H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü BBY 208 Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri II (Bahar 2012) SPSS DERS NOTLARI I 5 Nisan 2012

Transkript

1 H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü BBY 208 Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri II (Bahar 2012) SPSS DERS NOTLARI I 5 Nisan 2012 Aşağıdaki analizlerde tak2010.htm adresindeki SPSS Hazırlık adlı word dosyasında yer alan Veri Seti-II kullanılmıştır. Veri Seti-II, lise öğrencileri adlı veri dosyasını içermektedir. Lise öğrencileri adlı veri dosyası 200 lise öğrencisinin demografik bilgilerini ve çeşitli derslerden aldıkları puanları içermektedir. Her öğrenciyle ilgili olarak toplanan veriler toplam 11 değişkende tutulmuştur. Tanımlayıcı İstatistikler 200 lise öğrencisinin matematik dersinden aldıkları notlar için uygun tanımlayıcı istatistikleri (ortalama, ortanca, en küçük ve en büyük değer, standart sapma vb.) bir tablo halinde gösterip, kısaca yorumlayınız.

2

3 SPSS çıktısı: Excel yardımıyla tabloyu aşağıda görüldüğü gibi düzenleyiniz: Tablo 1. Matematik notu değişkenine ilişkin tanımlayıcı istatistikler Tanımlayıcı İstatistik Değer Ortalama 53 Ortanca 52 Tepe değeri 57 Standart sapma 9,4 Dağılım genişliği 42 En küçük değer 33 En büyük değer lise öğrencisinin matematik dersinden aldıkları notların ortalaması 53 tür. 200 öğrencinin matematik notuna ilişkin ortanca değer 52 dir. Ortanca değerinin 52 olması öğrencilerin matematik notları en düşükten en yükseğe doğru sıralandığında tam ortada yer alan notun 52 olduğu anlamına gelmektedir. Tepe değeri 57 dir. Bunun anlamı 57 ye yakın not alan öğrenci sayısının fazla olmasıdır. En yüksek not 75, en düşük not ise 33 tür. 200 öğrencinin matematik notlarına ilişkin dağılımın genişliği 42 dir (75-33). Standart sapma değeri 9,4 bulunmuştur. Standart sapma 200 öğrencinin matematik dersinden aldıkları notlar arasındaki farklılığın bir ölçüsüdür. Standart sapma değeri çok büyük bulunmadığı için notlar arasındaki farklılığın çok fazla olmadığını söyleyebiliriz.

4 SORU 1: 200 öğrencinin matematik dersinden aldıkları notların ortalamasının 70 e eşit olup olmadığını test ediniz. Öncelikle hangi tür test uygulayacağımıza karar vermeliyiz (Parametrik mi? Parametrik olmayan mı?) 1. N=200 > kriter sağlandı öğrencini matematik notları normal dağılıyor mu? Normal Dağılım Testi

5 One-Sample Kolmogorov-Smirnov Test Matematik dersinden aldigi not N 200 Normal Parameters a,b Mean 52,65 Std. Deviation 9,368 Most Extreme Differences Absolute,071 Positive,071 Negative -,048 Kolmogorov-Smirnov Z 1,003 Asymp. Sig. (2-tailed),267 a. Test distribution is Normal. b. Calculated from data. 0,267 > 0,05 olduğundan veriler normal dağılmaktadır. 1. ve 2. Kriterler sağlandığı için verilerimize parametrik test uygulayabiliriz. Tek Örneklem t-testi H 0 (boş hipotez): 200 öğrencinin matematik dersinden aldıkları notların ortalaması 70 e eşittir. H 1 (araştırma hipotezi): 200 öğrencinin matematik dersinden aldıkları notların ortalaması 70 ten farklıdır.

6 SPSS çıktıları: Ödevlerinizde ve sınavda vereceğiniz tablo aşağıdaki gibi yalnızca yorumlamada kullandığınız değerleri içeren bir tablo olmalıdır. Tablo 2. Matematik notuna ilişkin tek örneklem t-testi sonuçları N M Test değeri t df p Matematik notu , ,000

7 Öğrencilerin matematik notları ortalaması 70 den farklıdır ve bu fark istatistiksel olarak anlamlıdır (t(199)=-26,198, p=0,000). Boş hipotez reddedilir. Öğrencilerin matematik notları ortalaması 70 ten küçük bulunmuştur (yaklaşık olarak 53). SORU 2: Erkek öğrenciler ile kız öğrencilerin matematik dersinden aldıkları notlar birbirinden farklı mıdır? Sonuç:. Öncelikle parametrik test mi, yoksa parametrik olmayan test mi uygulayacağınıza karar veriniz. Bağımsız Örneklem t-testi H 0 (boş hipotez): Erkek öğrenciler ile kız öğrencilerin matematik dersinden aldıkları notların ortalamaları birbirine eşittir. H 1 (araştırma hipotezi): Erkek öğrenciler ile kız öğrencilerin matematik dersinden aldıkları notların ortalamaları birbirinden farklıdır.

8 SPSS çıktıları: Varyans Homojenliği Testi (Levene Testi) İlk olarak iki grup için (kız, erkek) varyansların homojen olup olmadığı (birbirine eşit olup olmadığı) araştırılmalıdır. Kızların matematik notlarına ilişkin varyans değeri ile erkeklerin matematik notlarına ilişkin varyans değeri aynıdır (p=0,432>0,05). Bu yüzden ilk satırdaki değerler üzerinden bağımsız iki örneklem t testi uygulanacaktır. Levene testi sonucu size hangi satırdaki bilgileri dikkate alacağınız konusunda yardımcı olur. Ödevlerde ve sınavda Levene testi sonuçlarını ayrıca vermenize gerek yoktur. Yukarıdaki 2 tablodan kullandığımız ve işimize yarayacak bilgileri çekip Tablo 3 ü oluştururuz. Ödevlerde ve sınavda sadece hipotezleri ve aşağıdaki tablo ve yorumu vermeniz yeterlidir.

9 Tablo 3. Cinsiyete göre matematik puanı ortalamaları için yapılan bağımsız iki örneklem t testi sonuçları Cinsiyet N M SD df t p Erkek 91 52,95 9, ,413 0,680 Kız ,39 9,151 Erkeklerin matematik notları ile kızların matematik notları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı değildir (t(198)=0,413, p=0,680). Boş hipotez kabul edilir. Nitekim, erkeklerin matematik not ortalamaları ile kızların matematik not ortalamaları birbirine çok yakın bulunmuştur (Erkek: 52,95; Kız: 52,39). SORU 3: Öğrencilerin matematik ve sosyal bilgiler derslerinden aldıkları notların ortalamaları birbirine eşit midir? Öncelikle parametrik test mi, yoksa parametrik olmayan test mi uygulayacağınıza karar veriniz. Sonuç:. SORU 4: Öğrencilerin matematik ve fen bilgiler derslerinden aldıkları notların ortalamaları birbirine eşit midir? Öncelikle parametrik test mi, yoksa parametrik olmayan test mi uygulayacağınıza karar veriniz. Sonuç:. Bağımlı Örneklem t-testi H 0 (boş hipotez): Öğrencilerin matematik ve fen bilgiler derslerinden aldıkları notların ortalamaları birbirine eşittir. H 1 (araştırma hipotezi): Öğrencilerin matematik ve fen bilgiler derslerinden aldıkların notların ortalamaları birbirinden farklıdır.

10 SPSS çıktıları: Yukarıdaki 3 tablodaki bilgiler aşağıda tek tabloda (Tablo 4) birleştirilmiştir. Ödevlerinizde ve sınavda hipotezleri kurduktan sonra aşağıdaki tabloyu oluşturup kısaca yorumlamanız yeterli olacaktır.

11 Tablo 4. Matematik ve sosyal bilgiler notlarının ortalamaları için yapılan bağımlı örneklem t testi sonuçları Ders N M SD df t p *p=0,000 Matematik ,65 9,368 Fen Bilgiler ,85 9, ,356 0,177 Öğrencilerin matematik notları ile fen bilgiler notları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (t(199)=1,356, p=0,177). Boş hipotez kabul edilir. Nitekim öğrencilerin matematik notları ortalaması (52,65) ile fen bilgiler notlarının ortalaması (51,85) birbirine çok yakın bulunmuştur.