Entelektüel Sermaye ve Kurumsallaşma Zorunluluğu İSMMMO AB Fonları Komite sinin Entelektüel Sermayenin Geliştirilmesi Platformu Projesi devrede. Meslektaşlarımız için geliştirilen Entelektüel Sermaye Değerleme yazılımı meslektaşa ve mesleğe çok şey katacak. Süreçte, özellikle kurumsallaşmada doğru adımları atanlar, hem kendini, hem de geleceğini yeniden yapılandıracak. Yahya Arıkan * Günümüzde bilgiye ulaşmak internet ve cep telefonu sayesinde çok kolaylaştı. İşletmelerin parasal faaliyetlerinin izlenmesine ve sonuçlarının saptanmasına yarayan muhasebe bilimi ve dolayısıyla mali müşavirlik hizmetleri de bilgi çağındaki bu değişim sürecinden birebir etkileniyor. Özellikle mevzuat değişikliklerindeki süreklilik ve hız dikkat çekici. Yanı sıra uluslararası denetim ve muhasebe standartları ekseninde, yeni muhasebe programları da gündemimizin hep baş köşesinde. Bu anlamda; mesleğimizde gündemde öne çıkacak gelişmelerden biri de entelektüel sermaye ile ilgili olacak. Bilgi çağının çok boyutlu yapısından kaynaklanan faktörlerin işletmelerin mali ve kurumsal yapıları üzerindeki etkilerini değerlemek üzere son yıllarda bilimsel literatürde entelektüel sermaye kavramı daha fazla tartışılıyor. Kısaca değere dönüştürülen bilgi olarak tanımlanan entelektüel sermaye kavramı ile bir bilgi sistemi olan muhasebe çok yakından ilgili. Bugün teknolojik gelişmelere bağlı olarak, muhasebedeki veri işleme ve kayıt işlemleri neredeyse bütünüyle elektronik ortamda yapılıyor. Tabii ki; bilgi çağı nedeniyle piyasada değişen koşullar, muhasebe mesleğinden olan beklentileri de arttırıyor. Ve işletmelerin finansal raporlamaya olan gereksinimi yanında denetim ve hatta entelektüel sermayenin ölçülmesi ve raporlanması ihtiyacı belirginleşiyor. * İSMMMO Başkanı 9
Günümüzde buzdağlarının görünen kısmı gibi finansal sermayenin işletmelerin yüzde 30 değerini oluşturduğu, geri kalan yüzde 70 sermayenin ise entelektüel sermayeden oluştuğu kabul ediliyor. YENİ DÖNEM, YENİ KOŞULLAR 1 Temmuz 2012 de yürürlüğe giren yeni Türk Ticaret Kanunu nun mesleğimizde yeni bir dönemin başlangıcı olacağını hep söyledik. Bu değişimden meslektaşlarımızın zarar görmemesi ve yeni sürece hazırlanması için uzun bir süredir eğitmenlerle eğitim modeli yle yürüttüğümüz, Türk Ticaret Kanunu, Türkiye Finansal Raporlama Standartları ve Bağımsız Denetim eğitimlerine İstanbul da yaklaşık 15 bin meslektaşımız katıldı. Bu eğitimlere katılan meslektaşlarımızın yeni yol haritalarında ilk hedefi ise kurumsallaşmadır. Bu uğurda atılacak adımlarda öncelikle güçlerin nasıl birleştirileceği, ortaklık, meslek mensubunun kendi kurumsal şirketini kurması için izlenecek strateji ve yöntemlerin belirlenmesi gerekiyor. Kurumsallaşmada oluşturulacak ekipte kimlerin olacağı ise hayati önemde. Bu amaçla oluşturulacak ekiplerdeki meslek mensuplarının entelektüel sermaye değerlerini ölçmesi ve buna göre hem kendi mesleki yol haritasını hem de potansiyel ortaklarının ve çalışanlarının gitmek istedikleri yolu bilmesi gerekiyor. Vurgulamakta yarar var. Kurumsallaşma sürecinde meslek mensuplarının entelektüel sermaye değerini ölçmek için İSMMMO Avrupa Birliği Fonları Komitemizce Entelektüel Sermayenin Geliştirilmesi Platformu Projesi devreye sokulmuştur. Ve bu proje, İstanbul Kalkınma Ajansı nın Bilgi Odaklı Ekonomik Kalkınma Mali Destek Programı kapsamında hibe fon kazandı. Proje sonucunda mali müşavirler için Entelektüel Sermaye Değerleme yazılımı geliştirilerek, meslek mensuplarımızın kullanımına açıldı. Entelektüel Sermaye Değerleme yazılımı, Avrupa Birliği nin desteklediği; Measuring and Accounting Intellectual Capital (MAGIC) Entelektüel Sermayenin Ölçülmesi ve Muhasebeleştirilmesi Projesi kapsamında oluşturulmuş QPR altyapısını kullanmakta. Bu yazılım alt yapısının 10
üzerine, Marmara Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi nden çok değerli akademisyenlerin ve proje ekibinde yer alan Avrupa Birliği Fonları Komitemiz üyeleri ile İSMMMO Kurul Üyelerimizin özverili AR&GE çalışmaları sonucunda belirlenen mali müşavirlik entelektüel sermaye göstergeleri uygulanmıştır. Yazılım aynı zamanda önümüzdeki yeni Türk Ticaret Kanunu sürecinde meslek mensuplarımızın müşterilerinin entelektüel sermaye değerleme raporlarını oluşturabilmeleri için önemli bir altyapı sunacaktır. Entelektüel Sermaye Yazılımı ile meslek mensuplarımız hem kendilerinin, hem çalışanlarının, hem de müşterilerinin, iş süreçlerini tahlil etmede önemli bir altyapıya kavuşmuşlardır. ATILACAK ADIMLAR Bu sürecin olmazsa olmazının kurumsallaşma olduğunu vurgulamıştık. Süreçte atılacak adımları da iyi analiz etmek gerekiyor. Bunlara dört başlıkta şöyle açıklayabiliriz: 1. Kuramsallaşma ile ilgili tüm meslek mensupları kendi planlarını yapmalı, hangi işlerin kendisine uygun olduğunu muhasebe, denetim ya da danışmanlık mı yapılacağı belirlenmeli, yapılacak iş seçildikten sonra nasıl bir kurumsal yapılanma içine girileceğine karar vermelidir. 2. Meslek mensubunun personeli ya da birlikte iş yapacağı diğer meslek mensuplarının da ekip çalışmasına uygunluğu ve kapasitesi doğru değerlendirilmeli ve kurumsal yapılarda roller, görev ve sorumluluklar belirlenmelidir. 3. Müşteri portföyü ile ilgili müşteri kalitemiz nedir, işleri nasıl düzenliyoruz gibi soruların yanıtları doğru bir şekilde verilmeye çalışmalıdır. 4. Kurumsallaşma için iş süreçlerinin belirlenmesi de önemlidir. Uygulamada ise hangi sonuçlarla karşılaşılıp, nasıl raporlanır bunlara bakılmalıdır. Tüm bunlar yapılırken, işin başında yazmak eylemi önemlidir. Kuramsallaşma ile ilgili iş süreçleri, ne yapılmak istendiği mutlaka yazılmalıdır. Meslek mensubu yazmalı, tanımlamalı ve uygulamaya geçmelidir. Kurumsallaşma yolunda önemli olduğunu vurguladığımız bu görüşlerimizin dışında, bir başka önemli kılavuzumuz da 3568 Sayılı Yasa mızdır. 11
Yasa meslek mensuplarımızın neler yapabileceğini anlatır. Örneğin, akıllara kazınabilecek en önemli nokta, aynı firma çatısı altında denetim, muhasebe, danışmanlık işlerinin yapılabilecek olmasıdır. Buna engel yoktur. Bir tek dikkat edilecek şey; yeni Türk Ticaret Kanunu nda belirtildiği üzere aynı müşteriye hem denetim hem de muhasebe işlerinin yapılamayacak olmasıdır. Biliyoruz ki; meslek mücadelesinde bir çok zorluğu birlikte yenmeyi başardık. Önümüzdeki süreçte; kurumsal yapılarımızı oluşturarak, entelektüel sermayelerimizi birleştirerek yapacağımız zirve ise hem meslektaşın, hem de mesleğin önünü açacaktır. 12
HAKEMLİ YAZILAR REFEERED PAPERS
14