Dr. Fatma Dilek KABUKÇUOĞLU ÖZER 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Çerçevesinde 7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanunu ile Karşılaştırmalı ve Gerekçeli 6327 sayılı Kanunla Değişik SİGORTACILIK KANUNU ŞERHİ İlgili Kanunlar Bakanlar Kurulu Kararları Tebliğler Yönetmelikler Genelgeler Sektör Duyuları Esaslar
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII TEŞEKKÜR... XI İÇİNDEKİLER...XIII KISALTMALAR... XLV BİBLİYOGR AFYA...XLVII SİGORTACILIK KANUNU BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Tanımlar MADDE 1... 5 I. Madde Gerekçesi... 7 A. Sigortacılık Kanunu Gerekçesi... 7 B. Sigortacılık Kanunu nda Değişiklik Yapan 6327 sayılı Kanun Gerekçesi... 8 II. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme... 8 III. Açıklama... 8 A. Amaç... 8 XIII
B. Kapsam...10 C. Kapsam Dışı Hususlar...10 MADDE 2... 11 I. Madde Gerekçesi...15 A. Sigortacılık Kanunu Gerekçesi...15 B. Sigortacılık Kanunu nda Değişiklik Yapan 6327 sayılı Kanun Gerekçesi...15 II. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...15 III. Açıklama...16 A. Genel Olarak...16 B. Tanımlar İtibarıyla...16 1. Aktüer...16 2. Aracı...17 3. Bakan...17 4. Broker...17 5. Destek Hizmeti Kuruluşu...18 6. Sigorta Şirketi ve Reasürans Şirketi...18 7. Sigorta Eksperi...19 8. Sigorta Acentesi...19 İKİNCİ BÖLÜM Sigorta Şirketleri ve Reasürans Şirketleri MADDE 3... 23 I. Madde Gerekçesi...26 A. Sigortacılık Kanunu Gerekçesi...26 B. Sigortacılık Kanunu nda Değişiklik Yapan 6327 sayılı Kanun Gerekçesi...27 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...28 A. Adli Ceza...28 B. İdari Cezalar...28 III. Madde ile Bağlantılı Geçici Madde...28 A. Madde Hükmü...28 XIV
B. Madde Gerekçesi...29 IV. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenlemeler...29 V. Açıklama...31 A. Genel Olarak...31 1. Anonim Şirket Şeklinde Faaliyet Gösterecek Şirketler...32 a. Genel Olarak...32 b. Kurucular...34 aa. Genel Olarak...34 bb. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Bakımından Konunun Değerlendirilmesi...35 c. Sermaye...36 2. Kooperatif Şirket Şeklinde Faaliyet Gösterecek Şirketler...36 a. Genel Olarak...36 b. Kurucular...37 c. Sermaye...38 B. Yabancı Sigorta Şirketleri ve Reasürans Şirketlerinin Türkiye deki Faaliyeti...38 MADDE 4... 41 I. Madde Gerekçesi...44 A. Sigortacılık Kanunu Gerekçesi...44 B. Sigortacılık Kanunu nda Değişiklik Yapan 6327 sayılı Kanun Gerekçesi...44 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...45 A. Adli Cezalar...45 B. İdari Cezalar...46 III. Sigortacılık Kanunu nda Yer Alan Bağlantılı Madde...47 A. Madde Hükmü...47 B. Madde Gerekçesi...47 IV. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...48 V. Açıklama...49 A. Genel Olarak...49 B. Türk Sigorta Şirketleri ve Reasürans Şirketlerinin Teşkilatı...50 1. Yönetim Kurulu...50 a. Genel Olarak...50 b. Genel Müdürün Doğal Üyeliği...50 XV
aa. Genel Olarak...50 bb. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Bakımından Konunun Değerlendirilmesi...51 c. Yönetim Kurulu Üyelerinin Tarafsızlığı...52 d. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Bakımından Konunun Değerlendirilmesi...53 aa. Genel Olarak...53 bb. 6103 sayılı Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun Bakımından Konunun Değerlendirilmesi...54 2. Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcıları...54 3. Murahhas Üyeler...56 4. Denetçiler...57 a. Genel Olarak...57 b. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Bakımından Konunun Değerlendirilmesi...58 aa. Genel Olarak...58 bb. Denetimin Kapsamı...59 cc. Denetim Yapabilecek Kuruluşlar...60 dd. Denetçi Olamayacaklar...60 ee. Denetçilerin Seçimi...61 ff. Denetçilerin Görevden Alınması ve Denetim Sözleşmesinin Feshi...62 (1) Denetçinin Görevden Alınması...62 (2) Denetim Sözleşmesinin Feshi...62 gg. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Hükümleri Karşısında Sigortacılık Kanunu Uyarınca Çıkartılan Bağımsız Denetime İlişkin Yönetmeliklerin Değerlendirilmesi...63 (1) Genel Olarak...63 (2) Yönetmelik Hükümleri İtibariyle...63 i. Denetimin Kapsamı ve İşleyişi...64 ii. Denetçi Olabilecekler...64 iii. Sigorta Şirketi ve Reasürans Şirketi ile Denetçi Arasındaki Bağımsızlık İlişkisi...65 iv. Denetçi ile Şirket Arasındaki Denetim İlişkisinin Sona Ermesi...66 5. Sigorta Şirketleri ve Reasürans Şirketlerinin İç Sistemleri...66 XVI
a. Genel Olarak...66 b. İç Kontrol Sistemi...67 c. Risk Yönetim Sistemi...68 d. İç Denetim Sistemi...68 6. Kurumsal Yönetim Komitesi...69 a. Genel Olarak...69 b. Kurumsal Yönetim İlkeleri...69 7. Bölge Müdürlüğü, Şube ve Temsilcilik Teşkilatı...71 C. Yabancı Sigorta Şirketleri ve Reasürans Şirketlerinin Türkiye deki Şube Teşkilatlanması...71 MADDE 5... 73 I. Madde Gerekçesi...75 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...76 A. Adli Ceza...76 B. İdari Cezalar...76 III. Madde İle Bağlantılı Geçici Madde...77 A. Madde Hükmü...77 B. Madde Gerekçesi...77 IV. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...77 V. Açıklama...78 A. Genel Olarak...78 B. Sigorta Grupları...78 C. Sigorta Branşları...79 1. Genel Olarak...79 a. Sigorta Murakabe Kanunu na Göre Sigorta Branşları...80 b. Sigortacılık Kanunu na Göre Sigorta Branşları...81 2. Hayat Dışı Grubu Sigorta Branşları...82 a. Genel Olarak...82 b. Birden Fazla Branş İçin Tek Ruhsat Uygulaması...84 3. Hayat Grubu Sigorta Branşları...85 D. Branş Bazında Sermaye Uygulaması...86 E. Sigorta Murakabe Kanunu Zamanında Alınan Ruhsatların Yeni Branşlar Karşısındaki Durumu...87 F. Sigorta Branşlarına İlişkin Tebliğin Uygulama Esasları...90 1. Ek Teminat...90 XVII
XVIII 2. Emeklilik Şirketi ve Hastalık Teminatı...90 MADDE 6... 95 I. Madde Gerekçesi...97 II. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...97 III. Açıklama...97 A. Genel Olarak...97 B. Ret Nedenleri...99 1. Kurucuların, Yönetici ve Denetçilerin Kanunda Öngörülen Nitelikleri Taşımaması...99 2. İş Planı ve İbraz Edilen Belgelerden Sigorta Sözleşmesine Taraf Olacakların Hak ve Menfaatlerinin Korunamayacağının veya Şirketin Yükümlülüklerini Sürekli ve Yeterli Olarak Yerine Getiremeyeceğinin Anlaşılması...100 3. Başvurunun Yeterli Bilgi ve Beyan İçermemesi veya Kanunda Öngörülen Şartları Taşımadığının Anlaşılması...101 4. Gerekli Teknik Donanım ve Personele Sahip Olunmadığının veya Sigortacılık Yapma Yeterliliğinin Bulunmadığının Anlaşılması...101 MADDE 7... 103 I. Madde Gerekçesi...106 II. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...106 III. Açıklama...107 A. Genel Olarak...107 B. Sigortacılık Kanunu ve Geçici Ruhsat İptali...108 C. Ruhsat İptal Nedenleri...110 1. Ruhsat Verilmesine İlişkin Şartların Ortadan Kalkması...110 2. Belli Süreler İçinde Sigorta Sözleşmesi veya Reasürans Sözleşmesi Akdedilmemesi...110 3. Sigortacılık Mevzuatına Aykırı Uygulamalar Sonucunda Sigorta Sözleşmesi ile İlgili Kişilerin Hak ve Menfaatlerinin Tehlikeye Düştüğünün Anlaşılması...111 4. Kanundan Doğan Yükümlülüklerin Ağır Şekilde İhlal Edilmesi veya İhlallerin Mutad Hâle Gelmesi...112 5. İş Planında Belirtilen Hedeflerden Uzaklaşılmış Olması...113 D. Ruhsat İptalinin İlanı...114 E. Ruhsat İptali ve Portföy Devri...114
F. Ruhsat İptalinin Mevcut Sözleşmelere Etkisi...115 1. Genel Olarak...115 2. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Bakımından Konunun Değerlendirilmesi...115 MADDE 8... 117 I. Madde Gerekçesi...119 II. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...119 III. Açıklama...119 A. Genel Olarak...119 B. 6103 sayılı Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun Bakımından Konunun Değerlendirilmesi...120 MADDE 9... 121 I. Madde Gerekçesi...123 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...125 A. Adli Ceza...125 B. İdari Cezalar...125 III. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...125 IV. Açıklama...126 A. Genel Olarak...126 B. Hisse Edinimi Kavramı...127 C. Dolaylı Hisse Edinimleri...127 D. İzne Tabi Eşikler...128 1. Genel Olarak...128 2. Bakanın Hisse Sınırlaması...128 E. Halka Arz Sırasındaki ve Menkul Kıymet Borsalarındaki Edinimler...129 F. İzin Verilirken Bakılacak Hususlar...130 G. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Bakımından Konunun Değerlendirilmesi...131 MADDE 10... 133 I. Madde Gerekçesi...135 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...136 III. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenlemeler...137 IV. Açıklama...139 XIX
A. Genel Olarak...139 B. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Bakımından Konunun Değerlendirilmesi...141 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Sigorta Sözleşmeleri MADDE 11... 147 I. Madde Gerekçesi...149 A. Hükümet Gerekçesi...149 B. Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Raporu...150 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...150 III. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...151 IV. Açıklama...151 A. Sigorta Genel Şartları...152 1. Genel Olarak...152 2. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Bakımından Konunun Değerlendirilmesi...153 3. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu Bakımından Konunun Değerlendirilmesi...153 B. Susmanın Kabul Sayılması...154 1. Genel Olarak...154 2. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Bakımından Konunun Değerlendirilmesi...155 C. Sigorta Ettiren, Sigortalı ve Lehtarın Bilgilendirilmesi...155 1. Genel Olarak...155 2. Sigorta Sözleşmelerinde Bilgilendirmeye İlişkin Yönetmelik...157 a. Genel Olarak...157 b. Bilgilendirme Kapsamı Dışındaki Sigortalar...157 c. Bilgilendirmenin Tarafları...158 d. Bilgilendirmenin Şekli...158 e. Sözleşme Öncesi Bilgilendirme Yükümlülüğü...159 aa. Bilgilendirme Formu...159 bb. Bilgilendirme Formunun Hukuki Niteliği...160 XX
f. Sözleşmenin Devamı Sırasındaki Bilgilendirme...161 aa. Genel Olarak...161 bb. Bilgilendirme Şekli...162 g. Bilgilendirme Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesinin Sonuçları...162 h. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Bakımından Konunun Değerlendirilmesi...162 D. Sözleşmede Kapsam Dışı Bırakılan Risklerin Açıkça Gösterilmesi...163 1. Genel Olarak...163 2. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Bakımından Konunun Değerlendirilmesi...164 E. Sigorta Sözleşmelerinde Yabancı Kelimelere Yer Verilmemesi...165 F. Sigorta Şirketlerince İlk Defa Uygulamaya Konulacak Sözleşmeler...165 MADDE 12... 167 I. Madde Gerekçesi...169 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...170 A. Adli Ceza...170 B. İdari Ceza...170 III. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...170 IV. Açıklama...171 MADDE 13... 175 I. Madde Gerekçesi...177 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...178 A. Adli Ceza...179 B. İdari Ceza...179 III. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...179 IV. Açıklama...179 A. Zorunlu Hâle Getirilebilecek Sigortalar...180 B. Sözleşmenin Muhtevasını Belirleme...181 C. Sözleşmenin Diğer Tarafını Seçebilme...181 D. Zorunlu Sigortalarda Sözleşmenin Sona Erdirilmesi...183 1. Sigorta Ettiren Açısından...183 a. Genel Olarak...183 b. Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Açısından Konunun Değerlendirilmesi...183 XXI
aa. Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının İptal Edilmesine İlişkin Sektör Duyurusu...184 bb. Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının İptal Edilmesine İlişkin Ek Sektör Duyurusu.184 2. Sigortacı Açısından...185 E. Zorunlu Sigorta Denetimi...185 MADDE 14... 187 I. Madde Gerekçesi...190 A. Sigortacılık Kanunu Gerekçesi...190 B. Sigortacılık Kanunu nda Değişiklik Yapan 6327 sayılı Kanun Gerekçesi...191 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...191 III. Sigortacılık Kanunu nda Yer Alan Bağlantılı Maddeler...192 A. Geçici Madde...192 1. Madde Hükmü...192 2. Madde Gerekçesi...192 B. Karayolları Trafik Kanunu nda Değişiklik Yapan Madde...192 1. Madde Hükmü...192 2. Madde Gerekçesi...192 IV. Karayolları Trafik Kanunu nda Yer alan İlgili Maddeler...193 V. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...194 VI. Karayolları Trafik Kanunu ndaki Eski Düzenlemeler...194 VII. Açıklama...196 A. Genel Olarak...196 B. Güvence Hesabının Tüzel Kişiliği...196 C. Güvence Hesabının Kapsamı...197 D. Güvence Hesabına Başvurulabilecek Durumlar...198 1. Sigortacılık Kanunu Açısından...198 2. Karayolları Trafik Kanunu Açısından...198 a. Karayolları Trafik Kanunu nda 25.02.2011 Tarihinde Yapılan Değişiklik Öncesi...199 b. Karayolları Trafik Kanunu nda 25.02.2011 Tarihinde Yapılan Değişiklik Sonrası...199 aa. Genel Olarak...199 XXII
bb. Konunun Sigortacılık ve Sorumluluk Hukuku Açısından Değerlendirilmesi...200 cc. Trafik Kazaları Nedeniyle İlgililere Sunulan Sağlık Hizmet Bedellerinin Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik...201 (1) Genel Olarak...201 (2) Yönetmelik Hükümlerinin Değerlendirilmesi...201 i. Kapsam Açısından...201 ii. Sosyal Güvenlik Kurumu Tarafından Karşılanacak Sağlık Giderleri Açısından...202 3. Güvence Hesabı Yönetmeliği Açısından...203 E. Güvence Hesabından Ödeme Yapılabilecek Kişiler...204 1. Zarar Görenler...204 2. Zarar Görenin Temsilcisi...205 3. Zarar Görenin Vekili...205 a. Genel Olarak...205 b. Zorunlu Motorlu Taşıt Sigortalarında Tazminatların Vekil Aracılığı ile Tahsili...205 aa. Genelgenin Değerlendirilmesi...206 bb. Danıştay Kararı...207 4. Temlik Alacaklısı...208 5. Zarar Görene Halef Olanlar...208 F. Güvence Hesabının Halefiyeti...209 G. Güvence Hesabının Rücu Hakkı...209 H. Güvence Hesabının Gelir ve Giderleri...211 MADDE 15... 213 I. Madde Gerekçesi...215 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...216 A. Adli Ceza...216 B. İdari Ceza...216 III. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...216 IV. Açıklama...217 A. Genel Olarak...217 B. Yükümlüler...217 C. Türkiye deki Menfaat...218 D. Türkiye deki Sigorta Şirketi...219 XXIII
E. Yurt Dışında Yaptırılabilecek Sigortalar...219 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Malî Bünye MADDE 16... 225 I. Madde Gerekçesi...228 A. Sigortacılık Kanunu Gerekçesi...228 B. Sigortacılık Kanunu nda Değişiklik Yapan 6327 sayılı Kanun Gerekçesi...229 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...229 A. Adli Ceza...229 B. İdari Ceza...229 III. Madde İle Bağlantılı Geçici Madde...230 A. Madde Hükmü...230 B. Madde Gerekçesi...230 IV. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...230 V. Açıklama...231 A. Genel Olarak...231 B. Teknik Karşıkların Türleri...233 1. Kazanılmamış Primler Karşılığı...233 a. Genel Olarak...233 b. Kazanılmamış Primler Karşılığı Ayrılacak Sözleşmeler...233 aa. Genel Olarak...233 bb. Ek Teminat ve Paket Poliçe Uygulaması...234 c. Kazanılmamış Primler Karşılığının Hesaplanması...235 2. Devam Eden Riskler Karşılığı...236 3. Dengeleme Karşılığı...237 4. Matematik Karşılık...237 a. Aktüeryal Matematik Karşılık...238 b. Kâr Payı Karşılığı...239 5. Muallak Tazminat Karşılığı...240 6. İkramiyeler ve İndirimler Karşılığı...240 C. Teknik Karşılıklar ve Vergilendirme...241 1. Dengeleme Karşılığı İle İlgili Olarak...241 XXIV
2. Matematik Karşılıkla İlgili Olarak...242 MADDE 17... 245 I. Madde Gerekçesi...248 A. Sigortacılık Kanunu Gerekçesi...248 B. Sigortacılık Kanunu nda Değişiklik Yapan 6327 sayılı Kanun Gerekçesi...249 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...250 A. Adli Ceza...250 B. İdari Cezalar...250 III. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenlemeler...250 IV. Açıklama...253 A. Genel Olarak...253 B. Teminat Tesisi ve Serbest Bırakılması...255 C. Teminatın Kullanılması...256 MADDE 18... 257 I. Madde Gerekçesi...260 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...260 III. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...261 IV. Açıklama...263 MADDE 19... 267 I. Madde Gerekçesi...269 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...269 A. Adli Ceza...269 B. İdari Ceza...270 III. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...270 IV. Açıklama...270 MADDE 20... 273 I. Madde Gerekçesi...277 A. Sigortacılık Kanunu Gerekçesi...277 B. Sigortacılık Kanunu nda Değişiklik Yapan 6327 sayılı Kanun Gerekçesi...277 II. Madde ile Bağlantılı Madde...278 A. Madde Hükmü...278 B. Madde Gerekçesi...278 XXV
III. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...278 IV. Açıklama...279 A. Sigorta ve Reasürans Şirketleri Açısından...280 1. Genel Olarak...280 2. Mali Bünye Zafiyeti...280 a. Genel Olarak...280 b. Mali Bünye Zafiyet Hâlleri...282 aa. Minimum Garanti Fonunun Tesis Edilememesi...282 bb. Gereken Teminatın Tesis Edilememesi...283 cc. Teknik Karşılıklara Uygun Varlıklarının Bulunmaması...284 dd. Şirketin Yükümlülüklerini Yerine Getirememesi ile Mali Bünyesinin Sigortalıların Hak ve Menfaatlerini Tehlikeye Düşürecek Derecede Zayıflaması...284 3. Uygulanacak Tedbirler...288 a. Genel Olarak...288 b. İlk Aşama Tedbirler...289 aa. Şirketten Yerine Getirmesi Talep Edilen Tedbirler...290 bb. Şirket Üzerinde Doğrudan Uygulanan Tedbirler...290 (1) Portföy Devri...291 (2) Sigorta Portföyünün Sınırlandırılması...292 (3) Yönetim veya Denetim Kurullarına Üye Atama...293 i. Genel Olarak...293 ii. Yönetim Kurulu Üyelerinin Görevden Alınması.293 iii. Genel Müdürün Durumu...294 iv. Denetim Kurulu Üyelerinin Görevden Alınması..295 v. Şirket Yönetimine ve Denetimine Atananlar Hakkında Uygulanacak Koruyucu Hükümler...295 (a) Genel Olarak...295 (b) Yönetim ve Denetime Atanan Kamu Görevlileri Bakımından...296 (4) Şirket Yönetiminin Kayyıma Devredilmesini Talep Etme...297 i. Genel Olarak...297 ii. Kayyım Atamasına İlişkin Usul...298 iii. Kayyımın Sorumluluğu ve Görevinin Sona Ermesi...298 XXVI
c. İkinci Aşama Tedbirler...298 B. Sigorta ve Reasürans Sözleşmesi Yapan Diğer Kurum ve Kuruluşlar Açısından...299 BEŞİNCİ BÖLÜM Aktüerler, Aracılar ve Sigorta Eksperleri MADDE 21... 303 I. Madde Gerekçesi...305 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...306 A. Adli Cezalar...306 B. İdari Cezalar...308 III. Madde ile Bağlantılı Geçici Madde...308 A. Madde Hükmü...308 B. Madde Gerekçesi...308 IV. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenlemeler...309 V. Açıklama...310 A. Aktüerler...310 1. Genel Olarak...310 2. Aktüerlerde Aranılan Nitelikler...311 a. Gerçek Kişi Aktüerler Açısından...311 b. Tüzel Kişi Aktüerler Açısından...312 3. Aktüerle İlgili Sınıflandırma ve Aktüerlik Sınavları...312 4. Aktüer Çalıştırma Zorunluluğu...312 5. Aktüerlerin Çalışma Esasları...313 B. Brokerler...314 1. Brokerde Aranan Nitelikler...314 a. Gerçek Kişi Brokerler Açısından...314 b. Tüzel Kişi Brokerler Açısından...317 aa. Tüzel Kişiliğin Kendisinde Aranan Nitelikler...317 bb. Tüzel Kişi Yetkililerinde ve Yöneticilerinde Aranan Nitelikler...318 (1) Yetkili ve Yönetici Ayrımı...318 (2) Aranan Nitelikler...319 cc. Tüzel Kişi Brokerin Ortaklarında Aranan Nitelikler...321 XXVII
2. Brokerlik Yapacaklarla İlgili Kısıtlamalar...322 3. Brokerlik Ruhsatı...323 a. Genel Olarak...323 b. Mesleki Sorumluluk Sigortası Yaptırma Zorunluluğu...325 c. Brokerlik Ruhsatının İptali...326 4. Brokerlik Bünyesinde Meydana Gelen Değişiklikler...326 5. Sigorta ve Reasürans Brokerleri Yönetmeliği ile Brokerler İçin Öngörülen Yasaklamalar...327 a. Başka Ticari Faaliyette Bulunma Yasağı...327 aa. Genel Olarak...327 bb. Bireysel Emeklilik Aracılığı Açısından Konunun Değerlendirilmesi...327 b. Brokerlik Ruhsatı Olmadan Ticaret Unvanında Broker İbaresini Kullanma Yasağı...328 c. Tazminat Ödeme Yasağı...329 d. Menfaat Temin Etme Yasağı...329 6. Brokerin Çalışma Esas ve Usulleri...330 7. Sigorta ve Reasürans Primlerinin Ödenmesi...330 MADDE 22... 333 I. Madde Gerekçesi...338 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...339 A. Adli Cezalar...339 B. İdari Cezalar...341 III. Madde ile Bağlantılı Geçici Madde...342 A. Madde Hükmü...342 B. Madde Gerekçesi...342 IV. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...342 V. Açıklama...343 A. Genel Olarak...343 1. Sigorta Eksperinde Aranan Nitelikler...344 a. Gerçek Kişi Sigorta Eksperleri Açısından...344 b. Tüzel Kişi Sigorta Eksperleri Açısından...345 aa. Tüzel Kişiliğin Kendisinde Aranan Nitelikler...345 bb. Tüzel Kişinin Ortaklarında Aranan Nitelikler...346 cc. Tüzel Kişinin Yetkililerinde Aranan Nitelikler...346 XXVIII
c. Yabancı Sigorta Eksperlerinde Aranılan Nitelikler...346 B. Sigorta Eksperliği Yapamayacak ve Eksperlik Faaliyetinde Çalıştırılamayacaklar...347 C. Sigorta Eksperlik Faaliyeti...347 1. Sigorta Eksperlik Ruhsatı...347 a. Genel Olarak...347 b. Ruhsat Şartları...348 2. Levhaya Kayıt...349 a. Genel Olarak...349 b. Levhadan Silinme...350 3. Eksperlik Faaliyetinin Kapsamı...351 4. Sigorta Eksperlerinin Çalışma Şekli...352 a. Genel Olarak...352 b. Atanması ve Ücreti...352 c. İşin Kabulü veya Reddi...353 aa. Genel Olarak...353 bb. Ekspertizin Kabul Edilemeyeceği Durumlar...353 d. Ekspertiz Raporu...354 MADDE 23... 355 I. Madde Gerekçesi...360 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...362 A. Adli Cezalar...362 B. İdari Cezalar...364 III. Madde ile Bağlantılı Geçici Madde...364 A. Madde Hükmü...364 B. Madde Gerekçesi...364 IV. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...365 V. Açıklama...366 A. Genel Olarak...366 B. Sigorta Acentelerine Uygulanacak Hükümler...367 1. Genel Olarak...367 2. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Kanunu BakımındanKonunun Değerlendirilmesi...367 C. Acentelik Türleri...368 1. Genel Olarak...368 XXIX
2. Acentelik Türleri...369 a. Aracı Acente...369 b. Sözleşme Yapma Yetkisine Sahip Acente...370 aa. Sözleşme Yapma Yetkisi...370 bb. Prim Tahsil Etme Yetkisi...370 (1) Genel Olarak...370 (2) Prim Tahsil Etme Yetkisinin Verilemeyeceği Durum..370 (3) Yetkilerin Veriliş Şekli...372 (4) Yetkilerin Tescil ve İlanı...372 (5) Başka Ticari Faaliyette Bulunma Yasağı...373 i. Başka Ticari Faaliyet Yasağının Konu Bakımından İstisnası...373 (a) Hayat ve Zorunlu Sigortalar...373 (b) Bireysel Emeklilik...374 ii. Başka Ticari Faaliyet Yasağının Kurumlar Bakımından İstisnası...375 3. Tali Acentelik...376 a. Genel Olarak...376 b. Sigortacılık Kanunu Çerçevesinde Tali Acentelik...377 aa. Genel Olarak...377 bb. Tali Acenteliğe İlişkin Sektör Duyuruları...378 (1) Genel Olarak...378 (2) Değerlendirme...379 i. Acentelik Yönünden...379 ii. Brokerlik Yönünden...380 4. Sigorta Acentelerinde Aranılan Nitelikler...380 a. Gerçek Kişi Sigorta Acenteleri Açısından...380 aa. Genel Olarak...380 (1) Teknik Personel Vasıflarını Taşıma...381 (2) Mal Varlığı Şartı...383 bb. Sözleşme Yapma ve Prim Tahsil Etme Yetkileri Verilecek Sigorta Acenteleri Açısından...384 b. Tüzel Kişi Sigorta Acenteleri Açısından...385 aa. Tüzel Kişiliğin Kendisinde Aranan Nitelikler...385 bb. Tüzel Kişinin Ortaklarında Aranan Nitelikler...386 cc. Tüzel Kişinin Yetkililerinde Aranan Nitelikler...387 XXX
5. Sigorta Acenteliği Yapacaklarla İlgili Kısıtlamalar...388 6. Acentelik Faaliyeti...390 a. Faaliyete Başlama...390 aa. Uygunluk Belgesi ve Levha...390 (1) Genel Olarak...390 (2) Levhadan Silinme...392 bb. Mesleki Sorumluluk Sigortası...395 b. Sigorta Acentesinin Komisyon Hakkı...397 aa. Genel Olarak...397 bb. Komisyonun Miktarı...398 cc. Komisyona Hak Kazanma Anı...399 dd. Komisyonun Ödenme Zamanı...400 ee. Acentelik İlişkinin Sona Ermesinden Sonraki Durum...400 c. Sigorta Acentesinin Portföy Mülkiyeti...400 aa. Genel Olarak...400 bb. Sigortacılık Kanunu Çerçevesinde Sigorta Acentesinin Portföy Mülkiyeti...401 cc. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Çerçevesinde Portföy Mülkiyeti...401 (1) Genel Olarak...401 (2) 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Bakımından Sigortacılık Kanunu ndaki Düzenlemelerin Değerlendirilmesi...402 d. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Çerçevesinde Acentenin Sorumluluğu...403 7. Yabancı Acentelerin Durumu...404 ALTINCI BÖLÜM Meslek Örgütlenmeleri MADDE 24... 407 I. Madde Gerekçesi...414 A. Sigortacılık Kanunu Gerekçesi...414 B. Sigortacılık Kanunu nda Değişiklik Yapan 6327 sayılı Kanun Gerekçesi...414 XXXI
II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...415 A. Adli Cezalar...415 B. İdari Ceza...415 III. Madde ile Bağlantılı Madde...416 IV. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...416 V. Açıklama...417 A. Birliğe Üyelik...418 1. Genel Olarak...418 2. Birliğe Üye Olabilecek Şirketler...418 3. Üyelik Sıfatının Kazanılması...419 B. Levha Sistemi...419 C. Birlik Yapılanması...419 1. Sigortacılık Kanunu nda Değişiklik Yapan 6327 sayılı Kanun Öncesi...420 a. Genel Kurul...420 b. Başkan ve Başkan Yardımcısı...420 c. Başkanlık Divanı...421 d. Yönetim Kurulu...421 aa. Üye Sayısı...421 bb. Dengeli Temsil...421 cc. Denetim Kurulu...422 dd. Disiplin Kurulu...422 2. Sigortacılık Kanunu nda Değişiklik yapan 6327 sayılı Kanun Sonrası...423 a. Genel Olarak...423 b. Birlik Teşkilatı...423 c. Masraflara İştirak...425 MADDE 25... 427 I. Madde Gerekçesi...431 A. Sigortacılık Kanunu Gerekçesi...431 B. Sigortacılık Kanunu nda Değişiklik Yapan 6327 sayılı Kanun Gerekçesi...432 II. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...432 III. Açıklama...434 XXXII
MADDE 26... 435 I. Madde Gerekçesi...441 II. Madde İle İlgili Ceza Hükmü...442 III. Madde ile Bağlantılı Madde...442 A. Madde Hükmü...442 B. Madde Gerekçesi...442 IV. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...443 V. Açıklama...443 A. Genel Olarak...443 B. Sigorta Eksperleri İcra Komitesi...444 1. Yapısı ve Görev Süresi...444 2. Üyelik...444 3. Sigorta Eksperleri İcra Komitesinin Görevleri...445 4. Sigorta Eksperleri İcra Komitesince Uygulanacak Disiplin Cezaları...445 MADDE 27... 447 I. Madde Gerekçesi...452 II. Madde İle İlgili Ceza Hükmü...453 III. Madde ile Bağlantılı Madde...453 A. Madde Hükmü...453 B. Madde Gerekçesi...453 IV. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...454 V. Açıklama...454 A. Genel Olarak...454 B. Sigorta Acenteleri Sektör Meclisi...454 1. Genel Olarak...454 2. Diğer Sektör Meclislerinden Farkı...454 3. Üyelik...455 C. Sigorta Acenteleri İcra Komitesi...456 1. Genel Olarak...456 2. Üyelik...456 3. Sigorta İcra Komitesinin Görevleri...456 4. Disiplin Cezalarının Uygulanması...457 5. Sigorta İcra Komitelerinin Sigorta Eksperleri İcra Komitesinden Farkı...458 XXXIII
YEDİNCİ BÖLÜM Denetim ve Bilgi Verme MADDE 28... 461 I. Madde Gerekçesi...465 A. Sigortacılık Kanunu Gerekçesi...465 B. Sigortacılık Kanunu nda Değişiklik Yapan 6327 sayılı Kanun Gerekçesi...465 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...465 A. Adli Cezalar...465 B. İdari Ceza...466 III. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...466 IV. Açıklama...467 A. Maddenin Geneli Üzerinde Değerlendirme...467 B. Sigortacılık Sektörünün Gözetim ve Denetimi...468 1. Sigortacılık Sektörünün Yerinde Denetimi...470 a. Genel Olarak...470 b. Yerinde Denetim Faaliyeti...470 2. Sigortacılık Sektörünün Gözetimi...472 C. Hazine Müsteşarlığının Karar ve İşlemlerine İtiraz...473 MADDE 29... 475 I. Madde Gerekçesi...477 A. Sigortacılık Kanunu Gerekçesi...477 B. Sigortacılık Kanunu nda Değişiklik Yapan 6327 sayılı Kanun Gerekçesi...478 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...478 A. Adli Cezalar...478 B. İdari Ceza...478 III. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...478 IV. Açıklama...479 A. Genel Olarak...479 B. Bilgi Verme Yükümlülüğünün Kapsamı ve Yükümlüleri...480 C. Yabancı Denetim Organlarının Denetimi ve Bilgi Alma Hakkı...480 XXXIV
SEKİZİNCİ BÖLÜM Tahkim MADDE 30... 485 I. Madde Gerekçesi...491 A. Sigortacılık Kanunu Gerekçesi...491 B. Sigortacılık Kanunu nda Değişiklik Yapan 6327 sayılı Kanun Gerekçesi...494 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...494 III. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...495 IV. Açıklama...495 A. Genel Olarak...495 B. Sigortacılık Kanunu Çerçevesinde Tahkim...495 1. Genel Olarak...495 a. Genel Tahkimden Farkı...496 aa. Uygulama Alanı Bakımından...496 bb. Tahkim Sözleşmesi Açısından...497 cc. Hakem ve Hakem Seçimi Açısından...498 dd. Tahkim Süresi Açısından...498 ee. Hakemi Ret Nedenleri Açısından...499 ff. Hakem Kararlarına Karşı Yargı Yolu Bakımından...499 gg. Hakem Ücretleri Bakımından...500 b. Tahkimin Hakem - Bilirkişilik Müessesesinden Farkı...500 c. Tahkimin Arabuluculuk Müessesesinden Farkı...500 2. Tahkim Komisyonu...501 a. Genel Olarak...501 b. Tahkim Komisyonunun Yapısı...502 aa. Tahkim Komisyonu Başkanlığı...502 bb. Ofis (Müdür, Müdür Yardımcısı, Raportör ve Diğer Personel)...503 (1) Komisyon Müdürü...504 (2) Raportör...504 cc. Sigorta Hakemleri...504 (1) Sigorta Hakem Başvurusu...505 (2) Sigorta Hakemlerinde Aranılan Nitelikler...505 (3) Sigorta Hakem Listesi...507 XXXV
(4) Sigorta Hakemlerinin Tarafsızlığı...507 C. Tahkim Komisyonun Gelirleri...508 1. Tahkim Sisteminin İşleyişi...509 a. Taraflar...509 aa. Risk Üstlenen Taraf...509 bb. Sigorta Sözleşmesinden Menfaat Sağlayanlar...510 b. Tahkime Başvuru Şartları...510 c. Tahkime Başvuru Usulü...511 d. Raportör İncelemesi...511 e. Dosyanın Hakeme İntikali...512 f. Hakemlerin Çalışma Usulü...512 g. Hükmolunacak Vekalet Ücreti...513 h. Kararların Veriliş Şekli ve Komisyon Müdürüne İntikali...514 i. Hakem Kararlarının Bağlayıcılığı...514 j. Hakem Kararlarının Standardizasyonu...514 DOKUZUNCU BÖLÜM Çeşitli Hükümler MADDE 31... 517 I. Madde Gerekçesi...519 A. Sigortacılık Kanunu Gerekçesi...519 B. Sigortacılık Kanunu nda Değişiklik Yapan 6327 sayılı Kanun Gerekçesi...520 II. Madde İle İlgili Ceza Hükmü...520 A. Adli Ceza...520 III. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...521 IV. Açıklama...521 A. Sigortacılık Eğitim Merkezi...521 1. Genel Olarak...521 2. Sigortacılık Eğitim Merkezinin Teşkilatı...522 3. Gelir ve Giderleri...525 B. Sigortacılıkla İlgili Örgütlenmeler...525 C. Destek Hizmeti Kuruluşları...526 XXXVI
MADDE 31/A... 527 I. Madde Gerekçesi...529 II. Madde İle İlgili Ceza Hükmü...530 III. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...530 IV. Açıklama...530 MADDE 31/B... 533 I. Madde Gerekçesi...536 II. Madde İle İlgili Ceza Hükmü...537 III. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...537 IV. Açıklama...537 MADDE 32... 539 I. Madde Gerekçesi...541 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...542 A. Adli Ceza...542 B. İdari Ceza...542 III. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...543 IV. Açıklama...544 A. İlan ve Reklamlar...544 B. İyiniyet...545 1. Genel Olarak...545 2. Yanlış Sigorta Uygulamalarının Tespiti, Bildirimi, Kaydı ve Bu Uygulamalarla Mücadele Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik...546 a. Genel Değerlendirme...547 aa. Düzenlemenin Yönetmelik Düzeyinde Yapılması...547 bb. Dayanak...547 cc. İsim Açısından...548 dd. Terminoloji Açısından...548 b. Yanlış Sigorta Uygulaması...548 c. Yanlış Sigorta Uygulamaları Karşısında İlgililerin Yükümlülükleri...550 aa. Genel Olarak...550 bb. Veri Tabanı...552 C. Kişilerin Sigorta Şirketini Seçme Hakkının Sınırlandırılmaması...554 XXXVII
MADDE 33... 555 I. Madde Gerekçesi...557 II. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...557 III. Açıklama...557 MADDE 33/A... 561 I. Madde Gerekçesi...563 A. Sigortacılık Kanunu Gerekçesi...563 B. Sigortacılık Kanunu nda Değişiklik Yapan 6327 sayılı Kanun Gerekçesi...564 II. Madde İle İlgili Ceza Hükümleri...565 III. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...565 IV. Açıklama...565 ONUNCU BÖLÜM Cezalar MADDE 34 - MADDE 35... 569 I. Madde Metinleri...571 II. Madde Gerekçeleri...571 III. Açıklama...571 A. Genel Olarak...571 B. Adli Ceza - İdari Ceza Ayrımı...572 1. Genel Olarak...572 2. Adli Ceza Uygulaması...572 3. İdari Ceza Uygulaması...573 MADDE 36... 575 I. Madde Gerekçesi...577 II. Sigorta Murakabe Kanunu ndaki İlgili Düzenleme...577 III. Açıklama...578 XXXVIII