ĠKĠNCĠ DAĠRE Kandile YEŞİLFİDAN/ TÜRKİYE DAVASI ve diğer 10 başvuru (Bk. ekli liste) (Başvuru no. 39617/11) KARAR STRAZBURG 1 Ekim 2013 T.C. Adalet Bakanlığı, 2013. Bu gayriresmi çeviri, Adalet Bakanlığı, Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, İnsan Hakları Daire Başkanlığı tarafından yapılmış olup, Mahkeme yi bağlamamaktadır. Bu çeviri, davanın adının tam olarak belirtilmiş olması ve yukarıdaki telif hakkı bilgisiyle beraber olması koşulu ile Adalet Bakanlığı, Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, İnsan Hakları Daire Başkanlığına atıfta bulunmak suretiyle ticari olmayan amaçlarla alıntılanabilir.
Başkan Peer Lorenzen Yargıçlar András Sajó Nebojša Vučinić Ve Daire Yazı İşleri Müdür Yardımcısı Vekili Seçkin Erel katılımıyla 1 Ekim 2013 tarihinde Komite halinde toplanan Avrupa Ġnsan Hakları Mahkemesi (Ġkinci Daire), ekte belirtilen yukarıdaki baģvurulara iliģkin olarak yapılan müzakerelerin ardından aģağıdaki kararı vermiģtir. OLAYLAR BaĢvuranların listesi ekte yer almaktadır. Ayrıca, Ģikâyet konusu yargılamalara ait dava ve karar numaraları ekte belirtilmiģtir. A. Davanın Koşulları Dava konusu olaylar, baģvuranlar tarafından ibraz edildiği Ģekliyle, aģağıdaki gibi özetlenebilir. BaĢvuranlar, farklı tarihlerde, farklı hukuk mahkemelerinde dava açmıģ veya hukuk mahkemelerinde aleyhlerine hukuki iģlemler baģlatılmıģtır. Bazı davalar birkaç yıl devam etmiģtir. Bazı yargılamalar ise ulusal mahkemeler önünde halen derdesttir. B. İlgili iç hukuk Ġlgili iç hukuk kurallarına iliģkin açıklamalar, Müdür Turgut ve Diğerleri / Türkiye ((k.k.), no. 4860/09, 19-26, 26 Mart 2013) davasında yer almaktadır. ġġkâyetler BaĢvuranlar, SözleĢme nin 6 1 maddesi uyarınca, ulusal mahkemeler önünde yürütülen yargılamaların makul bir sürede tamamlanmadığından Ģikâyet etmiģlerdir. Bazı baģvuranlar, Türk hukuku kapsamında etkin bir hukuk yolu bulunmaması nedeniyle SözleĢme nin 13.maddesinin ihlal edildiğini iddia etmiģlerdir.
Ayrıca bazı baģvuranlar, SözleĢme nin Ek 1. lu Protokol ünün 1. maddesi uyarınca, kendilerine ödenmesine hükmedilen miktarların, yargılamaların uzunluğundan dolayı değer kaybettiği hususunda Ģikâyette bulunmuģlardır. HUKUKĠ DEĞERLENDĠRME 1. BAġVURULARIN BĠRLEġTĠRĠLMESĠ Mahkeme öncelikle, Mahkeme Ġçtüzüğünün 42 1 maddesi uyarınca, davaların olay ve olguları ve içerdiği hukuki konular bakımından benzer olduğunu dikkate alarak, baģvuruların birleģtirilmesi gerektiği kanısındadır. 2. SÖZLEġME NĠN 6 1 MADDESĠNĠN ĠHLAL EDĠLDĠĞĠ ĠDDĠASI HAKKINDA BaĢvuranlar, yargılamaların süresinin, SözleĢme nin 6 1 maddesinde yer alan makul süre gerekliliğine uygun olmadığından Ģikâyet etmiģlerdir. Belirtilen madde aģağıdaki gibidir: Herkes davasının, medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili karar verecek olan bir mahkeme tarafından, makul bir süre içinde görülmesini isteme hakkında sahiptir. Mahkeme, baģvuranların, yargılamaların uzunluğunun, SözleĢme nin 6 1 maddesi uyarınca, makul süre gerekliliği ilkesine uygun olmadığını ileri sürdüklerini gözlemlemektedir. Mahkeme, Müdür Turgut ve Diğerleri (yukarıda anılan, 58 ve 60) davasında, 6384 sayılı Kanunla kurulan Tazminat Komisyonu nun eriģilebilir olduğundan ve yargılamaların uzunluğuna iliģkin Ģikayetler açısından makul tazminat imkanı sağladığından dolayı, baģvuranların tüketmesi gereken bir hukuk yolu olduğunu tespit etmiģtir. Bu nedenle baģvuranlar, 6384 sayılı Kanun ile ortaya çıkan yeni hukuk yolundan yararlanmalıdırlar. Mahkeme, SözleĢme nin 35 1 ve 4 maddesi uyarınca, iç hukuk yollarının tüketilmediği gerekçesiyle belirtilen Ģikâyetlerin reddedilmesi gerektiğine karar vermiģtir. 3. SÖZLEġME NĠN 13. MADDESĠNĠN ĠHLAL EDĠLDĠĞĠ ĠDDĠASI HAKKINDA BaĢvuranlar ayrıca, Türk hukuku kapsamında etkin bir iç hukuk yolu bulunmamasından Ģikâyet etmektedirler. Bu hususta, SözleĢme nin aģağıda belirtilen 13. maddesine dayanmaktadırlar:
Bu SözleĢme de tanınmıģ olan hak ve özgürlükleri ihlal edilen herkes, söz konusu ihlal resmi bir hizmetin ifası için davranan kiģiler tarafından gerçekleģtirilmiģ olsa dahi, ulusal bir merci önünde etkili bir yola baģvurma hakkına sahiptir. Mahkeme, 6384 sayılı Kanunla kurulan Tazminat Komisyonu nun baģvuranlara, SözleĢme nin 6 1 maddesi uyarınca, yargılama süresiyle ilgili Ģikâyette bulunma imkânı sağlayarak, 23 Eylül 2012 tarihinden önce AĠHM e yapılmıģ, henüz Hükümet e bildirilmemiģ ve AĠHM önünde halen derdest olan baģvurularla ilgili olarak SözleĢme nin 13. maddesi anlamı dâhilinde bir hukuk yolu sunduğuna daha öncede hükmettiğini hatırlatmaktadır (Müdür Turgut ve Diğerleri (yukarıda anılan, 59). Mahkeme, baģvurunun bu bölümünün açıkça dayanaktan yoksun olduğu ve SözleĢme nin 35 3 (a) ve 4 maddesi uyarınca reddedilmesi gerektiği sonucuna varmıģtır. 4. SÖZLEġME NĠN EK 1 NO. LU PROTOKOL ÜNÜN 1. MADDESĠNĠN ĠHLAL EDĠLDĠĞĠ ĠDDĠASI HAKKINDA Mahkeme, elinde bulunan belgeler ıģığında ve Ģikâyette bulunulan hususun yargı yetkisine girdiği ölçüde baģvuranların Ģikâyetlerini dikkatle inceleyerek, SözleĢme veya Ek Protokollerde belirtilen hak ve özgürlüklerin ihlal edilmediğini tespit etmiģtir. Mahkeme, baģvuruların bu bölümlerinin açıkça dayanaktan yoksun olduğu ve SözleĢme nin 35 3 ve 4 maddesi uyarınca reddedilmesi gerektiği sonucuna varmıģtır. Bu gerekçelerle Mahkeme oy birliğiyle, BaĢvuruları birleģtirmeye karar verir, BaĢvuruların kabul edilemez olduğunu beyan eder. Seçkin Erel Mahkeme Yazı ĠĢleri Müdür Yardımcısı Vekili Peer Lorenzen BaĢkan
EK Başvuru Başvurunun yapıldığı tarih Başvuran Doğum tarihi Avukatı tlar İkametgah şehri 1. 39617/11 15/04/2011 Kandile YEŞİLFİDAN 20/06/1974 4. Ağır Ceza Mahkemesi E: 2010/148, K: 2010/263 2. 51024/11 15/06/2011 Maşallah ARITÜRK 01/01/1961 Bakırköy 4. Ağır Ceza E: 2010/191. 3. 51031/11 15/06/2011 Binefş METİN 01/01/1956 Bakırköy 8. Ağır Ceza E: 2010/240, K: 2011/40.
Başvuru Başvurunun yapıldığı tarih Başvuran Doğum tarihi Avukatı tlar İkametgah şehri 4. 51041/11 15/06/2011 Zozan DENİZ 01/01/1980 Bakırköy 4. Ağır Ceza E: 2010/192, K: 2010/330. 5. 51048/11 15/06/2011 Delal KARDAŞ 01/01/1942 Bakırköy 4. Ağır Ceza E: 2010/139, K: 2010/325. 6. 62743/11 14/09/2011 Emrah TARLAN 01/01/1986 Istanbul Yargıtay E: 2012/17565 K: 2012/16995. 7. 72344/11 14/09/2011 Meryem PEKER 01/08/1957 8. 72350/11 14/09/2011 Rabia BEKTAŞ 01/02/1962 Bakırköy Ağır Ceza E: 2010 / 93, K: 2011 /87 Bakırköy Ağır Ceza E: 2010/116, K: 2011/38 9. 72354/11 14/09/2011 Saadet YALĞI 01/01/1950 Bakırköy Ağır Ceza E: 2009/15, 2010/329
Başvuru Başvurunun yapıldığı tarih Başvuran Doğum tarihi Avukatı tlar İkametgah şehri 10. 16904/12 23/02/2012 Veysi BİNGÖL 01/01/1988 Bakırköy 2. Ağır Ceza E: 2010/120, K: 2011/200. 11. 48738/12 28/05/2012 Münir AKTI 06/05/1967 Bagcılar 2. Asliye Hukuk Mahkemesi; E: 2002/1431. Muhteber AKTI 01/01/1977 Ferhat AKTI 10/07/1997