Mercimek (Kabuklu ve iç) 0 Giriş Bu standard; mercimeğin tarifine, sınıflandırma ve özelliklerine, numune alma ve muayeneleri ile piyasaya arz şekline dairdir. 1 Kapsam Bu standard piyasaya kurutulmuş olarak arz edilen mercimekleri kapsar. Tohumluk olduğu belirtilen mercimekleri ve Sarı mercimekleri (Kara mercimek içi) kapsamaz. 2 Atıf yapılan standardlar ve/veya dokümanlar Bu standardda diğer standard ve/veya dokümanlara atıf yapılmaktadır. Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. * işaretli olanlar bu standardın basıldığı tarihte İngilizce metin olarak yayımlanmış olan Türk Standardlarıdır. TS No Türkçe Adı İngilizce Adı TS 342 Yemeklik zeytinyağı - Muayene ve deney Methods of analysis for edible olive oils yöntemleri TS 765 Yağlı tohum küspelerinde dietil eter ile ekstrakte edilebilen yağın tayini Oilseed residues - Determination of diethyl ether extract TS 886 Yemeklik ayçiçek yağı Edible sunflowerseed oil TS 887 Yemeklik pamuk yağı Edible cottonseed oil TS 894 Yemeklik bitkisel yağlar - Muayene metotları Methods of analysis for edible oils of vegetable origin TS 1135 SO 712 Tahıl ve tahıl ürünleri - Rutubet muhtevası tayini (Rutin referans metot) Cereals and cereals products - Determination of moisture content (Routine reference method) TS 1226 Deney elekleri - Teknik özellikler ve Test sieves - Technical requirements and testing - SO 3310-2 deneyler - Kısım 2: Delikli metal levhalı Part 2: Test sieves of perforated metal plate TS 3479 SO 2591-1 TS 2756-1 TS EN SO 6644 TS EN SO 13690 3 Tarifler 3.1 Mercimek deney elekleri Elek analizi - Bölüm 1: Delikli metal levha ve tel örgülü deney eleklerini kullanma metotları Muayene ve deney için numune alma metotları - Bölüm 1: Parti muayene için kabul edilebilir kalite seviyesine (AQL) göre numune alma planları Tahıllar ve öğütülmüş tahıl ürünleri- akış halinde -Mekanik araçla otomatik numune alma Tahıllar, baklagiller ve öğütülmüş ürünleri - Sabit yığınlardan numune alma Test rieving - Part 1: Methods using test sieves of woven wire cloth and perforated metal plate Sampling procedures for inspection by attributes - Part 1: Sampling plans indexed by Acceptable Quality Level (AQL) for lot-by-lot inspection Flowing cereals and milled cereals products - Automatic sampling by mechanical means Cereals, pulses and milled products - Sampling of static batchees, milled products 3.1.1 Kabuklu (kırmızı ve yeşil) mercimek Baklagiller (Leguminosae) familyasından Lens esculenta, Moench (Lens culinaris, Medic) türüne giren kültür bitkilerinin kurutulmuş taneleri. 3.1.2 İç (kırmızı ve yeşil) mercimek Kabukları soyulup, çenekleri birbirinden ayrılmış veya ayrılmamış, kabuklarından temizlenmiş mercimek tanesi. 3.1.3 Boylanmış yeşil mercimek Yeşil mercimeğin temizleme ve eleme işlemlerinden sonra tane iriliklerine göre tasnif edilmesi ile elde edilen ürün. 1
3.2 Yabancı madde 3.2.1 Yabancı madde (kabuklu mercimek için) Mercimek taneleri arasında bulunan kendinden başka maddeler ile 3 mm lik yuvarlak delikli elek altına geçen mercimek tane ve parçaları da dahil olmak üzere her türlü madde. 3.2.2 Yabancı madde (iç mercimek için) İç mercimek içinde bulunan kendinden başka her türlü madde ile kabuklu kırmızı mercimek taneleri. 3.3 Kusurlu tane 3.3.1 Kusurlu tane (kabuklu mercimek için) Kızışmış, çimlenmiş, çürümüş, olgunlaşmamış, lekelenmiş, böcek yenikli ve delik, kırık ve kabuğu soyulmuş mercimek tane ve parçaları. 3.3.2 Kusurlu tane (iç mercimek için) Kızışmış, çürümüş, olgunlaşmamış ve lekelenmiş iç mercimek. 3.4 Kırık ve kabuğu soyulmuş tane 3 mm lik yuvarlak delikli elek üzerinde kalan, tanesinin 1/4 ünden fazlası kırılmış kusurlu olmayan mercimek parçaları ile kabuğunun 1/4 ünden fazlası soyulmuş kusurlu olmayan mercimek tanesi. Boylanmış yeşil mercimeklerde: Tanesinin 1/4 ünden fazlası kırılmış veya tanesinin 1/4 ünden fazlası soyulmuş sağlam mercimek taneleri. 3.5 Kabuğu soyulmamış tane Çenekleri ayrılmış, ancak kabuğunun 1/4 ünden fazlası soyulmamış tane. 3.6 Böcek hasarlı tane Böcek veya diğer zararlılar tarafından yenmiş veya delinmiş mercimek taneleri. 3.7 Cilalanmış (parlatılmış) tane İç mercimeklerin yemeklik özellikteki sıvı bitkisel yağlarla belirli olanlarda muamele edilerek üzerlerinde ince bir yağ tabakası meydana getirilmek suretiyle parlatılmış mercimek. 3.8 Ürün yılı Mercimeklerin hasat edildikleri yıl. İçinde bulunulan yıl elde olunan mercimekler ile daha önceki yıl veya yıllarda elde olunan mercimekler birbirine karıştırılamaz. Not - İçinde bulunulan yıldan daha önceki yıllara ait ürün, bayatlamış, genellikle parlak rengini yitirerek mat bir renk almış, buruşukluğu artmış olma nitelikleri ile içinde bulunulan yıl ürününden ayırt edilir. 4 landırma ve özellikler 4.1 landırma Mercimekler; kabuk durumuna göre gruplara, botanik yapılarına göre çeşitlere, kalite özelliklerine göre sınıflara ayrılır. 4.1.1 Gruplar Mercimekler kabuk durumuna göre; - Kabuklu, - İç olmak üzere iki gruba ayrılır. 4.1.2 Çeşitler Mercimekler, botanik yapılarına göre; a) Kabuklu mercimekler - Sultani mercimek (Yaprak mercimek, pul mercimek), - Yeşil mercimek (Sıra mercimek), - Kabuklu kırmızı mercimek, b) İç mercimekler - Kırmızı iç mercimek, - Yeşilimsi sarı iç mercimek olmak üzere çeşitlere ayrılır. Diğer çeşitler kendi adları ve orijinleri belirtilerek piyasaya arz edilir.
4.1.3 lar Mercimekler kalite özelliklerine göre;, olmak üzere iki sınıfa ayrılır. 4.2 Özellikler 4.2.1 Genel özellikler Bütün sınıflarda, her sınıfın özelliklerine ve toleranslara uymak koşulu ile mercimekler; - Bütün (tam) olmalı, - Temiz olmalı (gözle görülebilir yabancı madde ihtiva etmemeli), - Kendine özgü renkte olmalı, - Sağlam olmalı, - Küflenme belirtisi bulunmamalı, - Böcek ve böcek kalıntısı bulunmamalı, - Yabancı tat ve/veya koku bulunmamalı, - Anormal dış nem (dış yüzeyde ıslaklık) olmamalı, - Adi fig (Vicia sativa) ve bundan kaynaklanan B-cyanoalanine bulunmamalı dır. İç mercimekler istek üzerine, cilalanmak (parlatılmak) maksadıyla TS 886 ve TS 887 ye uygun yemeklik ayçiçeği veya yemeklik pamuk yağı ya da standardına uygun bir yemeklik sıvı yağ ile muamele edilebilir. Bu mercimeklerde toplam yağ oranı % 2,5 u geçmemelidir. 4.2.2 Grup ve çeşit özellikleri Mercimekler aşağıda verilen özelliklerde olmalıdır. 4.2.2.1 Sultani mercimek (Yaprak mercimek, pul mercimek) Bu çeşitteki mercimeklerin kabuk renkleri genellikle yeşil veya sarımsı yeşil olmakla beraber pembemsi sarıyeşil, grimsi sarı-yeşil ve sarı-yeşil fon üzerinde koyu yeşil benekli olanları da vardır. Tanelerinin iç rengi yeşilimsi sarı olup, taneler; yassı,yuvarlak ve çapları 6 mm den büyüktür. 4.2.2.2 Yeşil mercimek (Sıra mercimek) Bu çeşitteki mercimeklerin kabuk renkleri genellikle yeşil veya sarımsı yeşil olmakla beraber sarımsı pembeyeşil, grimsi yeşil olanları da vardır. Tanelerin iç rengi ise yeşilimsi sarıdır. Taneler, yanlardan oldukça basık, yuvarlak ve tane çapı 3 mm den büyüktür. 4.2.2.3 Kabuklu kırmızı mercimek Bu çeşitteki mercimeklerin kabuk rengi genellikle grimsi kırmızı olmakla beraber sarımsı pembe fon üzerine koyu mavi, veya grimsi kırmızı fon üzerine koyu mavi, ya da siyah benekli ve sarımsı yeşil renkli olanları da vardır. Tanelerin iç rengi ise turuncu kırmızıdır. Taneler, yanları basık, yuvarlak ve tane çapı 3 mm den büyüktür. 4.2.2.4 Kırmızı iç mercimek Bu çeşitteki mercimeklerin tane içi (çenek) renkleri turuncu kırmızıdır. Çeneklerin iç yüzeyleri düz, dış yüzeyleri yuvarlaktır. 4.2.2.5 Yeşilimsi sarı iç mercimek Bu çeşitteki mercimeklerin tane içi (çenek) renkleri yeşilimsi sarıdır. Çeneklerin iç yüzeyleri düz, dış yüzeyleri yuvarlaktır. 3
4.2.3 özellikleri Mercimeklerin sınıf özellikleri Çizelge 1 de verilen değerlere uygun olmalıdır. Çizelge 1 - Mercimeğin sınıf özellikleri (%, kütlece, en çok) Özellikler Kabuklu kırmızı mercimek Yeşil mercimek Kırmızı iç mercimek Yeşil iç mercimek Boylanmış yeşil mercimek Rutubet muhtevası 12,0 14,0 12,0 14,0 10,0 12,0 10,0 12,0 10,0 12,0 Toplam yabancı 1) madde miktarı 3,0 4,0 2,0 3,0 0,5 1,0 0,5 1,0 0,5 1,0 Taş, toprak vb. inorganik maddeler 0,5 1,0 0,5 1,0 Bulunmamalı 0,1 Toplam kusurlu 2) tane 2,0 3,0 2,0 3,0 Bulunmamalı 0,5 1,0 1,0 2,0 Böcek hasarlı tane 0,5 1,0 1,0 2,0 Bulunmamalı 0,2 0,5 Kızışmış ve çimlenmiş tane 0,2 0,5 0,2 0,5 Bulunmamalı Kırık ve kabuğu (3) (3) (3) (3) 3,0 4,0 - - - - soyulmuş tane Kabuğu soyulmamış tane - - - - 0,2 0,5 0,2 0,5 - - 1) Taş, toprak vb. inorganik maddeleri de içerir. 2) Kızışmış, çimlenmiş tane ile böcek hasarlı taneyi de içerir. (3) Kırık ve kabuğu soyulmuş taneler kusurlu tane tanımının içerisinde yer almaktadır. 4.2.4 Boy özellikleri Mercimeklerde boylama zorunlu değildir. Ancak her çeşit için verilen en az tane çapının üzerinde olmak koşulu ile belli çaplarda mercimek partileri hazırlanabilir. 4.3 Boyut ve toleranslar Mercimeklerde kütlece kabul edilen sınıf ve boy toleransları aşağıda verilmiştir. 4.3.1 toleransları 4.3.1.1 Bu sınıfın özelliklerine uymayan, fakat ye giren mercimeklerden ( nin toleransı hariç) kütlece en çok % 10 oranında tolerans tanınır. 4.3.1.2 Bu sınıfın özelliklerine veya genel özelliklere uymayan, fakat tüketime elverişli bulunan mercimeklerden kütlece en çok % 10 oranında tanınır. 4.3.2 Boy toleransları Belli çaplara göre boylama yapılmış mercimekler partilerinde diğer boylardan olan tane karışımı kütlece en çok % 5 dir. 4.4 Özellik, muayene ve deney madde numaraları Bu standardda verilen özellikler ile bunların, muayene ve deney madde numaraları Çizelge 2'de verilmiştir.
Çizelge 2 Özellik, muayene ve deney madde numaraları Özellikler Özellik madde no Muayene ve deney madde no Genel özellikler 4.2.1 5.2.2 Grup ve çeşit özellikleri 4.2.2 5.2.2 özellikleri 4.2.3 5.2.2 Boy özellikleri 4.2.4 5.2.2 Boyut ve toleranslar 4.3 5.2.2 Rutubet muhtevası 4.2.3 5.3.1 Yabancı madde, taş, toprak vb. inorganik madde, böcek hasarlı tane, kızışmış ve çilenmiş tane, kırık ve kabuğu soyulmuş tane, kabuğu soyulmamış tane 4.2.3 5.3.2 Cilalanmış iç mercimeklerde kullanılan bitkisel yağların özellikleri 4.2.1 5.3.3 Ambalâjlama 6.2 5.2.1 İşaretleme 6.3 5.2.1 5 Numune alma, muayene ve deneyler 5.1 Numune alma Numune partiden alınır. Grubu, çeşidi, sınıfı, boyu (boylanmış ise), ürün yılı ve ambalâjı aynı olan ve bir seferde muayeneye sunulan mercimekler bir parti sayılır. 5.1.1 Çuvallardan numune alma Çuvallardan mercimek numunesi TS SO 13690 a göre alınır. 5.1.2 Büyük ambalâjlardan numune alma Mercimek numunesi almak için, Çizelge 3 te belirtilen partiyi oluşturan ambalâj birimlerinin miktarına göre karşılarında gösterilen (n) sayıda ambalâj ayrılır. Muayene ve deney için gereken numuneler bu ambalâjlardan alınır. Numune alınmak üzere ayrılacak ambalâjlar, parti içerisinden seçilmeli ve bunu yapmak için TS 2756-1 e göre aşağıdaki sistematik metot uygulanmalıdır: Partiyi oluşturan birim ambalâjlar birden başlanarak 1, 2, 3,..N şeklinde numaralanır. Herhangi bir ambalâjdan başlanarak ambalâjlar 1, 2, 3,. şeklinde (N/n=r) kadar sayılır. (N/n) bir tam sayı değilse (r) tam sayıya tamamlanır ve (r) inci ambalâj numune alınmak üzere ayrılır. Sayma ve ayırma işlemine, Çizelge 3 e göre ayrılması gereken ambalâj sayısına erişilinceye kadar devam edilir. Burada; N Parti içerisindeki ambalâj sayısı, n Numune alınmak üzere ayrılacak ambalâj sayısı dır. Çizelge 3 - Numune alınmak üzere ayrılacak ambalâj sayısı Partideki ambalâj sayısı (N) Numune alınmak üzere ayrılacak ambalâj sayısı (n) 26 ya kadar 2 26-50 3 51-90 5 91-150 8 151-280 13 281-500 20 501-1 200 32 1 201-3 200 50 3 201 ve üzeri 80 Ayrılan bu ambalâjların her birinin değişik yerlerinden (alt, orta, üst) Çizelge 3 te gösterildiği gibi alınacak ilk mercimek numuneleri bir araya getirilip, iyice karıştırılarak bir paçal numune meydana getirilir. Bu paçal numuneden 500 er gramlık dört takım temsilî numune alınır. Muayene ve deneyler bu temsilî numuneler üzerinde yapılır. 5.1.3 Küçük ambalâjların büyük ambalâj içerisinde muayeneye sunulması halinde numune alma Numune alınacak mercimek ambalâjları Çizelge 3 te belirtildiği şekilde partiyi oluşturan büyük ambalâjların miktarına göre karşılarında gösterilen sayıda aşağıdaki şekilde ayrılır: 5
5.1.3.1 Numune alınacak büyük ambalâjların ayrılması Muayeneye sunulan ve küçük tüketici ambalâjlarını ihtiva eden büyük ambalâj sayısı parti büyüklüğü (N) kabul edilerek Çizelge 3 te karşılarında gösterilen miktarda (n) olmak üzere toplam ambalâjdan sistematik olarak ayrılır. 5.1.3.2 Numune alınmak üzere ayrılan (n) sayıda büyük ambalâjdan numune alınacak küçük tüketici ambalâjlarının ayrılması Numune alınmak için ayrılan büyük ambalâjlardaki küçük tüketici ambalâjlarının toplam sayısı parti büyüklüğü (N) kabul edilerek, Çizelge 3 te karşılarında gösterilen sayıda (n) olmak üzere küçük tüketici ambalâjı, yukarıda numune alınmak amacı ile ayrılmış olan büyük ambalâjların her birinin çeşitli yerlerinden ayrılır. Ayrılan bu küçük tüketici ambalâjlarının toplam miktarı 500 er gramlık 4 takım temsilî numuneyi oluşturmaya yetecek kadar değilse numune olarak ayrılan küçük tüketici ambalâjlarının adedi, bu miktarları oluşturacak kadar artırılır. Ayrılan bu tüketici ambalâjları açılarak içindeki mercimekler bir araya getirilip iyice karıştırılarak bir paçal numune oluşturulur. Elde olunan bu paçal numuneden 500 er gramlık 4 takım temsilî numune ayrılır. Muayene ve deneyler bu temsilî numuneler üzerinden yapılır. 5.1.3 Üretim hatlarından numune alma Üretim hatlarından mercimek numunesi TS EN SO 6644 e göre alınır. 5.2 Muayeneler 5.2.1 Ambalâj ve ambalâj malzemesinin muayenesi Ambalâj ve ambalâj malzemesinin muayenesi gözle, elle incelenerek, tartılarak yapılır. Sonucun Madde 6'ya uygun olup olmadığına bakılır. 5.2.2 Mercimeğin muayenesi Mercimeğin muayenesi gözle ve elle incelenerek, koklanarak, tadılarak, tartılarak yapılır ve sonucun Madde 4.2.1, Madde 4.2.2, Madde 4.2.3, Madde 4.2.4 ve Madde 4.3 e uygun olup olmadığına bakılır. 5.3 Deneyler 5.3.1 Rutubet muhtevasının tayini Rutubet muhtevasının tayini TS 1135 SO 712 ye göre yapılır. Sonucun Madde 4.2.3 e uygun olup olmadığına bakılır. 5.3.2 Yabancı madde, taş, toprak vb. inorganik madde, böcek hasarlı tane, kızışmış ve çimlenmiş tane, kırık ve kabuğu soyulmuş tane, kabuğu soyulmamış tane miktarlarının tayini Yabancı madde, taş, toprak vb. inorganik madde, böcek hasarlı tane, kızışmış ve çimlenmiş tane, kırık ve kabuğu soyulmuş tane, kabuğu soyulmamış tane miktarlarının tayini için (Madde 5.1.2 ve Madde 5.1.3.2) alınan 500 g mercimek numunesi, 0,1 g duyarlıkla tartılır, beyaz renkli, düz bir zemin üzerine yayılır. Gözle incelenerek taş, toprak vb. inorganik madde, böcek hasarlı tane, kızışmış ve çimlenmiş tane, kırık ve kabuğu soyulmuş tane, kabuğu soyulmamış tane, yabancı maddeler elle ve bir analiz pensi yardımı ile ayrılarak ayrı gruplar halinde toplanır. Her biri 0,1 g duyarlıkla tartılır, sonuçlar kaydedilir. TS 1226 SO 3310-2 ye uygun ve elek göz açıklığı 3 mm olan yuvarlak delikli elekten, TS 3479 SO 2591-1 deki yöntemler uygulanarak geçirilir. Elekten geçen kırık ve küçük mercimekler 0,1 g duyarlıkla tartılır. Elek üstünde kalan numune yeniden beyaz ve düz bir zemin üzerine yayılarak içindeki kırık taneler elle ve bir analiz pensi yardımı ile yapılır. Bunlar da kırık tane olarak 0,1 g duyarlıkla tartılır. Elde edilen tartım sonuçları aşağıdaki bağıntı ile yabancı madde, taş, toprak vb. inorganik madde, böcek hasarlı tane, kızışmış ve çimlenmiş tane, kırık ve kabuğu soyulmuş tane, kabuğu soyulmamış tane miktarları kütlece yüzde olarak ayrı ayrı uygulanarak bulunur.
Burada; N = Deney numunesinin miktarı, g, n = Ayrı ayrı olmak üzere yabancı madde, taş, toprak vb. inorganik madde, böcek hasarlı tane, kızışmış ve çimlenmiş tane, kırık ve kabuğu soyulmuş tane, kabuğu soyulmamış tane miktarları, g dır. Sonuçların Madde 4.2.3 e uygun olup olmadığına bakılır. 5.3.3 Cilalanmış iç mercimeklerde kullanılan bitkisel yağların özelliklerinin tayini Cilalanmış iç mercimeklerde toplam yağ miktarı TS 765 e ve gerektiğinde cinsinin tayini TS 342 ve TS 894 e göre yapılır ve sonuçların Madde 4.2.1 e uygun olup olmadığına bakılır. 5.4 Değerlendirme Muayene sonuçlarının her biri standarda uygunsa parti standarda uygun sayılır. 5.5 Muayene ve deney raporu Muayene ve deney raporunda en az aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır: - Firmanın adı ve adresi, - Muayene ve deneyin yapıldığı yerin ve lâboratuvarın adı, - Muayene ve deneyi yapanın ve/veya raporu imzalayan yetkililerin adları, görev ve meslekleri, - Numunenin yapıldığı tarih ile muayene ve deney tarihi, - Numunenin tanıtılması, - Muayene ve deneylerde uygulanan standardların numaraları, - Sonuçların gösterilmesi, - Muayene ve deney sonuçlarını değiştirilebilecek faktörlerin mahzurlarını gidermek üzere alınan tedbirler, - Uygulanan muayene ve deney metotlarında belirtilmeyen veya mecburi görülmeyen, fakat muayene ve deneyde yer almış olan işlemler, - Numunenin standarda uygun olup olmadığı, - Rapora ait seri numarası ve tarih, her sayfanın numarası ve toplam sayfa sayısı. 6 Piyasaya arz Mercimekler piyasaya ambalajlı veya dökme olarak arz edilir. 6.1 Bir örneklik Bir ambalajdaki veya dökme partideki mercimekler, grup, çeşit, sınıf ve orijin bakımından bir örnek olmalıdır. 6.2 Ambalâjlama Ambalâjlar ve kullanılacak malzemeler, taşıma, muhafaza ve pazarlama süresince mercimeği (kabuklu ve iç) iyi bir şekilde tutacak mevzuatına uygun nitelikte ve sağlığa zarar vermeyecek nitelikte yeni, temiz, kuru, kokusuz, ürünü iç ve dış zararlardan koruyabilecek özelliklerde olmalıdır. Ambalâjda yazılar basılı ise, baskı dış yüzeyde olmalı, ürünle temas etmemelidir. Ambalâjlar büyük veya küçük tüketici ambalâjları şeklindedir. Küçük tüketici ambalajları net 0,5 kg, 1 kg, 1,5 kg, 2 kg, 3 kg ve 5 kg olmalı, ancak 5 kg ı geçmemelidir. Küçük tüketici ambalâjları, yukarıdaki şartlara uygun daha büyük dış ambalâjlara konulabilir. Büyük tüketici ambalâjları 10 kg, 25 kg veya 10 kg ın katları şeklinde olmalı ve net 50 kg ı geçmemelidir. Ambalâjlar her türlü yabancı maddeden arî olmalı, rutubet ve koku çeken malzemeden yapılmamalıdır. Her ambalaj veya partide görünen mercimekler o ambalaj veya partideki bütün ürünü temsil etmelidir. 6.3 İşaretleme Mercimek ambalâjları üzerine en az aşağıdaki bilgiler okunaklı olarak silinmeyecek ve bozulmayacak şekilde yazılır veya basılır. Ambalâjın ağzı açıldığında tekrar kapatılmayacak veya tekrar kapatıldığında kapatıldığı belli olacak şekilde kapatılmalıdır. - Firmanın ticari unvanı veya kısa adı, varsa tescilli markası, - Bu standardın işaret ve numarası (TS 143 şeklinde), - Malın adı (Mercimek), - Grubu (isteğe bağlı), - Çeşidi, - ı, - Boyu (boylanmışsa), - Ürün yılı, 7
- Üretim bölgesi veya yerel ismi (isteğe bağlı), - Parti, seri veya kod numaralarından en az biri, - Net kütlesi (en az, kg veya g), - Büyük ambalâjlardaki küçük tüketici ambalâjların sayısı ve kütlesi (isteğe bağlı). Gerektiğinde bu bilgiler Türkçe nin yanı sıra yabancı dilde de yazılabilir. 6.4 Muhafaza ve taşıma - Mercimek ve içinde mercimek bulunan ambalâjlar işleme yerlerinde, depolarda ve taşıtlarda kötü koku yayan ve bunları kirleten maddelerle bir arada bulundurulmamalıdır. - İçinde mercimek bulunan ambalâjlar gölgede tutulmalı çiğ, yağmur ve güneş altında veya dondurucu soğuklarda bırakılmamalı ve bu şartlarda yüklenip boşaltılmamalıdır. - Mercimek ambalajları, hava dolaşımını sağlamak için, yerden en az 7 cm yükseklikteki ızgaralar veya ahşap kafesler üzerine yığılmalıdır. - Hava dolaşımını kolaylaştırmak için ambalaj grupları, depo duvarlarından ve birbirlerinden en az 60 cm lik geçitlerle ayrılmalıdır. Depodaki geçit alanı, mercimek ambalajlarının yığıldığı döşeme alanının yaklaşık % 30 u kadar olmalıdır. - Gerektiğinde mercimeklerin muhafaza edildikleri depolar, uygun fümigantlar veya pestisitlerle, hayvansal zararlılara veya böceklere karşı dezenfekte edilebilmeğe elverişli olmalıdır. Bu takdirde mercimekler üzerinde herhangi bir leke veya zehirli kalıntı bulunmamasına dikkat edilmelidir. İçinde mercimek bulunan ambalâjların gemilere vinçle yükleme boşaltma işlerinde paletler kullanılmalıdır. 7 Çeşitli hükümler Üretici bu standarda uygun olarak ürettiğini beyan ettiği mercimekler için istenildiğinde standarda uygunluk belgesi vermeye veya göstermeye mecburdur. Bu beyannamede satış konusu olan mercimeklerin; - Madde 4'teki özelliklere uygun olduğunun, - Madde 5'teki muayene ve deneylerin yapılmış ve uygun sonuç alınmış bulunduğunun belirtilmesi gerekir. Not - Bu standardda yer almayan hususlarda Türk Gıda Kodeksi Mercimek Tebliği hükümlerine göre işlem yapılır. Ek A (Bilgi için) Mercimeğin besin değeri 100 g kuru mercimeğin içerdiği besin değerleri yaklaşık olarak: 340 kalori; 24,7 g protein; 22 g karbonhidrat; 0 kolesterol; 1,1 g yağ; 1,5 g lif; 145 mg fosfor; 79 mg kalsiyum; 6,8 mg demir; 6,8 mg sodyum; 370 mg potasyum; 60 U A vitamini; 0,37 mg B1 vitamini; 0,32 mg B2 vitamini; 2 mg B3 vitamini ve yüksek oranda folik asit bulunmaktadır. Yukarıda görüldüğü gibi yüksek oranlı besin değerleri olan mercimek, bu özelliğinin yanı sıra; - Kandaki kötü kolesterol düzeyini düşürür: Böylece kalp krizi geçirme rizikosunu azaltılabilmektedir. - Yüksek oranda lif içermesi nedeniyle, şeker hastaları için de uygun ve değerli bir besindir. - Yüksek lif içeriğiyle pekliğe iyi gelir ve kalın bağırsakların çalışma düzenine katkıda bulunmaktadır. - Mercimek, içerdiği yüksek orandaki demir ve folik asit nedeniyle kansızlığı önlemeye yardımcı olmaktadır. - Zengin potasyum içermesi nedeniyle yüksek tansiyonu düşürücü etki yaptığı ifade edilmektedir.