KAN TRANSFÜZYON TEDAVİSİ. Dr. Emre ÇAMCI

Transkript

1 KAN TRANSFÜZYON TEDAVİSİ Dr. Emre ÇAMCI

2 Amaç ve Hedefler Kan grupları Kan transfüzyon endikasyonları Kan ve kan ürünlerinin hazırlanması ve saklanması Komponent tedavisi Transfüzyon komplikasyonları Masif transfüzyon

3 Kan Grupları Kan grubu Anti A Anti B A + - B - + AB Transfüzyon öncesi uygunluk testleri!

4 Kanın Depolanması Sitrat-Fosfat-Dekstroz Sitrat-Fosfat-Dekstroz-Adenin Adsol (Adenin glukoz-mannitol-sodyum klorid) Dondurarak depolama Heparin

5 Sitrat-Fosfat-Dekstroz Kanın içinde C de korunabildiği bir antikoagulandır. İnfuzyondan 24 gün sonra transfüze edilen eritrositlerin en az %75 i sirkulasyonda kalmalı, Sitrat iyonu kalsiyum bağlayarak pıhtılaşmayı önler, dekstroz eritrositlerin glikolize devam etmesini sağlar.

6 Sitrat-fosfat- dekstroz-adenin Depolanma süresi 21 günden en az 35 güne uzar. Adenin eritrositlerin metabolik reaksiyonları için gereklidir. ATP yi yeniden sentezlemelerini sağlayarak ömürlerini uzatır. Nefrototoksik

7 Depo kanındaki değişiklikler ph düşer pco2 artar Laktat artar (41 meql/t) K artar Glukoz azalır Hb artar 2-3 DPG azalır Trombositler azalır FV ve FVIII azalır

8 Kan ürünleri Tam kan Eritrosit süspansiyonu Yıkanmış eritrosit süspansiyonu Dondurulmuş eritrosit Filtre eritrosit Trombositden zengin plazma Konsantre trombosit süspansiyonu Lökosit süspansiyonu Plazma ve plazma fraksiyonları Taze dondurulmuş plazma Kuru plazma Albumin Fibrinojen FVIII konsantresi Protrombin kompleksi pıhtılaşma faktörleri Gamma globulin ve spesifik gamma globulinler

9 TAM KAN ERİTROSİT SÜSPANSİYONU TROMBOSİTTEN ZENGİN PLAZMA Dondurulmuş eritrosit TROMBOSİT SÜSPANSİYONU PLAZMA Filtre eritrosit Yıkanmış eritrosit kriyopresipitat TDP

10 Komponent tedavisi 1 ünite tam kandan birden çok hasta yararlanır Kan stokları korunur Spesifik komponente en çok ihtiyaç duyan hasta yararlanır

11 Tam Kan 1 ünite tam kan ml kan ml ACD solüsyonu Htc değeri % C de 21 gün saklanır (CPD) Bir ünite kan transfüzyonu hematokritte % 3 oranında artış Çocuklarda 8 ml/kg ile Hb 1g/dL

12 Eritrosit yıkılma oranı 21 gün içinde %20, 28 gün içinde % 35 e ulaşır. ph: Başlangıçta 6.9-7; 21. gün Oksijen transportu: eritrosit 2-3 DPG içeriği Potasyum: K bir hafta sonra 12 meqllt Trombositler: Hızla yıkılır ve 48 st sonunda banka kanında trombosit kalmaz. Lökositlerin ömrü alıcı dolaşımında çok kısalır. FV ve FVIII gibi labil pıhtılaşma faktörleri hızla yokolur.

13 Gün/ parametre ph K HCO Laktat Amonyak Dekstroz

14 Eritrosit Süspansiyonu Plazması alınarak eritrositten zengin hale getirilmiş kan Hematokrit değeri % Volümü ml tir. Bir ünite eritrosit süspansiyonu Htc değerini % 3 oranında artırır.

15 Yıkanmış eritrosit süspansiyonu Taze eritrosit süspansiyonu izotonik ortamda bir kaç kez yıkanarak lökosit ve plazmadan arındırılır Dondurulmuş Eritrositler %20 lik gliserol içinde süspansiyon haline getirilir ve sıvı azot yardımı ile C de 2.5 dakika içinde dondurulur, transfüzyon için 40 0 C de eritilir. 24 saat içinde kullanılmalıdır.

16 Trombosit Transfüzyonları Taze tam kan, trombositten zengin plazma, konsantre trombosit süspansiyonları. Her ünite trombosit artışı Alıcıdaki ömrü 1-7 gündür.

17 Taze dondurulmuş plazma Hızlı santrifügasyonla şekilli elemanları uzaklaştırılmış taze plazmanın (8saat) hızla dondurulması -18 ila C de 12 ay saklanabilir. Kullanılmadan hemen önce 370C eritilir. Alıcı ve vericinin ABO sistemleri uyuşmalıdır. Bütün plazma proteinlerini içerir. Völümü 250 ml civarındadır. Her ünite pıhtılaşma faktörlerinin tamamını % 2-3 artırır. Başlangıç dozu ml/kg dır.

18 Kan transfüzyonunda amaç ve endikasyonlar Amaç kan kaybını yerine koymak, kan elemanlarını tamamlamak, pıhtılaşma faktörlerini ve bağışıklık cisimlerini yerine koymak Akut kan kaybı: Travma veya cerrahi nedeniyle gelişen akut kan kaybının kan volümünün %30 u veya daha fazla ise transfüzyon gerekir. Oksijen taşıma kapasitesinin artırılması: tercihen eritrosit süspansiyonu verilmelidir. Pıhtılaşma mekanizmasını düzenlemek: Bunun için taze kan veya taze donmuş plazma verilir.

19 Ürün İçerik Hacim Endikasyon Tam kan Hct ml? Eritrosit Hct ml Eritrosit kitlesini artırmak Trombosit 5.5x ml trombositopeni TDP Kriyopresipitat Plazma,koag. faktörleri, kompleman Fibrinojen, faktörler 220 ml 15 ml Hemofili A, Von Willebrand Albumin %5,%25 Volüm genişletme Faktör VIII 25 ml

20 Uygulamada önemli noktalar Her iki ünitede bir filtre En az 20 G, periferik damar yolu İlk 15 dakika 5 cc/dak Vital bulguların değerlendirilmesi 4 saati geçmesin Dilüsyona dikkat Faktörler Trombositler

21 Kan transfüzyonuna bağlı yan etkiler Hemolitik reaksiyonlar Nonhemolitik immun reaksiyonlar Enfeksiyöz komplikasyonlar

22 Akut hemolitik reaksiyonlar Akut intravasküler hemoliz Uyanık hastada semptomlar Döküntü Ateş Kusma Gögüs ve yan ağrısı Anestezi altında semptomlar Vücut ısısında yükselme Açıklanamayan taşikardi Hipotansiyon Hemoglobinuri Cerrahi alanlarda diffüz sızdırma şeklinde kanama

23 TEDAVİ Kan transfüzyonu sonlandırılır. Yeniden kan ve hastanın grubu kontrol edilir. Koagülasyon testleri, trombosit sayısı ve Hb değerleri kontrol edilir. İdrar sondası yerleştirilir, hematüri kontrol edilir. Mannitol ve intravenöz sıvı ile osmotik diürez sağlanır. Dütük doz dopamin infüzyonu renal kan akımını artırmak için Hızlı kan kaybı olduğunda taze donmuş plazma ve trombosit süspansiyonu gereklidir.

24 Masif kan transfüzyonu Hastanın total kan volumünün veya daha fazlasının 24 saatte içinde transfüze edilmesidir. Erişkin bir insanda kan volümü yaklaşık 5000 ml dir. Bu da 10 ünite kan transfüzyonuna denk gelir.

25 Masif kan transfüzyonuna bağlı komplikasyonlar Düşmüş oksijen taşıma kapasitesi Pıhtılaşma defektleri (en sık dilüsyonel trombositopeni) Hipotermi Hiperkalemi Hipokalsemi Asidoz ve Sitrat toksisitesi?