DOKÜMAN NO: BĠY TL 002 YAYIN TARĠHĠ: 10.10.2011 REV. TAR./REV. NO: 10.12.2014/02 Sayfa 1 / 5 AMAÇ: Merkez laboratuarında çalıģılan testlerin çalıģılma sürecine yönelik yazılı düzenleme oluģturmaktır. KAPSAM: Biyokimya laboratuarında çalıģılan testlerin taahhüt edilen sürelerde çalıģılmasını ve sonuçların onaylanmasını içerir. KISALTMALAR: OGTT: Oral Glukoz Tolerans Testi SORUMLULAR: Biyokimya ve mikrobiyoloji laboratuarı uzman hekimleri, Laboratuvar teknisyenleri ve numune kabul personeli, Poliklinik/klinik veri giriģ elemanları, Hastane otomasyon sistemi sorumlu ve çalıģanları. TANIMLAMALAR: Açlık: Kan alınmadan bir gün önce akģam saat 21.00 den itibaren bir Ģey yenilmez. Ġhtiyaç halinde su içilebilir. Tercihen 10-12 saatlik açlıktan sonra sabah kanı alınır. Saatlik idrar: Plastik, 5 litrelik temiz pet 24 ĢiĢe en uygun toplama kabıdır. Ġdrar laboratuarına götürülür ve koruyucu madde (borik asit ya da 6 N HCL) konması sağlanır. Ġdrar toplamaya baģlanılacak sabah ilk idrar tuvalete boģaltılır. Saati kaydedilir. Bu saatten itibaren tüm 24 saat boyunca biriktirilir. Biriktirme süresince toplama kabı serin, ıģık görmeyen bir yerde saklanır. Toplanan idrar bekletilmeden ıģıktan koruyarak laboratuara getirilir. Tokluk: Bir yemeğin ilk lokmasını takiben, 2 saat sonra alınan kan örneğinde ölçülen değer tokluk değeridir. FAALİYET AKIŞI: 1. Genel laboratuvar tetkikleri için 10-12 saatlik açlık sonrası SABAH kan verilmesi, 2. Tetkik için hastanemize gelmeden önce ağır ve zorlayıcı egzersizden kaçınılmalı, kan vermeden önce yarım saat kadar dinlenilmesi, 3. Gece saat 21.00 den sonra su hariç hiçbir Ģey yenilip içilmemesi, 4. Düzenli kullanılan ilaçlar var ise kesilmeden önce doktora danıģılması gerekmektedir. ÇALIŞILAN TESTLER Biyokimyasal testler GLUKOZ D. BĠLĠRUBĠN ÜREA ( BUN ) AMĠLAZ KREATĠNĠN KALSĠYUM ÜRĠK ASĠT FOSFOR T. PROTEĠN POTASYUM ALBUMĠN SODYUM T. KOLESTEROL KLOR
DOKÜMAN NO: BĠY TL 002 YAYIN TARĠHĠ: 10.10.2011 REV. TAR./REV. NO: 10.12.2014/02 Sayfa 2 / 5 TRĠGLĠSERĠT HDL KOLESTEROL LDL KOLESTEROL ALP AST ALT GGT LDH T. BĠLĠRUBĠN DEMĠR DEMĠR BAĞLAMA KAPASĠTESĠ MG CK CMB ASO, CRP, RF Prokalsitonin ProBNP Toplama idrar Kangazı Gaitada Gizli Kan Kültürler Direk mikroskobiler Amip trofozoidi aranması durumunda laboratuara bilgi verilir. Gaitanın bekletilmemesi gerekmektedir. Spermogram Eliza ve diğer serolojik testler Bu testler; HBs Ag Anti HAVIg G Anti HIV HB e Ag AntiHCV Anti HBe Anti HBs Anti HBc total Anti HAV Ig M Anti HBc Ig M Serolojik testler Brucella Rose Bengal testi Brucella Tüp aglütinasyon Testi Hormon Testleri ve Tümör Markerleri ft3 PRL Ca - 19.9 ft4 HCG Ca - 15.3 TSH PGN Ca - 125 TG TESTO FERRĠTĠN ATG PSA B12 FSH f-psa, c-psa FOL LH AFP SĠKLOSPORĠN DÜZEYĠ E2 CEA Koagülasyon Testleri PT FĠBRĠNOJEN
DOKÜMAN NO: BĠY TL 002 YAYIN TARĠHĠ: 10.10.2011 REV. TAR./REV. NO: 10.12.2014/02 Sayfa 3 / 5 APTT D-DĠMER KANAMA ZAMANI: Poliklinik hastalarına kan alma bölümünde bakılır. Servis hastaları için teknisyen her gün 1 kez saat 14.00 15.00 saatleri arasında tüm servisleri dolaģır. Ek binada ise 09.30-10.30 arasında bakılır. Mesai sonrası acil hasta için hematoloji laboratuvarına telefon ile bildirilir. Kulak memesi alkolle silinir, kuruduktan sonra lansetle delinir. Kurutma kâğıdı ile deriye temas etmeden 15 saniyede bir silinir. Kanama durduktan sonra süre hesaplanır ve dakikaya çevrilir. Sonuç bilgisayara kaydedilir. OGTT Glukoz toleransını etkilediği bilinen ilaçlar hekim kontrolünde kesilir. Alkol alımı yasaklanır. 3 gün kısıtlamasız diyet (en azından günde 150 gr karbonhidrat içeren) yapılması gerekmektedir. Test sadece ayaktan hastalarda 10-16 saat açlıktan sonra yapılır. Emosyonel stres, cerrahi müdahale, akut hastalarda yapılmaz. Test sırasında; sigara içmek ve egzersiz yapmak yasaktır. Teste sabah 07.00 09.00 arasında baģlanmalıdır. Önce açlık kan Ģekeri için kan alınır ve ölçülür. AKġ 126 mg/dk nın altında ise teste devam edilmelidir. EriĢkinler için yükleme dozu 75gr, çocuklarda 1.75 gr/kg gebelikte 100gr dır. Glukoz 300 ml su içinde çözülür. Ġçimi kolaylaģtırmak için limon suyu ilave edilir. Bu karıģım beģ dakika içinde içilir. Glukoz alındıktan itibaren 30, 60, 90 ve 120 inci dakikalarda kiģiden kan örnekleri alınıp ölçüm yapılır. 50 gr Şeker yükleme testi Günün her saatinde yapılır Açlık gerektirmez. Hafif bir kahvaltı sonrası bakılabilir. 50gr glukoz hastaya içirildikten 1 saat sonra kan örneğinde glukoz ölçülür. İdrar örneği Hastanın orta idrarı ile ölçüm yapılır. EriĢkilerde non steril kapaklı idrar kabı, bebeklerde pediatrik idrar torbası kullanılır. Numune alındıktan sonra en kısa sürede laboratuvara ulaģtırılmalıdır. Yetersiz miktarda, uzun süre beklemiģ, uygunsuz kaba alınmıģ numuneler kabul edilmez. 24 saatlik idrar toplama Toplanacağı günler cuma, cumartesi harici diğer beģ gündür.
DOKÜMAN NO: BĠY TL 002 YAYIN TARĠHĠ: 10.10.2011 REV. TAR./REV. NO: 10.12.2014/02 Sayfa 4 / 5 Toplama kabı: Plastik, 5 litrelik temiz pet ĢiĢe en uygundur. Toplama kabı idrar laboratuvarına götürülür ve koruyucu madde (borik asit yada 6 N HCL) konması sağlanır. Ġdrar toplamaya baģlanılacak sabah ilk idrar tuvalete boģaltılır. Saati kaydedilir. Bu saatten itibaren tüm 24 saat boyunca biriktirilir. (ör: ilk toplama sabah saat 08:00 ise ertesi gün 08:00 de yapılan idrar dahil ) Biriktirme süresince toplama kabı serin, ıģık görmeyen bir yerde saklanır. Toplanan idrar bekletilmeden ıģıktan koruyarak laboratuvara getirilir. ACİL TESTLER Biyokimya acil testleri Glukoz Albumin Üre AST Kreatinin ALT Sodyum T. Bilirübin Potasyum D.Bilirübin Kalsiyum Amilaz T. Protein CK Eliza testleri HBsAg Anti-HIV Anti HCV Troponin, HCG, PROBNP Hemogram Tam idrar Kan gazı ACİL TESTLERİN ÇALIŞMA SÜRELERİ Numuneler Laboratuvara Kabul Edildikten Sonra BĠYOKĠMYASAL TESTLER ELĠZA, HCG TROPONĠN HEMOGRAM- SEDĠMENTASYON TAM ĠDRAR KAN GAZI 2 SAAT 2 SAAT 45 DK. 30 DK. RUTİN TESTLER BĠYOKĠMYASAL TESTLER TOPLAMA ĠDRAR KANGAZI 30 DK. ĠDRAR KÜLTÜRÜ (ÜREME YOK ĠSE) 1 GÜN ĠDRAR KÜLTÜRÜ (ÜREME VAR ĠSE) 2 GÜN
DOKÜMAN NO: BĠY TL 002 YAYIN TARĠHĠ: 10.10.2011 REV. TAR./REV. NO: 10.12.2014/02 Sayfa 5 / 5 YARA VE GAĠTA KÜLTÜRÜ(ÜREME YOK ĠSE) YARA VE GAĠTA KÜLTÜRÜ(ÜREME VAR ĠSE) KAN KÜLTÜRLERĠ DĠREKT MĠKROSKOPĠLER SPERMOGRAM ELĠZA VE SEROLOJĠK TESTLER BRUCELLA TÜP AGLÜTĠNASYONU HORMON VE TÜMÖR MARKERLERĠ HEMOGRAM SEDĠMANTASYON TAM ĠDRAR KOAGÜLASYON PERĠFERĠK YAYMA VE DĠĞER BOYALAR 2 GÜN 3 GÜN 10 GÜN AYNI GÜN ÖĞLEDEN SONRA 24 SAAT LAB. KABULDEN 6 SAAT SONRA İLGİLİ DÖKÜMANLAR: