DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI SİSTEMİ Dr. Ramazan KADAK Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) Yönetim Kurulu Başkanı 2014
İ Ç İ N D E K İ L E R - TARIM IN TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ YERİ - TARIM SEKTÖRÜNDE KRİZ/RİSK YÖNETİMİ ve ÖNEMİ - DÜNYA DA, TARIM SİGORTALARI/RİSK YÖNETİMİ - TÜRKİYE DE, TARIM SİGORTALARI/RİSK YÖNETİMİ - DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI SİSTEMİ - TARIM SİGORTALARI HAVUZU - TARSİM - KURUMSAL YAPI - TARIM SİGORTALARININ KAPSAMI - POLİÇE PRİM ÖRNEKLERİ ve POLİÇE DÜZENLENMESİ - HASAR/TAZMİNAT ÖDEME - ELDE EDİLEN SONUÇLAR - HEDEFİMİZ 2
TARIM SEKTÖRÜ STRATEJİK BİR SEKTÖRDÜR Tarım, Ülkelerin; beslenme, istihdam ve kalkınması için önemli ekonomik ve stratejik bir sektördür. Tarımsal Üretim Yoksa, Hayat/Gelecek Yoktur Tarım sektörü, tabiat/doğa şartlarına bağlı üretim yapılan bir sektör olması sebebiyle, dünyanın her yerinde, HASSAS ve STRATEJİK bir sektör olarak ele alınmaktadır. 3
TARIM SEKTÖRÜNÜN, TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ ÖNEMİ Tarımsal İstihdam Tarımsal Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Tarımda Kişi Başına Gelir Tarımsal İhracat % 24,6 dir. 62 Milyar Dolar. 3.591 Dolar. 16 Milyar Dolar. TÜRKİYE; tarımda, Dünyada 7 nci, AB de 1 inci büyük Tarımsal Ekonomiye sahip ülkedir. Kaynak: GTHB, 2012 Yılı Verileri 4
TÜRKİYE NİN TARIMSAL ÜRETİMDE, DÜNYA DAKİ YERİ (2012) Tarım alanları bakımından; Dünya da 18 inci, AB de 1 inci, Buğday üretiminde ; Dünya da 9 uncu, AB de 2 nci, Pamuk üretiminde ; Dünya da 7 nci, AB de 1 inci, Toplam sebze üretiminde ; Dünya da 4 üncü, AB de 1 inci, sırada yer almaktadır. Kaynak: FAO-STAT 2012. 5
TÜRKİYE NİN, DÜNYA ÜRETİMİNDE ÖNEMLİ PAY A SAHİP OLDUĞU, TARIMSAL ÜRÜNLER (2011) 1 2 3 4 5 Fındık Vişne Çilek Ispanak Çay İncir Kestane Antep fıstığı Nohut Patlıcan Kuru üzüm Karpuz Hıyar Elma Mandarin Kayısı Kavun Yeşil biber Ceviz Kiraz Pırasa Mercimek Zeytin Ayva Haşhaş (Tohum) Kaynak: FAO-STAT 2011, GTHB 2011 verileri Domates Yeşil Fasulye 6
TARIMDA SIKÇA YAŞANAN DOĞAL AFET RİSKLERİ Katastrofik (Felaket Tarzında) Riskler Yönetilmesi Zor Riskler Kontrol Edilebilir Riskler Don Sel ve Su Baskını Kuraklık Salgın Hastalıklar Dolu Don Fırtına Hortum Yangın Heyelan Deprem Sel ve Su Baskını Adi Hastalıklar Kaza ve Zararlılar
TARIM SİGORTALARI/RİSK YÖNETİMİ MODELLERİ DEVLET SİGORTASI (FON SİSTEMİ) ÖZEL SEKTÖR SİGORTASI DEVLET-ÖZEL SEKTÖR İŞBİRLİĞİ SİGORTASI
AVRUPA ÜLKELERİNDE UYGULANAN FARKLI SİGORTA/ RİSK YÖNETİMİ MODELLERİ VE PROGRAMLARI ÜLKELER ÖZEL SİGORTA DEVLET-ÖZEL SEKTÖR İŞBİRLİĞİ (Prim Destekli) İSPANYA AVUSTURYA İTALYA ROMANYA PORTEKİZ Tek Risk Sigortası, Çoklu Risk Sigortası, Verim Sigortası Tek Risk Sigortası, Çoklu Risk Sigortası, Verim Sigortası Tek Risk Sigortası, Çoklu Risk Sigortası, Verim Sigortası Tek Risk Sigortası, Çoklu Risk Sigortası Tek Risk Sigortası, Çoklu Risk Sigortası TÜRKİYE Tek Risk Sigortası Çoklu Risk Sigortası İNGİLTERE DANİMARKA ALMANYA MACARİSTAN HOLLANDA BELÇİKA İSVEÇ Tek Risk Sigortası Tek Risk Sigortası Tek Risk Sigortası Tek Risk Sigortası Tek Risk Sigortası Tek Risk Sigortası, Çoklu Risk Sigortası Tek Risk Sigortası, Çoklu Risk Sigortası FRANSA Tek Risk Sigortası, Çoklu Risk Sigortası Verim Sigortası BULGARİSTAN Tek Risk Sigortası, Çoklu Risk Sigortası Kaynak: Alasa (1992), ENESA (2004), Ibarra ve Mahul (2004), Skees et al. (2005), Skees ve Enkh-Amgalan(2002), Skees et al. (2001), Stoppa ve Hess(2003), The World Bank (2005). 9
ÜLKEMİZDE, TARIM SEKTÖRÜ İLE İLGİLİ ALINAN YASAL KORUMA TEDBİRLERİ - (KRİZ YÖNETİMİ) - 1948 yılında, 5254 Sayılı Muhtaç Çiftçilere Ödünç Tohumluk Verilmesi Hakkında Kanun Ürün ve ekilişlerinin % 40 ve daha fazlası zarar görmüş olan üreticilere, ayni yardım yapılmasını kapsamakta idi. 2001 Yılında yürürlükten kaldırıldı. - 1977 yılında, yürürlüğe giren 2090 Sayılı Tabii Afetlerden Zarar Gören Çiftçilere Yapılacak Yardımlar Hakkında Kanun Tüm tarımsal mal varlığının % 40 ve daha fazlası zarar gören üreticilere, nakdi yardım yapılmasını kapsamaktadır. 10
DÜNYA DA ve TÜRKİYE DE, TARIM SİGORTALARININ (RİSK YÖNETİMİNİN) BAŞLANGICI Avrupa da ilk Tarım Sigortası, Dolu poliçesi olarak 1797 yılında, - ABD de ise; ilk Tarım Sigortası poliçesi 1879 yılında düzenlenmiştir. Türkiye de ise; - 1957 yılından itibaren, Özel/Ticari Sigorta Şirketlerinin, Bitkisel ürünlerde geleneksel olarak, yine; sadece, Dolu riskine karşı sigorta yapmalarıyla başlanmıştır. - 1960 yılında, Hayvan Hayat, - 1984 yılında, Kümes Hayvanları Hayat, - 1990 yılında ise Su Ürünleri Hayat, - 1991 yılında Üzüm bağlarında, pilot uygulama olarak, Don sigortası yapılmaya başlanmıştır. Sektörün özelliği dolayısıyla, bağımsız bir yasal zeminin oluşturulamamasının yanı sıra; bu günkü gibi etkili bir teşvik sisteminin olmaması da, istenen başarıya ulaşılmasında, kısıtlayıcı bir faktör olarak, önemli rol oynamıştır. Bu sebepten dolayı; 5363 Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu TBMM de yasalaşarak, 21/06/2005 tarihinde, Resmi Gazete de yayınlanmış ve yürürlüğe girmiştir. 11
DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI SİSTEMİ (1) Devlet Destekli Tarım Sigortalarında Asıl Amaç: - Doğal afet ve hastalıkların, tarım ve hayvancılıkta neden olduğu zararları; - Ticari ve kâr amacı olmadan, sigorta prensipleri ve teknik esaslara dayalı olarak; çağdaş, güvenilir, şeffaf ve sürdürülebilir bir sistemle, kısmen de olsa karşılayıp; - Üreticileri, uzun vadede gelir istikrarına kavuşturarak, üretimde devamlılığı (gıda güvenliğini) sağlamaktır. 12
DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI SİSTEMİ (2) Bu açıklamalar ve gerçekler ışığında; Devlet Destekli Tarım Sigortaları, Türk Tarımına sağlanan, devrim niteliğinde bir yasadır/uygulamadır diyebiliyoruz. Aynı zamanda; Hükümetin ve Bakanlığımızın, Tarım Sektörüne yönelik önemli, Bir projesidir. 13
BAKANLIĞIN YETKİ VE SORUMLULUKLARI Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Koordinasyonunda ve Hazine Müsteşarlığı ile birlikte yürütülen Devlet Destekli Tarım Sigortaları Uygulamasında; Bakanlığın çeşitli yetki ve sorumlulukları bulunmaktadır. 5363 Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu nun 10. uncu ve 11. inci maddelerinde, bu yetki ve sorumluluklar aşağıdaki şekilde sıralanmıştır; - Tarım Sigortalarının geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için gerekli tedbirleri almak, - Ürünler, riskler ve bölgeler itibariyle, sağlanacak prim desteğine ilişkin teklifleri, Bakanlar Kurulu nun onayına sunmak, - Tazminat ödemelerinin, doğru ve düzenli bir şekilde yapılmasını izlemek, - Bu Kanunla verilen diğer görevleri yürütmek ve - Denetlemek. 14
HAVUZ SİSTEMİNİN YARARLARI Tamamen Çiftçi/Üretici lehinde kurgulanan bu sistemin; a. Bütünsellik b. Standardizasyon c. Verimlilik ve Ölçek Ekonomisi d. Yüksek Güvence e. Sürdürülebilirlik, gibi hususlar, T E M E L E S A S alınmıştır. 15
SİSTEMİN PAYDAŞLARI ve TEMEL ÖZELLİKLERİ 1- Yasal Düzenlemeler 2- Kurumsal Yapı Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) - (Tek Organ) Devlet, STK ve Özel Sektör işbirliğinin tarafları Aracılık hizmeti alımı yapılan Ticari/Özel Sigorta Şirketleri Hizmet alımı yapılan İşletici Şirket 3- Gönüllülük esasına dayalı bir Sigorta Sistemi 4- Kayıtlı olma 5- Devletin Prim ve Hasar Fazlası Desteği 6- Denetim 16
1. YASAL DÜZENLEMELER ve 2. KURUMSAL YAPI 17
3. GÖNÜLLÜLÜK ESASI Sisteme katılım ZORUNLU OLMAYIP, İSTEĞE BAĞLIDIR. Riski en iyi değerlendirecek kişi, çiftçinin/üreticinin kendisidir. İsterse, ihtiyacına uygun sigortayı yaptırır veya yaptırmaz. Sadece; sigorta yaptıran çiftçilere, prim desteği sağlanan ve teminat kapsamındaki bir risk nedeniyle, hasar olması durumunda da, sigorta prensipleri ve teknikleri çerçevesinde, hasar tazminatı ödemesi yapılan bir sistemdir. Kısacası sistem, belirli teknikler ve prensiplere göre çalışan, bir SİGORTA SİSTEMİ olup; Devletin, hasar durumlarında, çiftçiye yapacağı bir yardım sistemi, ya da; H A Y I R K U R U M U D E Ğ İ L D İ R. 18
4. KAYITLI OLMA - İLK ADIM (ve TEK ŞART) Çiftçilerin, Üreticilerin diğer tarımsal desteklerde olduğu gibi; tarım sigortasındaki prim desteğinden ve hasar meydana geldiğinde de, hasar tazminatı alabilmesi için; Çiftçi Kayıt Sistemi ne (ÇKS ye), Veteriner Bilgi Sistemi ne (TÜRKVET e), Örtü Altı Kayıt Sistemi ne (ÖKS ye), Su Ürünleri Kayıt Sistemi ne (SKS ye) ve Arıcılık Kayıt Sistemi ne (AKS ye) kayıt yaptırması ve bu kaydını, her yıl güncellemesi gerekmektedir. İKİNCİ ADIM ise; S İ G O R T A Y A P T I R M A K T I R. Risk Yönetimi/ya da Sigorta yaptırmanın esası; TEDBİR almaktır. Dolayısıyla da; Sigorta işinde Önce TEDBİR, Sonra TEVEKKÜL diyoruz. Zira; olaya, çok yönlü bir bakış açısıyla bakıldığında da, rahatlıkla; TEDBİR almaya TEVESSÜL etmek/yani, SİGORTA YAPTIRMAK, TEVEKKÜL ETMEYE mani değildir, diyebiliyoruz. 19
5. DEVLETİN PRİM VE HASAR FAZLASI DESTEĞİ a. Prim Desteği DTÖ ve AB Kriterlerine göre DOLAYLI BİR DESTEKTİR. Üreticiler tarafından ödenmesi gereken sigorta priminin bir kısmı (% 50 ve % 66,7 Oranlarında) Devlet tarafından karşılıksız destek olarak sağlanmaktadır. Ürünler, riskler, bölgeler ve işletme ölçekleri itibariyle, Devlet tarafından sağlanacak prim desteği miktarları, her yıl Havuz Yönetim Kurulu nun teklifi ve Bakanlığın onayı üzerine, Bakanlar Kurulu tarafından belirlenmektedir. Amaç; üreticileri, sigorta yaptırmaya teşvik etmektir. 20
b. Hasar Fazlası Desteği Ulusal ve uluslararası piyasalardan sağlanan korumanın (Reasürans ın) yeterli olmaması durumunda, Bakanlar Kurulu nca belirlenecek kısmın, Devlet tarafından taahhüt edilmesi ve; Olağanüstü hallerde ve beklenenden fazla hasar olması durumlarında da; ihtiyaç duyulan, ilave ödenek miktarının, (gerektiğinde), yukarıda belirtilen çerçevede, Devlet tarafından, Hasar Fazlası Desteği şeklinde Havuz a aktarılması ile hasarların tazmin edilmesi mümkün olmaktadır. (D E V L E T G A R A N T İ S İ) 21
6. DENETİM 5363 Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu nun 11 inci maddesi gereğince; Tarım Sigortaları Havuzu ve İşletici Şirketin; her yıl, Sigortacılık uygulamaları yönüyle Hazine Müsteşarlığı nca, Diğer tüm işlemlerinin (İdari ve Mali) denetimi ise; Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yapılmaktadır. Denetim mekanizmasının varlığı; şeffaflığın sağlanması ve yanlışlıkların önlenmesi açısından, sisteme olan güveni artırmaktadır. Dolayısıyla; BU YAPISIYLA SİSTEM, Kamu organizasyonu, koordinasyonu ve gözetiminde yapılan, bir S İ G O R T A işi olup; bir başka ifadeyle, DEVLET DENETİMİ, GÖZETİMİ VE GARANTİSİNDE OLAN; Bir S İ G O R T A sistemidir. 22
TARIM SİGORTALARI HAVUZU ADINA SİGORTA SÖZLEŞMESİ YAPMAYA YETKİLİ ŞİRKETLER* *Şirketler, alfabetik sıraya göre dizilmiştir. 23
TİCARİ VE ÖZEL SİGORTA ŞİRKETLERİ İLE BUNLARIN ACENTELERİNİN; SİSTEMDEKİ ROLÜ VE SORUMLULUĞU Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) tarafından yetkilendirilen Ticari Sigorta Şirketlerinin, aldıkları komisyon ücreti karşılığında, Aracılık Hizmeti vermesi şeklinde olup; - Poliçe düzenlerken; yeni kurulan, Devlet Destekli bu yeni Sigorta Sistemi ni; çiftçiye/üreticiye, DOĞRU bir şekilde ve EKSİKSİZ/HATASIZ olarak anlatmak, - Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) adına, Standart Poliçe düzenlemek ve bir suretini üreticiye/çiftçiye/sigortalıya vermek, - Sigortalıdan alınacak poliçe prim bedellerini tahsil ederek, kanuni süresi içinde, Havuz hesabına aktarmak ve; - Sigortalının hasar ihbarlarını, Havuz un/tarsim in İstanbul daki merkezine iletmektir. Bunun dışında, başka bir yetki ve sorumlulukları yoktur. 24
İŞLETİCİ ŞİRKET İN GÖREV ve SORUMLULUĞU - 5363 Sayılı, Tarım Sigortaları Kanunu ile kurulan, - Tarım Sigortaları Havuzu nun (TARSİM in), sekretaryası ile sigorta iş ve işlemlerini yapmakla görevli bir Şirket olarak kurulmuş olup; - Kâr amacı, ticari başka bir faaliyeti ve sigorta işi dışında da, başka herhangi bir iş i ve faaliyeti olmayan, - Belirli bir ücret karşılığında, hizmet alımı yolu ile çalışan ve tazminat ödeme sorumluluğu ile sigorta uygulamaları konusunda, karar alma ve karar verme yetkisi bulunmayan; - Sigorta prensipleri ve sigorta tekniklerine göre işlem yapan bir Anonim Şirket tir. 25
Sisteme, Böyle Bir Şirket Modeli nin Monte Edilmesinin AMACI ise; Kamu bütçesine ağır yükler getirecek, yeni bir KİT oluşturmamak, İşlerin, Özel Sektör mantığı ile hızlı bir şekilde yürütülmesini sağlamak ve böylece; Sigortalının, teminat kapsamındaki herhangi bir doğal afet nedeniyle oluşan mağduriyetinin, mümkün olan en kısa sürede giderilmesini sağlamaktır.
EKSPERLER VE EĞİTİM ÇALIŞMALARI - Risk incelemesi ve hasar tespiti yapacak olan Havuz Eksperlerinin eğitimi; 15 (on beş) dönem olarak planlanmış ve yapılmıştır. Böylece; Bitkisel Ürün Grubu nda : 991 Kişi Hayvancılık Grubu nda : 990 Kişi Hayvancılık Grubu (Su ürünleri konusunda) : 63 Kişi olmak üzere, Toplam : 2.044 Kursiyere, - Kısa süreli, yoğun; teorik ve uygulamalı bir eğitim sonrasında, yapılan sınav ve sınavda başarılı olanların da, Hazine Müsteşarlığı Eksper Sicil Kaydına kayıtları yapılarak, Resmen, Havuz eksperi olmaları sağlanmıştır. - Ayrıca; yılın değişik zamanlarında, yapılan Tekamül Eğitimleri ile de, eksperlerin kendilerini geliştirmesi için, sürekli olarak, eğitim faaliyetlerine devam edilmektedir. 27
EKSPERLERİN ve ACENTELERİN SİSTEMDEKİ ROLÜ ve ÖNEMİ - Sistem açısından; çiftçi/üretici ile her zaman, bire bir, yüz yüze gelen, en önemli iki ayrı paydaş/muhatap grubudur. - Bu iki önemli paydaş grubunun, üreticiye doğruları söylemesi ve anlatması, KESİNLİKLE ve ASLA, HATA YAPMAMALARI gerekmektedir. - Sistemin geleceği; bir nokta da, bu iki paydaş grubunun, DOĞRU ve HATASIZ çalışmasına bağlıdır. - Bu iki paydaş grubu da, Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) tarafından ödenen, belli bir ücret ve komisyon karşılığında, sigortalıya/üreticiye/çiftçiye hizmet vermektedir. 28
BİTKİSEL ve HAYVANSAL ÜRÜN SİGORTALARI BRANŞLARI (2014) BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTALARI SERA SİGORTASI BÜYÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI KÜÇÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI KÜMES HAYVANLARI HAYAT SİGORTASI SU ÜRÜNLERİ HAYAT SİGORTASI ARICILIK (ARILI KOVAN) SİGORTASI
DEVLET DESTEKLİ BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTALARI TEMİNAT KAPSAMINDAKİ ÜRÜN VE RİSKLER - 2014 PAKET OLARAK ALINAN TEMİNATLAR TEMİNAT KAPSAMINDAKİ RİSKLER ve MİKTAR KAYBI DOLU PAKETİ - Dolu - Fırtına - Hortum - Yangın - Heyelan - Deprem - Sel ve Su Baskını Dolu dan Kaynaklanan - KALİTE KAYBI TEMİNAT KAPSAMINDAKİ ÜRÜNLER Fideler, Yaş Sebzeler, Yaş Meyveler, Tarla Ürünleri, Kesme Çiçekler, Meyve ve Bağ Fidanları Yaş Sebzeler, Meyveler ve Kesme Çiçekler İSTENEN ÇKS Kaydının Güncel Olması İSTEĞE BAĞLI EK TEMİNAT Don (Dolu Paket ile birlikte) Açıkta Üretilen Yaş Meyveler
BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTALARI PRİM ÖRNEKLERİ-2014 DOLU PAKETİ (DOLU, FIRTINA, HORTUM, YANGIN, HEYELAN, DEPREM, SEL VE SU BASKINI) İLE MEYVELERDE DON (+DOLU PAKETİ) SİGORTASI PRİM TUTARI ÖRNEKLERİ - (1 da)
PRİM ÖRNEKLERİ - 2014 SERA SİGORTASI (FIRTINA, SEL ve SU BASKINI DAHİL) PRİM TUTARI ÖRNEKLERİ (1 da) Unsurlar Sigorta Bedeli (TL) Cam Sera Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) Sigorta Bedeli (TL) Plastik Sera Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) Örtü 18.000 247 3.000 74 Ürün 17.000 205 15.000 172 Konstrüksiyon 20.000 99 15.000 75 Toplam 55.000 551 33.000 321
HAYVAN HAYAT SİGORTASI PRİM ÖRNEKLERİ (2014) BÜYÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI (SÜT SIĞIRLARI ve MANDALAR) PRİM FİYATI ÖRNEKLERİ 1- GENİŞ KAPSAMLI, 1 NO LU TARİFE Hayvan Sayısı Grubu Bir Hayvanın Sigorta Bedeli (TL) Bir Hayvan için Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) 1-6 Baş 5.000 263 7-20 Baş 5.000 225 21 Baş ve üzeri 5.000 213 2- KISMEN GENİŞ KAPSAMLI, 2 NO LU TARİFE 20 Baş ve üzeri 5.000 148 3- DAR KAPSAMLI (HASTALIKLAR HARİÇ) TARİFE 10 Baş ve üzeri 5.000 20
HAYVAN HAYAT SİGORTASI PRİM ÖRNEKLERİ - 2014 ERKEK BESİ Hayvan Sayısı Grubu BÜYÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI (BESİ SIĞIRLARI ve MANDALARI) PRİM FİYATI ÖRNEKLERİ 1- MUAFİYETSİZ TARİFE Bir Hayvanın Sigorta Bedeli (TL) Bir Hayvan için Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) 3 Aylık 6 Aylık 9 Aylık 12 Aylık 5-20 4.000 58 76 94 114 21-100 4.000 56 72 88 108 101-200 4.000 54 68 82 102 201-500 4.000 52 64 76 96 501 ve üzeri 4.000 50 60 70 90 2- % 4 MUAFİYETLİ TARİFE 21-100 4.000 24 30 36 50 101-200 4.000 22 28 34 46 201-500 4.000 20 26 32 42 501 ve üzeri 4.000 18 24 30 38 3- DAR KAPSAMLI (HASTALIKLAR HARİÇ) TARİFE 10 Baş ve üzeri 4.000 16
HAYVAN HAYAT SİGORTASI PRİM ÖRNEKLERİ - 2014 KÜÇÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI (KOYUN, KEÇİ - KOÇ ve TEKELER) PRİM FİYATI ÖRNEKLERİ Hayvan Sayısı Grubu Bir Hayvanın Sigorta Bedeli (TL) Bir Hayvan için Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) 10 Baş ve üzeri 600 30
HAYVAN HAYAT SİGORTASI PRİM ÖRNEKLERİ - 2014 KÜMES HAYVANLARI HAYAT SİGORTASI PRİM FİYATI ÖRNEKLERİ Kategori (Yetiştirme Amacı) Hayvan Sayısı Sigorta Bedeli (TL) Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) Broiler (Etçi Tavuk) 10.000 50.000 275 Yumurta Tavuğu 10.000 100.000 1.500 Ürün SU ÜRÜNLERİ HAYAT SİGORTASI PRİM FİYATI ÖRNEKLERİ Kapasite (Ton) Sigorta Bedeli (TL) Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) Risk Kategorileri 1 2 3 Alabalık 100 500.000 7.500 11.250 13.750 Orkinos 100 3.000.000 52.500 60.000 75.000
ARICILIK (ARILI KOVAN) SİGORTASI PRİM ÖRNEKLERİ (2014) ARICILIK (ARILI KOVAN) SİGORTASI PRİM FİYATI ÖRNEKLERİ Arıcılık Türü Kovan Sayısı Sigorta Bedeli (TL) Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) Sabit 100 17.500 79 Gezginci 100 17.500 123
SİGORTA BRANŞLARINDA UYGULANAN GENEL İNDİRİMLER İlk defa sigorta ettirilenler için tarife primleri üzerinden % 5 nispetinde, başlangıç/hoş geldin indirimi uygulanır. Hasarsız geçen bir sigorta dönemini takip eden yılda, tarife primleri üzerinden % 10 nispetinde, yenileme/devam indirimi uygulanır. Ayrıca, muafiyet altında kalan hasarlı parsellerde ve seralarda da, Dolu paketi tarife primleri üzerinden, % 5 nispetinde yenileme indirimi uygulanır. (Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Hayat Sigortalarında kademeli olarak, 4 yıl sonunda % 20 ye kadar varan, prim indirimi yapılmaktadır). Prim tutarının tamamının peşin ödenmesi durumunda, uygulanacak peşin ödeme prim indirimi, % 5 olarak Havuz Yönetim Kurulu Kararı ile kararlaştırılır.
BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTASI İNDİRİMLERİ Tüm branşlarda verilen genel indirimlere ilave olarak, Bitkisel Ürün Sigortasında; Hasar önleyici ve/veya azaltıcı önlemleri alınan ürünlerin prim fiyatlarında, şu indirimler uygulanır: Dolu ağı/filesi örtülen ürünler için dolu ve dolu kalite kaybı teminatı prim fiyatının % 50 si, Don önleme rüzgâr pervaneleri, sisleme ve yağmurlama sistemi kullanılan ürünler için don teminatı prim fiyatının % 25 i oranında prim indirimi uygulanır.
HASARLAR NASIL ÖDENMEKTEDİR? 1 2 3 4 ÇİFTLİK HAYVANLARI HAYAT SİGORTALARINDA 1 4 2 3 40
SON 8 YILLIK UYGULAMA SONUÇLARI
TÜRKİYE DE, BRANŞ BAZINDA TARIM SİGORTALARI PRİM ÜRETİMİ (2013) BÜYÜKBAŞ HAYVAN HAYAT % 27,8 BİTKİSEL ÜRÜNLER % 62,1 KÜMES HAYVANLARI HAYAT % 0,3 KÜÇÜKBAŞ HAYVAN HAYAT % 5 SERA % 4,5 SU ÜRÜNLERİ HAYAT % 0,3
POLİÇE SAYISI (Bin Adet) 892 744 20% 588 27% 219 19% 261 18% 307 19% 366 60% 12 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
PRİM ÜRETİMİ (Milyon TL) 499 527 441 13% 6% 138% 185 4 64 54% 98 22% 120 54% 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
SİGORTALI ALAN (Milyon da) 14,3 12,1 19% 9,2 31% 3,5 4,4 26% 5,6 17% 6,6 40% 27% 0,1 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
SİGORTALI BÜYÜKBAŞ HAYVAN SAYISI (Bin/Baş) 420.1 404.0 361.2 16% -4% 188.4 92% 6.5 54.5 32% 72.0 56% 112.2 68% 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
SİGORTALI KÜÇÜKBAŞ HAYVAN SAYISI (Bin/Baş) 423.5 336.6 26% 391% 68.6 2011 2012 2013
HASAR İHBAR DOSYA SAYISI (Bin Adet) 225 176 169 33% 79 106 66% -4% 0,6 46 47 1,3% 69% 34% 2006 2007 2008 2009 201 2011 2012 2013
ÖDENEN TAZMİNAT TUTARI (Milyon TL) 383 261 47% 210 24% 41 40 89 27% 114 84% 0,9-3% 122% 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
2.000 2006-2013 YILLARI HASAR/PRİM DENGESİ (MİLYON TL) 1.800 1.600 1.400 1.200 1.016 297 121 110 1.000 800 600 400 (1.940) (1.686) (1.796) 924 1.268 200 0 Devletin Prim Desteği Çiftçinin Ödediği Prim Aracılık Masrafları Operasyon Masrafları (RİM Dahil) Beklenen Hasarlar (Muallak) Gerçekleşen Hasarlar (HTM Dahil)
DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI SİSTEMİ Herhangi Bir Doğal Afet Riskinin Sigorta Kapsamına Alınması; Kapsama alınacak riskler, bölgeler ve ürünler; Havuz Yönetim Kurulunun teklifi, Bakanlığın onayı ve Bakanlar Kurulu tarafından alınan kararlar doğrultusunda, her yıl için yeniden belirlenmektedir. Kurul kararları, GENEL E/HERKESE ŞAMİL olacak şekilde alınmakta ve uygulanmaktadır; Kişi ve Kuruluşlara yönelik, ÖZEL KARARLAR ALINMAMAKTADIR. 51
TARIM SİGORTALARINDA HEDEFİMİZ Uygulamanın, sürdürülebilir ve sağlıklı bir şekilde büyümesi ilkesinden sapmamak kaydıyla; ürün, risk ve bölge bazında, Tarım Sigortalarının kapsamını genişletmek amacıyla; 1- Bakanlığımızın, önemli bir diğer projesi olan, Tarımsal İzleme ve Bilgi Sistemi (TARBİL) kapsamında; parsel bazlı arazi tanımlamasının devreye girmesi ile birlikte, her bir parselin, tarım sigortası verileri sisteme işlenecek ve parsel bazlı risk hesaplanabilecektir. Böylece; her parselin, kendi riski oranında, prim ödenmesi sağlanmaya çalışılacaktır. 2- Gelişmiş ülkelerde, bitkisel ürünlerde, tüm risklere karşı uygulanan bir sigorta sistemi olan MPCI (Multiple Peril Crop Insurance) (Çoklu Risk ve Verim Sigortası) sistemi ile bitkisel ürünlere ve risklere verilen teminatların, kademeli olarak, ülkemiz Tarım Sigortaları Modelinde de uygulanmasını sağlamaktır. 52
DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI SİSTEMİ SON SÖZ; - Hasar gören; üreticinin, çiftçinin ve yetiştiricinin hakkını aldığı; hak etmediği halde, hasar tazminatı almak isteyenlerin de engellendiği, bir sigorta sistemi kurulmaya çalışılmaktadır. - Zira; Sigortacılık!... - "Doğruluk, - Dürüstlük ve - Güven işidir" diyor ve! 53
Saygılarımızla TEŞEKKÜR EDERİZ. 54
İletişim Bilgileri: 7/24 Çağrı Merkezi : 444 82 77 Telefon : 444 08 09 Faks : 0 (216) 322 00 93 tarsim.gov.tr 55