KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ BİYOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ TG 7 ÖABT BİYOLOJİ Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının İhtiyaç Yayıncılık ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
AÇIKLAMA DİKKAT! ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ AŞAĞIDA VERİLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ. 1. Sınavınız bittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz. 2. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız. 3. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz.
2015 ÖABT / BİY BİYOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ TG 7 1. X türü O 2 li solunum yaptığına göre etil alkol oluşturamaz. Bakteriler prokaryot canlılardır, mitokondri içermezler. Bu nedenle Z türü solunum tepkimelerinin bir kısmını mitokondride gerçekleştiremez. Y türü O 2 siz solunum yapmaktadır. Bu nedenle H 2 O oluşturamaz. Z türü hem O 2 li hem O 2 siz ortamda yaşadığından fakültatiftir. 4. Bitkiler glikojen depolamaz, nişasta depolar. Tüm canlılar hücre içi sindirim yapar. Böcekçil bitkiler hücre dışı sindirim yaparak yakaladıkları böceklerden amino asit alır. Glikozu ise fotosentezle kendileri üretir. Böcekçil bitkiler, yaşadıkları ortam azotça fakir olduğundan azot ihtiyacını nitrattan değil böcekten karşılar. 6. Deney düzeneğinde yeterli bir süre beklenildiğinde koleoptillerde meydana gelebilecek değişiklikler şöyledir. Mika 1 Büyüme var Yönelme var Mika 2 Büyüme yok Yönelme yok Mika Büyüme var Yönelme var 3 4 Büyüme yok Yönelme yok 2. Amilaz enzimi, nişastanın yapı birimlerinden olan amilopektin molekülünün yapısındaki a 1-4 glikozit bağlarını kopardığı hâlde kitin ve selülozun yapısındaki b 1-4 glikozit bağlarını parçalayamaz. 5. Glikoliz tepkimeleri tüm canlılarda gerçekleşir (1 yanlış). Fotoototroflar, nişasta, selüloz gibi organik polimerleri dışarıdan almayıp kendileri sentezler (2 yanlış). Tüm canlılar, ortama uyum sağlamak için kendilerine özgü adaptasyon mekanizmaları geliştirmiştir (3 doğru). 5 Büyüme var Yönelme yok Tüm canlılar boşaltım yapar ancak her canlıda bunun için özelleşmiş organ bulunmaz (4 yanlış). 3. Dikotil bitkiler halkasal ve düzenli dizilmiş bir iletim demetine, ağsı damarlar içeren geniş yüzeyli yapraklara ve dört ya da dördün katları oranında çiçek organı içeren çiçeklere sahiptir. Monokotil bitkiler ise bir açıklığa sahip polen taneleri oluşturur. Saçak kökler, paralel damarlara sahip yapraklar bulundurur. 7. I. RNA polimeraz, mrna, trna ve rrna sentezinde görev alır. II. Restriksiyon endonükleaz, DNA nın bir bölgesini kesip çıkarmada görev alır. III. DNA ligaz, DNA parçalarını (okazaki parçalarını) yapıştırmada kullanılır. 3
8. Bu DNA molekülünde Pürin sayısı = 800 Pirimidin sayısı = 800 Nükleotid sayısı = 1600 Toplam fosfat sayısı = 1600 Fosfodiester bağı sayısı = 1600-2 = 1598 A sayısı = 200 G sayısı = 600 T sayısı = 200 S sayısı = 600 Üçlü hidrojen bağı sayısı = 600 x 3 = 1800 bulunur. 11. Ribozomda vitamin değil protein sentezlenir. Kalın bağırsaktaki bakteriler tüm vitamin çeşitlerini değil B ve K vitaminini sentezler. Vitaminler koenzim olarak görev alır. Hidrolize edilmezler. 14. Özellikleri verilen dış iskelet omurgasız sınıfındaki Arachnida (örümcekler) grubunda bulunan canlılarda vardır. 9. Fenilalanin ve treonin esansiyel amino asitler olup insanda sentezlenemez. Alanin ve tirozin ise esansiyel olmayan yani insanda sentezlenebilen amino asitlerdendir. 12. Bakteriler ve arkeler tek hücreli canlılar olduğundan doku oluşturamazlar. Her iki grup da prokaryottur. Tüm canlılarda olduğu gibi bakteriler ve arkelerde de glikoliz tepkimeleri gerçekleşir. Her iki grup da monoploid (n) hücrelere sahiptir. DNA larında histon proteinleri bulundurmak ise bakterilerde görülmezken arkelerde görülür. 15. Lenf sıvısında alyuvar bulunmazken O 2, CO 2, protein, yağ asidi ve akyuvar bulunur. Kanda ise verilenlerin tümü vardır. 10. t 0 t 1 kasılma olup bu aralıkta H bandı küçülür. t 1 anında kas tonus hâlinde değil kasılmış hâldedir. t 2 anında en gevşek hâlindedir. Bu durumda I bandı en uzun hâlindedir. t 3 anında kas tonus hâlindedir. Tonus hâlindeki kasta kasılma miktarı sıfır olmayıp kas bir miktar kasılmış hâldedir. 13. Fosil yakıtların kullanılması, sanayi artıklarının filtresiz bacalardan atmosfere verilmesi, NO 2 ve SO 2 gibi zararlı gazların atmosferde birikmesine ve asit yağmurlarının oluşmasına neden olur. Ormanlık alanların artırılması ise havanın temizlenmesini sağlar. 16. Şekli verilen alev hücreleri protenefridyumların yapısında bulunur. Protonefridyumlar, yassı solucanların (plathyhelmintes) boşaltım organlarıdır. Protonefridyumlarda kılcal damar ve geri emilim görülmez. Bu organa sahip olan yassı solucanlarda deri solunumu ve ip merdiven sinir sistemi bulunur. 4
17. NADP nin indirgenmesi kloroplastta, CO 2 özümlemesi kloroplastta, Protein sentezi hem kloroplast hem mitokondride ETS elemanları aracılığıyla ATP üretimi hem kloroplast hem mitokondride gerçekleşir. 20. K ve M gece, L ise gündüz aralığıdır. Solunum stomada kesintisiz olarak gerçekleşen bir olay olduğundan K, L ve M aralığında da gerçekleşir. Fotosentez hızının, solunum hızından büyük olduğu L noktasında hücrenin ph ı artmıştır. Stoma açıklığının en yüksek olduğu zaman fotosentezin en fazla yapıldığı andır. 23. Mantarlar heterotrof canlılar olduklarından klorofil içermezler. Bazı türleri parazit, bazı türleri ise saprofittir. Mantarlar metagenezle (döl almaşı) ürerler. Hücre çeperlerinde kitin yer alır. 18. 3 yağ asidi + Gliserol Trigliserit + 3H 2 O (120) (40) (40) (120) 1 yağ molekülünde üç ester bağı, 40 yağ molekülünde 120 ester bağı yer alır. 21. Primer ksilem ve floem apikal meristem tarafından oluşturulur. Apikal ve lateral meristem çok yıllık bitkilerde birlikte bulunur ve mitoz bölünmeyi gerçekleştirir. 24. İğ ipliklerinin kinetokorlara tutunması metafaz evresinde gerçekleşirken, DNA nın, mitokondri ve endoplazmik retikulumun çoğaltılması interfaz evresinde gerçekleşir. 19. Solunum sırasında CO 2 ve asetaldehit üreten canlı etil alkol fermantasyonu yapmaktadır. Bu canlı prokaryot ya da ökaryot olabileceğinden mitokondri içerip içermediği bilinmez. Bu canlı fakültatif olup etil alkol fermantasyonuna ek olarak O 2 li solunum da yapıyor olabilir. 22. K Nişastanın sindirimi olup ATP üretimi ve tüketimi gerçekleşmez. L Glikozdan nişasta sentezlenmesi olup ATP harcanır. M Hücresel solunum olup hem ATP üretimi hem de tüketimi gerçekleşir. N Fotosentez tepkimesidir. Bu tepkimede ATP nin hem üretimi hem de tüketimi gerçekleşir. 25. Verilen özellikler açık tohumlu bitkilere aittir. Bu bitkiler meristem doku içerir ve büyürler, iletim demetleri içerir, gamet oluşturarak ürerler. Ancak bu canlılarda çift döllenme görülmediğinden endospermleri n kromozomludur. 5
26. Enzimler, diğer tüm katalizörlerde olduğu gibi, aktivasyon enerjisini düşüren ve protein molekülünden oluşmuş katalizörler olup tepkime için gereken aktivasyon enerjisini karşılamazlar. Hücre içinde ribozomda sentezlenirler. İnorganik katalizörlerden daha hızlı çalışırlar. 29. Kan damarları, kan akış hızlarına doğru atardamar > toplardamar > kılcal damar şeklinde sıralanır. Buna göre; K atardamarı L kılcal damarı M toplardamarı göstermektedir. 31. ağır azotlu ( 15 N) besinler 1. deney melez DNA 14 N 15 N Atar ve toplardamarlarda (K ve M) düz kas tabakası bulunur. Tüm damarların iç yüzeyinde endotel (tek katlı yassı epitel) bulunur. Bu damarlar kan basınçlarına göre % 50 melez % 50 ağır K > L > M şeklinde sıralanırlar. Kılcal damarların (L) toplam çapı toplardamarlarınkinden (M) fazladır. 2. deney ağır DNA 15 N 15 N normal azotlu ( 14 N) besinler % 100 melez 27. Down sendromunda otozomların ayrılmaması söz konusudur, kromozomdan bir parçanın kopması söz konusu değildir. Down sendromlu bireyler 45 + XX ve 45 + XY kromozom formülüne sahiptir. 30. Tek hücreliler ile çok hücreliler arasında geçiş kabul edilen koloni volvoks kolonisidir. Volvoks kolonisinin hücreleri arasında iş bölümü vardır. Dıştaki hücreler kamçı ve kloroplast içerir ancak içteki hücrelerde kloroplast ve kamçı yoktur. Volvoksta ve diğer kolonilerde doku oluşumu görülmez. 32. Fotofosforilasyon hayvan hücrelerinde görülmeyip kloroplastlı bitki hücrelerinde görülür. Soruda verilen diğer tüm özellikler ise hem hayvansal hem de bitkisel hücrelerde görülür. 28. Mikrotübüller, a tübülin ve b tübülin polimerlerinden oluşan, hücre bölünmesi sırasında oluşturduğu iğ iplikleri sayesinde kromozomların hareketini sağlayan, ökaryot canlılarda sil ve kamçı oluşumunu gerçekleştiren ve hücre şeklinin korunmasını sağlayan yapılardır. Çekirdeğin hücre içerisinde sabitlenmesinde ise mikrotübüller değil ara filamentler etkilidir. 33. Orak hücre anemisinde hemoglobinin yapısında bulunan b zincirinin 6. sırasında meydana gelen bir mutasyon sonucunda glutamin amino asidinin yerini valin amino asidi alır. 6
34. Bir bitkideki nişasta ve selüloz sentezi sırasında ATP harcanırken proteinin sindirimi sırasında ATP harcanmaz. 37. Epitel doku hücreleri, Çekirdeklidir. Hücreleri mitoz bölünmeyle çoğalır. Kan damarı içermez. Vücudun iç ve dış yüzeyini örter. Silindirik epitel hücrelerinin bazılarında sil bulunur; yassı epitel hücrelerinde sil bulunmaz. 40. 1 numaralı yapı primer oosit (2n) 2 numaralı yapı sekonder oosit (n) 3 numaralı yapılar sekonder kutup hücreleri (n) 4 numaralı yapı yumurtadır (n) 2 numaralı hücrede kardeş kromatidler birbirinden ayrılmıştır. Bu nedenle 2 deki DNA kütlesi, 4 numaralı hücrenin DNA kütlesinin iki katıdır. 35. Tiroksin hormonu, steroid yapılı olmayıp tirozin amino asidinin bir türevidir. Yapısında iyot bulundurur, tiroid bezinden salgılanır ve hücrelerin O 2 tüketim hızı ile ısı üretim miktarını artırır. 38. FMN ve FAD koenzimlerinin yapısında B 2 vitamini (Riboflavin) bulunur. 41. Milyonlarca yıl içersinde kurulan ekolojik dengenin temelinde canlıların birbirleriyle olan ilişkileri yatar. Bu durum teknoloji veya maddi güçle sağlanamaz. Canlılar arasındaki dengenin kurulabilmesi için ilişkilerin tam ve doğru olarak saptanması ve gerekli önlemlerin alınması gerekir. 36. Hemoglobin, kuaterner yapıda bir proteindir. 39. I ile gösterilen aşamada hücreye K + difüzyonla girmekte ama bunun için ATP harcanmamaktadır. II evrede ise hücre aktif taşıma yaparak K + almakta bu aşamada taşıyıcı enzimler görev almaktadır. K +, glikoz, NaCI vb. küçük maddeler endositozla hücre içine alınmaz. 42. Karşılıklı sorgulama tekniğinde öğretmen siz olsaydınız ne yapardınız? benzerlik ve farklılıklar nelerdir gibi soru kökleri yönelterek öğrencilerin daha derin düşünmesine yol açabilir. 7
43. Kavram yanılgılarının tespit edilmesi soru-cevap yöntemi uygulanarak mümkündür. Kavramlarla ilgili karikatürlerin dağıtılması kavram yanılgılarını yok etmeye yöneliktir. Vitamin eksiklikleriyle ilgili öğrenciler üzerinde gözlem yapılması öğrencilerin hazırbulunuşluk derecesini artırır. 46. Biyolojiye karşı motivasyonu düşük olan öğrenciler için ezberden kaçınarak bilgilerin verilmesi, basit örneklerle öğrencilerde başarılı olma güveninin artırılması, gösteri gibi görsel yöntemlere ağırlık verilmesi öğrencilerin öz yeterlik algısını artırabilir. 49. Sözlü sunum yapılırken kazanımlara uygun bilgiler verilebilir ancak bu bir değerlendirme süreci değildir. Kazanımlara ulaşma derecesini belirlemede kullanılamaz. 44. Kavram haritaları öğrencilerin öğrendikleri konular arasında bağlantı kurmasını, yeni kavramları zihin haritasında yerine yerleştirmesini ve kavram yanılgılarını engellemesini sağlar. 47. Bir kaynak belirterek özet çıkarttırmak, karşılaştırmak, liste yaptırmak öğrencileri hazıra alıştırır ve ezberlemelerini kolaylaştırır. 50. Müfredatta Proje, tartışma vb. etkinliklerde öne sürülen görüşlerle ilgili kabullenmiş tavır yerine şüpheciliği tercih eder. kazanımı yer almaktadır. 45. Bilgisayar destekli programlarda, farklı alıştırmalar sayesinde öğrenci kendi çalışmalarını çeşitlendirerek değişik etkinlikler yapabilir. Bu programın bir sınırlılığı değil, eğitim düzeyini artıran bir durumdur. 48. Bir öğretmenin verdiği ödevi nasıl değerlendireceğiyle ilgili puanlama anahtarını oluşturması kendi ölçümüne dayalı hata yapmasını engeller, daha objektif değerlendirme yapmasını sağlar. 8