bir bilginiz, duyumunuz var mı? Evet %18,2 Hayır %78,8 Đnançları nedeniyle askerlik hizmetini vicdanen reddedip, askere gitmemek bir tercih olmalı mı? GENEL DEĞERLENDĐRME Evet %13,6 Hayır %81,8
ASKER-TOPLUM ĐLĐŞKĐSĐ ve DEMOKRATĐKLEŞME Toplumdaki militarist unsurlar Askerin siyasetteki rolü Demokrasinin konsolidasyonu Siyasi kutuplaşma Güven eksikliği Toplumun demokrasi algısı Toplumun eşitlik algısı