Aktif yaşlanma için öğrenmenin anahtar rolünün farkındalığının arttırılması 1. Proje ilişkisi SLIC projesi Aktif yaşlanma için öğrenmenin anahtar rolünü vurgulamaktadır. Projenin ana mesajı yaşlı insanların aktif yaşlanmaya katkı sağlayacak paylaşımcı bir yaklaşımla güçlendirilmesidir. Yaşlılara eğitim programının tüm aşamalarına katılım şansı sağlanmış ve eğitim hazırlanırken tüm fikir ve tecrübelerini göz önünde bulundurulmuştur. SLIC projesinin faydalarından birisi katılımcıların kendi değerlerinin farkına varması ve kendi değerlerini takdir etmelerine yardımcı olmasıdır. Projenin ana etkisi başarılı yayılmasıdır, ki böylece Aktif yaşlanma için öğrenmenin anahtar rolünün farkındalığının arttırılması konusuna faydalı olmuştur. SLIC projesine gösterilen iyi tepkiler ve yüksek ilgi nedeniyle SLIC II: yaşlıların beceri ve tecrübesini değerlendirme: eğitimde yaşıt teşviği projesi Ocak 2011 de başlamıştır. Avrupa Gönüllülük yılı çerçevesinde Avusturya çalışma, sosyal ilişkiler ve tüketici koruma bakanlığı Avusturya genelinde uygulanacak 30 SLIC atölyesini finanse edecektir. Ayrıca, Avusturya daki temel sağlık ve bakım kurumlarından eğiticiler bu atölyeleri gerçekleştirmek üzere şimdiden eğitilmiştir. Bu projeyi iyi uygulama örneği olarak seçme sebebi yaşlıların geçmiş tecrübelerini ve kişisel becerilerini gözden geçirmesi için pratik ve yeni yollar geliştirmeyi amaçlaması ve öğrenme ve toplum yükümlülükleri alanında yeni ve potansiyel fırsatları araştırmasıdır. Bu, yenilikçi bir atölye modeli geliştirerek başarılmıştır. Proje Adı: Sustainable Learning in the Community SLIC. (Toplumda sürdürülebilir Öğrenme) Aktif yaşlanma için öğrenmenin anahtar rolünün farkındalığının arttırılması ve öğrenme ve sorumluluk fırsatları Kabul no: 2010-3407/001-001 Koordinatör Kurum: Avusturya kızıl haçı Katılımcı ülkeler: Avusturya, İtalya, Finlandiya, Macaristan, Birleşik krallık, Almanya Katılan kurum türleri: Yetişkin eğitim kurumları, gönüllülerle çalışan kurumlar Uygulama seviyesi: yerel seviye, Avrupa Seviyesi Web sitesi: http://www.slic-project.eu/ 2. Arka plan ve amaçlar SLIC Avrupa Birliğinin desteklediği GRUNDTVIG programı altında gelişen ve Avusturya Kızıl haçı nın desteklediği bir projeydi. Proje Aralık 2007 de başladı ve Ocak 2010 a kadar devam etti. Dokuz yetişkin eğitim kurumu ve altı farklı Avrupa ülkesinden, Avusturya, İtalya, Finlandiya, Macaristan, Birleşik Krallık, ve Almanya, gönüllülerle çalışan kurum projeye katılımcı olmuştur. SLIC projesi gittikçe yaşlanan toplumlar ve aktif yaşlanmanın teşviki konusunu hedef almıştır. Projede aktif vatandaşlığın teşviki yoluyla yaşlı insanların sosyal dışlanmasına karşı çalışma amacı güdülmüştür. SLIC projesinin amacı yaşlıların kendi toplumlarında daha aktif hale gelmesini sağlamak, yaşlıların daha fazla kendine güven sahibi olmasını sağlamak, resmi ve gayri-resmi öğrenmeye katılımları ve kendine saygı ve faydalılık duygusunda yükselmedir. 1
Yenilikçi atölye modelinin geliştirilmesi yaşlı yetişkinlerin geçmiş tecrübelerini ve kişisel becerilerini gözden geçirmeye yardımcı olma ve öğrenme ve toplum yükümlülükleri konusunda yeni ve potansiyel fırsatlar keşfetmenin pratik bir yoludur. Katılımcılar, eğitim ve kültürel kurumlar, gönüllü kurumlar, üniversiteler, şemsiye kurumlar, yerel devlet kurumları ve bir bağımsız araştırma kurumu gibi, farklı sektörlerden gelmiştir. Her proje katılımcısı etkileşimli bir atölyeye kılavuzluk yapmıştır. 3. Hedef grupların tanımı SLIC projesinde yaşlılar 50 yaşın üzerindeki, veya tam gün çalışmadan emekliliğe geçen bireyler olarak tanımlanmaktadır. SLIC projesi özellikle iki gruba hitap etmektedir. Birincisi halihazırda aktif ve yaşıtları için örnek-model olabilecek gönüllüler ve 50 yaş üzerindekiler. Ve ikincisi henüz toplum faaliyetlerine veya resmi öğrenmeye katılmayan ancak katılma konusunda cesaretlendirilebilecek olanlardır. Atölyeler altı farklı ülkeden katılan 103 yaşlı öğrenen ile uygulanmış ve denenmiştir. Pilot atölyede 9-18 katılımcı bulunmuştur. Katılımcıların büyük çoğunluğu, çoğunun daha genç ve hatta 50 yaşın bile altında katılımcıların olduğu Avusturya daki ilk ve ikinci atölyedekiler hariç, 60-69 yaş grubuna dahildi. Bunun tersine Macaristan daki atölyeye 70 yaş üzerinde, ve hatta bir katılımcının 80 yaşın üstünde, olduğu daha yüksek yaş grubunu sahil etmeyi başarmıştır. Katılımcıların etnik geçmişiyle ilgili tek bir soru tüm katılımcıların İtalyan olduğu İtalya da, ve 8 katılımcının 5 i İskoç 3 ü İngiliz olan İskoçya da sorulmuştur. İskoç, İtalyan, Finlandiya ve ilk Avusturya atölyelerinde mevcut işleri veya emeklilik öncesi meslekleri sorulmuştur. Bu verilerin gösterdiği atölyelerin daha fazla yüksek akademik katılımlı orta sınıf üyelerin ilgisini çektiğidir. Ülkeler arasında belirgin farklılıklar olmaksızın, öğretmenler, memurlar, kütüphaneciler, doktorlar, hemşireler, ergo terapistler, sosyal çalışanlar, teknikerler, dini görevliler, sekreterler, yöneticiler ve işyeri sahipleri katılımcı olmuştur. Katılımcıların önceki gönüllülük tecrübeleri katılım politikalarına direkt etki etmektedir. İskoçya ve Finlandiya da intibak kursuna katılanların çoğunluğu halihazırda gönüllü olarak çalışmaktalardı. İtalya ve Macaristan da geçmişlerinde gönüllü olarak çalışmış kişiler en yüksek paya sahipti. Sadece Avusturya atölyelerinde katılımcıların çoğu hiç gönüllü çalışmamışlardı. Avusturya atölyelerinin gazetelerdeki açık reklamları bu alana yeni kişileri başarıyla çekmiştir. 4. Çıktılar ve çarpan çıktılar Araştırmanın ilk çalışma sonuçları her ülkede 20-40 sayfalık İngilizce raporlar halinde hazırlanmıştır. Bu bilgi 40 sayfalık İngilizce genel bakış halinde özetlenmiştir. 2
Raporlar sadece atölye ve portföy/faaliyet planı dizaynı için temel olmamış, ayrıca yaşlı öğrenciler ve gönüllüler ile farklı kurumlardaki profesyoneller hakkında da yeterlilik portföyleri için ulusal durumun genel bir gözden geçirilmesi olmuştur. Ortakların bir oluşturduğu raporlar gelecekte SLIC-atölyelerinin kendi kurumlarında uygulanması ile ilgili bölümler, ilgili ülkenin konuya politika durumu, gayri resmi öğrenmeyi değerlendirmek için gereken araçların gözden geçirilmesi, ve ayrıca yaşlı öğrencilerle olan danışmanlık sonuçları da içermektedir. Dahası, SLIC atölyelerinin nasıl yönetileceği ile ilgili bir de kılavuz kitap proje çerçevesinde geliştirilmiştir. SLIC projesi hakkında kısa bir genel geçmiş bilgisi vermekte ve atölyelerin nasıl geliştirildiğini anlatmaktadır. Bu kılavuz ilgilenen kişi veya kurumlara benzer atölyeler yönetebilmek için yardımcı bir kaynak kitap olarak kullanılabilir. Elkitapçığı ve proje özet broşürü İngilizce, Almanca, Fince, Macarca ve İtalyanca olarak basılı ve proje w eb sayfasında mevcuttur (www.slic-project.eu). Genel çalışma planı ve atölyeyi planlarken ve yönetirken göz önünde bulundurulacaklardan başka aşağıdaki faaliyetler eklenmiştir: Buz kırıcılar / tanıtım oturumları Beceri profili Ödevler Gönüllülük ve öğrenme fırsatları hakkında girdi Faaliyet planı diğerlerini/beceri pazarını dahil etmek ve motive etmek Takip Değerlendirme Her faaliyet için amaçlar, ne kadar süreceği, hangi kaynaklara ihtiyaç duyulacağı, faaliyet nasıl yürütüleceği, ve hangi konulara dikkat edilmesi gerektiği belirtilmiştir. Proje w eb sayfasında SLIC atölyelerinde kullanılan aşağıdaki ekstra araçlarda (Almanca) indirilebilir durumdadır: Tanıtım Anket Hafıza haritası Geri besleme Viyana daki gönüllü çalışmalar Gönüllü çalışmalar için grup tartışmaları Beceri ve yeterliliklerin genel özellikleri El kitabı sadece bu alanda çalışan profesyonelleri değil, ayrıca kendileri SLIC atölyeleri yürütmek isteyen şampiyonları da hedef almaktadır. Bu durum İtalya da Roma da SLIC atölyelerine katılan iki gönüllünün birkaç hafta sonra Ferrara da kendi atölyelerini yürütmesiyle gösterilmiştir. 5. Etki ve sürdürebilirlik SLIC projesi yetişkin eğitimini aktif yaşlanma için önemli bir etmen olarak vurgulamaktadır. Bu proje göstermiştir ki SLIC atölyelerinde geliştirilen temel araçlar farklı ülkelere, ortamlara ve hedef gruplara uyarlanabilmektedir. SLIC, yaşlı insanların kendi tecrübelerini ve know-how (nasıl yapılır bilgisi) değerlendirmesine yardımcı olarak ve toplumda aktif bir rol almak için ne tür eğitime ihtiyaçları olduğunu belirlemelerini sağlayarak açık bir eğitim ortamına katkıda bulunmuştur. Proje yeterlilik atölyeleri yoluyla sorumluluk fırsatları ve geniş bir eğitim danışmanlığı sağlayarak yaşam boyu öğrenmeye ulaşımı genişletmiştir. Bu sayede proje örgün ve yaygın öğrenme fırsatlarına ulaşımı kolaylaştırmış ve yaşlı insanlar için uyumlu eğitim yollarının tanıtımını yapmıştır. SLIC atölyeleri katılımcıların aktif vatandaşlar olmasını cesaretlendirmiş 3
ve örgün ve yaygın eğitim içerisine dahil olmalarını teşvik etmiştir. SLIC projesi kamu ortamı gibi alanlarda başkalarıyla rahatça etkileşime geçebilme ve yerel ve daha geniş toplumu etkileyen sorunların çözülmesine ilgi ve dayanışma göstermek gibi sivil becerilerin iyileştirilmesi için özel gayret göstermiştir. SLIC in yaklaşımı daha yaygın olan çalışmak için eğitim durumunun tersine yaşam boyu öğrenmeyi geç hayat geçişine bağlamaktadır. SLIC projesi ayrıca, göçmenler, etnik azınlıklar, işsiz yaşlılar, izole toplumların yaşlı insanları gibi dezavantajlı grupları öğrenen ve eğitici olarak atölyelerin gelişim sürecinde dahil etmek için gayret göstermiştir. Projenin olumlu etkisi nedeniyle SLIC Viyana da 29 Kasımda Yaşam boyu öğrenme için ulusal ajans tarafından verilen Ürünler ve Sonuçlar kategorisinde Yaşam Boyu Öğrenme Ödülünü kazanmıştır. Bunun üzerine bir devam projesi olan SLIC II başlatılmıştır. A macı SLIC atölyeleri yürütecek olan yaşıt eğitmenleri yetiştirmek, toplumun katılımı için daha fazla odaklanmak, ve Atölye den sonra refakatçi katılımcıların sürecini iyileştirmektir. Atölyelerin yaşlı gönüllüler için kurumsal politika içerisinde nasıl yerleştirileceğini araştırmak ve diğer kurumlarla ağlar oluşturup işbirliği yapmak yeni projenin parçaları olacaktır. İçerisinde, her katılımcı kurum farklı bir öncelik sahibi olacaktır: Avusturya Kızıl Haç araştırma kurumu, atölyelerin kurumların kendi faaliyet planlarını uygularken refakatçi katılımcıların sürecinin kurum genel gönüllü politikaları içerisine nasıl katılacağı üzerine yoğunlaşacaktır. İkinci Avusturyalı katılımcı Ring Österreichischer Bildungsw erke biyografik merkezli araçlarla yaşlıların beceri ve tecrübelerini değerlendirmeye odaklanacaktır. Budapeşte kültür merkezi özellikle yakın zamanda emekli olmuş SLIC katılımcılarının toplum katılımını kuvvetlendirmeye odaklanacaktır. İtalyan ortak kurum Lunaria SLIC atölyelerinin yaşlı gönüllülerin değişim programları için hazırlanmasında kullanılmasıyla ilgili geçmiş tecrübeleri gözden geçirecektir. Alman araştırma kurumu ISIS etnik azınlık/göçmen olan yaşlıların ihtiyaçlarının karşılanması için yerine konması gereken yönleri vurgulayacaktır. Dahası, bu hedef gruba uygun olan ve toplumda projeler yürütmelerine destek olacak yaşıt eğitmen eğitimi ve deneme atölyeleri dizayn edecektir. Birleşik Krallıktaki Strathclyde üniversitesindeki yaşlılar araştırma Enstitüsü atölye katılımcılarının toplum katılımları konusunda ve ağ kurma ve diğer kurum ve ajanslarla işbirliği yapma konularında daha kuvvetli bir vurgu yapmaya çalışacaktır. 6. Eğitimsel süreç Proje yaklaşımı, her ülkedeki halihazırda varolan malzeme/gereçlerin genel incelenmesi ve eldeki meselelere dayalı olarak yaşlılara ihtiyaçlarını danışmak için vardı. 100 yaşlı insana 74 bayan ve 26 bay toplum sorumlulukları ve görüşme ve grup tartışmalarında gönüllü olma konusundaki fikirleri için danışıldı. araç arama çalışmalarının sonucu ve yaşlılarla yapılan danışmalar Atölye dizaynının gelişmesinde temel oldu. Her ortak kendi atölyelerini araç kitini kullanarak kendi hedef kitle ve odak konularını planladı. Atölyeler her proje ortağı tarafından yönetildi ve bunları gerçekleştirebilmek için bir rehber el kitapçığı oluşturuldu. İki günlük yeterlilik atölyeleri yaşlıların yeteneklerini ve örgün ve yaygın eğitim yoluyla sorumluluklarını geliştirmesi veya yeniden keşfetmesini amaçladı. Katılımcının bireysel yeterliliklerini göstermek için katılımcının profilini, niteliklerini ve planlarını görselleştiren Hareket planı olan kişisel beceri profili ve SLIC sertifikası geliştirildi ve beceri Atölyesinin direkt çıktısı oldu. Her ülkede araç kitindeki malzemeleri kendi ihtiyaçları ve katılımcıların varsayılan isteklerine göre adapte etti. Atölye dizaynlarının bazı metotları şöyle özetlenebilir: Belirli konularda kısa konferanslar ortak faaliyetler ve kahve molaları serbest tartışma için zaman konuların sorular, diyalog ve keşifle araştırılması 4
Potansiyel sorunların anlaşılması (öğrenme ve yaşlanma konusunda) Gösteriler iyi bir atmosfer oluşturma Kendini değerlendirme ve danışmanlığın birleşimi 5