Streptococcus pyogenes'in Etken Olduğu Cerrahi Alan İnfeksiyonu Salgını Yasemin Tezer Tekçe 1, Ayşe Erbay 2, Özlem Ünaldı 3, Hatice Çabadak 1, Süha Şen 1, Rıza Durmaz 3 1 Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü, Ankara, 2 Bozok Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı, Yozgat, 3 Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Moleküler Mikrobiyoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi, Ankara
Giriş Streptococcus pyogenes postoperatif yara infeksiyonlarına nadiren yol açar ve cerrahi alan infeksiyonlarının %1 inden daha azında izole edilir.
Giriş S.pyogenes in iki ve daha fazla hastada cerrahi alan infeksiyonundan izole edilmesi salgın olarak kabul edilmektedir.
Amaç Kalp damar cerrahisi kliniğinde genetik olarak aynı olan S. pyogenes suşları ile meydana gelen cerrahi alan infeksiyonu salgınının kaynağını bulmak daha sonra ortaya çıkabilecek yeni olguların önlenmesi
Yöntem Kalp damar cerrahisi kliniğinde S.pyogenes in etken olduğu cerrahi alan infeksiyonunun saptanmasından sonra indeks olguya ilişkin epidemiyolojik inceleme başlatıldı. Salgın ile ilişkili olabilecek uygulamalar gözlemsel ve geriye dönük olarak çalışanlarla yapılan görüşmelerle araştırıldı. Salgına kaynak olabileceği düşünülerek cerrahi ekip doktorlarından, hastaların izlendiği serviste görev yapmakta olan hemşire ve diğer personelden ve hastaların birlikte yaşadığı ev halkından boğaz kültürleri alındı. Salgın döneminde aynı klinikte bulunan hastalar S.pyogenes infeksiyonu açısından incelendi. Hastalardan alınan kültürlerden izole edilen S.pyogenes suşları arasındaki klonal ilişkiyi belirlemede Pulsed Field Gel Electrophoresis (PFGE) yöntemi kullanıldı.
Olay: 2 Kasım 2011 Mikrobiyoloji laboratuvarında bir hastanın yara ve kan kültüründe A grubu β hemolitik streptokok (GABHS) ürediği tespit edildi. Hastaya yönelik inceleme başlatıldı
İndeks vaka 77 yaşında huzurevinde kalan erkek hasta Tip 2 DM 10 Ekim 2011 de CABG operasyonu Postop 7.günde hastaneden kaçıyor 30 Ekim 2011 de insizyon hattında sarı,koyu, kötü kokulu akıntı ve ateş ile başvuru Kan ve yara kültürü: GABHS
İkincil vakalar Vaka 1 61 yaşında erkek hasta 26.10.2011 tarihinde CABG 2.11.2011 tarihinde taburcu 12.11.2001 de safen yerinde akıntı ve ateş yakınması ile başvurdu. Safen yerinden alınan yara kültürü: GABHS
İkincil vakalar Vaka 2: 36 yaşında kadın, Tip 2 DM 27.10.2011 tarihinde CABG operasyonu 01.11.2011 tarihinde taburcu ediliyor 14.11.2011 insizyon hattında pürülan akıntı, göğüs ve sırt ağrısı, ateş yakınmaları ile başvurdu. Yara kültürü: GABHS
Üçüncül vaka 70 yaşında erkek hasta 15.11.2011 tarihinde psödoanevrizma tamiri+aortabifemoral greft operasyonu 18.11.2011 tarihinde taburcu 25.11.2011 tarihinde sol kasıkta şişlik, pürülan akıntılı yara ile başvuruyor. Yara kültürü: GABHS
Mikrobiyolojik inceleme Suşların tür tayini Vitek-2 Gram Positive ID panelle (Biomerieux, Marcy L'Etoile, Fransa) yapıldı Streptococcus pyogenes olarak isimlendirildi E-test ile Penisilin duyarlı bulundu (MİK 0.064 microgram/ml)
Genotipik inceleme (PFGE)
Önlemler Tüm hastalar İlk gün için damlacık ve temas izolasyonu Tedavilerinin izleyen günlerinde temas izolasyon önlemleri
Vakaların ortak özellikleri Aynı cerrahi ekip tarafından opere edilme Aynı asistan tarafından takip ve pansumanlarının yapılması
Kaynak araştırması Ekipte görevli cerrahların boğaz kültürleri Ameliyathane hemşire ve personelinin boğaz kültürleri NBF NBF Klinik hemşireleri ve temizlik personellerinin boğaz kültürleri NBF Aynı asistan tarafından pansuman yapılan diğer hastaların boğaz kültürleri NBF yara kültürleri üreme olmadı
Kaynak araştırması Pansumanları yapan asistan doktorun lateks allerjisi nedeniyle eldiven giymeden çıplak elle pansuman yaptığı ve el hijyeni önlemlerine uymadığı, İkincil ve üçüncül vakalara infekte hasta ile aynı anda pansuman yapıldığı tespit edildi
Salgının kaynağı Pansumanlar sırasında el hijyenine uyulmaması, indeks olgudan ikincil vakalara, ikincil vakalardan da üçüncül vakaya bulaş
Sonuç El hijyeni eğitimi ve mevcut vakaların tedavisi sonrası yeni vaka görülmedi El hijyenine uyulmaması ve cerrahi pansumanlar sırasında aseptik koşulların sağlanmamasının salgınlara yol açabileceği unutulmamalıdır.