TEİAŞ TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM A.Ş. ENERJİ İLETİM HATLARI PROJE TESİS VE ÇEVRE DAİRESİ BAŞKANLIĞI 154 kv ÜMRANİYE TM K.BAKKALKÖY TM ENERJİ İLETİM HATTI YENİLEME (YER ALTI KABLOSU) ÇEVRE YÖNETİM PLANI EYLÜL, 2005 ELEKTRİK TESİSLERİ MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ VE TİCARET A.Ş. Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 1 / 49
154 kv ÜMRANİYE TM- K.BAKKALKÖY TM ENERJİ İLETİM HATTI YENİLEME (YER ALTI KABLOSU) ÇEVRE YÖNETİM PLANI Proje Sahibi Adresi Türkiye Elektrik İletim A.Ş. TEİAŞ Genel Müdürlüğü, Ankara Telefonu +90 (312) 215 98 23 Faks no +90 (312) 213 84 15 Proje adı Proje için Seçilen Yer Raporu Hazırlayan Çalışma Grubunun / Kuruluşun Adı 154 kv Ümraniye K.Bakkalköy EİH Yenileme (Yer Altı Kablosu)- İstanbul İli, Ümraniye-K.Bakkalköy Semtleri A.Ş. Elektrik Tesisleri Mühendislik Hizmetleri ve Ticaret A.Ş. Adresi Ziyabey Caddesi 2. Sokak No: 1 / 4, Balgat 06520 Ankara Telefonu +90 (312) 285 13 83 Faks no +90 (312) 287 08 25 e-posta consulting@eltemtek.com Raporun Hazırlanış Tarihi Eylül 2005 Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 2 / 49
İÇİNDEKİLER Başlık Sayfası (Sorumlu Taraf) İçindekiler Tablolar Listesi Şekiller Listesi 1. PROJENİN TANIMI 1.1. Projenin Tanımı ve Amacı... 8 1.2. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu... 9 1.2.1. Projenin yeri...10 1.2.2. Mevcut Arazi Kullanımı ve Kalitesi...11 1.2.3. Peyzaj Değeri Yüksek Yerler, Rekreasyon ve Koruma Alanları...11 2. ÖNLEMLER PLANI...12 3. İZLEME PLANI...18 4. PROGRAM...24 5. KURUMSAL DÜZENLEMELER...28 6. PROJEDEN ETKİLENECEK GRUPLAR ve GÖNÜLLÜ KURULUŞLAR (NGO) İLE YAPILAN GÖRÜŞMELER...33 Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 3 / 49
KAYNAKLAR EKLER Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 4 / 49
TABLOLAR LİSTESİ Tablo 2.1. Önlemler Planı...13 Tablo 3.1. İzleme Planı...19 Tablo 4.1. Program...26 Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 5 / 49
ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 5.1. İşletme Öncesi Çevresel Bilgi Akışı...31 Şekil 5.2. İşletme Sonrası Çevresel Bilgi Akışı...32 Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 6 / 49
BÖLÜM I PROJENİN TANIMI Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 7 / 49
1. PROJENİN TANIMI 1.1. Projenin Tanımı ve Amacı Bu proje, TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından İstanbul İli, Ümraniye ve K.Bakkalköy semtleri sınırları içerisinde bulunan yaklaşık 6.450 m, 154 kv havai enerji iletim hattının (EİH) yer altı kablosuna dönüştürülerek tesis edilmesi amacını taşımaktadır. İstanbul ilinde adı geçen yerleşim bölgeleri içinden geçen 154 kv luk havai enerji iletim hattı ile trafo merkezinin zamanla yerleşim alanları içerisinde kalmış olması, kontrolsüz ve uygun olmayan yapılaşma nedeniyle can ve mal güvenliği tehlikeye düşmekte, görüntü kirliliği oluşmakta ve EİH ların ve trafo merkezlerinin işletme emniyetleri azalmaktadır. Bunun yanı sıra, hattın güzergahının kontrolsüz bir biçimde büyümekte olan yerleşim alanlarının bulunduğu yerlerden geçmesi dolayısıyla, her geçen gün güzergahta EİH nı ihlal eden bina sayısı artmaktadır. Ayrıca, mevcut EİH ekonomik ömrünü doldurmuş, direklerde ve hırdavatlarda korozyon oluşması ile yorulma ve yıpranmalar meydana gelmiştir. Bu açılardan Ümraniye- K.Bakkalköy yer altı kablosunun tesis edilmesi çok büyük önem taşımaktadır. Bunlara ilave olarak, söz konusu EİH, İstanbul da şehir ve sanayi tesislerine besleyen ana hatlardan birisi olduğundan, bahse konu kablonun tesisi tüketicilere kesintisiz enerji sağlanması bakımından bölge ekonomisini ve dolayısıyla ülke ekonomisini olumlu yönde etkileyecektir. 154 kv gerilimde projelendirilen Ümraniye-K.Bakkalköy Enerji İletim Hattı yeraltından kablo ile geçirilecektir. Mevcut hava hattı çift devre 795 MCM iletkenli ve 6326 m uzunluğunda olup, Ümraniye TM-K.Bakkalköy TM arasındaki irtibatını sağlamaktadır. Hatta TA, VA, RA, ZA RA 1, ZA 1, VA 1, TA 1 tipi olmak üzere toplam 19 direk bulunmaktadır. Öngörülen yer altı kablosunun tesisi aşamasında, mevcut hat tellerinin ve ardından mevcut direklerin demontajının ardından çıkan malzemelerden kullanılabilir olan malzemeler TEİAŞ 4. İletim Tesis İşletme Genel Müdürlüğü nün mevcut deposunda saklanacaktır. Söz konusu Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 8 / 49
Ümraniye-K.Bakkalköy havai enerji iletim hattı İstanbul İli Ümraniye semtinde yer alan Ümraniye Trafo merkezinden başlamakta olup, Çayır Sokak ve Dere Yolu nu geçip, Bahadır Sokak istikametine doğru devam etmektedir. Ardından Kıvrım Sokak boyunca devam eden güzergah, Ata Yolu nda bir kırılma noktası yaparak Kanaat Sokak istikametine doğru devam etmektedir. Daha sonra Sancar Sokağı geçen hat, Kurban Sokak ta tekrar bir some noktası yaparak, Etiler Sokak a kadar devam etmektedir. Hat ardından Çevre Yolu nu geçerek Fatih Sultan Mehmet Köprüsü Çevre Yolu nu keserek Karaman Çiftlik Yolu üzerinden K.Bakkalköy TM ne bağlanmaktadır. Mevcut hatta ait güzergahı gösteren plan EK A da, güzergaha ait fotoğraflar EK B de, sökülecek hatta ait direklerin koordinatları ise EK C de sunulmaktadır. Öngörülen Enerji İletim Hattı nın, çift devre 1000 mm 2 uzunluğunda olması planlanmaktadır. kesitinde ve yaklaşık 6450 m Söz konusu Enerji İletim hattının 12 ayda tamamlanması planlanmakta olup, hattın ekonomik ömrü 30 yıl olacaktır. 1.2. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu Bu bölümde, Ümraniye-K.Bakkalköy enerji iletim hattı (yer altı kablosu) için önerilen proje sahasının yeri, iletim hattı güzergahının geçtiği bölgelerdeki yerleşim alanları ve mevcut arazi kullanımı hakkında bilgi verilecek ve önerilen proje sahası ve yakın çevresinin peyzaj değeri yüksek yerler, rekreasyon ve koruma alanları tarihi, kültürel dini öneme sahip alanlar ve turizm bölgeleri açılarından değerlendirmesi yapılacaktır. Önerilen proje kapsamda yürütülen çevresel etki değerlendirme çalışmaları sırasında inceleme alanı olarak hat güzergahının sağında ve solunda 250 şer metre olmak üzere toplam 500 m alınmıştır. İncelenen güzergah koridorunun bu şekilde belirlenmesinin amacı hattın tesis Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 9 / 49
edilmesi ve inşaat sonrası önerilen projeden etkilenmesi muhtemel alanlarının tamamının incelemeye dahil edilmesini sağlamaktır. Enerji iletim hatlarının (yer altı kabloları) çevresel etkileri genel olarak yapılacak inşaat çalışmaları sırasında oluşacak emisyon, gürültü ve diğer inşaat çalışmalarından kaynaklanacaktır. Bu tür aktivitelerin etkisi (yapılan modelleme çalışmaları da bunu doğrulamaktadır) güzergahın 20 m yakınında sönümlenmektedir. Dolayısıyla projenin tesisi sırasında güzergahın sağı ve solundan 25 er m lik toplam 50 m lik alanın etkileneceği tahmin edilmektedir. Bu nedenle projenin etki alanı 50 m olarak belirlenmiştir. 1.2.1. Projenin yeri Söz konusu yer altı kablosunun güzergahı, Öngörülen enerji İletim Hattı güzergahı ise; İstanbul İli, Ümraniye semtinde yer alan mevcut Ümraniye Trafo Merkezi (TM) nden (Bkz. EK B, Fotograf 1) başlamakta olup, hattın 500 m lik bir bölümü TM sahası içerisinde kalmaktadır. Daha sonra Park Sokak boyunca devam eden hat güzergahı, Cengiz Topel Caddesi üzerinden Talatpaşa Caddesi (Bkz. EK B, Fotograf 2) istikametine doğrulmakta ve oradan Anafartalar Caddesi (Bkz. EK B, Fotograf 3) boyunca devam etmektedir. Talatpaşa Caddesi üzerinde hattın yaklaşık 10 m sağ tarafında bir adet park ve okul bulunmaktadır. Ayrıca yine inceleme alanı içerisinde hatta yaklaşık 10 m mesafede bir adet okul ve Anafartalar Caddesi ne dönüş noktasında yine hatta 10 m mesafede bir cami inceleme alanı içerisinde yer almaktadır. Güzergah daha sonra 3008. Cadde (Bkz. EK B, Fotograf 4), ve 3004. Cadde (Bkz. EK B, Fotograf 5) boyunca ilerlemektedir. 3004. Cadde den 3008. Cadde ye dönme noktasında hatta yaklaşık 10 m mesafede inceleme alanı içersinde bir ilköğretim okulu yer almaktadır. Hat daha sonra Kurbağalı Dere (Bkz. EK B, Fotograf 6) ve ardından Çamaşır Deresi (Bkz. EK B, Fotograf 7) geçişlerini yapacağı Huzur Caddesi (Bkz. EK B, Fotograf 8) istikametine doğru yönelmektedir. Hat son olarak yaklaşık 10 m sağ tarafında bir endüstri meslek lisesinin yer aldığı Halk Caddesi üzerinden K.Bakkalköy TM ne(bkz. EK B, Fotograf 9) giriş yapmaktadır. Mevcut ve sökülmesi planlanan 154 kv EİH ise öngörülen yer altı kablosunun durumunu gözler önüne serebilmek için 10. fotoğraf Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 10 / 49
olarak EK B de sunulmaktadır. Hat yaklaşık 6.450 m uzunluğundadır. Söz konusu enerji iletim hattı güzergahının geçtiği bölgelerin gösterildiği plan EK A da sunulmaktadır. 1.2.2. Mevcut Arazi Kullanımı ve Kalitesi Ümraniye-K.Bakkalköy Enerji İletim Hattı (Yer Altı Kablosu) güzergahı, EK A da sunulan güzergah planında da görüldüğü üzere tamamıyla yerleşim alanıdır. Hattın geçeceği güzergah mevcut yerleşim alanları içerisindeki yollardır. Bu güzergah boyunca yer alan yollar, proje kapsamında kazılarak enerji nakil kabloları döşenecek ve proje sona erdiğinde bu çukurlar kapatılıp, yollar asfaltlanacak ve tekrar eski durumuna getirilerek kullanıma sunulacaktır. Öngörülen projenin tesisi sırasında 110 cm genişliğinde, 150 cm derinliğinde hat güzergahı boyunca (6.450 m) kazı işlemi yapılacak olup, toplam 10.643 m 3 hafriyat malzemesi çıkarılacaktır. Söz konusu proje güzergahı tamamıyla yerleşim alanı içerisinde kalmaktadır. Dolayısıyla, herhangi bir tarım ve/veya orman arazisi kullanımı söz konusu olmayacaktır. 1.2.3. Peyzaj Değeri Yüksek Yerler, Rekreasyon ve Koruma Alanları ÇED Yönetmeliği EK V deki duyarlı yöreler listesi dikkate alındığında, önerilen proje alanı ve yakın çevresini içeren iletim hattı güzergahının sağında ve solunda 250 şer metre olmak üzere toplam 500 m genişliğindeki inceleme alanında; herhangi bir sulak alan, kıyı kesimi, dağlık ve ormanlık alan, tarım alanı, milli park, tabiatı koruma alanı, yaban hayatı koruma sahası ve yaban hayvanları yerleştirme alanı, tabiat parkı, özel koruma alanı, tarihsel, kültürel, arkeolojik ve benzeri önemi olan alan ve 167 sayılı Yer Altı Suları Hakkında Kanun gereğince korunması gereken herhangi bir akifer, potansiyel erozyon ve ağaçlandırma alanı bulunmamaktadır (İstanbul Çevre Durum Raporu, 2004). Ayrıca, proje alanı ve yakın çevresinde kırsal peyzaj değeri yüksek yerler bulunmamaktadır. Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 11 / 49
BÖLÜM II ÖNLEMLER PLANI Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 12 / 49
2. ÖNLEMLER PLANI Raporun bu bölümünde, önerilen Ümraniye-K.Bakkalköy enerji iletim hattı (yer altı kablosu) projesinin planlama/projelendirme, inşaat ve işletme aşamalarında yürütülecek faaliyetlerin, ulusal çevre mevzuatı ve Dünya Bankası İşletme Politikası (OP/BP/GP 4.01) nda belirtilen esas ve prosedürler ile uygunluğunun sağlanabilmesi amacıyla söz konusu aşamalar için oluşturulmuş Önlemler Planı hakkında bilgi verilecektir. Bu kapsamda hazırlanmış Önlemler Planı Tablo 2.1 de sunulmaktadır. Tablo 2.1. Önlemler Planı Aşama Konu Alınacak Önlemler İnşaat Tarihi, kültürel ve Proje kapsamında arkeolojik varlıklar yapılacak kazılar sırasında herhangi bir tarihi, kültürel veya arkeolojik değere sahip bir varlığa rastlanması durumunda çalışmalar derhal durdurularak, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ne haber verilecektir. İnşaat Hafriyat Atıkları Proje kapsamında yapılacak kazı işlemlerinden çıkacak hafriyat malzemesi kamyonlarla Belediye nin göstereceği bir alana boşaltılacaktır. Sorumlu Kurum / Kuruluş Yüklenici Yüklenici Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 13 / 49
Tablo 2.1. (devam) Aşama Konu Alınacak Önlemler Sorumlu Kurum / Kuruluş İnşaat Yüzey suları Kazı çalışmalarından kaynaklanacak hafriyat atıkları hiçbir şekilde yüzey sularına boşaltılmayacaktır. İnşaat Servis yolları Projenin yerleşim alanı içerisinde yer almasından dolayı inşaat aşamasında herhangi bir servis yolu açılmayacaktır. Kullanılan mevcut yollarda açılan çukurlar kabloların döşenmesinden sonra dolgu malzemesi ile kapatılacak ve Belediye tarafından asfaltlanarak eski haline getirilecektir. İnşaat Toz / Hava Kirliliği Proje sahasında malzeme taşıyan araçların üzerleri kapalı tutulacaktır. Yüklenici Yüklenici / Belediye Yüklenici İnşaat Toz / Hava Kirliliği İnşaat aşamasında çalışacak iş makinalarından kaynaklanacak emisyonları minimum düzeyde tutabilmek için söz konusu araçların mümkün olduğunca yeni olması ve gerekli bakımlardan geçmiş olması sağlanacaktır. Yüklenici İnşaat Gürültü Kirliliği İnşaat faaliyetleri ilgili yönetmelikte verilen gündüz (07.00-21.00) saatlerinde yürütülecektir. Yüklenici Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 14 / 49
Tablo 2.1. (devam) Aşama Konu Alınacak Önlemler Sorumlu Kurum / Kuruluş İnşaat Gürültü Kirliliği Projenin inşaat aşamasından kaynaklanacak gürültü seviyesini tahmin edebilmek amacıyla yapılan modelleme çalışması (Bkz. Proje Tanıtım Dosyası) sonuçlarına göre projenin inşaat faaliyetleri kapsamında herhangi bir önlem alınmaya gerek duyulmamıştır. Ancak yine de mümkün olan en az sayıda makinanın birarada çalışması ve uygun makinaların seçimi (bakımları eksiksiz olarak yapılan makinalar vb) gibi birtakım önlemler alınacaktır. Yüklenici İnşaat Gürültü Kirliliği İnşaat faaliyetlerinin gece devam etmesi zorunlu olduğu durumlarda, gürültüden etkilenecek yerel halk faaliyetin gerçekleştirilme tarihinden en az bir hafta önce bilgilendirilecektir. Yüklenici İnşaat İş sağlığı ve güvenliği Önerilen projenin herhangi bir inşaat faaliyetine geçmeden önce yüklenici tarafından bir sağlık ve güvenlik planı (sağlık ve güvenlik eğitim bölümlerini içeren) oluşturulacak ve işe başlamadan önce TEİAŞ'ın onayı alınacaktır. Yüklenici (Planın Hazırlanması) / TEİAŞ Çevre Müdürlüğü (Planın Onaylanması Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 15 / 49
Tablo 2.1. (devam) Aşama Konu Alınacak Önlemler Sorumlu Kurum / Kuruluş İnşaat Kamu güvenliği Projenin kamu güvenliği (özellikle çocuklar) açısından herhangi bir tehlike oluşturmaması için iletim hattının döşeneceği kazı güzergahı boyunca uyarı levhaları, bariyerler, uyarıcı kırmızı ışıklar, şeritler vb. yerleştirilecektir. Yüklenici İnşaat Katı atıklar Önerilen proje alanının yerleşim alanı içerisinde olmasından dolayı şantiye alanı kurulmayacağından, evsel katı atık oluşumu söz konusu olmayacaktır. Alanda oluşacak diğer katı atıklar ise sahada çöp tenekeleri içinde toplanacak ve belediye sınırları içerisinde olduğundan ilgili belediye yetkilileri tarafından sahadan uzaklaştırılacaktır. İnşaat Ulaşım ve İletişim Proje alanında kullanılacak malzemelerin sahaya mümkün olduğunca trafiğin yoğun olmadığı saatlerde getirilmesi sağlanacak ve proje kapsamında çalışmaları devam eden yollar kademeli olarak trafiğe kapatılacaktır. Yüklenici Yüklenici Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 16 / 49
Tablo 2.1. (devam) Aşama Konu Alınacak Önlemler Sorumlu Kurum / Kuruluş İnşaat Ulaşım ve İletişim Özellikle taş, kum gibi inşaat malzemeleri mümkün olduğunca yerel kaynaklardan temin edilecektir. Yüklenici İnşaat Şantiye alanı Şantiye alanında hijyenik koşulların sağlanabilmesi için azami özen gösterilecektir. Yüklenici İşletme İşletme Elektromanyetik alan (EMA) İş sağlığı ve güvenliği Türk Standartları Enstitüsünün İnsanların Elektromanyetik Alanlara Maruz Kalması Düşük Frekanslar (O Hz 10 khz) standardında belirtilen sınır değerlerin altında kalınacaktır. Güvenlik eğitimi ve tatbikatları içeren bir "Sağlık ve Güvenlik" planının hazırlanıp, uygulanması sağlanacaktır. TEİAŞ TEİAŞ Sonuç olarak; yukarıda bahsedilen projeden kaynaklanacak çevresel etkilerin en aza indirgenebilmesi için alınacak önlemlerin proje kapsamında belirlenmesi ile, önerilen proje kapsamında gerçekleştirilecek faaliyetlerin biyo-fiziksel ve sosyo-ekonomik çevre üzerinde etkilerinin önemli boyutlara ulaşmayacağı ve kabul edilebilir seviyelerde kalacağı tahmin edilmektedir. Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 17 / 49
BÖLÜM III İZLEME PLANI Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 18 / 49
3. İZLEME PLANI Raporun bu bölümünde, önerilen Ümraniye-K.Bakkalköy enerji iletim hattı projesinin planlama/projelendirme, inşaat ve işletme aşamalarında yürütülecek faaliyetlerin, ulusal çevre mevzuatı ve Dünya Bankası İşletme Politikası (OP/BP/GP 4.01) nda belirtilen esas ve prosedürler ile uygunluğunun kontrol edilebilmesi amacıyla söz konusu aşamalar için oluşturulmuş İzleme Planı hakkında bilgi verilecektir. Bu kapsamda hazırlanmış İzleme Planı Tablo 3.1 de sunulmaktadır. Tablo 3.1. İzleme Planı Aşama İzlenecek Parametreler İnşaat Tarihi, kültürel ve arkeolojik varlıklar Parametrenin İzleneceği Yer Parametreler Nasıl İzlenecek/İzleme Ekipmanları Parametreler Ne Zaman İzlenecek / Ölçüm Sıkılığı veya sürekli ölçüm Arazi Görsel Kültür varlığına rastlanılması durumunda Sorumlu Kurum / Kuruluş Yüklenici İnşaat Hafriyat atıkları İnşaat güzergahı / Depolama alanları Önlemler planı, Proje Tanıtım Dosyası ve kontratta belirtilen önlemlerin alınıp alınmadığının gözlenmesi Aylık TEİAŞ Çevre Müdürlüğü / Yüklenici Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 19 / 49
Tablo 3.1. (devam) Aşama İzlenecek Parametreler Parametrenin İzleneceği Yer İnşaat Yüzey suları Proje güzergahı üzerinde yer alan dereler Parametreler Nasıl İzlenecek/İzleme Ekipmanları Parametreler Ne Zaman İzlenecek / Ölçüm Sıkılığı veya sürekli ölçüm Sorumlu Kurum / Kuruluş Görsel Aylık Yüklenici İnşaat Servis yolları Proje güzergahı İnşaat Toz / Hava Kirliliği (Malzeme taşıyan araçlar) İnşaat Toz / Hava Kirliliği (İş makinaları ve taşıma araçları kaynaklı emisyonlar) İnşaat Gürültü Kirliliği (İnşaat faaliyetlerinin gündüz saatlerinde yürütülmesi) İnşaat sahasında çalışan malzeme taşıyan araçlar İnşaat sahasında çalışan iş makinaları Mevcut yolların kabloların döşenmesinin ardından eski hallerine dönüştürülme durumlarının görsel olarak izlenmesi Aylık TEİAŞ Çevre Müdürlüğü / Yüklenici Görsel Sürekli TEİAŞ Çevre Müdürlüğü İnşaat sahasında çalışan iş makinalarının bakım sözleşmelerinin incelenmesi Aylık TEİAŞ Çevre Müdürlüğü İnşaat sahası Görsel Sürekli TEİAŞ Çevre Müdürlüğü / Yüklenici Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 20 / 49
Tablo 3.1. (devam) Aşama İzlenecek Parametreler İnşaat İnşaat Gürültü Kirliliği (İş makinaları ve taşıma araçlarından kaynaklanan gürültü) Gürültü Kirliliği (İnşaat faaliyetlerinin gece saatlerinde devamı) İnşaat İş sağlığı ve güvenliği Parametrenin İzleneceği Yer İnşaat sahasında çalışan iş makinaları İnşaat sahası İnşaat güzergahı Parametreler Nasıl İzlenecek/İzleme Ekipmanları İnşaat sahasında çalışan iş makinalarının bakım sözleşmelerinin incelenmesi ve inşaat sahasında çalışan iş makinalarının görsel olarak izlenmesi İnşaat faaliyetlerinin gece devam etmesi durumunda yüklenicinin yerel halkı önceden uyarıp uyarmadığına dair teyidin yükleniciden alınması Yüklenici tarafından oluşturulmuş sağlık ve güvenlik planının incelenmesi / Söz konusu planda belirtilen eğitim ve diğer faaliyetlerin uygulanmasının gözlenmesi Parametreler Ne Zaman İzlenecek / Ölçüm Sıkılığı veya sürekli ölçüm Aylık İnşaat faaliyetleri süresince İnşaat başlamadan önce / Aylık Sorumlu Kurum / Kuruluş TEİAŞ Çevre Müdürlüğü / Yüklenici TEİAŞ Çevre Müdürlüğü / Yüklenici TEİAŞ Çevre Müdürlüğü / Yüklenici Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 21 / 49
Tablo 3.1. (devam) Aşama İzlenecek Parametreler İnşaat Kamu güvenliği Parametrenin İzleneceği Yer İnşaat güzergahı Parametreler Nasıl İzlenecek/İzleme Ekipmanları Önlemler planı, Proje Tanıtım Dosyası ve kontratta belirtilen önlemlerin alınıp alınmadığının gözlenmesi Parametreler Ne Zaman İzlenecek / Ölçüm Sıkılığı veya sürekli ölçüm Aylık Sorumlu Kurum / Kuruluş TEİAŞ Çevre Müdürlüğü / Yüklenici İnşaat Katı atıklar İnşaat sahası Görsel Haftalık TEİAŞ Çevre Müdürlüğü / Yüklenici İlgili Belediye İnşaat İnşaat Ulaşım ve iletişim (Ham madde temin saatleri ve yolların kapatılması durumu) Ulaşım ve iletişim (yerel kaynakların kullanılması) İnşaat sahası İnşaat sahası İnşaat aşamasında kullanılacak ham maddelerin mümkün olduğunca trafiğin az yoğun olduğu saatlerde gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğinin ve çalışmaların yollarda kademeli olarak yürütülme durumunun görsel olarak izlenmesi Hammaddelerin mümkün olduğunca yerel kaynaklardan temin edilme durumunun takibi Günlük Aylık TEİAŞ Çevre Müdürlüğü / Yüklenici TEİAŞ Çevre Müdürlüğü / Yüklenici Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 22 / 49
Tablo 3.1. (devam) Aşama İzlenecek Parametreler Parametrenin İzleneceği Yer Parametreler Nasıl İzlenecek/İzleme Ekipmanları Parametreler Ne Zaman İzlenecek / Ölçüm Sıkılığı veya sürekli ölçüm Sorumlu Kurum / Kuruluş İnşaat Şantiye alanı İnşaat sahası Görsel Sürekli TEİAŞ Çevre Müdürlüğü / Yüklenici İşletme Elektromanyetik alan (EMA) İşletme İş sağlığı ve güvenliği Proje güzergahı Proje güzergahı Hatta meydana gelecek arıza durumlarında hattın bakım, onarım ve yenileme çalışmaların kontrol ekipleri tarafından yapılan teknik testler ve standart bakım çalışmaları ile yapılması Hazırlanmış Sağlık ve Güvenlik Planı nda belirtilen esaslara bağlı kalınma durumunun gözlenmesi Arıza durumunda Sürekli TEİAŞ TEİAŞ Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 23 / 49
BÖLÜM IV PROGRAM Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 24 / 49
4. PROGRAM Raporun bu bölümünde, önerilen 154 kv Ümraniye-K.Bakkalköy iletim hattı (yer altı kablosu) için hazırlanmış ve sırasıyla Bölüm II ve Bölüm III de Önlemler ve İzleme Plan larında açıklanmış faaliyetlerin başlangıç ve bitiş tarihlerine ilişkin program, Tablo 4.1 de sunulmaktadır. Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 25 / 49
Konu Tarihi, kültürel, arkeolojik varlıklar Hafriyat atıkları Yüzey suları Servis yolları Toz/Hava Kirliliği (Malzeme taşıyan araçlar) Toz / Hava Kirliliği (İş makinaları ve taşıma araçları kaynaklı emisyonlar) Gürültü Kirliliği (İnşaat faaliyetlerinin gündüz saatlerinde yürütülmesi) Gürültü Kirliliği (İş makinaları ve taşıma araçlarından kaynaklanan gürültü) Gürültü Kirliliği (İnşaat faaliyetlerinin gece saatlerinde devamı) İnşaat Öncesi Tablo 4.1. Program AYLAR 1 2 3 Kültür varlığına rastlanılması durumunda Özellikle sıcak, kuru ve rüzgarlı havalarda İnşaat faaliyetlerinin gece saatlerinde devam edeceği durumlarda İnşaat Sonrası Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 26 / 49
Tablo 4.1 (devam) Konu İş sağlığı ve güvenliği Kamu güvenliği Katı Atıklar Ulaşım ve iletişim (ham madde temin saatleri ve yolların kapatılması) Ulaşım ve iletişim (yerel kaynakların kullanılması) Şantiye alanı (hijyenik koşullar) Elektromanyetik alan (EMA) İş sağlığı ve güvenliği İnşaat Öncesi 6 ayda bir AYLAR 1 2 3 Haftalık Günlük Arıza durumunda İnşaat Sonrası 6 ayda bir Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 27 / 49
BÖLÜM V KURUMSAL DÜZENLEMELER Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 28 / 49
5. KURUMSAL DÜZENLEMELER Bu bölümde, alınacak önlemler ve izleme ile ilgili kurumsal sorumluluk ve prosedürler, bunların çevre yönetimi ile olan bağlantıları, çevresel bilgi akışı, çevre yönetimi ile ilgili karar verme hiyerarşisi hakkında bilgi verilecek ve güvenilir bir çevresel performans sağlanması için izleme verilerinin nasıl ve ne şekilde kullanılacağından bahsedilecektir. Alınacak önlemler ile izleme ile ilgili kurumsal sorumluluk ve prosedürler, bunların çevre yönetimi ile bağlantıları: 154 kv Ümraniye-K.Bakkalköy enerji iletim hattı projesinin planlama/projelendirme, inşaat ve işletme aşamalarında yürütülecek faaliyetlerden kaynaklanması muhtemel olumsuz etkilerin en aza indirgenebilmesi için alınacak önlemleri kapsayan Önlemler Planı Bölüm II de, Önlemler Planı nda belirtilen esas ve prosedürlerin uygulama koşularının kontrol edilebilmesi amacıyla oluşturulmuş İzleme Planı ise Bölüm III de sunulmuştur. Söz konusu planlar aynı zamanda bahsi geçen maddelerden sorumlu kurum ve kuruluşları da kapsamaktadır. Önlemler Planı ve İzleme Planı, çevresel etki değerlendirme raporlarının Politik, Hukuksal ve İdari Çerçeve bölümü kapsamında hazırlanan Çevre Yönetimi Planı nı oluşturan temel unsurlardır. Çevresel Bilgi Akışı (Raporlandırma, Raporların kimden kime ve ne sıklıkta sunulacağı vb): Hukuksal Konular İyi işleyen bir çevresel yönetim planının oluşturulması ve uygulanması için, izleme verilerine uygulanacak esaslar çok iyi belirlenmelidir. Bu kapsamda genel olarak, yayımlanmış ulusal yönetmelik ve tebliğlerde belirlenmiş hususlara bağlı kalınmaktadır. Türkiye de çevre yönetimi konusunda, 16 Aralık 2003 tarih ve 25318 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 29 / 49
yürürlüğe girmiş Çevresel Etki Değerlendirme Yönetmeliği ve 24 Şubat 2004 tarih ve 25383 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmış Yeterlik Tebliği hükümleri esas olarak alınmaktadır. Bu bağlamda; Çevresel Etki Değerlendirme Yönetmeliği Madde 18 uyarınca, Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir kararı verilen projeler için, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı adı geçen yönetmelik EK IV e göre hazırlanmış Proje Tanıtım Dosyası nda öngörülen ve proje sahibi tarafından taahhüt edilen hususların yerine getirilip getirilmediğini izler ve kontrol eder. Gerekli gördüğü durumlarda ise ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapabilir. Bunun yanı sıra, yukarıda bahsi geçen Yeterlik Tebliği Madde 9 uyarınca, çevresel etki değerlendirme raporları hazırlamak için yeterlik belgesi alan kurum/kuruluşlar hazırladıkları Nihai ÇED Raporları nda belirtilen yatırımın başlangıç ve inşaat dönemlerine ait (yatırımın işletmeye geçişine kadar) taahhütlerin yerine getirilip getirilmediğine dair bilgileri içeren Nihai ÇED Raporu İzleme Formunu doldurarak Bakanlığa iletmekle yükümlüdürler. TEİAŞ Ümraniye-K.Bakkalköy EİH Çevresel Bilgi Akışı: Önerilen Ümraniye-K.Bakkalköy EİH (yer altı kablosu) projesi için oluşturulmuş çevresel bilgi akışı da yukarıda bahsi geçen yönetmelik ve tebliğde belirtilen esaslara bağlı kalınarak oluşturulmuş ve İşletme öncesi ve sonrası olmak üzere sırasıyla Şekil 5.1 ve Şekil 5.2 de sunulmuştur. Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 30 / 49
Şekil 5.1. İşletme Öncesi Çevresel Bilgi Akışı Proje için ÇED Gerekli Değildir kararının verilmesinin ardından Bakanlık tarafından proje sahibinden (TEİAŞ Genel Müdürlüğü/Çevre Dairesi) İzleme Planının talebi Proje sahibinin (TEİAŞ) ÇED Danışmanlık Hizmetlerini yürüten firmadan Proje Tanıtım Dosyası (PTD) nda belirtilen esaslara göre hazırlanmış İzleme Planı nın hazırlanmasını talep etmesi (*) İzleme Planı nın Proje sahibi (TEİAŞ) tarafından Bakanlığa sunulması İzleme planının Bakanlık tarafından PTD doğrultusunda kontrol edilmesi Bakanlık tarafından gerek görüldüğü durumlarda proje sahasında yerinde incelemeler yapılması PTD de taahhüt edilen hususlara uyulmadığının tespit edilmesi durumlarda Valilikçe Bakanlıkça da uygun görülmesi halinde bir defaya mahsus olmak üzere proje sahibine süre verilmesi Verilen süre sonunda taahhüt edilen hususlara yine uyulmadığı takdirde yatırımın Bakanlıkça (**) durdurulması (*): Önerilen projenin, inşaat aşamasına geçmesinin ardından Proje Sahibi (TEİAŞ) Bölge Müdürlükleri ile birlikte, müteahhitlerin ÇED Raporunda veya ÇYP nda belirtilen hükümlere uymak konusundaki performansını denetleyecektir. Bu kapsamda inşaat müteahhitleri Önlemler ve İzleme Plan larında belirtilen hususlara uymakla zorunlu olup, inşaat faaliyetlerini periyodik raporlar (3 aylık) halinde TEİAŞ a sunacaktır. Burada bahsi geçen bilgiler, Bakanlığa sunulmak üzere hazırlanacak İzleme Planı nda kullanılmak üzere ÇED hizmetlerini yürüten firmaya iletilecektir. (**):Bakanlık bu görevi yerine getirirken gerekli görmesi durumunda ilgili kurum ve kuruluşlarla ( T.C. Sağlık Bakanlığı vb.)işbirliği yapar. Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 31 / 49
Şekil 5.2. İşletme Sonrası Çevresel Bilgi Akışı Projenin işletme aşamasına geçmesinin ardından TEİAŞ Bölge Müdürlüğü Proje Tanıtım Dosyası (PTD) ve ÇYP nda belirtilen hususların işletme aşamasında değerlendirmesini içeren İzleme Raporu nu her altı ayda bir TEAİŞ Genel Müdürlüğü ne sunacaktır TEİAŞ söz konusu raporları PTD ve ÇYP nda belirtilen hususlar açısından değerlendirerek, bu kapsamda gerekli uyarıları ve denetlemeleri yapacaktır Proje sahibi (TEİAŞ) bölge müdürlüklerinden aldığı izleme raporları doğrultusunda hazırlayacağı İzleme Raporlarını Bakanlığa iletecektir İzleme Raporları Bakanlık tarafından PTD doğrultusunda kontrol edilecektir Bakanlık tarafından gerek görüldüğü durumlarda proje sahasında yerinde incelemeler yapılacaktır PTD de taahüt edilen hususlara uyulmadığının tespit edilmesi durumlarda Valilikçe Bakanlıkça da uygun görülmesi halinde bir defaya mahsus olmak üzere proje sahibine süre verilir Verilen süre sonunda taahhüt edilen hususlara yine uyulmadığı takdirde yatırım Bakanlıkça (*) durdurulur (*): Bakanlık bu görevi yerine getirirken gerekli görmesi durumunda ilgili kurum ve kuruluşlarla ( T.C. Sağlık Bakanlığı vb.)işbirliği yapar. Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 32 / 49
BÖLÜM VI PROJEDEN ETKİLENECEK GRUPLAR ve GÖNÜLLÜ KURULUŞLAR (NGO) İLE YAPILAN GÖRÜŞMELER Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 33 / 49
6. PROJEDEN ETKİLENECEK GRUPLAR ve GÖNÜLLÜ KURULUŞLAR (NGO) İLE YAPILAN GÖRÜŞMELER Önerilen enerji iletim hattı proje sahasında 4 Ekim 2005 tarihinde bölgede yaşayan halk ve ilgili semtlerin muhtarlarının da katılımının sağlandığı bir anket çalışması düzenlemiş ve bu görüşmeler esnasında projeden etkilenmesi beklenen grup ve diğer gönüllü kuruluşlar öngörülen proje hakkında bilgilendirilmiştir. Halkın bilgilendirilmesi ve görüşlerinin alınması ve sorularının cevaplanması amacıyla yapılan yukarıdaki görüşmeler ve anket çalışması, hem öngörülen kablo güzergahı boyunca hem de sökülmesi planlanan havai hat boyunca gerçekleştirilmiştir. Söz konusu çalışmaların, öngörülen projenin konusu itibarıyla noktasal bir kaynak olmamasından dolayı güzergahlar boyunca yapılması uygun görülmüştür. Yapılan anket çalışmaları sonucunda bölgede yaşayan halkın % 67 sinin projenin gerçekleştirilmesi hakkında bilgi sahibi olduğu belirlenmiş olup, diğerlerinin böyle bir projeden haberdar olmadığı saptanmıştır. Anket sonuçlarına göre, öngörülen kablo güzergahı üzerinde işyeri sahibi olan esnaflar; inşaat çalışmaları sırasında satışlarının düşebileceğini, mal yükleme sırasında trafiğin kapalı olacağı durumlarda bu işlerin aksayabileceğini, kısa süreli de olsa gürültü ve hava kirliliğine (toz) maruz kalabileceklerini ve park yeri sıkıntısı yaşayabileceklerini belirtmişlerdir. Bu nedenlerle, söz konusu çalışmaların mümkün olduğunca kısa süreli olması, çalışmalar başlamadan en az bir hafta süre öncesinde kendilerine bilgi verilmesi, kazı çalışmalarının trafiğin çok yoğun olduğu akşam saatlerinde yürütülmemesi ve ilgili Belediye nin kapsamında yapılacak asfaltlama çalışmalarının, kazı çalışmalarının tamamlanmasının hemen ardından tamamlanması yönünde tavsiyeler ve önerilerde bulunmuşlardır. Ancak tüm bu olumsuz etkilere rağmen, söz konusu işlerin sınırlı süreli olacağını belirtmiş, bunun da yer altı Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 34 / 49
kablolarının döşenmesi için kendilerine bir sorun yaratmayacağını ve katlanabileceklerini belirtmişlerdir. Sökülmesi planlanan havai hat güzergahı üzerinde bulunan yerel halk ve esnaf ise; can ve mal güvenliklerinin tehlikede olduklarını verdikleri yaşanmış örneklerle pekiştirerek belirtmiş, mevcut hat dolayısıyla televizyon seyrederken problem yaşadıklarını, elektrikli ev aletlerinin sürekli bozulduğunu, özellikle yağmurlu havalarda mevcut hattın gürültüye sebep olduğunu ve zaman zaman kıvılcımlar yaydığını bu kıvılcımlar nedeniyle arabalarını cadde üzerinde park edemediklerinden park problemi yaşadıklarını, hat güzergahı boyunca olan mahalle sakinlerinde sinir hastalıklarında bir artış yaşandığını ve görüntü kirliliğine neden olduğunu vurgulamışlardır. Önerilen yer altı kablosunun tesis edilmesi ile yukarıdaki tehlike ve zararların azalacağını ve ortadan kalkacağını düşünen halk, böylelikle evlerinin değerinin artacağının beklentisi içerisindedir. Öngörülen proje kapsamında yapılan halkı bilgilendirme görüşmeleri ve anket çalışmaları sonuçları ve fotoğraflar EK D de sunulmaktadır. Sonuç olarak, yapılan anket sonuçlarına göre, bölgede yaşayan halk, mevcut havai iletim hattından son derece rahatsız olup; bahse konu hattın yer altına alınmasını inşaat aşamasında vereceği rahatsızlıklara rağmen, bu çalışmalarının sınırlı süreli olacağından dolayı istemektedir. Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 35 / 49
KAYNAKLAR Elektrik Alanları ve Manyetik Alanlar, Cilt II, TEAŞ Çevre Daire Başkanlığı, Nisan 2001 Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği, 30 Kasım 2000 tarih ve 24246 sayılı Resmi Gazete TSE Standardı, İnsanların Elektromanyetik Alanlara Maruz Kalması-Düşük Frekanslar (0 Hz-10 KHz), TS ENV 50166-1, Nisan 1996 T.C. İstanbul Valiliği, İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, İstanbul Çevre Durum Raporu, İstanbul, 2004 Tübitak Araştırma Enstitüsü, Birim Fiyat Analizleri Eki, 1988 Türkiye Çevre Vakfı (TÇV), 1992, Türk Çevre Mevzuatı, I-II Cilt, TÇV, Ankara USEPA, 1990. Nonroad Engine and Vehicle Emission Study, Office of Air and Radiation, Washington, November 1991 USEPA, 1995. Compilation of Air Pollutant Emission Factors AP-42, Office of Air and Radiation, North Carolina, Fifth Edition, January 1995 Internet Adresleri www. deprem.gov.tr www. mta.gov.tr Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 36 / 49
EKLER Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 37 / 49
FOTOĞRAFLAR Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 38 / 49
Fotoğraf 1. Yer Altı Kablosu Güzergahı (Ümraniye Trafo Merkezi) Fotoğraf 2. Yer Altı Kablosu Güzergahı (Talatpaşa Caddesi) Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 39 / 49
Fotoğraf 3. Yer Altı Kablosu Güzergahı (Anafartalar Caddesi) Fotoğraf 4. Yer Altı Kablosu Güzergahı (3008. Cadde) Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 40 / 49
Fotoğraf 5. Yer Altı Kablosu Güzergahı (3004. Cadde) Fotoğraf 6. Yer Altı Kablosu Güzergahı (Kurbağalı Dere) Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 41 / 49
Fotoğraf 7. Yer Altı Kablosu Güzergahı (Çamaşır Deresi) Fotoğraf 8. Yer Altı Kablosu Güzergahı (Huzur Caddesi) Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 42 / 49
Fotoğraf 9. Yer Altı Kablosu Güzergahı Sonu (K.Bakkalköy Trafo Merkezi) Fotoğraf 10. Yer Altı Kablosu Güzergahı (Mevcut 154 kv EİH) Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 43 / 49
B-ÜMRANİYE-K.BAKKALKÖY MEVCUT HAVAİ HAT FOTOĞRAFLAR LİSTESİ Fotoğraf 1. Mevcut Havai Hat (Ümraniye Trafo Merkezi) Fotoğraf 2. Mevcut Havai Hat (Halk Caddesi) Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 44 / 49
Fotoğraf 3. Mevcut Havai Hat (K.Bakkalköy Mevkii) Fotoğraf 4. Mevcut Havai Hat (K.Bakkalköy Trafo Merkezi) ÜMRANİYE-K.BAKKALKÖY EİH ANKET ÇALIŞMASI FOTOĞRAFLARI Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 45 / 49
Fotoğraf 1. Yer Altı Kablo Güzergahı Üzerinde Esnafla Yapılan Anket Çalışması Fotoğraf 2. Mevcut Havai Hat Güzergahı Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 46 / 49
Fotoğraf 3. Mevcut Havai Hat Güzergahı Fotoğraf 4. Yer Altı Kablo Güzergahı Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 47 / 49
İmza Listesi Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 48 / 49
154 kv ÜMRANİYE-K.BAKKALKÖY ENERJİ İLETIM HATTI (YERALTI KABLOSU) ÇEVRE YÖNETİM PLANI HAZIRLANMASI İŞİNDE GÖREV ALAN A.Ş. PERSONELİ İMZA LİSTESİ PERSONELİN ADI- MESLEĞİ İMZA SOYADI Erhan TEKELİ Uzman Elektrik Mühendisi Pelin Deniz ÖZALP Çevre Mühendisi Temel Nücumi YILMAZ Orman Yüksek Mühendisi Haldun ÖZALP Fizikçi-Ekonomist Ufuk POLAT Harita Mühendisi Doküman Adı :Ümraniye-K.Bakkalköy Sayfa 49 / 49