EDIBLE SWEET CHESTNUTS STANDARD TS

Transkript

1 EDIBLE SWEET CHESTNUTS STANDARD TS Konu, tarif, kapsam 0.1 Konu Bu standard, kestanelerin tarifine, sınıflandırma ve özelliklerine, numune alma, muayene ve deneyleri ile piyasaya arz şekline dairdir. 0.2 Tarifler Kestane Kestane, Castanes Vulgaris, Lam, Syn, Catanea Sativa, Miller türüne ürünler giren ağaçların ve bu türe ait hibritlerin dikenli dış kabuğundan ayrılmış meyvelerdir.olan ürünler Yabancı madde Yabancı madde, kestaneler arasında veya üzerinde bulunan kendinden başka her türlü maddelerdir Olgunlaşmamış (Ham) meyve Yüzeyinin bir kısmî yeşilimsi veya hafif gri renkte, yapısı sertleşmiş, muhtemelen daha az tatlı veya mayhoş tatda meyve. 0.3 Kapsam Bu standard, piyasaya taze olarak arzedilen kestaneleri kapsar. Fırınlanmış, haşlanmış, şekerlendirilmiş başka şekillerde işlenmiş kestaneleri kapsamaz. 1 Sınıflandırma ve özellikler 1.1 Sınıflandırma Kestaneler, botanik bakımından yapılarına göre tiplere, özelliklerine göre sınıflara ve iriliklerine göre boylara ayrılır.

2 1.1.1 Tipler Kestaneler Marrons Cahataignes Kuzu kestanesi Olmak üzere üç tipe ayrılır Sınıflar Kestaneler Extra I. sınıf II Sınıf olmak üzere üç sınıfa ayrılır Boylara Ayırma Kuzu kestaneleri dışındaki kestanelerde boylama zorunludur. Boylama, kilogramdaki en az ve en çok tane adedine göre aşağıdaki gibi yapılır. Boy adı 1 kg daki Tane adedi Çok iri en çok 55 İri Orta Küçük Çok küçük Alıcının isteğine göre, daha dar sınırlar içerisindeki boy gruplarından oluşan partilerde hazırlanabilir. 1.2 Özellikler Genel özellikler Kestaneler, Bütün, sağlam, temiz filizlenmemiş (cücüklenmemiş) suyunu kaybetmemiş (kurumamış), puflaşmamış, ıslatılmamış olmalı; Bunlarda, gözle görülebilir yabancı madde, canlı böcek veya diğer canlı parazitler, anormal dış nem ( ıslaklık), yabancı tat ve koku bulunmamalı, Rutubet miktarı % arasında ve genellikle % 45 dolayında olmalıdır. (Rutubet miktarı % 35 den az olan kestaneler, suyunu kaybetmiş kurumuş veya fırınlanmış, % 55 den çok olanlar ise ıslatılmış sayılır) Kestaneler uygun gelişme dönemlerine dikkatle hasat edilip yeşil dikenli dış kabuklarından çıkarılmalı, ulaşım ve pazara hazırlama biçim ve koşullarına dayanıklı ve gönderildikleri yerde Pazar isteklerini karşılayacak özellikte olmalıdır.

3 1.2.2 Tip Özellikleri Marrons Bu tipe giren kestaneler genellikle oval şekilde ve iki yanı da karınlı olup uç kısmı (apex) çıkıntılı değildir. Kabuğu (perikarp) açık kahverengi, uçtan dip (Hilum) tarafına doğru uzayan daha koyu renkte damarlı, dip tarafı çoğunlukla küçük ve dikdörtgen biçimindedir. Meyvenin et kısmı, ince kabuğu (integument) ile bölünmemiştir ve bu ince kabuk meyve etinden kolay ayrılabilir durumdadır. Bu tipe giren kestaneler iri taneli olup daha çok kebap şeklinde pişirilerek veya ezme yapılarak tüketilir Chataigne Bu tipe giren kestanelerin genellikle en azından bir yanları basık olup uç kısımlar (apex) konik şeklindedir. Kabuk (Perikarp) renkleri çoğunlukla daha koyu kahverengi, dip tarafları (Hilum) daha büyük ve boyu enini yaklaşık iki katında, bir dikdörtgen şeklindedir. Meyvenin et kısmı, ince kabuğu (integüment ) tarafından bölünmüş ve bu ince kabuk etten kolay ayrılmaz durumdadır. Bu tipe giren kestaneler ince veya orta büyüklükte olup daha çok haşlama veya ezme yapılarak tüketilir Kuzu kestanesi Bu tipe giren kestaneler küçük (kg da çoğunlukla 150 veya daha fazla tane bulunan) ve genellikle en az bir tarafları basık olup uç kısımları (Apex) konik şeklindedir. Kabuk (Perikarp) koyu kahverengi, dip tarafları (Hilum) küçük bir dikdörtgen şeklindedir. Meyvenin et kısmı çoğunlukla ince kabuk (integüment) ile bölünmemiştir ve bu ince kabuk meyve etinden oldukça kolay ayrılabilir durumdadır. (Bu tipe giren kestaneler genellikle Karadeniz ve Marmara bölgesi florasından pek çok bulunan yabani kestane ağaçlarından elde edilir. Hem kebap, hemde haşlamalık olarak tüketilen lezzetli meyvelerdir) Sınıf özellikleri Extra Bu sınıfa üstün nitelikli kestaneler girer. Bunlar, iyi gelişmiş, normal şekilli, renkleri bir örnek ve taze görünüşlü olmalı; özellikle temiz, dikkatle seçilmiş, ve özürsüz olmalıdır. Ürünün genel görünümünü, ambalaj içindeki pazara arz durumunu ve özelliklerini bozmayacak çok hafif kabuk çatlaklıklarına müsaade edilir I. Sınıf Bu sınıfa iyi nitelikteki kestaneler girer. Bunlar, oldukça iyi gelişmiş, normal şekilli ve taze görünüşlü olmalıdır. Ürünün görünüşün veya genel özellikleri etkilemeyecek hafif özürlere müsaade edilir II. Sınıf Bu sınıfa, daha üst sınıflara giremeyen fakat genel özelliklere uyan kestaneler girer. Bunlarda, ürünün esas niteliklerini bozmayacak şekil ve renk özürlerine müsaade edilir. 1.3 Toleranslar Bir ambalaj içindeki kestaneler, kilogramda, sayıca yüzde olarak, tanınan sınıf ve boy toleransları aşağıda verilmiştir.

4 1.3.1 Sınıf toleransları Tiplerin herbirinde bulunabilecek başka tiplerden kuru kayısı oranı kütlece % 1 i geçmemelidir Extrada Bu sınıfa giren kestanelerde yüzeysel veya iç özürlere % 6 oranına kadar tolerans tanınır. Ancak dışarıdan gözle görülebilir hafif iç özürler bu oranın içinde % 2 den fazla olamaz I. Sınıf Bu sınıfa giren kestanelerde yüzeysel veya iç özürlere (içinde ölü kurt bulunanlar dahil) % 10 oranına kadar tolerans tanınır.ancak dışarıdan gözle görülebilir iç özürler bu oranın içinde % 4 den fazla olamaz II. Sınıf Bu sınıfa giren kestanelerde yüzeysel veya iç özürlere (içinde ölü kurt bulunanlar dahil) % 15 oranına kadar tolerans tanınır.ancak dışarıdan gözle görülebilir iç özürler bu oranın içinde % 7 den fazla olamaz. % 15 toleransın içerisinde, hafif filizlenmiş (cücüklenmiş) kestanelere % 5 oranına kadar müsaade edilir Boy toleransları Bütün sınıflarda, bir ambalajda, o ambalajın üzerinde belirtilen boyun bir alt ve bir üstündeki boylardan olan kestaneler toplam olarak % 10 oranına kadar bulunabilir. Ancak numune alınmak üzere ayrılan ambalajların her birinden seçilecek en küçük 10 kestane ile en büyük 10 kestanenin toplam ağırlıkları arasındaki fark 80 gramı geçmemelidir. 2 Numune alma, muayene ve deneyler 2.1 Numune alma Numune partiden alınır. Grubu, tipi, sınıfı, boyu ürün yılı ve ambalâj kütlesi aynı olan ve bir defada muayeneye sunulan kestaneler bir parti sayılır Büyük ambalajlardan numune alma Kestane numunesi almak için Çizelge 6'da belirtilen partiyi oluşturan ambalaj birimlerinin miktarına göre karşılarında gösterilen (n) sayıda ambalaj ayrılır. Muayene ve deney için gereken numuneler bu ambalajlardan alınır. Numune TS e göre aşağıdaki şekilde alınır. Partiyi oluşturan birim ambalajlar birden başlayarak 1,2,3... şeklinde (N/n=r) kadar sayılır. (N/n) bir tam sayı değilse (r) tam sayıya tamamlanır ve (r)'inci ambalaj numune alınmak üzere ayrılır. Sayma ve ayırma işlemi, Çizelge-6'ya göre ayrılması gereken ambalaj sayısına erişilinceye kadar sürdürülür. Burada; N = Parti içerisindeki ambalaj sayısı, n = Numune alınmak üzere ayrılacak ambalaj sayısı, dır.

5 Çizelge 1 - Numune alınmak üzere ayrılacak ambalaj sayısı Partideki ambalaj sayısı (N) Numune alınmak üzere ayrılacak ambalaj sayısı (n) Ayrılan bu ambalajların her birinin değişik yerlerinden (alt, orta, üst) Çizelge 7'de gösterildiği gibi alınacak kuru incir numuneleri bir araya getirilip iyice karıştırılarak bir paçal numune oluşturulur. Bu paçal numuneden yaklaşık 1000'er gramlık dört takım numune alınır. Muayene ve deneyler bu temsili numune üzerinde yapılır. Çizelge 2 - Ayrılan ambalajların her birinden alınacak numune miktarları Partideki ambalaj İlk numune Paçal numune Temsili numune sayısı (N) en az, g en az, g (4 Tk dan herbiri) Küçük ambalajların Büyük ambalaj içerisinde sunulması halinde dan numune alma Küçük ambalajlardan alınacak kuru incir numunesi için, bu ambalajların içinde bulundukları büyük ambalajlar Çizelge 2'da belirtildiği şekilde ayrılır. Ayrılan büyük ambalajların içerisindeki küçük ambalajların sayısı parti büyüklüğü (N) kabul edilerek yine Çizelge 2'da karşılarında gösterilen sayıda numune ayrılır. Bu küçük ambalajların toplam miktarı 1000'er gramlık dört takım temsili numuneyi oluşturmaya yetecek miktarda değilse, numune olarak ayrılan küçük ambalajların adedi bu miktarı karşılayacak kadar artırılır. Ayrılan bu küçük ambalajlar açılarak içlerindeki kuru incirler bir araya getirilip bir paçal numune oluşturulur. Elde olunan bu paçal numuneden dört takım halinde 1000'er gramlık temsili numuneler ayrılır. Muayene ve deneyler bu temsili numuneler üzerinde yapılır. 2.2 Muayeneler Muayeneler, ambalajlar ve ayrılan temsili numuneler gözle ve elle incelenerek, kestaneler koklanarak, kesilip içlerine bakılarak, tadılarak, tartılarak yapılır ve sonuçların bu Standard hükümlerine uyup uymadığına bakılır., 2.3 Deneyler Rutubet muhtevasının tayini Rutubet muhtevası tayini, 2.3 verilen metotlara göre yapılır. Sonucun Madde e uygun olup olmadığına bakılır. 2.4 Değerlendirme Muayene ve deney sonuçlarının her biri bu standarda uygunsa parti standarda uygun sayılır. 2.5 Muayene ve deney raporu Muayene ve deney raporunda en az aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır: Firmanın adı ve adresi, Muayene ve deneyin yapıldığı yerin ve lâboratuarın adı, Muayene ve deneyi yapanın ve/veya raporu imzalayan yetkililerin adları görev ve meslekleri, Numunenin alındığı tarih ile muayene ve deney tarihi, Numunenin tanıtılması,

6 Muayene ve deneylerde uygulanan standartların numaraları, Sonuçların gösterilmesi, Muayene ve deney sonuçlarını değiştirebilecek faktörlerin mahzurlarını gidermek üzere alınan tedbirler, Uygulanan muayene ve deney metotlarında belirtilmeyen veya mecburi görülmeyen, fakat muayene ve deneyde yer almış olan işlemler, Standarda uygun olup olmadığı, Rapora ait seri numarası ve tarih, her sayfanın numarası ve toplam sayfa sayısı. 3 Piyasaya arz Kestaneler piyasaya ambalajlı olarak arz edilir. 3.1 Bir örneklik Her ambalâjdaki kestaneler, grup, tip, sınıf, orijin ve ürün yılı ve boy ve renk bakımından bir örnek olmalıdır. Her ambalâjdaki kestaneler aynı çeşide ait olmalıdır. Ambalâjın görülebilir kısmındaki kestaneler bütün ürünü temsil etmelidir. Marrons tipi kestaneler arasında en çok % 20 oranına kadar, meyvenin et kısmı ince kabuğu (integüment) ile bölünmüş olan başka tip kestanelerin bulunmasına müsaade edilir. 3.2 Ambalâjlama Ambalajlar, taşıma saklama ve pazarlama sürecinde kestaneler iyi bir şekilde tutacak ve sağlığa zarar vermeyecek nitelikte yeni, temiz, kuru, kokusuz çeşitli uygun malzemelerden hazırlanmış olmalıdır. Ambalajların yapımında kullanılan her çeşit malzeme ile içlerine konacak kağıt ve benzeri materyal yeni, temiz, kuru ve kokusuz olmalı, ürüne zarar vermemeli, bunların üzerine yazılacak yazılarda kullanılacak mürekkep boya ve etiketleri yapıştırılmasında kullanılan zamk, toksik veya diğer şekillerde insan sağlığına zararlı olmamalıdır. Ambalajlar büyük veya küçük tüketici ambalajları şeklinde olabilir. Tüketici ambalajları net 0,5, 1, 2, 5 kg ya da alıcının isteğine bağlı olarak, 5 kg dan daha büyük olmamak şartı ile, daha değişik ağırlıklarda olabilir. Küçük tüketici ambalajları taşımada bunları koruyabilecek yukarıdaki koşullara uygun daha büyük dış ambalajlara konulur. Büyük ambalâjların ağırlıkları 50 kg' ı geçmemelidir..ambalajların içinde, yukarıda anılanların dışında hiçbir yabancı madde bulunmamalıdır. 3.3 İşaretleme Kestane ambalâjları üzerine en az aşağıdaki bilgiler okunaklı olarak silinmeyecek, bozulmayacak bir şekilde yazılmalı veya bir etikete yazılıp yapıştırılmalıdır. Firmanın ticari unvanı ve adresi veya kısa adı ve adresi veya tescilli markası, Bu standardın işaret ve numarası (TS 1072 şeklinde), Malın adı (Fresh Chestnuts), Parti Numarası Tipi Sınıfı, Boyu ( 1 kg daki en az ve en çok tane adedi olarak), Net ağırlığı Ürün yılı, Orjini (gerekirse üretim bölgesi veya yeri ihtiyari) Büyük ambalajda ayrıca içindeki küçük tüketici ambalajlarının sayısı Bu bilgiler yabancı dille de yazılabilir. Bunlardan başka reklam olarak, ambalajın içindekilere aykırı ve alıcıyı yanıltıcı olmamak üzere, başka yazı ve resimler ile işaretler bulunabilir.

7 3.4 Saklama ve Taşıma Kestaneler ve bunların içinde bulundukları ambalajlar, işleme yerlerinde depolarda ve taşıtlarda fena koku yayan ve bunları kirletecek olan maddelerle bir arada bulundurulmamalıdır Kestaneler ve içinde kestane bulunan ambalajlar gölgede ve havadar yerlerde tutulmalı, yağış ve güneş altında bırakılmamalı ve bu koşullar altında yükletilip boşaltılmamalıdır İçinde kestane bulunan ambalajların saklanmasında kullanılan depoların tabanı, aşırı rutubetten korumak ve hava sirkülasyonu sağlamak bakımlarından tahta ızgara ile döşenmiş olmalıdır.