KÖPEK MEME TÜMÖRLERİNDE TEDAVİ SEÇENEKLERİ AMAÇ Yaşam kalitesini ve süresini uzatmak Nüks veya yeni tümör oluşumlarını engellemek Yrd.Doç.Dr. Nilgün GÜLTİKEN Metastaz oluşumunu engellemek Tümör dokusunda mitozu durdurmak ve apoptozisi uyarmak Mastektomi tedavinin önemli bir parçasıdır; ancak operasyonun endike olmadığı durumlar da vardır. Yangısel karsinom Organ metastazları Genel durum bozukluğu Kaşeksi OPERASYON Akciğer metastazı Yangısal Karsinom (Anaplastik Karsinom) Anaplastik yapıda, infiltrasyon ve metastaz yeteneği oldukça yüksek Yangı, ödem, ağrı ve generalize mastopati Kilo kaybı, poliüri, polidipsi, bölgesel lenf yumruları ve akciğerlerde metastaz Mastitis olguları ile karışabilir Prognoz ciddi Şirurjikal girişimler yetersiz Akciğer metastazı
Operasyon Teknikleri Lumpektomi (nodülektomi) Mammektomi Regional mastektomi Unilateral veya Bilateral mastektomi Bu tekniklerden hangisinin uygulanacağına karar verirken tümörün büyüklüğü, kapsüllü olup olmaması, tümörlerin sayısı ve lokalizasyonu göz önüne alınarak karar verilir. UNİLATERAL veya BİLATERAL MASTEKTOMİ REGİONAL MASTEKTOMİ Tümörün bulunduğu meme bezi ile lenfatik yolla ilişkisi olabilecek diğer bezlerin de alınması işlemi olarak tanımlanır. Tümör içeren bez Alınacak bezler 1 1 2 1+2 3 1,2,3,4,5 4 4+5 5 5 Unilateral mastektomi Tek meme zinciri + çevre dokular + regional lenf yumrusu Unilateral mastektomi Birden fazla tümörün bulunduğu durumlarda Üçüncü bezde soliter kitle varlığında tümörlerin hızlı yayılma gösterdiği olgularda endikedir. Her iki meme zinciri + çevre dokular + regional lenf yumruları inguinal bezlerin uzaklaştırılması operasyonun en temel aşamasıdır. Simultane bilateral mastektomi İnguinal bezle birlikte * Bölgesel yağ doku * İnguinal kanaldan çıkan a. ve v. epigastrica superficialis caud.
Bilateral mastektomi KEMOTERAPİ Post operatif dönemde ü seroma formasyonu, ü yara iyileşmesinde gecikme, ü tek veya her iki bacakta ödem oluşabilir. seroma formasyonu en çok inguinal bölgede ödem Lenf dolaşımının bozulması sonucu Hücre Siklusu Ilık nemli kompresyon Egzersiz, diüertik, ılık kompresyon Hormonlara duyarlı reseptörlere sahip olmayan tümörlerde, Sistemik veya metastazik tümörlerde Yangısel karsinom olgularında Postoperatif mikro metastazlar için endikedir. Kemoterapi tedavisinde hücre siklusu büyük önem taşımaktadır G 0 : Dinlenme dönemi Kemoterapiye en dirençli dönem G 1 : İntermitotik dönem Genel durumu kötü olan Organ disfonksiyonu bulunan hastalarda kontraendikedir. S : DNA sentezi dönemi G 2 : Premitotik Dönem M : Mitotik dönem
Tümör büyümesinin erken dönemlerinde hücrelerin çoğunluğu kemoterapötik ilaçların etkili olduğu büyüme ve bölünme dönemindedirler. Solid bir kitle klinik olarak tespit edilebilir hale geldiğinde sadece az bir oranda hücre bölünmektedir. Başarılı bir kemoterapi tedavisi için; ü 2 veya daha fazla sayıda kemoterapötik ü Ayrı ayrı kullanıldıklarında tümör tipine karşı etkili olmalıdırlar ü Toksisiteyi artırmamalıdırlar. Yoğun kemoterapi uygulansa bile hayatta kalabilirler ve yeni tümör oluşumu için odak noktası oluştururlar. EN ÇOK KULLANILAN KEMOTERAPÖTİKLER Doxorubicine Siklofosfamid 5-flourroracil Vincristine Methotrexate Mitoksantron HORMONAL TEDAVİ Kemoterapinin Yan Etkileri Sadece bölünen tümör hücrelerini değil kemik iliği, barsak epiteli gibi bölünen hücreleri de öldürürler. Myelosupresyon Bulantı Kusma Nötropeni Trombositopeni Lokal doku nekrozları Tüylerin geç çıkması Hiper pigmentasyon Kardiak aritmi YENİ STRATEJİLER Hemorajik sistit Eksitasyon Cerebellar ataksi Koruyucu olarak ovaryohistereoktomi özellikle 2 yaşından önce önerilmesine rağmen meme tümörlerinin tedavisinde başarılı değildir. Vulva ödemi Memede antiöstrojenik etki ve İdrar yolu enf. Tamoxifen antiproliferatif etki gösterir. Östrus belirtisi Pyometra Goserelin LHRH agonisti Kan östradiol ve progesteron konsantrasyonunun düşmesine sebep olarak tümörlerin büyüklüğünü azaltır.
YENİ STRATEJİLER YENİ STRATEJİLER Anti-anjiogenik tedavi (VEGF antikoru) Cox-2 inhibitörleri, piroksikam (0.3 mg/kg/gün) Desmopresin (1µg/kg iv pre-op ve post-op 24. saatte) Tarantula cubensis ekstraktının pre-op 3 hafta süreyle haftada bir, post.op 15., 30 gün uygulanmasının, yaşam kalitesini artırdığı, demarkasyon alanı oluşturarak büyümesini durdurduğu, mitozu baskıladığı apoptozu indüklediği belirlenmiştir. BESLENME Çoğu zaman dikkat edilmeyen bir konudur. Kaşeksinin önlenmesi ve tedavisi için çok önemlidir. Tümör büyümesinin engellenmesi açısından çok önemlidir. Oluşan metabolik değişiklikler yaşam kalitesini düşürdüğü için sağlıklı besleyerek hastayı desteklemek gerekir. BESLENME BESLENME En önemli ihtiyaçlar: Su Kalori ve protein Vitamin ve mineraller Tümör dokusu birincil olarak karbonhidrat ile beslenir. Anaerobik glikolizis yoluyla laktat oluşumu vücudun kilo kaybetmesine ama tümörün büyümesine yol açar. ÖZET Protein de tümör için önemli bir enerji kaynağıdır. AA yetersizlikleri Özellikle arjininin tümör büyümesini yavaşlattığı ve metastazı önlediği bilinmektedir. Tümör dokusu yağdan enerji sağlamakta zayıftır. Bazı vitaminlerin tedaviye destek olduğu bilinmektedir. Retinoidler, beta-karoten, C,D ve E vitaminleri Radikal veya unilateral mastektomi tercih edilmelidir. Çift zincirde birden fazla tümör bulunduğunda kademeli operasyon yapılmalıdır. Kemoterapinin etkisi yeterli olmayabilir. Hormonal tedavi için ön tetkikler gerekmektedir. Yeni stratejilere odaklanmak gerekmektedir. Hastanın diyeti mutlaka düzenlenmelidir
TEŞEKKÜRLER