Katılım Öncesi AB Hibelerinin Belediyeler Tarafından Kullanılması Hasan Çoban ( hcoban@dpt.gov.tr ) 04 Mart 2008 İller Bankası Tesisleri Ankara Hazine Müsteşarlığı - İller Bankası Genel Müdürlüğü İşbirliğinde düzenlenen Belediyelerin AB Hibelerinin Harcama Kapasitesinin Güçlendirilmesi Semineri
İÇERİK Belediyelerin Kaynak İhtiyacı Katılım Öncesi Yardım Aracı IPA ( Instrument for Pre-Accession Assistance IPA ) IPA nın Kapsamı Operasyonel Programlar Yasal Düzenlemeler Mali ve İdari Çerçeve AB Mali Yardımlarından Yararlanma Süreci Belediyelerin Yararlanabileceği AB kaynakları 2
Belediyelerin Hizmet Döngüsü Öz kaynak Kredi (iç ve dış) Hibe ( iç ve dış) Hizmetler Kaynak ihtiyacı İşletme Bakım onarım Belediyeler Yatırım ihtiyacı Hizmetlerde yetersizlik İhtiyaçlar Kentsel Gelişme ve Büyüme 3
Katılım Öncesi Yardım Aracı IPA Katılım Öncesi Mali İşbirliği Aracı (Instrument for Pre-Accession Assistance IPA): AB nin 2007-2013 dönemini kapsayan fonlarının kullanım çerçevesini belirleyen bir araçtır. Amacı: Aday ülkelerin AB politikaları ve standartları doğrultusunda ilerlemelerini sağlamak, Uyum Politikasını desteklemek ve üyelik yolundaki araçları da içeren Topluluk Müktesebatının kabul edilmesine yardımcı olmaktır. Uygulama şekli: 17 Temmuz 2006 tarihinde AB Konseyi tarafından kabul edilen IPA tüzüğüne göre uygulanacaktır. Uygulanacak ülkeler: Aday ve potansiyel aday ülkeler. 4
IPA nın Kapsadığı Ülkeler ve Ayrılan Kaynak Aday ülkeler Türkiye Hırvatistan Potansiyel aday ülkeler Arnavutluk, Kosova Bosna-Hersek, Sırbistan, Karadağ ve Makedonya IPA taslak bütçesi 11,5 milyar Avro (2007-2013) 3,96 milyar avro (2007-2009) IPA kapsamında Türkiye ye ayrılabilecek kaynak 1,6 milyar avro (2007-2009) 5
Katılım Öncesi Yardım Aracı - Bileşenler 1. Bileşen Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma ( ABGS ) IPA Mali Yardım m Bileşenleri enleri 5. Bileşen Kırsal Kalkınma ( Tar. Ve Köy İ.B. ) 2. Bileşen Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği ( ABGS ) 3. Bileşen Bölgesel Kalkınma ( DPT ) 4. Bileşen İnsan Kaynaklarını Geliştirme ( Çal. Ve S. G. Bkl ) 6
Katılım Öncesi Yardım Aracı ( Bileşenlerin Kapsamı ) Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma: Bu bileşen kapsamında Kurum ve Kuruluşların kapasitelerini geliştirmek maksadıyla kullanılacak teknik yardım desteği sağlanacaktır. Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği: Bu bileşen kapsamında sınır bölgelerinde girişimciliğin teşviki ve sınır bölgelerine ulaşımın artırılması yoluyla sosyal ve ekonomik kalkınmaya katkı sağlanacaktır. Bölgesel Kalkınma Stratejik Çerçeve Belgesi ve Operasyonel Planlar (OP ler) Hazırlandı İnsan Kaynaklarını Geliştirme Kırsal Kalkınma: Bu bileşen ile kırsal kesimdeki KOBİ ler ile kırsal alanda ulaşım ve çevre korumaya yönelik altyapılar desteklenecektir (IPARD). 7
IPA nın Yasal, Düzenleyici ve İdari Yapısı Türkiye deki Düzenlemeler 9. Kalkınma Planı (2007-13) Orta vadeli Program (2008-2010) Ön Ulusal K. Pl. (2004-06) Katılım Öncesi Ekonomik Plan (2005) Sektörel Stratejiler -Kırsal Kalkınma - KOBİ ler - Sanayi - Çevre - Ulaştırma AB deki Düzenlemeler IPA Tüzüğü (2007-13) Çok Yıllı İndikatif Mali Çerçeve Programı (7 yıl) Katılım Mali Stratejisi (7 yıl) Uyum İçin Stratejik Çerçeve Belgesi (2007-2013) Geçiş dön. De. ve Kurumsal Yapılanma Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği Bölgesel Kalkınma İnsan Kaynaklarını Geliştirme Kırsal Kalkınma OP - Çevre OP - Ulaştırma OP - Bölgesel Rekabet Edilebilirlik OP- İnsan Kaynakl. Kırsal Kalkınma Planı (IPARD) 8
IPA Fonlarının Kullanımı için Kurumsal Yapılanma YPK Ulusal IPA Koordinatörü (ABGS) Mali İşbirliği Komitesi ( MİK ) Sektörel Koordinatör (DPT) Ulusal Yetkilendirme Görevlisi (Ulusal Fon) - (Hazine Müsteşarl.) Uygulayıcı Kuruluş (MFİB-CFCU) Yönlendirme ve İzleme Komitesi 1. ve 2. Bileşen Kurumsal Kap, Sınır Ötesi İşb. 3. Bileşen: Böl. Gelişme 4. Bileşen: İns. Kayn. Gel. 5. Bileşen: Kırsal Kalkın. Kurums. K Sınır Öte. ----------------------- ABGS -------------------- Yönlendirme Komitesi --------------------- (Projeler) Çevre ----------------------- Çevre ve O. Bk. -------------------- Yönlendirme Komitesi --------------------- (OP-1) Ulaştırma ----------------------- Ulaştırma Bk. ----------------------- Yönlendirme Komitesi ----------------------- (OP-2) Bölgesel Rekabet Sanayi ve Tic. Bk. Yönlendirme Komitesi (OP-3) İns. Kayn. Çalışma ve Sos. Güv. Bk. Yönlendirme Komitesi (OP 4) Kırsal Kalkınma Tarım Bkl. Tarım ve Kırs. Kalkınm. Destekl.Krm Yönlendirme Komitesi (IPARD) Faydalanıcı Kuruluşlar : -Bakanlıklar - Belediyeler - K. Kurum ve Kuruluşları ( Proje Uygulama Birimleri ) 9
Yönlendirme ve İzleme Komiteleri Sektörel Yönlendirme ve İzleme Komitesi Operasyonel Program Yönlendirme Komitesi Devlet Planlama Teşkilatı (Koordinatör Kuruluş) Ulaştırma Bakanlığı İçişleri Bakanlığı Milli Eğitim Bakanlığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Sanayi Bakanlığı Çevre ve Orman Bakanlığı Maliye Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Enerji Bakanlığı Kültür ve Turizm Bakanlığı Hazine Müsteşarlığı Avrupa Birliği Genel Sekreterliği İlgili Bakanlık veya Kuruluş (Koordinatör) Operasyonel Programla ilişkili kurum ve kuruluş temsilcileri 10
Katılım Öncesi Yardım Aracı ( OP ler için 2007-2009 arasında ayrılan kaynak ) 2007 2008 2009 Toplam % Milyon Avro % Milyon Avro % Milyon Avro Milyon Avro Bölgesel Gelişme 100 167,5 100 173,8 100 182,7 524,0 Bölgesel Rekabet Edebilirlik OP 25 41,9 25 43,5 30 54,8 140,1 Çevre OP 40 67,0 40 69,5 37 67,6 204,1 Ulaştırma OP 35 58,6 35 60,8 33 60,3 179,7 İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi - 50,2-52,9-55,6 158,7 Toplam - 217,7 226,7 238,3 682,7 11
AB Projelerinden Faydalanma Şartları 5 Milyon Avro Maliyetin üzerinde olan alt yapı projelerine kaynak ayrılır. 2007 den önce kabul edilen projelerde %75 AB katkısı sağlanır. 2008 ve sonrası için projenin finansman açığının %55-75 i AB tarafından sağlanır. (AB katkısı = (proje maliyeti proje gelirleri) x 0.75) Projeler yatırım programı ile ilişkilendirilir. İsteyen belediyeye ulusal katkı payı İller Bankası tarafından kredi olarak sağlanır. Ulusal katkı payı olarak İller Bankası aracılığı ile dış kredi kullanılabilir. 12
Çevre Korumaya Yönelik Projelerde Seçim Kriterleri 1. Çevresel planlara, sektörel stratejilere ve politikalara uyumluluk. 2. Nüfus ( nüfusu yüksek olan belediyelere öncelik verilecektir). 3. Mali bakımdan sıkıntı yaşayan belediyeler (eş finansman kapasitesi olan belediyeler ve işletme maliyetini karşılayabilecek olan belediyelere öncelik verilecektir). 4. Mali sürdürülebilirlik (maliyeti karşılama ilkeleri, kullanan ve kirleten öder ilkelerine uygun seçim yapılacaktır). 5. Çevresel öncelikler (aşağıdaki hususlara öncelik veren altyapı projelerine öncelik verilecektir). Kamu sağlığının iyileştirilmesi. Hassas alanların korunması. Doğal kaynakların korunması. 13
Proje Hazırlığı ve Yürütme Mekanizması Proje Hazırlık Aşaması Proje Finansmanı Proje Uygulanması Belediyeler Kuruluşlar İller Bankası UFK IFI DPT -Kurumsal Kapasite gel. -Bölgesel ve sınır ötesi işbirliği projeleri -Kentsel alt yapı projeleri (su, atıksu ve katı atık) Ulusal Katkı Payı Mali İşbirliği Komitesi ABGS DİB, DPT, HM Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Çevre ve Orman Bakanlığı Ulusal Fon (Hazine Mü.) AB Komisyonu AB Komisyonu Faydalanıcı Kuruluş, Belediye (PUB) Merkezi Finasn ve İhale B. 14
Çevre Operasyonel Programda yer alan alt yapı projeleri Çevre Operasyonel Programı (Çevre OP) 2007 yılında YPK tarafından onaylanmıştır. Çevre OP 2007-2009 dönemini kapsamaktadır. 4 içmesuyu projesi (70 Milyon Avro) 12 Atıksu projesi ( 236,7 Milyon Avro 10 Katı atık projesi ( 186,3 Milyon Avro) Toplam 493.2 milyon Avro bedele mal olacak bu projeler, fizibilite raporları hazırlandıktan sonra gerçekleştirilebilecektir. 2007-2009 dönemi için 204,1 milyon avro AB katkısı 68 milyon Avro Ulusal katkı payı gerekiyor. Faydalanıcı kuruluşlar MFİB tarafından yürütülen ihale sürecine ilişkin hizmetleri yürütmekle sorumlu olacaklardır. 15
Beklentiler - Öneriler Belediyelerin AB kaynaklarını daha etkin kullanabilmeleri amacıyla proje hazırlığı ve uygulanması aşamalarında daha aktif rol almaları gerekmektedir. AB fonlarının kullanılmasına eş finansmana uygulamaya yönelik genelge(ler) çıkarılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Uluslar arası kuruluşların AB desteği sağlanan projelere kredi vermek için İller Bankası ile işbirliği yapmalarının gerekli olduğu düşünülmektedir. Teşekkürler 16