Teklif Cetvelinde, Herhangi Bir İş Kalemi İçin Sıfır ( 0 ) Fiyat Teklif Edilebilir Mi? RESMİ GAZETE SAYISI: 25947 RESMİ GAZETE TARİHİ: 25.09.2005 KAMU İHALE KURULU KARARI Toplantı No : 2005/64 Gündem No : 35 Karar Tarihi : 18.07.2005 Karar No : 2005/UY.Z-1350 Şikayetçi: Mehmet SATIŞ vekili Av. Ali GÖYMEN Gazi Mustafa Kemal Blv. Bulvar Apt. No:54/8 Maltepe/ANKARA İhaleyi yapan idare: Karayolları 16. Bölge Müdürlüğü, Barbaros Bulvarı No:39 58049 SİVAS Başvuru tarih ve sayısı: Başvuruya konu ihale: 2005/48045 İhale Kayıt Numaralı Şarkışla 2 Grubu; İhsanlı DDYÜG, Gürçayır, Şarkışla 2 ve Hanlı Köprüleri Yapım İşi İhalesi Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 08.07.2005 tarih ve 06.0282.0085/2005-19E sayılı Esas İnceleme Raporunda; Karayolları 16. Bölge Müdürlüğü nce 26.05.2005 tarihinde Açık İhale Usulü ile yapılan Şarkışla 2 Grubu; İhsanlı DDYÜG, Gürçayır, Şarkışla 2 ve Hanlı Köprüleri Yapım İşi ihalesine ilişkin olarak Mehmet SATIŞ ın 16.06.2005 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 20.06.2005 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 29.06.2005 tarih ve 41342 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 29.06.2005 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu, İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesinden; Tekliflerin alınmasından sonra yapılan ve mevzuata aykırılığı yukarıda tespit edilen ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline, Tekliflerin yeniden değerlendirilmesi hususunun, 4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesinin (a) bendi gereğince düzeltici işlem olarak belirlenmesine, Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar: Esas İnceleme Raporu ve ekleri ile ihale dosyası incelendi: İtirazen şikayet dilekçesinde özetle; 1) 26.05.2005 tarihinde Karayolları 16. Bölge Müdürlüğü tarafından ihale edilen Şarkışla 2 Gurubu Köprü Yapım İşine kendilerinin de teklif vermiş olduğu, İdarenin 07.06.2005 tarihli yazısı ile ekonomik açıdan 2. avantajlı teklif sahibi olduklarının kendilerine bildirildiği, söz konusu ihalenin Sedat ÖZALTIN üzerinde bırakıldığı, ihale üzerinde bırakılan Sedat ÖZALTIN ın teklifindeki eksikliklerin ihale komisyonu tarafından aritmetik hata olarak değerlendirilerek düzeltildiği, oysa yapılan işlemin hukuka aykırı olduğu, söz konusu isteklinin teklifinde birim fiyatların yazılması gereken sütunlarına (---) ya da (0) ibaresinin yazılmış olduğu, bu durumda idarenin bu teklifi değerlendirme dışı bırakması gerekirken bunu maddi hata olarak görerek teklifi düzeltmesinin mümkün olmadığı, zira Kanun gereği birim fiyatlar esas alınarak aritmetik hatanın düzeltilmesinin söz konusu olabileceği, idarenin uygulamasının kesinlikle yanlış olduğu, 2) Ayrıca Sedat ÖZALTIN ın teklif mektubunda karalama ve düzeltmelerin bulunduğu, yine Kanun gereği teklif mektubunda karalama ve düzeltme olan isteklilerin değerlendirme dışı bırakılması gerekirken ihale komisyonu tarafından bu işlemin de tesis edilmediği, 3) Sedat ÖZALTIN isimli şahsın inşaat mühendisi diploması ile ihaleye katılmış olduğu, oysa söz konusu şahsın daha önce denetleme ve yönetme görevlerinde bulunduğu için Kanun gereği diploması ile ihaleye katılmasının mümkün bulunmadığı, bu konunun da ihale komisyonu tarafından göz ardı edilerek ilgili şahsın ihaleye katılmasına imkan tanındığı ve ihalenin üzerinde bırakıldığı iddia edilerek, itirazen şikayet başvurularının incelenmesi talep edilmiştir. A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir: 1. Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak; Karayolları 16. Bölge Müdürlüğü tarafından 26.05.2005 tarihinde ihale edilen Şarkışla 2 Grubu; İhsanlı DDYÜG, Gürçayır, Şarkışla 2 ve Hanlı Köprüleri Yapım İşi teklif birim fiyat üzerinden ihaleye çıkarılmıştır. Söz konusu ihalede, ihale üzerinde bırakılan Sedat ÖZALTIN ın teklif mektubunun ekinde sunulan birim fiyat teklif cetvelinin Hanlı Köprüsüne ait sayfasında inşaat bünyesine giren yuvarlak demir ve nervürlü çelik zati bedeli yüklenmesi, taşınması, boşaltılması, istifi ve işçiliği (Ø 50 mm. ye kadar her çaptaki), yüksek dayanımlı öngerme çeliğinin temini, yüklenmesi, taşınması, boşaltılması, istifi, muhafazası ve işçiliği (her tip ve çapta tel demet çubuk) ile kılıf borusu temini ve yerine konulması iş kalemlerine (3 iş kalemi) ait birim fiyatlar sütununa 0 ya da (-) yazıldığı, fakat bu iş kalemlerine birim fiyatın belirtilmemiş olmasına rağmen tutar sütununa fiyatın yazılmış olduğu, ihale komisyonunca yapılan değerlendirme sonucunda bu iş kalemlerinin birim fiyatları belirtilmemiş olmasına rağmen, bu hatanın aritmetik hata olarak yorumlanarak, söz konusu isteklinin teklifini düzelttiği ve bu iş kalemlerinin tutarlarını sıfır olarak değerlendirerek, istekli tarafından teklif edilen toplam bedelden bu tutarın düşüldüğü, düzeltilmiş teklifin istekli tarafından kabul
edilip edilmediğinin 03.06.2005 tarihli yazı ile sorulduğu, istekli tarafından yine aynı tarihli yazı ile idarece düzeltilen teklifin kabul edildiğinin bildirildiği tespit edilmiştir. İhale komisyonunun yaptığı değerlendirme sonucunda, Sedat ÖZALTIN ın teklifinin aşırı düşük teklif olarak belirlendiği, söz konusu isteklinin tekliflinin detayı ile ilgili 03.06.2005 tarihli yazı ile açıklama istendiği ve istenilen açıklamanın 03.06.2005 tarihli yazı ekinde idareye sunulduğu, ihale komisyonunun yapılan açıklamaları kabul ettiği ve ihalenin söz konusu istekli üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır. 4734 sayılı Kanunun Tekliflerin Değerlendirilmesi başlıklı 37 nci maddesinin 3 üncü fıkrasında; En son aşamada, isteklilerin teklif mektubu eki cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı kontrol edilir. Teklif edilen fiyatları gösteren teklif mektubu eki cetvelde çarpım ve toplamlarda aritmetik hata bulunması halinde, isteklilerce teklif edilen birim fiyatlar esas alınmak kaydıyla, aritmetik hatalar ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir hükmü yer almaktadır. Yukarıda belirtilen tespitler, Kanunun ilgili hükmü ile birlikte değerlendirildiğinde; İhale komisyonu tarafından Sedat ÖZALTIN ın teklif mektubu eki birim fiyat cetvelinin Hanlı Köprüsüne ait sayfasında, kirişler iş grubuna ait 3 iş kaleminin birim fiyatının belirtilmemiş olması üzerine tutar bölümündeki rakamın toplam teklif bedelinden düşülerek, tespit edilen eksikliğin aritmetik hata olarak değerlendirilmesi ve düzeltilmesi hususu 4734 sayılı Kanun hükümlerine aykırı bulunmuştur. 2. Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak; İdare tarafından gönderilen ihale dosyası kapsamındaki Sedat ÖZALTIN ın teklif mektubu incelendiğinde, söz konusu isteklinin teklif mektubunda her hangi bir karalama veya düzeltmenin bulunmadığı anlaşıldığından şikayet sahibinin bu iddiası yerinde bulunmamıştır. 3. Başvuru sahibinin 3 üncü iddiasına ilişkin olarak; İhale üzerinde bırakılan istekli olan Sedat ÖZALTIN ın teklif dosyasında İstanbul Mühendislik ve Mimarlık Akademisinden alınmış inşaat mühendisliği diplomasının ihalede iş deneyim belgesi olarak sunulduğu, mezuniyet yılının 1976 olduğu, güncellenmesi sonucunda dikkate alınan belge tutarının işin idari şartnamesinde istenen asgari tutarı karşıladığı, söz konusu istekli tarafından başka bir iş deneyim belgesinin teklif dosyasında sunulmamış olduğu tespit edilmiştir. Söz konusu ihalenin idari şartnamesinin 7.5 inci maddesinde ve ilanın 4.4 üncü maddesinde inşaat mühendisliğinin ihale konusu iş veya benzer işlere denk sayılacağı belirtilmiştir. 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin (h) fıkrasında; Yapım işlerinde denetim ve yönetim görevlerinde bulunmayan mühendis veya mimarların, yapım ihalelerine girebilmeleri için mezuniyetinden sonra geçen her yıl için doksan dokuz bin kırk YTL olarak hesaplanmak üzere dikkate alınır ve bu Kanunun 10 uncu maddesi kapsamındaki mesleki ve teknik yeterlilik şartı ilgilinin işe başladığı yıl için aranmaz. hükmü, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 55 nci maddesinin 1 inci fıkrasının (c) bendinde; Kendi meslekleriyle ilgili faaliyetlerini sürdürmeleri şartıyla fiilen denetim veya yönetim görevlerinde bulunmayan mühendis veya
mimarların aldıkları akademik eğitime göre ehliyetli oldukları görev alanı ile sınırlı yapım işlerinin ihalelerinde, mezuniyetlerinden sonra geçen her yıl 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin (h) bendinde belirtilen tutar kadar dikkate alınır ve Kanunun 10 uncu maddesindeki mesleki ve teknik yeterlik şartı bu kişilerin işe başladığı yıl için aranmaz. hükmü, 2 nci fıkrasında; Denetim veya yönetim görevlerinde bulunmayan mühendis veya mimar isteklilerin mezuniyetlerine binaen ihaleye girmesinde bunların gerçek kişi olmaları şartı aranır. Hükmü ve, 3 üncü fıkrasında ise; İdareler, hangi mühendislik veya mimarlık bölümlerinin ihale konusu iş veya benzer işe denk sayılacağına dair ihale dokümanına hüküm koyacaklardır. hükmü bulunmaktadır. Söz konusu hükümler çerçevesinde, ihale komisyonunca değerlendirmeye alınan ve ihale üzerine bırakılan Sedat ÖZALTIN a ait teklifin ekinde yer alan mezuniyet belgesinin iş deneyimini tevsik eder belge olarak sunulduğu ve güncellenmesi sonucunda dikkate alınan belge tutarının işin idari şartnamesinde belirtilen tutarı karşıladığı anlaşıldığından, şikayetçinin bu hususa ilişkin iddiası yerinde görülmemiştir. B) Şikayete konu aşama ve bu aşamayla bağlantılı işlemlerin kamu ihale mevzuatına uygunluğu yönünden incelenmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir: 1. İhale kararının ihale yetkilisince 07.06.2005 tarihinde onaylandığı, ancak ihale üzerinde bırakılan istekli olan Sedat ÖZALTIN ın 4734 sayılı Kanunun 58 inci maddesine göre yasaklı olup olmadığına ilişkin teyit belgesinin Kurumdan 09.06.2005 tarihinde alındığı tespit edilmiştir. 4734 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesi uyarınca ihale kararları ihale yetkilisince onaylanmadan önce ihale üzerinde bırakılan isteklinin 58 inci maddesine göre yasaklı olup olmadığına ilişkin teyit belgesinin alınarak, ihale kararına eklenmesi ve daha sonra ihale yetkilisince kararın onaylanması gerekirken, ihale kararı onaylandıktan sonra bu belgenin alınmış olması uygun bulunmamıştır. 2. 4734 sayılı Kanunun 55 inci maddesinde ihale süreci içerisinde idareye yapılacak şikayet başvuruları üzerine 30 gün içinde idarece bir karar alınmaması veya alınan kararın istekli tarafından uygun bulunmaması halinde, 30 günlük sürenin bitimini veya karar tarihini izleyen 15 gün içinde Kamu İhale Kurumuna inceleme talebinde bulunulabileceği hüküm altına alınmış, 56 ncı maddesinde ise Kurum tarafından yapılacak inceleme ve bu inceleme sonucu alınacak kararlara ilişkin usul ve esaslara yer verilmiştir. Kanunun aktarılan hükümleriyle, şikayet ve inceleme süreci; ihaleyi yapan idareler ve Kurum için ayrı ayrı ancak ihale süreci içerisinde bir bütün olarak düzenlenmiştir. İdarenin şikayet üzerine verdiği kararın uygun bulunmaması veya 30 gün içinde karar verilmemesi halinde 15 gün içinde Kuruma başvuru hakkının varlığının doğal sonucu olarak, Kuruma yapılacak başvuru için öngörülen 15 günlük süre içinde idarelerce sözleşme imzalanamayacaktır. Nitekim İhalelere Karşı Yapılacak İdari Başvurulara Ait Yönetmeliğin 34 üncü maddesinde; "İdare, şikayet üzerine verdiği nihai kararları en geç 7 gün içinde bütün adaylar ve isteklilere bildirir. Son bildirim tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içinde Kuruma itiraz edilmemişse, kararın gerektirdiği eylem ve işlemleri yerine getirir." hükmüne yer verilmiştir. Öte yandan 4734 sayılı Kanunun 55 inci maddesinin 5 inci fıkrasında "Şikâyet sunulduktan sonra, ihale yetkilisince ivedilik ve kamu yararı bulunması nedeniyle ihale işlemlerine devam edilmesi gerektiği onaylanmadıkça idare sözleşme
imzalayamaz." hükmü bulunmaktadır. İncelenen ihalede, ihale yetkilisince ihale işlemlerine devam edilmesi kararı alınmadan, şikayetin 20.06.2005 tarihli işlemle reddinden sonra, Kuruma yapılacak itirazen şikayet başvurusu için öngörülen 15 günlük süre beklenmeksizin 30.06.2005 tarihinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 55 inci maddesine aykırı olarak sözleşme imzalandığı tespit edilmiştir. Yukarıda belirtilen tespitler sonucunda, ihale komisyonunca ihale üzerinde bırakılan Sedat ÖZALTIN ın değerlendirme dışı bırakılarak, ihale mevzuatına uygun olarak ihale işlemlerine devam edilmesi gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle; 1) Tekliflerin alınmasından sonra yapılan ve mevzuata aykırılığı yukarıda tespit edilen ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline, 2) Yapılan açıklamalar doğrultusunda tekliflerin yeniden değerlendirilmesi hususunun, 4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesinin (a) bendi gereğince düzeltici işlem olarak belirlenmesine, 3) İdareye Kurul Kararının gerektirdiği işlem ve eylemleri Kararın bildirim tarihinden itibaren en geç 7 gün içinde yerine getirmek ve bu uygulamaları, uygulama tarihinden itibaren 5 gün içinde Kuruma bildirmek zorunda olduğunun bildirilmesine, Oyçokluğu ile karar verildi.