Şebnem ZORLUTUNA 1. Cumhuriyet Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi. Hüdaverdi BİRCAN 2

Benzer belgeler
Üniversite Öğrencilerinin Akademik Başarılarını Etkileyen Faktörler Bahman Alp RENÇBER 1

ÖZGEÇMİŞ. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl. Lisans İSTATİSTİK ANADOLU Yüksek Lisans İŞLETME / SAYISAL YÖNTEMLER ANADOLU 1999

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARILARI ÜZERİNE ETKİ EDEN BAZI FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI (MUĞLA ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F ÖRNEĞİ) ÖZET ABSTRACT

Korelasyon, Korelasyon Türleri ve Regresyon

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

YABANCI DİL EĞİTİMİ VEREN ÖZEL BİR EĞİTİM KURUMUNDAKİ ÖĞRENCİLERİN BEKLENTİLERİNİN ARAŞTIRILMASI. Sibel SELİM 1 Efe SARIBAY 2

LOJİSTİK REGRESYON ANALİZİ

PISA 2009 ÖĞRENCİ BAŞARI DÜZEYLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ AN EVALUATION OF PISA 2009 STUDENT ACHIEVEMENT LEVELS AFFECTING FACTORS

Proceedings July 25-27, 2017; Paris, France

BİREYLERİN UMUT DÜZEYLERİ İLE GELECEK HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN MULTİNOMİNAL LOJİSTİK REGRESYON ANALİZİ İLE İNCELENMESİ

KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Psikoloji Bölümü Bölüm/Program Dersi DERS TANIM BİLGİLERİ. Uygulama (Saat) G

Sınavlı ve Sınavsız Geçiş İçin Akademik Bir Karşılaştırma

REGRESYON ANALİZİ VE UYGULAMA. Yrd. Doç. Dr. Hidayet Takcı

DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Çok Değişkenli İstatistik EKO428 Bahar Ön Koşul Dersin Dili

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

Hastane Personelinin Kan Bağışı Hakkındaki Bilgi, Tutum ve Davranışlarının Çok Değişkenli Lojistik Regresyon Yöntemiyle İncelenmesi

H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü BBY 208 Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri II (Bahar 2012) SPSS Ders Notları II (19 Nisan 2012)

İLERİ BİYOİSTATİSTİK KURSU

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI

Olasılık ve İstatistik (IE 220) Ders Detayları

The International New Issues In SOcial Sciences

Kullanılacak İstatistikleri Belirleme Ölçütleri. Değişkenin Ölçek Türü ya da Yapısı

ÖĞRETMENLER, ÖĞRETMEN ADAYLARI VE ÖĞRETMEN YETERLĠKLERĠ

Eğitim / Danışmanlık Hizmetinin Tanımı

Örnek. Aşağıdaki veri setlerindeki X ve Y veri çiftlerini kullanarak herbir durumda X=1,5 için Y nin hangi değerleri alacağını hesaplayınız.

Ekonometri II (ECON 302T) Ders Detayları

SANAYİ İŞÇİLERİNİN DİNİ YÖNELİMLERİ VE ÇALIŞMA TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ - ÇORUM ÖRNEĞİ

Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching Kasım 2017 Cilt: 6 Sayı: 4 ISSN:

Öğrenim Bilgisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (2000) Uygulamalı İstatistik

TEMEL EĞİTİMDEN ORTAÖĞRETİME GEÇİŞ ORTAK SINAV BAŞARISININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

ÖĞRENCİ MEMNUNİYET ANKETİ. Betimsel ve Çıkarımsal İstatistikleri

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BRANŞLARINA KARŞI TUTUMLARININ İNCELENMESİ

BARTIN ORMAN FAKÜLTESİ NİN DİĞER ORMAN FAKÜLTELERİ İLE BAZI KRİTERLERE GÖRE KARŞILAŞTIRILMASI

PARAMETRİK TESTLER. Tek Örneklem t-testi. 200 öğrencinin matematik dersinden aldıkları notların ortalamasının 70 e eşit olup olmadığını test ediniz.

Tekrarlı Ölçümler ANOVA

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı : Kamile ŞANLI KULA İletişim Bilgileri : Ahi Evran Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Adres Matematik Bölümü, KIRŞEHİR

İKTİSAT LİSANS PROGRAM BİLGİLERİ

Olasılık ve İstatistik (IE 220) Ders Detayları

İçindekiler vii Yazarların Ön Sözü xiii Çevirenin Ön Sözü xiv Teşekkürler xvi Semboller Listesi xvii. Ölçme, İstatistik ve Araştırma...

Yrd. Doç. Dr. Celal Deha DOĞAN. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ölçme ve Değerlendirme Bilim Dalı- Doktora

BÖLÜM 13 HİPOTEZ TESTİ

İsmet DOĞAN, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Afyon

ÖĞRENCİ BAŞARISINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN PARAMETRİK OLMAYAN TESTLERLE ANALİZİ

Parametrik İstatistiksel Yöntemler (t testi ve F testi)

MURAT EĞİTİM KURUMLARI

BĠYOLOJĠ EĞĠTĠMĠ LĠSANSÜSTÜ ÖĞRENCĠLERĠNĠN LĠSANSÜSTÜ YETERLĠKLERĠNE ĠLĠġKĠN GÖRÜġLERĠ

KALKINMANIN SÜREKLİLİĞİ KALİTELİ BEŞERİ SERMAYE İLE MÜMKÜN

Akdeniz Üniversitesi

Olasılık ve İstatistik II (IE 202) Ders Detayları

KREDİ ve YURTLAR KURUMUNDA KALAN ÖĞRENCİLERİN MEMNUNİYET DERECELERİNİN LOJİSTİK REGRESYON YÖNTEMİ ile ARAŞTIRILMASI : EDİRNE İLİ ÖRNEĞİ

BİR ÖRNEKLEM İÇİN T TESTİ İLİŞKİSİZ ÖRNEKLEMLER İÇİN T-TESTİ

Amaç: Ekonometrinin tanımını, temel kavramlarını ve diğer alanlarla ilişkisini öğretmektir

SPSS (Statistical Package for Social Sciences)

KPSS LİSANS DA UYGULANAN TESTLERİN KAPSAMLARI

BÖLÜM-1.BİLİM NEDİR? Tanımı...1 Bilimselliğin Ölçütleri...2 Bilimin İşlevleri...3

ÖĞRETMEN ADAYLARININ AKADEMİK BAŞARILARININ SINIFLANDIRILMASINDA LOJİSTİK REGRESYON ANALİZİ YAKLAŞIMI * ÖZET

BİYOİSTATİSTİK Tek Örneklem ve İki Örneklem Hipotez Testleri Dr. Öğr. Üyesi Aslı SUNER KARAKÜLAH

T+U Saat. Dersin Adı Kodu Yarıyılı. Kredisi AKTS. Banka ve Finansal Kurumlar Türkçe Zorunlu

Olasılık Teorisi ve İstatistik (MATH392) Ders Detayları

H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü BBY 208 Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri II (Bahar 2012) SPSS Ders Notları III (3 Mayıs 2012)

Ziraat Fakültesi Öğrencilerinin Başarı Performansını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Örneği

Yrd. Doç. Dr. Mehmet Güçlü

H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü BBY 208 Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri II (Bahar 2012) SPSS DERS NOTLARI I 5 Nisan 2012

BÖLÜM 5 DENEYSEL TASARIMLAR

Bilimsel Araştırma Yöntemleri I

HACETTEPE ÜNivERSiTESi SPOR BiLiMLERi VE TEKNOLOJiSi YÜKSEK OKULU'NA GiRişTE YAPILAN

GİRİŞ. Bilimsel Araştırma: Bilimsel bilgi elde etme süreci olarak tanımlanabilir.

ALLERJİK RİNİTLİ OLGULARDA RİSK FAKTÖRLERİNİN İNCELENMESİ

Temel ve Uygulamalı Araştırmalar için Araştırma Süreci

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ BEDEN EĞİTİMİ ve SPOR BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÖSS ve ÖZEL YETENEK SINAVI PUANLARINA GÖRE GENEL AKADEMİK BAŞARILARI

Sık kullanılan istatistiksel yöntemler ve yorumlama. Doç. Dr. Seval KUL Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi

DANIŞMAN ÖĞRETMEN MENTORLUK FONKSİYONLARI İLE ADAY ÖĞRETMENLERİN ÖZNEL MUTLULUK DÜZEYİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Ziraat Fakültesi Öğrencilerinin Öğrenim Başarısını Etkileyen Faktörler : Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Örneği

İSTATİSTİK HAFTA. ÖRNEKLEME METOTLARI ve ÖRNEKLEM BÜYÜKLÜĞÜNÜN TESPİTİ

Çok Değişkenli İstatistik (PSY 403) Ders Detayları

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

Olasılık ve Rastgele Süreçler (EE213) Ders Detayları

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ *

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİLERİNİN SOSYO-EKONOMİK PROFİL ARAŞTIRMASI 1

Kategorik Veri Analizi

TABLO-1 KPSS DE UYGULANACAK TESTLERİN KAPSAMLARI Yaklaşık Ağırlığı Genel Yetenek

Korelasyon testleri. Pearson korelasyon testi Spearman korelasyon testi. Regresyon analizi. Basit doğrusal regresyon Çoklu doğrusal regresyon

Ders Bilgileri Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS FEN BİLİMLERİNDE İSTATİSTİKSEL TEKNİK VE UYGULAMALAR

2. REGRESYON ANALİZİNİN TEMEL KAVRAMLARI Tanım

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... Örneklem Genişliğinin Elde edilmesi... 1

Olasılık ve İstatistiğe Giriş-II (STAT 202) Ders Detayları

Bağımsız Örneklemler İçin Tek Faktörlü ANOVA

Eğitim ve Bilim. Cilt 42 (2017) Sayı

DENİZ HARP OKULU TEMEL BİLİMLER BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ

Değişken Türleri, Tanımlayıcı İstatistikler ve Normal Dağılım. Dr. Deniz Özel Erkan

Yükseköğretimde Öğrenci Başarılarının Sınıflandırılmasında Yapay Sinir Ağları ve Lojistik Regresyon Yöntemlerinin Kullanılması

İleri Nitel ve Nicel Teknikler (MGMT 601) Ders Detayları

EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1

ÖĞRENCİLERİNİN SINAV NOTLARI DAĞILIMININ DEĞERLENDİRİLMESİ: İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ ÖĞRENCİLERİ ÖRNEĞİ

Derece Bölüm Üniversite Yıl Nisan. Bölümü. Değerlendirme Yüksek Lisans Ölçme ve Ankara Değerlendirme Üniversitesi Lisans Sınıf Öğretmenliği Ankara

FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN KİŞİLERARASI ÖZYETERLİK İNANÇLARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Available online at

Amaç: İstatistiksel analizlerde kullanılan paket programları tanıtmak.

MESLEK YÜKSEKOKULLARINDAKİ ÖĞRENCİLERİN ÖĞRENİM GÖRDÜKLERİ BÖLÜMÜ SEÇİMİNDEKİ ETKİLİ FAKTÖRLER

Transkript:

Cumhuriyet Üniversitesi İ.İ.B.F. Öğrencilerinin Akademik Başarılarına Etki Eden Faktörlerin Logistik Regresyon Analizi İle Belirlenmesi:2008-2016 Dönemlerinin Karşılaştırılması Şebnem ZORLUTUNA 1 Cumhuriyet Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Hüdaverdi BİRCAN 2 Cumhuriyet Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ÖZET Bağımlı değişken kategorik ve ikili, üçlü ve çoklu kategorilerde olduğunda bağımsız değişkenlerle neden-sonuç ilişkisini belirlemede yararlanılan yöntemlerden biri lojistik regresyon analizidir. Bu çalışmada iki kategorili lojistik regresyon analizi kullanılmıştır. Çalışmada amaç, logistik regresyon yöntemi ile Cumhuriyet Üniversitesi İ.İ.B.F. öğrencilerinin başarılarına etki eden faktörlerin belirlenmesidir. Uygulanan 1014 anket sonucunda öğrencinin akademik başarısı üzerinde etkili olduğu düşünülen değişkenlerden öğrencinin cinsiyeti, bulunduğu sınıf, fakültesinden memnun olup olmaması, bölümünden memnun olup olmaması, derslere devam sıklığı, başarılı olduğu sınav tipi, dersin daha verimli olması amacıyla derse aktif olarak katılıp katılmaması şeklindeki 7 değişken bağımsız değişken olarak belirlenerek en uygun model oluşturulmuştur. Elde edilen sonuçlar 2008 dönemi ile karşılaştırılmış, öğrencinin cinsiyeti ve kaçıncı sınıfta olduğunun her iki dönemde de başarı üzerinde etkisi olan ortak değişkenler olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Logistik Regresyon Analizi, Öğrencilerin Akademik Başarısı, Odds Oranı. JEL Sınıflandırması: C35, I23. Bu çalışma İKT-096 no.lu CÜBAP projesi ile desteklenmiştir. 1 Dr. Öğr. Üyesi, Cumhuriyet Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ekonometri Bölümü, Sivas, E- posta: szorlutuna@cumhuriyet.edu.tr. 2 Doç. Dr., Cumhuriyet Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Sivas, E-posta: hbircan@gmail.com. 1

1. GİRİŞ İstatistikte kullanılan diğer model yapılandırma teknikleri gibi Logistik regresyon analizinin kullanım amacı da en az değişkeni kullanarak en iyi uyuma sahip olacak şekilde bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki ilişkiyi tanımlayabilen bir model kurmaktır (Bircan, 2004). Araştırma konusu olan değişkenlerin süreksiz veya sürekli olması kullanılacak analize karar vermede önemlidir. Lojistik regresyon analizi (LRA), bağımsız değişkenlerin sürekli veya süreksiz olabildiği, bağımlı değişkenin ise süreksiz olduğu bir analizdir. LRA modeli kurmak adına, sürekli olan bir bağımlı değişkenin süreksiz değişkene dönüşümü sağlanabilir (Tabachnick ve Fidell, 1996). LRA nın bazı istatistiksel analizlerle benzerlikleri söz konusudur. Amacının bir regresyon modeli kurma olması çoklu doğrusal regresyon analizi ile, süreksiz bir bağımlı değişkenle yapılan, bir tür gruplara ayırma analizi olması diskriminant analizi ile, verileri gruplara ayıran bir analiz olması kümeleme analizi ile LRA nın benzeyen yönleridir. Çoklu regresyon ve diskriminant analizi temel olarak sahip olduğu varsayımlar, kümeleme analizi ise grup sayılarının ve üyeliklerinin bilinmemesi sebebiyle LRA dan ayrılmaktadır (Çokluk, Şekercioğlu ve Büyüköztürk, 2012). Lojistik regresyon analizi, bağımlı değişkenin seçenek sayısına ve bağımlı değişkenin ölçüldüğü ölçek türüne göre üçe ayrılmaktadır. Bağımlı değişken iki seçenekli bir kategorik değişken ise İkili Lojistik Regresyon Analizi (Binary Logistic Regression Analysis) olarak adlandırılır. Bağımlı değişken sınıflamalı bir değişken ve ikiden çok kategorili (düzeyli) ise Çok Kategorili/Düzeyli İsimsel Lojistik Regresyon Analizi (Multinominal Logistic Regression Analysis) olarak adlandırılır. Bağımlı değişken sıralama ölçeğiyle elde edilmiş ise Sıralı Lojistik Regresyon Analizi (Ordinal Logistic Regression Analysis) adını alır (Stephenson, 2008). Lojistik regresyon alanındaki ilk çalışmalar 1944, 1953 ve 1955 yıllarında Berkson tarafından yapılmış. Lojistik regresyonu probit analizine bir alternatif olarak 1972 yılında Finney önermiştir. 1967 de Truett ve arkadaşları, 1971 de Halpering ve arkadaşları lojistik regresyonu, normal dağılım varyasımları ihlal edildiğinde, diskriminant analizine alternatif olarak önermişlerdir. (Seven, 1997). Logistik regresyon modelleri birçok alanda olduğu gibi ülkemizin geleceği gençlerimizin akademik başarılarının ölçülmesinde de kullanılmaktadır. Bu konuda yapılan çalışmaların bazıları şöyledir: Gürsakal (2012), çalışmasında Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) araştırmasının 2009 yılı Türkiye örnekleminin istatistiksel yöntemler kullanarak analiz etmeyi amaçlamıştır. Çok değişkenli bir istatistiksel analiz yöntemi olan lojistik regresyon analizini de kullanarak öğrencilerin Fen ve Matematik okuryazarlıkları ile okuma becerileri puanlarını etkileyen faktörlerin cinsiyet, okula başlama yaşı, anne babanın eğitim düzeyi olduğu ortaya konulmuştur. Şerbetçi (2014), üniversite öğrencilerinin istatistik ve ekonometri derslerine ilişkin başarılarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yaptığı araştırmasında Sıralı Lojistik Regresyon tekniğini kullanmıştır. Araştırma örneklemi için Erzurum Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F. İktisat Bölümü 4. Sınıf öğrencileri ve Ekonometri Bölümü 3. ve 4. Sınıf öğrencilerinin 2

tümü seçilmiştir. Cinsiyet, not ortalaması, dersi sunan öğretim elemanının ders hakkında yeterli olması, ders için öğretim elemanının yararlanılmasını istediği kaynağın anlaşılır olması, ders için haftalık ayrılan vakit, dersi anlama ve öğrenme konusunda birilerinin yardımı, dersin başarılamayacağının düşünülmesi, derste not tutulması, öğretim elemanının öğretmeye daha hevesli olması, öğretim elemanının öğrencilerin derse aktif katılımını teşvik etmesi istatistik dersinde başarıyı etkileyen istatistiksel olarak anlamlı değişkenler olarak bulunmuştur. Not ortalaması, dersin alınış şekli, derse duyulan ilgi, öğretim elemanının ders hakkında yeterli bulunması, dersi anlama ve öğrenme konusunda birilerine ihtiyaç duyulması, derste verilen örneklerin öğrenim görülen bölümle ilgili olması, konularla ilgili verilen ödevler, sınav sorularının içeriği, sınav süresi, sınavlarda kitap kullanma serbestliğinin tanınması, sınav kağıtlarının dersi veren öğretim elemanı tarafından değerlendirilmesi, derste not tutulması, öğretim elemanının alanına hakim olması, öğretim elemanının konuları daha anlaşılır bir biçimde işlemesi, derse hazırlıklı gelmesi, öğretim elemanının daha akıcı bir hitabete sahip olması ve öğretim elemanının genç olması ekonometri dersinde başarıyı etkileyen istatistiksel olarak anlamlı değişkenler olarak bulunmuştur. Bircan ve Zorlutuna (2016), çalışmalarında iki kategorili (binary) lojistik regresyon analizi kullanarak Cumhuriyet Üniversitesi İ.İ.B.F. öğrencilerin başarılarına etki eden 9 faktör (öğrencinin cinsiyeti, yaşı, eğitim gördüğü bölüm, bulunduğu sınıf, ailenin öğrenciye karşı tutumu, şu an hayatına etki eden önemli bir sorunun varlığı, kitap okuma alışkanlığının olup olmaması, üst sınıflardan edindiği bilgiler nedeniyle derslere önyargılı davranması, ders çalışmasına engel olan etmenlerin var olması) belirlemişlerdir. Can, Özdil ve Yılmaz (2018), Üniversite Öğrencilerinin Ders Başarısını Etkileyen Faktörlerin Lojistik Regresyon Analizi ile Tahminlenmesi çalışmalarında lojistik regresyon analiziyle dönem sonu ders değerlendirme anket verileri kullanılarak öğrencilerin ders başarılarını etkileyen faktörleri araştırmışlardır. Elde edilen analiz sonuçlarına göre, öğrenci ders başarısını ders tekrar sayısının yanı sıra öğrencilerin mesleki gelişimlerini arttıran, öğrencilere yeni bakış açıları kazandıran uygulamaların daha çok etkilediği görülmüştür. Ayrıca dersi ilk kez alan öğrencilerin görüşlerinin dersi iki ve daha fazla sayıda tekrarlayan öğrencilere göre genel olarak daha olumlu olduğu fark edilmiştir. Bu çalışmada ise Cumhuriyet Üniversitesi İ.İ.B.F. öğrencilerinin başarılarına etki eden faktörler logistik regresyon yöntemi ile belirlenmiş ve elde edilen sonuçlar 2008 döneminde yapılan çalışma ile karşılaştırılmıştır. Böylece iki farklı dönemde aynı üniversitenin aynı fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin akademik başarılarını etkileyen faktörlerde ne gibi değişiklikler olduğu belirlenmiştir. 2. YÖNTEM Lojistik regresyon analizi, normal dağılım varsayımı, süreklilik varsayımı ön koşulu olmayan sınıflama ve atama işlemi yapmaya yardımcı olan bir regresyon yöntemidir. Bağımlı değişken üzerinde bağımsız değişkenlerin etkileri olasılık olarak elde edilerek risk faktörlerinin olasılık olarak belirlenmesi sağlanır (Özdamar, 1997:461). Olasılık ile X bağımsız değişkenleri arasındaki ilişki sıklıkla lojistik yanıt/cevap fonksiyonu ile gösterilebilir (Alpar, 2011:623). Logistik regresyon fonksiyonu, exp( 0 1X ) ( x) 1 exp( X ) 0 1 (1) 3

şeklindedir. Burada (x) = E(Y/x) değeri şartlı ortalama olarak bilinir (Agresti, 1996: 103). Şartlı ortalamanın, modelde yer alan parametrelerle ( o+ 1) doğrusal hale dönüştürmek için, lojit transformasyona tabi tutulması gerekir. Bir olayın odds unun doğal logaritması alınarak Logit dönüşüm yapılır. Bir olayın odds u p/(1-p) ya da π/(1-π) ile verilir ve bu oran 0 ile arasında değer alabilir ( Alpar, 2011:624). ( x) ( x) ln 0 x 1 ( x) (2) g 1 Transformasyon değişkeni g(x), modeldeki parametrelerle doğrusaldır, süreklidir ve -, + aralığında değişen değerler alır. (x) arttıkça g(x) te artar ve eğer (x)<0,5 ise g(x) negatif, (x)>0,5 ise g(x) pozitif değerler alır (Hosmer ve Lemeshow, 1989:307). Lojit model, doğrusal regresyon modelinin istenen birçok özelliğini içerir. Lojistik modelde β1 bağımsız değişken x deki 1 birim değişimin lojit te ne kadar değişime neden olduğunu gösterirken, Doğrusal model x deki 1 birim değişimin bağımlı değişkende ne kadarlık bir değişime neden olduğunu gösterir (Alpar, 2011:625). 3. MATERYAL VE METOT Çalışmada, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi nin tüm bölümlerinde (İşletme, İktisat, Kamu Yönetimi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel İlişkiler, Ekonometri, Bankacılık ve Finans, Uluslararası Ticaret ve Lojistik, Maliye, Yönetim Bilişim Sistemleri Bölümü) 2016 yılında yapılan anket çalışması sonucu elde edilen 1014 anket verisi kullanılmıştır. Lojistik regresyon analizi uygulamak amacıyla ankete katılan öğrencilerin kalan ders sayıları belirlenmiştir. Kalan ders sayısı 3 ve altında olan öğrenciler 1 (başarılı), 3 ten fazla olanlar ise 0 (başarısız) şeklinde kodlanarak bağımlı değişken iki şıklı hale getirilmiştir. Sonuçlar 2008 yılında yapılan çalışma ile karşılaştırılmış ve yorumlanmıştır. 2008 yılında yapılan çalışma İktisat, İşletme, Kamu Yönetimi ve Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel İlişkiler bölümlerini içermektedir. Günün koşullarına göre hazırlanan anketlerdeki soruların bir kısmı farklılık göstermektedir. Bu çalışma 2008 ile 2016 yıllarında Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi nde öğrencilerin akademik başarılarına etki eden faktörlerdeki değişmeleri göstermektedir. Öğrencilerin başarılarını etkileyen faktörlerden bazıları kontrol altına alınabilir faktörlerdir. Bu faktörlerin başarıyı hangi düzeyde etkilediğinin bilinmesi başarısızlık oranının düşürülmesini sağlayabilir. 4. BULGULAR VE TARTIŞMA 2016 yılında Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesindeki öğrencilerin akademik başarılarına etki eden faktörleri belirlemek için yapılan lojistik regresyon analizi sonucunda en uygun model Tablo 4.1 de verilmiştir. 4

95% C.I.for EXP(B) Wald SD P Lower Upper Cinsiyet(1) -.258.135 3.687 1.055.772.593 1.005 ˆ SE ˆ ( ˆ) Sınıfı 55.643 3.000 Sınıfı(1) -1.578.291 29.404 1.000.206.117.365 Sınıfı(2).195.170 1.318 1.251 1.215.871 1.694 Sınıfı(3).564.171 10.898 1.001 1.758 1.257 2.457 S27(1) -.307.159 3.739 1.053.735.538 1.004 S28(1).524.161 10.552 1.001 1.689 1.231 2.316 S31 15.149 2.001 S31(1) -.052.275.036 1.849.949.554 1.627 S31(2).586.157 13.925 1.000 1.797 1.321 2.445 S32 5.321 2.070 S32(1).519.227 5.215 1.022 1.680 1.076 2.624 S32(2).249.168 2.198 1.138 1.282.923 1.782 S35(1) -.383.158 5.864 1.015.682.500.930 Constant -.256.198 1.662 1.197.774 Tablo 4.1. En Uygun Çok Değişkenli Logistik Regresyon Model Oluşturulan lojistik regresyon modelinin sınıflandırma başarısı Tablo 4.2 de verilmiştir. Kestirilen Başarılı Başarısız Doğrulama Oranı Gözlenen Başarılı 283 205 58,0 Başarısız 160 366 69,6 Ortalama % 64,0 Tablo 4.2. Oluşturulan Model İçin Sınıflandırma Tablosu 5. SONUÇ Bu çalışmada öğrencilerin başarılarına etki eden bağımsız değişkenleri belirlemek amacıyla hazırlanan anket, 2016 yılında materyal olarak belirlenen Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İşletme, İktisat, Kamu Yönetimi ve Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel İlişkiler, Ekonometri, Bankacılık ve Finans, Uluslararası Ticaret ve Lojistik, Maliye, Yönetim Bilişim Sistemleri bölümü) öğrencilerine uygulanmıştır. Bağımsız değişkenlerin önemli olup olmadıklarını anlamak amacıyla anketlerden elde verilere logistik regresyon analizi uygulanmıştır. Anket sonucunda öğrenci başarısı üzerinde etkisi olduğu düşünülen değişkenlerden; öğrencinin cinsiyeti, bulunduğu sınıf, Soru 27: Fakültenizden memnun musunuz, Soru 28: Bölümünüzden memnun musunuz, Soru 31: Derslere ne sıklıkla devam ediyorsunuz, Soru 32: Dersin daha verimli olması amacıyla derse aktif olarak katılıyor 5

musunuz, Soru 35: Başarılı olduğunuz sınav tipi hangisidir şeklindeki 7 değişken bağımsız değişken olarak belirlenerek en uygun model oluşturulmuştur. Tablo 4.1 te sütununda öğrencilerin kalan ders sayılarına göre başarılı ya da başarısız olarak değerlendirilmesinde etkili olan bu değişkenlerin tahmin edilen odds oranları verilmiştir. Kalan ders sayısı başarılarına göre öğrencileri ayırmada Cinsiyet değişkenine ait odds oranı 0,772 olarak bulunmuştur. Yani bayan öğrenciler bay öğrencilerden 0,772 kat daha başarılıdır. Benzer şekilde 4. sınıflara göre; 1. sınıflar 0,206 kat, 2. sınıflar 1,215 kat, 3. sınıflar 1,758 kat daha başarılıdır. Fakülteden memnun olan öğrenciler memnun olmayan öğrencilerden 0,735 kat daha başarılıdır. Bölümünden memnun olan öğrenciler olmayanlardan 1,689 kat daha başarılıdır. Derslere sürekli katılanlar ara sıra katılanlara göre 0,949 kat, hiç katılmayanlara göre ise 1,797 kat daha başarılıdır. Dersin daha verimli olması amacıyla derse aktif olarak sürekli katılanlar hiç katılmayanlara göre 1,680 kat, ara sıra katılanlara göre 1,282 kat daha başarılı olmaktadır. Test tipi sınavı tercih edenler klasik tip sınavı tercih edenlere göre 0,682 kat daha başarılı olmaktadır. 2008 yılında ise öğrencilerin başarılarına etki eden bağımsız değişkenleri belirlemek amacıyla hazırlanan anket, materyal olarak belirlenen Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İşletme, İktisat, Kamu Yönetimi ve Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel İlişkiler bölümünü) öğrencilerine uygulanmıştır. Sonuç olarak öğrencinin cinsiyeti, yaşı, bulunduğu sınıf ve bölüm, ailenin öğrenciye tutumu, hayatına etki eden önemli bir sorunun (gelecek korkusu, ekonomik, kişisel ve topluma uyumla ilgili sorunlar) varlığı, kitap okuma alışkanlığının olup olmaması, üst sınıflardan edindiği bilgiler nedeniyle önyargılı davranıp başarısız olduğu derslerin olup olmaması, ders çalışmasına engel olan bazı etmenlerin (arkadaş ortamı, şans oyunu-cafe alışkanlığı, bilgisayar tutkusu, özel arkadaşı veya motive olamayışı) varlığı değişkenleri öğrenci başarısı üzerinde etkisi olduğu düşünülen değişkenler olarak belirlenmiştir. 2008 ve 2016 dönemleri karşılaştırıldığında öğrenci başarısı üzerinde etkili olan farklı değişkenler: 2008 de öğrencinin yaşı, bölümü, ailesinin tutumu, hayatına etki eden önemli bir sorunun (gelecek korkusu, ekonomik, kişisel ve topluma uyumla ilgili sorunlar) varlığı, kitap okuma alışkanlığının olup olmaması, üst sınıflardan edindiği bilgiler nedeniyle önyargılı davranıp başarısız olduğu derslerin olup olmaması, ders çalışmasına engel olan bazı etmenlerin (arkadaş ortamı, şans oyunu-cafe alışkanlığı, bilgisayar tutkusu, özel arkadaşı veya motive olamayışı) varlığı şeklinde belirlenmiştir. 2016 da ise öğrencinin Fakültesinden memnun olup olmaması, bölümünden memnun olup olmaması, derslere devam sıklığı, başarılı olduğu sınav tipi, dersin daha verimli olması amacıyla derse aktif olarak katılıp katılmaması şeklinde belirlenmiştir. Öğrencinin cinsiyeti ve kaçıncı sınıfta olduğunun her iki dönemde de başarı üzerinde etkisi olan ortak değişkenler olduğu görülmüştür. 6

KAYNAKÇA Inc. Agresti, A. (1996). An Introduction to Categorical Data Analysis. John Wiley and Sons. Alpar, Reha. (2011). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler, Detay Yayıncılık, Ankara, 623-625. Başarır, G. (1990). Çok Değişkenli Verilerde Ayrımsama Sorunu ve Logistik Regresyon Analizi. (Uygulamalı istatistik doktora tezi.) H.Ü., 1-36, Ankara. Bircan, H, Zorlutuna, Ş. (2016). Öğrencilerin Başarılarına Etki Eden Faktörlerin Logistik Regresyon Analizi İle Belirlenmesi: Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Örneği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17 (1), 325-342. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/cumuiibf/issue/28001/297328 Can, Ş., Özdil, T., Yılmaz, C. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Ders Başarısını Etkileyen Faktörlerin Lojistik Regresyon Analizi İle Tahminlenmesi, Inrernational Review Of Economics And Management Journal, Volume 6, Number 1, 2018, 28-49. Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik- Spss Ve Lisrel Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayınları. Gürsakal, S. (2012). Pısa 2009 Öğrenci Başarı Düzeylerini Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 17, S. 1, 441-452. Hosmer, D. W., Lemeshow, S. (1989). Applied Logistic Regression, John Willey & Sons. Özdevecioğlu, M. (Ocak-Haziran 2003). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İle Üniversite Öğrencilerinin Bazı Demografik Özellikleri ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S. 20, 117-135. Seven, Z. (1997). Değişken Seçimi Yöntemi Olarak Adımsal Lojistik Regresyon İle Adımsal Diskriminant Analizinin Karşılaştırılması, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Şenel, S., Alatlı, B. (2014). Lojistik Regresyon Analizinin Kullanıldığı Makaleler Üzerine Bir İnceleme, Dergi Park, Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, C. 5, S. 1. Şerbetçi, A. Özçomak, M.S. (2013). Sıralı Lojistik Regresyon Analizi İle İstatistik Ve Ekonometri, Derslerinde Başarıyı Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3 (1), 89-110. Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (1996). Using Multivariate Statistics. New York, USA: Harper Collins College Publishers. 7

Yıldırım, K., Doğrul, G. (2008). Çalışmak Ya Da Çalışmamak : Türkiye de Kentsel Alanlarda Yaşayan Kadınların İşgücüne Katılmama Kararlarının Olası Belirleyicileri. C. 8, S. 1. Yüksel, Y. (2008). Hava Koşullarının Trafik Kazalarına Etkileri ve Trafik Kazalarının İstatistiksel Analizi. Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ. 8

Determination of Factors Affecting Academic Achievement of Cumhuriyet University Faculty of Economics and Administrative Sciences Students by Logistic Regression Analysis: Comparison of 2008-2016 Periods Şebnem ZORLUTUNA Cumhuriyet University, Faculty of Economics and Administrative Sciences Hüdaverdi BİRCAN Cumhuriyet University, Faculty of Economics and Administrative Sciences ABSTRACT Logistic regression analysis is one of the methods used to determine cause and effect relationship between independent variables and categorical and binary, triple and multiple categories. In this study, two-category logistic regression analysis was used. The aim of the study was to determine the logistic regression method of Cumhuriyet University İ.İ.B.F. determining the factors affecting the success of the students. As a result of the 1014 questionnaires applied to the student's academic success, the variables that were thought to be effective on the student's academic success, whether the student was satisfied with his / her class, faculty, whether or not he was satisfied with the department, the frequency of attendance, the type of exam to which he was successful, the most suitable model was formed by determining as independent variable. The results of the students were compared with the 2008 period and the gender and the number of students were found to be common variables in both periods. Keywords: Logistic Regression Analysis, Academic Achievement of Students, Odds Ratio. JEL Classifications: C35, I23. 9