Turistik Ürün, Turistik Ürün Çeşitlendirmesi ve Alternatif Turizm 1.Hafta Öğr. Gör. Özer Yılmaz
Turistik Ürün; turistin seyahati boyunca yararlandığı konaklama, yeme-içme, ulaştırma, eğlence ve diğer birçok hizmetlerin bileşimi şeklinde tanımlanmaktadır. Başka bir tanıma göre ise turistik ürün; turistin seyahat ve geçici konaklamalarından doğan gereksinimlerini karşılayabilecek nitelikte olan mal ve hizmet karışımından oluşan bir paket olarak tanımlanmaktadır.
Genel olarak Turistik Ürün; turistin, sürekli yaşadığı yerden ayrılıp tekrar aynı yere dönünceye kadar geçen süre içinde, satın aldığı mal ve hizmetlerin ve yaşadığı deneyimlerin bir bütününü oluşturmaktadır.
Turistik ürünü oluşturan unsurlar, destinasyon çekiciliği, destinasyon bölgesindeki olanak ve hizmetler, destinasyonun kolay ulaşılabilirliği, destinasyonun imajı ve fiyatı olarak sınıflandırmıştır. Bu açıklamalardan ve turistik ürüne ilişkin yapılan tanımlamalardan hareket ederek, turistik ürünü oluşturan unsurların; Çekicilik, Ulaşılabilirlik Turizm işletmeleri İmaj Olanak ve hizmetler
Çekicilik: Çekicilik, turistin seyahat etmek istediği bir yeri, başka bir yere tercih etmesini etkileyen faktörlerdir. Çekicilik faktörü bölgesel veya yöresel olabileceği gibi, ulusal bir nitelik de taşıyabilir. Yöresel giysiler, bir sayfiye yeri veya ulusal mutfak gibi unsurlar, bir turizm ürünün çekiciliğini artıran yönlerdir.
Bununla birlikte, çekicilik faktörü yer çekiciliğini olabileceği gibi, olay çekiciliği de olabilir. Antalya, Kuşadası, Kapadokya vb. bölgeler yer çekiciliğine, fuar, sergi, konferans, sanat gösterileri ve olimpiyatlar gibi faaliyetler olay çekiciliğine örnek olarak gösterilebilir.
Ulaşılabilirlik: Herhangi bir destinasyonun bir çekicilik özelliğine sahip olması, talep çekebilmesi açısından tek başına yeterli değildir. Çekiciliği yüksek olmasına karşın turistik merkezlere ulaşımın güç olması, ürünlerin pazarlanmasında bir takım güçlüklerin ortaya çıkmasına neden olur. Ulaşılabilirlik; yüksek bir çekicilik özelliğine sahip destinasyonların, pazardaki hedef kitleye olan yakınlığı ve onlara düşük maliyetle ulaşılabilme olanağını ifade eder. Yoğun nüfuslu yerleşim merkezlerine yakın yerler, ulaşımı en kolay ve en çok turist çeken yerlerdir.
Turizm İşletmeleri: Tek başına turizm işletmeleri doğrudan turist akımı yaratamamakla birlikte, turistik ürünü oluşturan diğer unsurları tamamlayan en önemli faktördür. Bir yerde turizm hizmet işletmelerinin bulunmaması, turistik ürünün oluşmasını engelleyecektir. Turistler gittikleri bölgelerde ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri konaklama, yeme-içme, ulaştırma, rekreasyon ve hediyelik eşya satan işletmelere gereksinim duyacaklardır.
İmaj, bir dizi bilgilenme süreci sonucunda kişinin geliştirdiği ve sürdürdüğü nesnel ve öznel bilgi ve yargıların toplamıdır. İmaj turistik tanıtım açısından son derece önemlidir. Çünkü, turistlerin herhangi bir turizm ürününü tercih etmelerindeki en önemli nedenlerden birisi, o ürünün sahip olduğu imajdır. Turistik ürünlerin imajlarının, turistlerce yüksek olması söz konusu ürüne olan talebi önemli derecede etkileyecektir
Bir turistik ürün için önemli olan bir diğer noktada, turizm bölgesinin sahip olduğu yardımcı ve tamamlayıcı hizmetlerin miktarıdır. Turizm bölgesinin olanakları arttıkça turizm ürününe geliştirilen talep artar.
Üretildiği Yerde Tüketilmelidir Stoklanamaz. Üretildiği Anda Tüketilmelidir. Bileşik Üründür. Sunan Kişiden yada diğer hizmetlerden ayrılamaz Turistik ürüne olan talep, kişisel gelir düzeyine, yeterli bir boş zamana ve insanın seyahatten zevk alacak kadar kültür düzeyine sahip olmasına bağlıdır. Subjektif Değerlendirme Daha Fazladır Markaya Bağımlılık Azdır Standartlaştırma Olanağı Çok Azdır Çekicilik, yararlılık ve kolay elde edilebilir olmalıdır
Tarihin çok eski devirlerine kadar uzanan turizm olayı, günümüzde bazı değişikliklere uğramıştır. Artık turistlerden bazıları plajlara ve su sporlarına önem verirken, diğer bir kısmı ise dağa tırmanmak, tarihsel ve kültürel değerleri görüp, sağlık ve güzelliklerini geliştirebilmek gibi farklı amaçlarla turizm olayına katılmaya başlamıştır. Yine bununla birlikte turizm sektöründe meydana gelen gelişmeler, turizmin gelecekte göstereceği eğitim ve trendlerin yönünün değişebileceğine ilişkin bazı ipuçları vermektedir.
Turizmin Türkiye açısından gelişmeye başladığı 1980 li yıllardan günümüze kadar geçerli olan anlayış; deniz, güneş, kum üçgenine dayalı tatil turizmi olmuştur. Nitekim günümüze kadar tanıtım, pazarlama ve yatırım politikaları hep bu faktör çerçevesinde planlanmıştır. Ancak, bugün gelinen noktada yıllardır güneşi, kumu ve denizi ile ön plana çıkan Türk turizminin bu kavramlarla pazarlamaya devam etmesi, turizm gelirlerinin ve rekabet gücünün artırılmasında yetersiz bir çaba olarak görülmektedir
ALTERNATİF TURİZM KAVRAMI VE ÖNEMİ Türkiye nin sahip olduğu bu potansiyeli yeni trendler, yeni kaynaklar ve yeni istihdamlarla birleştirerek dünya pazarlarına sunması gerekmektedir. Yeni trendler denildiğinde akla gelen ilk konu ise, son dönemde önemi gittikçe artan alternatif turizm türleridir. Alternatif turizm; kaynak olarak güneşin, denizin ve sahillerin kullanıldığı kitle turizmine alternatif gelişen turizm türlerini ele alan bir kavramdır. Alternatif turizm; geleneksel ve klasik kitle turizmi ve şehir turizminin olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla oluşturulmuş, yeni turistik ürünlerin bir araya getirilmesiyle meydana gelmiş bir turizm çeşididir.
Alternatif turizmin ortaya çıkmasında bazı nedenler etkili olmuştur. Bu etkenler; Kaynakların azalması, niteliklerin bozulması Sürdürülebilir turizm anlayışının ortaya çıkması Turizmin bütün yıla yayılması anlayışının gelişmesi Tüketicilerin klasik kitle turizminden sıkılması Tüketicilere yönelik değişik zevklere, heyecanlara hitap eden tatil olanaklarının oluşturulması İnsanların tatil ve turizm anlayışına ilişkin beklentilerinin değişmesidir.
alternatif turizm politikalarının ortak çevresel özellikleri ise şu şekilde sıralanabilir: Bölgenin taşıma kapasitesini zorlamayan sınırlı katılım Turizmin mekan ve zaman açısından yayılması Yavaş ve denetimli gelişim Küçük ölçekli turistik işletmeler Çevreye uyumlu, özgün turizm mimarisi Yerel halk ve turist arasındaki iletişimde uyumluluk Bağımsız çalışan uzmanlaşmış tur operatörleri Geleneksel ve özgün değerlerin korunması Yerel ölçekte turizm planlaması Turistik istihdamda yöre halkına öncelik verilmesi
Türkiye de Alternatif Turizmin Güçlü ve Zayıf Yanları
Türkiye nin Alternatif Turizmde Güçlü Yanları Alternatif turizme uygun iklim, doğal kaynaklar ve bozulmamış çevreye sahip olması, Türkiye nin sahip olduğu tarih ve kültürel turizmi için elverişli olması, Türkiye de termal turizm olanağı için yaklaşık 1300 termal kaynağın bulunması, Başta Karadeniz olmak üzere Türkiye nin yayla turizmine uygun potansiyelinin olması, Özellikle Antalya-Belek yöresinde gelir gurubu yüksek olan turistlere yönelik, golf turizmine uygun alanlarının tahsil edilmesi, Kongre turizmine uygun tesislerin ve kongre merkezlerinin bulunması, Türkiye de İslamiyet e ait eserlerin yanı sıra çok sayıda kilise, sinagog ve diğer dini eserlerin inanç turizmi için çekim merkezi olması, Dünya mirası açısından önemli olan, Pamukkale ve Kapadokya gibi tabiat harikalarına sahip olunması,
Türkiye nin Alternatif Turizmde Zayıf Yanları Altyapının alternatif turizm imkanları için, istenilen düzeyde geliştirememiş olması, Tesis ve çevre kalitesi arasındaki uyumsuzluk, Finansman yetersizliği, Toplumun alternatif turizm bilincinin geliştirilmemiş olması, Alternatif turizm için ayrılan tanıtma ve pazarlama bütçelerinin yetersizliği, Yerel yönetimlerin alternatif ürünlere karşı duyarsızlık göstermeleri, Turist sağlığı ve güvenliğindeki yetersizlik, Belirli yörelerde düzensiz ve çarpık yapılaşma nedeniyle doğal çevrenin giderek bozulması, Doğal, kültürel ve tarihi mirasın yeterince korunamaması, Türkiye nin ülke ve turistik ürün imajının alternatif turizm imkanlarını olumsuz yönde etkilemesi, Alternatif turizme yönelik teşviklerin yetersiz olması.
Üçüncü yaş turizmi Termal Turizm Gençlik turizmi Kırsal turizm Milli parklar ve turizm Eko-turizm Yayla turizmi Botanik turizm Kültür turizmi İnanç turizmi Kongre turizmi Özel ilgi turizmi Mağara turizmi Kış turizmi Av turizmi Yat turizmi Spor turizmi Golf turizmi Mutfak turizmi Eğlence turizmi Kamp ve karavan turizmi Sağlık turizmi