Hastanın genel bakım ve temizliği mobilizasyon Aysel Aydın Göğüs Hastalıkları Yoğun Bakım Sorumlu Hemşiresi
Yoğun Bakım Üniteleri Hastaların yakından izlendiği Birden fazla organı ilgilendiren patoloji Đnvaziv girişimler Hastanede kalış süresi Mortalite ve morbidite oranları Hasta bakımının en karmaşık
Yoğun Bakım Üniteleri Günün 24 saati Haftanın 7 günü Yılın 365 günü
Yoğun Bakım Ekibi YOĞUN BAKIM EKĐBĐ DOKTOR HEMŞĐRE HASTA BAKICI FĐZYOTERAPĐST
Yoğun Bakım Hastası; Yatağa bağımlı olmaları, Pek çok invaziv işlemlere maruz kalmaları, Anstabil hemodinamik durum, Đletişim kurmada sınırlılık gibi nedenlerden dolayı hemşirelik uygulamaları açısından özeldir.
Yatağa Bağımlı Hastada Komplikasyonlar *Kas- iskelet sistemi: kuvvetsizlik sırt ağrısı kontraktür osteoporoz
Yatağa Bağımlı Hastada Komplikasyonlar *Kardiyovasküler sistem: kalp yükü artışı taşikardi ortostatik hipotansiyon trombüs oluşumu
Yatağa Bağımlı Hastada Komplikasyonlar *Solunum sistemi: göğüs kafesi genişlemesinde azalma sekresyon birikimi solunumsal asidoz pnömoni
Yatağa Bağımlı Hastada Komplikasyonlar *Sindirim sistemi: iştahsızlık konstipasyon barsak obstruksiyonu
Yatağa Bağımlı Hastada *Üriner sistem: Komplikasyonlar idrar yapma zorluğu üriner staz böbrek taşı üriner enfeksiyon
Yatağa Bağımlı Hastada Komplikasyonlar *Emosyonel durum: depresyon uykusuzluk davranış bozukluğu anksiyete oryantasyon bozukluğu
Hasta Bakımının Önemi Maliyet %32 artış gösteriyor
Hasta Bakımının Amacı Yatağa bağımlı hastanın ihtiyaçlarını belirleyerek ihtiyaçları doğrultusunda yaşam kalitesini yükseltmek Oluşabilecek komplikasyonları en aza indirmek, diğer bir deyişle hastayı rehabilitasyon sürecine hazırlamak
Hemşirelik bakım ve işlemleri 1.göz bakımı 2.ağız-kulak-burun temizliği 3.perine bakımı 4.vücut temizliği 5.pasif egzersiz pozisyon değişikliği ve 6. masaj 7. postural drenaj 8. aspirasyon ve trakeotomi bakımı 9.yatak çarşaflarının değişimi
GÖZ BAKIMI Özellikle bilinçsiz hastalarda göz kapakları tam kapanmadığı için gözler açık kalabilir. Bu durum korneada kuruma, ülserasyon ve sonuçta körlüğe neden olabilir.
GÖZ BAKIMI Göz bakımı, her iki gözün serum fizyolojik (SF) ile irrigasyonu ve yumuşak bir bezle gözlerin silinmesinden ibarettir. Gözler, içten dışa doğru (burundan şakak yönüne) silinmelidir.
GÖZ BAKIMI Silme sırasında göze basınç uygulanmaması, göz içi yapılara (lens, vitreus vb.) zarar vermemek açısından önemlidir. Bilinci kapalı hastalarda, gözlerin 4 saatte bir SF veya yapay gözyaşı ile nemlendirilmesi, uyku saatlerinde kapatılması, unutulmamalıdır.
KULAK ve BURUN BAKIMI Banyo sırasında kulak kepçeleri silinerek temizlenir Nazogastik sondayı tespit için kullanılan flaster ıslanırsa hemen değiştirilerek farklı yerlere yapıştırılmalıdır Islak flaster deriyi yumuşatarak çabuk hasarlanmasına neden olur
AĞIZ BAKIMI Hastanın bilinci açıksa en iyi ağız bakımı, diş fırçalamadır Bilinci kapalı hastalarda 2-8 saatte bir ağızdaki sekresyon alınır Eskiden ağız sodyum bikarbonat ile temizlenirdi Şimdi özel gargara çözeltileri kullanılıyor Dudaklar kuruma ve çatlamaya karşı yumuşatıcı losyonlarla nemlendirilir
AĞIZ BAKIMI Klorheksidin içeren özel gargaraların ventilatörle ilişkili pnömoni oranlarını önemli derecelerde (%55-60) azalttığı pek çok çalışmada gösterilmiştir
AĞIZ BAKIMI
PERĐNE BAKIMI Foley sondası olmayan hastada günde bir kez perine bakımı yeterli olabilir. Perine bakımı sabunlu su ile yapılır. Temizden kirliye veya yukardan aşağıya kuralına göre temizlik yapılır. Foley kateteri olan hastalarda perine bakımı %0.1 lik Savlon çözeltisi ile yapılır.
VÜCUT TEMĐZLĐĞĐ Haftalık ve günlük bakım olmak üzere iki kısımdan oluşur Haftalık bakımda tüm vücut önce vücut şampuanı ile hazırlanmış köpüklü su ile silinir sonra durulama suyu ile temizlenip kurulanır Bu işlemler sırasında kataterlerin ıslanmamasına veya kuru kalmasına dikkat edilmelidir
VÜCUT TEMĐZLĐĞĐ Günlük temizlikte özel ıslak havlular vücut köpükleri kullanılmaktadır
VÜCUT TEMĐZLĐĞĐ Kirli vücut bölgeleri, temizden kirliye doğru silinir. Özellikle koltuk altları ve kadınlarda göğüs altları silinmelidir
VÜCUT TEMĐZLĐĞĐ Son olarak cilt nemlendirilir.
YATAK ÇARŞAFLARININ DEĞĐŞĐMĐ Yatağa bağımlı hastalarda, yatak çarşaflarının kırışıksız, temiz ve kuru olması bası yaralarının önlenmesi veya enfeksiyonunun engellenmesi için çok önemlidir.
BASI YARALARI Deri üzerine aşırı ve uzun süreli bası sonucu, deri ve derialtı dokularının iskemik ülsere yaralarıdır. Yoğun bakım hastalarında görülme sıklığı % 3-4 arasında bildirilmiştir.
BASI YARALARI Bası yaraları oluşumuna karşı alınacak hemşirelik önlemleri şunlardır: Sık pozisyon değişikliği Hastanın her çevrilişinde deri gözlenir ve kızarık bölgeler üzerindeki bası, minimuma indirilir Deri temiz ve kuru tutulur Deri nemlendirilir fakat, maserasyon ve irritasyona neden olacak kadar nemli alanlar kalmamasına dikkat edilir Aşırı ovmadan kaçınılır Havalı yatak kullanılır
POZĐSYON DEĞĐŞĐKLĐĞĐ Bası yaralarının oluşumunu önler veya geciktirir O 2 taşınmasını optimize eder Akciğer volümlerini arttırır Solunum işini azaltır Kalbin yükünü minimize eder Sekresyonların atılımını kolaylaştırır
POZĐSYON DEĞĐŞĐKLĐĞĐ Hastaya pozisyon verirken dikkat edilecek noktalar : hastanın yatak tarafındaki kolunun vücudun altında kalmamasına dikkat edilmelidir. hastanın altında EKG kablosu, serum seti, enjektör iğnesinin kabı vb. malzemelerin kalmamasına özen gösterilmelidir. baş ve boyun hiperekstansiyonda olmamalı,yüz gövde ile aynı doğrultuda olmalıdır. hasta hangi pozisyonda yatarsa yatsın, baş yatay düzleme göre en az 45 yüksekte olmalıdır.
AKTĐF-PASĐF EGZERSĐZ ve MOBĐLĐZASYON Kas-iskelet sistemi hareket etmek üzere tasarlanmıştır Yatağa bağımlı hastalarda hareketsizlik sonucu %30 a varan kas atrofisi ve kontraktürler görülebilmektedir. En sık görülen kontraktürler: el, bilek ve parmakların fleksiyon kontraktürü, bacak external rotasyon kontraktürü, dizde fleksiyon kontraktürü
AKTĐF-PASĐF EGZERSĐZ ve MOBĐLĐZASYON Tam eklem hareketleri Kasın uzama yeteneği desteklenir Venöz dönüş Normal hareket duyusu korunur O 2 taşınması optimize edilir Vücut sıvılarının normal dağılımı sağlanır
AKTĐF-PASĐF EGZERSĐZ ve MOBĐLĐZASYON Hareketsiz hastalara pasif egzersiz sırasında yaptırılacak hareketler şunlardır: el ve ayak bileklerine sağa-sola rotasyon bacaklara fleksiyon-ekstansiyon kollara fleksiyon-ekstansiyon, abduksiyonadduksiyon Her hareket en az 5 kez yaptırılmalı ve her 8 saatte bir tekrarlanmalıdır. Kontraktür nedeniyle hareket kısıtlılığı oluşmuş ise hareket sayısı giderek arttırılır
MOBĐLĐZASYON Pasif ekstremite egzersizleri
MOBĐLĐZASYON Aktif alt ekstremite hareketleri
MOBĐLĐZASYON Aktif üst ekstremite hareketleri
MOBĐLĐZASYON Hastanın yatakta aktif olarak dönmesi Yatak kenarında oturma
MOBĐLĐZASYON Yatak kenarında oturduktan sonra koltuğa geçme
MOBĐLĐZASYON Hastanın taşınabilir ventilatörle yatak dışına mobilize edilmesi
MOBĐLĐZASYON Ayakta durma Dik durup koltuğa transfer olma Yürüme işlemlerinden ibarettir
TEŞEKKÜRLER