Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Bilimleri Anabilim Dalı İletişim Bilimleri Doktora Programı Ders İçerikleri İLTB 601 İletişim Çalışmalarında Anahtar Kavramlar Derste iletişim çalışmalarına kaynaklık eden araştırma yöntem ve kuramları kültür, sınıf, kimlik, iktidar, ideoloji, ulus, etnisite ve ilişkili diğer kavramlar çerçevesinde ele alınmaktadır. Kitle iletişim araçları, eğlence incelemeleri, dil, moda, kent, spor, sanat gibi kültürel üretim alanlarında ortaya konulan örnek çalışmalar üzerinden incelenmektedir. İLTB 603 Toplumsal İletişim ve Kültür Ders, insanın tarihten günümüze ürettiği kültürel ürünlerin her türünü, toplumsal iletişim biçimlerinin birer pratiği, gündelik hayatı tümüyle içeren bir anlamlama, anlam üretme alımlama süreçlerinin birer tezahürü olarak ele almaktadır. Kültür, ürettiği pratiklerde kolektif bir bilinç, alışkanlık ve davranışlara yansıyan, sosyal yapıları etkileyen farklılık ve değişim içinde bir iletişim süreci olarak ele alınmaktadır. İLTBS 605 Medya ve Kamusal Alan Bu derste, kamu ve kamusal alan kavramlarının tarihsel süreç içinde geçirdiği aşamalar ele alınacak, kamusal alandaki farklı sınıf ve kimliklerin anaakım medyada yer alma biçimleri tartışılacaktır. Ayrıca, medya-kamusal alan ilişkisi bağlamında günümüz koşullarının yarattığı alternatif medya girişimleri de incelenecektir. İLTBS 607 Eleştirel Teori Dersin amacı, Frankfurt Okulu düşünürlerinin çalışmalarıyla çerçevesi çizilen, toplumun hem bütüncül bir yaklaşımla eleştirisine hem de teorinin eleştirelliğine dikkat çeken çalışmalarını tanımak, ilk akla gelen isimleri Walter Benjamin, Theodor W. Adorno, Max Horkheimer, Herbert Marcuse, Jürgen Habermas ve diğer düşünürleri çalışmalarıyla tanımaktır. İLTBS 609 Çağdaş Dünya Sineması Çağdaş Dünya Sineması dersi, 1960 lı yıllardan sonraki Avrupa, Amerikan, Doğu ve Uzakdoğu sinemalarından yola çıkarak, sinemada modernist paradigmanın nasıl işlediğini anlamak, avangard film hareketlerini araştırmak, dünya sinemasında anaakımın dışına çıkmış film örneklerini baz alarak alternatif anlatı taktiklerini bulgulamak amacını taşır. Özne ve hakikat gibi temel sorunsal noktalarının modernist ve postmodernist sinema periyodunda ele 1
alınış biçimlerini merkeze alan bu ders, Fransız Yeni Dalga Sineması sonrası yönetmenler kuşağını, Üçüncü Sinema ve bağımsız sinema kavramlarını, Dogma 95 deneyimini, İran neorealizmini ve Amerikan sinemasındaki Hollywood-dışı pratikleri değerlendirmektedir. İLTBS 611 Medya ve Hukuk Bu derste, yazılı, görsel/işitsel ve elektronik medya faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin kavramlar ve sorunlar, uluslararası hukuktaki ve Türk hukukundaki ilke ve kurallar; medya faaliyetlerini düzenleyen uluslararası sözleşmeler, Anayasal ilkeler ve yasal düzenlemeler incelenecektir. İLTBS 613 Reklam ve Tüketim Tüketim kültürü, kapitalizmin temel kültürel formlarından biridir ve yeni bir kültürü temsil etmektedir. Derste, Kapitalizmin başlangıcından günümüze kadar ki dönemde tüketim kültürü yoluyla, reklam ve medyayı araç olarak kullanarak nasıl etkilediği ve yeniden ürettiği ile ilgili geniş kapsamlı bir kaynakça taraması yapılacaktır. Bu doğrultuda kapitalizme eleştirel bakan Weber ve Marx ın tüketim kültürü ve kapitalizmle ilgili görüşleri incelenecektir. Frankfurt Okulu nun temsilcileri Adorno ve Horkhaimer in tüketim kültürü ve haz ilişkisi üzerinde durulacak. Okulun temsilcilerinin popular kültür üzerine düşünceleri de ayrıca ele alanıcaktır. Modernite ve post-modernist düşünce biçimleri ile fordist ve post-fordist üretim biçimlerinin yeni kültürün aracıları olan reklam ve medya ile ilişkisi üzerinden tüketimi nasıl ve ne ölçüde teşvik edici rolü olduğu, kültürel dinamikleri etkileri tartışılacaktır. İLTBS 615 İletişim ve Antropoloji Bu derste iletişim ile kültür ilişkisi Antropoloji kuramları çerçevesinde ele alınarak incelenecektir. Toplumu oluşturan bireyler arasındaki ilişkiler, uyum sorunları, toplumsal cinsiyet algılamaları, ötekileştirme gibi konular kültürel kuramlar kapsamında tartışılacaktır. İLTBS 617 Medya ve Söylem Dersin amacı, toplumsal söylem biçimlerinin geleneksel formlarını tanımlamak ve kitle iletişim araçları ölçeğinde incelemektir. İncelemeler kitle iletişim araçlarının içeriğini oluşturan eski ve yeni sunum biçimleri ve örneklerini farklı yöntemlerle çözümleyen yaklaşımları ele almaktadır. 2
İLTBS 619 Medya ve Kadın Çalışmaları İletişim bilimleri ve kültürel çalışmalarda önemi giderek artan Medya ve kadın Çalışmaları dersi, toplumsal cinsiyetin ve onun örgütleniş biçimlerinin medyadaki tezahürlerini, kitle iletişim araçlarında kadınların ve kadın kimliğinin temsilini, medyada cinsiyetçi ve ayrımcı söylemlerin analizini, feminist perspektif ve queer kuramının medya okumalarına yaptığı katkıları temel almaktadır. Bu amaçla dersin kapsamını, toplumsal cinsiyetin tanımı, toplumsal cinsiyet ve iktidar ilişkisi, patriyarkal bakış açısının kadın kimliğini oluşturma/konumlandırma biçimleri, Türk sinemasında kadın imgesinin yapılandırılışı, feminist film teorisi ve feminist yönetmen sinemaları oluşturmaktadır. İLTB 602 Kültürlerarası İletişim Kültürlerarası İletişim dersi; kültür, kültür evrenselleri, kültürlerarası iletişim kuramları, iletişim sürecine kültürün etkisi, iletişim yeterliliği vb. konuları içermektedir. Bu derste, kültürlerarası iletişim sürecinde ortaya çıkabilecek problemleri kültür kavramı ve kültürel farklılıklar bağlamında ele almak, tartışmak ve çözüm yolları araştırmak amaçlanmaktadır. İLTB 604 Popüler Kültür ve Medya Derste, kültür kavramı çerçevesi içinde popüler kültür tanımı yapılacak, kitle iletişim araçlarının popüler kültürü yaratmada oynadığı rol tartışılacaktır. Popüler kültür öğeleri, bu öğelerin medya yoluyla yeniden üretimi ve yaygınlaştırılması konuları da dersin içeriğinde yer alan konulardan bazılarıdır. İLTBS 606 Medya ve Siyasal İletişim Bu derste, medyanın siyasal gündemin oluşturulmasındaki rolü, siyasal iletişim sistemleri, demokratik değerler medya-siyaset-sermaye üçgenindeki ilişkiler, dünyadaki ve Türkiye deki model ve uygulamalar örnek alınarak incelenecektir. İLTBS 608 Sinemanın Toplumsal Tarihi Sinemanın toplumsal boyutunu ve kültürel işlevlerini araştırmayı kapsayan bu ders, filmlerin yapım-dağıtım ve gösterim süreçlerinin başlangıcından günümüze aldığı farklı şekilleri sosyolojik bir bakış açısıyla ele almayı, sinema-siyaset ilişkisine (özellikle siyasi kriz dönemleri ve tarihsel kırılma noktalarında film aygıtının kullanım biçimlerine) daha yakından bakmayı, toplumsal olaylarla sinema arasındaki bağlantı noktalarını toplumsal hafıza 3
kavramı ekseninde bulgulamayı, dolayısıyla sinemanın toplumsal boyutunu egemen ideolojiyi deşifre ederek analiz etmeyi amaçlar. Bu maksatla ders, dünya sinema tarihindeki film hareketleri ile modern ve modern-sonrası süreci birlikte okumayı kapsamaktadır. İLTBS 610 Kent, Mekan ve Kültür Ders, kenti bir kültürel metin olarak ele almakta, iletişim bilimleri alanını sosyoloji, sanat ve antropoloji öncelikli olmak üzere farklı disiplinlerin tanım, araştırma ve sunum yöntemleriyle ilişkilendirmekte, kentte üretilen kültürel pratikleri tarihsel ve karşılaştırmalı çalışmalar üzerinden incelemektedir. Kent, kolektif bilinç ve kültürel pratikleri üreten ve sunan mekanların etkileşimli ve değişimci doğası, değiştirici-yapıcı güç ve dinamikleri, direniş pratiklerinin alan ve yöntemleri, bölgesel ve dönemsel alternatifler üzerinden ele alınmaktadır. İLTBS 612 Kültürel Çalışmalar ve Sinema Metodoloji olarak disiplinlerarası bir yaklaşım sergileyen bu ders, sinema çalışmaları ile günümüz dünyasına şekil veren çağdaş kuramları birlikte ele almayı; özellikle sosyoloji, psikoloji, tarih ve siyaset bilimi gibi farklı alanları referans alarak teori ve pratikte sinemadaki temsil sorununu tartışmayı hedeflemektedir. Küreselleşme, kimlik, toplumsal cinsiyet, bakış, özne ve iktidar ilişkisi gibi temel kavramlardan hareket edilecek bu derste, film izleme deneyimini etkileyen ve belirleyen farklı unsurlar ve motivasyon kaynaklarının neler olduğu karşılaştırmalı film okumalarıyla araştırılacaktır. Spesifik olarak dersin kuramsal çerçevesini, Stuart M. Hall, Michel Foucault, Jacques Lacan, Laura Mulvey, Judith Butler ve Edward Said gibi teorisyenlerin düşünceleri çizmektedir. İLTBS 614 Yeni Medya ve Toplum Ders, yeni medya ortamlarının toplum, kültür ve birey üzerine etkisini tartışmakta, geliştirilecek soruları, farklı yeni medya ortamları ve örnekleri ile çözümlemektir. Yeni medya çalışmaları çerçevesinde ortaya konulan kuramsal tartışmalar, kavramlar ve yeni medya ortamları üzerine araştırma ve çalışma yöntemlerini öğrenilmesi amaçlanmaktadır. İLTBS 616 Örgütsel Davranış Bu derste, örgütsel davranış modeli, örgütlerde karar verme davranışı ve koşulları, çatışma ve çatışma yönetimi, stres, motivasyon kaynakları ve iş tatmini, gruplar ve grup davranış biçimleri vb. konular işlenecektir. 4
İLTBS 618 Kent ve Sinema Dersin amacı, sinemasal anlatıyı hem biçimlendiren, hem de sinemanın sunduklarıyla simgesel bir düzlemde yeniden biçimlenen kenti, film çalışmaları, iletişim bilimleri, sanat ve pek çok farklı disiplinin kesişen kuramsal perspektifinden ele almaktır. Kenti tarihsel, toplumsal ve kültürel olduğu kadar zihinsel ve öznel bir deneyim alanı olarak tanımlayan bu ders; daha genelde mekan-toplum-özne arasındaki bağı yönetmen sinemalarında, çağdaş film örneklerinde ve sinema hareketlerinde bulgulamayı hedefler. İLTBS 620 Türk Sineması Üzerine İncelemeler Ders, Türkiye de sinemayı dönemler, yönetmenler, türler ve temalar çerçevesinde ele almayı, Türk sinemasının geleneksel anlatı taktiklerini, popüler kültür ve gündelik yaşamla ilişkisini araştırmayı, filmlerin belirli tarihsel duraklarda siyasetle etkileşimini belirlemeyi amaçlar. Türk sinemasında melodram, komedi, aksiyon gibi genre lerin işlevi, ülke siyasi tarihinin kritik dönemeçlerinde filmlerin ideolojik tavrı, Türk sinemasının endüstriyel boyutu ve bir kitle iletişim aracı olarak izleyici ile kurduğu ilişki, 1990 sonrası yeni arayış dönemi ele alınacak olup Yeni Türk Sineması kavramı üzerinde durulacaktır. 5