Yaygın damar içi pıhtılaşması (DİK)



Benzer belgeler
Yaygın Damar İçi Pıhtılaşma Sendromu (YDPS) TANI VE TEDAVİ KLAVUZU

ÇOCUKLARDA TROMBOEMBOLİK HASTALIKLAR

KOAGÜLOPATİDE YATAKBAŞI TANISAL YÖNTEMLER. Dr Reyhan POLAT Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği

Akış. Tüketim Koagülopatisi. Tarihçe. Tanım. Patofizyoloji 27/04/16

EDİNSEL KANAMA BOZUKLUKLARI VE KALITSAL TROMBOFİLİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU I. BÖLÜM TROMBOTİK TROMBOSİTOPENİK PURPURA TANI VE TEDAVİ KILAVUZU...

KANAMA BOZUKLUKLARI. Dr.Mustafa ÇETİN Dedeman Hematoloji Bölümü 2007

Tedavi. Tedavi hedefleri;

Homeostaz. Pıhtılaşma Sisteminin Fizyolojisi ve Farmakolojik Modülasyonu. Serin proteaz

Kronik Zeminde Akut Karaciğer Yetmezliği

KAYNAK:Türk hematoloji derneği

Kan Transfüzyonu. Emre Çamcı. Anesteziyoloji AD

Travma Hastalarında Traneksamik Asit Kullanımının Yeri

Direk Trombin İnhibitörleri. Yrd. Doç. Dr. Şükrü Gürbüz İnönü Üniversitesi Acil Tıp AD

Hasar Kontrol Cerrahisi yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır.

4/12/2019. Pıhtılaşma Sisteminin Fizyolojisi ve Farmakolojik Modülasyonu. Homeostaz. Serpin (Serin proteaz inhibitörü) Trombin

Gebelik ve Trombositopeni

TROMBOFİLİ TARAMASI KİME NE ZAMAN NASIL. Doç. Dr. Özgür Yeniel

Travmada Sıvı ve Kan Transfüzyonu. Dr. Murat ORAK Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

II. YIL ASİSTANLARININ SORUMLU OLDUĞU KONULAR:

İyatrojenik Kanamalar

Antikoagülan Alan Hasta. Prof Dr Serhan Tuğlular Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

Trombofili nin Tekrarlayan Gebelik Kayıplarındaki Rolü. Dr. Ayhan SUCAK

Dr. Fevzi Altuntaş Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi

Hiperkoagülabilite Trombofili Tarama ve Tedavi DR ERMAN ÖZTÜRK

VIII. FAKTÖR XII EKSİKLİĞİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU BÖLÜM ULUSAL TANI VE TEDAVİ KILAVUZU 2013

Uz.Dr. Seval AKPINAR Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi 19/11/2016

Hemostatik Resüsitasyon. Uzm. Dr. Burçak Kantekin Şanlıurfa Eğitim Araştırma Hastanesi

SEPSİSTE YENİ TANIMLAMALAR NE DEĞİŞTİ? Doç. Dr. Murat Hakan Terekeci

KAN TRANSFÜZYON TEDAVİSİ. Dr. Emre ÇAMCI

5.) Aşağıdakilerden hangisi, kan transfüzyonunda kullanılan kan ürünlerinden DEĞİLDİR?

SEREBRAL TROMBOZLU ÇOCUKLARDA KLİNİK BULGULAR VE TROMBOTİK RİSK FAKTÖRLERİ

HEMOSTAZİS S VE DOÇ.. DR. MEHMET FERAHMAN GENEL CERRAHİ AD.

Dr. Ecz. Murat Şüküroğlu

GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI

İNNOHEP IU / ml KULLANIMA HAZIR ENJEKTÖR 0.45 ml PROSPEKTÜS

HEMATOLOJİK DEĞERLENDİRME. Dr. S. Sami Kartı Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bölümü

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu

Doç. Dr. Selçuk SELÇUK İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH

KARACİĞER SİROZLU HASTALARDA ERCP : KOMPLİKASYONLARDAN KAÇINMA. Dr Erkan Parlak TYİH, Gastroenteroloji Kliniği, Ankara

HEMOSTAZ CERRAHİ KANAMA TRANSFÜZYON. Prof. Dr. Süphan ERTÜRK Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı

Adrenal yetmezlik var mı? Kortikosteroid verelim mi? Prof.Dr.Bilgin CÖMERT Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Yoğun Bakım BD

Yaygın damar içi pıhtılaşması (YDP) (Disseminated

HEMOLİTİK ÜREMİK SENDROM ETİYOPATOGENEZ

ANEMİYE YAKLAŞIM. Dr Sim Kutlay

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP A TEORİK DERS PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI

Sepsis Patogenezi. Dr. Özlem Acicbe Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Anestezioloji ve Reanimasyon Kliniği Yoğun Bakım Ünitesi

Kan hastalıklarının tedavisinde kullanılan ilaçlar. Prof. Dr. Öner Süzer

AKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015

Pulmoner Emboli de güncel tedavi stratejileri

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI

Koagülasyon Mekanizması

ÇOCUKLARDA ANTİTROMBOTİK ve TROMBOLİTİK TEDAVİ. Dr. Adalet Meral Güneş

FEN kurs 2009 risk değerlendirmesi

HEMATOLOJİYE YOLCULUK

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI

İÇİNDEKİLER. Önsöz... iii Ulusal Tanı ve Tedavi Kılavuzu Çalışma Grupları... iv Kısaltmalar... vii Tablolar Listesi... xiii Şekiller Listesi...

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI.

YARA İYİLEŞMESİ. Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI.

ÇOCUKLARDA TROMBOZ TANISINDA LABORATUVAR YÖNTEMLERİ


Kanser Hastalarında Koagülasyon Komplikasyonları

Prof. Dr. M. İlker YILMAZ

Koagulan ve Antikoagulan Proteinlerin Trombozda Yeri

REHBERLER: TEDAVİYE NE ZAMAN BAŞLAMALI? Dr. Behice Kurtaran Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

HEMOLİTİK ÜREMİK SENDROM. İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr. Caner Alparslan Antalya

II. BÖLÜM HEMOFİLİDE KANAMA TEDAVİSİ

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI.

KANAMA BOZUKLUĞU VE TRAVMA KAMİL TÜNAY AKÜ ACİL TIP ABD ATUDER 2013

Yenidoğanda Kalıtsal Kanama Bozukluklarına Yaklaşım

Akut Mezenter İskemi. Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK

VAKA SUNUMU. Dr. Neslihan Çiçek Deniz. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bölümü

FİBRİN YIKIM ÜRÜNLERİ

Multipl organ yetmezliği ve refrakter hipotansiyon

Şok hastasına yaklaşım, kan ve sıvı resüsitasyonu. Dr. Murat ORAK Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

KAN VE SIVI RESÜSİTASYO N -1 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI Dr.İlker GÜNDÜZ

NADİR FAKTÖR EKSİKLİKLERİ. Prof. Dr. Özcan Bör Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi Bilim Dalı

HEMATOPOİETİK KÖK HÜCRE NAKLİNDE KAN ÜRÜNLERİ KULLANIMI DOÇ.DR.BETÜL TAVİL HÜTF PEDİATRİK HEMATOLOJİ/KİT ÜNİTESİ

Optimal Pre-operatif Hematolojik Değerlendirme DR. GÜLNUR GÖRGÜN

Sunu Planı BNP h-fabp Prokalsitonin Tripsinojen Özet Soru ve katkılar 25 dk

Probiyotik suşları. Prof Dr Tarkan Karakan Gazi Üniversitesi Gastroenteroloji Bilim Dalı

PAROKSİSMAL NOKTÜRNAL HEMOGLOBİNÜRİ VE GÖĞÜS HASTALIKLARI. Dr. Alev GÜRGÜN Ege ÜTF Göğüs Hastalıkları AD.

Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

İSKEMİK BARSAĞIN RADYOLOJİK OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Ercan Kocakoç Bezmialem Vakıf Üniversitesi İstanbul

COUMADİN OVER DOZ. Doç.Dr.Türker YARDAN Dr.Çiğdem EKŞİ

Postoperatif Noninfeksiyoz Ateş. Dr.Dilek ARMAN GÜTF Enfeksiyon Hastalıkları AD

Protrombin kompleks konsantreleri. Trakya Üniv. Tıp Fak. Hematoloji BD

Dissemine İntravasküler Koagülasyon

Dr.İrfan Aydın Adıyaman Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı. 12.Ulusal Acil Tıp Kongresi

YENİ ORAL ANTİKOAGÜLANLAR PROF. DR. TUFAN TÜKEK

ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK

SEPSİS VE SEPTİK ŞOK. Prof.Dr.Figen ESEN Anesteziyoloji Anabilim Dalı Yoğun Bakım Bilim Dalı

KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ VE TÜTÜN KULLANIMI: MEKANİZMA. Mini Ders 2 Modül: Tütünün Kalp ve Damar Hastalıkları Üzerindeki Etkisi

PERİOPERATİF ANEMİ. Dr. Hüseyin İlksen TOPRAK İnönü Ün. Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Rean AD

Olgu Sunumu Dr. Işıl Deniz Alıravcı Ordu Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi

VENÖZ TROMBOEMBOLİ VE YENİ ORAL ANTİKOAGÜLANLAR. Prof.Dr.İsmail Savaş 9 Aralık 2017 İSTANBUL

KAN VE KAN ÜRÜNLERİNİN KANITA DAYALI KULLANIMI

SOLİD ORGAN TRANSPLANTASYONLARINDA İMMÜN MONİTORİZASYON

Transkript:

Yaygın damar içi pıhtılaşması (DİK) Dr Canan Vergin Dr Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Hematoloji-Onkoloji Kliniği

DİK tanımı Farklı nedenlerle, spesifik bir lokalizasyon olmaksızın Küçük damar yatağı hasarından kaynaklanan ya da buna neden olabilen Organ disfonksiyonu oluşturabilen İntravasküler koagülasyon aktivasyonu ile karakterize akkiz bir sendromdur Taylor et al, 2000, ISTH

DİK İlk klinik gözlem: Yılan ısırması sonrası vücutta kanama yüzyıllarca önce Celsus 20yy ortaları: Sepsis ve organ yetmezliği arasında ilişki Daha sonra: Multiorgan yetmezliğine yol açan sistemik mikrovasküler trombozun kanıtları Ho LWW et al 2005

DİK ile ilişkili hastalık Sistemik koagülasyon aktivasyonu Yaygın fibrin depolanması Trombosit ve koagülasyon faktörlerinin tüketilmesi Mikrovasküler tromboz Trombositopeni ve koagülasyon faktörlerinin eksikliği Organ yetmezliği Kanama

DİK ile ilişkili durumlar Sepsis ve ağır enfeksiyon Travma Özellikle nörotravma Organ yıkımı ör pankreatit Obstetrik Amniotik sıvı embolisi Plasental abruption Pre-eklampsi Septik abortus Abdominal gebelik İntrauterin fetal ölüm Dejenere mol hidatiform Maliynite Solid tumor Lösemi Vasküler anormallikler Büyük hemanjiom Vasküler anevrizma Ağır karaciğer yetmezliği Toksik ve immünolojik durumlar Yılan sokması Uyuşturucu ilaçlar ABO transfuzyon uyuşmazlığı Transplant reddi

En sık neden: Bakteriyel Enfeksiyondur (sepsis/septik şok) Bakteriler: Gram (-), Gram (+), Meningoksemi Virüsler: Herpes, Rubella, Varisella, akut hepatit, viral hemorajik ateş Parazitler Riketsiya Mikotik (Aspergilloz, Histoplazmoz) Protozoa (malarya, kalaazar) Wheeler & Bernard, 1999 Bone, 1994 Bakteriyel ekzotoksin Stafilokokal α toksin Mikroorganizmanın spesifik hücre membran komponentleri Lipopolisakkarid veya endotoksin Sistemik proinflamatuvar sitokin Yaygın inflamatuvar yanıt van der Poll, 1991 Levi, 1997

Sepsis/Septik şok - DIK Sepsisli hastaların %30-50 sinde DIK gelişir Ağır sepsiste DIK gelişmesi ve şiddeti mortaliteyle korelasyon gösterir İnsidans: Sepsis: %7-13 Septik Şok: %70

Sepsis Gr(-),Gr(+) Fungemi, Viremi, Parazitemi Multitravma, yanıklar Otoimmün hastalıklar Sistemik İnflamatuar Response Sendromu (SIRS) TF salınımı (monosit, endotel) Travma, kanser Obstetrik, yanıklar Anevrizma, vaskülit Sıcak şoku TF dokudan kana geçiş TF koagulasyon yolu aktivasyonu Venomlar Kontrol mekan. yetersizliği Trombin jenerasyonu FIX ve XI konsantreler Kanser prokoagülan AT III ve PC azalır DİK Tr tüketimi Kanama İskemi Mikroanjiyopatik FV, VIII Damar obstrüksiyonu Fibrinojen Diğer F ler İnhibisyon hemolitik anemi Kompanzatuar fibrinoliz Damar açıklığı FDP D-dimer -Trombin -Tr Agreg -Fibrin pol.

DİK patogenezi Kompleks ve dinamik Artmış trombin oluşumu

Normal Koagülasyon

Fibrinoliz

DİK PATOGENEZİ Trombin jenerasyonu artmıştır Bakteremi veya endotoksemide n 3-5 saat sonra trombin jenerasyonu gösterilir monosit TF sente zi Trombin jenerasyonu AT ve PC tüketimi Hasar (sepsis, travma) TNF-α IL-1 IL-6 TM EPCR PAI-1 Fibrin depolanması (van der Poll et al, 1990)

Fibrin birikimi Mononükleer hücreler İntravasküler fibrin oluşumu Yetersiz fibrin temizlenmesi Proinflamatuar sitokinler Doku faktör ekspresyonu Antikoagülan mekanizmalar da bozulma PAI-1 aracılı fibrinolizin inhibisyonu Vasküler endotelyal hücreler

DİK Koagülasyon sisteminin yaygın aktivasyonu sonucu intravasküler fibrin oluşumu küçük ve orta çaplı damarların trombüsle tıkanması Organ yetmezliği Aynı anda trombosit ve koagülasyon faktörlerinin tüketimi Kanama Hastanede yatan hastalarda oran %1

TF kaynağı MNL h Ağır enfeksiyonlu hastaların monositlerinde TF ekspresyonu görülür Endotel (Osterud & Flaegstad, 1983) İnvivo önemi /patogenezdeki rolü? (Levi et al, 2002a) Pml ve diğer kan hücreleri (Giesen, 1999; Osterud, 2000)

Fizyolojik antikoagülan yolun disfonksiyonu Antitrombin III Protein C TFPI Daha fazla trombin jenerasyonu ve fibrin oluşur (Esmon et al, 1987)

Fizyolojik antikoagülan yolun disfonksiyonu Septik hastalarda ATIII belirgin azalmış Azalmış sentez Aktive nötrofillerden salınan elastazla parçalanma Tüketim (Naghmi, 2010) Düşük ATIII düzeyi: Artmış mortalite ile ilişkili (Fourrier et al, 1992; Mesters et al, 1996a)

Protein C de anlamlı azalmış. Proinflamatuvar sitokinlerle (TNFα, IL-1β) endotel h üzerindeki trombomodulin ekspresyonunun regülasyonu azalmış (Conway & Rosenberg, 1988; Esmon, 2001; Levi, 2001) Protein C geninin bir allelinde delesyon olması (heterozigot protein C eksikliği) Daha ağır DİK ve organ yetmezliği Daha yüksek mortalite ile ilişkili (Levi, 2003)

Endojen fibrinolizin bozulması Temelde dolaşımda fibrinolitik inhibitörü PAI-1 in yüksek düzeyine bağlıdır Ayrıca fibrinolitik aktivite artabilir ve kanamaya katkı sağlayabilir

Fibrinolizin bozulması PAI-1 geninde bir mutasyon (4G/5G polimorfizm) varlığı: Plazma PAI-1düzeylerini ve Meningokok septisemi klinik seyrini etkiler Endotoksinle oluşan trombin jenerasyonunun, anti TF antikorları veya rekombinan hirudinle tam olarak bloke edilmesi Fibrinoliz aktivasyonu ve sonrasında inhibisyonunu etkilememiş Bu iki olayın birbirinden bağımsız regüle olduğunu düşündürmüş

Koagülasyon, antikoagülan, fibrinolitik yol ve inflamasyon arasındaki ilişki Antikoagülan ve fibrinolitik yol Koagülasyon İnflamasyon

İnflamasyonu etkileyen en önemli mekanizma: Koagülasyon proteazları Proteaz aktive eden reseptör (PAR): PAR 1-4 PAR 1,3,4: Trombin reseptörü PAR 1: TF/FVIIa kompleksi ve FXa reseptörü PAR 2: TF/FVIIa kompleksi, FXa ve tripsinle aktive olur PAR lar endotel h, MNL, trombosit, fibroblast ve düz kas hücreleri üzerinde eksprese olur (Coughlin, 2000)

Koagülasyon ve inflamasyon arasındaki etkileşim Sağlıklı kişilere rfviia verilmesiyle IL-6 ve IL-8 düzeylerinde 3-4 kat artış gösterilmiş Fizyolojik antikoagülan yolların hepsi inflamasyon aktivitesini etkiler. (de Longe, 2003) En belirgini protein C yolu (Okajima, 2001) APC nin, endotoksinle oluşan TNF-α, IL- 1β, IL-6, IL-8 i inhibe ettiği gösterilmiş (Grey, 1994; Yüksel, 2002)

Koagülasyon ve inflamasyon arasındaki etkileşim Deneysel E coli sepsis modelinde APC infüzyonu ile, inflamatuvar aktivitenin ortadan kalktığı, organ fonksiyonu ve yaşamın düzeldiği gösterilmiş (Taylor, 1995) APC nin inflamasyon üzerinde etkisi endotelyal protein C reseptörü (EPCR) yoluyla olur (Esmon, 2002)

DIK Patogenezi TF salınımı Koagülasyon aktivasyonu Endotel hasarı Trombosit agregasyonu Yaygın mikrovasküler tromboz Vasküler oklüzyon Koag faktör tüketimi Plazmin aktivasyonu Doku iskemisi MAHA Koag faktörlerin proteolizi Fibrinoliz FYÜ Kanama Trombin inh Tr agregasyonu Fibrin polimerizasyonu

DİK Kliniği Trombin aktivasyonu ile sekonder fibrinoliz arasındaki dengeye bağlı Asemptomatik Yalnız laboratuvar bulguları Klinik kanama, purpura fulminans, tromboz

DİK te Organ Tutulumu Organ Deri Kardiyovasküler Renal Karaciğer Akciğerler Gastrointestinal SSS Adrenal Klinik görünüm Purpura, hemorajik bül, girişim yerlerinden kanama, fokal nekroz, akral gangren Şok, asidoz, akut myokard infarktüsü, TİA, trombozlar Oligüri, hematüri, akut böbrek yetmezliği, renal kortikal nekroz Sarılık, karaciğer yetmezliği Hipoksi, ödem, kanama, ARDS Kanama, mukozal nekroz/ülserasyon, intestinal iskemi Kanama, konvulsiyon, fokal lezyonlar, koma Kanama, nekroz, adrenal yetmezliği

DİK li hastaların temel özellikleri Özellikler % Kanama % 64 Renal disfonksiyon % 25 Hepatik disfonksiyon % 19 Respiratuvar disfonksiyon % 16 Şok % 14 Santral sinir sistemi disfonksiyonu % 2

DİK Kliniği Akut DIK Çok miktarda TF ünün kısa zamanda kana karışması Dekompanzasyon mekanizmalar Ani başlangıçlı DİK Kesi yerlerlerinde kanama Şok, ABY bulguları TİA, Tromboemboli Kronik DIK Az miktarda TF nin sürekli veya aralıklı kanla maruziyeti Kompanze bir durum Asemptomatik DİK nadir Venöz/arteriyel tromboz FYÜ artışı

DİK tanısı Tanı için tek bir laboratuvar testi yoktur Klinik görünüm, tanı ve laboratuvar sonuçları birlikte değerlendirilmeli DİK tanısının konulması son derece aktif bir durumdur Tanıda, DİK ile ilişkili bir hastalık varlığında tekrarlanan testlerin kombinasyonu kullanılır. (Bick, 1996; Levi et al, 1999; Toh & Dennis, 2003;Taylor et al, 2001)

Tanısal Testler Tarama testleri Periferik yayma: Şistositler Trombositopeni, büyük trombosit PT, aptt, TT, fibrinojen, D-dimer Organ hasarı LDH Kreatinin Spesifik testler sfibrin monomer FYÜ Fibrinopeptid A & B Protein C ve S Plazmin Antiplazmin PAP kompleks TAT kompleks

DİK te laboratuvar testleri Prokoagülan aktivasyon testleri Fibrinolitik aktivasyon testleri İnhibitör tüketim testleri Son organ hasarı veya yetmezliği testleri Protrombin parçaları 1+2 D-dimer Antitrombin LDH Fibrinopeptid A FYÜ α2-antiplazmin Kreatinin Fibrinopeptid B Plazmin Protein C /S ph TAT kompleksi PAP kompleksi TAT kopleksi PaO2 D-dimer PAP kompleksi TAT: trombin-antitrombin FYÜ: fibrin yıkım ürünleri PAP: plazmin α2- antiplazmin LDH: laktat dehidrogenaz

Fibrin yıkım ürünleri ve D-dimer Soluble fibrin monomer SF yalnız intravasküler oluştuğu için, lokal inflamasyon veya travma ile oluşan ekstravasküler fibrin oluşumundan etkilenmez DİK tanısında sensitivitesi % 90 100, spesifite düşük (Horan & Francis, 2001). ISTH skorlama sisteminde DİK tanısında fibrin ilişkili marker olarak D-dimer yerine SF kullanılması ile spesifitenin arttığı gösterilmiş (Dempfle et al, 2004a). Temel sorun: Ölçüm teknikleriyle ilgili sonucun güvenilirliliği (McCarron et al, 1999; Dempfle et al, 2001).

Tromboelastogram

Global hemostatik profil aptt de atipik ışık geçirgenlik profili DİK le ilişkili (Downey et al, 1997; Toh et al, 2000). Bifazik dalga (biphasic waveform) denilen bu anormallik, pıhtılaşma zamanında bağımsız uzamaya neden olur, böylece basit, kolay şekilde DİK i gösterir (Downey et al, 1998; Bakhtiari et al, 2004; Dempfle et al, 2004b; Matsumoto et al, 2006). 1187 yoğun bakım hastasında yapılan bir çalışmada, bifazik dalga DİK için artan PPD de bulunmuş ve DİK tanısında daha konvansiyonel parametre olarak saptanmış (Downey et al, 1998). Ancak bu testin performansı sınırlı

DİK tanısı için skorlama sistemi (ISTH) Risk değerlendirmesi: Aşikar DİK le ilişkili bir hastalık varmı? Varsa devam et, yoksa algoritmayı kullanma Koagülasyon testleri Trombosit sayısı >100 000/mm3 = 0 <100 000/mm3= 1 <50 000/mm3 = 2 Yüksek fibrin markır (D-dimer, fibrin yıkım ürünleri) Artış yok= 0 Orta artış= 2 Güçlü artış= 3 Uzamış PT <3 s = 0, >3 - <6 s = 1 >6 s = 2) Fibrinogen düzeyi >1 g/l = 0 <1 g/l = 1 Skor hesabı: 5 aşikar DİK ile uyumlu, günlük skor tekrar edilir <5 aşikar olmayan DİK düşünülür, 1-2 günde bir tekrar edilir

Robinger G Khemani, 2009 ISTH skoru aşikar DİK için %91 sensitif, %97 spesifik (Bakhtiari et al, 2004) Artan DİK skoru mortalite ile ilişkili

Japonya, DIK Skorlama Sistemi Sistemik inflamatuvar yanıt sendrom kriteri 3 = 1 0-2=0 Trombosit sayısı >80 000/mm3 veya 24 saatte %50 azalma 3 80.000/mm3 ve 120 000 veya 24 saatte > %30 azalma 1 120.000/mm3 0 Protrombin Zamanı (Hasta düzeyi/normal düzey) 1.2 1 1.2 0 Fibrin/Fibrinogen yıkım ürünleri (mg/l) 25 3 > 10 ve < 25 1 10 0 Skor hesabı: 4: DİK tanısı

Toshiaki Iba, 2010

DIK Tanısında ISTH ve TCH nin karşılaştırılması ISTH Trombosit sayısı >100 000/mm3 <100 000/mm3 <50 000/mm3 Uzamış PT <3 s = 0, >3 - <6 s = 1, >6 s = 2) Fibrinogen düzeyi >1 g/l = 0 <1 g/l = 1 D-dimer Artış yok= 0 Orta artış= 2 Güçlü artış= 3 Aşikar DİK Skor 0 1 2 0 1 2 0 1 0 2 3 5 TCH Seri ölçüm 2.6 2.6-5.6 5.6 Seri ölçüm 1.5 1.5-3.9 4 Esther P Sounder, 2013

Öneriler DİK tanısı klinik ve laboratuvar verilere göre konulur (IVC). ISTH DIK skorlama sistemi ile objektif DİK değerlendirmesi yapılır DİK varsa skorlama sistemi klinik gözlem ve seyri ile koreledir (IVC). Klinik gözlem ve laboratuvar sonuçlarına göre monitörizasyonda testlerin tekrarlanması önemlidir (IIIB). M. Levi et al, BJH, 2009

Ayırıcı Tanı: Parankimal KC hastalıkları Pirimer fibrinojenoliz Kardiyopulmoner By-pass Vitamin K eksikliği Heparin kullanımı

Ayırıcı Tanı Vit. K eksikliği KC hastalığı DİK KK morfolojiisi N target hc. şistosit PT aptt FYU N N/ Trombosit N N Azalan II,VII,IX,X I,II,V,VII,IX,X I,II,V,VIII,VII,XIII faktörler

Primer Fibrinoliz DİK olmadan plazmin oluşması Hepatik hastalık Prostat Ca Yatrojenik (trombolitik tedavi) Trombosit sayısı normal, FYÜ artmış

DİK Tedavisi Genel DİK tedavisinde temel olan altta yatan hastalığın tedavisidir (IVC). M. Levi et al, BJH, 2009

Replasman tedavisi DİK Tedavisi Kriyopresipitat 1. Plazma ve trombosit tedavisi 2. Antikoagülanlar Antikoagülanlar Danaparoid sodyum 3. Antikoagülan yolun restorasyonu 4. Diğer ajanlar Antikoagülan yolun restorasyonu Diğer ajanlar Trombosit transfüzyonu TDP Fibrinojen Protrombin kompleks konsantresi Heparin (UFH ve DMAH) Rekombinan hirudin Rekombinan TFPI Rekombinan nematod antikoagülan protein c2 Antitrombin Rekombinan human aktive protein C Rekombinan afvii Antifibrinolitik ajanlar Antiselektin antikorlar Rekombinan IL-10 TNF ve CD14 e karşı monoklonal antikorlar

DİK li hastalarda kanama nedenleri Koagülasyon faktörlerinin tüketimi Trombositopeni Trombosit fonksiyon bozukluğu Aşırı fibrinoliz

Trombosit veya plazma komponent transfüzyonu Kanama bulgularına göre karar verilir Laboratuvar sonuçlarına göre değil (Grade C, Level IV). M. Levi et al, BJH, 2009

Trombosit transfüzyonu DİK li kanamayan hastalarda yüksek kanama riski olmadıkça profilaktik trombosit transfüzyonu verilmez (Grade C, Level IV). Trombosit transfüzyon endikasyonları: Aktif kanama Postoperatif veya invaziv işlem gerekliliği Kanama komplikasyonları açısından riskli hastalar Trombosit sayısı 50.000/mm3 Alving, 1998 (Grade C, Level IV). M. Levi et al, BJH, 2009

Plazma tedavisi DİK li kanayan ve PT/aPTT uzunluğu olan hastalarda TDP verilmesi yararlıdır. Yalnız laboratuvar testleriyle TDP düşünülmemeli, aktif kanama veya invaziv işlem gereken hastalara verilmelidir. Plazma infüzyonunun koagülasyon aktivasyonunu uyardığına ilişkin kanıt yoktur (Grade C, Level IV). M. Levi et al, BJH, 2009

Fibrinojen konsantresi veya kriyopresipitat TDP replasmanına rağmen devam eden ağır hipofibrinojenemi (<1 g/l) varlığında kullanılır (Grade C, Level IV). M. Levi et al, BJH, 2009

Protrombin kompleks konsantreleri FV düşük. İçinde az miktarda aktive faktörler var Koagülopatiyi artırır!!! Sıvı yükü nedeniyle TDP nin verilemediği kanamalı hastalarda PCC düşünülebilir. PCC yalnız seçilmiş faktör içerdiği için koagülasyon faktörlerinin global azaldığı DİK te kısmi bir yarar sağlar (Grade C, Level IV). M. Levi et al, BJH, 2009

Antikoagülanlar HEPARİN Bu konuda randomize kontrollü klinik çalışma yok Deneysel çalışmalarda DİK te heparin kullanılması ile koagülasyon aktivasyonunun inhibe olduğu gösterilmiş (Pernerstorfer et al, 1999). Kontrolü olmayan küçük çalışmalarda DMAH in DİK ile ilişkili laboratuvar anormalliklerini düzelttiği gösterilmiş (Corrigan & Jordan, 1970; Audibert et al, 1987; Feinstein, 1988). 1 veya daha çok risk faktörüne bağlı (ileri yaş, yakın zamanlarda cerrahi, immobilizasyon, vasküler kateter, önceden VTE öyküsü), venöz TE riski yüksektir (Cook et al, 2005). UFH, DMAH ve/veya mekanik yöntemlerle VTE profilaksisi standart bir yaklaşım olarak görülmüş (Samama et al, 1999; Patel et al, 2005).

Antikoagülanlar HEPARİN Ağır sepsisli hastalarda düşük doz heparin etkisine yönelik bir çalışmada: Heparin verilen DİK li hastalarda düşük skor saptanmış Ancak 28 günlük mortalite üzerinde anlamlı bir etkisi olmamış (Levi et al, 2007).

Heparin Trombozun baskın olduğu DİK li olgularda terapötik dozda HEPARİN ENDİKASYONU VARDIR Arteriyel ve venöz tromboembolizm, Akral iskemi veya vasküler deri infarktüsü ile ilişkili ağır purpura fulminans Bu hastalarda kanama riski yüksekse: kontinü UFH infüzyonu düşünülür. Yarı ömrünün kısa olması ve reversibilitesi nedeniyle Doz: 10 U/kg/h Monitörizasyon: aptt kontrolün 1.5 2.5 katı olması ile M. Levi et al, BJH, 2009

Heparin Kanama bulgusu olan hastalarda aptt monitörizasyonu sırasında komplikasyon gelişebilir (IVC). Kanamayan, DİK li kritik hastalarda da heparin veya DMAH ile venöz tromboembolizm profilaksisi önerilir (IB). M. Levi et al, BJH, 2009

Antikoagülanlar Direkt trombin inhibitörleri Hirudin Argatroban Teorik olarak daha etkili Kanama riski!!

Antikoagülanlar Rekombinan Trombomodulin İntravasküler koagülasyon regülasyonunda önemli Antikoagülan Trombine bağlanır. Trombin-rTM kompleksi PC stimülasyonu Antiinflamatuvar Sepsiste sitokin anahtarı olan HMGB (hig mobility group box) yapımını baskılar

Antikoagülanlar Rekombinan Trombomodulin DİK tedavisinde etkili Randomize, çift kör, Faz III çalışmasında etkin ve güvenli DİK te düzelme oranı: %66.1 Endikasyon/Kontrendikasyon: Belli değil (Iba et al, 2009; Saito, 2007)

Antikoagülanlar TF aktivitesine karşı antikoagülan ajanlar: Rekombinan TF inhibitörü İnaktif FVIIa Rekombinan nematod antikoagülan protein c2 (NAPc2) TF/FVIIa ve FX arasındaki tenar kompleksin spesifik, güçlü inhibitörü

Antikoagülanlar rtfpi Doğrudan TF aktivitesine karşı etkili. Teorikte DİK te en mantıklı antikoagülan ajan Faz II çalışmaları ümit verici Ancak faz III çalışma sonuçlarında yaşam üzerine etkili değil INR<1.2 olanlarda daha iyi sonuç (Abraham et al, 2001, 2003).

Antikoagülanlar rtfpi Doku faktörü yolu inhibitörü (TFPI): DİK patogenezindeki rolü? rtfpi uygulanan hastalarda İnflamasyonla oluşan trombin jenerasyonunun bloke olduğu Farmakolojik TFPI dozuyla sistemik enfeksiyon ve inflamasyonla ilişkili mortalitenin önleyebildiği Yüksek konsantrasyonda TFPI ile, TF le oluşan koagülasyonun modüle edilebildiği düşünülmekte (Creasey, 1993; de Longe, 2000)

Antitrombin Antikoagülan yolun restorasyonu En önemli koagülasyon inhibitörü RCT: Sepsis ve septik şok DİK parametrelerinde azalma DİK süresinde kısalma Organ fonksiyonlarında düzelme Levi, 1999 Çok yüksek doz: Suprafizyolojik plazma düzeyi

Antikoagülan faktör konsantreleri Antitrombin konsantresi 1980 den bu yana birçok çalışmada kullanılmakta. Küçük çalışmalar: Mortalite azalmış Fourrier, 1993; Baudo, 1998 Multisentrik RCT: Septik hastalarda mortalitede anlamlı azalma yok (Warren et al, 2001). Heparin almayan DİK li hastalarda yaşamın belirgin iyi olduğu belirtilmişse de prospektif araştırmalara gerek duyulduğu vurgulanmış (Kienast et al, 2006).

Antikoagülan faktör konsantreleri Aktive Protein C Antitrombotik FVa ve VIIa yı inhibe eder Trombin jenerasyonunu sınırlar Antiinflamatuvar Monositlerde TNFα yapımını inhibe eder Lökosit adezyonunu bloke eder Mikrovasküler endotelde trombinle oluşan inflamatuar yanıtı sınırlar Profibrinolitik etki PAI-1 inhibisyonu Endikasyonları: Ölüm riski yüksek, ağır sepsisli ( 2 organ etkilenmesi ve APACHE II skor yüksek) hastalar

Antikoagülan faktör konsantreleri Aktive Protein C Eksperimental sepsis modelinde, organ yetmezliği ve mortaliteyi azaltmada etkili (Taylor et al, 1987). Randomize geniş kontrollü çalışmada ağır sepsiste klinik olarak etkin (Bernard et al, 2001). Mortalite APC grubunda % 24, plasebo grubunda %30 DİK li hastalarda en çok APC yararlı (Dhainaut et al, 2004). Daha sonra yapılan çalışmalarda da, ağır sepsis sırasında koagülasyon aktivasyonunu normale döndürmek için etkili (De Pont et al, 2005).

Protein C Ağır sepsis ve DİK li hastalar rhpc ile tedavi edilir (kontinü infüzyon, 24 lg/kg/h 4 gün) (Ib). Yüksek kanama riski olan ve trombosit sayısı <30.000 olan hastalara rhpc verilmez İnvaziv işlemlerde girişimden kısa süre önce (eliminasyon yarı ömrü 20 dk) rekombinan aktive PC kesilir ve klinik duruma göre birkaç saat sonra başlanabilir (IVC). Heparin almayan DİK li hastalarda antitrombin önerilmemektedir (Ib). M. Levi et al, BJH, 2009

Diğer ajanlar rfviia Hayatı tehdit eden kanaması olan DİK li hastalarda kullanılabilir Ancak DİK tedavisinde FVII etkinlik ve güvenliği bilinmiyor Dikkatli kullanılmalı!!!!

Diğer ajanlar Antifibrinolitikler Genellikle DİK li hastalar antifibrinolitik ajanlarla tedavi edilmemeli (IVC). Primer hiperfibrinolitik durumu olan ve şiddetli kanama görülen DİK li hastalar traneksamik asit gibi lizin analoglarıyla tedavi edilir (IVC). M. Levi et al, BJH, 2009

ÖZET DİK altta yatan birçok hastalıkta oluşan sistemik koagülasyon aktivasyonuyla ortaya çıkar Tanı için spesifik bir test yoktur. İlişkili hastalık varlığında tekrarlanan hemostaz testlerin birlikte değerlendirilmelidir DİK tedavisinde temel olan altta yatan hastalığın tedavisidir