12/03/2018 ABD Tarım Bakanlığının 08/03/2018 Tarihli Ürün Raporları ABD Tarım Bakanlığınca 8 Mart 2018 tarihinde yayımlanmış tahıl ve yağlı tohumlar raporlarında, ABD nin yanı sıra dünya üretimi ve ticaretine ilişkin gelişmeler ve tahminler yer almaktadır. Bu raporlarda bahsi geçen önemli bazı gelişmeler ve en büyük üretici ve ihracatçı ülkeler ile ilgili bilgiler aşağıda sunulmaktadır: Mısır: Mısır fiyatlarındaki güçlü artış eğilimi devam etmektedir. Karadeniz bölgesinin mısır fiyatları, güçlü talep sonucu 18 ABD doları artışla ortalama 193 ABD dolarına yükselmiştir. Dünyadaki diğer bölgelerde de mısır fiyatlarında benzer artış söz konusudur. Dünya mısır üretimi tahmini: 2015/16 sezonu gerçekleşen : 973,5 milyon ton 2016/17 sezonu : 1.075,2 milyon ton 2017/18 Şubat ayı tahmini : 1.041,7 milyon ton 2017/18 Mart ayı tahmini : 1.041,7 milyon ton 2017/18 sezonunda, Mart tahminlerine göre en büyük mısır üreticileri aşağıdaki gibidir (milyon ton): 1
ABD : 371,0 Çin H.C. : 215,9 Brezilya : 94,5 (-0,5) Avrupa Birliği : 60,1 Arjantin : 36,0 (-3,0) Ukrayna : 24,1 Hindistan : 27,2 (+2,2) Meksika : 26,5 Rusya : 13,2 2017/18 sezonunda, Mart ayı tahminlerine göre en büyük mısır ihracatçısı ülkeler aşağıdaki gibidir (milyon ton): ABD : 56,0 (+4,5) Brezilya : 31,0 (-3,0) Arjantin : 25,0 (-1,5) Ukrayna : 20,0 Rusya : 4,8 İhracat ve ithalatta önemli değişmeler: İhracat: Değişim Toplam Arz Sebep Brezilya - 3,0 31,0 Son aylardaki düşük ihracat eğilimi ABD + 4,5 56,0 Satış ve sevkiyatta devam eden canlılık ve rekabetçi fiyat Arjantin - 1,5 25,0 İhraç edilebilir stoklardaki düşüş 2
İthalat: Değişim Toplam Talep Sebep Çin + 1,0 4,0 Artan eğilim ve düşük sorgum (süpürge darısı) ithalatını dengeleyici artış Soya Soya fasulyesinde Arjantin ve Uruguay da düşük üretim gerçekleşmiş; Brezilya, Rusya ve Güney Afrika daki üretim artışı, bu düşük üretim kadar olamamış ve toplamda dünya üretiminde düşüş yaşanmıştır. Dünya soya fasulyesi üretimi tahmini: 2015/16 sezonu gerçekleşen : 313,8 milyon ton 2016/17 sezonu : 351,3 milyon ton 2017/18 Şubat ayı tahmini : 346,9 milyon ton 2017/18 Mart ayı tahmini : 340,9 milyon ton 2017/18 sezonunda, Mart ayı tahminlerine göre en büyük soya fasulyesi üreticisi ülkeler aşağıdaki gibidir (milyon ton): ABD : 119,5 Brezilya : 113,0 (+ 1,0) Arjantin : 47,0 (- 7,0) Çin H.C. : 14,2 Hindistan : 9,5 Paraguay : 9,2 Kanada : 8,0 2017/18 sezonunda, Mart tahminlerine göre en büyük soya ihracatçısı ülkeler aşağıdaki gibidir (milyon ton): 3
Brezilya : 70,5 (+ 1,5) ABD : 56,2 (- 1,0) Arjantin : 6,8 (- 1,7) Paraguay : 5,8 İhracatta önemli değişmeler: İhracat: Değişim Toplam Arz Sebep ABD - 1,0 56,2 Güney Amerika ülkelerinin rekabeti Brezilya + 1,5 70,5 Artan rekabet gücü ve Arjantin in düşük ihracatı Arjantin - 1,7 6,8 Düşük üretim Soya Fiyatları Fiyat (USD) Değişim (USD) ABD 389 + 14 Brezilya 394 + 10 Arjantin 383 + 18 Arpa Çin in artan tüketimi, dünyadaki düşük miktarda üretim, önemli üretici ülkelerdeki arpa stoklarının azalması ve dünyadaki en büyük arpa ithalatçısı olan Suudi Arabistan ın artan fiyata rağmen arpa tüketimini ve ithalatını devam ettirmesi nedenleriyle arpa fiyatları son 3 yılın en yüksek düzeylerine gelmiştir. Dünya arpa üretimi tahmini: 4
2015/16 sezonu gerçekleşen : 149,6 milyon ton 2016/17 sezonu : 146,0 milyon ton 2017/18 Şubat ayı tahmini : 142,1 milyon ton 2017/18 Mart ayı tahmini : 142,4 milyon ton 2017/18 sezonunda, Mart tahminlerine göre en büyük arpa üreticisi ülkeler aşağıdaki gibidir (milyon ton): Avrupa Birliği : 58,7 Rusya : 20,2 Ukrayna : 8,7 Avustralya : 8,0 Kanada : 7,9 Türkiye : 6,4 2017/18 sezonunda, Mart tahminlerine göre en büyük arpa ihracatçısı ülkeler aşağıdaki gibidir (milyon ton): Avrupa Birliği : 6,2 Avustralya : 5,8 Rusya : 5,2 Ukrayna : 4,9 Arjantin : 2,1 Kanada : 1,5 İhracat ve ithalatta önemli değişmeler: İthalat: Değişim Toplam İthalat Sebep Çin + 0,5 7,0 Yüksek oranda ticaret, özellikle Avustralya dan ithalat artışı Suudi Arabistan - 0,5 8,0 Diğer yemlik tahılların ithalatının artışından dolayı düşük talep 5
İhracat: Değişim Toplam İhracat Sebep Kazakistan + 0,2 1,0 Artan üretim ve İran dan ithalat talebi Buğday Net ithalatçı olan ülkeler, katma değerin ülkelerinde kalması ve unun daha kolay bozulması, buğdayın bozulmasının daha zor olması gibi nedenlerle un yerine buğday ithalatını tercih etmektedirler. Bunu sağlamak için de un ithalatına yüksek gümrük vergisi koymaktadırlar. Ancak bazı ithalatçı ülkelerde buğday öğütme kapasitesinin sınırlı olması nedeniyle un ithalatı halen tercih edilen bir yol olmaktadır. Avrupa Birliği nin de un ihracatını sübvanse etmeyi durdurması sonucu, son yıllarda un ihracatında Türkiye ve Kazakistan dünyada en önde gelen iki ülke olmuşlardır. Kazakistan, buğday öğütme imkanları kısıtlı olan diğer Orta Asya cumhuriyetleri ve Afganistan a yoğun un ihracatı gerçekleştirmektedir. Türkiye ise, yurtiçi buğday fiyatının yüksek olmasına ve buğdaya % 130 gümrük vergisi uygulamasına rağmen, Dahilde İşleme Rejimi ile dünyada un ihracatında rekabetçi bir ülke olmuştur. Dahilde İşleme Rejimi ile buğdayı gümrük vergisi olmaksızın ithal ederek una çeviren işletmeler, buğday kepeği gibi yan ürünlerinin de iç piyasada oldukça talep görmesi sonucu oldukça kazançlı bir faaliyet yürütmektedirler. Türkiye, Kazakistan a kıyasla çok daha geniş bir coğrafyaya un ihracatı yapmaktadır. Son dönemde Türkiye den geleneksel olarak un ithalatı yapan Endonezya ve Filipinler gibi ülkeler, kendi un sanayilerini korumak için yüksek vergilerle un ithalatını azaltma yoluna gitmişlerdir. Türkiye nin bu ülkelere olan ihracatı azalmasına karşın; Irak, Sudan ve Suriye gibi ülkelere un ihracatında artışlar görülmektedir. Türkiye nin un ihracatının her durumda, un sanayisi 6
kısıtlı ve/veya iç piyasa un fiyatı yüksek olan gelişmekte ya da az gelişmiş ülkelere yönelik olarak gerçekleşmesi beklendiğinden, önümüzdeki dönemlerde de Türkiye nin dünya un ihracatında liderliğini devam ettireceğini söyleyebiliriz. Dünya buğday üretimi tahmini: 2015/16 sezonu gerçekleşen : 735,2 milyon ton 2016/17 sezonu : 750,5 milyon ton 2017/18 Şubat ayı tahmini : 758,2 milyon ton 2017/18 Mart ayı tahmini : 758,8 milyon ton 2017/18 sezonunda, Mart ayı tahminlerine göre en büyük buğday üreticileri aşağıdaki gibidir (milyon ton): Avrupa Birliği : 151,6 Çin H.C. : 129,8 Hindistan : 98,5 Rusya : 85,0 ABD : 47,4 Kanada : 30,0 Ukrayna : 27,0 Avustralya : 21,5 Türkiye : 21,0 2017/18 sezonunda, 2018 Mart tahminlerine göre en büyük buğday ihracatçısı ülkeler aşağıdaki gibidir (milyon ton): Rusya : 37,5 (+1,5) Avrupa Birliği : 25,0 (-1,0) ABD : 24,5 (-0,5) Kanada : 22,5 Avustralya : 17,5 Ukrayna : 17,2 Arjantin : 14,0 7
İhracat ve ithalatta önemli değişmeler: İthalat: Değişim Toplam İthalat Sebep Hindistan - 0,5 1,5 Yüksek gümrük vergisinin ithalatı azaltması Türkiye + 1,0 5,5 Rusya dan yüksek miktarda yapılan ithalat İhracat: Değişim Toplam İhracat Sebep ABD - 0,5 24,5 Satışlardaki yavaşlık ve rekabetçi olmayan fiyatlar Avrupa Birliği - 1,0 25,0 Rusya rekabetinden dolayı ticarette yavaşlık Rusya + 1,0 37,5 Sevkiyatlardaki süreklilik Not: 2017/18 sezonu, ticaret yılını ifade etmektedir ve Kuzey yarıküre için Temmuz 2017 ve Haziran 2018 arasında hasat edilen ürünü kapsamaktadır. 8