STRATEJ K TEKNOLOJ YÖNET M ve TEKNOLOJ KULLANIMININ LETME PERFORMANSINA ETK S

STRATEJ K TEKNOLOJ YÖNET M ve TEKNOLOJ KULLANIMININ LETME PERFORMANSINA ETK S Ramazan GÖRAL Selçuk Üniversitesi Vural ÇA LIYAN Selçuk Üniversitesi ÖZET Giderek karma kla an ekonomik ve sosyal çevrede i letmeler gittikçe h z n art ran, küresel teknolojik geli im tabanl bir rekabetle kar kar ya kalmaktad r. Belirsiz bir sosyo-ekonomik yap içinde bulunan i letmeler, uzun dönemli ba ar için iç ve d etkiler nedeniyle teknolojik yeteneklerini geli tirmeli ve sürdürmelidir. Bu yüzden rekabetçi bir çevrede teknolojinin kritik rolü nedeniyle, stratejik teknoloji yönetimi ve teknoloji kullan m i letmeler için önemli hale gelmi tir. Bu ba lamda çal mada otomotiv yan sanayi i letmelerinde i letme performans ile stratejik teknoloji yönetimi faaliyetleri ve teknoloji kullan m aras ndaki ili kiler irdelenmi tir. letme performans ile bu performans n aç klanmas nda etkili olabilecek stratejik teknoloji yönetimi uygulamalar ve teknoloji kullan m boyutlar aras ndaki ili kiyi belirlemek amac yla çoklu regresyon analizine ba vurulmu tur. Regresyon analizi sonuçlar na göre, letme Performans n n Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar ve Teknoloji Kullan m ile aç klanabildi i ve sonuçlar n istatistiksel bak mdan anlaml oldu u görülmü tür. Ayr ca regresyon analizi sonuçlar na göre Teknoloji Kullan m i letme performans n Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar na göre daha güçlü bir ekilde etkilemektedir. Anahtar Kelimeler: Performans, Stratejik Teknoloji Yönetimi, Teknoloji. THE EFFECTS OF STRATEGIC TECHNOLOGY MANAGEMENT AND TECHNOLOGY USAGE ON BUSINESS PERFORMANCE ABSTRACT Businesses are confronted with an ever-increasingly global technological development based competition in a rapidly complicating economic and social environment. Businesses in an obscure socioeconomical frame should develop and sustain their technological competence owing to the internal and external causes for long-term achievement. Therefore, strategic technology management and technology usage are of vital importance for businesses because of the critical role of the technology in a competitive environment. In this respect, the relationship between activities of strategic technology management and technology usage with business performance in automotive sub-industry businesses is studied in this study. In order to determine business performance and the relationship between activities of strategic technology management and technology usage dimension which could be efficient in clarification of business performance, multiple regression analysis is applied. According to results of regression analysis, it is found out that Business Performance could be explained by Activities of Strategic Technology Management and Technology Usage and the result are significant from statistical respect. Besides, in reference to the results of regression analysis, Technology Usage affects the business performance more powerfully than Activities of Strategic Technology Management. Keywords: Performance, Strategic Technology Management, Technology. 454

XI. Üretim Ara t rmalar Sempozyumu, 23-24 Haziran 2011 1. G R Yeni yüzy l bilginin çabuk yay ld ve teknolojinin h zl geli mesine ba l olarak rekabet bask s n n gittikçe artt, ekonomik ve sosyal çevrenin giderek daha karma k hale geldi i bir sürece i aret etmektedir. Bu süreçte teknolojinin kullan ld hemen tüm sektörler için teknoloji tabanl küresel rekabet i letmeler için önemli bir yönetsel sorun durumundad r. Bu sürecin anahtar ise h zla de i en i yapma usullerinin ve geli en teknolojilerin bulundu u bir ortamda ürün geli tirme ve sunma, de er sistemi, ürün teknolojisi, yeterlilik ve yeteneklerin stratejik olarak nas l yönetilece idir. Bu yüzden i letmelerin temel ihtiyac de er yaratma ve sürdürülebilir rekabet gücü için teknoloji stratejileri ve i stratejileri geli tirme ve bütün bunlar n entegrasyonunun sa lanmas d r. Teknoloji yönetimi ile stratejik yönetimin ayr ayr yürütülmesi, her iki disiplinin karma kl nedeniyle i letmelerin yönetsel sorunlar ya amas na sebep olmaktad r. Bu yüzden ara t rmac lar, geleneksel stratejik dü ünme ile modern yüksek teknoloji endüstrisinin ihtiyaçlar n birle tirmek durumunda kalm lard r. Bu çerçevede stratejik teknoloji yönetimi faaliyetlerinin i letmenin stratejisi ile ba lant l olmas bir zorunluluk olup buradaki temel amaç stratejik yönetim kapsam ndaki teknolojiye yönelik faaliyetlerle i konular n birle tirmektir. Klasik stratejik yönetim faaliyetleri genellikle bir i letmenin ürün ve i yönlerine odaklan r. Oysa stratejik teknoloji yönetimi i yönlerinden teknoloji konular na dönü ümü ve ba lant y vurgular. Dolay s yla stratejik teknoloji yönetiminden, teknoloji nedeniyle olu an belirsizlikleri, karma kl klar ve i dinamiklerini yönetmek için potansiyel bir çözüm sunmas beklenmektedir. Stratejik teknoloji yönetimi, i letmeler aras rekabetin odak noktas n n yeni ve yenilikçi ürünlerin do ru zamanda, istenen kalitede, ucuz fiyatla pazara ç kart labilmesi gerçe ine kayd günümüzün üretim dünyas nda bu üstünlü ün sa lanmas nda bütünsel bir yönetim becerisi olarak kabul edilmektedir. Bu ba lamda bu çal mada otomotiv yan sanayinde faaliyet gösteren i letmelerde i letme performans ile stratejik teknoloji yönetimi faaliyetleri ve teknoloji kullan m aras ndaki ili kiler irdelenmi tir. 2. L TERATÜR ÖZET Stratejik Teknoloji Yönetimi (STY) birçok teorik kavramla ve yönetim disiplinleri ile ba lant l d r. STY konseptinin gövdesi stratejik yönetim, örgütsel yönetim, teknoloji yönetimi, bilgi yönetimi, yenilik yönetimi ve Ar-Ge yönetimi ile iç içedir (Steele 1989, Khalil 2000, Burgelman 2001,Tidd 2001). Bu alanlar n her biri büyük miktarda ayr nt l bilgi ve çe itli ampirik bulgulara, uygulamalara, kavramlara ve kuramlara sahiptir. Bununla birlikte stratejik yönetim ve teknoloji yönetimi ile ilgili çal malar kuramsal bir temel olu turmaya yeterli oldu undan bu çal man n teorik çerçevesi stratejik yönetim ve teknoloji yönetimi ile ilgili kavramlar üzerine in a edilmi tir. Klasik olarak, i letme stratejisi Chandler (1962) taraf ndan temel uzun vadeli hedeflerin ve kurumsal amaçlar n belirlenmesi ve bu hedefler için gerekli eylemlerin kabul edilmesi ve kaynaklar n tahsisi eklinde tan mlanm t r. Yine bu y llarda stratejik yönetim, i letmenin hedeflerine ula ma, çevresine uyum sa lama ile ilgili yeteneklerini olu turmak, geli tirmek ve sürdürmek için yönetim taraf ndan belirlenen i letme giri imleri ile ilgilidir(ansoff 1979) eklinde tan mlanm t r. Strateji ve stratejik yönetim kavramlar n n ne oldu u üzerindeki alg lamalar y llar içinde geli mi ve de i mi tir (Whittington 2001, Drejer 2004, Bigler 2009). Bununla birlikte stratejik yönetim üzerine çal an akademisyenler aras nda, stratejik yönetim için uzla lan en yayg n tan mlardan birisi Stratejik yönetim, pazarda firman n performans n art rmak için, sahipleri ad na kaynak kullan m n içeren ve belirli hedeflere yönelik veya ortaya ç kan durumlara göre genel yöneticiler taraf ndan al nan inisiyatiflerle ilgili bir u ra d r eklindedir. Bu tan m toplum, i letme, organizasyon, yönetim, insan, bilgi, sonuç, de er yaratma ve çevre yönlerini kapsar ki bunlar n hepsi STY için çerçeve yap y yans tmaktad r. STY, stratejik yönetim alan nda bulunan teknoloji ile ilgili konular ele almaktad r (Sahlman, 2010). Bu ba lamda Stratejik Teknoloji Yönetimi, i letmenin teknolojik altyap s ve sosyo-ekonomik çevresi ile etkile im, i letme stratejisinin olu turulmas ve yürütülmesine katk da bulunmak için teknolojik faaliyetlerin yönetimidir (Sahlman ve Haapasalo, 2009). Stratejik yönetim literatüründeki Endüstri Temelli Bak, d sal analiz kapsam nda f rsat ve tehdit boyutunu, Kaynak Temelli Bak ise içsel analiz kapsam nda üstünlük ve zay fl klar boyutunu olu turmaktad r. Wernerfelte göre, Porter n Endüstri Temelli Bak aç s ve Kaynak Temelli Yakla m bir 455

R. Göral, V. Ça l yan madeni paran n iki yan n olu turmaktad r. Bir ba ka deyi le günümüzde bu iki temel yakla m bir bütünlük içinde ta yabilen i letme stratejileri rekabet üstünlü ü sa layabilmektedir. Bunun yan nda i letmenin performans üstünlü ü içsel yeteneklere dayal stratejiden ve stratejinin rekabet çevresine uyumundan kaynaklanmaktad r (Barney 1991). Dolay s yla i letme stratejilerinin ba ar s ya da ba ar s zl i letmenin teknolojiyi alg lama biçimiyle de ilgilidir. E er i letme, teknoloji stratejisini, i letme stratejisiyle birle tirecek yeteneklere sahipse, daha yüksek i letme performans elde edilebilecektir. Teknolojinin etkili yönetimi pek çok i letme için rekabet avantaj sa lad ndan, hayati önem ta maktad r. Teknoloji stratejilerini anlamak, anlatmak ve finansal, pazarlama, operasyon ve insan kaynaklar stratejileriyle birle tirebilmek gerekmektedir. Teknolojik geli melerin artan maliyeti, h z ve karma kl ve k salan ürün ya am devri dü ünüldü ünde, bu durum daha da önem kazanmaktad r. Bu çal mada bir i letmenin stratejik yönetim içindeki strateji ve teknoloji ili kisinin, STY sayesinde kurulabilece i öngörülmü tür. Bu öngörü Stratejik Yönetim Süreci ile Teknoloji Yönetimi Sürecinin entegrasyonunu gerektiren yeni bir konsepttir. Bu ba lamda Stratejik Teknoloji Yönetiminin çerçevesi ( ekil 1) Endüstri Temelli Bak ve Kaynak Temelli Bak ba lam nda alt a amal bir süreç olarak i letilmi tir. ekil 1. Stratejik Teknoloji Yönetimi Çerçevesi Stratejik yönetim kapsam nda teknoloji yönetimi Gregory (1995) taraf ndan teknoloji belirleme, seçme, edinme, kullanma ve koruma a amalar ndan olu an bir süreç olarak modellenmi tir. Daha sonra ülkemizde yap lan baz çal malarda (Y ld r m 2000, Öner 2005) bu be a amal sürece bir de sonland rma (b rakma) a amas n n eklenerek sürecin alt a amal hale getirildi i görülmektedir. Bu ba lamda bu çal mada i letmelerin STY faaliyetlerinin belirlenmesinde alt a amal (teknoloji belirleme, seçme, edinme, kullanma, koruma ve sonland rma) süreç kullan lm t r. 3. ARA TIRMA METODOLOJ S Çal man n bu bölümünde yap lan ara t rman n amac, hipotezleri, yöntemi ve bulgular hakk nda bilgi verilecektir. Ayr ca, ara t rmada elde edilen sonuçlar n istatistiksel bak mdan anlaml olup olmad klar de erlendirilecek ve hipotezlerin do rulan p do rulanmad s nanacakt r. 3.1. Ara t rman n Yöntemi ve Örneklem Bu çal man n veri setinin olu turulmas nda anket yönteminden yararlan lm olup anket çal mas ço unlukla stanbul, Kocaeli, Bursa, zmir illerinde faaliyet gösteren ve Ta t Araçlar Yan Sanayicileri Derne ine (TAYSAD) üye 254 firma ile s n rl tutulmu tur. TAYSAD, Türk otomotiv yan sanayinin tek ve en yetkin temsilcisidir. 254 (2010 y l kay tlar na göre) üyesi ile otomotiv yan sanayi üretiminin % 65ini ve ihracat n n da % 70ini temsil etmektedir. Yap lan anket uygulamas sonunda de erlendirmeye uygun 103 adet anket formu elde edilmi olup yakla k %40l k bir geri dönü oran na ula lm t r. Bu alanda yap lan ampirik ara t rmalar dikkate al nd nda ana kütle üzerinden elde edilen geri dönü oranlar n n %20 ile %50 aras nda de i ti i görülmektedir. Örne in Bülbül (2003) taraf ndan i letmelerin yenilik faaliyetleri ile ilgili yap lan bir çal mada geri dönü oran %25tir. Ömürbek (2003) taraf ndan otomotiv yan sanayindeki i letmelerin teknolojik i birlikleri üzerine yap lan bir ba ka çal mada geri dönü oran %26d r. Bu 456

XI. Üretim Ara t rmalar Sempozyumu, 23-24 Haziran 2011 ba lamda anketlerin geri dönü oran, benzer çal malarla kar la t r ld nda %40 düzeyindeki bir geri dönü oran n n kabul edilebilir düzeydedir. 3.2. Ara t rman n Amac ve Hipotezleri Ara t rman n temel amac otomotiv yan sanayinde faaliyet gösteren i letmelerin Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar, Teknoloji Kullan m ve letme Performans aras ndaki ili kilerin irdelenmesidir. Bu temel amaç nda geli tirilen hipotezler a a da belirtilmi tir. Hipotez 1: letmelerin son üç y lda teknoloji kullan m düzeyleri artm t r. Hipotez 2a: Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar ile korelasyon vard r. letme Performans aras nda pozitif Hipotez 2b: Teknoloji Kullan m ile letme Performans aras nda pozitif korelasyon vard r. 4. ARA TIRMANIN BULGULARI 4.1. letmelerde Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar Stratejik yönetim alan nda, üstün de erlerin olu turulmas nda ve üstün performans n aç klanmas nda kullan lan iki temel yakla m öne ç kmaktad r. Bunlar Endüstriyel Örgüt Teorisi ve Kaynak Temelli Teoridir. Bu teoriler, i letme stratejilerinin her birinde ba ar l olabilmede teknoloji stratejisinin potansiyel bir güç oldu una i aret etmektedir. E er i letme, teknoloji yönetimini i stratejisiyle birle tirecek uygulamalara sahipse, sonuç ba ar l olacakt r (Pappas 1984). Bu ba lamda STY faaliyetlerinin (Endüstriyel Örgüt Teorisi ve Kaynak Temelli Teori ba lam nda) ölçülmesinde Gregory (1995) taraf ndan öne sürülen ve Y ld r m (2000) ve Öner vd. (2005) taraf ndan alt nc bir a ama eklenerek geli tirilen ölçek kullan lm t r. Bu ölçe in genel ba l klar teknoloji belirleme, seçme, edinme, kullanma, koruma ve sonland rma eklindedir. Ölçe e ili kin bilgiler Tablo 1de özetlenmi tir. Tablo 1. letmelerin Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar na li kin Bilgiler Stratejik Teknoloji Yönetimi Süreci Madde Cronbach Say s Alpha Ort. Std.Sap. Belirleme Süreci 5.91 20.94 4.46 Seçme Süreci 7.85 29.72 4.49 Edinme Süreci 4.81 16.88 2.77 Kullanma Süreci 7.86 29.40 4.99 Koruma Süreci 3.71 12.37 2.14 Sonland rma Süreci 7.88 29.76 4.29 Genel Toplam 33.96 139.73 20.15 Notlar: (i) n=103, (ii) Ölçekte 1 kat lm yorum ve 5 kesinlikle kat l yorum anlam ndad r.(iii) Ortalama ve standart sapma de erleri ölçekte yer alan maddelerin toplamlar na aittir. Toplamlar al nmadan önce her bir a amaya ili kin cronbach alpha de erleri kontrol edilmi olup de erler ölçeklerin toplanarak toplam de erin al nabilece ini göstermektedir. Alt a amadan olu an ölçek toplam 33 maddeden olu maktad r. Her bir ba l ktaki madde say s farkl oldu undan ölçekten al nacak toplam puanlar farkl la maktad r. Ölçekteki maddelerin toplam puanlar al nmadan önce güvenirlik katsay lar incelenmi tir. Her bir maddenin cronbach alpha katsay s.70ten büyük olup ölçe in güvenilir oldu unu ve toplanarak toplam puanlar n al nabilece ini göstermektedir. Ölçe i olu turan her bir maddenin ölçek ba lam ndaki puanlar n n yüksek oldu u dolay s yla kat l mc lar n bu faaliyetlere önem verdikleri görülmektedir. 4.2. letmelerde Teknoloji Kullan m Ara t rman n hipotezlerinden bir tanesi ara t rmaya kat lan i letmelerin son üç y lda teknoloji kullan m düzeylerinin artt n ileri sürmektedir. Bu ba lamda i letmelerin teknoloji kullan m düzeylerinde bir de i im olup olmad n belirlemek amac yla Tablo 2deki maddeler be li likert ölçe i eklinde sorulmu tur. Ölçekte 1 hiç kullan lm yor ve 5 çok yüksek düzeyde kullan l yor anlam ndad r. letmelerin son üç y ldaki teknoloji kullan m düzeylerine ili kin bilgiler a a da Tablo 2de sunulmu tur. 457

R. Göral, V. Ça l yan Tablo 2. letmelerin Teknoloji Kullan m Düzeyleri Üç Y l Önce u Anda Wilcoxon Testi Std. Std. Ort. Ort. Z p Sap. Sap. Bilgisayar Destekli Tasar m 3.71 1.46 4.23 1.06-4.261 <.001 Bilgisayar Destekli Üretim 3.84 1.41 4.32 1.07-4.622 <.001 Bilgisayarla Tümle ik Üretim 3.65 1.31 4.17 1.07-4.837 <.001 Esnek Üretim Sistemleri 3.19 1.49 3.73 1.41-5.090 <.001 Grup Teknolojisi ve Hücresel Üretim 2.67 1.68 3.08 1.59-4.179 <.001 Robotlar 3.15 1.51 3.84 1.41-4.310 <.001 nsan Kaynaklar Yönetimi 3.25 1.43 3.59 1.40-3.607 <.001 K yaslama (Bencmarking) 3.14 1.44 3.73 1.30-4.452 <.001 Outsourching 3.87 1.37 4.14 1.05-5.601 <.001 Tam Zaman nda Üretim 3.76 1.29 4.19 1.08-4.469 <.001 Toplam Kalite Yönetimi 3.42 1.19 3.65 1.31-3.808 <.001 Toplam 41.17 12.76 46.38 11.02-6.952 <.001 Notlar: (i) n=103.(ii) Ölçekler toplanmadan önce ölçeklerin cronbach alpha de erleri incelenmi tir. Üç y l öncesi için de er.922 ve u an için de er.906 olup ölçeklerin toplanarak toplam de erin al nabilece ini göstermektedir. Tablo 2 incelendi inde i letmelerin belirtilen teknolojileri üç y l önceki kullan m düzeylerinin orta düzeyde oldu u ve bugünkü duruma bak ld nda ise her bir teknolojinin kullan m düzeyinin üç y l öncesine göre artt görülmektedir. Her bir teknoloji için son üç y ldaki art Wilcoxon testine göre istatistiksel bak mdan anlaml d r. letmelerin teknoloji kullan m düzeylerinde meydana gelen art n istatistiksel bak mdan anlaml l i letmelerin son üç y lda teknoloji kullan m düzeyleri artm t r eklindeki -1- numaral hipotezimizi desteklemektedir. 4.3. letmelerin Performans Bilgileri Ara t rman n ikinci hipotezinde Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar ve Teknoloji Kullan m ile letme Performans aras nda pozitif korelasyon oldu u ileri sürülmektedir. Bu hipotezi test etmek için öncelikle i letmenin performans kriterleri irdelenmi tir. letmeler verimlilik, kârl l k, büyüme gibi temel performans göstergeleri ile ilgili bilgileri s r olarak de erlendirdiklerinden ve bu konuda bilgi vermeye istekli olmad klar ndan; ara t rmaya kat lan i letmelerden i letme performans na ili kin de erlendirmelerini pazar pay ndaki büyüme, sat lar ndaki büyüme, yat r m kârl l, büyüme oran ve ürün kalitesi kriterlerini 1 çok dü ük ve 5 çok yüksek anlam ndaki be li likert ölçe i ile de erlendirmeleri istenmi tir. Sonuçlar Tablo 3te verilmi tir. Tablo 3. letmelerin Performans Kriterlerine Ait Bilgiler Performans Kriterleri Ort. Std.Sap. Büyüme oran 4.17 0.98 Ürün kalitesi 3.86 1.11 Yat r m kârl l 3.81 1.06 Sat lar ndaki büyüme 3.76 1.10 Pazar pay ndaki büyüme 3.64 1.12 Toplam 19.24 4.65 Notlar: (i) n=103, (ii) Ölçekte 1 çok dü ük ve 5 çok yüksek anlam ndad r. (iii) Friedman çift yönlü anova testine göre sonuçlar ( 2 =349.179 ve p<.001) istatistiksel bak mdan anlaml d r.(iv) Ölçek toplanmadan önce ölçe in cronbach alpha de erleri incelenmi tir. Ölçe in cronbach alpha de eri.916 olup ölçe in toplanarak toplam de erin al nabilece ini göstermektedir. En önemli performans kriterinin 4.17 ortalama ile büyüme oran oldu u görülmektedir. Otomotiv sektörünün ülkemizdeki son y llardaki büyüme trendi dikkate al nd ndan bu sonuç oldukça anlaml d r. Ürün kalitesi ikinci önemli performans faktörü olarak de erlendirilmi tir. Di er performans kriterlerinin de önem düzeylerinin yüksek oldu u görülmektedir. Bu ba lamda letme Performans ile Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar ve Teknoloji Kullan m aras ndaki ili kileri incelemek amac yla korelasyon katsay lar incelenmi tir. Sonuçlar a a da Tablo 4te görüldü ü gibidir. 458

XI. Üretim Ara t rmalar Sempozyumu, 23-24 Haziran 2011 Tablo 4. letme Performans le Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar ve Teknoloji Kullan m Korelasyon Matrisi Stratejik Teknoloji letme Performans Teknoloji Kullan m Yönetimi Uygulamalar letme Performans 1 Stratejik Teknoloji.261 1 Yönetimi Uygulamalar <.05.432.220 Teknoloji Kullan m 1 <.001 <.05 Tablo 4teki korelasyon matrisinde görüldü ü gibi i letme performans ile stratejik teknoloji yönetimi uygulamalar aras nda zay f düzeyde ve teknoloji kullan m ile orta düzeyde istatistiksel bak mdan anlaml bir ili ki vard r. Bu ba lamda i letme performans ile stratejik teknoloji yönetimi uygulamalar ve teknoloji kullan m aras nda pozitif ili ki oldu unu ileri süren hipotez 2a ve 2b kabul edilmi tir. letme performans ile en güçlü ili ki.432lik korelasyon katsay s teknoloji kullan m kriterindedir. letme performans ile bu performans aç klanmas nda etkili olabilecek boyutlar aras ndaki korelasyonlar n tespit edilmesinden sonra performans aç klayan boyutlar aras ndaki ili kiyi belirlemek amac yla çoklu regresyon analizine ba vurulmu tur. Test edilen regresyon modeli a a daki gibidir. letme Performans = b 0 + b 1 Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar + b 2 Teknoloji Kullan m + Tablo 5de çoklu regresyon analizi sonuçlar görülmektedir. Tablo 5. Çoklu Regresyon Analizi: letme Performans Ba ml De i ken R 2 R 2 Ba ms z De i kenler B Std. Hata t F letme Performans.216.200 Not: a p<.001; * p<.001; ** p<.10. Stratejik Teknoloji 1.923 **.040.021 Yönetimi Uygulamalar 13.763 a Teknoloji Kullan m.262.060 4.339 * Tablo 5deki regresyon analizi sonuçlar na göre, R 2 (aç klanan varyans n yüzdesi) ve F (regresyon modelinin anlaml l k derecesi) de erleri letme Performans n n Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar ve Teknoloji Kullan m ile aç klanabildi ini ve sonuçlar n istatistiksel bak mdan anlaml oldu unu göstermektedir. Dolay s yla Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar ve Teknoloji Kullan m i letme performans ndaki de i imin istatistiksel bak mdan anlaml bir yüzdesini (%20) aç klamaktad r. Bu bulgu hipotez 2a ve 2byi destekler niteliktedir. Regresyon analizi sonuçlar na göre Teknoloji Kullan m i letme performans n di er faktöre göre daha güçlü bir ekilde etkilemektedir. 5. SONUÇ Küresel rekabetin iddetini gittikçe art rd günümüzde Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar ve Teknoloji Kullan m ile letme Performans aras ndaki ili kileri incelemek amac n güden bu çal mada, kuramsal bazda yap lan incelemelerden günümüzde ekonomik, teknolojik ve politik geli melere ba l olarak pazarlar n küreselle ti i ve bunun sonucunda rekabetin gerek nitelik gerekse nicelik bak m ndan sertle ti i görülmektedir. Küreselle en pazarlarda i letmelerin rekabet üstünlü ü sa lamalar, piyasadaki geli meleri yak ndan takip ederek mü terilerin gereksinim duyduklar ürün ve hizmetleri istenilen yer, zaman, miktar, kalite ve fiyatta kar layabilme yeteneklerini geli tirerek örgütsel (i letme içi ve d ) ve teknolojik düzenlemeler yapmalar na ba l olmaktad r. Bu noktada kuramsal bazda yap lan incelemelerden ve ara t rma kapsam na al nan i letmelerden elde edilen bulgular nda; Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar ve Teknoloji Kullan m n n i letme performans n olumlu yönde etkiledi i görülmektedir. Rekabet üstünlü ü sa lamada ve performans art rmada Stratejik Teknoloji Yönetimi Uygulamalar ve Teknoloji Kullan m oldukça önemli bir potansiyele sahip olmakla birlikte sadece bu teknolojilerin al n p i letmede uygulanmas rekabet üstünlü ü elde etmek ve i letme performans n art rmak için yeterli olmamaktad r. Bu sebeple bu teknolojilerin uygulanmas ndan beklenen faydalar n elde edilmesi büyük ölçüde örgütsel yap daki (i letme içi ve d ) de i ikliklerin de yap lmas n zorunlu k lmaktad r. 459

R. Göral, V. Ça l yan Yap lan çal mada sonuçlar n sa l kl ve güvenilir olmas için muhtemel ara t rma ve ölçüm hatas na neden olabilecek uygulamalardan kaç n lmas na titizlikle dikkat edilmi tir. Dolay s yla konuyla ilgilenen ara t rmac lar çal may daha geni örneklemlerde ve farkl sektörlere uyarlayarak bu ara t rmada elde edilen sonuçlara ve literatüre katk da bulunabilirler. KAYNAKÇA Ansoff, I. (1979), Strategic Management, London, UK, McMillan. Barney, J.B.,(1991), Firm Resources and Sustained Competitive Advantege, Journal of Management, Vol. 17, No.1,s.99120. Bigler, W. (2009), Strategy execution through executive process innovation: a longitudinal case example and research model, International Journal of Management and Enterprise Development 7(1):98 123. Burgelman, R.A, Maidique A & Wheelwright, S.C. (2001), Strategic Management of Technology and Innovation, New York, USA, McGraw-Hill. Bülbül, H. (2003), Rekabet Üstünlü ü Sa lamada Ürün ve Süreç Yenili i: Bili im Teknolojileri Uygulamas, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Chandler, A.D. (1962), Strategy and Structure - Chapters in the History of the American Industrial Enterprise. Cambridge, MA, MIT Press. Drejer, A. (2004), Back to basics and beyond: strategic management - an area where practice and theory are poorly related, Management Decision 22(3-4): 508520. Gregory, M. J., (1995),Technology Management: A Process Approach, Proceedings of the Institute of Mechanical Engineers. Khalil, T. (2000), Management of Technology -The Key to Competitiveness and Wealth Creation. New Jersey, USA, Prentice Hall. Ömürbek, N. (2003), Küresel Rekabet Ortam nda Yeni Üretim Teknolojileri ve Teknolojik birli i (Otomotiv Sektöründe Uygulama), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yay nlanmam Doktora Tezi, Konya. Öner, M.A., vd.(2005), Türkiyede 12 Otomotiv Yan Sanayi Firmas n n Teknoloji Süreçleri Yönetim Yetenekleri Profilleri, TAYSAD Dergisi Eki, say :24,s..3. Pappas,C.,(1984),Strategic Management of Technology,Journal of Produce Innovation Management, s.30-35. Sahlman, K. & Haapasalo, H. (2009), Elements of Strategic Management of Technology: a conceptual framework of enterprise practise, International Journal of Management and Enterprise Development 7(3): 319337. Sahlman, K.(2010), Elements of Strategic Technology Management, Faculty of Technology of the University of Oulu for public defence in Tönning-sali. Steele, L.W. (1989), Managing Technology The Strategic View. New York, USA, McGraw-Hill. Tidd, J. (2001) Innovation management in context: environment, organization and performance, International Journal of Management Reviews 3(3): 169183. Whittington, R. (2001),What is Strategy and Does it Matter? 2nd edition, London, UK, Thomson Learning. Y ld r m,o.u.,(2000), Technology Processes Management Capability Profiles of Machine Manufacturers Turkey,Yeditepe Üniversitesi,Yay nlanmam Yükseklisans Tezi,s.83. 460