PROJECT Mesleki ve teknik eğitim öğretmenlerine ve eğiticilerine, yetişkin öğrencilere daha iyi ulaşmaları ve öğrenme çıktılarını ilerletmeleri için, imkanlar sunma PROJE Nº 20131ES1LEO0568295 PEDAGOJİK İHTİYAÇLAR HAKKINDA ORTAK DURUM
İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 2 YAKLAŞIM... 2 ARAŞTIRMA SONUÇLARININ ANALİZİ... 3 Demografik bilgi... 3 Cinsiyet... 3 Yaş... 3 Kurum Türü... 4 Kurum İçindeki Rol... 4 Uzmanlık Alanı... 5 Deneyim Yılı... 6 Eğitim Düzeyi... 6 Yetkinlikler... 7 1. Boyut Pedagojik... 7 2. Boyut Örgütsel... 8 3. Boyut Uygulama... 10 4. Boyut Deontoloji ve Etik... 11 Diğer Yetkinlikler... 12 SONUÇ VE ÖNERİLER... 13 EK A PEDAGOJİK YETKİNLİKLERLE İLGİLİ EĞİTİM İHTİYACI ANKETİ... 15 EK B ULUSAL EĞİTİM İHTİYACI ANALİZİ SONUÇLARI... 19 Ulusal Eğitim İhtiyaçları 1. Boyut... 19 Ulusal Eğitim İhtiyaçları 2. Boyut... 20 Ulusal Eğitim İhtiyaçları 3. Boyut... 21 Ulusal Eğitim İhtiyaçları 4. Boyut... 22 KAYNAKLAR... 23 1
GİRİŞ Beşeri Sermaye kalitesinin Avrupa'nın başarısı için önemli olduğu yaygın olarak kabul edilmektedir. Avrupa 2020 Stratejisi akıllı, sürdürülebilir ve kapsayıcı büyümeyi teşvik etmek için beşeri sermayenin kalitesinin artırılmasında eğitim ve öğretimin önemini vurgulamaktadır. Her vatandaşın becerilerinin ekonomik ve sosyal değerinin artırılmasında yetişkinlere yönelik Mesleki Eğitim ve Öğretim (MEÖ) alanındaki öğretmenlerin ve eğitmenlerin rolü yadsınamaz. Avusturya, Macaristan, İrlanda, Portekiz, İspanya ve Türkiye den temsilcilerin yer aldığı bir Avrupa projesi olan BOND, yetişkin öğrencilere daha iyi ulaşmalarını sağlamak ve öğrenme çıktılarını geliştirmek için yenilikçi uygulamaların yaygınlaştırılması yoluyla MEÖ öğretmenlerini ve eğitmenlerini desteklemeyi amaçlamaktadır. BOND Projesi, pedagojik ve andragojik becerilerini ve yeterliliklerini geliştirmek isteyen MEÖ öğretmenleri, eğitmenleri ve diğer mesleki eğitim sağlayıcılarına Portekiz Eğiticinin Eğitimi Metodolojisini (PEEM) aktarmayı amaçlamaktadır. Her ortağın ulusal hedef gruplarının ihtiyaçlarına göre seçilip uyarlanarak tercüme edilen PEEM materyalleri ve ülkelere özgü gereksinimlerine göre üretilen BOND setleri ile her proje ortağı kendi kurumlarının ve ulusal MEÖ sistemlerinin uygulamalarındaki kalite ve yenilik gelişimini destekleme becerilerini artıracak ve MEÖ alanındaki yenilikçi uygulamaların geliştirilmesini kolaylaştıracaktır. BOND projesinin fikri mesleki ve teknik eğitim öğretmenlerinin ve eğitmenlerinin yenilikçi uygulamalarının ve yöntemlerinin kalitesinin, MEÖ sisteminin genel kalitesi ve etkinliği üzerinde önemli bir etkisi olacağına dayanmaktadır. Bu bağlamda PEEM, MEÖ öğretmenlerinin ve eğitmenlerinin sahip olmaları beklenen yetkinliklerin farkında olmalarını ve Avrupa Sekiz Ana Yetkinlik Çerçevesi nde belirtilen yetişkin öğrenciler arasında yaşam boyu öğrenme tutumunun artırılmasının önemini anlamaların sağlamakta kullanılacak bir araçtır. Özellikle, MEÖ öğretmenlerini ve eğitmenlerini bilgi aktarmaya değil, yeni bilgi toplumunda bilgi aracısı olarak kapsayıcı ve güçlendirici bir şekilde farklı bireysel ihtiyaçları ve yetenekleri dengelemeye teşvik etmektedir. YAKLAŞIM Proje henüz PEEM materyalleriyle tanışmamış Avusturya, Macaristan, İrlanda, İspanya ve Türkiye ortaklarının nicel ihtiyaç analizi ile başladı. Amaç yetişkin MEÖ katılımcılarının orta ve üst düzey eğitime ihtiyaçları olduğunu belirttikleri yetkinlikleri belirlemek ve belirlenen bu gereksinimleri BOND setine dâhil etmekti. Hazırlanan taslak anketler konsorsiyumun proje toplantılarında tartışılıp incelendikten sonra içeriğinde anlaşılan anketin son hali ortaya çıktı (Ek A). Anket her ortağın bölgesinde MEÖ eğitmenlerine ve öğretmenlerine dağıtıldı. Anketin birinci bölümünde genel demografik bilgiler derlendi. İkinci bölümde dörtlü Likert ölçeği kullanarak, MEÖ öğretmenlerinin ve eğitmenlerinin günlük uygulamalarında belirli yetkinliklerinin önemi ve bu yetkinlikler hakkındaki eğitim ihtiyaçları hakkında bilgitoplandı. Elde edilen 155 anketin incelenmesiyle belirlenen eğitim ihtiyaçları bu raporda sunulmuştur. 2
ARAŞTIRMA SONUÇLARININ ANALİZİ PEDAGOJİK İHTİYAÇLAR Demografik bilgi Cinsiyet Anketi yanıtlayan 155 kişinin yüzde 56 sı kadın, yüzde 44 ü erkekti. İrlanda da yetişkin MEÖ sektöründeki cinsiyet dengesini gösteren yayınlanmış veri olmamasına rağmen, toplamdaki sonuçlar İrlanda nın MEÖ sektörünün geneliyle ilgili yayınladığı yüzde 43 erkek yüzde 57 kadın rakamlarıyla örtüşmektedir 1. Bu araştırmada İrlanda ve Avusturya daki erkek-kadın oranının yüzde 40 a yüzde 60 olduğu ortaya çıkmıştır. İspanya ve Türkiye nin erkek-kadın oranının yüzde 52 ye yüzde 48 olduğu bulundu. İrlanda durumunda olduğu gibi Türkiye de de yetişkin MEÖ sektöründeki cinsiyet dengesiyle ilgili rakamlar bulunmamaktadır. Öte yandan Örgün Eğitim Milli Eğitim İstatistikleri 2 ortaöğretim MEÖ sektöründe erkek-kadın oranını yüzde 56 ya yüzde 44 olarak belirtmektedir. Bu Türk katılımcıların ulusal ortalamaya yakın olduklarını gösterebilir. Macar katılımcıların yüzde 28 inin erkek yüzde 72 sinin kadın olduğu görülmektedir. Yaş Avusturya Macaristan İrlanda İspanya Türkiye Toplam Katılımcılar 19.4 16.1 16.1 32.3 16.1 100.0 Erkek 40.0 28.0 40.0 52.0 52.0 44.0 Kadın 60.0 72.0 60.0 48.0 48.0 56.0 Toplam rakamlar tüm yaş yelpazesinin kapsandığını ancak en alt ve en üst yaş aralıklarının yani 25 yaşından küçüklerin ve 60 yaşından büyüklerin daha az temsil edildiğini göstermektedir. Tüm katılımcıların yüzde 65,9 u 30 49 yaş arasındadır. Bütün ülkelerde 30 39 yaş aralığı en yüksek katılımcı sayısını oluşturmaktadır. Avusturya dışında, ikinci en yüksek katılımcı sayısı olan yaş aralığı 40 49 yaş grubudur. Avusturya da 50 59 yaş aralığı yüzde 30 ile ikinci en yüksek yaş aralığıdır. Cinsiyette olduğu gibi, yetişkin MEÖ sektörü için yaş profili ile ilgili olarak da az miktarda veri bulunmaktadır. İrlanda nın katılımcı yaş aralığının ülkede kayıtlı öğretmenlerin yayımlanan son yaş profilindeki rakamların artı-eksi yüzde iki arasında olduğu görülmektedir 3. Avusturya Macaristan İrlanda İspanya Türkiye Toplam < 25 0.0 0.0 8.0 0.0 4.0 1.9-25 29 arası 6.7 12.0 16.0 18.0 8.0 12.9-30 39 arası 46.7 36.0 28.0 40.0 44.0 39.4-40 49 arası 16.7 20.0 24.0 34.0 32.0 26.5-50 59 arası 30.0 16.0 20.0 6.0 8.0 14.8 > 60 0.0 16.0 4.0 2.0 4.0 4.5 3
Kurum Türü Katılımcıların büyük çoğunluğu (57,4 ü) kar amaçlı özel sektörde çalışmakta, bunlardan yüzde 33,5 i kendi işini yapmakta ya da serbest çalışmaktadır. Bu sektörde İspanya yüzde 62 ve İrlanda yüzde 52 ile en yüksek serbest çalışan oranına sahiptir. Özel eğitim şirketlerinde çalışanların oranları İrlanda için yüzde 4, İspanya için yüzde 2 dir. Durum Avusturya ve Macaristan da tam tersidir. Macar katılımcıların yüzde 60 ı, Avusturyalı katılımcıların yüzde 50 si özel bir eğitim şirketinde çalışmaktadır. Avusturya da ayrıca kamu sektöründe çalışanların oranı (40) da yüksektir. Avusturya nın ardından gelen İspanya da kamu sektöründe çalışan katılımcıların oranı yüzde 32 dir. Her ne kadar yerel ve toplumsal kalkınma ve gönüllü sivil toplum örgütlerinde çalışanların toplam oranı 18,1 olsa da, bu sektörde çalışanların en çok olduğu ülke 68 ile Türkiye olmuştur. İrlanda 36 ile Türkiye yi izlemektedir. Kar amacı gütmeyen: Yerel ve Toplumsal Kalkınma / Toplumsal ve Gönüllü Kuruluşlar / STK Kar amaçlı: Kendi işini yapan / Serbest çalışan / Bağımsız eğitim sağlayıcısı Özel eğitim şirketi (çalışan) Avusturya Macaristan İrlanda İspanya Türkiye Toplam 0.0 0.0 36.0 4.0 68.0 18.1 10.0 16.0 52.0 62.0 4.0 33.5 50.0 60.0 4.0 2.0 20.0 23.9 Kamu: Devlet Teşkilatı/Fon 7.0 4.0 4.0 32.0 0.0 12.9 Teşkilatı Eğitim kurumu 33.0 20.0 4.0 0.0 8.0 11.6 Kurum İçindeki Rol Ankete katılanların eğitim ve öğretim rolleri geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır. Katılımcıların yüzde 80'inin program tasarımıyla ve öğretimiyle doğrudan ilişkili olduğu, bunlardan 76,8 inin öğretmen ya da eğitmen rolünde olduğu, yüzde 14 ünün koçluk ve proje yönetimi gibi diğer rolleri de oynadığı ortaya çıkmıştır. Öğretim tasarımcıları ve kalite güvencesi memurları katılımcıların kalan yüzde 3,2 sini oluşmaktadır. Yönetim ya da danışmanlık sorumlulukları olan katılımcıların oranı 15,4; kariyer rehberliği ve sosyal hizmetlerde destek hizmeti sağlayanların oranı 4,6 olmuştur. Kariyer rehberliği ve sosyal hizmet uzmanlığı İspanya ya özgü olup amacı işsiz kişilere eğitim, öğretim, rehberlik ve danışmanlık sağlamaktır. 4
Avusturya Macaristan İrlanda İspanya Türkiye Toplam Öğretmen 0.0 0.0 0.0 68.0 56.0 31.0 Eğitmen 50.0 36.0 76.0 0.0 24.0 31.6 Koç/Eğitmen 30.0 28.0 4.0 0.0 0.0 11.0 Proje Müdürü/Eğitmen 0.0 0.0 0.0 10.0 0.0 3.2 Öğretim Tasarımcısı 0.0 4.0 4.0 0.0 0.0 1.3 Zümre Başkanı 0.0 0.0 0.0 6.0 0.0 1.9 Eğitim Müdürü 13.0 24.0 4.0 0.0 0.0 7.1 Eğitim Süpervizörü 0.0 8.0 4.0 0.0 0.0 1.9 Eğitim Danışmanı 0.0 0.0 0.0 12.0 4.0 4.5 Kariyer Rehberliği 0.0 0.0 0.0 2.0 0.0 0.7 Kalite Kontrol Memuru 7.0 0.0 4.0 0.0 0.0 1.9 Yönetici 0.0 0.0 4.0 0.0 8.0 1.9 Koordinatör 0.0 0.0 0.0 0.0 8.0 1.3 Sosyal Hizmet Görevlisi 0.0 0.0 0.0 2.0 0.0 0.7 Uzmanlık Alanı Ankete katılanların uzmanlık konularının çok çeşitli olduğu kaydedildi. Bu geniş konular iş dünyası ve kurumsal (yüzde 24,7), bilim ve teknoloji (yüzde 19,3), toplumsal kalkınma (yüzde 14,7) ve beşeri bilimler (yüzde 35,3) olarak sınıflandırılabilir. İş dünyası ve kurumsal bölümünde yer alan uzmanlık konuları girişimcilik, iş yönetimi ve iş geliştirme, liderlik, hukuk, finans, muhasebe, vergi uzmanlığı ve insan kaynakları yönetimi, satış ve pazarlama, sağlık ve güvenlik, mesleki ilk yardım ve turizm ve gıda hizmetleri ile ilgili personel eğitimi konularını kapsamaktadır. Bilim ve teknoloji kategorisindeki uzmanlığın 15,3 ü bilgi teknolojileriyle (BT) ilgilidir ve genel bilgisayar becerilerini, BT tasarımını ve kurulumunu ve sosyal medyayı kapsamaktadır. Bu kategorinin kalanını fizik ve kimya, elektronik, mekanik ve metal teknolojileri oluşturmaktadır. Toplumsal kalkınma kategorisindeki uzmanlık konuları toplumsal gelişimi, iletişim ve kişisel gelişimi, gençlik çalışmalarını, gençlik istihdamını ve gönüllü yönetimini kapsamaktadır. En büyük katılımcı oranına sahip kategori olan beşeri bilimler, yabancı dil, psikoloji, eğitimcinin eğitimi ve MEÖ becerileri gibi uzmanlık konularından oluşmaktadır. Avusturya Macaristan İrlanda İspanya Türkiye Toplam İş Dünyası ve Kurumsal 20.0 35.0 56.0 6.0 28.0 24.7 Bilim ve Teknoloji 6.7 20.0 16.0 16.0 44.0 19.3 Toplumsal Kalkınma 40.0 10.0 24.0 4.0 0.0 14.7 Beşeri Bilimler 33.3 35.0 4.0 56.0 28.0 35.3 Diğer 0.0 0.0 0.0 18.0 0.0 6.0 5
Deneyim Yılı Anketi yanıtlayanların çoğunun hem kendi uzmanlık alanlarında hem de eğitim ve öğretim konusunda önemli miktarda deneyime sahip olduğu görülmektedir. Katılımcıların yüzde 64,6 sının hem kendi uzmanlık alanın da hem de eğitim ve öğretimde 5 20 yıllık deneyimi olduğu gözlenmiştir. Katılımcıların uzmanlık alanlarındaki deneyimlerinin eğitim ve öğretim alanındaki deneyiminden daha fazla olduğu göze çarpmaktadır. Avusturya Macaristan İrlanda İspanya Türkiye Toplam UZMANLIK ALANI DENEYİMİ < 5 30.0 32.0 16.0 12.0 8.0 18.7-5 10 arası 20.0 12.0 32.0 28.0 20.0 23.2-11 20 arası 40.0 36.0 32.0 52.0 56.0 44.5-21 30 arası 7.0 16.0 16.0 8.0 12.0 11.0 > 30 3.0 4.0 4.0 0.0 4.0 2.6 EĞİTİM VE ÖĞRETİM DENEYİMİ < 5 40.0 28.0 20.0 32.0 8.0 27.1-5 10 arası 17.0 16.0 48.0 28.0 16.0 25.2-11 20 arası 40.0 36.0 28.0 40.0 52.0 39.4-21 30 arası 3.0 16.0 4.0 0.0 16.0 6.5 > 30 0.0 4.0 0.0 0.0 8.0 1.9 Eğitim Düzeyi Katılımcıların eğitim düzeyi yüksektir; yüzde 69,7 sı lisans düzeyinde ya da daha yüksek düzeyde eğitim almıştır. En sık gözlenen eğitim düzeyi lisans ve yüksek lisans olmasına rağmen Macar ve Türk katılımcılarından doktora derecesi alanlar da bulunmaktadır. Avusturya'da yüksek lisans yüzde 70 ile en sık gözlenen eğitim düzeyi olmuştur. Sertifika ve diploma, İspanyol katılımcıları arasında en yaygın olan (52) eğitim düzeyidir. Sertifika ve diploma düzeyleri Türk katılımcılar arasında, sertifika düzeyi Macar katılımcılar arasında temsil edilmemektedir. Avusturya Macaristan İrlanda İspanya Türkiye Toplam Sertifika 7.0 0.0 8.0 16.0 0.0 7.7 Diploma 16.0 32.0 16.0 36.0 0.0 22.6 Lisans 7.0 12.0 44.0 28.0 48.0 27.1 Yüksek Lisans 70.0 44.0 32.0 20.0 40.0 38.7 Doktora 0.0 12.0 0.0 0.0 12.0 3.9 6
Yetkinlikler 1. Boyut Pedagojik Katılımcıların yüzde 83 ü seçilen pedagojik yetkinlikleri çok önemli veya olmazsa olmaz olarak, yüzde 57,8 i bu yetkinliklerle ilgili eğitim ihtiyaçlarını orta ve yüksek olarak değerlendirmiştir. En yüksek değerlendirilen yetkinlik Bir eğitmen olmak için gerekli beceri ve yeterlilikleri saptamak olmuş, katılımcıların tümünün yüzde 91,4 ü bu yetkinlik için çok önemliyi ya da olmazsa olmazı seçmiştir. Ancak eğitim ihtiyacı incelendiğinde bu durum tersine dönmüş, katılımcılar kendi eğitim ihtiyaçlarını değerlendirirken yalnızca yüzde 49,3 ü bu yetkinlikte yüksek ve orta seçeneklerini işaretlemiştir. En düşük puanı e-öğrenme ve işbirlikçi öğrenme platformlarının özelliklerini ve avantajlarını tespit yeterliliği almıştır, bu yeterliliği çok önemli ve olmazsa olmaz olarak niteleyenlerin oranı yalnızca yüzde 67,8 olmuştur. Ancak bu yetkinlik aynı zamanda en çok eğitim ihtiyacı belirtilen yetkinlik olmuş, katılımcıların yüzde 65,8 i bunun eğitim ihtiyacı açısından orta ve yüksek önemde bir konu olduğunu belirtmiştir. İspanyol ve Türk katılımcılar, yüzde 98 ve yüzde 100 oranlarıyla, 'bir eğitmen olmak için gerekli beceri ve yetkinlikleri saptama nın en önemli yetkinlik olduğunda hemfikirdir. Aynı şekilde farklı bağlamlarda farklı eğitim yöntemleri ve pedagojik teknikleri uygulamanın avantajlarını ve dezavantajlarını saptamak Türk katılımcıların tamamı tarafından önemli görülmüştür. Macaristan ve İrlanda'da bu yine en önemli olarak öne çıkan yetkinlik olmuş, bu ülkelerden ankete katılanlar sırasıyla 86,4 ve 100 oranında önemli ve olmazsa olmaz seçeneklerini seçmiştir. Eğitim ve öğrenme sürecini kolaylaştıran en uygun faktörleri, pedagojik yönleri ve durumları saptamak, 87 önemli ve olmazsa olmaz oranıyla Avusturyalı katılımcıların en öne çıkardığı yetkinlik olmuştur. İspanya ve Türkiye için eğitim ve öğretimdeki önemli görme oranları hiç bir yetkinlikte 78 in altına düşmemiştir. Oysa Avusturya, Macaristan ve İrlanda için e-öğrenme ve işbirlikli öğrenme platformlarının özelliklerini ve avantajlarını saptamak yetkinliği, toplam oranlarla uyumlu olarak en az önem verilen yetkinlik olmuştur. Bu ülkelerin katılımcıları sırasıyla 37, 45,5 ve 68 i bu yetkinliğin önemli olduğunu belirtmiştir. Pedagojik yetkinlikler konusunda Avusturyalı katılımcıların öz-değerlendirmelerine göre eğitim ihtiyaçları diğer ülkelere göre daha düşüktür. Eğitim ihtiyacını orta ve yüksek olarak belirten Avusturyalı katılımcıların oranı 27,8 dir. Bu durum Avusturya Çalışma Bakanlığı nın kamu kaynaklarından finanse edilen tüm eğitim programlarında öne koşulan en az eğitim düzeyi şartlarıyla ve eğitmenlerin bu şartlara zaten ulaşmış olmalarıyla ilişkili olabilir. Macar katılımcıların 52 si ve İrlandalı katılımcıların 54 ü pedagojik yetkinlikler hakkında orta ve yüksek derecede eğitime ihtiyaçları olduğunu belirtmiştir. Macar ve İrlandalı katılımcıların 81,8 ve 80 oranlarıyla e- öğrenme ve işbirlikli öğrenme platformları ile ilgili eğitim ihtiyacını önemli olarak seçmeleri dikkat çekmektedir. Bu belki de e-öğrenmenin katılımcıların günlük pratiğinde önemli olmamasına rağmen yine de bu alanda yetkinliklerini geliştirme ihtiyacı hissettiklerini gösterebilir. İspanya'da katılımcıların yüzde 70,7 si pedagojik yetkinlikler konusunda eğitime orta ve yüksek düzeyde ihtiyacı olduğunu düşünmektedir. Yüzde 82 ile eğitim ve öğrenme sürecini kolaylaştıran en uygun faktörleri, pedagojik yönleri ve durumları saptamak ve yüzde 80 ile bir çalışma grubu içindeki 7
bireysel öğrenme dinamiğini anlamak en sık ihtiyaç belirtilen yetkinlikler olmuştur. Türk katılımcıların yüzde 82,7 si pedagojik yetkinliklerle ilgili eğitime orta ve yüksek düzeyde ihtiyaç duyduklarını belirtmiş ve bir eğitmen olmak için gerekli beceri ve yeterlilikleri saptamak yetkinliğini en çok ihtiyaç duydukları eğitim olarak seçmiştir. Farklı bağlamlarda farklı eğitim yöntemleri ve pedagojik teknikleri uygulamanın avantajlarını ve dezavantajlarını saptamak yetkinliği yüzde 88 orta ve yüksek derecede ihtiyaç belirtilen, eğitime en çok gereksinim duyulan yetkinlik olmuştur. 1. BOYUT PEDAGOJİK Bir eğitmen olmak için gerekli beceri ve yeterlilikleri saptamak Kavramları, kuramları ve öğrenme sürecini destekleyen modelleri saptamak Eğitim ve öğrenme sürecini kolaylaştıran en uygun faktörleri, pedagojik yönleri ve durumları saptamak Eğitim gruplarında liderlik gibi psikososyal olayları anlamak Bir çalışma grubu içindeki bireysel öğrenme dinamiğini anlamak Pedagojik süreçte yaratıcılığın avantajlarını ve önemini anlatmak Farklı bağlamlarda farklı eğitim yöntemleri ve pedagojik teknikleri uygulamanın avantajlarını ve dezavantajlarını saptamak E-öğrenme ve işbirlikli öğrenme platformlarının özelliklerini ve avantajlarını saptamak Eğitim sonuçlarının farklı değerlendirme düzeylerini ayırt etmek Benim öğretimimdeki önemi 1 2 3 4 Benim eğitime olan ihtiyacım 1 2 3 4 3.3 5.3 36.8 54.6 16.5 34.2 34.2 15.1 3.3 9.2 48.7 38.8 13.2 34.2 38.8 13.8 0.0 13.2 36.2 50.7 13.2 28.9 36.8 21.1 0.7 20.4 38.8 40.1 13.2 28.9 38.8 19.1 2.0 10.5 34.9 52.6 13.8 21.7 47.4 17.1 3.3 12.5 46.1 38.2 15.8 28.9 36.2 19.1 1.3 9.9 42.8 46.1 15.8 25.0 41.4 17.8 4.6 27.6 39.5 28.3 11.8 22.4 36.2 29.6 2.6 23.0 45.4 29.0 15.1 27.0 37.5 20.4 ÖNEM EĞİTİM İHTİYACI 1 ÖNEMSİZ 2 BİRAZ ÖNEMLİ, 3 ÇOK ÖNEMLİ, 4 OLMAZSA OLMAZ 1 HİÇ, 2 DÜŞÜK, 3 ORTA, 4 YÜKSEK 2. Boyut Örgütsel Toplamda katılımcıların 69,9 u kendi ve öğretimleri için örgütsel yetkinlikleri önemli ya da çok önemli olarak belirtmiştir. Katılımcıların 56,8 i bu boyutta eğitime olan ihtiyaçlarını orta ve yüksek olarak değerlendirmiştir. Özellikle öğretme ve öğrenme zamanlarını planlamak yetkinliği öne çıkmaktadır. Katılımcıların 86,7 si bu yetkinliği çok önemli ya da olmazsa olmaz olarak değerlendirmiştir. Ancak bu yetkinlik en az eğitim ihtiyacı belirtilen yetkinlik olmuş, katılımcıların 49,3 ü bu konudaki eğitim ihtiyaçlarını orta ve yüksek düzey olarak nitelemiştir. Öğrenme çıktıları için kredi birikimi ve transferini kolaylaştıran Avrupa Birliği nin yeni bir aracı ve yöntem çerçevesi olan ECVET'in (Mesleki Eğitim için Avrupa Kredi Transfer Sistemi nin) farkında olmak yetkinliği en az önem verilen yetkinlik olmuş, katılımcıların 51,3 ü bu yetkinliği önemli ya da çok önemli olarak değerlendirmiştir. Eğitim ihtiyacının en yüksek olduğu yetkinlik benimsenen eğitim stratejisine uygun multimedya destekli öğretim kaynaklarını seçmek, üretmek ve uygulamak olmuştur. Katılımcıların 64,7 si bu yetkinlikle ilgili eğitime olan ihtiyacını orta ve yüksek olarak belirtmiştir. 8
Avusturyalı katılımcıların yüzde 63,5'i örgütsel yetkinlikleri önemli ya da çok önemli olarak belirtmiş, 34,4 ü bu konudaki eğitim gereksinimlerini orta ve yüksek olarak nitelemiştir. Avusturyalı katılımcıların 90 ı öğretim zamanlarını planlama yı önemli görmüş ama yalnızca 17 si bu konuda eğitim ihtiyaçlarının orta ya da yüksek seviyede olduğunu belirtmiştir. Avusturya için en önemli eğitim ihtiyacı mesleki eğitim ve öğretim mevzuatının (ulusal ve Avrupa düzeyinde) farkında olmak yetkinliği olmuş, katılımcıların 50 si bu konuda orta ve yüksek seviyede eğitime ihtiyacı olduğunu belirtmiştir. Benzer şekilde Macar katılımcılar da bu yetkinlikle ilgili eğitim ihtiyaçlarını 50 oranında orta ve yüksek olarak işaretlemiştir. Ancak Macar katılımcıların 90 ı benimsenen eğitim stratejisine uygun multimedya destekli öğretim kaynaklarını seçmek, üretmek ve uygulamak yetkinliğiyle ilgili eğitim ihtiyaçlarının orta ve yüksek düzeyde olduğunu belirtmiştir. Macar katılımcıların 58,7 si örgütsel yetkinliklerin kendi eğitim ve öğretimlerinde önemli ya da çok önemli olduğunu belirtmiş, 55,5 i de bu konuda eğitim ihtiyaçlarının orta ve yüksek seviyede olduğunu belirtmiştir. Örgütsel yetkinlikler İrlandalı katılımcıların 78 i tarafından önemli bulunmuş, 60,7 si orta ve yüksek düzeyde eğitim ihtiyacı olduğunu belirtmiştir. Eğitim sonuçlarına sistematik bir analiz yöntemi uygulamak 92 oranıyla İrlandalıların en önemli gördüğü yetkinlik olmuş, en çok eğitim ihtiyacı duydukları yetkinlik de 88 oranı ile mesleki eğitim ve öğretim mevzuatının (ulusal ve Avrupa düzeyinde) farkında olmak olmuştur. Bu durum İrlanda daki öğretmen ve eğitmen sertifikasyonunda son zamanlarda uygulanan değişikliklerle ilişkili olabilir. İspanya'dan gelen yanıtların yüzde 88'i örgütsel yetkinliklerin önemli görüldüğünü ve 63,3 ü bu konudaki eğitim ihtiyacının orta ve yüksek düzeyde olduğunu göstermektedir. Benimsenen eğitim stratejisine uygun multimedya destekli öğretim kaynaklarını seçmek, üretmek ve uygulamak İspanyol katılımcıların 88 i tarafından da en çok eğitime ihtiyaç duydukları yetkinlik olarak seçilmiştir. Örgütsel yetkinliklerin önemli olduğunu en çok Türk katılımcılar düşünmüş (86) ve 66,7 si bu alanda eğitime orta ve yüksek düzeyde gereksinim duyduğunu belirtmiştir. Türk katılımcıların en çok ihtiyaç duydukları eğitim konusu 80 oranıyla eğitim sonuçlarına sistematik bir analiz yöntemi uygulamak olmuştur. 2. BOYUT ÖRGÜTSEL Mesleki eğitim ve öğretim mevzuatının (ulusal ve Avrupa düzeyinde) farkında olmak Öğrenme çıktıları için kredi birikimi ve transferini kolaylaştıran Avrupa Birliği nin yeni bir aracı ve yöntem çerçevesi olan ECVET'in (Mesleki Eğitim için Avrupa Kredi Transfer Sistemi nin) farkında olmak Öğrenme hedeflerine, hedef kitleye, kullanılan teknolojilere ve kaynaklara ve gerekli eğitim yöntemi türlerine dayalı olarak eğitim sistemlerini nitelendirmek Benim öğretimimdeki önemi 1 2 1 2 Benim eğitime olan ihtiyacım 1 2 1 2 10.0 34.0 30.0 26.0 14.7 29.3 28.7 27.3 20.0 28.7 30.7 20.7 18.7 20.7 25.3 35.3 2.7 22.7 38.7 36.0 9.3 37.3 34.7 18.7 Öğretme ve öğrenme zamanlarını planlamak 1.3 12.0 39.3 47.3 20.0 30.7 31.3 18.0 Eğitim sonuçlarına sistematik bir analiz yöntemi uygulamak 4.0 25.3 40.7 30.0 18.0 25.3 40.0 16.7 9
Benimsenen eğitim stratejisine uygun multimedya destekli öğretim kaynaklarını seçmek, üretmek ve uygulamak 1.3 18.7 30.7 49.3 6.7 28.7 30.7 34.0 ÖNEM EĞİTİM İHTİYACI 1 ÖNEMSİZ 2 BİRAZ ÖNEMLİ, 3 ÇOK ÖNEMLİ, 4 OLMAZSA OLMAZ 1 HİÇ, 2 DÜŞÜK, 3 ORTA, 4 YÜKSEK 3. Boyut Uygulama Uygulama ile ilgili yetkinlikler katılımcıların 77,6 sı tarafından çok önemli ve olmazsa olmaz olarak nitelenmiştir. Ulusal anket sonuçlarının tümü farklılaştırılmış hedef gruplara uygun pedagojik yaklaşım ve stratejileri uyarlamak ın katılımcılara göre en önemli yetkinlik olduğunu göstermektedir. Toplamda bu yetkinlik, multimedya sunumlarını üretmek, uyarlamak ve kullanmak yetkinliğiyle birlikte 55,3 oranıyla eğitim ihtiyacı sıralamasının en üstüne yerleşmiştir. Online iletişim mekanizmalarını ve yazılımları belirlemek ve uygulamak en az önem verilen yetkinlik olarak görülse de katılımcıların 65,3 ü bu yetkinliğin önemli olduğunu belirtmiştir. Bu aynı zamanda 52 oranıyla eğitime en az ihtiyaç duyulan yetkinlik olmuştur. Avusturyalı katılımcıların ortalama 55 i, bu boyutta geriye kalan dört yetkinliğin günlük uygulamalarında kendileri açısından önemli olduğunu belirtmiştir. Eğitim ihtiyacı konusunda, katılımcıların 25 inin bazı becerilerde açıklarının olduğu görülmektedir. Özellikle öğrenme sonuçlarını, eğitimin etkinliğini ve etkililiğini kontrol etmek için önceden tanımlanmış öğrenme hedeflerine dayalı değerlendirme araçları geliştirmek ve uygulamak ve eğitim sürecinin başında gösterilen performans düzeyi ile eğitim alındıktan sonra elde edilen öğretim becerilerini karşılaştırmak yetkinliklerinin her ikisi için de katılımcıların 30 u orta ve yüksek derecede eğitim ihtiyacı bildirmiştir. Macar öğretmenlerin ve eğitmenlerin 72 si bu yetkinliklerin önemli olduğunu, 64 ü eğitim ihtiyaçlarının orta ve yüksek düzeyde olduğunu belirtmiştir. En baştaki eğitim ihtiyacı 80 oranıyla online iletişim mekanizmalarını ve yazılımları belirlemek ve uygulamak olmuştur. İrlanda anketleri online iletişim mekanizmalarını ve yazılımları belirlemek ve uygulamak yetkinliğinin en çok eğitime ihtiyaç duyulan ama en az önemli görülen yetkinlik olduğunu göstermektedir. Bu bulgu e-öğrenme ve diğer online iletişim mekanizmalarının her ne kadar katılımcıların günlük uygulamalarının bir parçası olmasa da yine de mesleki gelişim için önemli bir alan olarak algılandığını gösterebilir. İrlandalı katılımcıların 78,4 ü bu yetkinliklerin önemli olduğunu ve 50,4 ü eğitime ihtiyaç duyduklarını ibelirtmiştir. İspanyol ve Türk anketleri sırasıyla 80,8 ve 92,8 oranlarıyla bu yetkinliklerin katılımcıların günlük uygulamalarında önemli olduğunu göstermekte; bu ülkelerden katılanların sırasıyla 64 ve 62,4 ünün eğitime ihtiyaç duyduğuna işaret etmektedir. İspanyol katılımcıların 68 i birincil eğitim ihtiyaçlarının farklılaştırılmış hedef gruplara uygun pedagojik yaklaşım ve stratejileri uyarlamak ve multimedya sunumlarını üretmek, uyarlamak ve kullanmak yetkinlikleri ile ilgili olduğunu belirtmiştir. Türk katılımcılar arasında 96 oranıyla farklılaştırılmış hedef gruplara uygun pedagojik yaklaşım ve stratejileri uyarlamak en önemli görülen yetkinlik olmuş, katılımcıların 76 sı bu konuda eğitime ihtiyaç duyduklarını belirtmiştir. 10
3. BOYUT UYGULAMA Farklılaştırılmış hedef gruplara uygun pedagojik yaklaşım ve stratejileri uyarlamak Multimedya sunumlarını üretmek, uyarlamak ve kullanmak Online iletişim mekanizmalarını ve yazılımları belirlemek ve uygulamak Öğrenme sonuçlarını, eğitimin etkinliğini ve etkililiğini kontrol etmek için önceden tanımlanmış öğrenme hedeflerine dayalı değerlendirme araçları geliştirmek ve uygulamak Eğitim sürecinin başında gösterilen performans düzeyi ile eğitim alındıktan sonra elde edilen öğretim becerilerini karşılaştırmak Benim öğretimimdeki önemi 1 2 3 4 1 Benim eğitime olan ihtiyacım 2 3 4 0.0 6.7 49.3 44.0 15.3 29.3 38.0 17.3 2.7 21.3 32.7 43.3 19.3 25.3 38.0 17.3 6.7 28.0 37.3 28.0 14.0 34.0 33.3 18.7 2.0 17.3 53.3 27.3 12.0 34.7 39.3 14.0 3.3 24.0 45.3 27.3 18.7 28.7 38.7 14.0 ÖNEM EĞİTİM İHTİYACI 1 ÖNEMSİZ 2 BİRAZ ÖNEMLİ, 3 ÇOK ÖNEMLİ, 4 OLMAZSA OLMAZ 1 HİÇ, 2 DÜŞÜK, 3 ORTA, 4 YÜKSEK 4. Boyut Deontoloji ve Etik Eğitim ve öğretimde verilen önem bakımından pedagojik yetkinlikleri deontoloji ve etik boyutu takip etmektedir. Katılımcıların 78 i bu yetkinliklerin çok önemli ya da olmazsa olmaz olduğunu belirtmiş, 55,9 u bu konuda eğitime duydukları ihtiyacın orta ve yüksek seviyede olduğunu işaret etmiştir. Toplamda en önemli görülen (91) ve en çok eğitime ihtiyaç duyulan (61,7) yetkinlik eleştirel, yaratıcı ve girişimci bir tutum geliştirilmek olmuştur. Avusturyalıların 64,7 si bu boyuttaki yetkinliklerin kendi öğretimlerinde çok önemli ya da olmazsa olmaz olduğunu belirtmiştir. Avusturyalılar için bu boyuttaki orta ve yüksek düzeydeki eğitim ihtiyacı 20,7 olmuştur. Toplamdaki sonuçlarla uyumlu olarak Avusturyalı katılımcıların 80 i gözlemlenen davranışlar üzerinde analiz ve öz-analiz becerilerini uygulamak yetkinliğini önem açısından öne çıkarmıştır. En az önem verilen yetkinlik ise 40 oranıyla e-öğrenme sürecinde e-eğitimcinin/earabulucunun önemini fark etmek olmuştur, ancak en çok eğitim ihtiyacı da 30 oranıyla yine bu yetkinlikle ilgilidir. Macar katılımcıların 61,4 ü deontoloji ve etik yetkinliklerinin kendi öğretimlerinde çok önemli ya da olmazsa olmaz olduğuna işaret etmiş, 56,1 i bu konuda eğitim ihtiyaçlarının orta ve yüksek düzeyde olduğunu belirtmiştir. Eleştirel, yaratıcı ve girişimci bir tutum geliştirmek 89,5 ile en önemli görülen yetkinlik, e-öğrenme sürecinde e-eğitimcinin/e-arabulucunun önemini fark etmek en çok eğitime ihtiyaç duyulan yetkinlik olmuştur. İrlandalı katılımcıların 82,7 si bu yetkinliğin önemli olduğunu belirtmiştir. Benzer şekilde eleştirel, yaratıcı ve girişimci bir tutum geliştirmek ve eöğrenme sürecinde e-eğitimcinin/e-arabulucunun önemini fark etmek en önemli gördükleri yetkinlikler olmuştur. İrlandalı katılımcıların eğitime en çok ihtiyaç duydukları yetkinlik 88 oranıyla e-öğrenme sürecinde e-eğitimcinin/e-arabulucunun önemini fark etmek olmuştur. Deontoloji ve etik boyutundaki yetkinlikler İspanyol katılımcıların 84,7 si tarafından önemli olarak değerlendirilmiştir. İspanyol katılımcıların tamamı eleştirel, yaratıcı ve girişimci bir tutum 11
geliştirmek yetkinliğinin çok önemli ya da olmazsa olmaz olduğunu işaretlemiştir. İspanyol katılımcıların 68 i öğrenme grubu içindeki kendi arabuluculuk rolünü fark etmek yetkinliği konusunda orta ve yüksek seviyede eğitime gereksinim duyduklarını belirtmiştir. Türk katılımcıların 84,7 si bu boyuttaki yetkinlikleri önemli olarak nitelemiş, 70,7 si bu konuda eğitime ihtiyaç duyduklarını belirtmiştir. Eleştirel, yaratıcı ve girişimci bir tutum geliştirmek Türk katılımcıların 96 oranıyla en önemli gördükleri ve 80 oranıyla eğitime en çok ihtiyaç duydukları yetkinlik olmuştur. 1 ÖNEMSİZ 2 BİRAZ ÖNEMLİ 3 ÇOK ÖNEMLİ 4 OLMAZSA OLMAZ 4. BOYUT DEONTOLOJİ VE ETİK Eleştirel, yaratıcı ve girişimci bir tutum geliştirmek Gözlemlenen davranışlar üzerinde analiz ve öz-analiz becerilerini uygulamak Öğrenme grubu içindeki kendi arabuluculuk rolünü fark etmek E-öğrenme sürecinde e-eğitimcinin/earabulucunun önemini fark etmek Değerlendirmedeki öznellik nedenlerini saptamak Eğitim sürecini iyileştirmek için düzenleyici tedbirleri uygulamak Benim öğretimimdeki önemi 1 2 3 4 1 Benim eğitime olan ihtiyacım 2 3 4 2.0 6.6 50.5 40.9 18.1 20.2 43.6 18.1 2.8 14.0 45.6 37.6 13.5 32.8 30.3 23.4 0.6 15.4 44.4 39.6 16.7 28.1 37.7 17.4 8.1 32.1 34.2 25.5 10.7 30.2 33.0 26.1 4.0 20.7 49.1 26.2 15.4 34.2 35.6 14.8 2.7 22.8 40.9 33.6 11.5 32.9 39.6 16.0 ÖNEM EĞİTİM İHTİYACI 1 ÖNEMSİZ 2 BİRAZ ÖNEMLİ, 3 ÇOK ÖNEMLİ, 4 OLMAZSA OLMAZ 1 HİÇ, 2 DÜŞÜK, 3 ORTA, 4 YÜKSEK Diğer Yetkinlikler Önceden belirlenmiş PEEM yetkinliklerini değerlendirmelerinin yanı sıra, katılımcılara kendilerine göre önemli olan diğer yetkinlikleri önerip bunlar hakkındaki eğitim ihtiyaçlarını belirtme fırsatı sunulmuştur. Avusturyalı katılımcıların 30 u duygusal zekânın ve iş-yaşam dengesinin önemli olduğunu ve bu konularda eğitime ihtiyaç duyduklarını belirtmiştir. İrlandalı katılımcıların 40 ı e- öğrenme, e-öğrenme için eğitim geliştirme, e-öğrenme pedagojisi ve harmanlanmış öğrenme ile ilgili eğitime ihtiyaçları olduklarını belirtmiştir. İrlandalıların 20 si ters yüz edilmiş sınıflar, yine 20 si dönüt verme becerileri hakkında eğitime ihtiyaç duyduğunu belirtmiştir. Katılımcıların 10 u koçluk ve danışmanlık becerilerinin geliştirilmesine ve 10 u da öğretim tasarımı konusunda eğitime ihtiyaç duyduklarını belirtmiştir. İspanyol katılımcıların 28 i ek bilgi sağlamıştır. Bu bilgilerin çoğu kişisel ve davranışsal gelişimle ilgilidir. Dört ana yetkinlik grubu kaydedilmiştir: (1) meslek, coşku, mizah, yaratıcılık ve cömertlik duygusu olarak tarif edilen profesyonellik; (2) dijital beceriler ve yenilikçi değerlendirme tekniklerini içeren yenilikçilik (inovasyon); (3) empatiyi ve takım/öğrenci davranışlarının belirlenmesini içeren 12
takım çalışması; (4) iletişim becerileri. Bu soruyu yanıtlayan Türk katılımcıların oranı 40 olmuştur. İspanyol katılımcılar gibi Türk katılımcılar da iletişim becerileri, grup dinamiği yönetimi, liderlik becerileri ve mizah duygusu geliştirmek gibi becerileri öne çıkarmıştır. Sosyal medya kullanımı da teknolojik yetkinlikler arasında sıralanmıştır. Ayrıca müfredat ve materyal geliştirme alanlarında da eğitime ihtiyaç duyduklarını belirtmişlerdir. Türk katılımcılar tarafından belirtilen başka bir ek yetkinlik bulunmamaktadır. SONUÇ VE ÖNERİLER Proje ortağı ülkelerin tümünde katılımcıların çoğu seçilen yetkinliklerin kendi eğitim ve öğretimleri için çok önemli ya da olmazsa olmaz olduğunu belirtmiş, böylece PEEM yi oluşturan yetkinliklerin yetişkin MEÖ öğretmenleri ve eğitmenlerine uygun olduğunu onaylamıştır. Bu eğitim ihtiyaç analizinde örneklemin küçük olmasından dolayı hiçbir genelleme iddiasında bulunulmamaktadır. Aşağıdaki tabloda MEÖ öğretmenleri ve eğitmenleri tarafından önemli olarak değerlendirilen ilk 10 yetkinlik, ülkelere göre gösterilmiştir. Belirtilen yetkinliklerin BOND setini genişletmekte kullanılması ve PEEM nin ulusal uygulamalarında ülkeye özgü ihtiyaçlara önem verilmesi önerilmektedir. Avusturya Macaristan İrlanda İspanya Türkiye 1. Boyut Bir eğitmen olmak için gerekli beceri ve yeterlilikleri saptamak Eğitim ve öğrenme sürecini kolaylaştıran en uygun faktörleri, pedagojik yönleri ve durumları saptamak Eğitim gruplarında liderlik gibi psikososyal olayları anlamak Bir çalışma grubu içindeki bireysel öğrenme dinamiğini anlamak Pedagojik süreçte yaratıcılığın avantajlarını ve önemini anlatmak Farklı bağlamlarda farklı eğitim yöntemleri ve pedagojik teknikleri uygulamanın avantajlarını ve dezavantajlarını saptamak E-öğrenme ve işbirlikli öğrenme platformlarının özelliklerini ve avantajlarını saptamak Eğitim sonuçlarının farklı değerlendirme düzeylerini ayırt etmek 2. Boyut Mesleki eğitim ve öğretim mevzuatının (ulusal ve Avrupa düzeyinde) farkında olmak Öğrenme çıktıları için kredi birikimi ve transferini kolaylaştıran Avrupa Birliği nin yeni bir aracı ve yöntem çerçevesi olan ECVET'in (Mesleki Eğitim için Avrupa Kredi Transfer Sistemi nin) farkında olmak Öğretme ve öğrenme zamanlarını planlamak 13
Avusturya Macaristan İrlanda İspanya Türkiye Eğitim sonuçlarına sistematik bir analiz yöntemi uygulamak Benimsenen eğitim stratejisine uygun multimedya destekli öğretim kaynaklarını seçmek, üretmek ve uygulamak 3. Boyut Farklılaştırılmış hedef gruplara uygun pedagojik yaklaşım ve stratejileri uyarlamak Multimedya sunumlarını üretmek, uyarlamak ve kullanmak Online iletişim mekanizmalarını ve yazılımları belirlemek ve uygulamak Öğrenme sonuçlarını, eğitimin etkinliğini ve etkililiğini kontrol etmek için önceden tanımlanmış öğrenme hedeflerine dayalı değerlendirme araçları geliştirmek ve uygulamak Eğitim sürecinin başında gösterilen performans düzeyi ile eğitim alındıktan sonra elde edilen öğretim becerilerini karşılaştırmak 4. Boyut Eleştirel, yaratıcı ve girişimci bir tutum geliştirilmek Gözlemlenen davranışlar üzerinde analiz ve öz-analiz becerilerini uygulamak E-öğrenme sürecinde e-eğitimcinin/earabulucunun önemini fark etmek Değerlendirmedeki öznellik nedenlerini saptamak Eğitim sürecini iyileştirmek için düzenleyici tedbirleri uygulamak E-öğrenme sürecinde e-eğitimcinin/earabulucunun önemini fark etmek Yetkinlik önemi ve eğitim ihtiyacı arasında yüksek korelasyonlar gözlenmemiştir. Birçok yetkinlik katılımcılar tarafından önemsiz ya da biraz önemli olarak işaretlenirken aynı katılımcılar tarafından bu yetkinliklerle ilgili eğitim ihtiyacı orta ya da yüksek olarak işaretlenmiştir. Bu bulgu bazı yetkinliklerin katılımcıların günlük uygulamalarında yer almadığını göstermekle birlikte, bu yetkinlikler konusunda yine de eğitime ihtiyaç duyduklarının farkında olduklarını da göstermektedir. Örneğin, bir katılımcı e-öğrenme teknolojilerini kullanmasa da bu konudaki yetkinliklerin yetişkin MEÖ için artan öneminin ve bu konudaki eğitime gereksiniminin farkında olabilir. Önem ve eğitim ihtiyacı arasındaki ilişkinin eksikliği, ulusal PEEM eğitimi uygulamalarına katılanlara sorularak araştırılması gerektiğini göstermektedir. Ayrıca bu ilişki eksikliği yenilik ve koşulların yeterince sıkı bağlanmadığı sorusunu akıllara getirmekte ve PEEM bilgisini aktarmaya yönelik olan bu projenin zamanlamasının doğru olduğunu göstermektedir. Ek olarak bu durum projenin yaygınlaştırma aşamasının önemini, yetişkinlere yönelik MEÖ öğretmenlerinin ve eğitmenlerinin PEEM deki yenilikçi uygulamalarla ilgili farkındalığının artırılmasının gerekliliğini vurgulamaktadır. 14
EK A PEDAGOJİK YETKİNLİKLERLE İLGİLİ EĞİTİM İHTİYACI ANKETİ Mesleki eğitim öğretmenleri ve eğitmenlerine, Avrupa 2020 Stratejisi "akıllı, sürdürülebilir ve kapsayıcı büyümeyi teşvik etmek için beşeri sermayenin kalitesinin artırılmasında eğitim ve öğretimin önemini vurgulamaktadır. Vatandaşların becerilerinin ekonomik ve sosyal değerinin artırılmasında Mesleki Eğitim ve Öğretim alanındaki öğretmenlerin ve eğitmenlerin sorgulanamaz bir rolü vardır. Avusturya, Macaristan, İrlanda, Portekiz, İspanya ve Türkiye'den temsilcilerin yer aldığı bir Avrupa Birliği projesi olan BOND, yenilikçi uygulamaların yaygınlaştırılması yoluyla, mesleki eğitim öğretmenleri ve eğiticilerini yetişkin öğrencilere daha iyi ulaşmaları ve onların öğrenme çıktılarını geliştirmeleri için desteklemeyi amaçlamaktadır. Yetişkin öğrencilere eğitim ve öğretim veren önemli bir katılımcı olduğunuz için sizi pedagojik yetkinlikler eğitim ihtiyaç analizi araştırmasına katılmaya davet etmek istiyoruz. Amacımız, bu araştırmadan elde ettiğimiz bilgileri sizin farklı mesleki eğitim öğretmenlik ve eğitmenlik yetkinlikleri hakkındaki görüşlerinizi, bu yetkinliklerin sizin işiniz için önem derecesini ve her yetkinlik için öz-değerlendirme yoluyla ortaya koyduğunuz eğitim ihtiyaçlarınızı belirlemekte kullanmaktır. Bu alandaki bilginiz ve deneyiminiz bizim için büyük önem taşımaktadır; katılımınız mesleki eğitimde ülkeye özgü yenilikçi uygulamaların geliştirilmesine ve BOND meslek eğitmenlerinin EFQ ve ECVET'e dayalı Avrupa daki profillerinin geliştirilmesine katkı sağlayacaktır. Bu araştırmadaki işbirliğinizi takdir ettiğimizi bilmenizi isteriz. Sağlanan bilgilerin gizliliğini korumak için her türlü çabayı göstereceğimiz konusunda sizi temin etmek isteriz. Sonuçlar, ülke ve Avrupa düzeyinde yalnızca harmanlanmış ya da özet istatistikler olarak rapor edilecektir. Hiçbir bireysel yanıt araştırmanın sonuç raporlarında yer almayacaktır. Bu ankette iki bölüm bulunmaktadır. İlk bölümde temel demografik bilgiler, ikinci bölümde bir dizi özel eğitim yetkinliği hakkındaki görüşleriniz istenmektedir. Anketi doldurmak 10 dakikadan daha uzun sürmeyecektir. Katılımınız için tekrar teşekkür ederiz. Yetkilinin imzası Yetkilinin iletişim bilgileri 15
1. BÖLÜM: DEMOGRAFİK BİLGİLER: 1. Ülke Avusturya Macaristan İrlanda İspanya Türkiye 2. Cinsiyet E K 3. Yaş < 25-25 29 arası - 30 39 arası - 40 49 arası - 50 59 arası > 60 4. Çalıştığınız kurum (meslek lisesi, yüksek okul, sürekli eğitim merkezi vb.) 5. Kurumunuzdaki rolünüz nedir? (öğretmen, eğitmen vb.) 6. Uzmanlık alanınız nedir? 7. Uzmanlık alanınızdaki öğretmenlikle ilgili iş deneyiminizi (yıl olarak) belirtiniz. 8. Eğitim ve öğretimde toplam kaç yıllık iş deneyiminiz olduğunu belirtiniz. < 5-5 10 arası - 11 20 arası - 21 30 arası > 30 < 5-5 10 arası - 11 20 arası - 21 30 arası > 30 9. Ulaştığınız en yüksek eğitim düzeyi nedir? Sertifika Diploma Lisans Yüksek Lisans Doktora 16
2. BÖLÜM: ÖĞRETMEN/EĞİTMEN YETKİNLİKLERİ: Aşağıdaki yetkinliklerin sizin eğitim öğretim uygulamalarınızdaki önemini 1 4 arası bir ölçekte lütfen belirtiniz: 1 ÖNEMSİZ 2 BİRAZ ÖNEMLİ 3 ÇOK ÖNEMLİ 4 OLMAZSA OLMAZ Ayrıca lütfen eğitim ihtiyaçlarınızla ilgili olarak kendinizi 1 4 arası bir ölçekle değerlendirin: 1 HİÇ 2 DÜŞÜK 3 ORTA 4 YÜKSEK 2. BOYUT PEDAGOJİK Bir eğitmen olmak için gerekli beceri ve yeterlilikleri saptamak Kavramları, kuramları ve öğrenme sürecini destekleyen modelleri saptamak Eğitim ve öğrenme sürecini kolaylaştıran en uygun faktörleri, pedagojik yönleri ve durumları saptamak Benim öğretimimdeki önemi Benim eğitime olan ihtiyacım 1 2 3 4 1 2 3 4 Eğitim gruplarında liderlik gibi psikososyal olayları anlamak Bir çalışma grubu içindeki bireysel öğrenme dinamiğini anlamak Pedagojik süreçte yaratıcılığın avantajlarını ve önemini anlatmak Farklı bağlamlarda farklı eğitim yöntemleri ve pedagojik teknikleri uygulamanın avantajlarını ve dezavantajlarını saptamak E-öğrenme ve işbirlikli öğrenme platformlarının özelliklerini ve avantajlarını saptamak Eğitim sonuçlarının farklı değerlendirme düzeylerini ayırt etmek 3. BOYUT ÖRGÜTSEL Mesleki eğitim ve öğretim mevzuatının (ulusal ve Avrupa düzeyinde) farkında olmak Öğrenme çıktıları için kredi birikimi ve transferini kolaylaştıran Avrupa Birliği nin yeni bir aracı ve yöntem çerçevesi olan ECVET'in (Mesleki Eğitim için Avrupa Kredi Transfer Sistemi nin) farkında olmak Öğrenme hedeflerine, hedef kitleye, kullanılan teknolojilere ve kaynaklara ve gerekli eğitim yöntemi türlerine dayalı olarak eğitim sistemlerini nitelendirmek Benim öğretimimdeki önemi Benim eğitime olan ihtiyacım 1 2 3 4 1 2 3 4 17
Öğretme ve öğrenme zamanlarını planlamak Eğitim sonuçlarına sistematik bir analiz yöntemi uygulamak Benimsenen eğitim stratejisine uygun multimedya destekli öğretim kaynaklarını seçmek, üretmek ve uygulamak 3. BOYUT UYGULAMA Farklılaştırılmış hedef gruplara uygun pedagojik yaklaşım ve stratejileri uyarlamak Benim öğretimimdeki önemi Benim eğitime olan ihtiyacım 1 2 3 4 1 2 3 4 Multimedya sunumlarını üretmek, uyarlamak ve kullanmak Online iletişim mekanizmalarını ve yazılımları belirlemek ve uygulamak Öğrenme sonuçlarını, eğitimin etkinliğini ve etkililiğini kontrol etmek için önceden tanımlanmış öğrenme hedeflerine dayalı değerlendirme araçları geliştirmek ve uygulamak Eğitim sürecinin başında gösterilen performans düzeyi ile eğitim alındıktan sonra elde edilen öğretim becerilerini karşılaştırmak 4. BOYUT DEONTOLOJİ VE ETİK Eleştirel, yaratıcı ve girişimci bir tutum geliştirilmek Benim öğretimimdeki önemi Benim eğitime olan ihtiyacım 1 2 3 4 1 2 3 4 Gözlemlenen davranışlar üzerinde analiz ve öz-analiz becerilerini uygulamak Öğrenme grubu içindeki kendi arabuluculuk rolünü fark etmek E-öğrenme sürecinde e-eğitimcinin/e-arabulucunun önemini fark etmek Değerlendirmedeki öznellik nedenlerini saptamak Eğitim sürecini iyileştirmek için düzenleyici tedbirleri uygulamak Benim öğretimimdeki Benim eğitime olan DİĞER önemi ihtiyacım 1 2 3 4 1 2 3 4 Eğitim ve öğretim uygulamalarınızda önemli olduğunu düşündüğünüz ek yetkinlikleri lütfen belirtin. Beş adet ek yetkinlik ekleyebilirsiniz. 1. 2. 3. 4. 5. 18
EK B ULUSAL EĞİTİM İHTİYACI ANALİZİ SONUÇLARI Ulusal Eğitim İhtiyaçları 1. Boyut C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 Bir eğitmen olmak için gerekli beceri ve yeterlilikleri saptamak Kavramları, kuramları ve öğrenme sürecini destekleyen modelleri saptamak Eğitim ve öğrenme sürecini kolaylaştıran en uygun faktörleri, pedagojik yönleri ve durumları saptamak Eğitim gruplarında liderlik gibi psikososyal olayları anlamak Bir çalışma grubu içindeki bireysel öğrenme dinamiğini anlamak Pedagojik süreçte yaratıcılığın avantajlarını ve önemini anlatmak Farklı bağlamlarda farklı eğitim yöntemleri ve pedagojik teknikleri uygulamanın avantajlarını ve dezavantajlarını saptamak E-öğrenme ve işbirlikli öğrenme platformlarının özelliklerini ve avantajlarını saptamak Eğitim sonuçlarının farklı değerlendirme düzeylerini ayırt etmek 19
Ulusal Eğitim İhtiyaçları 2. Boyut C1 C2 C3 C4 C5 C6 Mesleki eğitim ve öğretim mevzuatının (ulusal ve Avrupa düzeyinde) farkında olmak Öğrenme çıktıları için kredi birikimi ve transferini kolaylaştıran Avrupa Birliği nin yeni bir aracı ve yöntem çerçevesi olan ECVET'in (Mesleki Eğitim için Avrupa Kredi Transfer Sistemi nin) farkında olmak Öğrenme hedeflerine, hedef kitleye, kullanılan teknolojilere ve kaynaklara ve gerekli eğitim yöntemi türlerine dayalı olarak eğitim sistemlerini nitelendirmek Öğretme ve öğrenme zamanlarını planlamak Eğitim sonuçlarına sistematik bir analiz yöntemi uygulamak Benimsenen eğitim stratejisine uygun multimedya destekli öğretim kaynaklarını seçmek, üretmek ve uygulamak 20
Ulusal Eğitim İhtiyaçları 3. Boyut C1 C2 C3 C4 C5 Farklılaştırılmış hedef gruplara uygun pedagojik yaklaşım ve stratejileri uyarlamak Multimedya sunumlarını üretmek, uyarlamak ve kullanmak Online iletişim mekanizmalarını ve yazılımları belirlemek ve uygulamak Öğrenme sonuçlarını, eğitimin etkinliğini ve etkililiğini kontrol etmek için önceden tanımlanmış öğrenme hedeflerine dayalı değerlendirme araçları geliştirmek ve uygulamak Eğitim sürecinin başında gösterilen performans düzeyi ile eğitim alındıktan sonra elde edilen öğretim becerilerini karşılaştırmak 21
Ulusal Eğitim İhtiyaçları 4. Boyut C1 C2 C3 C4 C5 C6 Eleştirel, yaratıcı ve girişimci bir tutum geliştirilmek Gözlemlenen davranışlar üzerinde analiz ve öz-analiz becerilerini uygulamak Öğrenme grubu içindeki kendi arabuluculuk rolünü fark etmek E-öğrenme sürecinde e-eğitimcinin/e-arabulucunun önemini fark etmek Değerlendirmedeki öznellik nedenlerini saptamak Eğitim sürecini iyileştirmek için düzenleyici tedbirleri uygulamak 22
KAYNAKLAR 1 O'Connor, M. 2007. Sé Sí gender in Irish education. Dublin, Ireland: Statistics Section, Department of Education and Science. 2 MEB 2013. ;Milli Eğitim İstatistikleri: Örgün eğitim 2012-2013, Milli Eğitim Bakanlığı. 3 The Teaching Council. 2010. Annual Report 2009/2010. Dublin, Ireland. 23