Kanalizasyon Şebekesi ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Kanalizasyon Şebekesi Kullanılmış sular, kanalizasyon şebekesi ile atıksu arıtma tesisine (AAT) götürülür. Kanal şebekesi en kısa olacak şekilde tasarlanmalıdır. Kanalın içindeki atıksuyun, arazinin eğimi dikkate alınarak mümkün olduğunca yer çekimi etkisiyle akacağı şekilde tasarım yapılmalıdır.
Atıksu Kanalları Bodrum katlarından daha düşük seviyede olmalıdır. İçme suyu borularından en az 30 cm aşağıda bulunmalıdır. Trafiğin oluşturacağı basınç ve don etkisi de dikkate alınmalıdır. Atıksu Kanalları
http://sadikbilgin.com/media/resimler/3d/kanalizasyon3.jpg Atıksu kanalları döşenirken doğalgaz, telefon ve diğer iletişim hatlarının konumlarına dikkat edilmelidir. Bu hatlar yoksa (ve döşenmeyecekse) minimum boru iç sırt derinliği 1 m aksi halde 1.61.7 m olmalıdır. Boru İç Sırt Derinliği
Şevli Hendek Kesitleri İksalı http://www.ankisoft.com/sss/dk003.jpg http://www.ankisoft.com/sss/dk004.jpg Baca Türleri Bacalar içine insanların rahatlıkla girip çalışabileceği genişlikte inşa edilmelidir. Baca türleri: Muayene bacaları Yıkama bacaları Düşülü (şütlü) bacalar Parsel bacaları
http://www.mgeunderground.com/wpcontent/uploads/2011/01/080701victorand Seaninstallingnewsewermanhole.jpg Muayene Bacaları Akımın kontrol edilmesi, kanalların temizlenmesi, bakımı, ve havalandırması (anaerobik şartların oluşmaması) için inşa edilirler. Yerleri: kanalların başına kavşak noktalarına eğim ve kesitin değiştiği yerlere maksimum baca aralığı bitişine yerleştirilirler.
Maksimum Baca Aralıkları (İller Bankası) Ø ÇAP(mm) MAKSİMUM BACA ARALIĞI(m) 200 60 300 60 400 70 500 70 600 70 800 80 1000 100 1200 125 1400 150 1600 150 2000 150 3000 150 Düşülü (Şütlü) Bacalar Eğimin fazla olduğu ve maksimum hızın aşılmasının istenmediği yerlerde düşülü (şütlü) bacalar kullanılır. Amaç, eğimin azaltılması ve hızın düşürülmesidir. Maksimum hız = 3 m/s Düşü yüksekliği < 2m Düşü yüksekliği (istisnai durum) < 4m
Düşülü (Şütlü) Bacalar http://www.arca53.dsl.pipex.com/index_files/drain7.htm Eğim L (Bacalar arası mesafe) Zemin kotu 1 (m) Akar kot #1 (m) Eğim = (Akar kot#1 Akar kot#2) / L Akar kot #2 (m)
Boru Eğimleri (İller Bankası) ØÇAP (mm) MİNİMUM EĞİM MİNİMUM İST. EĞİM MAKSİMUM EĞİM MAKSİMUM İST. EĞİM 200 300 7 5 300 500 7 7 400 600 900 25 15 500 800 1000 25 15 600 1000 1500 25 15 800 1200 1800 50 1000 2000 2500 75 1200 2050 2500 75 1400 2100 2500 75 1600 2150 2500 75 2000 2250 2500 75 3000 2500 2500 75 Yıkama Bacaları Kanallarda atıksu hızının minimum hızdan daha düşük olduğu veya derinliğin çok az olduğu (< 2 cm) ve katı maddelerin çökelmesi sonucunda tıkanmaların oluştuğu durumlarda yıkama bacaları kullanılır. Atıksu kanallarında minimum hız 0.50.6 m/s olmalıdır.
Parsel Bacaları Binaların atıksularını toplayan bacalardır. Boru hattı ile atıksular parsel bacasından kanalizasyon hattına bağlanır. Minimum eğim = 1/100 Maksimum eğim = 1/15 Doluluk Oranları Ø ÇAP (mm) 200 300 400 500 600 800 1000 1200 1400 1600 2000 3000 Maksimum Doluluk Oranı (%) 40 50 60 60 60 60 70 70 80 80 80 80
Doluluk Oranları Katı maddelerin borularda çökelmemesi için minimum doluluk oranı boru çapının en az %10 u kadar olmalıdır. Atıksu ve yağmursuyu kanallarının tam dolu olmadan kullanılmasının sebepleri: Pik debilerin taşınabilmesi Gelecekteki nüfusa da hizmet verebilmek İller Bankası Kriterleri Ø ÇAP (mm) MİN. EĞİM MİN. İST. EĞİM MAKS. EĞİM MAKS. İST. EĞİM DOLULUK ORANI (%) MAKS. BACA ARALIĞI (m) 200 300 7 5 40 60 300 500 7 7 50 60 400 600 900 25 15 60 70 500 800 1000 25 15 60 70 600 1000 1500 25 15 60 70 800 1200 1800 50 60 80 1000 2000 2500 75 70 100 1200 2050 2500 75 70 125 1400 2100 2500 75 80 150 1600 2150 2500 75 80 150 2000 2250 2500 75 80 150 3000 2500 2500 75 80 150
Kanalizasyon Şebekesi Kanalizasyon Şebekesi
Bacaların Numaralandırılması (1) Bacaların Numaralandırılması (2)
Kanalın Hizmet Alanı Kanalın boyutlandırılması için kanalın hizmet alanının belirlenmesi gerekir. Kanalın hizmet alanının belirlemek için boru hatlarının kesiştiği bacalardan açıortaylar çizilir (kesikli çizgi ile) ve bu doğrular kesiştirilir. Oluşan üçgen veya yamuk alanları hektar cinsinden ölçülür. (1 ha=10 4 m 2 ) Ölçülen alan, nüfus yoğunluğu ve kişi başı atıksu oluşum debisi ile çarpılarak kanalın taşıyacağı atıksu debisi belirlenir. Kanalın Hizmet Alanı
Yağmursuyu Şebekesi Kanalizasyon & Yağmursuyu Şebekesi
Atıksu Kanallarını Çiziniz ve Bacaları Numaralandırınız http://www.brighthubengineering.com/hydraulicscivilengineering/ 87880stormwatersewerdesigncalculations/ İmar planı temin edilir. Projelendirme 35 yıllık nüfus projeksiyonu yapılır. Varsa mevcut kanalizasyon şebekesinin bilgileri temin edilir. Yerleşim yerlerinde (I. kademe) saha çalışması ile zemin kotları okunur. Daha sonradan imara açılacak bölgelerdeki (II. kademe) zemin kotları haritadan okunur. Hesaplanan atıksu debileri ve zemin kotları bilgileri ile bacalar ve borular yerleştirilerek çaplar ve doluluk oranları hesaplanır.
Kanalizasyon Boru Malzemeleri Beton Betonarme Dökme demir Asbestli çimento Çelik PVC PE PP İller Bankası: 600 mm ye kadar beton, 600 mm ve üzerindeki borular betonarme. Boru malzemesinin önemi: kullanılan malzemeye göre hidrolik hesaplarda akış katsayısı değişir!