EDAK RAFI NDA n ocak-şubat 2013 n yıl-1 n sayı - 02 n KIŞ nbağişiklik nbakim EDAKTÜEL
İMTİYAZ SAHİBİ EDAK Adına ECZ. EMRE BACANAK emre.bacanak@edak.org.tr Sorumlu Yazı İşleri Müdürü ECZ. AYŞEM JALE KIHTIR jale.kihtir@edak.org.tr Genel Yayın Koordinatörü MURAT ŞELÇUK murat@fortiks.com Genel Sağlık Editörü ECZ. MELTEM KORTEL meltem.kortel@edak.org.tr Genel Sağlık Danışmanı DR. SEYFULLAH DAĞISTANLI seyfullah@fortiks.com Reklam Koordinatörü E. NİHAN KAYMAZ esvednihan.kaymaz@edak.org.tr Editörler YEŞİM ERDEMİR ÖZNUR KAYHAN Yıl: 1 / Sayı: 02 / Ocak-Şubat 2013 yesim.erdemir@edak.org.tr oznur@fortiks.com INDEX EDAK RAFI NASIL AŞIK 06 ECZANELERDE! 48 OLURUZ? EDAK TAN 08 HABERLER BİTKİ Mİ, 12 İLAÇ Mİ? 52 EKOLOJİK BİR DENEYİM: KOMPOST TAKMA KAFANA 58 DİYEN ÜLKE: ETYOPYA Art Director Grafik M. ŞAHİN ÖZTÜRK NEHİR ÇELİKTAŞ Bu Sayı Katkıda Bulunanlar PROF. DR. ÖMER AKÇALI Sayfa Editörleri Sağlık Ürünleri Genel Sağlık Dermatoloji Ekoloji Pedagoji Psikiyatri Seyahat Yemek Sinema ECZ. EMİNE AKGÜN DR. MURAT ÖZIŞIK DR. VİLDAN ŞENGÖZ ECZ. AYTAÇ TOLGA TİMUR PED. ÜLKÜ KELDAL DR. İNCI VURAL MUSTAFA ANDIÇ IŞIK POLATER CEM KARAPOLAT ECZACINIZ SİZİ 16 DİNLİYOR VİRÜS VE BAKTERİ 64 DÜŞMANI BESİNLER Editoryal Hizmetler ve Grafik www.fortiks.com iletişim@fortiks.com Yönetim ve İletişim EDAK Ecza Koop. S.S. İzmir Eczacılar Üretim Temin ve Dağıtım Kooperatifi Karacaoğlan Mahallesi 6173 Sokak No:4 Işıkkent/İzmir (232) 488 19 19 edak@edak.org.tr Baskı Metro Matbaacılık Yahya Kemal Beyatlı Cad. No: 94 BEGOS 3. Bölge 35400 Buca/İzmir (232) 290 33 11 Edaktüel Dergisi, EDAK Ecza Kooperatifi ücretsiz yerel süreli yayınıdır. İki ayda bir yayınlanır. Dergi tüm yayın hakları EDAK Ecza Koop. a aittir. Yayınlanan yazı ve fotograflar tamamen veya kısmen dahi olsa izinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz. Yayınlanan yazıların ve ilanların sorumluluğu sahiplerine aittir. Edaktüel Dergisi basım ve meslek ilkelerine uymayı kabul ve taahhüt eder. SAĞLIKLI 20 HABERLER AH O GÖZLERİ 70 YOK MU? ÇOCUKLARDA 30 DURUŞ ÖLÜMÜN BOZUKLUKLARI... 74 GİREMEDİĞİ YER KIŞ AYLARINDA CİLDİMİZİN ECZANELERDEN 32 BAKIM VE SAĞLIĞI 78 HABERLER 02
başkandan Ecz. Emre Bacanak EDAK Ecza Koop. Yönetim Kurulu Başkanı Sevgili Okurlarımız, Bir koca yılı daha devirdik. Ümit ederim ki, 2013 yılı hepimize huzur ve sağlık dolu günleri beraberinde getirsin. 2012 yılının son aylarında bir eczacı kuruluşu olarak, dergimiz EDAKTÜEL sayesinde sizlerle buluşmaya başladık. 2013 yılına ise dergimizin 2. Sayısıyla giriyoruz. Hayatı sizlerle paylaşmak bizim için gerçekten de büyük bir mutluluk kaynağı 2012 yılının Birleşmiş Milletler tarafından Uluslararası Kooperatifler Yılı ilan edildiğini biliyor muydunuz? Kooperatif deyince muhtemelen 80 li yıllara şahitlik etmiş herkesin aklına yıllarca aylık gelirinin büyük bir kısmını taksitler halinde yatırarak bir ev sahibi olma umudunu bir kısım gayrı etik müteahhidin boş vaatlerine kaptırmış yakınları ve o dönemin köşe dönmece anlayışına kurban gitmiş kötü hatıraları geliyordur. Bu anlamda Kooperatif kelimesinin zihnimizde yarattığı algı pek de hoş olmayabilir. Hâlbuki yakın tarihimizdeki bu ahlaksız furyanın müsebbibi kooperatif ya da kooperatifçilik değil sadece ve sadece kooperatifleri bu sahtekârlığa alet etmiş avantacılardır. Oysaki kooperatif kelimesinin kelime anlamını inceleyecek olursak İngilizce Co-operation yani birlikte iş yapmak anlamını ifade eder ki, bu bizim toplum olarak en çok sevdiğimiz ve övündüğümüz özelliğimizin tam karşılığıdır: İMECE Yeryüzünde sanmıyorum ki bizim kadar yardımlaşmayı ve birlikte iş yapmayı seven bir toplum daha olsun. Her ne kadar bizler de son yıllarda tüm dünyada esen, toplumu bireyselleştirme rüzgârının etkisi altında olsak da imece bizim genlerimizde var. Peki, Birleşmiş Milletler neden 2012 yılını Uluslararası Kooperatifler Yılı ilan etti dersiniz? Çünkü tüm dünyada esen toplumları bireyselleştirme rüzgârı, aslında eski adıyla kapitalizm yeni adıyla küreselleşme dediğimiz makro ekonomik sistemin toplumları yönetebilmek için kullandığı temel yaklaşımdır. Çok özet bir deyimle küresel sermaye insanların bencilliklerinden beslenir. İşte bu sistemin karşısına koyulabilecek tek sosyo-ekonomik yapılanma Ko-operatif yapılanmadır. İşte Birleşmiş Milletler de toplum huzurunu tesis edebilmek için 2012 yılını Uluslararası Kooperatifler Yılı ilan etmiştir. l Biliyor musunuz yıllardır başta zeytinyağı olmak üzere incir, üzüm, pamuk ve daha birçok besin maddesi için kalitenin güvencesi haline dönüşmüş bir marka olan TARİŞ bir kooperatifler birliğidir? l Biliyor musunuz Isparta nın o güzelim güllerini tüm dünyaya pazarlayan ve dünya gülyağı ihtiyacının çok büyük bir kısmını karşılayan GÜLBİRLİK bir kooperatiftir? l Biliyor musunuz Ege bölgesinde neredeyse herkesin bildiği ve en az bir tanıdığını ev sahibi yapan EGEKOOP bir kooperatiftir? l Biliyor musunuz sizlerin ve çocuklarınızın daha temiz bir dünyada yaşayabilmesi ve daha farkında bir toplum yaratabilmek için harıl harıl çalışan ÇEKOOP (Çevreci Eczacılar Kooperatifi) bir kooperatiftir? l Biliyor musunuz şu anda elinizde tuttuğunuz dergiyi sizler için hazırlayan EDAK, tam 34 yıldır sizlerin eczanelerimizden ilaç ve çeşitli sağlık ürünlerine güvenle ulaşabilmeniz için çalışan bir eczacı kooperatifidir? Sevgili Okurlarımız, Aynı işi yapan ya da aynı amacı güden küçük sermaye sahibi insanların güçlerini birleştirmesi ve birlikten kuvvet doğar ilkesiyle dayanıştığı kooperatifçilik doğru yönetildiğinde ve doğru denetlendiğinde piyasada son derece etkili olabilen bir iş modelidir. Yapısı gereği bünyesinde adaletsizliği ve bunun getirdiği art niyetleri barındırmayan ideal bir işletim şeklidir. Sözlerimi Birleşmiş Milletlerin 2012 yılı ana teması ile noktalamak istiyorum; Kooperatif İşletmeler Daha İyi Bir Dünya Kurar Hepinize sevgiler 03
sunuş Ecz. Ayşem Jale Kıhtır EDAK Ecza Koop. Yönetim Kurulu Üyesi Yeni başlangıçlara merhaba, Yeni başlangıçlar heyecan vericidir İnsanlar hayatın çeşitli dönemlerinde yeni başlangıçlar yapmak isterler, bazen de zorunlu kalırlar. Yeni bir yıl, yeni umutlar demektir, yeni başlangıçlara gebedir. Her yeni yılda çoğumuz diyete başlamaya, spor yapmaya, daha sağlıklı beslenmeye, sağlığımıza daha çok dikkat etmeye niyet eder, kendi kendimize sözler veririz. 2013 Yılı EDAK ailesi olarak bizler için de yeni umutlar, yeni projelerle başladı. EDAK Rafı Ocak ayı ile birlikte eczanelerimizde yerini almaya başladı. EDAK Rafında sağlınıza, güzelliğinize, kişisel ihtiyaçlarınıza yönelik birçok ürünü eczacınızın danışmanlığında, EDAK güvencesiyle bulabileceksiniz. Edaktüel dergimizi de EDAK Rafıyla birlikte eczanelerimiz ve eczacılarımız aracılığıyla sizlere ikinci kez ulaştırmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Dergimizin bu sayısında EDAK Rafındaki ürünler, bunlarının yanında yeni çıkan ilaçlar, dünyadan sağlık haberleri gibi konuların yanında kış aylarında hastalıklarla savaşmaya hazır mısınız? bağışıklık sisteminiz yeterince güçlü mü? Biz kışlıklarımızı çıkardık, kışa hazırız peki ya cildimiz kışa hazır mı? gibi ilgi çekici konularımız ile kış aylarına özgü doğal önerilerimiz ile A dan Z ye sağlıkla ilgili bakım rehberimiz yer alacak. Ayrıca Medikal ürünler eczaneden ve eczacı danışmanlığında alınır diyerek medikal ile ilgili merak ettiklerinizi de bu sayımızda mercek altına alıyoruz. Kış aylarında sağlıklı beslenmeye yönelik yemek tarifleri, dünya turu, daha birçok ilginizi çekeceğini umduğumuz konularla dolu dolu bir dergi hazırladık. Çünkü sizler bizim için değerlisiniz, sağlınız biz eczacılarınız için çok değerli. Hep sağlıklı kalın, mutlu olun Sevgiyle... 04
edak rafı EDAK Rafı eczanelerde! n EDAK Ecza Kooperatifi nin EDAK size iyi bakar sloganıyla yılbaşından itibaren uygulanmaya başlanan projesi, hasta ve son tüketiciye EDAK markası ile ulaşmayı hedefliyor.. Son tüketiciye sağlıklı ve güvenli ürünleri en uygun fiyatlarla ulaştırmayı amaç edinen projenin tüm faaliyetleri EDAK tarafından yürütülecek. Proje kapsamında özel olarak yaptırılan EDAK Rafları, yılbaşından itibaren EDAK Eczanelerinde yer alacak. Raflarda, halk sağlığını ilgilendiren güçlü ürünlere yer verilecek ve ürünler periyodik olarak yenilenecek. Bu bağlamda EDAK Rafı nı destekleyici 30 bin tirajlı EDAKTÜEL dergisi de 2 ayda bir yayınlanarak rafa giren yeni ürünler ve akılcı ilaç kullanımına yönelik bilgiler ile tüketiciye mesajlar verecek. EDAK Rafı Lansmanı İstanbul Haliç Kongre Merkezi nde gerçekleşti n EDAK Ecza Kooperatifi nin 26 Kasım 2012 tarihinde İstanbul Haliç Kongre Merkezi nde gerçekleştirdiği EDAK Rafı Lansmanına çok sayıda firma yönetici ve temsilcisiyle, basın mensupları katıldı. Projenin tanıtımını yapan EDAK Ecza Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Eczacı Emre Bacanak amaçlarının eczanelerin üzerindeki ekonomik baskıyı azaltmak ve yeni eczane modeli oluşturmak olduğunu söyledi. 06
EDAK RAFI NDA
edak haberler Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ı Ziyaret etti Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Parenteral Drug Association (PDA) ve Tıp Kurumu tarafından düzenlenen İlaçta Soğuk Zincir Yönetimi Gezici Eğitimi kapsamında EDAK Ecza Kooperatifi ni ve kooperatif ortağı eczanelerini ziyaret etti. Aşılar gibi belirli bir ısıda saklanması, taşınması ve uygulanması gereken ilaçların üretimden, son tüketiciye kadar doğru sıcaklıkta ulaşmasını sağlayan sisteme "Soğuk Zincir" denmektedir. Aşılar, saklanması gereken ısıdan daha düşük veya daha yüksek ısılara maruz bırakıldıklarında etkinliklerini kaybeden maddeler oldukları için, bu ürünlerin taşıması ve saklanmasında soğuk zincir uygulamalarının en doğru şekilde uygulanmaları olmazsa olmazdır. Eğer soğuk zincir kırılmışsa aşılar etkinliklerini yitirmiş demektir. Dünyadaki Soğuk Zincir Uygulamalarını gözlemlemek, uygulamalar hakkında bilgi almak ve gezici eğitim kapsamında işbaşı eğitimler düzenlemek amacıyla yola çıkan Dünya Sağlık Örgütü (WHO), soğuk zincire tabi ilaçların yolculuğunda, saklama ve sevkiyat alanındaki uygulamalarını gözlemek için son 3 yıldır EDAK'ı ziyaret etmekte. İlaç depoculuğunda soğuk zincir uygulamalarını en güvenli şekilde gerçekleştirip ürünleri kooperatif üyesi eczanelerine yine en sağlıklı şartlarda ulaştıran, buradan da hastaların en uygun şartlarda kullanımını sağlayan EDAK, halk sağlığına kattığı değerlerle gurur duyuyor. Eczanenizden soğuk zincir ürünlerini alırken; Soğuk zincirin kırılmadığına emin olun... Eczacınızın tavsiyelerine kulak verin... Altın Havan iki kez EDAK, sosyal sorumluluk alanındaki kumbara ve oyuncak kampanyaları ile Eczacı Dergisi nin Altın Havan ödülünü ikinci kez aldı. Türkiye nin ilk ecza kooperatiflerinden olan EDAK, Eczacı dergisi tarafından Türk ilaç ve eczacılık sektörünün birbirini tamamlayan tüm birimlerinin çalışmalarını ve hizmetlerini değerlendirmek, yetkinliklerini belgeleyerek çalışmalarına güç katmak ve yetişmekte olan kuşakları özendirmek amacıyla verdiği Altın Havan İlaç ve Eczacılık Sektörü Başarı Ödülleri ın oldu! organizasyonunda ikinci kez Sosyal Sorumluluk alanındaki ödüle değer görülmenin mutluluğunu yaşadı. EDAK ın bu ödüle layık görülmesinde; Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi yararına düzenlenen ve Onkoloji servisinin tamamen yenilenmesini sağlayan 1. Kumbara Kampanyası ile elde edilen ilk Altın Havan ödülü ve bu kampanyanın devamı niteliğinde görülen Oyuncak Toplama Kampanyası ile çocukların hayal dünyasına ve bilişsel gelişimine olumlu katkı yapması etkili oldu. 08
edak haberler Ders zili çalmasıyla yeni eğitim öğretim yılının heyecanı devam ediyor. Bu heyecana ortak olmak isteyen EDAK Ecza Kooperatifi çalışanları, Üye İlişkileri Şefi Burcu Yaylacık ve Kurumsal İletişim Şefi Yeşim Erdemir, 200 ü aşkın kooperatif çalışanının katkılarıyla toplanan bağış ile alınan malzemeleri Solaklar Köyü Merkez İlköğretim Okulu Müdürü Gündüz Eren ve öğrencilerine takdim ettiler. İzmir e çok yakın bir mesafede bulunan okulumuzun ihtiyaçlarına bir nebze olsun katkıda bulunduğunuz için mutluyuz İzmir in Kiraz ilçesine bağlı Solaklar Köyündeki Merkez İlköğretim Okulunda tek öğretmenle birleştirilmiş öğrenim yapılıyor. İlköğretim öğrencilerine yardımcı ders kitapları, bağışçılardan gelen öykü, roman ve hikâyeler başta olmak üzere, resim araç ve gereçleri ile oyunlardan oluşan yardım paketi, Okul Müdürü Gündüz Eren e takdim edildi. Ecz. Hayati Yalçın 16. Çocuk Resimleri Yarışması nedeniyle EDAK ile tanıştık diye konuşan Gündüz Eren, Her türlü yoksunluk ve de yoksulluğun yaşandığı bir yöreden çocuklarımızın yaptığı resimlerle sizlere ulaştık. EDAK tan okulumuza uzanan aydınlığın ve yürek dolusu sıcaklığın sürekli olmasını dileriz dedi. EDAK Ecza Kooperatifi nin düzenlediği Ecz. Hayati Yalçın Çocuk Resimleri yarışmasına katılan 5000 resimden, dereceye giren 13 resim arasında Solaklar İlköğretim Okulu öğrencilerinden Sinem Efe nin de resmi yer aldı. EDAK desteğiyle, Solaklar Köyü ilköğretim Okul Müdürü ve öğretmenleri ile birlikte öğrencilerinin katıldığı ödül töreni sonrasında da okulun ve öğrencilerin ihtiyaç duyabilecekleri malzemeler tespit edildi. EDAK çalışanlarının düzenlediği yardım kampanyası ile toplanan bağış sayesinde ihtiyaç malzemeleri alındı. çalışanları öğrencileri sevindirdi! İzmir in Kiraz ilçesine bağlı Solaklar Köyündeki Merkez İlköğretim Okulu Öğrencileri, EDAK çalışanlarının desteğiyle alınan okul malzemeleri ile sevindi. Yardım paketinde 1 adet dizüstü bilgisayar, 1 adet masaüstü bilgisayar, ısıtıcı, temizlik hijyen ürünleri, ilk yardım malzemeleri, 36 adet okul çantası, 1. sınıftan 4. Sınıfa dek yardımcı ders kitapları, çeşitli öykü ve romanlar, her öğrenci için resim araç ve gereçleri, müfredata uygun oyunlar gibi öğrencilerin ve öğretmenlerinin yeni eğitim ve öğretim yılında yararlanabilecekleri her türlü okul ihtiyacı bulunuyor. 09
edak haberler Görme Engelli Vatandaşlarımıza Engelsiz İlaç Projesi Türkiye nin öncü ecza kooperatiflerinden EDAK Ecza Kooperatifi ile Türkiye de Atık İlaç Toplama kampanyası ile adını duyuran Çevreci Eczacılar Kooperatifi (ÇEKOOP) insan ve çevre sağlığına yaptıkları katkılara bir yenisini daha eklediler. İzmir deki Çağdaş Görmeyenler Derneği ile işbirliği yapan EDAK ve ÇEKOOP, görme engelli vatandaşlarımızın ilaç kullanımında yaşadıkları sorunlara çözüm olacak Engelsiz İlaç Projesini geliştirdi. Engelleri birlikte aşmak için bir araya geldik diyen EDAK Yönetim Kurulu Başkanı Emre Bacanak ve ÇE- KOOP Başkanı Şule İlkkurşunlu, iki kooperatifin ortaklaşa gerçekleştireceği proje ile görme engelli vatandaşlarımızın ilaç kullanımında yaşadıkları zorluklara çözüm sağlanacağını söylediler Bu kapsamda engelsiz ilaç projesi ile görme engellilere özel ilaç kutusu hazırlanacak ve görme engelli vatandaşlarımızın ilaç kullanımında yaşadıkları sıkıntılar bertaraf edilmeye çalışılacak.. EĞİTİM TOPLANTISI YAPILDI Proje kapsamında Çevreci Eczacılar Kooperatifi Yönetim Kurulu, Çağdaş Görmeyenler Derneği üyeleri ile biraraya gelerek engelsiz ilaç projesi ile ilgili bir eğitim toplantısı düzenledi. Görme engelli vatandaşlarımızın ilaç kullanımı ile ilgili yaşadıkları sorunlarını dinleyen ve çözüm önerilerini sunan yönetim kurulu üyeleri, Engelsiz ilaç projesi ni de detayları ile aktardı. Buna göre; proje kapsamında görme engellilere özel Braille alfabesi ile her ilacın üstüne günlük kullanım şekli ve dozu ile ilacın ismi yazılacak. Braille alfabesi kullanmayan vatandaşlar için sesli ilaç kutusu da 10 kullanılacak. Çağdaş Görmeyenler Derneği Başkanı Av. Ufuk Özen eğitim ile ilgili yaptığı açıklamada, Atık ilaç ve ilaç kullanımı konusunda bu eğitimle ufkumuz açıldı. Ama daha da önemlisi yaşama bizim durduğumuz yerden bakan eczacı dostlarımızla tanışmış olduk diyerek projeyi düzenleyen ve katkı veren herkese teşekkür etti. Eğitimde Çağdaş Görmeyenler Derneği Üyesi 40 ı aşkın görme engelli vatandaşımız ile Çevreci Eczacılar Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Ecz. Şule İlkkurşunlu ve Çağdaş Görmeyenler Derneği Başkanı Av. Ufuk Özen başta olmak üzere ÇEKOOP Yönetim Kurulu Sekreter Üyesi Ecz. Birsel Gültekin ve Yönetim Kurulu Üyesi Ecz. Seval Ünlüerler ile EDAK Ecza Kooperatifi Kurumsal İletişim Şefi Yeşim Erdemir de hazır bulundu.
sağlık gündemi Meyanbalı doğal bir ağrı kesicidir ve özellikle boğaz ağrısını geçirmede en etkin bitkidir. Dr.Seyfullah Dağıstanlı Hekim, toksikolog, ilaç eczacılığın eski bürokratı, sektörde yönetici, köşe yazarı ve fikir lideri. O, ilaç dâhil hayatın her öğesine farklı açılardan bakarak anlamaya çalışan bir meraklı. Onun ayırt edici özelliği; doğal olması, şablonlardan sıkılması. Çaydan, dostlarla derin sohbetlerden, bazen dalga geçmekten, çalışmayı eğlenceye çevirmekten ve hep ama hep analizden vazgeçemiyor. Hayallerinden gerçekleşenleri saymazsak diğerleri: İyi bir film yönetmek, piyanoda Saraydan Kız Kaçırma dan bir fragmanı hatasız çalmak, orijinal bir ilaca imza atmak, deniz kenarında ama ağaç gölgesinde boşa vakit geçirmek denebilir... Bitki mi, ilaç mı? 12 İster bitki kökenli, isterse sentetik, tedavi amaçlı her tür ürün ancak ve ancak eczacı tarafından doğru kullanım önerileri ile sunulursa tedaviye katkı sağlar, değilse, boyutu öngörülemeyen ciddi sağlık dramlarına yol açar. Doğal yöntemlerle tedavi giderek daha popüler oluyor. Tedavide bitkisel ürünlerin mi, yoksa ilacın mı tercih edilmesi gerektiği konusunda hastaların zihni karışık. Anımsayalım: 1- İlacın öyküsü zaten bitki ile başladı. Eski Mısır dan Yunan a, Aztek ten Maya ya kadar tüm uygarlıklarda ilaç yapımı bitki ile başladı. 2- Günümüzde halen kullanılan pek çok ilaçta hammadde kaynağı ya da ilk çıkış noktası halen bitki. Penisilin den paklitaksel e pek çok ilaçta hammadde kaynağı bitki. 3- Bitkiden elde edilen ilaçların bir bölümü, endüstriyel gelişmelerle sentetik olarak da elde edilir oldu. Bu bize doz ve kalite standardizasyonu, insanlığın ihtiyacı kadar üretim, taşıma, depolama kolaylığı yanı sıra, bitkinin sadece etkin maddesini hastaya vermeyi, bitkide bulunması muhtemel gereksiz ve bazen çok zararlı diğer maddelere hastayı maruz bırakmamayı sağladı. 4- Bugün ilaç ürünü tıbbi ve yasal pek çok prosedürden geçiyor. Tıp kitaplarında ilacın tüm etkileri, yan etkileri yer alıyor. 5- Bitkisel tedavinin standartlarını belirleyen Alman E Komisyonu Monografları, Avrupa Farmakopesi ne* de girdi, böylece 300 ü aşkın bitkisel formülasyon bilimsel standartlara uygun olarak eczacının rafında yer alır oldu. 6- İlaçta daha çok yan etki oluşuyor gibi görünmesinin nedeni bitkilerin daha zararsız olması değil, ilacın çok daha fazla kontrol altında olması. 7- Hiç ilaç kullanmama seçeneğinden başlayarak daha yararlı gördükleri durumlarda hekimler ilaçsız, bitki ile ya da daha başka doğal bir yöntemle tedaviyi zaten ön planda tutarlar. Hiçbir çocuk hekimi, öksüren çocuğa (çocuğun yaşam kalitesini bozan şiddetli bir boğmaca öksürüğü değilse ve diğer yöntemleri denemeden) kodein içeren öksürük şurubu vererek solunum depresyonu riskini göze almaz. Karmaşa nereden çıkıyor? Farmakognozi** ve fitoterapi*** eczacılık fakültelerinde var, ama maalesef tıp fakültesi müfredatında yer almıyor. Bitki ile tedaviyi bilen eczacı akademisyenler ile hastayı tedavi etme yetkisine sahip tıp doktorlarını buluşturamayınca, oluşan boşluğu ehil olmayan, inanç sömürücüsü türedi tipler dolduruyor. Yapılacak en makul iş, tıp fakültesi müfredatına fitoterapi dersi eklemek. Bir ikinci karmaşa da, hiçbir sağlık formasyonu olmayanların ticari hırsla bu işten para kazanmaya çalışması. Tıbbi etkinliği olan bir bitkinin saklama koşulları, raf ömrü, hazırlanma şekli konusunda herhangi bir eğitime sahip olmayan aktarlar tedavi kürleri hazırlıyor. Eczaneler dışından alınacak hiçbir ürüne güvenilemeyeceğini topluma anlatmak gerek. Bilgi ve inanç el ele verdiğinde insanların mutluluğu zirve yapmıştır tarihte. Kör inanç bilimle, bilgiyle çatıştığında ise kafası karıştırılmış halk kitleleri üzerinden bilgiyi, muhakemeyi, sağduyuyu nasıl yok etmeye çalıştığını Sokrat tan, Galileo dan bu yana çok iyi biliyoruz. *Farmakope: Tedavi etkinliği kesin olarak kabul edilen etken maddelerin, preparatların formüllerini, fiziksel ve kimyasal özelliklerini, teşhis reaksiyonlarını, saflık kontrollerini, miktar tayinlerini ve saklama koşullarını bildiren kaynaklar. **Farmakognozi: Bitkiler içindeki maddeleri inceleyerek bunlardan organizmaya girdiğinde hastalıkları iyileştirici etkisini bulmaya çalışan bilim dalı. ***Fitoterapi: Bitkilerle tedavi. seyfullah@fortiks.com
bilgi bankası Ecz. Ayşem Jale Kıhtır Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Mezunu. Aynı üniversitede Biyokimya Anabilim Dalı nda Yüksek Lisanslı. Mesleki dayanışmaya ve örgütlenmeye yürekten inandığından meslek örgütlerinde görev alıyor. İzmir Eczacı Odası Denetleme Kurulu Üyesi, ÇEKOOP Kurucu Üyesi ve 2010 yılından beri de dördüncü dönem EDAK Ecza Kooperatifi Yönetim Kurulu Üyesi Onu, Gazeteedak ta gündem konulu yazılarından ve 1995 yılında açtığı eczanesini günümüze dermokozmetik eczane olarak geliştirdiği başarılı çalışmalarından tanıyoruz. Evli ve Can ın annesi Onun dinlenme biçimi bile başkaları için yorucu gelse de o bir çalışan, yönetici, eczacı, evlat, eş ve anne olarak her gün bir Oscar heykelciğini işten eve, evden işe götüren alçak gönüllü insanlardan n Cilt kuruluğunun sebepleri nelerdir? Mevsimsel- çevresel etkenler, sıcak su, deterjanlar, sık hava yolculuğu, rüzgâr, çevre kirliliği, klima ve kimyasal maddelerin yanında, atopik dermatit, egzema, sedef, ihtiyozis, kalıtsal hastalıklar, tiroid bezi çalışmaması, ilerleyen yaş cilt kuruluğuna sebep olabilir. n 30 yaş üstü kadınların hangi vitaminlere ihtiyacı vardır? Özellikle 30 yaşından sonra kadınlar daha fazla kalsiyum kaybeder. Menopozla birlikte bu kayıp daha da hızlanır. Osteoporoz belirtileri (kemiklerde zayıflama, ağrı) görülebilir. Kalsiyumun emilmesi ve vücut tarafından kullanılması için D vitamini ve genel sağlığın korunmasına yönelik vitaminler önemlidir. Kadınlar 30 yaş sonrası daha çok süt ve süt ürünleri kullanmalı, güneş ışığından daha çok faydalanmalı ve daha çok hareket etmelidir. n Hamilelikte hangi gıdalar kullanılmaz? Belli başlı birkaç yiyecek, özellikle toksoplazmayı artırdıkları için mutlaka dikkatli tüketilmeli veya tamamıyla menüden çıkartılmalıdır. Çiğ et, çiğ yumurta, çiğ süt yenmemesi gereken gıdalardır. Salatalar ise çok iyi yıkanmalıdır. Bunun dışında her gebenin kişisel durumundan kaynaklanan farklılıkları vardır. Mutlaka doktorunuza danışınız. n Her hamile kadının cildinde çatlak oluşur mu? Bu tamamıyla cildinizin yapısıyla bağlantılıdır. Ama kadınların % 70 inde cilt çatlaklarıyla karşılaşılır. Buna şaşırmamak gerekir. Çünkü hamilelikte karın çapı 50-60 cm kadar büyür ki, bu durum cildiniz için ağır bir yüktür. Liflerin maksimum esnemesi gerekir, cilt yapınız zayıfsa bu çatlaklar çok daha kolay oluşur. Bunu önlemek için cildinizi nemli tutun ve cilt yapınızı güçlendirin. n Adet öncesi gerginlik nasıl önlenir? Bu tip şikâyetleri önlemek için egzersiz yapılmalıdır. Özellikle bu dönemlerde beslenmeye dikkat etmek gerekir ki; çay, kahve, sigarayı kesip; bol sebze ve meyve tüketilmeli ve bol su içilmelidir. Ayrıca B6, C, E, D vitaminleri kalsiyum ve magnezyum alınmasının da bu şikâyetleri azalttığı görülmüştür. Evening primose bitkisinin tohumlarından elde edilen yağın (epo) kullanılması sorularınızı edak@edak.org.tr adresimize EDAKTUEL rumuzu ile gönderebilirsiniz sonucu rahatsızlıkların azaldığı görülmüştür. n OMEGA 3 yağ asitleri besinlerden mi yoksa gıda takviyesi olarak mı alınmalı? Omega 3 yağ asitleri başta balık, keten tohumu, semizotu, ceviz, fındık, badem gibi besinlerde bulunur. Bu besinleri ömür boyu ve her gün tüketmek mümkün olmadığı için; saflaştırılmış ve yüksek emilimli gıda takviyesi şeklinde kullanılabilir. 16
yeni ürünler Doğadan Plus Bitki Şekerleri n Doğal bitki özlerinden gelen sağlık şimdi tüm eczanelerde Doğadan Plus bitki şekerleri, doğal bitki özlerinin bir araya getirildiği fonksiyonel etkili ve şekersiz ürünler. Tıbbi bitkilerin sağlık için yararlarını hızlı ve kolay bir şekilde sunabiliyor. Pasiflora ve melisa; nane ve karanfil; ekinezya ve zencefil; ıhlamur, bal, zencefil; adaçayı ve okaliptus çeşitleri ile sağlıklı kışın keyfini çıkarın Fiyatı: 9,50 TL Dalin Hipoalerjenik Yüzey Temizleyici n Dalin den bir yenilik daha Floral kokulu Dalin hipoalerjenik yüzey temizleyici, bebeğinizin odasını ve bütün evinizi özenle temizliyor. Yıkanabilir bütün yüzeylerde(seramik, fayans, mermer, mozaik, granit), ahşap ve halılarda güvenle kullanılabiliyor. Ph-nötr olup, fosfat ve zararlı solventler içermiyor. Fiyatı: 9,90 TL Basiscreme baby krem n Bebeğiniz ve sizin cildiniz için hassas bakım sağlayan pediatrik kullanıma uygun yepyeni bir ürün Bebeğinizin cildine kolayca nüfuz ederek çinko oksit içeriği sayesinde koruyucu bir tabaka oluşturup, cildin nem kaybetmesini engelliyor. Böylece pişik oluşumunu önleyerek; var olan pişik ve kızarıklıkların da hızla iyileşmesini sağlıyor. Antiseptik özelliği ile ileri pişik sorunlarında ortaya çıkabilecek bakteri ve mantar oluşumlarının da önüne geçmeye yardımcıdır. Fiyatı: 19,90 TL Exdoz hijyenik ped kutusu n Günlük pedlerinizi gönül rahatlığıyla çanta veya cebinizde taşıyabileceğiniz kutular pratik ve sağlıklı kullanım imkânı sağlıyor. Yağmura ve ısıya uzun süre dayanıklı sıhhi plastikten imal edilmiş olup, farklı renklerde eczanelerde satışa sunuluyor. Fiyatı: 2,00 TL 18
yeni ürünler Poxclin Cool Mousse n Poxclin Serinletici Köpük, çocuklarda yaygın olarak görülen suçiçeği hastalığının semptomlarını hafifletmeye yardımcı oluyor. İçeriğindeki bitkisel 2QR kompleksi sayesinde bakterileri bloke ederek enfeksiyon ve yara oluşumunu önlüyor. Kaşıntı, tahriş ve hassasiyete karşı anında etki ederek cildi hızlı ve direkt bir şekilde serinletip, yatıştırıyor. Fiyatı: 34.90 TL Zigavus One Minute sıkılaştırıcı anti-aging krem n Zigavus One Minute sıkılaştırıcı antiaging krem; yüz, dudak ve boyun bölgesindeki derin çizgileri, kırışıklıkları ve sarkmaları onarmaya yardımcı oluyor. İçeriğindeki extreler cildin diriliğini ve dolgunluğunu kalıcı olarak desteklemek için Tip I kollajen sentezini uyarıyor. Cildin ve altındaki bozulmuş tabakaların sıkılaşmasını, parlaklaşmasını ve kırışıklıkların azalmasını sağlıyor. Gözaltında meydana gelen torbalanma ve şişkinlikleri de yumuşatarak cildin pürüzsüz ve genç bir görünüm kazanmasına destek oluyor. Fiyatı: 79,00 TL Alessandro Express SOS Canlandırıcı El Kremi n Ellerimiz iyi bir bakımı hak ediyor! Canlandırıcı el kremi kış aylarında soğuktan etkilenen sert ve çatlamış deri için ideal. İçeriğindeki %10 üre ve saf badem yağı ile yoğun nemlilik sağlayıp birkaç saniyede kuru elleri yumuşatıyor, ipeksi ve pürüzsüz bir görünüm sağlıyor. Fiyatı: 44,00 TL Exdoz diş fırçası kabı n İş yerinizde, seyahatte, çantanızda pratik ve kolay kullanım olanağı sağlayan Exdoz diş fırçası kabı, tüm diş fırçaları ile uyumlu. Havalandırma delikleri sayesinde nemli kalmıyor ve diş fırçasının dış etkenlerden korunmasını da sağlıyor. Fiyatı: 2,00 TL 19
sağlıklı haberler Ne Kadar Süt İçirmeli? n Kanada'daki St. Michael Hastanesi'nden Dr. Jonathon Maguire ve ekibi, inek sütündeki D vitamini ve demirin etkisini 2-5 yaşındaki 1300'den fazla çocuğun katılımıyla araştırdı. Ebeveynler genellikle çocuklarının ne kadar süt içtiğini bildirirken bilim adamları, çocukların kan tahlilinden D vitamini ve demir seviyesini belirledi. Günde 2 bardak sütün çocukların yeterli oranda D vitamini almasını ve demir depolarının normal düzeyde kalmasını sağladığı görüldü. Bilim adamları, günde 2 bardaktan fazla süt içen çocukların ise D vitamini oranının yükseldiğini, ancak demir depolarının azaldığını belirledi. Araştırma Pediatrics dergisinde yayımlandı. 20 Greyfurt Suyu Dost mu Düşman mı? n Greyfurt içerdiği antioksidanlar ve C vitamini ile iyi bir kış desteğidir. Ancak greyfurt suyu sindirim sistemindeki bazı enzimleri etkileyerek, ilaçların kandaki konsantrasyon seviyelerini değiştirebiliyor. Yeni bir çalışma ile; greyfurt suyunun 85'in üzerinde ilaçla etkileşime girdiği gösterildi. Bunların arasında bazı kalp, kolesterol, alerji ve bağışıklık sistemi ilaçları var. İlaçlarınızla greyfurt suyunu farklı zamanlarda almanız da yeterli olmayabilir. Örneğin, greyfurt suyunu üç gün önce almış olsanız bile, bazı kolesterol ilaçlarının seviyesi yüzde 300 artabiliyor. Hekime/eczacınıza danışarak greyfurt suyunun ilaçlarınızın üzerinde böyle bir etkisi olup olmadığını öğrenin. Greyfurt suyu yerine portakal veya üzüm suyunu tercih edin. Nar suyu da, az miktarda da olsa, ilaç seviyelerini etkileyebiliyor.
sağlıklı haberler Yakın Gözlükler Çöpe n Uzmanların 10 yıla yakın bir süredir üzerinde çalıştığı ve Almanya, İngiltere, Japonya başta olmak üzere son 1 yıldır uygulanan sistemle, göz merceğinin yakına odaklanamaması sonucu oluşan ve 40 yaş üzeri kişilerde sık görülen yakın görme şikayeti 10 dakikada ortadan kaldırılıyor. Yakın gözlüklerini çöpe attıran yöntem Türkiye'ye de geldi. Uzmanların yaklaşık 10 yıldır üzerinde çalıştıkları "Kamra" adı verilen teknolojiyle, göz yapısıyla uyumlu, ortası delik bir mikro implant korneanın ortasına yerleştiriliyor. Bu pul kadar ince, nokta kadar küçük implant üzerinde korneanın doğal yapısını korumak ve korneada herhangi bir olumsuz etki bırakmak için 8400 adet lazerle eklenmiş özel mikro geçişler bulunuyor. Ve bir tuz tanesinden daha hafif olduğu için gözde asla belli olmuyor. Çok yakında yakın gözlükler tarih olacağa benziyor. Depresyonun Kış Hali Kapalı havalarda içimi bir mutsuzluk kaplıyor, hiçbir şey yapmak istemiyorum diyorsanız, bazen uykunuz kaçıyor bazen de sürekli uyumak istiyorsanız, iştahınız artıyor ya da azalıyorsa mevsimsel depresyon sorunu yaşıyor olabilirsiniz. Mevsimsel özelliklerin kişilerin halini olumlu ya da olumsuz şekilde etkilediği bilinmektedir. Özellikle kış mevsiminde günlerin kısalması, güneş ışığının azalması, insanların sürekli kapalı ortamda kalması, kişilerin psikolojilerini olumsuz yönde etkileyen faktörlerdendir. Bu durumda depresyondan farklı olarak aşırı yorgunluk, uyku süresinde artış, iştah ve kilo artışı gibi belirtiler dikkati çekmektedir. Mevsimsel depresyon tanısı konulabilmesi için belirtilerin görüldüğü ve ortadan kaybolduğu sürecin 2 yıl devamlılık göstermesi gerekmektedir. Mevsimsel depresyonla başa çıkmak için: l Gün ışığından mümkün olduğunca çok faydalanın. l Ev ve iş ortamınızı yeteri kadar aydınlatın ve havalandırın. l Düzenli spor yapın. Haftada 3 gün 30-40 dakika spor, kişinin bedensel olduğu kadar psikolojisi üzerinde de etkili. l Uyku düzeninizi korumaya çalışın. l Sağlıklı ve dengeli beslenin, karbonhidrat ve şeker tüketimini kontrol altında tutun. l Sosyal yaşama, planlı şekilde zaman ayırın. Bütün bu sıralanan önlemler kişi üzerinde olumlu bir etki sağlayamadığı takdirde, daha detaylı değerlendirilmesi için konunun uzmanına başvurulması gerekmektedir. Uygulanan tedaviler arasında psikiyatrik destek, psikoterapi ve ışık terapisi yer almaktadır. 21