Evrensel Bak fl Aç s Gürbüz Evren Soyk r m Yalan na Belgelerden Yan tlar Ermeni Soyk r m çok rahatça ve s kl kla dillendirilen bir kavram oldu ç kt. Biraz insafl davrananlar ise katliam, k y m, k r m ya da Ermenistan da kullan lan Büyük Felaket gibi ifadeleri tercih ediyor. Y llard r bu kavramlar kullananlar n yer ald, benim de konuflmac oldu um etkinliklerde, Ermeni iftiralar na hep belgelerle, kay tlarla, do ru bilgilerle yan t verdim. Konuflmalar mda izledi im yöntem ise önce anlatmak, Ermeni iddialar na yan t vermek, ard ndan da 62 sormak oldu. Malûm Nisan ay nday z ve her y l 24 Nisan da, Türkler Ermenilere soyk r m yapt iddias ndaki çevreler, bu olay n y ldönümü nedeni ile kamuoyunu yalan yanl fl bilgi ve iftiralarla zehirlerler. Onlara göre 1 ya da 1,5 milyon Ermeni soyk r ma u rat lm flt r.
Birinci Dünya Savafl s ras nda, Osmanl n n savafl halinde oldu u Rus ordusu Do u Anadolu da ilerlerken, en büyük yard m Osmanl Devleti vatandafl Ermenilerden alm flt. Kimi Ermeniler çeteler halinde kimileri de Rus üniformas alt nda kendi devletlerine karfl savafl yor, korumas z kad n, çocuk ve yafll lar katlediyordu. flte bu katliamlar, Rus askerleri, Mart 1915 te Van a girdi inde en üst düzeye ulaflm flt. Geliflmeler üzerine Osmanl yönetimi, Ermenilerin önde gelen temsilcileriyle stanbul da bir toplant yapm fl, isyana, ihanete ve katliamlara son verilmesini istemiflti. Uyar lar bir ifle yaramad nda ise 27 May s 1915 tarihinde, ad na Tehcir denilen karar al narak, özellikle Do u Anadolu daki Ermeniler, mparatorlu un güneydeki eyaletlerine zorunlu göçe tabi tutulmufltu. Olay n özetinin de özeti budur. flte bu Tehcir karar Ermeni çevrelerine ve destekçilerine göre soyk r m n ta kendisidir. Afla- da paylaflaca- m bilgiler fl - nda Tehcir in katliam, k y m, k r m ya da soyk r m olup olmad na lütfen siz karar verin. 10 Haziran 1915 katledilmek istenilen insanlar için ev, arazi, sermaye, araçgereç verilir mi? Bunca ödenek ayr l r, günlük harç verilir mi? tarihli çiflleri Bakanl talimatnamesi, Tehcir e tabi tutulan Ermenilere, gidecekleri yerlerde arazi ve ev verilmesini, ifl yapacaklara sermaye ve araç gereç sa lanmas n, tar ma uygun bölgelere yerlefltirilmesini, uygun kasaba ve köy yoksa yeni köylerin, çiftliklerin kurulmas n istemektedir. Tehcir s ras ndaki masraflar n karfl lanmas için 250 milyon kurufla ulaflan bir bütçe ayr lm flt r. Kafilelerin yiyecek ve içecek ihtiyaçlar n n karfl lanmas, her bir kifli için 2 para ile 10 para aras nda de iflen günlük harçl k verilmesi de, bu bütçe sayesinde olmufltur. Paran n yetmedi i görüldü ünde ise Adana, Konya, Ankara, Eskiflehir, zmit, Urfa, Marafl, Halep gibi vilayet ve sancaklar n yönetimlerine ek ödenekler gönderilmifltir. katledilmek istenilen insanlar için ev, arazi, sermaye, araç-gereç verilir mi? Bunca ödenek ayr l r m? Günlük harçl k verilir mi? Devam edelim. Osmanl çiflleri Bakanl, Haziran ay ndan itibaren, Erzurum, Elaz, Bitlis, Trabzon, Konya baflta 63
Osmanl çiflleri Bakanl, zorunlu göçe tabi tutulan Ermenileri yol boyunca koruyamayan, eflk ya bask nlar na, soyulmalar na, öldürülmelerine engel olamayan ve kötü davranan yetkililer hakk nda ifllem yap lmas n, askeri mahkemelere sevk edilmelerini emretmifltir. olmak üzere bir-çok vilayetin valisine gönderdi i telgraflarda, zorunlu göçe tabi tutulan Ermenileri yol boyunca koruyamayan, eflk ya bask nlar na, soyulmalar na, öldürülmelerine engel olamayan ve kötü davranan yetkililer hakk nda ifllem yap lmas n, askeri mahkemelere sevk edilmelerini emretmifltir. flte bu süreçte, 1916 y l n n sonbahar aylar na kadar mahkemeye ç kar lan Osmanl memur ve subaylar ile baz sivillere cezalar verilmifltir. Mahkemeler, 67 kifliye idam, 524 kifliye hapis, 68 kifliye de para ve sürgün cezas vermifltir. katledilmek istenilen insanlar için yüzlerce devlet görevlisi mahkemeye ç kar l r m? dama, hapse ya da sürgüne mahkûm edilir mi? 10 Haziran 1915 tarihli çiflleri Bakanl talimatnamesinin bir baflka özelli i ise Ermenilerin, ayr ld klar yerlerde b rakt klar mallar koruma alt na almas d r. Buna göre, Ermeni- 64 lerin tafl nmazlar baflta olmak üzere geride b rakt klar tüm varl klar, mühürlenerek kay t alt na al n p korunacakt r. Ambarlarda, tarlalarda, evlerde kalan ürünleri, yiyecekleri aç k art rma ile sat larak paras sahipleri ad na kaydedilecektir. Bu iflleri Tafl nmaz Mallar Komisyonu yapacakt r. Kay tlar n örnekleri vilayet ve sancak yönetimlerinin yan s ra kiliselerde de tutulacakt r. fiimdi soral m, katletmek istenilen insanlar n tafl nmazlar, mallar, ürünleri kay t alt na al n p korunur mu? Gelelim 18 Aral k 1918 tarihine. Bu tarihte Osmanl hükümeti Ermeniler için Geri Dönüfl Kararnamesi ç karm flt r. Bu kararnameye göre Ermenilere evleri, arazileri geri verilecek, kilise, okul, yetimhane vb yerlerdeki eflyalar teslim edilecek, içine göçmen yerleflmifl evlerin tasfiyesi gerçeklefltirilecektir.
Ayr ca dönüfllerin güvenlik içinde olmas için gerekli tedbirler al nacakt r. Katledilmek istenilen insanlar için geri dönüfl ve mal varl klar n n iadesi amac yla kararname ç kar l r m? Bu son örne i verdi im etkinliklerde, bir aç m bulmuflças na heyecanlanan soyk r m iddiac lar, Savafl kaybetmifl Osmanl yöneticilerinin, Tehcir den yaklafl k 3,5 y l sonra ald Ermenilerin geri dönüflü karar inand r c bir kan t de- il. Zaten Ermeniler, müttefikler sayesinde dönecekti diyerek beni köfleye s k flt rd klar n san rlar. Bu sözlere de yan t m haz rd r. 10 Haziran 1915 tarihli talimatname ile k smen bafllayan Zorunlu Göç, stanbul dan, tüm vilayetlere ve sancaklara gönderilen emirle, 25 Kas m 1915 tarihinde geçici olarak durdurulmufltur. Osmanl Hükümeti, 15 Mart 1916 tarihinde ise ald bir kararla Tehcir i tamamen durdurmufltur. Hatta zorunlu göç için yolda bulunan kafilelerin, o s - rada bulunduklar yerlerde iskân edilmeleri emri verilmifltir. Bunlar söyledikten sonra karfl dakilerin soru sormas na gerek kalmad n san r m siz okuyucular da tahmin edeceksiniz. Soyk r m iddiac lar n n bilinmesini hiç istemedikleri bir baflka konu ise Zorunlu Göç uygulamas d fl nda tutulan Ermenilerdir. çiflleri Bakanl n n vilayetlere, sancaklara gönderdi i 9 Haziran 1915, 17 Haziran 1915, 26 Haziran 1915, 4 Temmuz 1915, 4 A ustos 1915, 15 A ustos 1915, 17 A ustos 1915, 18 Eylül 1915, 23 Ekim 1915, 4 Kas m 1915, 13 Mart 1916, 30 Nisan 1916, 3 May s 1916 tarihli telgraf, yaz ve di er belgelerinde bu durum aç kça ortadad r. Söz konusu belgelerde, Katolik ve Protestan mezhebinden Ermenilerin, 5 bin civar nda Ermeni askeri ailesinin, devlet memuru olarak görev yapan Ermenilerin ve ailelerinin, Osmanl Hükümeti, 15 Mart 1915 tarihinde ise ald bir kararla Tehcir i tamamen durdurmufltur. Hatta zorunlu göç için yolda bulunan kafilelerin, o s rada bulunduklar yerlerde iskân edilmeleri emri verilmifltir.
komitac larla iliflkisi olmayan Ermeni tüccarlar ve ailelerinin, kimsesiz Ermeni çocuklar n, baz özel durumu olan Ermenilerin Tehcir kapsam d fl nda tutulmas emredilmifltir. katliamla yok edilmek istenenler, flu ya da bu mezhepten, falan meslekten, filanca özellikten diye ayr l p, bu uygulaman n d fl nda tutulur mu? 66 Neden sadece Ortodoks Ermeniler Zorunlu Göç uygulamas kapsam na al nm flt r? Cebinizdeki Elmas Neden sadece Ortodoks Ermeniler Zorunlu Göç uygulamas kapsam na al nm flt r? Ermeni nüfusu ne kadard r ve Tehcir edilenlerin say s kaçt r? Bu süreçte yerlerine geri dönen ve ölenlerin say s nedir? Bu konular da baflka bir yaz da ele al p, ard ndan yine soral m. gurbuzevren@butundunya.com.tr Sadece en nadide tafllar çalan usta bir h rs z hakk nda anlat lan bir hikâye vard r. Bu h rs z de erli tafllar sat n alanlar izlemek için her zaman elmaslar n sat ld bölgelerde dolafl rm fl, sonra da sat n alan kiflinin cebinden elmas çalarm fl. Bir gün çok ünlü bir elmas tüccar n n hayat nda gördü ü ve hep sahip olmak istedi i en muhteflem mücevheri sat n ald n görmüfl. Bu, dünyan n en güzel, en saf ve en temiz elmas ym fl. Çok heyecanlanm fl ve elmas tüccar n takip etmeye bafllam fl. Usta bir h rs zm fl, ancak tüm yetene ini kullanmas na ra men, bu az bulunan k ymetli mücevheri çalmay baflaramam fl. (...) Sonunda art k dayanamam fl ve tüccar n yan na gidip ona flöyle demifl: Efendim, ben ünlü bir elmas h rs z y m. Senelerce gelifltirdi im sanat m n tüm hünerlerini kulland m halde, mücevheri bulamad m. S rr n z ö renmek zorunday m. Lütfen bana söyler misiniz, p rlantay benden nas l saklad n z? Elmas tüccar cevap vermifl: Evet, beni izledi inizi gördüm ve sizin bir yankesici oldu unuzu tahmin ettim. Böylece elmas arama ihtimalinizin en düflük oldu unu düflündü üm yere saklad m: Sizin cebinize! da h rs z n cebinden elmas ç kar p alm fl. Al nt : Cebinizdeki Elmas Eckhart Tolle