KKTC de EĞİTİM ve ÖĞRENİM GÖRÜŞLER ve ÖNERİLER Prof.Dr. Ufuk TANERİ, IOM, HE 2003-03-14 Eğitim-Öğrenim Doğuş anı ndan başlayıp Ömür Boyu süren bir Süreç, yüzyılımız ve gelecek nesiller beklentilerinin tanımları ile. Bu çok yerinde bir tanımlama. Dolayısı ile Yüksek Eğitim-Öğrenim artık bir lüks değil, eğitimin elzem bir parçası Burada, Yüksek Eğitim-Öğrenim in 2-3-4 yıllık teknik okulları da bünyesinde tuttuğunu hatırlamamız lazım. Bu esasla mezunlar her meslek kesiminden insanı içerecektir. Mezuniyetin anlamı, kişinin, belli bir konuda uzmanlaşmaya adımında sağlam bir temel olacağı ve ayrıca, çok yönlü bir toplum ferdi ve bir dünya insanı olma yönündeki meziyetler ile donanmış olmasıdır. Yaşam Boyu Eğitim ve Öğrenim in anlamı yeniliklerin takipçisi, sırasında öncüsü olabilme özelliklerimizdir. İnsan olmanın en temel noktasıdır. Saygın Bilgi Toplumları refah toplumlardır. Bunu hepimiz bildiğimize gore KKTC imizde Eğitim-Öğrenime bir bakalım: (Özellikle vurgulanmadığı sürece, aşağıdaki görüşler Üniversite aşamasını da kapsamaktadır). 1
Prof.Dr. Ufuk TANERİ, IOM, HE 2003-3-14/2 1. Eğitim Sistemi (Öncelikle Lise Çaği Bitene Dek Olan Sürece Bir Bakalım.) 1.1. Kişideki kuvvetli yönleri ortaya çıkarır olmalı. 1.2. Yaş grubundan beklenen düzey dünya standartlarında olmalı 1.3. İlk ve Orta Öğrenim 12 yıl olmalı. 1.4. Tarihine ve Kültürüne önem veren bir system olmalı. 1.5. Yabancı dile önem veren bir sistem olmalı. 1.6. Okullar Eğitim-Öğrenimden bekleneni verir 1.7. Okul dışı ders veya kurslar, okulların vermekle yükümlü olduğu programı tamamlayıcı değil, kişinin ufkunu daha da geliştirmek için özel tercihi olmalıdırlar. Bu, ancak eğitimöğrenimin bir sınırı olmadığı için bir tercih olmalı, noksanı tamamlayıcı değil. Noksan diye birşey kabul edilir değildir kişiler ve kurumlar kendilerine düşeni yaptığı sürece. Doğru kişiler, doğru hedefler ve doğru prensibler işin püf noktasıdır. 2. Eğitim Kadrosu 2.1. Konusunda uzman öğretmenler/ akademik personel nefer 2.2. Öğretmenliği/ üniversite hocalığını meslek olarak seçmiş, hakikaten eğitim gönüllüleri olan kişiler eğitim öğrenim kurumlarında görevli 2.3 Kaliteye ve Ekip çalışmasına önem verenler 2.4 Kurumlarının vizyonu ve misyonunun oluşmasında katkı koymuş, veya vizyonu ve misyonundan haberdar ve bu hedeflerin gerçekleşmesi yönünde katkılarını hakki ile koyar 2.5 Teknolojiyi eğitim-öğrenime entegre eden kişiler 3. İdari Kadro 3.1. Konularında uzman kişiler 3.2. Ekip çalışmasına ve Kaliteye önem veren kişiler 3.3. Yeniliklerin takipçisi, uygulayıcısı ve sağlam gerekçelere dayanan önderi olmalılar 3.4. Liderlik vasıfları yukarıdaki meziyetlerle eğitim kurumunu ortak bir vizyon ve misyon yönünde gönül birliği ile yürüten 3.5. Toplum ve Dünya ihtiyaçlarına duyarlı kişiler 3.6. Teknolojiyi kullanan ve kullandıran sistemin idari kadrosu 2
Prof.Dr. Ufuk TANERİ, IOM, HE 2003-3-14/3 4. Eğitim-Öğrenim Şekli (İdari ve Akademik) Lise çağı bitene dek: 3.7. Ülke okullarında bütünlüğü sağlıyan teknik ve bilgi donanımı ile donanmış öğretmenlerle eğitim ve öğrenim yürütülmeli. Kurumlar arası örneğin : Yeni Erenköy Lisesi mezunu öğrenci ile Lefkoşa 20 Temmuz Lisesi mezunu öğrenci aynı bilgi donanımına sahip olmalıdır. Okullar arası işbirliğinin, öğrencileri çok yönlü bir araya getiren faaliyetlerin_ bilgi yarışması kadar spor, müzik v.b. etkinliğin_ programları dengeleyici unsuru olacaktır. Kurum içinde ise Örneğin: Fen Bilimlerine gösterilen özenle, Sosyal Bilimlere gösterilen özen aynı olmalı. 3.8 Denetim olmalı. Ancak denetim uzman kişilerce ve daha iyiye ulaşmak için işbirliği bilinci ile olması önemli. Bu kalitedir. Kalite deyince de ekip çalışmasıdır. Hedef de benimsenmiş ortak vizyon ve misyondur. Bu esasla herhangi adım, eğitim-öğretim, denetim, ancak zevktir. Üniversite aşaması: 3.9. Üniversiteler birbirini bütünleyici dayanışma içinde Eğitim pahalı bir olaydır. (Uzman kadrosu ile, kütüphanesi ve laboratuvarları ile, endüstri ve sanayi ilişkileri ile, dünya üniversiteleri ile ilişkileri ile, iç ve dış konferansları ile,. Bunların herhangi birisi olmasa da olur diyecek lüksümüz yoktur.). Bu esasla, Her üniversite her konuda çok iyi olma lüksüne maalesef sahip değildir. Uzmanlaşma her yönden daha etkin olacaktır. 3
Prof.Dr. Ufuk TANERİ, IOM, HE 2003-3-14/4 4. Eğitim Öğrenime Aile Katkısı Kişinin yetişmesinde çevrenin rolü çok büyüktür. Ve haliyle bu ailede başlar. Ailenin minimum katkısı Eğitim-Öğrenimin elzemiyetini öğretmiş olmasıdır. Öncelikler çok önemlidir. Yüksek öğrenim kurumunun kapısından çıkana dek önceliğin Eğitim-Öğrenim olması yönünde gayretler elzemdir. Kalite maddi de olduğuna göre, eğitim-öğrenim masraflarını karşılama yönündeki gayretlere aileler de katkı koymalıdırlar. Bu gayretler çok yönlüdür: gerekli kaynakların bulunması da bunun bir parçasıdır. Bir genci donanımlı yetiştirmek için mutlaka maddi güç gerektiği inancı yanlıştır. Ancak, farkedilmesi gereken şudur ki, taa ilk yaşlardan eğitiminöğrenimin önemini kavrıyan kişi, ki bunda okul ve ailenin rolü çok büyüktür, farkı zaten yaratacağından burs v.b. fonlara aday olacaktır. 5. Toplum İlişkileri Toplumla kaynaşma çok önemlidir. 6. Sanayi_Endüstri ilişkileri Özellikle Üniversite aşamasında kendini hissettiren bu ilişki en üst düzeyde tutulmalıdır. 7. Yüksek Lisans : Master ve Doktora Programları, Doktora Üstü çalışmalar Bilim adamları önderliğinde gerçekleştirilmesi gereken ciddi bir konudur. 8. Araştırma Enstitüleri Bilim adamları önderliğinde gerçekleştirilmesi gereken ciddi bir konudur. Örnek Eğitim-Öğrenim Adası olmaya kararlıysak, yukarıdaki hususlar bazı görüşlerdir. 4
Prof.Dr. Ufuk TANERİ, IOM, HE 2003-3-14/5 Yukarıdaki görüşler sadece kısa bir özettir. Her konuda deşeceğimiz çok husus vardır. Ancak özetle, HEDEF KALİTELİ, NİTELİKLİ İNSAN YETİŞTİRMEKTİR. BUNDA KİŞİNİN KENDİ GAYRETİ, AİLENİN DESTEĞİ, ÇEVRENİN DESTEĞİ, EĞİTİM-ÖĞRENİM KURUMLARININ GÖREVLERİ, KİŞİNİN ÖZEL YETENEKLERİNİN BİLİNCİNE VARILDIĞI KADAR TOPLUM ve DÜNYA İHTİYAÇLARINDAN HABERDAR OLMANIN GEREKLİLİĞİ, ENDÜSTRİ ve SANAYİ İŞBİRLİĞİ, MÜMKÜN OLAN EN SON TEKNOLOJİYİ KULLANMA, EN SON TEKNOLOJİDEN HABERDAR OLMA, sıralanabilen bazı noktalardır. Kurumlara odaklıyacak olursak Ekip ruhu ile, ortak vizyon ve misyon için uğraş elzemdir. Kurumlar öncelikle toplumun kurumları olduğuna göre, ilgili Bakanlıkların hassasiyetleri çok önemlidir. Vizyon ve misyon ancak o zaman hakiki anlamda ortaktır: toplum içindir, dünya varlığı içindir. 5