MARDİN İLİ - MERKEZ İLÇESİ GÖLLÜ KÖYÜ - FAYZ MEVKİİ 385 NOLU PARSEL

. YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU MARDİN İLİ - MERKEZ İLÇESİ GÖLLÜ KÖYÜ - FAYZ MEVKİİ 385 NOLU PARSEL ÇED Raporu Nihai ÇED Raporu BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Ata Bulvarı Altınşehir Mah. 241 Sok. Burcu İş Merkezi K:2 D: 5-6 Nilüfer/BURSA Tel:0 224 242 89 00 42 Faks:0 224 242 05 40 e-mail: bilgi@burced.com MARDİN-2013

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ Dicle Tarım Gıda Paz. Nak. İnş. Hayv. San. ve Tic. Ltd. Şti. Sanayi Mah. Buğday Pazarı F Blok No.43 Kızıltepe / MARDİN TELEFON VE FAKS NUMARALARI Tel / Fax:0.482.312 75 57 PROJENİN BEDELİ PROJENİN ADI PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ ( İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE 950.000-TL Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme ve Gübre İşleme Tesisi Mardin İli, Merkez İlçesi, Göllü Köyü, Fayz Mevkii, 385 Nolu Parsel PROJE ALANI (ÇED) KOORDİNATLARI KOOR. SIRASI: SAĞA,YUKARI KOOR. SIRASI:ENLEM, DATUM : ED-50 BOYLAM TÜRÜ : UTM DATUM : WGS-84 D.O.M : 39 TÜRÜ : COĞRAFİK ZON : 37 D.O.M : --- ÖLÇEK FAK. : 6 DERECELİK ZON : --- ÖLÇEK FAK. : --- 0655377.42 4122094.04 0655339.83 4122015.73 0655311.61 4121953.29 0655278.10 4121879.16 0655254.38 4121819.32 0655223.51 4121745.25 0655222.87 4121759.00 0655221.67 4121792.15 0655220.52 4121809.57 0655218.57 4121824.52 0655216.15 4121844.48 0655212.80 4121866.42 0655208.90 4121886.85 0655205.81 4121904.10 0655200.91 4121922.73 0655196.29 4121944.63 0655194.12 4121954.13 0655190.84 4121968.49 0655184.66 4121994.37 0655181.44 4122008.75 0655177.34 4122027.38 0655174.82 4122044.59 0655172.34 4122061.27 0655170.25 4122076.37 0655166.92 4122104.05 0655175.46 4122103.74 0655201.98 4122101.93 0655223.53 4122100.56 0655248.09 4122099.49 0655300.77 4122099.27 37.232.427 40.751.555 37.231.728 40.751.115 37.231.170 40.750.784 37.230.507 40.750.391 37.229.972 40.750.111 37.229.310 40.749.748 37.229.434 40.749.744 37.229.733 40.749.737 37.229.890 40.749.728 37.230.025 40.749.709 37.230.205 40.749.686 37.230.404 40.749.653 37.230.588 40.749.613 37.230.744 40.749.582 37.230.913 40.749.530 37.231.111 40.749.483 37.231.197 40.749.460 37.231.327 40.749.427 37.231.561 40.749.362 37.231.691 40.749.329 37.231.860 40.749.287 37.232.015 40.749.262 37.232.166 40.749.237 37.232.302 40.749.217 37.232.552 40.749.185 37.232.548 40.749.281 37.232.527 40.749.580 37.232.511 40.749.822 37.232.498 37.232.487 40.750.099 40.750.692 BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 1

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADI ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI ÇED RAPORU SUNUM TARİHİ (GÜN,AY,YIL) 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı ÇED Yönetmeliği ve 30.06.2011 tarih ve 27980 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Ek-I ÇED Uygulanacak Projeler Listesi 20. Kümes Hayvanları ve Domuzun Yetiştirildiği Kapasitesi aşağıda belirtilen tesisler b. Tavuk veya Piliç Yetiştirme Tesisleri (Bir Üretim Periyodunda 60.000 adet ve üzeri tavuk, 85.000 adet ve üzeri piliç ve eş değeri diğer kanatlılar) BURÇED MÜHENDİSLİK HİZ. LTD. ŞTİ. Ata Bulvarı Altınşehir Mah. 241 Sok. Burcu İş Merkezi K:2 D: 5-6 Nilüfer /BURSA 0 224 242 89 00-42 0 224 242 05 40 24.04.2013 BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 2

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU İÇİNDEKİLER LİSTESİ BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI... 10 I.1. Proje Konusu, Faaliyetin Tanımı, Ana Üretimi, Ürün Cinsi, Tesiste Kullanılan Hammadde Cinsi, Miktarı, Hizmet Amaçları, Ülke Ekonomisi İçerisindeki Yeri, Önemi, Gerekliliği, Kurulu Tesislerin Tipi, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Tesisin Kullanım Sahası (Toplam Alanı, Tesisin Kurulu Bulunduğu Alan, Sosyal Ve İdari Bölümlerin Alanı Vb ), Yöreye Sağlayacağı Faydalar, Ekonomik Ömrü Gibi Hususların Ayrıntılı Açıklanması.... 10 I.1.1. Proje Konusu, Faaliyetin Tanımı, Ana Üretimi, Ürün Cinsi... 10 I.1.2. Tesiste Kullanılan Hammadde Cinsi, Miktarı... 10 I.1.3. Hizmet Amaçları, Ülke Ekonomisi İçerisindeki Yeri, Önemi, Gerekliliği... 11 I.1.4. Kurulu Tesislerin Tipi, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Tesisin Kullanım Sahası (Toplam Alanı, Tesisin Kurulu Bulunduğu Alan, Sosyal Ve İdari Bölümlerin Alanı Vb )... 13 I.1.5. Yöreye Sağlayacağı Faydalar, Ekonomik Ömrü... 14 I.2. Projenin Fayda Maliyet Analizi... 14 I.3.Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Proje Kapsamında Yer Alan; Kümes, Yem Deposu, Su Deposu, Fosseptikler, Personel Lojmanı, İdare Binası, Laboratuar, Ölü Çukuru, Gübre Depolama Vb. Tüm Ünitelerin Proje Alanında İşaretlenerek Gösterimi.), Genel Vaziyet Planı. (Tesislerin Projesine Uygun 1/500 Veya 1/250 Ölçekli Ölçekli Vaziyet Planı Rapor Ekinde Yer Almalıdır.)... 15 I.4. Yer Bulduru Haritası, Proje Alanı Ve Çevresinin Fotoğrafları... 17 I.5. Varsa, Projeye Konu Olan Bölgenin En Son Onaylı 1/1.000, 1/5.000, 1/25.000 Ölçekli Planlar (Aslı Gibidir Onaylı), Plan Notları, Lejand Paftasından Bir Örnek Ve Bu Planlar Üzerinde Herbir Tesis Yerinin Gösterimi. (İlgili İdaresinden, Faaliyet Alanının Ya Da Faaliyet Alanının Da İçinde Bulunduğu Alana Ait Onanlı İmar Planı Ve Çevre Düzeni Planı Bulunup Bulunmadığına Dair Yazının Alınarak Rapora Eklenmeli, Varsa Bu Planın/Planların Lejant Ve Plan Notları İle Aslının Aynıdır Kaşesi Vurulmuş Şekilde-; Onaylı Bir Planının Olmaması Durumunda Faaliyet İçin Kullanılacak Alan Ölçekli Harita Üzerinde Açıkça Gösterilmeli Ve Ayrıca Faaliyet Alanının Mücavir Alan Sınırları İçerisinde Olup Olmadığı Belirtilmelidir.)... 20 I.6.Faaliyet Alanının Halihazır Harita Üzerinde İşaretlenerek Yakınında Bulunan Yerleşimlerin Belirtilmesi,... 20 I.7. Tesisin Kurulacağı Alanın Çevresinde Yer Alan Sanayi, Yerleşim Yerleri, Yetiştirilen Tarım Ürünleri, Orman Alanları Vb. İle İlgili Bilgiler... 21 I.8. Ulaşım Durumu... 22 I.9. Enerji Nakil Hatları.... 22 I.10. Faaliyet Alanlarını Merkez Alan 1 Km lik Yarıçaplı Alanın İşaretlenmesi... 22 BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN VE PROJEDEN ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ VE BU ALANLAR İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI (*)... 24 2.1. Türler Ve Ekosistemler: Proje için seçilen yer ve etki alanı içindeki ekosistemler ve ekosistemlerdeki türler,... 25 Flora-fauna türleri, sınıflandırılması, yaşama ortamları (Beslenme veya üreme alanları), popülasyon yoğunlukları, (Uluslar arası sözleşmelerle endemik, nadir, nesli tehlikede,) tehlike dışı vb. kategorilerinin tablo halinde belirtilmesi (koruma altında olan türler varsa koruma taahhütleri ve alınacak önlemlerin belirtilmesi), Flora bilgilerinin TÜBİVES e göre verilmesi.(çalışmaların hangi tarihte kim tarafından yapıldığının belirtilmesi)... 25 Nadir ve Nesli Tehlikeye Düşmüş Türler ve Bunların Yaşama Ortamları, Bunlar İçin Belirlenen Koruma Kararları, Proje alanının hazırlanması ve inşaat aşamalarında zarar BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 3

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU görebilecek flora-fauna türleri (endemik, nesli tehlikede türler vb.) proje için seçilen yer ve etki alanında bulunan tür popülasyonlarının etkilenmesi... 36 2.2. Jeolojik Özellikler... 38 2.3. Hidrojeolojik Özellikler: Yer Altı Su Kaynaklarının Mevcut Ve Planlanan Kullanımı, Faaliyet Alanına Mesafeleri Ve Debileri. Bu Kaynakların Özellikleri, Hangi Kaynağı Besledikleri Vb. Hakkında Detaylı Bilgi Verilmesi Ve Bu Kaynakların 1/25000 Ölçekli Topografik Harita Üzerine İşaretlenmesi... 40 2.4. Hidrolojik Özellikler: yüzeysel su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı, dere, akarsu, göl, baraj vb., özellikle içme ve kullanma suyu temin edilen yüzeysel su kaynaklarına olan mesafelerinin ayrı ayrı belirtilmesi ve debileri, bu kaynakların özellikleri, hangi kaynağı besledikleri vb. hakkında detaylı bilgi verilmesi, ve bu kaynakların 1/25000 ölçekli topoğrafik harita üzerine işaretlenmesi,... 40 2.5. Doğal Afet Durumu.... 41 2.6. Toprak Özellikleri... 42 2.7. Tesisin kurulacağı yöredeki meteorolojik veriler;... 43 2.8. Sosyo-Ekonomik Özellikler: Faaliyetin Sosyo-Ekonomik Etkilerinin Araştırılması (Yörenin Ekonomik Yapısını Oluşturan Başlıca Sektörler, Ekonomik Gelişim Trendi, İşsizlik Vb.). Faaliyet Alanında Ve Bölgedeki Nüfus Yoğunlukları, Yerleşim Bölgelerinin Faaliyet Alanından Uzaklıkları, Faaliyetin Kurulması İle Etkilenecek Alandaki, Ev, İşyeri Ve Sanayi Tesislerinin Sayı Ve Çeşitlerinin Belirtilmesi.... 61 2.9. Faaliyet Alanı Ve Yakın Çevresi İle İlgili Diğer Özellikler:... 63 BÖLÜM III: PROJENİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER. 64 3.A. Faaliyet Alanının Hazırlanması, İnşaat Aşamasındaki Faaliyetler, Fiziksel ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri Ve Alınacak Önlemler... 64 3.A.1. Her Bir Tesisin Özellikleri, Adetleri, Proje Alanının Hazırlanması ve İnşaat Aşamasında Yapılacak İşler, Nerelerde, Nasıl ve Ne Kadar Alanda Yapılacağı... 64 3.A.2. Arazinin Hazırlanması ve Yapılacak İşler Kapsamında Nerelerde Ne Miktarda ve Ne Kadar Alanda Hafriyat Yapılacağı, Hafriyat Artığı Malzemelerin Nerelere Taşınacağı, Nerelerde Depolanacağı veya Hangi Amaçlar İçin Kullanılacağı... 64 3.A.3. Taşkın Önleme ve Drenaj İle İlgili İşlemler... 65 3.A.4. Proje Kapsamında Herhangi Bir Amaçla Kazı, Dolgu İşlemleri Nedeniyle Oluşacak Malzemelerin Miktarları Ve Bertaraf Yöntemleri... 65 3.A.5. Proje Alanının Hazırlanması ve İnşaat Aşamalarında Zarar Görebilecek Flora-Fauna Türleri (Endemik, Nesli Tehlikede Türler Vb.) Proje İçin Seçilen Yer Ve Etki Alanında Bulunan Tür Popülasyonlarının Etkilenmesi... 66 3.A.6. Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanlarının Faaliyet Yeri ve Çevresinde Yer Alması Durumunda Yer Altı ve Yer Üstünde Bulunan Kültür ve Tabiat Varlıklarına (Geleneksel Kentsel Dokuya, Arkeolojik Kalıntılara, Korunması Gerekli Doğal Değerlere) Materyal Üzerindeki Muhtemel Etkilerinin İrdelenmesi... 68 3.A.7. Proje Alanının Hazırlanması ve Tesislerin İnşaatında Oluşacak Katı Atıkların Cins ve Miktarları, Bertaraf Yöntemleri... 68 İnşaat aşamasında ömrünü tamamlamış lastik oluşması beklenmemektedir... 70 İnşaat aşamasında bitkisel atık yağ oluşmayacaktır.... 70 3.A.8. İnşaat İşlemleri Esnasında Su Temini Sistemi Planı, (Suyun Nereden Temin Edileceği, Kaynaklardan Alınacak Su Miktarları, Çalışanlar İçin İçme ve Kullanma Suyu v.b.) Oluşacak Atıksuların Cins Ve Miktarları, Bertaraf Yöntemleri ve Deşarj Edileceği Ortamlar... 70 BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 4

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU 3.A.9. Proje Alanının Hazırlanması ve Tesislerin İnşaatında Kullanılacak Alet ve Ekipmanlar ve Bu Ekipmanlarla Yapılacak İşlerden Dolayı Oluşacak Gürültünün Seviyesi ve Kontrolü İçin Alınacak Önlemler... 71 3.A.10. Proje Alanının Hazırlanması Sırasında Oluşacak Toz, İş Makinelerinden Kaynaklı Gaz Emisyonları ve Alınacak Önlemler... 73 3.B) Projenin İşletme Aşamasındaki Fiziksel ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri Ve Alınacak Önlemler... 77 3.B.1. Proje Kapsamında Yer Alan Her Bir Tesisin Özelliği (Kümesler, Depolar, Fosseptikler, Personel Lojmanı, İdare Binası, Laboratuar, Ölü Çukuru, Gübre Depolama vb.), Adetleri, Kapasiteleri, Nerelerde, Nasıl ve Ne Kadar Alanda Yapıldığı, Üretim ve İşletme Yöntemleri ve Teknolojileri,(Ayrı Olarak Alt Başlıklar Halinde Verilmelidir.), Proses Akım Şeması, Şema Üzerinde Kirletici Kaynakların Gösterimi,... 77 Gübre İşleme Tesisi... 82 3.B.2. Proje Kapsamında Bulunan Tesislerde Kullanılacak Hammaddelerin Temini, Üretilen Ürünler, Kullanılan Yemler, İlaçlar ve Vitaminler(Bunların Fiziksel, Kimyasal Özellikleri, Miktarları ve Veriliş Yöntemleri.)... 83 3.B.3. Her Bir Faaliyetin İşletilmesi Sırasında Kullanılacak Olan Alet, Ekipmanlar ve Özellikleri,... 85 3.B.4. Taşkın Önleme ve Drenaj İle İlgili İşlemler... 89 3.B.5. Proje Kapsamında Su Temini Sistemi Planı, (Suyun Nereden Temin Edileceği, Kaynaklardan Alınacak Su Miktarı ve Bu Suların Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları, Çalışanlar İçin İçme ve Kullanma Suyu, Kümeste Kullanılan Su, Temizlik Amaçlı Kullanılan Su v.b.)... 89 3.B.6. Oluşacak Evsel Ve Proses Kaynaklı Atık Suların Cins ve Miktarları, Bertaraf Yöntemleri ve Deşarj Edileceği Ortamlar... 90 3.B.7. Proje Kapsamındaki Tesislerin İçme Suyu Amaçlı Kullanılan Yüzeysel Su Kaynaklarına ve Yeraltı Su Kaynaklarının Havzalarında Kalıp Kalmadığının İrdelenmesi (Yerüstü ve Yer Altı Su Kaynaklarının Kalitesine Faaliyetten Kaynaklanabilecek Olumsuz Etkiler ve Giderilmesine Yönelik Çalışmaların Belirtilmesi)... 91 3.B.8. Her Bir Tesisin İşletilmesi Sırasında Oluşması Muhtemel Atıklar, Atık Yağlar, Ambalaj Atıkları, Tıbbi, Tehlikeli Atıklar, Hafriyat Atıkları, İnşaat ve Yıkıntı Atıkları Tavuk Gübresi, Ölü Tavuklar, Çatlak ve Kırık Yumurtalar vb. Atık Cins ve Miktarları Özellikleri, Ne Şekilde Bertaraf Edileceği... 92 3.B.9. Tesisin İşletilmesi sırasında oluşacak olan tavuk gübresinin miktarı, nasıl ve ne şekilde toplanacağı ve bertaraf edileceği v.b bilgiler... 96 3.B.10. İşletme Esnasında Oluşacak Gürültünün Seviyesi ve Kontrolü İçin Alınacak Önlemler (Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nde belirtilen kriterler çerçevesinde akustik rapor hazırlanması gerekmektedir.)... 97 3.B.11. Tesisin Bulunduğu Yöredeki Hava Kalitesi Durumu Hakkında Bilgiler (Hava Kalitesi Ölçüm Sonuçları, İnversiyon Durumu vb.),... 100 3.B.12. Tesisin Bulunacak Emisyon Kaynaklarından Oluşabilecek Emisyonlar, Konsantrasyonları, Emisyon Kaynaklarının Yakma Isıl Güçleri, Özellikleri ve Bertaraf Yöntemleri, vb. bilgiler... 100 3.B.13. Herbir Tesisin Faaliyeti Sırasında Oluşacak Koku Problemine Karşı Alınacak Önlemler (Koku Giderme Ünitesinin Detaylandırılması, En Yakın Yerleşim Yerine Uzaklık ve Meteorolojik Veriler Dikkate Alınarak Konunun Açıklanması)... 101 3.B.14. Proje Kapsamında Hijyenin Sağlanması İçin Ne Gibi İşlemlerin Yapıldığı, Kullanılan Dezenfeksiyonlarla Birlikte Hijyen Planının Açıklanması... 102 Özet olarak alınacak önlemler;... 102 BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 5

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU Kümeslerin temizliği ve dezenfeksiyonu kısaca şöyle yapılacaktır.... 102 3.B.15. Faaliyetler İçin Önerilen Koruma Bandı Mesafesi ve Bu Bandın Oluşturulması İçin Yapılacak Çalışmalar, Kullanımı Hususunda Bilgiler... 103 3.B.16. Ulaşımın Temini, Ulaşımın Mevcut Trafiğe Getirdiği Yük ve Alınacak Önlemler 103 3.B.17. İşletme aşamasında yapılacak işlerden dolayı zarar görebilecek flora-fauna türleri (Endemik türler, nesli tehlikede vb.), proje için seçilen yer ve faaliyetin etki alanında bulunan tür popülasyonlarının etkilenmesi açıklanmalıdır.... 104 3.B.18. Tesisin Yakın Çevresindeki Yerleşim Birimlerine Olası Etkileri ile Proje Alanının Yakınında Bulunan Tesislerle Olan Etkileşiminin Açıklanması... 105 3.B.19. Personel Temini, Çalışacak Personel Sayısı, Personel İçin Temin Edilecek Sosyal Hizmetler... 106 3.B.20. Projenin Çevresel İzinler Kapsamındaki Yeri ve Bu Kapsamda Alınacak İzin ve Onayların Açıklanması... 106 3.C) İşletme Faaliyete Kapandıktan Sonra Olabilecek ve Süren Etkiler ve Bu Etkilere Karşı Alınacak Önlemler,... 107 3.C.1. Rehabilitasyon Çalışmaları... 107 3.C.2. Mevcut Su Kaynaklarına Etkiler... 107 3.D) Acil Müdahale Planı ve İzleme Programı,... 108 (Faaliyetin inşaat, işletme ve işletme sonrası için önerilen izleme programı ve doğal afet ve kaza, sabotaj ve benzeri durumlarda uygulanacak müdahale planı. İşçi sağlığı ve iş güvenliği açısından alınacak önlemler. Toplu halde ölümlerin olması halinde alınacak önlemler ve bunların nasıl bertaraf edileceği.)... 108 Kaza Riskini Önlemek için Alınacak Tedbirler... 108 Acil Durumlar Kazalar... 110 Deprem... 110 Yangın... 110 Aşırı Yağış... 111 Toprak Hareketleri... 111 Acil Durumun Sona Ermesi ve Bunu Takip Eden Eylemler... 111 3.E)Proje Alternatifleri,... 112 (Bu bölümde, yer, üretim tekniği, alınacak önlemlerin alternatiflerinin karşılaştırılması yapılacak ve proje kapsamındaki alternatifler arası seçimler ve bu seçimlerin nedenleri belirtilecektir.)... 112 3.F) SONUÇLAR... 113 (Yapılan tüm açıklamaların özeti, projenin önemli çevresel etkilerinin sıralandığı ve projenin gerçekleşmesi halinde ne ölçüde başarı sağlanabileceğinin belirtildiği genel bir değerlendirme ve taahhütler)... 113 EKLER... 118 NOTLAR VE KAYNAKLAR... 119 YETERLİLİK BELGESİ TEBLİĞİ KAPSAMINDA ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ BAŞVURU DOSYASI HAZIRLAYAN ÇALIŞMA GRUBUNUN TANITIMI... 120 BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 6

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU TABLO DİZİNİ Tablo 1. 2002-2011 Yılları Sofralık Yumurta Üretim Ve Tüketimine İlişkin Rakamlar... 12 Tablo 2. 2002-2008 Yılları Damızlık Civciv ve Yumurta İle Kuluçkalık Yumurta İthalatları... 12 Tablo 3. 2002-2008 Yılları Kanatlı Yumurtası İhracat Kalemleri (Adet)... 12 Tablo 4. Proje Sahasında İnşa Edilecek Üniteler... 13 Tablo 5. İlk Yatırım Giderleri... 14 Tablo 6. İşletme Giderleri (1 Üretim Dönemi)... 14 Tablo 7. Flora Liste Tablosu... 32 Tablo 8. Flora Liste Tablosu (Tubives)... 34 Tablo 9. Proje Alanı Fauna Listesi... 36 Tablo 10. Basınç Değerleri... 43 Tablo 11: Sıcaklık Değerleri... 44 Tablo 12. Yağış Değerleri... 45 Tablo 13. Nem Değerleri... 46 Tablo 14. Sayılı Günler Değerleri... 47 Tablo 15. Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri... 48 Tablo 16. Buharlaşma Değerleri... 48 Tablo 17. Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları Toplamı... 49 Tablo 18. Yönlere Göre Rüzgarın Mevsimlik Esme Sayıları Toplamı... 50 Tablo 19. Yönlere Göre Ortalama Rüzgar Hızı... 54 Tablo 20. Yönlere Göre Mevsimlik Ortalama Rüzgar Hızı... 55 Tablo 21. Ortalama Rüzgar Hızı... 59 Tablo 22. Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü... 59 Tablo 23. Fırtınalı Günler Sayısı Dağılımı... 60 Tablo 24. Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Dağılımı... 61 Tablo 26. Hafriyat Miktarı... 64 Tablo 27. İnşaat Aşamasında Kullanılacak Su... 70 Tablo 28. İnşaat Aşamasında Gürültü Oluşturabilecek Makine ve Ekipmanlar... 71 Tablo 29. Çeşitli Mesafelerde Duyulması Muhtemel Gürültü Seviyeleri... 72 Tablo 30. Hafriyat Miktarı... 73 Tablo 31. Motorinin Özellikleri... 75 Tablo 32. Diesel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Emisyon Faktörleri... 75 Tablo 33. İş Makinalarından Kaynaklanması Muhtemel Kirletici Miktarları... 76 Tablo 34. Kümes Kafesi Teknik Özellikleri... 77 Tablo 35. İşletme Aşamasında Kullanılacak Su... 90 Tablo 36. Yumurta Tavukçuluğu, Civciv Yetiştirme Tesisinin İşletilmesi Aşamasında Gürültü Kaynakları ve Seviyeleri... 98 Tablo 37. Çeşitli Mesafelerde Duyulması Muhtemel Gürültü Seviyeleri... 98 Tablo 38. Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi Yönetimi Yönetmeliği Ek-VII Tablo.4 Endüstri Tesisleri İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri... 100 Tablo 39. Kullanılacak İthal Kömürün Özellikleri... 100 BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 7

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU ŞEKİL DİZİNİ Şekil 1: Proje Alanı Vaziyet Planı... 16 Şekil 2: Proje Alanı Yer Bulduru Haritası... 17 Şekil 3: Proje Alanı ve Çevresini Gösteren Uydu Fotoğrafı... 18 Şekil 4: Proje Alanına Ait Fotoğraflar... 18 Şekil 5: Proje Alanına Ait Fotoğraflar... 19 Şekil 6: Proje Alanına Ait Fotoğraflar... 19 Şekil 7: Faaliyet Alanı ve Faaliyet Alanının Yerleşim Yerlerine Olan Mesafesi... 21 Şekil 8: Faaliyet Alanına Ulaşım... 22 Şekil 9: Faaliyet Alanını Merkez Alan 1 km lik Yarıçaplı Alanın İşaretlendiği Topografik Harita... 23 Şekil 10 Türkiye Fitocoğrafya Bölgeleri... 26 Şekil 11: Güneydoğu Anadolu Fitocoğrafya Bölgesinin Vejetasyon Formasyonları... 26 Şekil 12. Flora ve Fauna Çalışma İş Akım Şeması... 28 Şekil 13. Basınç Değerleri Grafiği... 44 Şekil 14. Sıcaklık Değerleri Grafiği... 45 Şekil 15. Yağış Değerleri Grafiği... 45 Şekil 16. Nem Değerleri Grafiği... 46 Şekil 17. Sayılı Günler Değerleri Grafiği... 47 Şekil 18. Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri Grafiği... 48 Şekil 19. Buharlaşma Değerleri Grafiği... 49 Şekil 20. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı... 50 Şekil 21. Esme Sayılarına Göre İlkbahar Mevsimi Rüzgar Diyagramı... 51 Şekil 22. Esme Sayılarına Göre Yaz Mevsimi Rüzgar Diyagramı... 51 Şekil 23. Esme Sayılarına Göre Sonbahar Mevsimi Rüzgar Diyagramı... 51 Şekil 24. Esme Sayılarına Göre Kış Mevsimi Rüzgar Diyagramı... 51 Şekil 25. Esme Sayılarına Göre Ocak Ayı Rüzgar Diyagramı... 52 Şekil 26. Esme Sayılarına Göre Şubat Ayı Rüzgar Diyagramı... 52 Şekil 27. Esme Sayılarına Göre Mart Ayı Rüzgar Diyagramı... 52 Şekil 28. Esme Sayılarına Göre Nisan Ayı Rüzgar Diyagramı... 52 Şekil 29. Esme Sayılarına Göre Mayıs Ayı Rüzgar Diyagramı... 52 Şekil 30. Esme Sayılarına Göre Haziran Ayı Rüzgar Diyagramı... 52 Şekil 31. Esme Sayılarına Göre Temmuz Ayı Rüzgar Diyagramı... 53 Şekil 32. Esme Sayılarına Göre Ağustos Ayı Rüzgar Diyagramı... 53 Şekil 33. Esme Sayılarına Göre Eylül Ayı Rüzgar Diyagramı... 53 Şekil 34. Esme Sayılarına Göre Ekim Ayı Rüzgar Diyagramı... 53 Şekil 35. Esme Sayılarına Göre Kasım Ayı Rüzgar Diyagramı... 53 Şekil 36. Esme Sayılarına Göre Aralık Ayı Rüzgar Diyagramı... 53 Şekil 37. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı... 54 Şekil 38. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Sonbahar Mevsimi Rüzgar Diyagramı... 56 Şekil 39. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Kış Mevsimi Rüzgar Diyagramı... 56 Şekil 40. Ortalama Rüzgar Hızına Göre İlkbahar Mevsimi Rüzgar Diyagramı... 56 Şekil 41. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yaz Mevsimi Rüzgar Diyagramı... 56 Şekil 42. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Ocak Ayı Rüzgar Diyagramı... 57 Şekil 43. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Şubat Ayı Rüzgar Diyagramı... 57 Şekil 44. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Mart Ayı Rüzgar Diyagramı... 57 Şekil 45. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Nisan Ayı Rüzgar Diyagramı... 57 Şekil 46. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Mayıs Ayı Rüzgar Diyagramı... 57 BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 8

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU Şekil 47. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Haziran Ayı Rüzgar Diyagramı... 57 Şekil 48. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Temmuz Ayı Rüzgar Diyagramı... 58 Şekil 49. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Ağustos Ayı Rüzgar Diyagramı... 58 Şekil 50. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Eylül Ayı Rüzgar Diyagramı... 58 Şekil 51. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Ekim Ayı Rüzgar Diyagramı... 58 Şekil 52. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Kasım Ayı Rüzgar Diyagramı... 58 Şekil 53. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Aralık Ayı Rüzgar Diyagramı... 58 Şekil 54. Ortalama Rüzgar Hızı Grafiği... 59 Şekil 55. Maksimum Rüzgar Hızı Grafiği... 60 Şekil 56. Fırtınalı Günler Sayısı Dağılımı Grafiği... 60 Şekil 57. Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Dağılımı Grafiği... 61 Şekil 59.Arazinin Hazırlanmasında Çeşitli Mesafelerde Duyulması Muhtemel Gürültü Seviyesi... 72 Şekil 60. Kafes Ön Görünüşü... 78 Şekil 61. Kafes Yan Görünüşü... 79 Şekil 62. Üretim Tesisi İş Akım Şeması... 81 Şekil 63. Gübre İşleme Tesisi İş Akım Şeması... 82 Şekil 64. Yem Üretim Tesisi İş Akım Şeması... 84 Şekil 65. Tesiste Oluşacak Gürültünün Çeşitli Mesafelerde Duyulması Muhtemel Gürültü Seviyesi... 99 BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 9

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI I.1. Proje Konusu, Faaliyetin Tanımı, Ana Üretimi, Ürün Cinsi, Tesiste Kullanılan Hammadde Cinsi, Miktarı, Hizmet Amaçları, Ülke Ekonomisi İçerisindeki Yeri, Önemi, Gerekliliği, Kurulu Tesislerin Tipi, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Tesisin Kullanım Sahası (Toplam Alanı, Tesisin Kurulu Bulunduğu Alan, Sosyal Ve İdari Bölümlerin Alanı Vb ), Yöreye Sağlayacağı Faydalar, Ekonomik Ömrü Gibi Hususların Ayrıntılı Açıklanması. I.1.1. Proje Konusu, Faaliyetin Tanımı, Ana Üretimi, Ürün Cinsi Mardin İli, Merkez İlçesi, Göllü Köyü, Fayz Mevkii, 385 Nolu Parselde kayıtlı 35.625 m 2 lik tapulu alanda Dicle Tarım Gıda Paz. Nak. İnş. Hayv. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme ve Gübre İşleme Tesisi işletilmesi planlanmaktadır. 4 adet Yumurta Tavuğu Kümesi, 1 adet Civciv Yetiştirme Kümesi, 1 adet Yem Üretim Ünitesi, 1 adet Gübre İşleme Tesisi, 1 adet Bakıcı evi ve 1 adet yumurta tasnifleme bölümü inşa edilmesi planlanmaktadır. 6.150 m 2 lik kapalı alanda inşa edilmesi planlanan 4 adet Yumurta Tavuğu Kümesinde toplam 525.000 adet tavuk, 1 adet Civciv Yetiştirme Kümesinde 125.000 adet civciv yetiştirilmesi planlanmaktadır. Ayrıca proje alanının 300 m 2 lik kısmında yumurta tasnifleme bölümü, 225 m² lik kısmında yem üretim ünitesi, 225 m 2 lik kısmında gübre işleme ünitesi ve 75 m 2 lik alanda bakıcı evi yapılması planlanmaktadır. 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı ÇED Yönetmeliği ve 30.06.2011 tarih ve 27980 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Ek-I ÇED Uygulanacak Projeler Listesi 20. Kümes Hayvanları ve Domuzun Yetiştirildiği Kapasitesi aşağıda belirtilen tesisler b. Tavuk veya Piliç Yetiştirme Tesisleri (Bir Üretim Periyodunda 60.000 adet ve üzeri tavuk, 85.000 adet ve üzeri piliç ve eş değeri diğer kanatlılar) kapsamında yer almaktadır. Yumurta tavukçuluğunda bir üretim periyodu 64 hafta ( 448 gün) olarak planlanmıştır. Bu şekilde yaklaşık 3 yılda yumurta tavukçuluğunda 2 üretim periyodu, civciv yetiştiriciliğinde 8 üretim periyodu gerçekleştirilecektir. Üretim dışında 3 yıl içerisinde 199 günde Kümes ve tesisin bakımı ve dezenfektesi yapılacaktır. Çalışacak personel sayısı 25 kişi olup, civarda sektöre yabancı olmayan yöre halkı istihdam edilecektir. I.1.2. Tesiste Kullanılan Hammadde Cinsi, Miktarı İşletmenin ilk aşamalarında Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nca ruhsatlandırılmış ve sertifikalandırılmış işletmelerden yarka temin edilecektir. Daha sonra tesiste civciv yetiştirilerek yarka üretilmesi de planlanmaktadır. Civcivler Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nca ruhsatlandırılmış ve sertifikalandırılmış damızlık işletmelerinin kuluçkahanelerinden temin edilecektir. BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 10

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU Tesiste bulunan tavuk ve civcivlerin yem ihtiyacı tesis içerisine kurulacak yem üretim tesisinden sağlanacaktır. Yem üretimi için gerekli olan hammaddeler proje sahibine ait tarım arazilerinden temin edilecektir. İşletmede her kümese ait otomatik yemlik sistemi mevcut olacak ve tesiste 2 adet 200 tonluk ham yem silosu bulunacaktır. Tesiste kullanılacak su Mardin İli Merkez İlçesi Çiftlik Köyü Köyaltı Mevkii nde Ömer Dönder e ait DSİ 10. Bölge Müdürlüğü nden alınan 02.02.2006 tarih ve 274 Form Numaralı 756 ton/gün kapasiteli yeraltısuyu Kullanma Belgesine sahip kuyudan yapılan sözleşme ile tesiste kullanmak üzere günlük 200 ton taşıma usulü ile temin edilecektir. Kümeslerde zorunlu olmadıkça ilaç kullanılmayacaktır. Kullanılan ilaçlar ise yumurtada kalıntı bırakmayacak türde ilaçlar olacak ve veteriner hekim denetiminde verilecektir. Vitamin katkıları yem rasyonları içinde toz formunda verilecektir. Yem içindeki vitaminler birim yem üretimi sırasında rasyonun çeşidine ve formülasyondaki dozajına bağlı kalarak, dozajlama ünitelerinden yem karışımının içine karıştırılacaktır. Yem içinde kullanılan vitamin oranları yasal sınırlar içerisinde olacaktır. I.1.3. Hizmet Amaçları, Ülke Ekonomisi İçerisindeki Yeri, Önemi, Gerekliliği Günümüzde tavukçuluk önemli bir endüstri sektörü olmuştur. Yumurta tavukçuluğu, insan beslenmesinde mükemmel bir gıda olan yumurtanın üretimi açısından çok önemli bir yetiştiricilik faaliyetidir. Çünkü yumurta, anne sütünden sonra insanın ihtiyacı olan tüm besin öğelerini bulunduran tek besin kaynağıdır. Yeni bir yaşamın özü olduğu düşünülecek olursa, besleyici değerinin yüksek olması hiç de şaşırtıcı değildir. Yumurta tüm besinler içerisinde en değerli proteini içermektedir. Sindirilebilirliği yüksektir, tamamına yakını vücut tarafından kullanılmakta ve vücut proteinlerine dönüşebilmektedir. Yumurta başlıca, A, D, E ve B grubu vitaminler olmak üzere diğer vitaminleri de önemli oranda içermektedir. Ülkemiz tavukçuluğu hayvancılığımız içerisinde en hızlı gelişen sektördür. Modern teknolojiyi uygulamada ileri ülkeler seviyesinde entegre tesislere sahiptir. 1950 den itibaren gelişmeye başlayan,1970 li yıllardan sonra ticari mahiyette işletmelere dönüşen tavukçuluk sektörü, 1980 den sonra damızlıkçı işletmelerin kurulmaya başlaması ve 1987 de Tarım Bakanlığınca Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu uygulaması ile bugün ülke ihtiyacının dışında oldukça büyük bir ihracat kapasitesine ulaşmış durumdadır. 2011 yılı sonu itibarı ile Tarım Bakanlığınca işletme-kümes numarası ve çalışma izni verilen 1.042 adet ticari yumurtacı, 9.164 adet ticari etlik ve 276 adet damızlık olmak üzere 10.482 adet kanatlı işletmesi mevcut olup,bu işletmelerde12.227 adet ticari etlik, 3.044 adet ticari yumurtacı ve 1.769 adet damızlık olmak üzere toplam 17.040 adet kümesle faaliyet göstermektedir.ayrıca79 adet kuluçkahane mevcuttur. Yumurta üretimi özellikle, Çorum, Kayseri, Afyon ile Bolu İllerimizde üreticiler kooperatif ve şirketleşme yoluyla güçlü birlikler oluşturmuşlardır. Yumurta üretiminde genellikle kapalı alandan daha çok yararlanmayı sağlayan kafes sistemi uygulanmaktadır. BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 11

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU Tablo 1 de 2002-2011 yılları Sofralık Yumurta Üretim Ve Tüketimine İlişkin Rakamlar verilmiştir. Tablo 1. 2002-2011 Yılları Sofralık Yumurta Üretim Ve Tüketimine İlişkin Rakamlar Yıllar Yumurta Üretimi (Milyon Adet) Nüfus (1000) Fert Başı Tüketim (Adet) 2002 11.555 69.000 167 2003 12.667 69.400 180 2004 11.056 69.800 155 2005 12.052 70.100 169 2006 11.734 70.300 162 2007 12.725 70.586 168 2008 13.191 71.517 165 2009 13.833 72.561 174 2010 11.841 73.722 176 2011 12.955 74.724 177 Not: Kişi başına yumurta tüketimi ihracat miktarı düşüldükten sonra hesaplanmıştır. Ülkemiz damızlık materyal bakımından genelde ithalatçı konumdadır. Yüksek verimli genotiplere sahip hatların geliştirilmesi için devletimizin, kanatlı sektörümüzün ve üniversitelerimizin daha fazla gayret göstermesi gerekmektedir. Tablo 2 de 2002 2008 yıllarına ait damızlık civciv ve yumurta ile kuluçkalık yumurta ithalat rakamları verilmiştir. Tablo 2. 2002-2008 Yılları Damızlık Civciv ve Yumurta İle Kuluçkalık Yumurta İthalatları Yıllar Etçi Damızlık Etçi Damızlık Yumurtacı Damızlık Kuluçkalık Hindi Civciv İthalatı Yumurta Damızlık Hindi Civciv Yumurtası İthalatı Civciv İthalatı İthalatı İthalatı 2002 1.453.576 11.007.690 490.894 23.597 1.848.000 2003 1.167.285 9.744.434 445.014 31.416 4.785.200 2004 1.120.239 10.399.366 464.456 25.700 6.519.200 2005 845.378 11.599.355 469.364 30.600 4.985.120 2006 1.174.122 4.276.901 499.270 0 3.236.900 2007 1.027.207 5.784.689 379.822 0 5.039.815 2008 1.729.310 5.077.858 525.082 14.560 4.745.135 Kaynak: TÜGEM Yumurta ihracatı 1980 yılından itibaren başlamıştır. İhracatta Orta Doğu ülkeleri başı çekmektedir. Tablo 3. 2002-2008 Yılları Kanatlı Yumurtası İhracat Kalemleri (Adet) Yıllar Sofralık Damızlık/ Kuluçkalık Toplam 2002 13.405.174 18.495.519 31.900.693 2003 75.634.913 48.430.617 124.065.530 2004 123.289.304 54.216.888 177.506.192 2005 105.274.000 67.211.863 172.485.863 2006 256.625.000 42.176.597 298.801.597 2007 760.023.000 40.000.000 800.023.000 2008 1.229.170.000 135.400.000 1.364.570.000 Kaynak: DTM,BESD-BİR,YUM-BİR BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 12

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU Ülkemizin artan nüfusuna bağlı olarak beyaz et ve yumurta talebinin artacağı, piyasa ve koşullarının uygun olduğu düşüncesiyle ve Türkiye nin hızla gelişen ve büyüyen yumurta ihracatı rakamlarının gelişmesine bağlı olarak Dicle Tarım olarak söz konusu yatırımı planlayarak Mardin İli Merkez İlçesinde söz konusu tarımsal hayvancılık yatırımını gerçekleştirmek üzere çalışmalarına başlamıştır. I.1.4. Kurulu Tesislerin Tipi, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Tesisin Kullanım Sahası (Toplam Alanı, Tesisin Kurulu Bulunduğu Alan, Sosyal Ve İdari Bölümlerin Alanı Vb ) Mardin İli, Merkez İlçesi, Göllü Köyü, Fayz Mevkii, 385 Nolu Parselde kayıtlı 35.625 m 2 lik tapulu alanda Dicle Tarım Gıda Paz. Nak. İnş. Hayv. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme ve Gübre İşleme Tesisi işletilmesi planlanmaktadır. 4 adet Yumurta Tavuğu Kümesi, 1 adet Civciv Yetiştirme Kümesi, 1 adet Yem Üretim Ünitesi, 1 adet Gübre İşleme Tesisi, 1 adet Bakıcı evi ve 1 adet yumurta tasnifleme bölümü inşa edilmesi planlanmaktadır. 6.150 m 2 lik kapalı alanda inşa edilmesi planlanan 4 adet Yumurta Tavuğu Kümesinde toplam 525.000 adet tavuk, 1 adet Civciv Yetiştirme Kümesinde 125.000 adet civciv yetiştirilmesi planlanmaktadır. Ayrıca proje alanının 300 m 2 lik kısmında yumurta tasnifleme bölümü, 225 m² lik kısmında yem üretim ünitesi, 225 m 2 lik kısmında gübre işleme ünitesi ve 75 m 2 lik alanda bakıcı evi yapılması planlanmaktadır. Ayrıca tesiste 2 adet 200 tonluk ham yem silosu da bulunacaktır. 35.625 m 2 lik proje alanı Tahir ÇİÇEK e ait tapulu arazi olup Dicle Tarım Gıda Paz. Nak. İnş. Hayv. San. ve Tic. Ltd. Şti. ye kiralanmıştır. Tapu ve Kira Sözleşmesi Ek-1 de sunulmuştur. Proje alanı içerisinde yapılması planlanan tesisler Ek 7 Vaziyet Planında verilmiştir. Proje sahasında inşa edilecek üniteler Tablo 4 de verilmiştir. Tablo 4. Proje Sahasında İnşa Edilecek Üniteler ÜNİTELER ALAN Kümes 6.150 m 2 Bakıcı Evi 75 m 2 Yumurta Tasnifleme Bölümü 300 m 2 Yem Üretim Ünitesi 225 m 2 Gübre İşleme Ünitesi 225 m 2 Fosseptik 13.12 m 2 Ölü Piliç Çukuru 100 m 2 Toplam İnşaat Alanı 7088,12 m 2 BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 13

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU I.1.5. Yöreye Sağlayacağı Faydalar, Ekonomik Ömrü Faaliyet kapsamında gerçekleştirilecek inşaat çalışmalarından başlayarak üretimin son aşamasına kadar kullanılacak hammadde ve işgücünün tamamı yörede yer alan kaynaklardan temin edilecektir. Dicle Tarım Gıda Paz. Nak. İnş. Hayv. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından Mardin İli, Merkez İlçesi, Göllü Köyü, Fayz Mevkii nde kurulacak olan tesiste 3 vardiya halinde 12 adet Bakıcı, 1 adet Veteriner Hekim, 1 adet Ziraat Mühendisi, 1 adet Güvenlik Görevlisi çalışacaktır. Ayrıca yumurta tasnif makinelerinde 10 kişi çalışacaktır. Buna göre tesiste işletme aşamasında toplam 25 kişi çalıştırılacaktır. İşletmenin ekonomik ömrü yaklaşık 20 yıl olarak öngörülmektedir. Bu süre boyunca gerekli bakım ve onarım çalışmaları ile tesis faaliyetine devam edebilecektir. Bu süre sonunda ise gerek piyasa koşulları gerekse şirket yatırım planlarına bağlı olarak faaliyet sürdürülebilecek veya sona erecektir. I.2. Projenin Fayda Maliyet Analizi Proje konusu tesisin toplam yatırım maliyeti Tablo 5 de verilmiştir. Tablo 5. İlk Yatırım Giderleri İş Kalemi Bedeli (2010 Yılı TL) Etüt-ÇED Giderleri 32.000 Kümes Maliyeti 3.100.000 Diğer Ünite Giderleri 2.597.000 Toplam 5.739.000 Projenin bedeli Tablo 5 e göre 5.739.000.00 TL olarak hesaplanmıştır. Tesisin işletme giderleri Tablo 6 da belirtilmiştir. Tablo 6. İşletme Giderleri (1 Üretim Dönemi) Gider Kalemi Birim Fiyatı Toplam Piliç yarka 16 aylık 9 TL/piliç 4.725.000 TL/dönem Civciv 0,7 TL/civciv 87.500 TL/dönem Yem 0,68 TL/kg 21.705.600 TL/dönem İlaç Bedeli 0.5 TL/dönem.adet 30.000 TL /dönem Personel Giderleri 980 TL/kişi.ay 441.000 TL/dönem Enerji Giderleri (elektrik) 5.000 TL/ay 75.000 TL/dönem Kira Bedeli 1.112 TL/Dönem Toplam 27.065.212 TL/dönem Tesiste 525.000 adet yumurta tavuğu bulunacak % 85 randımanla 446.250 adet/gün yumurta üretilecektir. Yumurta satışından elde edilen gelir; 0,20 TL/adet x 446.250 adet/gün x 448 gün/dönem = 39.984.000 TL /dönem BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 14

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU Ekonomik ömrünü tamamlamış tavuklar kesim için satılacaktır. Tavuk satışından elde edilen gelir ; 525.000 adet x 4.5 TL/adet = 2.362.500 TL/dönem Gübre satışından elde edilen gelir ise ; 650.000 adet kanatlı * 100 gr/gün gübre = 65.000.000 gr / gün = 65.000 kg / gün gübre elde edilmektedir. Gübre işleme ünitesinden 100 kg luk paketler halinde alınan gübreler; 65.000 kg / 100 = 650 paket /gün 650 * 30 TL = 19.500 TL/gün 19.500 TL * 448 gün/dönem = 8.736.000 TL /dönem Toplam Gelir = 39.984.000 TL /dönem + 2.362.500 TL/dönem + 8.736.000 TL/dönem = 51.082.500 TL/dönem 51.082.500 27.065.212 = 24.017.288 TL/dönem kar beklenmektedir. I.3.Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Proje Kapsamında Yer Alan; Kümes, Yem Deposu, Su Deposu, Fosseptikler, Personel Lojmanı, İdare Binası, Laboratuar, Ölü Çukuru, Gübre Depolama Vb. Tüm Ünitelerin Proje Alanında İşaretlenerek Gösterimi.), Genel Vaziyet Planı. (Tesislerin Projesine Uygun 1/500 Veya 1/250 Ölçekli Ölçekli Vaziyet Planı Rapor Ekinde Yer Almalıdır.) Proje alanı; Tahir ÇİÇEK e ait tapulu 35.625 m 2 lik arazi olup Dicle Tarım Gıda Paz. Nak. İnş. Hayv. San. ve Tic. Ltd. Şti. ye kiralanmıştır, Tapu ve Kira Sözleşmesi Ek-1 de sunulmuştur. 4 adet Yumurta Tavuğu Kümesi, 1 adet Civciv Yetiştirme Kümesi, 1 adet Yem Üretim Ünitesi, 1 adet Gübre İşleme Tesisi, 1 adet Bakıcı evi ve 1 adet yumurta tasnifleme bölümü inşa edilmesi planlanmaktadır. 6.150 m 2 lik kapalı alanda inşa edilmesi planlanan 4 adet Yumurta Tavuğu Kümesinde toplam 525.000 adet tavuk, 1 adet Civciv Yetiştirme Kümesinde 125.000 adet civciv yetiştirilmesi planlanmaktadır. Ayrıca proje alanının 300 m 2 lik kısmında yumurta tasnifleme bölümü, 225 m² lik kısmında yem üretim ünitesi, 225 m 2 lik kısmında gübre işleme ünitesi ve 75 m 2 lik alanda bakıcı evi yapılması planlanmaktadır. Tesiste 2 adet 200 tonluk ham yem silosu da bulunacaktır. Proje kapsamındaki kümesler, gübre işleme ünitesi, yem üretim ünitesi, yumurta tasnifleme bölümü, bakıcı evi,ham yem siloları, fosseptik, ölü çukuru, gübre depolama vb. tüm üniteleri gösteren genel Vaziyet Planı Şekil 2 de ve Ek-7 de sunulmuştur. BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 15

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU Şekil 1: Proje Alanı Vaziyet Planı BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 16

DİCLE TARIM GIDA PAZ. NAK YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU I.4. Yer Bulduru Haritası, Proje Alanı Ve Çevresinin Fotoğrafları Yer Bulduru Haritası Şekil 2 de, Proje Alanı Çevresinin Uydu Fotoğrafı Şekil 3 de ve Proje Alanı ve Çevresinin Fotoğrafları Şekil 4, Şekil 5 ve Şekil 6 da verilmiştir. Şekil 2: Proje Alanı Yer Bulduru Haritası BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 17

DİCLE TARIM GIDA PAZ. NAK YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU Şekil 3: Proje Alanı ve Çevresini Gösteren Uydu Fotoğrafı Şekil 4: Proje Alanına Ait Fotoğraflar BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 18

DİCLE TARIM GIDA PAZ. NAK YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU Şekil 5: Proje Alanına Ait Fotoğraflar Şekil 6: Proje Alanına Ait Fotoğraflar BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 19

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU I.5. Varsa, Projeye Konu Olan Bölgenin En Son Onaylı 1/1.000, 1/5.000, 1/25.000 Ölçekli Planlar (Aslı Gibidir Onaylı), Plan Notları, Lejand Paftasından Bir Örnek Ve Bu Planlar Üzerinde Herbir Tesis Yerinin Gösterimi. (İlgili İdaresinden, Faaliyet Alanının Ya Da Faaliyet Alanının Da İçinde Bulunduğu Alana Ait Onanlı İmar Planı Ve Çevre Düzeni Planı Bulunup Bulunmadığına Dair Yazının Alınarak Rapora Eklenmeli, Varsa Bu Planın/Planların Lejant Ve Plan Notları İle Aslının Aynıdır Kaşesi Vurulmuş Şekilde-; Onaylı Bir Planının Olmaması Durumunda Faaliyet İçin Kullanılacak Alan Ölçekli Harita Üzerinde Açıkça Gösterilmeli Ve Ayrıca Faaliyet Alanının Mücavir Alan Sınırları İçerisinde Olup Olmadığı Belirtilmelidir.) Proje alanı; Mardin-Siirt-Batman-Şırnak-Hakkari Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Tarım Arazisi sınırları içerisinde kaldığı görülmektedir. Proje alanı ile ilgili onaylı 1/1.000, 1/5.000 ve 1/25.000 Ölçekli Plan bulunmamaktadır. Proje alanı 3083 Sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanununa tabidir. 23.10.2012 tarih ve 9411 sayılı Mardin İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü yazısı ile proje alanına 3083 Sayılı Kanun kapsamında tarım dışı kullanma izni verilmiştir. 21.02.2013 tarih ve 2758 sayılı Mardin İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından Dicle Tarım Gıda Paz. Nak. İnş. Hayv. San ve Tic. Ltd. Şti. adına Göllü Köyü 385 parsel no lu taşınmaz üzerinde Tavuk Kümesi ve Yumurta Üretim Çiftliği için tarım dışı kullanım izni uygun görülmüştür. Tarım Dışı Kullanım İzni Ek-5 de sunulmuştur. Tesise ait 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı, Lejantı ve Plan Notları Ek-4 de, Tarım Dışı Kullanım İzni Ek-5 de sunulmuştur. I.6.Faaliyet Alanının Halihazır Harita Üzerinde İşaretlenerek Yakınında Bulunan Yerleşimlerin Belirtilmesi, Mardin İli, Merkez İlçesi, Göllü Köyü, Fayz Mevkii, 385 Nolu Parselde kayıtlı 35.625 m 2 lik tapulu alandır. Tesisin 3,45 km kuzeybatısında Göllü Köyü, 2,46 km güneydoğusunda Ortaköy (eski adıyla Gülharin Köyü) ve 2,97 km güneyinde Yaylı Köyü (Eski adıyla Kavs Köyü) bulunmaktadır. Proje Alanı ve Yakınında Bulunan Yerleşim Yerlerini Gösteren Harita Şekil 7 de verilmiştir. BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 20

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU Şekil 7: Faaliyet Alanı ve Faaliyet Alanının Yerleşim Yerlerine Olan Mesafesi I.7. Tesisin Kurulacağı Alanın Çevresinde Yer Alan Sanayi, Yerleşim Yerleri, Yetiştirilen Tarım Ürünleri, Orman Alanları Vb. İle İlgili Bilgiler. Tesisin 3.450 km kuzeybatısında Göllü Köyü, 2,460 km güneydoğusunda Ortaköy (eski adıyla Gülharin Köyü) ve 2,970 km güneyinde Yaylı Köyü (Eski adıyla Kavs Köyü) bulunmaktadır. Faaliyet alanı yakın çevresinde faaliyetten etkilenebilecek okul, hastane, yurt, kreş vb. gibi hassas yerleşimler bulunmamaktadır. Tesisin faaliyete geçmesi ile orman ve mera alanlarının elden çıkarılması sözkonusu değildir. Faaliyet alanı etrafında planlı alan ve su yüzeyi bulunmamaktadır. Proje alanı kuru tarım amaçlı olarak kullanılmıştır. Ek 6 da verilen Arazi Varlığı Haritasına göre proje alanı 1. Derece Önemli tarım arazisi, % 0-2 eğimde, derin Kırmızımsı Kahverengi Toprak ile kaplıdır. Şimdiki arazi kullanım şekli kuru tarımdır. Proje Alanının bulunduğu bölgede genellikle buğday, arpa, mısır, kırmızı mercimek üretimi yapılmaktadır. Faaliyet alanında komşu parsellere zarar vermeyecek şekilde çekme mesafesi bırakılacak, projeye uyulacak, alan tarımsal amacına uygun olarak kullanılacak ve çevrede yapılan tarımsal faaliyetlere zarar verilmemesi için gerekli tüm tedbirler alınacaktır. BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 21

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU I.8. Ulaşım Durumu Proje alanına ulaşım Şanlıurfa-Mardin Karayolundan sağlanacaktır. Şanlıurfa- Mardin karayolunda Göllü Köy ü ayrımına girildiğinde güneydoğu yönüne ayrılan köy yolundan proje alanına ulaşılacaktır. Şekil 8: Faaliyet Alanına Ulaşım I.9. Enerji Nakil Hatları. Tesiste gerekli olan elektrik enerjisi, mevcut şebekeden enerji nakil hattı çekilerek sağlanacaktır. I.10. Faaliyet Alanlarını Merkez Alan 1 Km lik Yarıçaplı Alanın İşaretlenmesi Proje alanını merkez alan 1 km lik yarıçaplı alanın işaretlendiği Topografik Harita Şekil 9 da verilmiştir. 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita ve Koordinatlar Ek 3 de verilmiştir. BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 22

DİCLE TARIM GIDA PAZ. NAK YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU Şekil 9: Faaliyet Alanını Merkez Alan 1 km lik Yarıçaplı Alanın İşaretlendiği Topografik Harita BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 23

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN VE PROJEDEN ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ VE BU ALANLAR İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI (*) (Proje için seçilen yerin ve projeden etkilenecek alanların ve ortamların, etkileyecek parametreler dikkate alınarak ayrı ayrı belirlenmesi,) (Proje için seçilen yerin ve projeden etkilenecek alanların-ortamların Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri ve Doğal Kaynakların Kullanımı) Proje yeri; Mardin İli, Merkez İlçesi, Göllü Köyü, Fayz Mevkii, 385 Nolu Parselde kayıtlı 35.625 m 2 lik tapulu alandır. Tesisin 3.450 km kuzeybatısında Göllü köyü, 2,460 km güneydoğusunda Ortaköy (eski adıyla Gülharin Köyü) ve 2,970 km güneyinde Yaylı Köyü (Eski adıyla Kavs Köyü) bulunmaktadır. Proje alanı yakın çevresinde faaliyetten etkilenebilecek okul, hastane, yurt, kreş vb. gibi hassas yerleşimler bulunmamaktadır. Tesisin faaliyete geçmesi ile orman ve mera alanlarının elden çıkarılması sözkonusu değildir. Proje alanı etrafında planlı alan ve su yüzeyi bulunmamaktadır. Proje alanı kuru tarım amaçlı olarak kullanılmıştır. Ek 6 da verilen Arazi Varlığı Haritasına göre proje alanı 1. Derece Önemli tarım arazisi, % 0-2 eğimde, derin Kireçsiz Kırmızımsı Kahverengi Toprak ile kaplıdır. Şimdiki arazi kullanım şekli kuru tarımdır. Proje alanı 3083 Sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanununa tabidir. 23.10.2012 tarih ve 9411 sayılı Mardin İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü yazısı ile proje alanına 3083 Sayılı Kanun kapsamında tarım dışı kullanma izni verilmiştir. 21.02.2013 tarih ve 2758 sayılı Mardin İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından Dicle Tarım Gıda Paz. Nak. İnş. Hayv. San ve Tic. Ltd. Şti. adına Göllü Köyü 385 parsel no lu taşınmaz üzerinde Tavuk Kümesi ve Yumurta Üretim Çiftliği için tarım dışı kullanım izni uygun görülmüştür. Tarım Dışı Kullanım İzni Ek-5 de sunulmuştur. Proje alanı Mardin-Siirt-Batman-Şırnak-Hakkari Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planına göre Tarım Arazisi sınırları içerisinde kaldığı görülmektedir. Tesise ait 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı, Lejantı ve Plan Notları Ek-4 de verilmiştir. Proje alanı ile ilgili onaylı 1/1.000, 1/5.000 ve 1/25.000 Ölçekli Plan bulunmamaktadır. Proje alanında 6.150 m 2 lik kapalı alanda 4 adet Yumurta Tavuğu Kümesi ve 1 adet Civciv Yetiştirme Kümesi, 300 m 2 lik kapalı alanda yumurta tasnifleme bölümü, 225 m² lik kapalı alanda yem üretim ünitesi, 225 m 2 lik kapalı alanda gübre işleme ünitesi ve 75 m 2 lik kapalı alanda bakıcı evi, 13,12 m² kapalı alanda sızdırmaz fosseptik, 100 m² kapalı alanda ölü piliç çukuru yapılması planlanmaktadır. Proje alanında yapılacak yapıların toplam kapalı alanı 7.088,12 m² dir. BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 24

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU Mardin-Siirt-Batman-Şırnak-Hakkari Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Plan Hükümleri Madde 8.3.9.6 ya göre Bu arazilerde tarımsal amaçlı yapılar yapılabilir. Çiftçinin barınabileceği yapı emsale dahil olup 75 m 2 yi geçemez. Tarımsal amaçlı yapılar için maksimum Emsal = 0,20 dir. Yapılaşma koşullarında bu plan hükmü dahilinde kalınacaktır. Toplam Kapalı Alanı: 7.088,12 m² < 7.125 m² ( Tapu Alanı 35.625 m 2 x 0,20 ) 2.1. Türler Ve Ekosistemler: Proje için seçilen yer ve etki alanı içindeki ekosistemler ve ekosistemlerdeki türler, Flora-fauna türleri, sınıflandırılması, yaşama ortamları (Beslenme veya üreme alanları), popülasyon yoğunlukları, (Uluslar arası sözleşmelerle endemik, nadir, nesli tehlikede,) tehlike dışı vb. kategorilerinin tablo halinde belirtilmesi (koruma altında olan türler varsa koruma taahhütleri ve alınacak önlemlerin belirtilmesi), Flora bilgilerinin TÜBİVES e göre verilmesi.(çalışmaların hangi tarihte kim tarafından yapıldığının belirtilmesi) FLORA Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Yukarı Mezopotamya Havzası,Mardin İli, Merkez İlçesi, GöllüKöyü, Fayz mevkii bitki coğrafyası bakımından İran-Turan Bölgesine girmektedir (E.A.:East Anatolia). Şekil 10 da grid sistem üzerinde Türkiye nin Fitocoğrafik bölgeleri, Şekil 11 de ise Güneydoğu Anadolu Fitocoğrafya Bölgesi nin Vejetasyon Formasyonları görülmektedir. Kısaltmalar: EUR.-SIB (EUX) : Avrupa-Sibirya Bölgesi (Öksin alt bölgesi); Col: Öksin alt bölgesinin Kolşik sektörü. MED. : Akdeniz Bölgesi (Doğu Akdeniz alt bölgesi); W.A. : Batı Anadolu bölgesi; T. :Toros bölgesi; A. : Amanus bölgesi IR.-TUR. : İran-Turanien Bölgesi; C.A. : İç Anadolu; E.A. : Doğu Anadolu (Mes:Mezopotamya) X. : Muhtemelen Avrupa-Sibirya bölgesinin Orta Avrupa/Balkan alt bölgesi - - - -> Avrupa-Sibirya penetrasyonları. --- -- --> Akdeniz penetrasyonları Proje alanı, Davıs in grid sistemi (Flora of Turkey and the East Aegean Islands) açısından bakıldığı zaman C-8 karesinde yer almaktadır. BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 25

DİCLE TARIM GIDA PAZ. NAK YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU Şekil 10 Türkiye Fitocoğrafya Bölgeleri (Davis P.H, Harper P.C. andhege, I.C. (eds.), 1971. Plant Life of South-West Asia. TheBotanicalSociety of Edinburgh) Şekil 11: Güneydoğu Anadolu Fitocoğrafya Bölgesinin Vejetasyon Formasyonları Açıklamalar: BO2 OM1 BD5 OM2 Güneydoğu Anadolu Ova Kermes Meşesi Ormanı (yer yer ağaçlı bozkır şeklinde) Güneydoğu Anadolu Dağ Bozkırı Doğu Anadolu Meşe Ormanı (yer yer ağaçlı bozkır şeklinde) BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 26

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU Proje alanı Fitocoğrafya Bölgesinin Vejetasyon Formasyonlarından Güneydoğu Anadolu Ova formasyonunda (BO2) yer almaktadır. Proje alanı ve çevresinin flora listesi oluşturulurken 10 ciltlik Flora Of Turkey And The East Aegean Island adlı kaynak kayıtları, TÜBİVES (Türkiye Bitkileri Veri Servisi) ve arazi gözlemleri dikkate alınmıştır. Proje alanı ve etrafı yoğun tarım yapılan ziraat alanlarından oluşmaktadır. Mardin İlinde TUBİVES verilerine göre toplam 65 familya ve 621 adet tür bulunmaktadır. Bu türlerden 61 adet tür endemik taksondur. Proje alanı mevcutta kültür bitkilerinin yetiştirildiği tarım alanları niteliğindedir. Proje alanının bulunduğu tapulu alan içerisinde daha önceden ziraat yapılmıştır. Bu proje kapsamında kümeslerin yapılacağı alanın tamamı ise tarım yapılan alan niteliğindedir. Alanda mevcutta tarım yapılmamakta ancak daha önceki dönemlerde kuru tarım yapıldığı proje sahibince belirtilmiştir. Faaliyet alanında flora ve fauna çalışması Biyolog Hayrettin Durmaz tarafından arazide yapılan çalışmalar ile belirlenmiştir. Arazi çalışmaları vejetasyon dönemi içerisinde Temmuz-2012 ve Ağustos-2012 aylarında birer gün olmak üzere yapılmıştır. Proje alanında yaban hayatı florası daha önce tarım alanı olarak kullanılması ve ilaçlama yapılması sebebiyle tahrip olmuş durumdadır. Proje alanında tarım yapılmayan alanlarda ya da yol kenarlarında sadece Fragiana Formasyonuna ait üyeler bulunmaktadır. Fragiana formasyonu bir alanda insan tahribatı sonucu oluşan formasyondur. Bu bitkiler endemik ve soyu tehlikede olan bitkiler değildir. Bunların haricinde sahada herhangi bir ağaç bulunmamaktadır. Ayrıca proje sahasının çevresinde de tarım alanları yoğun bir şekilde bulunmaktadır. Proje alanı etrafı da tarım yapılan alanlardan oluşmaktadır. Proje alanı etrafında mısır ve pamuk yetiştiriciliği yapıldığı gözlenmiştir. Proje alanının ve etki alanının gösterildiği topoğrafik harita aşağıda verilmiştir. BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 27

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU FLORA VE FAUNA Bölgesel İklim ve Yaban Hayatı Konusunda Literatür Araştırması Etüt Sahasının ve Büyüklüğünün Belirlenmesi Örnekleme İstasyonlarının Belirlenmesi Arazi Çalışmalarının Yapılması Sahada Tespit Edilen Türlerin Listeye Alınması LİSTE OLUŞTURULMASI Tespit Edilemeyen Türlerin Örneklerinin Toplanması Resimli Literatür Taraması Mikroskop Kullanarak Çiçek Formüllerinin Bulunması Bütün Türlerin Tespit Edilmesi Bern Sözleşmesine Göre İncelenmesi Flora Of Turkey'e Göre İnceleme Ekim ve Arkadaşlarına Göre İnceleme Red Data Book'a Göre İnceleme Cıtes Sözleşmesi Kuşların Him. Dair Sözleşme Şekil 12. Flora ve Fauna Çalışma İş Akım Şeması SONUÇLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 28

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU Proje Alanı ve Etki Alanındaki Flora Türleri Familya :Poaceae ( Graminae = Buğdaygiller ) Poaannua ( L. ) Pers. (Domuz Ayrığı, Ayrık Otu) Familya : Malvaceae ( Ebegümecigiller ) AlceasetosaBOİSS. ( Tıbbi Hatmi ) Familya : Lamiaceae StachyslongispicataBOISS. ( Dağ Çayı ) Teucriumpolium L. ( Acı ot ) Familya : Asteraceae ( Compositae = Papatyagiller ) Cichoriumintybus L. ( Hindiba ) SeneciovernalisWALDST. ( Ekin Otu ) Tragopogonlongirostis L. ( Teke Sakalı ) LactucaserriolaL. (Acu Marul) Familya : Scrophulariaceae ( Sıracaotugiller ) VeronicaviscosaBOİSS. ( Yavşanotu ) Verbascumorientale L. ( Sığırkuyruğu ) Familya : Fabaceae ( Baklagiller ) Galegaofficinalis L. ( Keçi Sakalı ) TrigonellastrangulataBOISS. ( Boy Otu ) Ononisspinosa L. ( Kayışkıran ) TrifoliumspeciosumWILLD. ( Yonca ) Familya : Boraginaceae ( Hodangiller ) Echiumitalicum L. ( Engerek Otu ) Familya : Caryophyllaceae ( Karanfilgiller ) Silene dichotomasubsp. dichotomaehrh. ( Nakıl ) Familya : Fagaceae ( Kayıngiller ) Quercus brantiilindley. (Kara Meşe ) Familya : Geraniaceae ( Turnagagasıgiller ) Erodiumacaule L. Herit. ( Dönbaba ) Familya : Oleaceae ( Zeytingiller ) Oleaeuropaea var. europaea L. ( Yenen Zeytin ) Familya : Papaveraceae (Gelincikgiller) PapaverglaucumBOSS. ( Gelincik ) Familya :Ranunculacece (Düğünçiçeğigiller) Ranunculusarvensis L. ( Düğün Çiçeği ) Familya : Rosaceae ( Gülgiller ) RubussanctusSCHREBER. ( Mora Dikeni) Familya : Apiaceae (Maydanozgiller ) Eryngiumcampestre L. ( Boğa Dikeni ) Scandixstellata BANKS. ( Kişniş ) BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 29

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU Familya : Brassicaceae (Turpgiller) AlyssummeniocoidesBOİSS. ( Kuduz Otu ) ErysimumcrassipesFİSCH&MEY. ( Şebboy ) Görüldüğü gibi alanın önceden kültür bitkileri yetiştirme alanı olması, ziraat yapılması ve tarım alanı olması sebebiyle proje alanı zengin bir flora çeşitliliğine sahip değildir. PROJE ALANI FOTOĞRAFI Yapılan floristik çalışma sonucunda tespit edilen türler aşağıdaki flora listesi tablosunda değerlendirilmiştir. Literatür olarak Red Data Book adlı kaynaktan ve Türkiye Bitkileri Veri Sisteminden (TUBİVES) yararlanılmıştır. Tabloda kullanılan kısaltmalar aşağıda açıklanmıştır. Habitat sınıfları ( X işareti sahada bulunduğunu göstermektedir.): 1-Orman 2-Maki 3-Frigana 4-Kültür Alanları 5-Kuru Çayır 6-Nemli Çayır, Bataklık ve Sulak Alan 7-Yol Kenarı 8-Kayalık BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 30

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU Nisbi Bolluk Sınıfları: 1-Çok Nadir 2-Nadir 3-Orta Derecede Bol 4-Bol 5-Çok Bol Tehlike Sınıfları : (IUCN Tehlike Kategorileri) EX:Tükenmiş (Extinct) EW:Doğada Tükenmiş (Extinct in thewild) CR: Çok Tehlikede (Crıiticallyendangered) EN: Tehlikede ( Endangered) VU: Zarar Görebilir (Vulnarable) LR: Az Tehdit Altında ( Lower risk) DD: Veri Yetersiz ( Data deficient) NE: Yeterince değerlendirilemeyen ( Not Evalueted) Endemizm : L B Y :Lokal endemik :Bölgesel endemik :Yaygın endemik BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 31

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU Tablo 7. Flora Liste Tablosu FAMİLYA TÜR TÜRKÇE İSİM YÖRESEL İSİM FİTOCOĞRA FİK BÖLGE HABİTAT NİSBİ BOLLUK ENDEM İZM (red data book) TEHLİKE SINIFI (red data book) 1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 L B Y Poaceae Poaannua Ayrık otu Domuz ayrığı - X X X X - - - - Malvaceae Alceasetosa Tıbbi Hatmi Hatmi D. Akd. X X X X - - - - Lamiaceae Stachyslongispicata Dağ Çayı Dağ Çayı D. Akd. X X X X - - - - Lamiaceae Teucriumpolium Acı Ot Acı Ot - X X X - - - - Asteraceae Cichoriumintybus Hindiba Güneyik - X X X - - - - Asteraceae Seneciovernalis Ekin Otu Ekin Otu - X X X - - - - Asteraceae Lactucaserriola Acı Marul Marul D. Akd. X X X - - - - Asteraceae Trapogoponlongirostis Teke sakalı Salsifi - X X X X - - - - Plantaginaceae Plantogomajorsubsp. Bağa Yaprağı Bağa yaprağı - X X X X - - - - İntermedia Scrophulariaceae Veronicaviscosa Yavşan otu Avr. Sib. X X X X - - - - Scrophulariaceaea Verbascumorientale Sığır Kuyruğu - X X - - - - Fabaceae Galegaofficinalis Keçi sakalı Avr. Sib. X X X - - - - Fabaceae Trigonellastrangulata Boy Otu Boy Otu Akd. X X X X X X X - - - - Fabaceae Ononisspinosa Kayışkıran Kayışkıran Akd. X X X X - - - Fabaceae Trifoliumspeciosum Yonca Yonca Avr. Sib. X X X X X X X - - - - Boraginaceae Alcannatinctoriasubsptinct Havaciva otu Eğlik Akd. X X X X - - - - oria Boraginaceae Echiumitalicum Engerek otu Engerek otu Akd. X X X X - - - - Caryophyllaceae Silene dichotomasupsp. Nakıl Nakıl - X X - - - - dichotoma Fagaceae Quercus infectoria Mazı meşesi Mazı meşesi Avr. Sib. X X X - - - - BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 32

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU Tablo 7. Flora Liste Tablosu(Devam) FAMİLYA TÜR TÜRKÇE İSİM YÖRESEL İSİM FİTOCOĞRA FİK BÖLGE HABİTAT NİSBİ BOLLUK ENDEM İZM (red data book) TEHLİKE SINIFI (red data book) 1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 L B Y Fagaceae Quercus brantii Kara Meşe Kara Meşe D. Akd. X X - - - - Geraniaceae Erodium acule Dönbaba Leylek ayağı Akd. X X X X - - - - Oleaceae Oleaeuropaea Yenen Zeytin Zeytin Avr. Sib. X X - - - - Papaveraceae Papaverglaucum Gelincik Kara gelincik - X X X X - - - - Ranunculaceae Ranunculusarvensis Düğün çiçeği Basur otu - X X X X - - - - Rosaceae Rubussanctus Mora Dikeni Avr. Sib. X X X - - - - Apiaceae Eryngiumcampestre Boğa Dikeni - X X - - - - Apiaceae Scandixstellata Kişniş Kişniş - X X - - - - Brassicaceae Alyssummeniocoides Kuduz Otu Kuduz Otu - X X X X - - - - Brassicaceae Erysimumcrassipes Şebboy Şebboy - X X X X - - - - BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 33

YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME VE GÜBRE İŞLEME TESİSİ NİHAİ ÇED RAPORU Tablo 8. Flora Liste Tablosu (Tubives) FAMİLYA TÜR ÖMÜR YAPI MİNİMUM YÜKSEKLİK (m) MAXİMUM YÜKSEKLİK (m) BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 34 ENDEMİZM (Tubives) ELEMENT Poaceae Poaannua Çok yıllık Ot 0 1830 End. değil - A2 Malvaceae Alceasetosa Çok yıllık Ot 500 700 End. değil D. Akd. A2 Lamiaceae Stachyslongispicata Çok yıllık Ot 125 1190 End. Değil D. Akd. A2 Lamiaceae Teucriumpolium Çok yıllık Ot 800 2500 End. Değil - A2 Asteraceae Cichoriumintybus Tek Yıllık Ot - 2500 End. Değil - A2 Asteraceae Seneciovernalis Tek Yıllık Ot 0 1400 End. Değil - A2 Asteraceae Lactucaserriola Tek Yıllık Ot 0 1500 End. Değil D. Akd. A2 Asteraceae Trapogoponlongirostis Çok yıllık Ot 0 2000 End. Değil Avr. Sib. A2 Plantaginaceae Plantogomajorsubsp. İki Yıllık Ot 300 300 End. Değil - A2 İntermedia Scrophulariaceae Veronicaviscosa Çok yıllık Ot 20 2100 End. Değil - A2 Scrophulariaceaea Verbascumorientale İki Yıllık Ot 0 1550 End. Değil - A2 Fabaceae Galegaofficinalis Tek Yıllık Ot 0 900 End. Değil Akd. A2 Fabaceae Trigonellastrangulata Çok yıllık Ot 0 2240 End. Değil - A2 Fabaceae Ononisspinosa Tek yıllık Ot 1000 2000 End. Değil Avr. Sib. A2 Fabaceae Trifoliumspeciosum Tek yıllık Ot 50 1100 End. Değil - A2 Boraginaceae Alcannatinctoriasubsptinct Çok yıllık Çalı 0 750 End. Değil Akd. A2 oria Boraginaceae Echiumitalicum Çok yıllık Ot 0 1200 End. Değil Avr. Sib. A2 Caryophyllaceae Silene dichotomasupsp. Tek yıllık Ot 0 800 End. Değil Akd. A2 dichotoma Fagaceae Quercus infectoria Çok yıllık Ot 0 1200 End. Değil Akd. A2 Fagaceae Quercus brantii Çok yıllık Ot 200 2100 End. değil Avr. Sib. A2 Geraniaceae Erodium acule Çok yıllık Ot 0 800 End. Değil Akd. A2 Oleaceae Oleaeuropaea İki Yıllık Ot 0 1950 End. Değil Akd. A2 Papaveraceae Papaverglaucum Tek Yıllık Ot 0 1400 End. Değil - A2 Ranunculaceae Ranunculusarvensis Çok yıllık Ot 100 2500 End. Değil - A2 Rosaceae Rubussanctus Çok yıllık K. Ağaç-Çalı 0 1250 End. Değil Avr. Sib. A2 Apiaceae Eryngiumcampestre Çok yıllık K. Ağaç-Çalı 0 1700 End. Değil D. Akd. A2 Apiaceae Scandixstellata Çok yıllık K. Ağaç-Çalı 50 1000 End. Değil Avr. Sib. A2 Brassicaceae Alyssummeniocoides Tek Yıllık Ot 100 2000 End. Değil Iran-Turan A2 Brassicaceae Erysimumcrassipes Cok Yıllık Ot 0 2100 End. Değil - BULUNDUĞU KARE (Tubives)

Prof. Dr. Tuna Ekim ve Arkadaşları tarafından hazırlanan '' Türkiye 'nin Bitkileri Kırmızı Kitabı, Ankara-2000'' adlı eserine göre yukarıdaki şekilde kategorilere ayrılan yaban hayatı flora türleri arasında nadir ve tehdit altında bulunan türler bulunmamaktadır. Hiçbir tehlike sınıfına girmediği için tabloda '' - '' konularak gösterilmiştir. Tehlike kategorileri 1994 yılında yayınlanan IUCN tehlike kategorileri kullanılarak belirlenmiştir. Ayrıca tespit edilen bu türler 20.02.1984 tarih ve 18318 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ve 5 Mart 1998 de revize edilen Bern Sözleşmesine göre de incelenmiştir. Koruma altına alınan bu türler arasında yukarıda bulunan türler bulunmamaktadır. Flora türleri TUBİTAK tarafından hazırlanan Türkiye Bitkileri Veri Sistemine (TUBİVES) göre incelenmiş ve endemik türe rastlanmamıştır. TUBİVES e göre proje alanı C8 karesinde yer almaktadır. Tespit edilen türlerin tamamı ot formundadır. Tek ve çok yıllık bitkilerdir. Bu formları büyük kısmı proje alanı etrafında yaygın olarak bulunmaktadır. Proje alanı tapu sınırlarında da bu türler mevcuttur. Yukarıda belirtilen türlerden endemik ve eksotik bitki türlerini tesbit etmek için ayrıca Davis'in "Flora of Türkey and East Acgean Islands" (1965-1988) adlı eserine başvurulmuştur. Proje alanında Endemik ve Eksotik bitki türlerine rastlanmamıştır. Ayrıca proje alanı ve çevresinde önemli bitki alanları, koruma statüsüne haiz bir alan bulunmamaktadır. Proje alanı çevresinde doğal göl, akarsu, dere, sazlık ve bataklık benzeri sulak alanlar ve ekosistem yapıları bulunmamaktadır. Proje alanından herhangi bir sulak alana atıksu deşarjı sözkonusu olmayacaktır. Proje mevcut yola cephe olup inşaat aşamasında çok kısa mesafede stabilize yol kullanılacağı için oluşacak tozun çevre florasına zarar vermeyeceği düşünülmektedir. Kullanılacak bu yol ve hafriyat aşamasında sökme işlemi sırasında toz oluşumunu önlemek için su ile spreyleme yapılacaktır. Mardin İli sınırları içerisinde tescil edilmiş sulak alan bulunmamaktadır. Projenin işletme aşamasında koku oluşumunu önlemek için kapalı ve sızdırmaz ölü piliç çukuru oluşturulacaktır. Bu çukurun düzenli olarak bakımı ve ilaçlaması yapılacaktır Bu bitki türleri projenin arazinin hazırlanması aşamasında ortadan kalkacaktır. Ancak bu türler yukarıda belirtildiği gibi soyu tehlikede olan, koruma altına alınan ve endemik olan türler değildir. Bu türler kozmopolit olup geniş yayılıma sahip türlerdir. Flora hazırlanmasında kullanılan diğer literatür kaynakları raporun sonunda Kaynaklar adlı bölümde verilmiştir. BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 35

FAUNA Proje sahasının faunası, arazi gözlemleri sonucu ortaya çıkarılmıştır. Fauna türlerinin tespiti için yapılan çalışma sadece proje alanını değil, floristik çalışmada olduğu gibi 1 km yarıçapında bir alan belirlenerek yapılmıştır. Fauna tespit çalışması floristik çalışma ile aynı dönemde Hayrettin Durmaz tarafından yapılmıştır. Daha sonra listedeki türlerin değerlendirilmesi, tehlike kategorilerinin belirlenmesi, koruma altına alınan türlerin belirlenmesi amacıyla Kaynaklar adlı bölümde belirtilen literatürlerden faydalanılmıştır. Ayrıca yapılan literatür taraması sonucunda fauna türleri hakkında herhangi bir bilgiye rastlanmamıştır. Arazi gözlemleri ve halkın deneyimi sonucu tespit edilen fauna türleri liste halinde Tablo 9 da verilmiştir. Tablo 9. Proje Alanı Fauna Listesi CLASİS FAMİLYA TÜR TÜRKÇE İSMİ Insecta Julidae Julusterrestris Kırkayak Insecta Scolopendridae Scolopendramorsitans Adi çiyan Insecta Gryllidae Gryllotalpagryllotalpa Dana burnu Insecta Termitidae Leucetermeslucifagus Siyah termit Insecta Calopterygidae Calopteryxsyriaca Kız böceği Insecta Libelluidae Libelluladepressa Yusufçuk böceği Insecta Coccinellidae Coccinellaseptempunctata Uğur böceği Insecta Vespidae Vespagermanica Eşek arısı Aves Corvidae Corvuscornix Leş kargası Aves Passeridae Passerdomesticus Serçe Aves Sturnidae Sturnusvulgaris Sığırcık Aves Columbidae Streptopeliaturtur Üveyik TOPLAM 12 12 12 Nadir ve Nesli Tehlikeye Düşmüş Türler ve Bunların Yaşama Ortamları, Bunlar İçin Belirlenen Koruma Kararları, Proje alanının hazırlanması ve inşaat aşamalarında zarar görebilecek flora-fauna türleri (endemik, nesli tehlikede türler vb.) proje için seçilen yer ve etki alanında bulunan tür popülasyonlarının etkilenmesi 20.02.1984 tarih ve 18318 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan ve 5 Mart 1998 de revize edilen Avrupa nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi diğer adıyla Bern Sözleşmesine göre arazide gözlenen fauna türleri incelenmiş ve koruma altına alınan türler bulunmamaktadır. Mardin İlinde 2012-2013 Yılı Merkez Av Komisyonu kararlarına ve sonraki yıllarda yayınlanan kararlara uyulacaktır. BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 36

Bu türlerden Sturnus vulgaris Ek-2 Merkez Av Komisyonunca Yasaklanan türler arasında yer almaktadır. Passer domesticus, Sturnus vulgaris ve Corvis cornix türleri Ek-3 Merkez Av Komisyonunca avına belli edilen sürelerde izin verilen av hayvanları arasında yer almaktadır. Proje alanında ve çevresinde 2012-2013 tarihlerinde avlanmak Merkez Av Komisyonu Ek-4 e göre yasaklanmıştır. Merkez Av Komisyonu kararlarına göre, 4915 Sayılı Kanunun 12. maddesi çerçevesinde özel kanunlarla avlanmanın yasaklandığı sahalardan Tabiatı koruma alanları, milli parklar, tabiat parkları ve özel çevre koruma bölgeleri proje alanı ve çevresinde bulunmamaktadır. Proje alanı, 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarakyürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği EK V Duyarlı Yöreler listesindeyer alan ( 1.Ülkemiz Mevzuatı uyarınca korunması gerekli alanlar / 2.Ülkemizin taraf olduğuuluslar arası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli alanlar / 3. Korunması gerekli alanlar)sahalarda bulunmamaktadır. İşletme ve inşaat aşamasında 2872 saylı Çevre Kanunu ve bu kanuna istinaden çıkarılmış olan yönetmeliklere, 4914 Sayılı Kara Avcılığı Kanunu ve bu kanuna istinaden çıkarılmış yönetmeliklere, Sulak Alan Yönetmeliği ve Bern Sözleşmesi hükümlerine uyulacaktır. Proje sahibi tarafından hem inşaat hem de işletme aşamasında proje alanında avlanmaya izin verilmeyecektir. Proje kapsamında hafriyat sırasında ortaya çıkacak olan bitkisel toprak iletme içerisinde peyzaj amaçlı kullanılmak üzere depolanacaktır. Avrupa peyzaj sözleşmesi kapsamında doğal yapının korunması için gerekli çalışmalar yapılacaktır. Bu türlerin korunması için personel eğitilecek ve zarar verilmemesi için sahaya uyarı tabelaları asılacaktır. Sözkonusu türlerin saha ve çevresinde görülmesi halinde zarar verilmeden sahadan uzaklaştırılması için gerekli çalışmalar faaliyet sahibi tarafından yapılacaktır. Sahada faunaya yönelik bütün koruma tedbirleri faaliyet sahibi tarafından takip edilerek uygulatılacaktır. Proje ömrü 20 yıl olarak planlanmıştır. Proje ömrünü tamamlandığında muhtemelen yapılar yenilenerek işe devam edilecektir. Yenileme veya işin sonlandırılması durumunda eski ve kullanılamayacak hale gelen yapılar, makine ve ekipmanlar ilgili mevzuata uygun olarak bertarafı sağlanacak ve proje alanı tekrar tarım alanı haline getirilecektir. BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 37

2.2. Jeolojik Özellikler Bölge, jeolojik süreç içerisinde önemli tektonik olaylara maruz kalmıştır. Bunun sonucunda pek çok tektonik yapı gelişmiştir. Gelişen bu yapıların Anadolu levhası ve Arap levhalarının Üst Kretase den günümüze kadar birbiriyle olan karşılıklı hareketlerinin sonucudur. Bölgedeki en önemli kıvrımlanma olayı Orta-Üst Miyosen döneminde Arap ve Anadolu levhalarının çarpışması sonucunda meydana gelmiştir. Bu kıvrımlanma sonucu yaşlı birimler birlikte kıvrımlanmış ve bölgenin bu gün ki kıvrımlı topoğrafyasını meydana getirmiştir. Proje alanı, Arap bloğu üzerinde bulunan Bitlis Kenet kuşağı üzerinde yer almaktadır. Bitlis Kenet kuşağı (Güneydoğu Anadolu Bindirmesi) boyunca devam eden K- G yönlü sıkışmalar Üst Pliyosen e kadar kuzeyden gelen bindirmeler ve bindirme önünde Arap Plakasında gelişen kıvrım eksenleri D-B yönlü kıvrımlanmalarla karşılaşmıştır. Bu sıkışma kıvrım eksenleri D-B yönünde uzanan kıvrımlanmalar ve bindirmelerle karşılaşamaz duruma gelince Üst Pliyosen de makaslama kırıkları şeklinde sağ yönlü Kuzey Anadolu Fayı (KAF) ve Doğu Anadolu Fayı (DAF) oluşmaya halen devam etmekte olup, bu faylar Türkiye nin depremselliğinde çok etkin olarak rol almaktadırlar. Bölgede yaşlıdan gence doğru Prekambriyen yaşlı Mizan Grubu, Orta-Üst Devoniyen yaşlı Meydan Formasyonu, Alt Permiyen yaşlı Cırrık Kireçtaşları, Alt Oligosen-Üst Eosen yaşlı Ahlat Formasyonu, Pliyosen yaşlı Zırnak Formasyonu, Kuvaterner yaşlı Muş Ovası Formasyonu ile Kuvaterner -güncel- yaşlı genç alüvyonlar mostra vermektedir. Stratigrafik Jeoloji PliyoKuvaterner Alüvyon: Senklinal ve sübsidans alanlarda oluşmuş Pliyo-Kuvaterner e ait çakıl, iri çakıl, kum ve kilkarışımı zayıf kil ve karbonat çimentolu, tabakalanma göstermeyen yer yer diyajenez geçirmiş konglomera seviyeleri ihtiva eden küskülük klasında ve geçirimli özelliktedir. Kalınlığı 120 m - 150 m arasındadır. PliyoKuvaterner Bazalt: Volkanitler; dış rengi grimsi siyah olup, taze kırılma yüzeylerinde lup yardımı ile bakıldığında olivin-ojit kristalleri gözlenebilmektedir. Taze kırılma yüzeyi gri-açık gri, çoğunlukla siyahtır. Birim çok yerde gaz boşluklu yapıdadır, boşluklar büyük çoğunlukla Kalsit dolguludur.volkanizmanın genel olarak fisur tipli, yeni çatlaklardan çıkan bir volkanizma olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle kalkan tipinde bir morfoloji sunduğu ve patlatmalı bir volkanizma olmadığı düşünülmektedir. Kayaçlar porfirik dokulu, yer yer gaz boşlukludur. BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 38

Fars Formasyonu: Mio-Pliyosen yaşlı Fars Formasyonu; altta ince taneli çakıltaşı ile başlar, kum ve kil matriksli çakıllar kuzeydeki Guleman ve Maden gruplarından, ayrıca Midyat Grubundan ve Lice formasyonundan kaynaklanmıştır. Bu seviyedeki tane boyları 1-2 cm civarında olup seyrek olarak 10 cm kalınlığına ulaşmaktadır. Konglomera seviyesi üzerine kaba kum taşları gelmektedir. Kumtaşları içerisinde merceksel konglomeratik seviyeler izlenir. Kumtaşları çapraz tabakalanma sunar. Bunların üzerine ince taneli plaj kumunu andıran kumtaşı seviyeleri gelir. Birim bu haliyle karasal kırıntılardan ibarettir. Yer yer marn seviyeleri gözlenir. Birimin genel rengi grinin tonları şeklindedir. Formasyonun üst kesimleri flüvyal çökelim izleri taşımaktadır. Kumtaşı- Kiltaşı-Çakıltaşı seviyelerinin monoton ardalanması ile devam eden ve fosil yönünden fakir olan Fars Formasyonu alttaki formasyonla diskordans oluşturur. Hoya Formasyonu: Alt Miyosen yaşlı Hoya Formasyonu, Güneydoğu Anadolu dan mostra verdiği yerlerde krem, bej, pembemsi gri renkli kırılgan, ince-çok kalın yer yer som tabakalı, fosil içerikli resif/bank tipi kireçtaşlarından oluşur. Genelde alacalı renkli, kötü boylanmış Midyat Grubu kireçtaşı çakıllarını ve bloklarını içeren bir taban konglomerası ile başlamaktadır. Germik Formasyonu: Yörede geniş alanlarda yüzeylenen bu birim Orta Eosen-Oligosen yaşlı olup, Midyat Formasyonu üzerinde uyumsuz olarak bulunmaktadır. Kırmızı renkte konglomera, kumtaşı, marn litolojisi sunan bu birim genel olarak lagüner ortamda oluştuğu için yoğun olarak jips ve anhidrit içerir ve birim içerisinde yer yer evoporit katkısı gelişmiştir. Bu formasyondan beslenen kuyu ve kaynakların suları çoğunlukla aşırı miktarda sülfatlıdır. Mardin Grubu Kireçtaşları: Bu birim krem, kirli beyaz renkli kireçtaşı, tebeşirli kireçtaşı litolojisindedir. Genel olarakoyuklu, boşluklu, karstik olan Mardin Grubu Aspiyen-Alt Turoniyen yaşlıdır. Yapısal Jeoloji Arap bloğunun üzerinde yer alan bölgenin dağlık olan kuzey kısmında tabakalanma 35º-45º ile güneydoğuya eğimli, bazen dik kıvrımlı, yer yer faylıdır. Ovalık kesimde ise tabakalar az eğimli, yatay ve yayvan kıvrımlıdır. Eski formasyonların yer aldığı kuzey kesim yapısal yükselim alanına ovalık karakterdeki güney kesim yapısal alçalımlı alanına denk gelmektedir. Tesislerin yeri ve yakın çevresini ihtiva eden genç çökellerle kaplı alçalım alanında tabakalar yataya yakın konumdadır. Bu bölgede önemli bir fay veya süreksizlik gözlenmemiştir. Kaba konglomera ve kireçtaşı karstik özellik göstermektedir bununla birlikte marn, kiltaşı ve kumtaşı seviyeleri geçirimsizdir. Genelde üstte konglomera seviyeleri hakimdir. Ancak kıyı şelf bölgesinde oluşan bu kesimde litolojiler arasında düşey ve yanal fasiyes değişiklikleri ve giriklikler mevcuttur. BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 39

2.3. Hidrojeolojik Özellikler: Yer Altı Su Kaynaklarının Mevcut Ve Planlanan Kullanımı, Faaliyet Alanına Mesafeleri Ve Debileri. Bu Kaynakların Özellikleri, Hangi Kaynağı Besledikleri Vb. Hakkında Detaylı Bilgi Verilmesi Ve Bu Kaynakların 1/25000 Ölçekli Topografik Harita Üzerine İşaretlenmesi Mardin İli nde Kızıltepe İlçesi nin kuzey ve kuzeybatısında 3.000 dekarlık bir alanda yeraltı suyu rezervi bulunmakta olup, bu suyun toplam rezervi 13.106 m³/yıldır. Bu yeraltı suyu havzasında açılan yaklaşık 1.500 adet derin kuyu ile tarım arazileri sulaması ve içme suyu olarak kullanılmaktadır. Söz konusu yeraltı suyu Kızıltepe Ovası nda sığ derinlikler halinde olup, su yüzeylerinin rejimi tamamen yerel özelliklere bağlıdır. Yeraltı suyunun beslenmesi genellikle yağıştan ve yüzeysel akıştan yeraltına sızma ile boşalım ise kaynaklar, yüzeysel su akışı besleme ve yapay çekim ile oluşmaktadır. Mardin İli nde yeraltı sularının doğal drenaj sistemleri bazalt ve kalker akifer için farklıdır. Bazalt akifer drenaj alanı Karacadağ dan Mazıdağı ve Derik İlçesi nin bir kısmına kadar olan alandır. Kalker akifer drenaj alanı ise ilin diğer bölümünün tümünü oluşturan ve Midyat formasyonu olarak adlandırılan alandır. Proje Alanı, Mardin Kızıltepe Ovası ndadır. Ova uzun dönemler içerisinde çeşitli etkilerle taşınan alüvyal malzemelerin çapraz tabakalanması ile oluşmuş ve yüzey sularının beslemesi ile yeraltı suyu taşıyan akiferler haline gelmiştir. Ova, DSİ tarafından yeraltı suyu işletmesine açılan havzalar içerisinde yer almaktadır. 167 sayılı Yeraltı Suları Hakkındaki Kanun ile 10 m den derin kuyular için yeraltı suyu arama ve kullanma belgesi alınması zorunludur. Projenin kazı derinliğinin en fazla 3 m olacağı düşünüldüğünde inşaat döneminde yeraltı suyunu olumsuz etkilenmesi söz konusu değildir. Mardin İli nde yeraltı sularından içme, kullanma ve sulama amacıyla faydalanılmaktadır. Mardin İli nde jeotermal kaynak olarak Dargeçit İlçesi ndeki Ilısu Nehri nin karşısında ılıcalar bulunmaktadır. Proje alanına mesafesi yaklaşık 100 km olduğu için herhangi bir etki beklenilmemektedir. 2.4. Hidrolojik Özellikler: yüzeysel su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı, dere, akarsu, göl, baraj vb., özellikle içme ve kullanma suyu temin edilen yüzeysel su kaynaklarına olan mesafelerinin ayrı ayrı belirtilmesi ve debileri, bu kaynakların özellikleri, hangi kaynağı besledikleri vb. hakkında detaylı bilgi verilmesi, ve bu kaynakların 1/25000 ölçekli topoğrafik harita üzerine işaretlenmesi, Proje alanı 2,3 km kuzeybatısında Çakıl Kuru Deresi, 1,03 km güneyinde Çırkanmır Kuru Deresi, 2,8 km güneydoğusunda Çakıl Kuru deresi yer almaktadır. Proje alanı çevresinde yer alan mevsimsel ve sürekli akış gösteren dere yataklarına hiçbir şekilde müdahale edilmeyecek, katı ve sıvı atık atılmayacak, malzeme doldurulmayacak, malzeme temin edilmeyecektir. Doğal akışları değiştirilmeyecektir. Dere yatağı üzerinde yol geçişi sağlanması durumunda uygun kesitte sanat yapısı yapılarak geçiş sağlanacak ve DSİ 10. Bölge Müdürlüğü nden görüş alınacaktır. BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 40

Proje alanı; 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği 16.- 20. maddesinde tanımlanan içme ve kullanma suyu temin edilen kıta içi yüzeysel su havzalarında kalmamaktadır. 167 sayılı Yeraltı Suları Hakkındaki Kanun, 2872 Sayılı Çevre Kanunu, Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği, Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik, 09.09.2006 tarih ve 26284 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Başbakanlık Genelgesi ve ilgili diğer mevzuatın ilgili hükümlerine uyulacaktır. 2.5. Doğal Afet Durumu. Mardin Bölge sınırlarında Bitlis Masifinin güneyinde ardı ardına gelen eden zoojen ve pelajik kalker, marn ve arjilli serilerle detritik gre çökelleri binlerce metre kalınlıkta birbiri üzerine yığılmıştır. Bu muazzam yığılma çökelme havzasının devamlı surette çökmesi ile mümkün olabilmiştir. Çökeller arasında tespit edilen gre, konglomera ve hafif diskordanslar daha kuzeydeki metamorfik hareketlerine tabi olarak litolojik değişiklikleri meydana getirmiştir. Kıvrık sisitemlerinin ekseriya antiklinal şeklinde oluşması bölgeye çok karakteristik bir bünye arz eder. Mardin Bloku nun kuzeyinde uzanan subsidans havzasında birbirini takip eden yönleri önce NB SE, daha sonra batıya doğru SB NE istikametini kenar kıvrımlarının ekserisi monoklinal sistemde antiklinal ve senklinallerden ibarettir. Kenar kıvrımlarının yön değiştirmelerinin sebebi daha kuzeyde bu kıvrımları doğuran Bitlis Masifinin virgasyonundan ileri gelmektedir. Aynı zamanda virgasyonun diğer bir sebebini ön ülke rolünde olan Arap Blokunun eperon ve girintilerinde aramak gerekir. Kenar kıvrımları biri doğuda Cilo Dağlarında, diğeri bölgemizin hemen kuzeyinde Hacertun Dağında önemli eksen yükselmeleri sayesinde bölgenin en derin kesintilerini görmek mümkündür. Bu iki yükselim arasındaki sahada, geniş bir senklinal depresyonu mevcuttur. Dipten gelen dikey hareketlerin rijit kalker tabakalarını yükselim bölgelerinde kademeleştirdiği Körkandil, Hacertun Dağ, Cudi ve Katimehenk Dağlarında tespit edilmiştir. Epirojenik hareketlerin en bariz örnekleri bölgemizde Espandika, Kentalan ve Garzan istikametinde görülmektedir. Antiklinallerin kırılma yönlerindeki faylar çok derinlere kadar iner. Kentalan ve Sadak antiklinali kuzey cephelerinde faylarla sınırlanmış ve hatta Kentalan antiklinali kısmen kuzeye itilmiş dip kıvrımsı arz eder. Güneye gittikçe antiklinaller daha domumsu olup, fay tesirleri azalır. Gercüş antiklinalinin güney flankındaki fay sistemi doğuya doğru büyür. Hermis ve Kerbent antiklinallerini sınırladıktan sonra Fındık Dağı antiklinalinden Cudi Dağı bindirmesine vasıl olur. Gene epirojenik hareketlerin tesirleri aynı antiklinallerde dubl deversmanla kendini göstermektedir. Kentalan ve Garzan antiklinalleri aslında aynı eksenli bir kıvrım sistemi olup, Kurtalan nın güney batısında N S istikametinde bir fayla birbirinden ayrılmış ve Kentalan antiklinali kuzeye Reşan Dağı üzerine bindirmesine rağmen, Garzan güneye devrik bir antiklinal meydana getirmiştir. BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 41

Kenar kıvrımlarının Siirt in güney doğusunda çok sıkışmış ve fazlaca falyanmış ve hatta senklinallerinin çoğunun yatık birer izoklinal şekil almasına karşılık Diyarbakır Ovası etrafında antiklinal eksenlerin birbirinden uzaklaşarak yelpazevari yayılmalar teşkil ettikleri görülür. Siirt in güney doğusundaki sıkışmalar güneydeki Arap Platformunun çok yakın ve muhtemelen Diclenin hemen güneyinden geçtiğine işaret etmektedir. Diyarbakır Ovasında yapılan gravimetrik jeofizik haritası, Arap Platformunun Diyarbakır Ovasının altına girdiğini ve böylelikle kıvrım sistemlerinin yelpazevari ayrılmalar yaptığını göstermektedir. Özellikle Arap Platformunun Karacadağı etrafında bir yükselim gösterdiği, bu eski blokun İran dan ve Irak tan gelen sübsidans havzası ile sınırlarındaki fraktürlerden çıkan genç akıntılardan anlaşılır. Proje Mardin ilinin Merkez ilçesinde bulunmaktadır. Etüt alanı afet alanında bulunmamaktadır. İnceleme alanı ve yakın çevresinde aktif heyelan olayları, kaya düşmesi, feyezan gibi duraysız bir arazi kesimine rastlanılmamıştır. Saha içinde bataklık gibi zeminden kaynaklanan ve zemin ıslahı gerektirecek herhangi bir kesim yoktur. Proje alanı, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasına (1996) göre 3. derece deprem kuşağı içinde yer almaktadır.projelendirmede Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelikte belirtilen şartlara ve Deprem Yönetmeliği ne uyulacaktır. Şekil 13.Mardin İli Deprem Haritası 2.6. Toprak Özellikleri. Proje alanı kuru tarım amaçlı olarak kullanılmıştır. Arazi Varlığı Haritasına göre proje alanı 1. Derece Önemli tarım arazisi, % 0-2 eğimde, derin Kireçsiz Kırmızımsı Kahverengi Toprak ile kaplıdır. Şimdiki arazi kullanım şekli kuru tarımdır. proje alanı 1. Derece önemli tarım arazisidir. Proje alanının bulunduğu Kızıltepe ilçesinde kireçsiz kahverengi orman toprakları 2.689 ha alanı kaplamaktadır. Kireçsiz Kahverengi Orman Toprakları: A(B)C Profilli topraklardır. A Horizonu iyi oluşmuş gözenekli bir yapısı vardır. (B) horizonu zayıf oluşmuştur. Kahverengi veya koyu kahverengi, granürler veya yuvarlak köşeli blok yapıdadır. (B) horizonunda kil birikimi yok BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 42

veya çok azdır. Horizon sınırları geçişli ve tedricidir. Kireçsiz kahverengi orman toprakları genellikle yaprağını döken orman örtüsü altında oluşur. 2.7. Tesisin kurulacağı yöredeki meteorolojik veriler; Meteorolojik Durum: Meteorolojik özelliklerin açıklanması bölgenin genel ve lokal iklim koşulları, basınç, sıcaklık, yağış, nem, buharlaşma dağılımları, bölgenin sayılı günler (Kar yağışlı günler, kar örtülü günler, sisli günler) dağılımı, bölgenin rüzgar dağılımı (Esme sayıları ve esme hızlarına göre mevsimlik ve yıllık rüzgar diyagramları, hızlı rüzgarlar), belirtilen tüm bu başlıkların grafiksel olarak desteklenmesi ve en yakın Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar Gözlem kayıtlarından faydalanılarak hazırlanması.), yer altı ve yerüstü tesislerin standart zamanlarda gözlenen en yüksek yağış değerlerine göre planlanması. a)bölgenin Genel İklim Şartları Mardin İli Akdeniz iklimine benzer özellikler taşır. Yazlar çok sıcak ve kurak, kışları ise bol yağışlı ve ılımandır. Mardin de kış mevsiminde oluşan yüksek basınç alanı kış aylarında soğuk geçmesine yol açar. Bir yandan güneydeki çöl ikliminin etkisi altında bulunması (Basra Alçak Basıncı), diğer yandan kuzeydeki yüksek dağların serin hava kütlelerinin bölgeye girmesine mani olması sebebiyle ilin ovalık kesiminde yazlar çok sıcak geçer. İlin kuzey kesiminde zaman zaman kara iklimine benzer özellikler görülür. Mardin in iklimini ova ve dağ kesimi olarak iki şekilde değerlendirmek mümkündür. İki kesimdeki farlılık yağış, sıcaklık ve rüzgar değerlerinde ortaya çıkar. Ova kesiminde yazlar çok sıcak geçer, kışlar ise ılıman ve yağmurludur. Bu kesimde az miktarda ve kalıcı olmayan kar yağışları görülür. Dağ kesiminde ise yazları ovaya nispeten daha serin, kışlar ise şiddetli rüzgar, bol yağmur ve kar yağışlı geçer. Mardin, ilçeleri ve komşu illerden rüzgar hızının ve yağış miktarının yüksekliği; nem ve sıcaklık değerlerinin düşüklüğü ile dikkat çekici bir farklılık gösterir. Meteorolojik özelliklerin değerlendirilmesinde Mardin Meteoroloji İstasyonu verileri kullanılmıştır. Bu istasyona ait meteorolojik bülten (1970-2012) rapor ekinde verilmiştir. b) Basınç Mardin Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (1970-2012) gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama basınç 895,9 hpa dır. Maksimum basınç 911,7 hpa, minimum basınç 871,1 hpa olarak ölçülmüştür. Tablo 10. Basınç Değerleri Parametre Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Ortalama Basınç (hpa) 899,2 897,5 896,2 895,4 894,6 891,5 889,4 891,2 895,5 899,3 900,9 900,5 895,9 Maksimum Basınç (hpa) 911,7 910 910,1 907,8 904,6 900,5 898,1 898,2 903,7 910,9 910,7 911,1 911,7 Minimum Basınç (hpa) 875,4 876,1 880 871,8 876,3 871,9 871,1 871,8 879,4 884 883,8 878,5 871,1 BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 43

Şekil 13. Basınç Değerleri Grafiği c) Sıcaklık Mardin Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (1970-2012) gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama sıcaklık 16,1 ºC dir. Mardin Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre maksimum sıcaklık 31 Temmuz 2000 tarihinde 42,5 ºC olarak ölçülmüştür. Minimum sıcaklık ise 22 Şubat 1985 tarihlerinde -14 ºC olarak ölçülmüştür. Tablo 11: Sıcaklık Değerleri Parametre Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Ortalama Sıcaklık ( C) Maksimum Sıcaklıkların Ortalaması ( C) Minimum Sıcaklıkların Ortalaması ( C) Maksimum Sıcaklık Günü Maksimum Sıcaklık Yılı Maksimum Sıcaklık ( C) Minimum Sıcaklık Günü Minimum Sıcaklık Yılı Minimum Sıcaklık ( C) 3,1 4,1 8,2 13,7 19,7 25,8 30,1 29,6 25,3 18,5 10,7 5,2 16,1 6,1 7,4 12 17,6 24,1 30,8 35,2 34,8 30,3 23,1 14,4 8,1-0,6 1,3 4,8 9,9 15,1 20,2 24,6 24,6 20,7 14,7 7,7 2,6-3 29 24 25 30 14 31 2 4 1 6 4 31 1971 2004 2008 2008 1994 2010 2000 2011 1980 1979 1990 2010 2000 19.4 18.4 27.5 33.6 35.4 40.0 42.5 41.1 38.8 35.6 25.5 24.1 42.5 4 22 1 5 2 16 11 30 28 23 13 28 22 1989 1985 1985 2004 1990 1981 1992 1988 1992 1977 1993 1992 1985-11.0-14.0-11.7-4.5 2.6 5.0 12.7 14.1 8.0 1.0-5.0-11.9-14.0 BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 44

Şekil 14. Sıcaklık Değerleri Grafiği ç) Yağış Mardin Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (1970-2012) gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama toplam yağış miktarı 695,5 mm dir. Günlük maksimum yağış miktarı 145,9 mm dir. Tablo 12. Yağış Değerleri Parametre Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Toplam Yağış Ortalaması (mm) Maksimum Yağış (mm) 101,6 108,6 94,9 79 38,4 5,5 1,5 0,3 1,9 32,8 68,3 102,2 695,5 140 145,9 65,4 112,2 57 35,8 23,8 5,5 10,8 81,9 83 94 145,9 Şekil 15. Yağış Değerleri Grafiği BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 45

Standart Zamanlarda Ölçülen En Yüksek Yağış Miktarı, Tekerrür Grafikleri Mardin Meteoroloji İstasyonu Standart zamanlarda gözlenen en büyük yağış değerleri ve Mardin Meteoroloji İstasyonu Yağış Şiddet-Süre-Tekerrür Eğrileri rapor ekinde verilmiştir. (Ek 13) d) Ortalama Nispi Nem Mardin Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (1970-2012) gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama nispi nem % 47,4 dür. Tablo 13. Nem Değerleri Parametre Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Ortalama Nem (%) Minimum Nem (%) 64,5 63,6 57,8 54,4 43,1 32,3 27,7 28,4 32,6 45,1 55 64,2 47,4 5 3 2 4 1 0 2 1 2 2 1 6 0 Şekil 16. Nem Değerleri Grafiği e) Sayılı Günler Dağılımı Mardin Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (1970-2012) gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama kar yağışlı günler sayısı 12,4, yıllık ortalama kar örtülü günler sayısı 14,4 dür. Yıllık ortalama sisli günler sayısı 1,7 dir. Yıllık ortalama kırağılı günler sayısı 0,2 dir. Yıllık ortalama orajlı günler sayısı 1 dir. Yıllık ortalama dolulu günler sayısı 0,3 dür. BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 46

Tablo 14. Sayılı Günler Değerleri Parametre Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Kar Yağışlı Günler Sayısı Kar Örtülü Günler Sayısı 4,6 3,8 1,4 0,1 0.0 0,5 2 12,4 5,9 5,1 0,8 0,3 2,3 14,4 Sisli Günler Sayısı Ortalaması 4,7 4,3 3,3 1,5 0,4 0,1 0,4 2,2 4,2 1,7 Dolulu Günler Sayısı Ortalaması 0,2 0,6 1 0,9 0,4 0,1 0.0 0,1 0,3 0,1 0,3 Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması 0,9 0,3 0,1 0,1 0,9 0,2 0,2 0,5 1,7 3,1 2,9 0,9 0,3 0,2 0,4 1,4 0,9 0,1 1 Şekil 17. Sayılı Günler Değerleri Grafiği f) Maksimum Kar Kalınlığı Mardin Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (1970-2012) gözlem kayıtlarına göre maksimum kar kalınlığı Şubat ayında 92 cm olarak gözlemlenmiştir. BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 47

Tablo 15. Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri Parametre Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Maksimum Kar Kalınlığı (cm) 55 92 36 20 48 92 Şekil 18. Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri Grafiği g) Buharlaşma Dağılımı Mardin Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (1970-2012) gözlem kayıtlarına göre ortalama açık yüzey buharlaşması yıllık toplam 2243,3 mm dir. Bugüne kadar gözlemlenen günlük en yüksek açık yüzey buharlaşması 31,2 mm ile Temmuz ayındadır. Tablo 16. Buharlaşma Değerleri Parametre Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Ortalama Açık Yüzey Buharlaşması (mm) 122,3 234,1 387 478,9 453,5 349,8 198,4 19,1 0,2 2243,3 Maksimum Açık Yüzey Buharlaşması (mm) 18 17,4 30 31,2 30,3 28 16,8 12 1,5 31,2 BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 48

Şekil 19. Buharlaşma Değerleri Grafiği ğ) Rüzgar Dağılımı Yıllık, Mevsimlik, Aylık Rüzgar Yönü Mardin Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (1970-2012) gözlem kayıtlarına göre rüzgarın esme sayıları toplamı aşağıda verilmiştir. Tablo 17. Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları Toplamı Rüzgar Yönü Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık N 3326 2525 2545 2012 2769 3294 3663 3133 3118 3282 3066 3308 36041 NNE 7360 6472 6046 4326 6300 6694 6223 4991 5125 6979 7500 6589 74605 NE 1095 841 969 846 1345 1016 918 873 662 942 1225 1097 11829 ENE 1718 1297 1384 1260 1411 696 664 645 462 735 1141 1576 12989 E 1830 1510 1492 1450 961 266 344 384 389 1130 1423 1973 13152 ESE 4490 3778 3246 3133 1750 690 815 1027 1041 2476 3445 5084 30975 SE 2006 1701 1599 1674 959 427 560 622 765 1300 1501 1809 14923 SSE 2598 2767 3457 3415 2156 1223 1860 2101 2090 3089 3093 3005 30854 S 526 742 998 1401 1176 744 903 1263 1039 1154 796 561 11303 SSW 1209 1910 2974 3972 4623 4879 5549 6240 5829 3717 2188 1292 44382 SW 260 367 576 923 1108 1324 1555 1863 1962 989 498 289 11714 WSW 289 500 848 1120 1372 1740 1575 1642 1635 978 483 256 12438 W 88 101 172 319 380 350 422 432 359 283 176 72 3154 WNW 246 215 522 582 676 700 685 784 781 558 338 235 6322 NW 822 545 684 516 742 782 870 985 1076 698 514 593 8827 NNW 3052 3050 3499 3011 3464 5301 5287 4755 4564 3497 3329 3262 46071 BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 49

Şekil 20. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı Mardin Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre 1. Derece hakim rüzgar yönü NNE (Kuzeykuzeydoğu), 2.Derece hakim rüzgar yönü NNW (KuzeyKuzeybatı), 3. Derece hakim rüzgar yönü SSW (GüneyGüneybatı) lidir. Tablo 18. Yönlere Göre Rüzgarın Mevsimlik Esme Sayıları Toplamı Rüzgar Yönü ilkbahar yaz sonbahar kış N 7326 10090 9466 9159 NNE 16672 17908 19604 20421 NE 3160 2807 2829 3033 ENE 4055 2005 2338 4591 E 3903 994 2942 5313 ESE 8129 2532 6962 13352 SE 4232 1609 3566 5516 SSE 9028 5184 8272 8370 S 3575 2910 2989 1829 SSW 11569 16668 11734 4411 SW 2607 4742 3449 916 WSW 3340 4957 3096 1045 W 871 1204 818 261 WNW 1780 2169 1677 696 NW 1942 2637 2288 1960 NNW 9974 15343 11390 9364 BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 50

Şekil 21. Esme Sayılarına Göre İlkbahar Mevsimi Rüzgar Diyagramı Şekil 22. Esme Sayılarına Göre Yaz Mevsimi Rüzgar Diyagramı Şekil 23. Esme Sayılarına Göre Sonbahar Mevsimi Rüzgar Diyagramı Şekil 24. Esme Sayılarına Göre Kış Mevsimi Rüzgar Diyagramı BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 51

Şekil 25. Esme Sayılarına Göre Ocak Ayı Rüzgar Diyagramı Şekil 26. Esme Sayılarına Göre Şubat Ayı Rüzgar Diyagramı Şekil 27. Esme Sayılarına Göre Mart Ayı Rüzgar Diyagramı Şekil 28. Esme Sayılarına Göre Nisan Ayı Rüzgar Diyagramı Şekil 29. Esme Sayılarına Göre Mayıs Ayı Rüzgar Diyagramı Şekil 30. Esme Sayılarına Göre Haziran Ayı Rüzgar Diyagramı BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 52

Şekil 31. Esme Sayılarına Göre Temmuz Ayı Rüzgar Diyagramı Şekil 32. Esme Sayılarına Göre Ağustos Ayı Rüzgar Diyagramı Şekil 33. Esme Sayılarına Göre Eylül Ayı Rüzgar Diyagramı Şekil 34. Esme Sayılarına Göre Ekim Ayı Rüzgar Diyagramı Şekil 35. Esme Sayılarına Göre Kasım Ayı Rüzgar Diyagramı Şekil 36. Esme Sayılarına Göre Aralık Ayı Rüzgar Diyagramı BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 53

Yönlere Göre Rüzgar Hızı Mardin Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (1970-2012) gözlem kayıtlarına göre yönlerine göre ortalama rüzgar hızı aşağıda verilmiştir. Tablo 19. Yönlere Göre Ortalama Rüzgar Hızı Parametre Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık N 4,5 4,7 4,3 3,8 4,1 4,7 4,4 4 3,8 3,7 3,9 4,4 4,2 NNE 4,4 4,5 4,4 4 4,4 4,7 4,3 4 4 4,1 4,1 4,3 4,3 NE 3,1 3,7 3,8 3,7 4,1 4 3,7 3,3 3 3,2 3 3,1 3,5 ENE 2,9 2,9 2,9 3,1 3,2 2,9 2,5 2,4 2,1 2,6 2,6 2,7 2,7 E 3,2 3,5 3,6 3,4 3,1 2,7 2,1 2 1,8 2,5 2,7 3 2,8 ESE 3,4 3,6 3,4 3,4 2,8 2,4 2,3 2,2 2,1 2,6 2,8 3,2 2,9 SE 3,4 3,7 3,5 3,4 2,8 2,9 2,4 2,3 2,4 2,9 3,1 3,1 3,0 SSE 2,8 3,1 3,1 3 2,8 2,7 2,6 2,6 2,6 2,7 2,7 2,7 2,8 S 2,1 2,7 2,9 3 3,1 3,1 2,9 2,8 2,7 2,6 2,2 2 2,7 SSW 2,1 2,7 3 3,2 3,3 3,6 3,3 3,3 3,3 2,8 2,3 2,1 2,9 SW 1,7 2,2 2,2 2,7 2,9 3,4 3 2,8 2,7 2,1 1,9 1,6 2,4 WSW 1,5 1,9 2,2 2,3 2,5 2,8 2,6 2,3 2,2 1,9 1,7 1,5 2,1 W 1,5 1,8 2 2,1 2,3 2,5 2,4 1,7 1,7 1,6 1,5 1,7 1,9 WNW 1,8 2,2 2,1 1,9 2,1 2,3 2,1 1,9 1,9 1,8 1,7 2 2,0 NW 2,7 2,7 2,8 2,2 2,6 2,8 2,5 2,4 2,2 2 2 2,9 2,5 NNW 3,6 3,5 3,3 2,9 3 3,4 3,2 3 2,9 2,8 3 3,6 3,2 Şekil 37. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 54

Tablo 20. Yönlere Göre Mevsimlik Ortalama Rüzgar Hızı Parametre İlkbahar Yaz Sonbahar Kış N 4,1 4,4 3,8 4,5 NNE 4,3 4,3 4,1 4,4 NE 3,9 3,7 3,1 3,3 ENE 3,1 2,6 2,4 2,8 E 3,4 2,3 2,3 3,2 ESE 3,2 2,3 2,5 3,4 SE 3,2 2,5 2,8 3,4 SSE 3,0 2,6 2,7 2,9 S 3,0 2,9 2,5 2,3 SSW 3,2 3,4 2,8 2,3 SW 2,6 3,1 2,2 1,8 WSW 2,3 2,6 1,9 1,6 W 2,1 2,2 1,6 1,7 WNW 2,0 2,1 1,8 2,0 NW 2,5 2,6 2,1 2,8 NNW 3,1 3,2 2,9 3,6 BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 55

Şekil 38. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Sonbahar Mevsimi Rüzgar Diyagramı Şekil 39. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Kış Mevsimi Rüzgar Diyagramı Şekil 40. Ortalama Rüzgar Hızına Göre İlkbahar Mevsimi Rüzgar Diyagramı Şekil 41. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yaz Mevsimi Rüzgar Diyagramı BURÇED MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Sayfa 56