İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK FAKÜLTESİ



Benzer belgeler
İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK FAKÜLTESİ ÖZET FONKSİYON TABANLI GÜVENLİ BİR RFID PROTOKOLÜNÜN FPGA ÜZERİNDE GERÇEKLENMESİ

BĠLGĠSAYAR AĞLARI. 1-Bilgisayar ağı nedir? 2-Ağ türleri 3-Ağ bağlantıları 4-Ġnternet kavramı ve teknolojileri

DENEY 6: FLİP-FLOP (BELLEK) DEVRESİ UYGULAMALARI

Sahada Programlanabilir Kapı Dizileri (FPGA) Sayısal CMOS Tümdevre Tasarımı Y. Fırat Kula

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK FAKÜLTESİ GÜVENLİ RFID SİSTEMLERİ İÇİN BİR KİMLİK DOĞRULAMA PROTOKOLÜNÜN FPGA ÜZERİNDE GERÇEKLENMESİ

Temel Mikroişlemci Tabanlı Bir Sisteme Hata Enjekte Etme Yöntemi Geliştirilmesi. Buse Ustaoğlu Berna Örs Yalçın

Eleco 2014 Elektrik Elektronik Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği Sempozyumu, Kasım 2014, Bursa

Digital Design HDL. Dr. Cahit Karakuş, February-2018

TIBBİ CİHAZ YÖNETİMİNDE RF ID TEKNOLOJİSİ

FPGA İLE UYGULAMA ÖRNEKLERİ FPGA ile Seri Haberleşme (RS232) Uygulaması

Teorik Bilgi DENEY 7: ASENKRON VE SENKRON SAYICILAR

Prof. Dr. Abdullah ÇAVUŞOĞLU Mehmet TÜMAY

Saklayıcı (veya Yazmaç) (Register)

Şekil XNOR Kapısı ve doğruluk tablosu

RFID VE UYGULAMALARI RFID (RADIO FREQUENCY IDENTIFICATION) VE UYGULAMALARI - BURSARF

MODBUS PROTOKOLÜ ÜZERİNDEN KABLOLU VE KABLOSUZ ENERJİ İZLEME SİSTEMİ

RFID İLE DEMİRBAŞ TAKİP SİSTEMİ RFID (RADIO FREQUENCY IDENTIFICATION) İLE DEMİRBAŞ VE DEĞERLİ EŞYA TAKİBİ

Gömülü Sistemler. (Embedded Systems)

5.50. OTOMOBĠL TEKERLEĞĠ MONTAJ OTOMASYONU

BÖLÜM 2 SAYI SİSTEMLERİ

DENEY 2- Sayıcılar. 1. Sayıcıların prensiplerinin ve sayıcıların JK flip-flopları ile nasıl gerçeklendiklerinin incelenmesi.

İÇİNDEKİLER 1. KLAVYE KLAVYE RB KLAVYE RBHIGH DİSPLAY... 31

İÇİNDEKİLER. 1-1 Lojik ve Anahtara Giriş Lojik Kapı Devreleri... 9

Mühendislik Tasarım-3 ve Bitirme Çalışması Konuları

Program akıģı sırasında belirtilen satır numaralı yere gitmek için kullanılır. Genel formu: [<satır numarası>] GOTO <satır numarası 1> GOTO n

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK FAKÜLTESİ GÜVENLİ BİR RFİD PROTOKOLÜ GERÇEKLENMESİ VE TEST EDİLMESİ BİTİRME ÖDEVİ CUMHUR ERDİN

HDL ile Gelişmiş Sayısal Tasarım (EE 425) Ders Detayları

KASIRGA 4. GELİŞME RAPORU

Atitek Elektronik LTD. UHF Temelli OGS Sistemleri

Program AkıĢ Kontrol Yapıları

Aktarma SaldIRILARI & Mesafe sinirlama PROTOKOLLERI

BÖLÜM Mikrodenetleyicisine Giriş

FPGA ile Gömülü Sistem Tasarımı (EE 525) Ders Detayları

İçindekiler FPGA GELİŞTİRME KARTI ENERJİ BESLEMESİ:... 5 ENERJİ SİSTEMİ ŞEMASI:... 5 FPGA GELİŞTİRME KARTINA PROGRAM YÜKLEME:... 6

BÖLÜM 6 Seri Port Đşlemleri

Programlanabilir Sayısal Sistemler

RADYO FREKANSIYLA KABLOSUZ SICAKLIK KONTROLÜ WIRELESS TEMPERATURE CONTROL BY RADIO FREQUENCY

GIDA MADDELERĠNDE NEM, KÜL, YAĞ, PROTEĠN ve GLÜTEN TAYĠNĠ YETERLĠLĠK TESTĠ ÇALIġMASI PROTOKOLÜ

ÖĞRENME FAALĠYETĠ 3 ÖĞRENME FAALĠYETĠ 3

VHDL DONANIM TANIMLAMA DİLİD ve FPGA, CPLD DONANIMLARI. Yard. Doç. Dr. Özdemir ÇETİN

Kullanım Kılavuzu BARKODES BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ TTFSM RW-USB. TTFSM RW-USB MF ETHERNET CONVERTER Kullanma Kılavuzu

VHDL Kullanarak FPGA ile Yüksek Kapasiteli Tam Çıkarıcı Devre Tasarımı

Computer Networks 5. Öğr. Gör. Yeşim AKTAŞ Bilgisayar Mühendisliği A.B.D.

FPGA ile Kablosuz Görüntü Aktarımı. Yusuf Onur Koçberber

Analog Sayısal Dönüşüm

FPGA ile Gömülü Sistem Tasarımı (EE 525) Ders Detayları

EnerjiÖlçümü MINOMETER M7 RADIO 3. Elektronik Isı Pay Ölçer

MTM 305 MĠKROĠġLEMCĠLER

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTUSÜ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİMDALI. I. GENEL BİLGİLER Ders Adı

Bölüm 4 Ardışıl Lojik Devre Deneyleri

SAYISAL ELEKTRONĠK DERS NOTLARI: SAYISAL (DĠJĠTAL) ELEKTRONĠK

AĞ SĠSTEMLERĠ. Öğr. Gör. Durmuş KOÇ

Eğitim Amaçlı Temel Bir Mikrobilgisayarın Tasarlanması ve Gerçeklemesi Design and Implementation of a Basic Microcomputer for Educational Purpose

YAKIN ALAN HABERLEŞMESİ İLE GÜVENLİ UYGULAMALAR İÇİN DONANIM/YAZILIM ORTAK SİSTEM TASARIMI VE GERÇEKLENMESİ YÜKSEK LİSANS TEZİ. Subutay Giray BAŞKIR

İletişim Protokolleri (Communication Protocols)

EGE Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Müh. Bölümü Öğretim Yılı Lisans Tezi Önerileri

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK FAKÜLTESİ GÜVENLİ BİR YAKIN ALAN HABERLEŞME SİSTEMİNİN FPGA ÜZERİNDE GERÇEKLENMESİ BİTİRME ÖDEVİ

Hazırlayan. Bilge AKDO AN

VHDL Programlama Dili ve Sayısal Elektronik Devrelerin FPGA Tabanlı Uygulaması

BLGM 343 DENEY 8 * TCP İLE VERİ İLETİŞİMİ

SPARC v8 İŞLEMCİ SİMÜLASYONU

AYRIK FREKANSLI DİZİLERİ İÇİN HUZME YÖNLENDİRME AĞI

VERĠ HABERLEġMESĠ OSI REFERANS MODELĠ

DENEY 2- Sayıcılar ve Kaydırmalı Kaydediciler

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

(Random-Access Memory)

LAB 0 : Xilinx ISE Kullanımı

PIC MİKROKONTROLÖR TABANLI MİNİ-KLAVYE TASARIMI

İ.T.Ü. Eğitim Mikrobilgisayarının Tanıtımı

2. SAHADA PROGRAMLANABİLİR KAPI DİZİLERİ (FPGA)

VHDL. Ece Olcay Güneş & S. Berna Örs

BİLGİSAYAR AĞLARI VE İLETİŞİM

SAYISAL VLSI SİSTEM TASARIM AKIŞI

MĐKROĐŞLEMCĐLĐ FONKSĐYON ÜRETECĐ

EC-100. Ethernet RS232/422/485 Çevirici. İstanbul Yazılım ve Elektronik Teknolojileri

WiFi RS232 Converter Sayfa 1 / 12. WiFi RS232 Converter. Teknik Döküman

Fatih Üniversitesi. İstanbul. Haziran Bu eğitim dokümanlarının hazırlanmasında SIEMENS ve TEKO eğitim dokümanlarından faydalanılmıştır.

BASINÇ, AKIŞ VE HIZ ÖLÇÜM ALETLERİ

ATBRFN. Radyo Frekansı (RF) Tabanlı Dorse Takip Birimi. Bilgi Dokümanı (ATBRFN) 1

ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ SAYISAL TASARIM LABORATUVARI DENEY RAPORU. Deney No: 1 MULTİSİM E GİRİŞ

BENZERSİZ SORUNLARA BENZERSİZ ÇÖZÜMLER

BĠLEġĠMSEL DEVRELER (COMBĠNATIONAL)

DERS BİLGİ FORMU Mobil Telefon Elektrik-Elektronik Teknolojisi Haberleşme Sistemleri

HASTA TAKİP SİSTEMLERİNDE RFID UYGULAMASI

KUANTUM KRĠPTOGRAFĠ ĠTÜ BĠDB AĞ GRUBU/TANER KOÇ

11. KABLOLU VE KABLOSUZ İLETİŞİM

Deney 10: Analog - Dijital Dönüştürücüler (Analog to Digital Converters - ADC) Giriş

RTX12-BX UZAKTAN KUMANDA

Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks)

IR Tabanlı Senkron ve Asenkron Güvenlik Sistemi Tasarımı

FPGA ile Gömülü Sistem Tasarımına Giriş

DERS BİLGİ FORMU. Haftalık Ders Okul Eğitimi Bireysel Öğrenme Süresi (Proje, Süresi Ödev, Araştırma, İşyeri Eğitimi)

ENDÜKTİF BAĞLAŞIMLI RADYO FREKANS KİMLİK TANIMA SİSTEM OPTİMİZASYONU

PEY-D810 SĠNYALĠZASYON SĠSTEMĠ

TRU (TOPCON RECEIVER UTILITY )ÜZERİNDEN RADYO MODEMİN AYARLANMASI

Metin KAPIDERE İnci Dürdane KURT

5.24. TAVUK KÜMESLERİ İÇİN SULAMA OTOMASYONU

Otomatik Tanımlama Sistemleri

Sistem Nasıl Çalışıyor: Araç İzleme ve Filo Yönetim Sistemi

İletişim Ağları Communication Networks

Transkript:

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK FAKÜLTESİ GÜVENLİ RFID SİSTEMLERDE KULLANILAN BİR MESAFE SINIRLAMA PROTOKOLÜNÜN FPGA ÜZERİNDE GERÇEKLENMESİ BİTİRME ÖDEVİ Hasan ÜNLÜ 040060352 Bölümü: Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Programı: Elektronik Mühendisliği Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Berna ÖRS YALÇIN MAYIS 2011 i

ÖNSÖZ Bitirme ödevim boyunca bana zaman ayıran ve gereken desteği veren Sayın Yrd. Doç. Dr. Berna Örs Yalçın a, desteğini hiçbir zaman esirgemeyen aileme ve arkadaģlarıma teģekkürlerimi sunarım. Mayıs 2011 Hasan ÜNLÜ ii

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... İİ İÇİNDEKİLER... İİİ KISALTMALAR... İV ŞEKİL LİSTESİ... V ÖZET Vİ SUMMARY... Vİİ 1. GİRİŞ... 1 2. KULLANILAN DONANIM VE YAZLIMLAR... 2 2.1. Donanımlar... 2 2.2. Yazılımlar... 3 3. RFID SİSTEMLER... 4 3.1. RFID Sistem Elemanları... 4 3.1.1. Etiket... 4 3.1.2. Okuyucu... 4 3.2. RFID Güvenlik Protokolleri... 5 3.2.1. Ġleti-Cevap Protokolleri... 5 3.2.2. Özet (Hash) Fonkisyon Tabanlı Protokoller... 5 3.2.3. XOR Tabanlı Protokoller... 5 3.2.4. Mesafe Sınırlama Protokolleri... 6 4. MESAFE SINIRLAMA PROTOKOLÜ... 7 5. PROTOKOLÜN GERÇEKLENMESİ... 9 5.1. Devre Tasarımı... 9 5.2. Tasarlanan Devrenin Test Edilmesi... 14 6. SONUÇLAR... 17 KAYNAKLAR... 18 EKLER... 19 iii

KISALTMALAR FPGA HDL ISIM RF RFID SHA JTAG USB LED XOR : Field Programmable Gate Array : Hardware Description Language : Xilinx ISE Simülatör : Radio Frequency : Radio Frequency Identification : Secure Hash Algorithm : Joint Test Action Group : Universal Serial Bus : Light Emitting Diode : Exclusive OR (Dar Veya) iv

ŞEKİL LİSTESİ Sayfa No ŞEKİL 2.1 : Spartan 3E geliģtirme kartı [2].... 2 ŞEKİL 4.1 : Protokolün çalıģmasının özeti [1].... 8 ŞEKİL 5.1 : Protokol gerçeklemesi için önerilen devre.... 9 ŞEKİL 5.2 : Ring Osilator [8]... 10 ŞEKİL 5.3 : Protokol Gerçeklemesi Ġçin Önerilen Devre.... 11 ŞEKİL 5.4 : Okuyucu akıģ Ģeması.... 12 ŞEKİL 5.5 : Etiket akıģ Ģeması.... 13 ŞEKİL 5.6 : Etiket Devresi Bloğu.... 14 ŞEKİL 5.7 : Okuyucu Devresi Bloğu.... 14 ŞEKİL 5.8 : Hat Modellemede Kullanılan Ötelemeli Saklayıcı Bloğu.... 15 ŞEKİL 5.9 : Benzetim Sonuçları.... 16 ŞEKİL A.1 : Devrenin Sentez Sonucu ġeması.... 1920 v

ÖZET vi

SUMMARY vii

1. GİRİŞ Radyo Frekansı ile Tanımlama (RFT Radio Frequency Identification RFID) teknolojisi üretim, ürün tedarik zinciri yönetimi, döküm kontrolü gibi alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır ref. DüĢük üretim maliyeti ve küçük boyutları sebebiyle barkod gibi geleneksel doğrulama yöntemlerinin yerini almaktadır. Barkod yöntemine göre avantajı doğrulamanın uzaktan yapılabilmesidir. Doğrulamanın uzaktan yapılmasının avantajlarına karģın, çözülmesi gereken yeni problemler ortaya çıkmaktadır. Bu problemlerden ilk akla gelenleri, paylaģılan bilginin gizli kalması, verilerin istenmeyen kiģiler tarafından dinlenmesi, okuyucu ya da etiketin kopyalanması gibi sorunları ortaya çıkarmaktadır. RFTID sistemleri daha güvenli hale getirmek için kullanılan protokollerden biri de mesafe sınırlama protokolüdür ref. Bu protokol kimlik doğrulamanın yanında etiketin okuyucuya göre konumunun belirlenen bir aralıkta olup olmadığınıda kontrol eder. Bitirme projesi kapsamında Hancke ve Kuhn un [1] önerdiği mesafe sınırlama protokolü Sahada Programlanabilir Kapı Dizisi (SPKD Field Programmable Gate Array FPGA ref) içeresinde gerçeklenecektir. 1

2. KULLANILAN DONANIM VE YAZILIMLAR 2.1. Donanımlar Mesafe sınırlama protokolü, Digilent firmasının ürettiği Spartan 3E geliģtirme kartında gerçeklenmiģtir ref. Bu kart üzerinde Xilinx firmasının XC3S500E SPKDFPGA sisı bulunmaktadır. Kart üzerinde 8 adet LED, 4 adet anahtar, 4 adet düğme, VGA portu, PS/2 portu, seri iletiģim arayüzü, sayısal analog çevirici, analog sayısal çevirici ve bellek entegreleri, 50 MHz kristal bulunmaktadır [2]. Kart üzerindeki USB port ise SPKDFPGA yı programlamak için kullanılır. ġekil 2.1 de kartın üstten görünüģü görülmektedir. Şekil 2.1 : Spartan 3E geliģtirme kartı [2]. 2

2.2.Yazılımlar FPGA ları programlamak için donanım tanımlama dilleri (DTD Hardware Description Language HDL ref) kullanılmaktadır. Verilog HDL ref ve very high... (VHDL ref) en çok kullanılan donanım tasarlama dilleridir. Donanım tasarlama dili ile tasarlanacak sistem mantıksal Ģekilde modellenir. Bu modelleme iģlemi kodlar aracılığıyla olmaktadır. Bu kodlar sentezleme programlarıyla indirgenir ve devreye dönüģtürülür. Devreye dönüģtürme iģlemi sırasında FPGA içinde hangi bağlantıların yapılacağı, hangi dilimlerin (slice) kullanılacağı belilenir. Bu tanımlamalar tek bir dosyaya dönüģtürülür. Bu dosya FPGA yı JTAG yoluyla programlar. Projede sentezleme ortamı olarak Xilinx ISE Design Suite 12.2 ref, donanım dili olarak Verilog HDL ve benzetim programı olarak yine Xilinx firmasına ait ISIM refkullanılmıģtır. 3

3. RFID SİSTEMLER 3.1.RFID Sistem Elemanları RFID Sistemlerde kullanılan elemanlar etiket ve okuyucu olarak incelenebilir. 3.1.1. Etiket Etiket içerisinde veri saklamak için bir tüm devre ve bu veriyi istenildiğinde radyo frekansı aracılığıyla okuyucuya göndermek için bir anten barındırır. Etiketler güç kullanımına göre pasif, yarı aktif ve aktif olmak üzere üçe ayrılır [3]. Pasif etiket bir güç kaynağı barındırmaz. Okuyucunun gönderdiği elektromanyetik dalgadan elde ettikleri güçle çalıģırlar. Okuyucuya yanıt vermek için yine gönderilen elektromanyetik dalgadan yararlanırlar. Sınırlı güçle beslendikleri için okuma menzili ve gönderdikleri veri sınırlıdır. Aktif etiketler üzerlerinde bir güç kaynağı bulundurur. Bu sayede dıģarıdan bir uyarıya gerek kalmadan iletiģim kurabilir ve üzerindeki veriler üzerinde iģlem yapabilir. Okuyucudan gelen zayıf iģaretlerle bile çalıģabilirler. Üzerlerinde mikroiģlemci yaz/oku bellek ve gömülü iģletim sistemleri vardır. Yarı aktif etiketler ise üzerlerinde yine aktif etiketler gibi güç kaynağı içermektedir. Ancak güç kaynağını üzerindeki tüm devreyi beslemek için kullanır. Okuyucu ile iletiģim esnasında pasif etiket gibi okuyucunun gönderdiği elektromanyetik dalgadan güç alır. HaberleĢmede pasif etiket gibi çalıģtıklarından çalıģma mesafesi düģüktür. Ancak içerisindeki güç kaynağı sayesinde pasif etikete göre veri üzerinde iģ yapma yeteneği daha fazladır. 3.1.2. Okuyucu Okuyucu etiketleri uyarır ve içeriğini okuyup bir veritabanına aktarır [4]. Uygulamaya göre taģınabilir ya da sabit olabilir. Etiketle haberleģmesi esnasında yönetici konumundadır. 4

3.2. RFID Güvenlik Protokolleri RFID sistemler diğer tanımlama sistemlerinden farklı olarak yakında olmayı gerektirmediği için içerisindeki özel bilgileri kolaylıkla dıģarı vermemelidirler. Özel bilgiler sadece tanımlanmıģ okuyuculara verilmeli ve uzun süreli bağlantılar kurulmamalıdır. Kanalın güvenliği için aktarılan bilgiler Ģifrelenmelidir. Bunların yanı sıra okuyucu ve etiket birbirine güvenmeli ve birini taklit etmesi zor olmalıdır. Protokoller okuyucu ve etiketin haberleģmesi ve bir takım kriptografik iģlemler yapması sonucu ortaya çıkar. Bu protokollerden bazıları aģağıda tanıtılmaktadır. 3.2.1. İleti-Cevap Protokolleri Bu protokolde okuyucu rastgele bir sayı üretir ve etikete gönderir. Etikette kendi bir rastgele sayı üretir bunu okuyucudan aldığı rastgele sayıyla birleģtirir ve açık ya da kapalı olan bir K anahtarıyla Ģifreler. Etiket ĢifrelenmiĢ sonucu okuyucuya gönderir. Okuyucu sahip olduğu anahtarla Ģifreyi çözer ve etiketin rastgele ürettiği sayıyı etikete gönderir [5]. 3.2.2. Özet (Hash) Fonksiyon Tabanlı Protokoller Bu protokolde okuyucu ve etiket ortak x değerine sahiptir. Okuyucu etiketi uyarır ve etiket rastgele r sayısını oluģturur. Etiket kendi kimlik bilgisini kullanarak (r, (ID etiket H(ID etiket )) f x ) hesaplar ve okuyucuya gönderir [6]. H özet fonksiyonudur. dizilerin ardı ardına konmasını, XOR işlemini, f x gizli x bilgisini parametre olarak kullanan sözde rastgele fonksiyondur (pseudorandom function). 3.2.3. XOR Tabanlı Protokoller Etiket ile okuyucu arasında haberleģmede önceden belirlenmiģ baģlangıç anahtarı vardır. Bu anahtar her veri yollanacağında özel bir permütasyonu hesaplanıp gönderilecek veri ile XOR lanıp gönderilir. Permütasyon iģlemi her adımda bir önce hesaplanan permütasyon değerini kullanır [7]. 5

3.2.4. Mesafe Sınırlama Protokolleri Bu protokole ilk örnek Hancke ve Kuhn un [1] önerdiği protokoldür. Bitirme projesi kapsamında bu protokolle gerçeklemesi yapılacaktır. Protokolün detayı Bölüm 4 te verilmektedir. 6

4. MESAFE SINIRLAMA PROTOKOLÜ Bu bölümde Hancke ve Kuhn un [1] önerdiği mesafe sınırlama protokolünün çalıģması anlatılacaktır. Protokol bir etiket ve okuyucu arasında gerçekleģir. Protokol kimlik doğrulama yanında gönderilen bir bitin gidip gelme süresinden faydalanarak etiket ile okuyucu arası mesafeyi belirler. Okuyucunun gönderdiği bir bitin sonucunda etiketin bu biti kullanıp tekrar okuyucuya ulaģma süresi denklem 4.1 ile hesaplanır. (4.1) Denklem 4.1 de bitin iģlem görmesi esnasında oluģan gecikmeler toplamıdır. Ġçerisinde kapı gecikmeleri, modemlerin modülasyon ve demodülasyon süreleri vardır. elektromanyetik dalganın okuyucudan etikete ya da etiketten okuyucuya ulaģma süresidir. Elektromanyetik dalgalar hava içerisinde ıģık hızına yakın hareket eder. Bu nedenle süresi mesafe ile orantılı Ģekilde değerler alır. Mesafe ve gecikmeler arası iliģki denklem 4.2 ile bulunur. Denklem 4.2 de c ıģık hızını göstermektedir. ( ) (4.2) Okuyucu V, etiket P ye tek kullanımlık bir N V bit dizisi gönderir. Denklem 4.3 te gösterilmiģtir. (4.3) Okuyucu ve etiket ortak sahip oldukları anahtar K yi ve tek kullanımlık oluģturulan N V bit dizisini sözde rastgele fonksiyon h ye gönderir. Fonksiyon 2n elemanlı bir bit dizisi çevrimi oluģturur. Sonuç olarak hesaplanan bu 2n elemanlı bit dizisi R 0 ve R 1 adında eģit eleman içeren iki alt diziye ayrılır. Denklem 4.4 te gösterilmektedir. R R R R R R R R (, ) (4.4) 7

:= atama iģlemini göstermektedir. Bu iģlemin ardından okuyucu n boyutlu tahmin edilemeyen rastgele oluģturulan bir C bit dizisi oluģturur. C dizisinin her elemanı sırayla etikete gönderilir. Etiket ise gelen bit değeri 1 ise R 1 bit dizisinden 0 ise R 0 bit dizisinden 1 bitlik yanıtlar gönderir. Denklem 4.5 ile okuyucunun etikete bit gönderimi, Denklem 4.6 ile etiketin okuyucuya bit gönderimi gösterilmiģtir. *, + i i n (4.5) R *, + i i n (4.6) Her gönderilen C i bitine karģı gönderilen bit belirli bir t m zaman aralığından önce geldiyse, etiket belirli bir d mesafesinden uzakta olmayacağı belirlenmiģ olur. Mesafe tespitinden sonra alınan bit dizisi ile olması gereken bit dizisi karģılaģtırılır. Okuyucu Gizli Anahtar K Sözde rastgele fonksiyon h Tek kullanımlık Rastgele oluģturulan,,, Etiket Gizli Anahtar K Sözde rastgele fonksiyon h hesapla 10011011 (, ) 1 01110110 0011011 1 1110110 Alınan karģılaģtır. (, ) bit dizsiyle 1... 1 0 Şekil 4.1 : Protokolün çalıģması özeti [1]. 8

5. PROTOKOLÜN GERÇEKLENMESİ 5.1. Devre Tasarımı 3. bölümde anlatılan protokol gerçekleme aģamasında okuyucu ve etiketin bazı koģulları sağlaması gereklidir. Bunlardan en önemlisi okuyucunun göndereceği bit karģılığında etiketin çok hızlı yanıt veren bir asenkron devre olması gereklidir [1]. Eğer senkron devre olursa okuyucunun göndereceği bitin, etiketin senkron saat iģaretini hep beklemek durumunda kalacak aradaki mesafe bilgisi hep sabit algılanacaktır. Anlatılan protokolde arada iki kanal bulunmaktadır. Gerçekleme esnasında iki kanal bulunursa, devre de asenkron tasarlanacağı için art arda gelen 00...0 bit dizileri ve 11...1 dizileri asla fark edilemez. Bu durumu çözmek için dört kanal kullanan bir sistem önerildi. h fonksiyonu gerçeklemek için SHA blokları kullanıldı. ġekil 5.1 de önerilen sistemin modeli görülmektedir. Şekil 5.1 : Protokol gerçeklemesi için önerilen devre. ġekil 5.1 deki devrede Kanal 2 ile Kanal 3 arasındaki gecikmeden faydalanarak frekansı mesafe ile değiģen bir ring osilator [3] kurulmuģtur. Basit ring osilator yapısı ġekil 5.2 de görülmektedir. 9

Gecikme Şekil 5.2 : Ring Osilator [8]. Ring osilatorün frekansı mesafe ile ters orantılıdır. Ring osilatorün frekansı denklem 5.1 ile hesaplanır. ( ) (5.1) t p ve t d süreleri bölüm 3 te anlatılmıģtır. Buna ek olarak t gd ise DEĞĠL kapısının gecikmesidir. Kurulan osilator etiket ve okuyucunun ötelemeli saklayıcılarının saat iģareti olarak verildi. Böylece bitlerin gönderilme süreleri arası iliģki mesafe ile orantılı Ģekilde değiģmesi sağlandı. Mesafe tespiti içinse n sayıda bit aktarımı sonucu geçen süre bilgisinden faydalanıldı. Önerilen devrenin gerçeklemesinde bazı problemler ortaya çıkmıģtır. En önemli problem, RF modemlerin modülasyon sürelerinin sabit olmaması. Bu sürenin sabit olmamasından dolayı osilator frekansı değiģkenlik gösterir ve mesafe yanlıģ algılanır. Bir diğer problem aradaki mesafenin kısa olmasından dolayı osilator frekansını gigahertz mertebelerine ulaģmasıdır. Kullandığımız FPGA gigahertz mertebesinde yanıt veremediği için bu sistem gerçeklenememektedir. Protokolün çalıģmasını göstermek amacıyla RF modemler çıkartılıp yerlerine D tipi flipfloplardan oluģan ötelemeli saklayıcı blokları konulup sistem FPGA içerisinde gerçeklendi. ġekil 5.3 te alternatif sistem görülmektedir. Gerçeklenen devrede okuyucunun akıģ Ģeması ġekil 5.4 te, etiketin akıģ Ģeması ġekil 5.5 te gösterilmektedir. Bu akıģ Ģemaları esas alınarak devre Verilog HDL dilinde yazıldı. Sentezleme sonucunda FPGA içerisine gömüldü. FPGA üzerinde çalıģmasını test etmek için LED lerden faydalanıldı. Ancak nasıl çalıģtığının anlaģılması için devrenin davranıģsal benzetimi yapıldı. Devre ortamında gecikmeler bir birine bağlı D tipi flip-floplarla yani öteleyici saklayıcılarla 10

gerçeklenmiģti. Aradaki mesafe değiģikliği hattı modellemek için konulan bu D tipi flip-flop sayılarının değiģmesiyle belirlendi. Şekil 5.3 : Protokol Gerçeklemesi Ġçin Önerilen Devre. ġekil 5.4 te bütün öteleme iģlemleri etiket ile okuyucu arasında oluģturulan osilatör ile tetiklenmektedir. Okuyucu rastgele oluģturulan C bit dizisi etikete gönderilmeye baģlandığında, okuyucu kendi hesapladığı R 0 ve R 1 dizilerini kullanarak etiketten gerçekten alması gereken bitleri G saklayıcısına yazmaktadır. Etiketten alınan bitler Y ise saklayıcısına yazılır. Etiket ve okuyucu kaç bit aktaracaklarını önceden bilmektedir. Aktarım tamamlandığında zamanlayıcı durdurulur. Önceden belirlenmiģ bir süre ile zamanlayıcının değeri karģılaģtırılır. Ardından olması gereken bit dizisi ile alınan bit dizisi karģılaģtırılır ve protokol tamamlanır. Zamanlayıcının bit aktarımından önce baģlatılmasının en önemli sebebi, bir bit transferi arasından geçen süre çok küçük olmasından dolayı bunu ölçmesi gereken zamanlayıcının frekansı çok yüksek olmasıdır. Ancak bit paketinin toplam süresine bakılırsa daha düģük bir frekans kullanarak aynı süre ölçülmüģ olur. 11

BAġLA Tek kullanımlık oluģtur. yi etikete gönder (, ) Rastgele,,, oluģtur. Zamanlayıcıyı baģlat (t ilk ). yi etikete gönder. Etiketten gelen yanıtı ye yaz. E H Y dizisi T ye eģit mi? Zamanlayıcıyı durudur (t son ). t son - t ilk önceden belirlenen değerden küçük mü? Şekil 5.4 : Okuyucu akıģ Ģeması. 12

BAġLA Okuyucudan gönderilen al. (, ) Okuyucudan gönderilen yi al. yi okuyucuya gönder E H DUR Şekil 5.5 : Etiket akıģ Ģeması. Etikette okuyucu ile benzer Ģekilde tüm öteleme iģlemlerini ikisi arasında oluģturulan osilatör ile yapmaktadır. Etiket okuyucunun gerçek okuyucu mu yoksa sahte okuyucu mu olduğuyla ilgili bir doğrulama yapmamaktadır. 13

5.2. Tasarlanan Devrenin Test Edilmesi Devrenin sentezi sonucunda etiket devresi için elde ġekil 5.6 daki blok elde edilmiģtir. Devre dört kanaldan oluģmaktadır; signal_in ve signal_out osilatör oluģturmak için, data_in ve data_out bit aktarımı için kullanılacaktır. Şekil 5.6 : Etiket Devresi Bloğu. ġekil 5.7 de okuyucunun devre bloğu görülmektedir. Okuyucuda etikette kullanılan dört kanalın dıģında CLK saat giriģi ve LED[7:0] çıkıģı vardır. CLK saat giriģi okuyucu içerisinde bit aktarım süresini ölçen zamanlayıcı için kullanılmaktadır. LED[7:0] ise devrenin çalıģması esnasında test amacıyla kullanılmıģtır. Şekil 5.7 : Okuyucu Devresi Bloğu. 14

ġekil 5.8 de hattı modellemek için kullanılan ötelemeli saklayıcı görülmektedir. C saat giriģi SI bir bitlik giriģ ve SO bir bitlik çıkıģtır. Bu bloktan dört kanalı da modellemek içinde toplam dört adet kullanılmıģtır. Şekil 5.8 : Hat Modellemede Kullanılan Ötelemeli Saklayıcı Bloğu. Benzetim sonuçları ġekil 4.8 de görülmektedir. Etiket ile okuyucu arasında signal_in ve signal_out pinleri osilasyonu baģlatmıģtır. Ġlk olarak Okuyucunun N V bit dizisini gönderdiği görülmektedir. Gönderilen bitleri etiket etiket_signal_in giriģinin düģen kenarında okumaktadır. Gönderim esnasında okuyucu saklayıcıyı sürekli ötelediği için bittiğinde okuyucu_nv sıfır ile dolmaktadır. Etiket N V yi aldıktan sonra okuyucu C bit dizisini göndermeye baģlamaktadır. Aynı zamanda C bit dizisinin gönderimi baģladığı anda zamanlayıcı saymaya baģladığı görülmektedir. paket_r0 ve paket R1 ise R 0 ve R 1 saklayıcılarını göstermektedir. Her gönderim esnasında hangi paketten bit gönderildiyse ilgili bit paketi bir bit ötelenir. Benzetim sonucunda 400 ms den sonra C bit dizisinin aktarımı baģlar ve okuyucu etiketten ilk yanıt biti 440 ms de (sarı ile iģaretli kısım) alınır. Okuyucu da bitlerin alımını saat iģaretinin düģen kenarında gerçekleģtirmektedir. Aynı zamanda okuyucu gercek_olmasi_gereken saklayıcısında olması gereken sonucu C dizisini gönderimi esnasında hesaplar ve bit aktarımı sonunda etiketten aldığı bit dizisi ile karģılaģtırır. ġekil 5.8 de görüldüğü gibi benzetimin sonunda gercek_olması_gereken saklayıcısı ile okuyucu_alınan saklayıcısının son 10 bit dizilimleri aynıdır. Fazlalık bitler durum geçiģindeki beklemelerden dolayı oluģmuģtur. Zamanlayıcı ise aktarım 15

tamamlandığında kendinin durdurmuģtur. Zamanlayıcı 50MHz ile çalıģtığı için sayacının boyu uzundur. Mesafeyi bulmak için zamanlayıcının anlamlı 6 biti ile belirlenen eģik değeri karģılaģtırılır. Eğer mesafe değiģiminde daha hassas olmak istenirse bu bit sayısı artırılabilir. Şekil 5.9 : Benzetim Sonuçları. 16

6. SONUÇLAR Devre gerçeklemesi sonucunda protokolün nasıl gerçeklenebileceğiyle ilgili bir fikir verilmiģtir. RF modemler ve hattın, ötelemeli saklayıcı olarak kullanılarak modellenmesi aradaki mesafenin flip-flop sayısı ile orantılı olduğunu göstermektedir. Bu durumda mesafe ölçüm hassasiyeti fark edilebilecek en küçük flip-flop sayısıdır. En az sayıda flip-flop sezme kabiliyeti ötelemeli saklayıcının frekansı ve zamanlayıcının frekansı ile ilgilidir. Ötelemeli saklayıcının frekansı zamanlayıcının frekansından çok küçükse bütün flip-floplar zamanlayıcı tarafından fark edilir. Gerçeklenen devrede hat frekansı 10 KHz, zamanlayıcı frekansı 50 MHz dir. Gerçeklenen protokolde etiket mesafe bilgisini yanlıģ gösterip okuyucuyu aldatabilir. Bunu kendi içerisinde bulunan osilatorü sinyal çıkıģlarına vererek sağlar. Mesafesini değiģtirmek için içerisinde bulunan osilatorün frekasını ayarlar. Okuyucu toplam süreye baktığı için kolaylıkla aldanacaktır. Etiket mesafe olarak okuyucu altabilir ancak onaylanması için doğru bilgeride tahmin etmesi gereklidir. Bunu yapmak için sürekli bit tahmininde bulunur her biri biti doğru tahmin etmesi ½ olasılığa sahiptir. Bit paketi kıyaslandığı için bu olasılık (1/2) n olur. Bit paketi uzunluğu artırıldıkça bu olasılık düģer. Gerçeklenen protokolde etiket okuyucuyunun doğruluğu hakkında bir test yapmamaktadır. Okuyucu bazı durumlarda etiketin gerçek etiket olmasına rağmen yanlıģ etiket gibi algılayabilir. Bu duruma örnek etiket doğru mesafede olur, ancak bit aktarımı esnasında gürültüden dolayı bit yanlıģ aktarılabilir. Diğer bir durum ise okuyucu etiket ile haberleģme esnasında etiketin ani konum değiģiklikleri arada oluģan osilatörün periodunu değiģtirebilir. Bu durum toplam sürede değiģikliğe sebep olur ve konum olarak yanlıģ algılanabilir. 17

KAYNAKLAR [1] Hanche G., Knuh M., An RFID Distance Bounding Protocol, Proceeding of SECURE COMM 05, pages 67-73, IEEE Computer Soceity, 5-9 September 2005. [2] UG230, 2006, Spartan 3E Starter Kit Board User Guide [3] K. Finkenzeller, RFID Handbook, Carl Hanser Verlag, Münih, 2003. [4] D. E. Brown, RFID Implementation, McGraw-Hill, New York, 2007. [5] M. Feldhofer, S. Dominikus, and J. Wolkerstorfer, Strong Authentication for RFID Systems Using the AES Algorithm, in Proceedings of 6th International Workshop on Cryptographic Hardware and Embedded Systems (CHES), Cambridge, MA, USA, August 11-13, 2004, Lecture Notes in Computer Science, Springer Berlin / Heidelberg, volume 3156/2004, pages 85-140. [6] S. A. Weis, Security and Privacy in Radio-Frequency Identification Devices, Master Thesis, MIT, Massachusetts, 2003. [7] S. Stadlober, An Evaluation of Security Threats and Countermeasures in Distributed RFID Infrastructures, Master Thesis, Institut f ur Informationssysteme and Computermedien Technische Universitat Graz, July 2005. [8] T. H. Lee, The Design of CMOS Radio-Frequency Integrated Circuits. Cambridge, U.K.: Cambridge Univ. Press, 1998 18

EKLER Şekil A.1 : Devrenin Sentez Sonucu ġeması. 19