SİİRT İLİ İŞ GÜCÜ PİYASASINDA NİTELİKLİ İŞGÜCÜ İHTİYACI İNÖNÜ ÜNİRSİTESİ / FIRAT ÜNİRSİTESİ / ARDAHAN ÜNİRSİTESİ / SİİRT ÜNİRSİTESİ SEFA SEZER / İNGİLİZCE ÖĞRETMENİ
İÇİNDEKİLER A-) İş Gücü Piyasası B-) Siirt İli ve İş Gücü Piyasası C-) Siirt İli ve İş Gücü - İstihdam Piyasası D-)Siirt İli ve Açık İş E-) Siirt İli ve İşe Yerleştirme- İstihdam Politikası F-) Siirt İlinin İşkur bünyesinde Mesleki Eğitim Faaliyetleri G-) Siirt İlinin İşkur bünyesinde İşe Yerleşen Kişilerin Mesleki Eğitim Durumları Ğ-) Siirt İlinin MEB bünyesinde Mesleki Eğitim Faaliyetleri H-) Siirt İlinin YÖK bünyesinde Mesleki Eğitim Faaliyetleri
A-) İş Gücü Piyasası : İşgücü arzı ve talebinin karşılaşarak işgücünün fiyatı olan ücret düzeyinin ve çalışma koşullarının belirlendiği piyasalara işgücü piyasası denmektedir. İşgücünü arz edenler ile işgücünü talep edenlerin buluştuğu ortam olan işgücü piyasaların etkin işleyişi için arz ve talep yönünün nitelik ve nicelik anlamında analizlerinin yapılmasını gerekli kılmaktadır. (İşkur, Siirt 2016) İşgücü piyasasında aktif bir şekilde bulunan işgücü kavramı, istihdam edilenler ve işsizlerden; işgücü talebi ise işgücünü istihdam etmek isteyen işverenlerden oluşmaktadır. İBBS (Türkiye İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması) sınıflandırmasında Bursa, Siirt, Bilecik TR41 olarak bölgesindedir. (İşkur, Siirt 2016)
B-) Siirt İli ve İş Gücü Piyasası : Aşağıdaki Tablo 1. de Siirt ilinin işgücü piyasası hakkında bilgi sahibi olunabilecek, 2008-2013 yılları temel veriler ile İŞKUR verilerine yer verilmiştir. (İşkur, Siirt 2016)
C-) Siirt İli ve İş Gücü - İstihdam Piyasası : İş gücü piyasasında en önemli kriterlerden biri İstihdam dır. İstihdam oranı, çalışanların çalışabilir yaştaki nüfusa oranıdır. Bu oran ülke ekonomisinin istihdam yaratma gücünü göstermekte iken; yaş, cinsiyet ve iktisadi faaliyetlere göre istihdam politikalarının oluşturulmasında da kilit unsurdur. İstihdam oranları değerlendirilirken çalışma saatleri, kayıt dışı istidam ve ücret gibi unsurlar da etkilidir. (İşkur, Siirt 2016)
C-) Siirt İli ve İş Gücü - İstihdam Piyasası : Aşağıdaki Tablo 2. de Siirt ilinin işgücü piyasası hakkında bilgi sahibi olunabilecek, İşkur un 2008-2013 yılları temel verileri ile İl düzeyinin temel işgücü göstergelerine yer verilmiştir. (İşkur, Siirt 2016)
İki tabloyu da incelersek,, işgücüne katılma oranı 2008 yılından itibaren 2013 yılına kadar artış göstermiştir. İşgücüne katılım oranı ise ekonomik olarak aktif olan yani üreten nüfusun çalışabilir yaş aralığındaki toplam nüfusa oranını göstermekte olup, ekonomik olarak üreten nüfusun sürekli artığını göstermektedir. Çalışanların, çalışabilir yaştaki nüfusa oranını ifade eden İstihdam oranı ise 2008-2011 yılları arasında artış seyrederken, 2012 yılında düşüş eğilimi göstermiş ve sonrasında da yükselişe geçmiştir. İşsizlik oranı eğrisi incelendiğinde ise, işsizlik oranı bazı yıllarda, bir önceki yıla göre azalış gösterse de genel eğilim işsizlik oranının artışı yönündedir. Bu oran diğerleri ile birlikte yorumlandığında ise, Siirt ili işgücü piyasasında çalışma çağına giren nüfusun arttığı fakat bu duruma nazaran istihdam alanlarının artmadığı söylenebilir. 2008-2013 yılları arası özellikle 2009 yılında küresel alanda yaşanan ekonomik gelişmelerin de etkisiyle Siirt ile işgücü piyasası için çok olumlu bir seyir olmamıştır. Tablodan da anlaşıldığı üzere istihdam ve işgücüne katılma oranları Türkiye ortalamasının altında, işsizlik oranı ise Türkiye ortalamasının üstündedir. (İşkur, Siirt 2016)
D-)Siirt İli ve Açık İş : Kuruma işverenler tarafından verilen işgücü talebidir. Açık iş sayısının artması kendisini işe yerleştirmede göstermekte ve işverenlerin İŞKUR ile çalışma isteklerinin arttığı yönünde izlenim vermektedir. Aşağıdaki Şekil 1 de 2010 2015 yılları arasında İŞKUR tarafından Yıllara göre açık iş sayıları verilmiştir. (İşkur, Siirt 2016)
Siirt ilinde 2015 yılında 2 bin 549 kişilik açık iş işverenler tarafından İŞKUR a iletilmiştir. Bu sayının içinde ilk 3 sırada Beden İşçisi (Genel), Veri Giriş Operatörü ve Beden İşçisi(temizlik) meslekleri, farklı olarak dördüncü sırada Satış Danışmanı mesleği yer almıştır. Aşağıdaki Tablo 3. de 2015 2016 yıllarına ait mesleklere göre açık iş sayıları verilmiştir. (İşkur, Siirt 2016).
E-) Siirt İli ve İşe Yerleştirme- İstihdam Politikası: Siirt ili 2016 İŞKUR Verilerine göre; işe yerleştirme sayıları karşılaştırıldığında, 2010 yılında 701 kişi olan işe yerleştirme sayısı 4 kattan fazla artarak 2012 yılında 3 bin 176 a çıkmıştır. 2013 yılında ise büyük bir düşüşle 1 bin 101 e düştüğü görülmektedir. Söz konusu azalış, kamuda işe yerleştirme sayısının azalmasından kaynaklanmıştır. 2011 ve 2012 yıllarında kamudaki yoğun işe alım bu yıllarda işe yerleştirmeleri artırmıştır. 2015 yılında ise işe yerleştirme sayısı 1.290 olarak gerçekleşmiştir. (İşkur, Siirt 2016).
Aşağıdaki Tablo 4. de 2015 2016 yıllarına ait mesleklere göre açık işe yerleştirme sayıları verilmiştir. (İşkur, Siirt 2016).
F-) Siirt İlinde İşsizlerin Mesleki Dağılımı: Siirt Kayıtlı işsizlerin en yoğun olduğu meslek dağılımının Nitelik Gerektirmeyen Meslekler grubu olduğu görülmektedir. Kayıtlı İşsiz sayısının % 62,65 ini oluşturduğu görülmektedir. Bu oran içinde erkeklerin oranı %58.35, kadınların oranı %41.64 oluşturmaktadır. Bu grupta oranın yüksek olması, işsiz insanlarımızın özellikle meslek yoksunu kişiler olduğu kanaati oluşturmaktadır. Bu gurubu %10.30 Hizmet ve Satış Elemanları ve %5.33 Tesis ve Makine Operatörleri ve Montajcılar grubu takip etmektedir. (İşkur Mesleki Eğitim Kurulu, Siirt 2017).
F-) Siirt İlinin İşkur bünyesinde Mesleki Eğitim Faaliyetleri: İŞKUR, aktif işgücü piyasası programları aracılığıyla işgücü piyasasında becerileri eskimiş ya da hiçbir niteliği olmayan işgücüne beceri kazandırarak daha kolay iş bulmasına imkân vermekte ve işsizlikten istihdama geçişi kolaylaştırmaya çalışmaktadır. Aktif işgücü piyasası programları içerisinde bulunan mesleki eğitim kursları, işbaşı eğitim programları ve girişimcilik eğitim programları ile işgücüne nitelik kazandırmaktadır. Toplum yararına programlar (TYP) ise işsizliğin yoğun olduğu yerlerde ve dönemlerde işgücünün, işgücü piyasasından uzak kalmasını önlemede önemli bir araçtır. (İşkur, Siirt 2016).
Yukarıda Tablo 5. de İşkur Kapsamında, MEB in HBOGM nin yürütmüş olduğu kurs faaliyetleri ve göstergeleri yer almaktadır. (İşkur, Siirt 2016).
G-) Siirt İlinin İşkur bünyesinde İşe Yerleşen Kişilerin Mesleki Eğitim Durumları: İŞKUR kapsamında işe yerleştirilenlerin eğitim durumlarına göre dağılımı incelendiğinde; en fazla işe yerleştirmenin -% 53 İlköğretim, -%26.61 i Ortaöğretim (Lise Dengi), -% 8.32 i Önlisans, -% 6.29 u Lisans %3 i Okur Yazar, % 2.77 si Okur Yazar Olmayan olduğu görülmektedir. (İşkur Mesleki Eğitim Kurulu, Siirt 2017).
Yukarıda Tablo 6. da Siirt İlinin İŞKUR bünyesinde İşe Yerleşen Kişilerin Mesleki Eğitim Durumları ve Göstergeleri yer almaktadır. (İşkur Mesleki Eğitim Kurulu, Siirt 2017).
Ğ-) Siirt İlinin MEB bünyesinde Mesleki Eğitim Faaliyetleri: Siirt İli Milli Eğitim Müdürlüğünden alınan verilere göre; 2016-2017 eğitim öğretim yılında ilköğretimden mezun olan öğrenci sayısı 7.471 kişidir. Orta öğretime 2016-2017 eğitim öğretim yılında 5.235 kişi yeni kayıt yaptırmıştır. Bu verilerden yola çıkarak, Siirt ilinde ilköğretimden mezun olan 2.236 öğrencinin örgün öğretime devam etmediği, açık öğretim kapsamına geçtiği ya da göç yoluyla ilden ayrıldığı düşünülebilir. Bu sayının %52 i Erkekler %48 i Kadınlar oluşturmaktadır. 2016-2017 eğitim öğretim yılında Ortaöğretimden mezun öğrenci sayısı 2.2872 kişidir. Yeni mezunlardan, herhangi bir ildeki Üniversite veya yüksekokula kayıt olanlar ile ilgili veri alınamamıştır. (İşkur Mesleki Eğitim Kurulu, Siirt 2017).
Yukarıda Tablo 7. de Siirt İlinin MEB bünyesinde İşe Yerleşen Kişilerin Mesleki Eğitim Durumları ve Göstergeleri yer almaktadır. (İşkur Mesleki Eğitim Kurulu, Siirt 2017).
H-) Siirt İlinin YÖK bünyesinde Mesleki Eğitim Faaliyetleri : Siirt Üniversitesi nden alınan verilere göre; 2014-2017 dönemi öğrenci sayılarına bakıldığında; - 2565 Erkek, - 2547 Kadın olmak üzere toplam 5112 kişinin mezun olduğu görülmektedir. 2017-2018 yılında ise 3731 kayıt yapılmıştır. Yükseköğretimde kayıtlı öğrenci sayısının artması özellikle kız çocuklarında sayının artması sevindiricidir. Kız çocuklarında okuma bilincinin arttığını ortaya koymaktadır. Günümüzde ihtiyaç duyulan mesleklerin yaygınlaştırılması ve buna paralel yeni bölümlerin açılması ilgiyi artırmıştır. (İşkur Mesleki Eğitim Kurulu, Siirt 2017).
Yukarıda Tablo 8. de Siirt İlinin İŞKUR bünyesinde İşe Yerleşen Kişilerin Mesleki Eğitim Durumları ve Göstergeleri yer almaktadır. (İşkur Mesleki Eğitim Kurulu, Siirt 2017).
SİİRT İLİ İŞ GÜCÜ PİYASASI TEMEL İŞ GÜCÜ GÖSTERGELERİ Türkiye İstatistik Kurumu tarafından 2017-2018 yıllarına ait iş gücü istatistikleri açıklanmıştır. Raporda Türkiye genelindeki işsizlik oranı önceki yıla göre değişmeyerek yüzde 10,9 ile aynı seviyede seyrettiği belirtildi. Siirt ili ilk sırada yer almaktadır. İçerisinde Siirt in de bulunduğu Mardin, Batman ve Şırnak illerini kapsayan TRC3 adlı bölge işsizlik oranı yüzde 26,9 ile en yüksek bölge olarak açıklanmıştır. SİİRT TRC3 BÖLGESİ İşsizlik Oranı en yüksek bölge% 26,9 En düşük istihdam oranı& 28,2 İş gücüne en düşük katılma oranı%38,6
SİİRT İLİ İŞ GÜCÜ PİYASASI TEMEL İŞ GÜCÜ GÖSTERGELERİ Raporda Türkiye genelindeki işsizlik oranı önceki yıla göre değişmeyerek yüzde 10,9 ile aynı seviyede seyrettiği belirtildi. Siirt ili ilk sırada yer almaktadır. Tablo 9. da ise İl Bazında İş Gücü Piyasası ve Göstergeleri yer almaktadır. Kaynak: TÜİK
SİİRT İLİ İŞ GÜCÜ PİYASASINDA İŞE YERLEŞTİRİLENLERİN SEKTÖREL DAĞILIMI Siirt ili sınırları içerisinde, Sosyoekonomik durumuna bağlı olarak en fazla işe yerleştirmenin Diğer hizmet faaliyetlerinin olduğu görülmektedir. Bunu sırasıyla; İnşaat, Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri, Ulaştırma ve Depolama, Toptan ve Perakende Ticaret; Motorlu Kara Taşıtlarının ve Motosikletlerin Onarımı, İmalat ve Eğitim sektörünün takip ettiği görülmektedir.
SİİRT İLİ İŞ GÜCÜ PİYASASINDA İŞE YERLEŞTİRİLENLERİN SEKTÖREL DAĞILIMI Aşağıda verilen Tablo 10. da İşe Yerleştirilenlerin 2017-2018 verilerine bakılara Sektörel Dağılımı verilmiştir.
SİİRT İLİ İŞ GÜCÜ PİYASASI İÇİN MESLEK EĞİTİM Siirt ilinde Mesleki Eğitim başlığı altında birçok proğram, lise, meslek eğitim merkezi, yüksek okul, meslek yüksek okulu ve mühendislik fakülteleri yer almaktadır. Siirt İli ve Meslek Liseleri 75. Yıl Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Evliya Çelebi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Zübeyde Hanım Mesleki Ve Teknik Anadolu Lisesi Siirt Abdülhamid Han Mesleki Ve Teknik Anadolu Lisesi Siirt Endüstri Meslek Lisesi, Teknik Lise, Anadolu Meslek Lisesi İbrahim Hakki Kiz Meslek Anadolu Lisesi Özel Siirt Hedef Anadolu Sağlık Meslek Lisesi SİİRT / MERKEZ - Siirt Atlas Jet Mesleki Eğitim Merkezi
SİİRT İLİ İŞ GÜCÜ PİYASASI İÇİN MESLEK EĞİTİM Siirt ilinde Mesleki Eğitim başlığı altında birçok proğram, lise, meslek eğitim merkezi, yüksek okul, meslek yüksek okulu ve mühendislik fakülteleri yer almaktadır. Siirt İli ve Mesleki Eğitim Merkezleri SİİRT / MERKEZ - Siirt Atlas Jet Mesleki Eğitim Merkezi
SİİRT İLİ İŞ GÜCÜ PİYASASI İÇİN MESLEK EĞİTİM Siirt ilinde Mesleki Eğitim başlığı altında birçok proğram, lise, meslek eğitim merkezi, yüksek okul, meslek yüksek okulu ve mühendislik fakülteleri yer almaktadır. Siirt İli ve Meslek Yüksek Okulları Eruh Meslek Yüksek Okulu Kurtalan Meslek Yüksek Okulu Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Tasarım Meslek Yüksek Okulu Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu
SİİRT İLİ İŞ GÜCÜ PİYASASI İÇİN MESLEK EĞİTİM Siirt ilinde Mesleki Eğitim başlığı altında birçok proğram, lise, meslek eğitim merkezi, yüksek okul, meslek yüksek okulu ve mühendislik fakülteleri yer almaktadır. Siirt İli ve Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Elektrik Elektronik Mühendisliği Gıda Mühendisliği Kimya Mühendisliği İnşaat Mühendisliği Makine Mühendisliği
SİİRT İLİ İŞ GÜCÜ PİYASASI İÇİN MESLEK EĞİTİM Siirt ilinde Mesleki Eğitim başlığı altında birçok proğram, lise, meslek eğitim merkezi, yüksek okul, meslek yüksek okulu ve mühendislik fakülteleri yer almaktadır. Siirt İli ve Meslek Yüksek Okulu Bölümleri Mimarlık ve Şehir Planlama Bölümü Sosyal Hizmet ve Danışmanlık Bölümü Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü Çocuk Bakımı ve Gençlik Hizmetleri Bölümü İlk ve Acil Yardım Bölümü Tıbbi Sekreterlik Bölümü Fizyoterapi Bölümü Uygulamalı İngilizce ve Çevirmenlik Bölümü Sosyal Hizmetler Bölümü
KAYNAKÇA Siirt İli İşkur 2016 Siirt İli İşkur 2017-2018 Türkiye İstatistik Kurumu
-SON- HAZIRLAYAN : SEFA SEZER İNÖNÜ ÜNİRSİTESİ / FIRAT ÜNİRSİTESİ / ARDAHAN ÜNİRSİTESİ / SİİRT ÜNİRSİTESİ