Kim Kimdi? Dünyam zda iz b rakm fl ünlüler ve k sa yaflam öyküleri... Yazan: SABR YE AfiIR İspanyol genç adam, evin tek erkek çocu u olarak el üstünde tutuldu u için fl mar k ve kaprisliydi. Noterlik yapan babas ne kadar disiplinliyse, annesi bir o kadar hoflgörülü ve sevecendi. Kendisini s k s k cezaland ran babas na inat, 8 yafl na kadar alt n slatt. Özel bir resim okulunda e itim ald. 15 yafl nda açt 78 ilk resim sergisinden sadece bir y l sonra, yaflam nda yedi i en büyük darbe olarak nitelendirdi i olay yaflad : Adeta tapt annesini kaybetti. E itimine devam ederken, disiplinsizlik yüzünden okuldan uzaklaflt r ld. Anarflist gösterilere kat ld için tutukland. Resim yapmay, sergi açmay sürdürdü. Amerika da açt sergiyle büyük üne kavufltu. Kar s n n ölümüyle bir kez daha derinden sars ld. Politikay kansere benzeten ve tam bir bilim merakl s bu adam, hayal gücü denildi inde ilk akla gelenlerden birisi oldu. O, Salvador Dali ydi Bu güzel k z, sanat galerisi sahibi bir baba ile oyuncu bir annenin çocu uydu. Sanatla
iç içe büyüyen küçük k z n güzelli inin keflfedilmesi çok uzun sürmedi. 10 yafl ndayken ilk filminde rol ald. Anne mesle iyle böylece tan flan küçük oyuncu, filmlerde oynamay sürdürdü. 18 yafl nda ilk yapt ilk evlili inden sonra, tam 7 kez daha evlendi. Sanatsal baflar lar n n yan s ra, özel hayat yla da hep gündemde oldu. Hollywood un en güzel ve baflar l oyuncular ndan birisiydi. Özellikle kusursuz drama performanslar büyük be eni toplad. Hollywood un alt n ça n n büyük oyuncular ndan biri olan genç kad n, iki kez Oscar kazand. 5 kez kalças k r ld, beyin tümörü ameliyat, cilt kanseri, iki kez ciddi zatürre nöbetleri geçirdi, bir ameliyat s ras nda t bbi anlamda 5 dakika ölü kald. En büyük tutkusu elmas ve mücevherler olan menekfle gözlü y ld z Elizabeth Taylor Gençlik y llar nda müzikle oldukça ilgili olan ve asker bir aileden gelen bu adam, keman ve piyano çalard. Edebiyat fakültesi mezunuydu ama BD OCAK 2013 stanbul un ünlü piyanistlerinden birisiydi. Sonradan tan flt satranç, yaflam n n orta yerine kuruluverince gecegündüz demeden satranç sporuyla u raflmaya bafllad. Türkiye nin ilk uluslar aras satranç ustas oldu. Defalarca milli tak mda Türkiye yi temsil etti, dünya flampiyonlar yla yar flt. Üç Castro nun kendisine hediye etti i, üzerinde imzas olan mermer satranç masas, odas n n en güzel köflesinde dururdu. kez Türkiye flampiyonu oldu. Y llarca, k s tl bütçe ve zorluklar içerisinde satranç dergisi ç kard. Çal flma odas nda, y nla kitap, yabanc dergiler ve notlar ndan yürümek bile zordu. Fidel Castro ile satranç oynad, 19. hamlede kaybetti. Castro nun kendisine hediye etti i, üzerinde imzas olan 79
BD OCAK 2013 mermer satranç masas, odas n n en güzel köflesinde dururdu. Türkiye satranc n n bayra, satranc n baflö retmeni Nevzat Süer di Bu sevimli küçük çocuk baflar l bir ö renciydi, dersleri hep iyiydi. Öyle ki, yazd denemelerle okul idaresinden ödül ald. 14 yafl ndayken annesi öldü ünde, babas n n arma an etti i ancak sonradan onu iade ederek ald akustik gitar na daha s k sar ld. Solak 80 olmas onu baflta biraz zorlasa da, al flt. Beste yapmaya bafllad, piyanoyu da ö rendi. Babas müzik dersleri almas ndan yana olsa da, o kendi kendini gelifltirmeyi seçti. Arkadafllar yla bir müzik grubu kurdu. The Beatles ad alt nda ilk kez Hamburg da sahne ald lar. Grup üyeleri küçük ve kirli odalarda kal yorlar ancak isimlerini duyurmak için büyük mücadele veriyorlard. Birçok plak firmas taraf ndan geri çevrildikten sonra, bir firmay ikna ettiler. Grubunun dört üyesinden biri olarak dünya çap nda üne kavufltu. Guinness Rekorlar Kitab na popüler müzi in en baflar l ismi olarak geçen bu adam Paul Mc Cartney idi S oylu bir ailenin en küçük çocu uydu. Pek baflar l bir ö renci de ildi ama arkadafl canl s yd. K r lgan ve duygusal karakteri nedeniyle anne babas n n boflanmalar ndan çok etkilendi. Bir Noel de babalar n ziyarete gitmelerinden sonra bir daha annelerine gönderilmeyen üç kardefliyle birlikte, bir süre anne özlemi ile büyüdü. 16 yafl nda iken, ileride efli olacak adam ablas n n erkek arkadafl olarak tan d. Bir hemflirelik okulunda çal flt, evli arkadafllar - n n evlerini temizledi, anaokulu ö retmenli i yapt. Hep yaflam n n o masallarda anlat lan büyük aflk n ararken, Galler Prensi Charles ile evlendi. Büyük aflk o muydu bilinmez ama prensin kendisini aldatt n ö renince bofland. Yard mseverli i nedeniyle onu
çok seven ngilizler Galler Prensesi ni, Kalplerin Prensesi ilan etti. Henüz 36 yafl nda ve magazin gazetecilerinden kaçmak isterken geçirdikleri kazada yaflam n yitiren genç kad n, Lady Diana yd BD OCAK 2013 Bu mahzun ilkokul ö rencisi, göçmen bir ailenin çocu uydu. Bu nedenle çocukluk y llar, ço unlukla bulundu u çevreden ve arkadafllar ndan d fllanarak, yaln z geçti. Dört yafl nda okumay ö rendi. En yak n arkadafllar kitaplara, dergilere sar ld. Kendi ifadesiyle Kitaplara kaçt. Göz rahats zl na, miyop olmas na ra men okumaktan vazgeçmedi. Babas b kk n bir yarg ç, annesiyse sürekli hasta bir kad nd. Çal flkan bir ö renciydi ama matematikle aras iyi de ildi. Okuldaki tahtay görmekte güçlük çekerdi. 17 yafl nda yerel gazetelerde yazmaya bafllad. Hatay dan sonra stanbul da e itimini sürdürdü. Kitap çevirileri yapt. Tutukland, kitaplar na el konuldu, idam talebiyle yarg lan rken iki ay sonra beraat etti. Ö retmenlik yapt, kitap çevirilerini sürdürdü. 38 yafl nda, geçirdi i bir dizi ameliyata karfl n, görme yetisini tamam yla yitirdi. Yine de ö retmenlik yapmaya ve yazmaya devam eden bu Türk ayd n Cemil Meriç A lman çocuk, kitap sat c s babas n n dükkân ndaki raflar aras nda flair olmay hayal ederek büyüdü. Müzi e yetene i küçük yafltayken fark edilince, piyano dersleri ald. 16 yafl ndayken babas n kaybetti. Daha bu ac y unutamadan, k z kardeflinin intihar yla sars ld. Ya ticaret ya da hukuka yönelmesini isteyen annesinin bask s yla hukuk e itimine bafllasa da, müzikten kopamad. Piyano dersleri almaya, besteler yapmaya devam etti. Yo un bir çal flma sürecinin ard ndan virtüöz oldu. Ancak parmaklar n güçlendirmek için kulland bir makineden dolay, piyano çalamaz hale geldi. Bu olay da iç dünyas n olumsuz etkiledi. Beste yapt, müzik gazetesi ç kard, müzik elefltirmenli i yapt. En büyük korkusu delirmekti ama son y llar n bir ak l hastanesinde geçirdi. O romantik besteci, Robert Schumann idi 81
BD OCAK 2013 O kulda hep birinciliklere al flm fl 17 yafl ndaki genç k z, üniversitede fizikmatematik bölümüne ikinci olarak al n nca, birinci dereceyle kabul edilen ö renciyi merak etti. Tan flt adam, sonra efli oldu. Bo aziçi Üniversitesi Fizik Bölümü nde görev yapmaya bafllad. Ömrünün her an fizik ve bilim üzerine araflt r p kafa yormakla geçti. Yaln zca ders verip ö renci yetifltirmedi, ülkenin enerji sorunu üzerine de çal flt. Bu konuda da bor ve özellikle de toryumla ilgili araflt rmalar yapt. CERN in ATLAS ve CAST çal flmalar n n üyesiydi. Türk Ulusal H zland r c Projesi nin de yürütücülü ünü yapt. Dünyadaki toryum rezervinin yüzde 70 inin Türkiye de oldu una dikkat çekti, bunun petrolden bile daha de erli oldu- unu savundu. Üzerinde çal flt proje ile Nobel kazanabilece ine inan l yor- Dünyadaki toryum rezervinin yüzde 70 inin Türkiye de oldu una dikkat çekti, bunun petrolden bile daha de erli oldu unu savundu. du. Ülkenin dünya çap nda en çok tan nan fizikçisi, bilime adanm fl Profesör Engin Ar k t Bir papaz, bir sarhofl ve bir mühendis giyotinle ölüm cezas na çarpt r lm fllard. S ra papazdayd. nfaz memuru papaza sordu: nfaz edilirken yukar m, afla m bakmay tercih edersin? Papaz cevap verdi: Yukar bakmak isterim. Yüzüm Tanr ya dönük olur. Giyotin b ça havaya kald r ld ve b rak ld. Giyotin papaz n boynuna santimetreler kala duruverdi. Bunu Tanr dan bir iflaret olarak görüp, papaz n hayat n ba fllayarak serbest b rakt lar. S ra sarhofla gelmiflti. Sarhofl da yukar dönük olmak istedi ini söyledi. Giyotin ayn flekilde son anda yine durdu. Bunun da Tanr n n bir iflareti oldu una inan ld ve sarhofl da kutuldu. S ra mühendisteydi. O da yukar dönük olarak infaz istedi ini söyledi. B çak havaya kald r lm flt ki, mühendis ba rd : Durun bir dakika, b çaktaki sorunun nerede oldu unu anlad m! 82 Mühendis Zekâs