Penetran Göz Yaralanmaları Pelin Özyol Oküler yaralanmalar özellikle düşük sosyoekonomik düzeydeki bireylerde ve az gelişmiş ülkelerde olmak üzere genel olarak tüm dünyada önemli morbidite nedenidir. Yaralanmaların büyük kısmı işyerinde gerçekleşirken, ev kazaları, trafik kazaları, ateşli silah yaralanmaları ve spor aktiviteleri daha azalan sıklıkla takip etmektedir. Terminoloji ve Sınıflandırma Göz yaralanmalarını sınıflandıran Birmingham Göz Travma Terminoloji sistemi terminolojinin doğru kullanılmasında yardımcı olmaktadır (Şekil. Oküler yaralanma ilk muayene bulgularına göre sınıflandırılır. Bu sınıflamaya göre yaralanmalar kapalı ve açık glob yaralanmaları olarak ikiye ayrılır. DOI: 10.4328/DERMAN.4663 Received: 28.05.2016 Accepted: 30.05.2016 Published Online: 06.06.2016 Corresponding Author: Pelin Özyol, Göz Hastalıkları, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Fakültesi, Muğla, Türkiye.
DERMAN MEDICAL PUBLISHING 37 Kapalı glob yaralanmaları - Kontüzyon (yaranın olmadığı - Lameller yaralanmalar (tam kat olmayan yaralanmanın olduğu Açık glob yaralanmaları - Rüptür (künt bir obje nedeniyle oluşan tam kat duvar defektidir. - Laserasyon Laserasyonlar yabancı cismin glob duvarında çıkış deliği oluşturup oluşturmamasına göre penetrasyon ya da perforasyon olarak adlandırılır. Penetrasyonda glob duvarında tek giriş deliği bulunurken, perforasyonda yabancı cisme ait giriş ve çıkış deliği bulunmaktadır. Göz içi yabancı cisim hem penetran ve hem de perforan yaralanmalara eşlik edebilir. Muayene ve değerlendirme - Muayene de en öenmli bulgu hipotonidi (normal ya da yüksek göz içi basıncı açık yaralanmayı ekarte ettirmez. - Sistemik değerlendirme (hayatı tehdit edebilen diğer yaralanmaların tespiti için mutlaka gereklidir Vitreusa ve retinaya lokalize olmuş göz içi yabancı cisim pupilla dilate edildikten sonra detaylı retina muayenesi ile oftalmolog tarafından araştırılmalıdır. Yardımcı tanı yöntemleri Oküler travmanın değerlendirilmesinde kullanılan tanı yöntemleri - Düz radyografi (metalik yabancı cisimlerin varlığını ve orbita duvar kırıkları - Ultrasonografi ( hifema, travmatik katarakt veya vitreus hemorajisi, retina dekolmanı tanısında ayrıca metalik olan ve olmayan cisimler, lens arka yüzeyinde rüptür ve göz arka duvar rüptür ve perforasyonunun tespiti de - Bilgisayarlı Tomografi (BT (orbita kemik duvarının de-
38 Acil Göz Hastalıkları!!!!"#"$!!!"#$!!!"#$!!"#$!"#$%%"&'%"($&"(*+ Şekil. Birmingham Göz Travma Terminoloji Sistemi.!!!"#$%$&$'($!!!!!!!"!"#$%&!!!!"#$%"#&'(!!!!!!!"!!!!!"#"$%&#!!!!!!!!!"#!!"!"#"$%!!!"#"$!!!"#$%#&'
DERMAN MEDICAL PUBLISHING 39 ğerlendirilmesi, optik sinir avülsiyonunun gösterilmesi, sklera duvarı bütünlüğünün değerlendirilmesi, yabancı cisim tespiti ve yerinin belirlenmesinde - Magnetik rezonans görüntülemedir (MRG. (yumuşak doku değerlendirmede Hareket edebilme riski nedeniyle metalik yabancı cisim şüphesinde Magnetik rezonans görüntülemedir (MRG. kullanımı kontrendikedir. Ancak cam, odun, plastik gibi yabancı cisimlerin tespitinde üstündür. Tedavi Enfeksiyonu önlemek için hasta operasyona alınana kadar profilaktik amaçlı intravenöz antibiyotik verilir. - Genellikle 3-5 gün süreyle vankomisin 1g, iv, her 12 saatte bir, seftazidim 1-2 g, iv, 8 saatte bir olarak uygulanır. Organik cisim yaralanmalarında mantar enfeksiyonu ihtimali arttığı için tedaviye antifungal ajanlarında eklenmesi gerekir. - Sistemik olarak amfoterisin-b ya da vorikanozol tedaviye eklenebilir. Topikal antibiyotik kullanımı ise ilk başvuru sırasında intraoküler toksisite ve kapakların sıkılmasına bağlı daha fazla doku hasarı gelişme ihtimali nedeniyle sıklıkla önerilmez. Primer tamir sonrasında göz hekimi tarafından hastanın topikal ve sistemik tedavisi düzenlenecektir. Ne zaman göz doktoruna sevk edilmeli - Gözle görülen bir penetrasyon varlığında, ya da net olmayan penetrasyon şüphesinde hastalar göz hastalıkları hekimine yönlendirilmelidir. - Hastanın öyküsünde penetrasyon şüphesi var ancak gözle değerlendirilebilen net bir durum yoksa ek olarak - görme azalması, - pupilla fonksiyon ve şekil bozukluğu - aşırı subkonjonktival hemoraji - ön kamarada daralma - ön kamarada yabancı cisim
40 Acil Göz Hastalıkları - lens materyali ya da hemoraji varlığında hastalar göz hastalıkları hekimi tarafından değerlendirilmesi gerekir. - Tespit edilen bir penetrasyon varlığında bu hastalara sistemik antibiyotik başlanarak göz hekimi tarafından primer tamir için cerrahi planlanacaktır. Resim 1. Penetran göz yaralanması sonrası yara yerinden prolabe olmuş pupil dokusu Resim 2. Penetran göz yaralanması sonrası pupil şekil bozukluğu ve ön kamarada hemoraji
DERMAN MEDICAL PUBLISHING 41 Kaynaklar 1. Smith D, Wrenn K, Stack LB. The Epidemiology and diagnosis of penetrating eye injuries. Acad Emerg Med 2002;9:209-213. 2. Harlan JB, Pieramici DJ. Evaluation of patients with ocular trauma. Ophthalmol Clin North Am 2001;15:153-161. 3. Kubal WS. Imaging of orbital trauma. Radiographics 2008;28:1729-1739. 4. Macsai MS. Surgical management and rehabilitation of anterior segment trauma. In: Krachmer JH, Mannis MJ, Holland EJ, eds. Surgery of the Cornea and Conjunctiva. 2nd ed. Philadelphia: Elsevier Mosby; 2005. P.1829-1854. 5. Macsai MS. The management of corneal trauma: Advances in the past twentyfive years. Cornea 2000;19:617-624.