Ya ş a r K e m a l Asıl adı Ke mal Sa dık Gök çe li. Van Gö lü ne yakın Ernis (bugün Ünseli ) köyünden olan ailesinin Birinci Dün ya Sa va şı nda ki Rus iş ga li yü zün den uzun bir göç s ür ec i s onu nd a y e rl e şt iğ i O sm an iy e n i n K a d i r l i i l ç e s i n e b a ğl ı H em it e k öy ü nd e 19 2 6 d a d o ğd u. D oğ u m y ıl ı b az ı biyografilerde 1923 olarak geçer. Ortaokulu son sınıf öğrencisiyken terk ettikten sonra ırgat kâtipliği, ırgatbaşılık, öğretmen vekilliği, kütüphane memurluğu, traktör sürücülüğü, çeltik tarlalarında kontrolörlük yaptı. 1940 lı yılların başlarında Pertev Naili Boratav, Abidin Dino ve Arif Dino gibi sol eğilimli sanatçı ve yazarlarla ilişki kurdu; 17 yaşındayken siyasi nedenlerle ilk tutukluluk deneyimini yaşadı. 1943 te bir folklor derlemesi olan ilk kitabı Ağıtlar ı yayımladı. Askerliğini yaptıktan sonra 1946 da gittiği İstanbul da Fransızlara ait Havagazı Şirketi nde gaz kontrol memuru olarak çalıştı. 1948 de Kadirli ye döndü, bir süre yine çeltik tarlalarında kontrolörlük, daha sonra arzuhalcilik yaptı. 1950 de Komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla tutuklandı, Kozan cezaevinde yattı. 1951 de salıverildikten sonra İstanbul a gitti, 1951-63 arasında Cumhuriyet gazetesinde Yaşar Kemal imzası ile fıkra ve röportaj yazarı olarak çalıştı. Bu arada 1952 de ilk öykü kitabı Sarı Sıcak ı, 1955 te ise bugüne dek kırktan fazla dile çevrilen romanı İnce Memed i yayımladı. 1962 de girdiği Türkiye İşçi Partisi nde genel yönetim kurulu üyeliği, merkez yürütme kurulu üyeliği görevlerinde bulundu. Yazıları ve siyasi etkinlikleri dolayısıyla birçok kez kovuşturmaya uğradı. 1967 de haftalık siyasi dergi Ant ın kurucuları arasında yer aldı. 1973 te Türkiye Yazarlar Sendikası nın kuruluşuna katıldı ve 1974-75 arasında ilk genel başkanlığını üstlendi. 1988 de kurulan PEN Yazarlar Derneği nin de ilk başkanı oldu. 1995 te Der Spiegel deki bir yazısı nedeniyle İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi nde yargılandı, aklandı. Aynı yıl bu kez Index
on Censorship teki yazısı nedeniyle 1 yıl 8 ay hapis cezasına mahkûm edildiyse de cezası ertelendi. Şaşırtıcı imgelemi, insan ruhunun derinliklerini kavrayışı, anlatımının şiirselliğiyle yalnızca Türk romanının değil dünya edebiyatının da önde gelen isimlerinden biri olan Yaşar Kemal in yapıtları kırkı aşkın dile çevrilmiştir. Yaşar Kemal, Türkiye de aldığı çok sayıda ödülün yanı sıra yurtdışında aralarında Uluslararası Cino del Duca ödülü, Légion d Honneur nişanı Commandeur payesi, Fransız Kültür Bakanlığı Commandeur des Arts et des Lettres nişanı, Premi Internacional Catalunya, Fransa Cumhuriyeti tarafından Légion d Honneur Grand Officier rütbesi, Alman Kitapçılar Birliği Frankfurt Kitap Fuarı Barış Ödülü nün de bulunduğu yirmiyi aşkın ödül, ikisi yurtdışında beşi Türkiye de olmak üzere, yedi fahri doktorluk payesi aldı. En son, 9 Kasım 2013 te Norveç Edebiyat ve İfade Özgürlüğü Akademisi nin (Bjørnson Akademi) Norveç in ünlü milli şairi Bjørnstjerne Bjørnson adına verdiği Bjørnson Ödülü nü aldı. 28 Şubat 2015 tarihinde İstanbul da hayatını kaybetti. Sedat Girgin (1985, İstanbul) İstanbul Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi Resim Bölümü nün ardından, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü nden mezun oldu. Birçok yayınevi için kitaplar resimledi. Çeşitli dergi ve ajanslarda serbest illüstratör olarak çalıştı. Karma sergilere katılan Girgin, ilk kişisel sergisi Hayretler Sirki ni 2013 yılında açtı. İstanbul da yaşıyor.
YAŞAR KEMAL Resimleyen Sedat Girgin
Ya pı Kre di Ya yın la rı 4541 Do ğan Kar deş 700 Kalemler / Yaşar Kemal Resimleyen: Sedat Girgin Ki tap edi tö rü: Filiz Özdem Grafik uygulama: Süreyya Erdoğan Baskı: Bilnet Matbaacılık ve Ambalaj San. A.Ş. Dudullu Organize San. Bölgesi 1.Cad. No:16 Ümraniye-İstanbul Tel: 444 44 03 Fax: (0216) 365 99 07-08 www.bilnet.net.tr Sertifika No: 31345 1. bas kı: İstanbul, Ocak 2016 ISBN 978-975-08-3536-0 Ya pı Kre di Kül tür Sa nat Ya yın cı lık Ti ca ret ve Sa na yi A.Ş., 2014 Sertifika No: 12334 Bütün yayın hakları saklıdır. Kaynak gösterilerek tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında yayıncının yazılı izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz. Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Ticaret ve Sanayi A.Ş. İstiklal Caddesi No: 142 Odakule İş Merkezi Kat: 3 Beyoğlu 34430 İstanbul Telefon: (0 212) 252 47 00 (pbx) Faks: (0 212) 293 07 23 http://www.ykykultur.com.tr e-posta: ykykultur@ykykultur.com.tr İnternet satış adresi: http://alisveris.yapikredi.com.tr Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık PEN International Publishers Circle üyesidir.
Ş e h i r l e r i n e n ö n e m l i ye r l e r i n d e n b i r i s i d e çöp lük le ri dir. Çöp lük le rin şe hir ler için sadece ge rek li de ğil, niçin bu ka dar önem li ol du ğu hiç ak lı nı za gel di mi? Bir bü yük şeh i r ç öp lü ğ ü nü gö r ü n c e ye k a d a r b u nu b e n de bil mi yor dum. Bir çöp lük, ben ce bir şe hir d e m e k t i r. İs tan bul gü zel şe hir, alım lı şe hir, İs tanb u lu n b i r h a va s ı n a, t a d ı n a g i r e n b i r d a h a onun ha va sın dan, ta dın dan çı ka maz. İs tanbu lun boy boy, renk renk re sim le ri ya pılm ı ş t ı r y ı l l a r b o y u. Fo t o ğ r a f l a r ı ç e k i l m i ş t i r. Üs tü ne şi ir ler ya zıl mış tır. Ben si ze söy lü yorum ki, bun la rın bir ço ğu nu gör düm, okudum, hiç bir şey, hiç kim se İs tan bu lu çöplük le ri ka dar an la ta ma dı ba na. Kir li mi İs 7
t a n b u l, ç öp lü ğ ü ko k a r, l e ş g i bi d i r. Ko k u s u b u r nu nu n d i r e ğ i n i k ı r a r. İ s t a n b u l d a h a m ı te miz, ko ku su da ha az ge lir. İs tan bul mis ko ku lu mu, ko ku su mis gi bi ko kar çöp lükle ri nin. Çöp lük de mis gi bi ko kar mı, di yecek si niz. Ko kar, ba na ina nın... Ne den böyle si ne ya kın dan bi li rim çöp lük le ri? Ken dimi sa vun mam ge rek... Ben çöp lük uz ma nı d e ğ i l i m. N e d e n i n i s öy l e ye y i m d e i ç i n i z d e ba na kar şı bir şey kal ma sın... Bir, ben martı la rı çok se ve rim... Se ver mi yim? Yok yok, 8
da ha çok me rak ede rim on la rın ya şam lar ı n ı. G i d e r i m, s a at l a r c a on l a r ı s e y re d e r i m. B i r d e n i z ü s t ü n d e, bi r k a ya l ı k t a, bi r ç öp lü k te. Mar tı lar ge çim siz, dö vüş çü, Al la hın bela sı, tut tu ğu nu ko pa rır ya ra tık lar dır. Bu rad a m a r t ı l a r ı n ya ş a m ı n ı n i n c e ay ı r ı m l a r ı n a k a d a r g i r mek ge rek si z. B i r g ü n si z e m a r t ı l a r ü s t ü ne, bu aç göz lü, bu y ı r t ı c ı, bu t ut t u ğ u nu ko pa rır ya ra tık lar üs tü ne uzun, il ginç ya zıl a r ya z a bi le c e ğ i m. M a r t ı l a r ı n ya ş a m k av g a la rı en çok çöp lük ler de olur. İlk il gim çöp 9
10