SINIF ÖRETMEN ADAYLARININ NTERNET KULLANIMINA LKN TUTUMLARININ DEERLENDRLMES

Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 8, Sayı 1, (2007), 209-222 209 SINIF ÖRETMEN ADAYLARININ NTERNET KULLANIMINA LKN TUTUMLARININ DEERLENDRLMES Erturul USTA Ahi Evran Üniversitesi, Eitim Fakültesi, BÖTE, Kırehir/TÜRKYE Aykut Emre BOZDOAN Ahi Evran Üniversitesi, Eitim Fakültesi, lköretim Bölümü, Kırehir/TÜRKYE Kasım YILDIRIM Ahi Evran Üniversitesi, Eitim Fakültesi, lköretim Bölümü, Kırehir/TÜRKYE Geli Tarihi: 30.05.2007 Yayına Kabul Tarihi: 03.07.2007 ÖZET Bu çalımanın amacı Sınıf Öretmenlii Anabilim Dalı nda örenim gören örencilerin farklı deikenler boyutunda internet kullanımına ilikin tutumlarının belirlenmesidir. 2006-2007 eitim-öretim yılında Ahi Evran Üniversitesi Eitim Fakültesinde gerçekletirilen çalımaya Sınıf Öretmenlii Anabilim Dalı nda örenim gören toplam 229 örenci katılmıtır. Tarama yönteminin kullanıldıı aratırmanın verilerinin toplanması amacıyla Tavancıl ve Keser (2005) tarafından gelitirilmi olan Internet Kullanımına Yönelik Tutum Ölçei kullanılmıtır. Aratırma verilerinin analizinde SPSS 12.0 programından yararlanılmı ve gerekli istatistiksel teknikler kullanılarak, aratırmanın verileri analiz edilmitir. Aratırmanın sonucunda örencilerin yaklaık yarısının bilgisayar kullanmaya üniversite yıllarında baladıı ve yaklaık üçte ikisinin de interneti eitim amaçlı kullandıı tespit edilmitir. Bunun yanı sıra örencilerin kendilerine ait bilgisayara sahip olma, interneti kullanma süreleri ve internete girdikleri mekan deikenleri arasında da anlamlı fark tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Internet Kullanımı, Tutum, Öretmen Adayı. EVALUATING ELEMENTARY PRE-SERVVE TEACHERS ATTITUDES TOWARD INTERNET USE ABSTRACT This study aims to determine the attitudes of the students, who studied in the Department of Primary Teacher Education, toward internet use in the aspect of different variables. This study involved 229 students, who studied in the Department of Primary Teacher Education, Faculty of Education in Ahi Evran University during 2006-2007 academic year. In the study was used to Attitudes Test toward the Internet Use developed by Tavancıl and Keser (2005) with the aim of collection of data of the research for which scanning method was employed. SPSS 12.0 Method was utilized in the analysis of the research data, and the research data were analyzed by means of the use of the essential statistical techniques. The results of the research indicated that almost half of the students began to use computer during their university years, and about two-third of them used the internet for educational purposes. In addition to that, there was found a great discrepancy between the rates of the students having their own computers, the time they spent using the internet, and the places where they had an internet access. Key Words: Internet Use, Attitude, Pre-service Teacher Candidate.

210 Sınıf Öretmeni Adaylarının nternet Kullanımına E. Usta, A. E. Bozdoan, K. Yıldırım 1. GR Hızla deien dünyada insan yaamının vazgeçilmez öelerinden biri haline gelmi bir teknoloji olan Internet i vazgeçilmez haline getiren unsur, ihtiyaç duyulan pek çok bilgiye ve kaynaa istenilen zamanda ve mekanda rahatlıkla ulaılabilmeyi salamasıdır. Bundan on yıl öncesine kadar Internet in ne olduu konusunda sınırlı bilgiler varken, bu aracın aktif olarak kullanılmasıyla birlikte Internet insanlar için hayatın önemli bir parçası olmutur. Dünya üzerindeki tüm bilgisayarları birbirine balayan ve bu ekilde tüm bilgisayarların iletiimini salayan uluslararası en büyük bilgisayar aına Internet adı verilmektedir (Yalın, 2002). Dünya üzerinde bulunan bütün bilgisayarlar; kiisel bilgisayarlardan, çok kullanıcılı sistemlere kadar, model ve marka baımlılıı olmaksızın, dünya üzerinde nerede olursa olsun, Internet aracılıı ile iletiim kurabilmektedir. Kısaca Internet; birçok bilgisayar sistemini birbirine balayan, dünya çapında yaygın bir iletiim aıdır (Yalın, 2002). Internet in insanlar için önemi bilgi çaının yaanmakta olduu bu dönemde her geçen gün daha iyi anlaılmaktadır. Bilim ve teknolojideki gelimelerle bilgi sadece soyut bir kavram deil aynı zamanda kullananlar ve bilgiyi teknolojiye dönütürebilenler için önemli bir güç haline gelmitir. Artık bilgiye ulaabilen, bilgiyi kullanabilen ve üretebilen bireylere bir baka deyile bilgiyle iletiim kurabilen bireylere olan gereksinim gün geçtikçe artmaktadır (Akkoyunlu, Salam ve Atav, 2006). Dünyada 1 milyarın üzerinde Internet kullanıcısının olduu günümüzde bu sayı her geçen gün hızlanarak artmaktadır. 2005 yılında 20. sırada olan Türkiye, 2006 yılında 16 milyon Internet kullanıcısı ile 16. sırada yer almıtır. ABD % 69,9 oran ile ilk sırada, ikinci sırada % 69,4 ile Çin ve üçüncü sırada % 67,2 oran ile Japonya bulunmaktadır (Dünya statistikleri, 2006). Bilgi çaı insanlıa evde oturup bilgiye, iletiime, ticarete ve eitim hizmetlerine eriim olanaı salamıtır. Günümüz toplumunda insanların bilgiye ulaım, bilgiyi ileme ve sunma durumunu kolaylatırmada yardımcı olan bilgisayar ve Internet çok amaçlı olarak her yerde ve düzeyde özellikle eitim açısından hızla yaygınlamakla beraber sunduu olanaklarla da vazgeçilemez teknoloji haline gelmi, gerek okul içinde gerekse de okul dıında örenci ve öretmenlerin bilgiye ulamada yararlandıı balıca kaynak olmutur (Gökçearslan ve Seferolu, 2005). Internet eitim alanında farklı amaçlara hizmet edecek ekilde kullanılmaktadır. Bunlar; öretim, aratırma, sosyal etkileim, iletiim, bilgiyi paylama ve öretim materyali. eklinde sıralanabilir.

Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 8, Sayı 1, (2007) 211 Örenme ortamında teknolojinin baka bir deyile, Internet in öretim teknolojisi aracı olarak kullanılmasıyla birlikte sınıflar, örencilerin aktif olarak sürece katıldıı, öretmenlerin rehber olduu, ekip çalımasına dayalı örenmenin gerçekletirildii elektronik ortamlara dönüebilecektir. Örencilere yaam boyu örenme becerilerinin kazandırılmasında, ihtiyaçları olan bilgiyi salamada yardımcı bir araç olan Internet, örencilerin bilgiye ulamaları için sorumluluk almalarını da salamaktadır (Akkoyunlu ve Yılmaz, 2005). Internet in kullanılmasında, öretmenlerin öretim amaçlı Internet kullanımını kazanmaları ve yararlandıkları geni doküman, animasyon, deney ve yenilikleri örencilere aktararak, onların dünya çapında oluturulmu bu bilgi aından yararlanmalarına yardımcı olmaları zorunlu hale gelmitir. Bunun yanında, Internet in örenme ortamında kullanılması; bireylere bilgileri karılıklı paylama ortamı yaratmakta ve dier bireyler ile fikirlerini tartıma olanaı sunmaktadır. Ayrıca belli bir örenci ve öretmen grubuna ortak ilgi alanları çerçevesinde farklı bölgelerdeki insanlarla iletiim olanaı salamakta ve bu a üzerinde arama ve aratırma yapma becerileri kazandırmaktadır (Altun ve Altun, 2000). Bu nedenle öretmen adaylarını yetitirme sürecinde, onlara kuramsal bilgileri en iyi ekilde vermenin yanında, eitim-öretim ortamlarını bugünün teknolojik araçları ile desteklemek gerekmektedir. Öretmen adaylarına teknolojinin kullanımı öretildii takdirde, gelecek kuakların teknolojiyi kullanmaktan korkmayan ellerde yetimeleri beklenebilir (Dursun ve Çevik, 2005). 8 yıllık zorunlu eitimin uygulanmasıyla birlikte önemi bir kat daha artan sınıf öretmenlerinin bilgisayar ve nternet kullanma becerilerine sahip olması, hem kendilerini kiisel ve mesleki bakımdan gelitirmeleri hem de örencilerine daha yararlı ve hayati örenmeler kazandırabilmeleri yönünden artık bir zorunluluk olmutur. Bu bakımdan, sınıf öretmeni adaylarının Internet i ne düzeyde ve hangi amaçla kullandıkları önemli görülmütür. 2. ARATIRMANIN AMACI Bu çalıma, Sınıf Öretmenlii ABD. da örenim gören öretmen adaylarının Internet kullanımına ilikin tutumlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıtır. Sınıf Öretmenlii ABD. nda örenim gören örencilerin görüleri ııında aaıdaki sorulara cevap aranmıtır. Internet kullanımına ilikin tutum puanları; 1. Cinsiyete göre deimekte midir?

212 Sınıf Öretmeni Adaylarının nternet Kullanımına E. Usta, A. E. Bozdoan, K. Yıldırım 2. Sınıf düzeylerine göre deimekte midir? 3. Mezun oldukları lise türüne göre deimekte midir? 4. Kendilerine ait bilgisayara sahip olma durumuna göre deimekte midir? 5. Bilgisayar kullanmaya balama zamanlarına göre deimekte midir? 6. nternete balanma sürelerine göre deimekte midir? 7. nternete ulama yerlerine göre deimekte midir? 8. nterneti kullanma amaçlarına göre deimekte midir? 3. YÖNTEM Aratırmada betimleme yöntemi kullanılmıtır. Bu yöntem verilen bir durumu aydınlatmak, standartlar dorultusunda deerlendirmeler yapmak ve olaylar arasındaki olası ilikileri ortaya çıkarmak için yürütülür. Bu tür aratırmalarda asıl amaç incelenen durumu etraflıca tanımlamak ve açıklamaktır (Çepni, 2007). 3.1. Çalıma Grubu Aratırma, 2006-2007 öretim yılında Ahi Evran Üniversitesi Eitim Fakültesinde yürütülmütür. Aratırmanın verileri Sınıf Öretmenlii Anabilim Dalı nda örenim gören 100 erkek, 129 kız toplam 229 örenciden elde edilmitir. 3.2. Veri Toplama Aracı Aratırmada, veri toplamak amacıyla Tavancıl ve Keser (2005) tarafından gelitirilmi olan Internet Kullanımına Yönelik Tutum Ölçei kullanılmıtır. Ölçek be dereceli Likert tipinde olup, toplam 31 maddeden olumaktadır. Tutum puanı bulunurken, yüksek tutum puanı olumlu bilgisayar tutumunu gösterecek ekilde her bir tepki puanlanmıtır. Tamamen katılıyorum, Katılıyorum, Kararsızım, Katılmıyorum, Hiç Katılmıyorum eklindeki tepkiler olumlu maddelerde 5-4-3-2-1 eklinde puanlanmıtır. Olumsuz maddelerde ise 1-2-3-4-5 eklinde puanlanmı ve analiz sürecinde ters kodlama yapılmıtır. Keser ve Tavancıl tarafından gelitirilen ölçein Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı 0.89 ( = 0.89) olarak bulunmutur. Aratırmacılar tarafından tekrarlanan güvenilirlik çalıması sonucunda ise (n=132), ölçein Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı 0.84 ( = 0.84) olarak bulunmutur. 3.3. Verilerin Analizi Aratırmanın genel amacı çerçevesinde cevapları aranan alt problemlere yönelik anket formları ile toplanan verilerin gerekli istatistiksel çözümleri için SPSS (Statistical Packet for Social Sciences) programından yararlanılmıtır.

Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 8, Sayı 1, (2007) 213 Betimsel istatistik yöntemlerinden (f) frekans, (%) yüzde ve ( X ) aritmetik ortalama kullanılmı, baımsız deikenler arasındaki farklılıkların tespiti için ise t- Testi ve ANOVA testlerinden yararlanılmıtır. Sayısal gelimelerle ilgili veriler tablolar haline getirilip yorumlanmı, baımsız deikenler arasında anlamlı bir farklılık olup olmadıı =.05 düzeyinde test edilmitir. Internet kullanımına yönelik tutum toplam puanlarının yorumlanmasında; (Ölçein aralık genilii a = dizi genilii/yapılacak grup sayısı) formülü kullanılmıtır. 4. BULGULAR 4.1. Kiisel Bilgilere likin Bulgular Çalıma grubunda bulunan örencilerin sınıf, mezun oldukları lise türü, bilgisayara sahip olup olmama durumları, bilgisayar kullanmaya balama zamanları, Internet e balanma süreleri, yerleri ve amaçları ile ilgili yüzde ve frekans daılımları aaıdaki tablolarda verilmitir. Tablo 1. Çalıma Grubunda Bulunan Örencilerin Örenim Gördükleri Sınıf Düzeyine likin Yüzde ve Frekans Daılımları Sınıf Düzeyi f % 1. sınıf 56 24.5 2. sınıf 71 31.0 3. sınıf 43 18.8 4. sınıf 59 25.8 Toplam 229 100.0 Tablo 1 incelendiinde çalıma grubunu oluturan örencilerin 56 sının (%24.5) 1. sınıfta, 71 inin (%31) 2. sınıfta, 43 ünün (%18.8) 3. sınıfta ve 59 unun (%25.8) 4. sınıfta örenim gördüü görülmektedir. Tablo 2. Çalıma Grubunda Bulunan Örencilerin Mezun Oldukları Lise Türüne likin Yüzde ve Frekans Daılımları Lise Türü f % Düz L. 126 55.0 A. Öret. L. 10 04.4 Süper L. 35 15.3 Anadolu L. 50 21.8 Dier 8 03.5 Toplam 229 100.0 Tablo 2 incelendiinde çalıma grubunda bulunan örencilerin 126 sının (%55) Düz Lise den, 50 sinin (%21.8) Anadolu Lisesi nden, 35 inin (%15.3) Süper Lise den, 10 unun (%4.4) Anadolu Öretmen Lisesi nden, 8 inin de (%3.5) dier liselerden (mam-hatip Lisesi, Fen Lisesi vs.) mezun oldukları görülmektedir. Tablo 3. Çalıma Grubunda Bulunan Örencilerin Bilgisayara Sahip Olup Olmama Durumlarına likin Yüzde ve Frekans Daılımları Bilgisayara Sahip f % Olma Durumları Var 81 35.4 Yok 148 64.6 Toplam 229 100.0 Tablo 3 de çalıma grubunda bulunan örencilerin bilgisayara sahip olup olmama durumları incelenmitir. Örencilerin 81 inin (%35.4) kendine ait bilgisayarı olduu, 148 inin ise (%64.6) kendisine ait bir bilgisayarı olmadıı tespit edilmitir.

214 Sınıf Öretmeni Adaylarının nternet Kullanımına E. Usta, A. E. Bozdoan, K. Yıldırım Tablo 4. Çalıma Grubunda Bulunan Örencilerin Bilgisayar Kullanmaya Balama Zamanlarına likin Yüzde ve Frekans Daılımları Bilgisayar Kullanmaya Balama f % Zamanlarına Üniversite 117 51.1 Lise 78 34.1 lköretim 34 14.8 Toplam 229 100.0 Tablo 4 incelendiinde örencilerin 117 sinin (%51.1) üniversite yıllarından, 78 inin (%34.1) lise yıllarından ve 34 ünün (%14.8) ise ilköretim yıllarından beri bilgisayar kullandıkları görülmektedir. Tablo 5. Çalıma Grubunda Bulunan Örencilerin Haftalık Internet Kullanma Sürelerine likin Yüzde ve Frekans Daılımları Haftalık nternet Kullanma f % Süreleri 1-3 saat 134 58.5 4-6 saat 54 23.6 7-9 saat 22 09.6 10 saat ve üzeri 19 08.3 Toplam 229 100.0 Tablo 5 de örencilerin haftalık Internet kullanma süreleri incelenmitir. Örencilerin 134 ünün (%58.5) haftada 1-3 saat, 54 ünün (%23.6) haftada 4-6 saat, 22 sinin (%9.6) haftada 7-9 saat ve 19 unun (%8.3) haftada 10 saat ve üzerinde Internet kullandıkları tespit edilmitir. Tablo 6. Çalıma Grubunda Bulunan Örencilerin Internet e Balanma Yerlerine likin Yüzde ve Frekans Daılımları nternete Balanma f % Yerleri Okuldan 8 03.5 nternet kafeden 185 80.8 Evden 36 15.7 Toplam 229 100.0 Tablo 6 incelendiinde örencilerin 185 inin (%80.8) Internet kafelerden, 36 sının (%15.7) evden ve 8 inin (%3.5) okuldan Internet e ulatıkları tespit edilmitir. Tablo 7. Çalıma Grubunda Bulunan Örencilerin Internet e Balanma Amaçlarına likin Yüzde ve Frekans Daılımları nternete Balanma f % Amaçları Eitim 144 62.9 letiim 40 17.5 Elence 42 18.3 Alı-veri 3 01.3 Toplam 229 100.0 Tablo 7 incelendiinde örencilerin 144 ünün (%62.9) eitim amaçlı, 42 sinin (%18.3) elence amaçlı, 40 ının (%17.5) iletiim amaçlı ve 3 ünün de (%1.3) alı veri amaçlı olarak Internet kullandıkları görülmektedir. 4.2. Çalıma Grubundaki Örencilerin, Internet Kullanımına likin Tutumlarının Baımsız Deikenlere Göre Analizi le lgili Bulgular Internet kullanımına ilikin tutumları cinsiyetlerine göre incelenmi ve Tablo 8 de verilmitir.

Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 8, Sayı 1, (2007) 215 Tablo 8. Örencilerin Internet Kullanımına likin Tutum Toplam Puanlarının Cinsiyetle Olan likisi Cinsiyet N X ss sd t p ERKEK 100 3.64.4582 227 1.411.160 KIZ 129 3.56.4349 Tablo 8 e göre çalıma grubundaki erkek örencilerin Internet kullanımına ortalamasının X =3.64, kız örencilerin ise X =3.56 olduu görülmektedir. Örencilerin Internet kullanımına ilikin tutum toplam puanları ile cinsiyet arasındaki iliki incelenmi ve istatistiksel olarak anlamlı fark olmadıı görülmütür (t=1.411; p>.05). puanları ile mezun oldukları lise türü arasındaki iliki incelenmi ve Tablo 9 da verilmitir. Tablo 9. Örencilerin Internet Kullanımına likin Tutum Toplam Puanlarının Mezun Oldukları Lise Türüyle Olan likisi Varyansın Kaynaı KT sd KO F p Gruplar arası.570 4.143 Gruplar içi 44.815 224.200.713.584 Toplam 45.385 228 Düz lise mezunu örencilerinin Internet X =3.56, Anadolu Öretmen Lisesi mezunu örencilerin Internet kullanımına ortalamasının X =3.57, Süper Lise mezunu tutum toplam puanlarının aritmetik ortalamasının X =3.69 ve Anadolu Lisesi mezunu örencilerinin Internet kullanımına ortalamasının ise X =3.62 olduu görülmütür. Tablo 9 incelendiinde, örencilerin puanları ile mezun oldukları lise türü arasında anlamlı bir fark olmadıı görülmütür [F (4-224) =.713, p>.05]. puanları ile sınıf düzeyleri arasındaki iliki incelenmi ve Tablo 10 da verilmitir.

216 Sınıf Öretmeni Adaylarının nternet Kullanımına E. Usta, A. E. Bozdoan, K. Yıldırım Tablo 10. Örencilerin Internet Kullanımına likin Tutum Toplam Puanlarının Sınıf Düzeyleriyle Olan likisi Varyansın Kaynaı KT sd KO F p Gruplar arası.333 3.111 Gruplar içi 45.052 225.200.554.646 Toplam 45.385 228 1. sınıf örencilerin Internet X =3.66, 2. sınıf örencilerin Internet X =3.58, 3. sınıf örencilerin Internet X =3.59 ve 4. sınıf örencilerin Internet ise X =3.55 olduu görülmütür. Sınıf düzeyi arttıkça Internet kullanımına ilikin tutum puanlarında azalma olduu dikkat çekmektedir. Tablo 10 incelendiinde, örencilerin puanları ile sınıf düzeyleri arasında anlamlı bir fark olmadıı görülmütür [F (3-225) =.554, p>.05]. Internet kullanımına ilikin tutumları kendine ait bilgisayara sahip olup olmama durumlarına göre incelenmi ve Tablo 11 de verilmitir. Tablo 11. Örencilerin Internet Kullanımına likin Tutumlarının Kendine Ait Bilgisayara Sahip Olma Durumuyla Olan likisi Bilgisayara N sahip olma X ss sd t p VAR 81 3.68.5016 227 2.058.041 YOK 148 3.55.4076 Tablo 11 e göre kendine ait bilgisayarı olan örencilerin Internet kullanımına ortalamasının X =3.68, kendine ait bilgisayarı olmayan örencilerin aritmetik ortalamasının ise X =3.55 olduu görülmektedir. Örencilerin Internet kullanımına ilikin tutum toplam puanları ile kendine ait bilgisayara sahip olup olmama durumları arasındaki iliki incelenmi ve istatistiksel olarak anlamlı fark olduu görülmütür (t=2.058; p<.05). Kendine ait bilgisayarı olan örencilerin Internet kullanımına ilikin tutumlarının daha yüksek olduu görülmektedir.

Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 8, Sayı 1, (2007) 217 puanları ile bilgisayar kullanmaya balama zamanları arasındaki iliki incelenmi ve Tablo 12 de verilmitir. Tablo 12. Örencilerin Internet Kullanımına likin Tutum Toplam Puanlarının Bilgisayar Kullanmaya Balama Zamanlarıyla Olan likisi Varyansın Kaynaı KT sd KO F p Gruplar arası.730 2.365 Gruplar içi 44.655 226.198 1.846.160 Toplam 45.385 228 Üniversite yıllarında bilgisayar kullanmaya balayan örencilerin Internet X =3.54, Lise yıllarında bilgisayar kullanmaya balayan örencilerin Internet X =3.64, lköretim yıllarında bilgisayar kullanmaya balayan örencilerin Internet ise X =3.67 olduu görülmütür. Erken yata bilgisayar kullanmaya balayan örencilerin Internet kullanımına ilikin tutum puanlarının arttıı dikkat çekmektedir. Tablo 12 incelendiinde, örencilerin puanları ile bilgisayar kullanmaya balama zamanları arasında anlamlı bir fark olmadıı görülmütür [F (2-226) = 1.846, p>.05]. puanları ile haftalık Internet kullanma süreleri arasındaki iliki incelenmi ve Tablo 13 de verilmitir. Tablo 13. Örencilerin Internet Kullanımına likin Tutum Toplam Puanlarının Haftalık Internet Kullanma Süreleriyle Olan likisi Varyansın Anlamlı KT sd KO F p Kaynaı Fark Gruplararası 4.271 3 1.424 1- Gruplar içi 41.114 225.183 7.792.000 2,3,4* Toplam 45.385 228 *1. 1-3 saat, 2. 4-6 saat, 3. 7-9 saat, 4. 10 saat ve üzeri Haftada 1-3 saat Internet kullanan tutum toplam puanlarının aritmetik ortalamasının X =3.48, 4-6 saat Internet kullanan örencilerin Internet kullanımına ortalamasının X =3.72, 7-9 saat Internet kullanan örencilerin Internet kullanımına ortalamasının X =3.81 ve 10 saat ve

218 Sınıf Öretmeni Adaylarının nternet Kullanımına E. Usta, A. E. Bozdoan, K. Yıldırım üzerinde Internet kullanan örencilerin puanlarının aritmetik ortalamasının ise X =3.80 olduu görülmütür. Internet i daha fazla süre kullanan örencilerin, daha az süre kullanan örencilere göre Internet kullanımına ilikin tutum puanlarının yüksek olduu dikkat çekmektedir. Tablo 13 incelendiinde, örencilerin puanları ile haftalık Internet kullanma süreleri arasında anlamlı bir fark olduu görülmütür [F (3-225) = 7.792, p<.05]. Haftalık 1-3 saat Internet kullanan örenciler ile haftalık 4-6 saat, 7-9 saat ve 10 saat ve üzeri Internet kullanan örenciler arasında; 4-6 saat, 7-9 saat, 10 saat ve üstü Internet kullanan örenciler lehine anlamlı fark olduu tespit edilmitir. puanları ile Internet e balanma yerleri arasındaki iliki incelenmi ve Tablo 14 de verilmitir. Tablo 14. Örencilerin Internet Kullanımına likin Tutum Toplam Puanlarının Internet e Balanma Yerleriyle Olan likisi Varyansın Anlamlı KT sd KO F p Kaynaı Fark Gruplararası 1.337 2.669 1-3* Gruplar içi 44.048 226.195 3.430.034 Toplam 45.385 228 Internet e okuldan balanan tutum toplam puanlarının aritmetik ortalamasının X =3.33, Internet kafeden balanan örencilerin Internet kullanımına ortalamasının X =3.58 ve Internet e evden balanan örencilerin Internet kullanımına ortalamasının ise X =3.74 olduu görülmütür. Internet e evden balanan örencilerin Internet kullanımına ilikin tutum puanlarının yüksek olduu görülmektedir. *1. okuldan, 2. Internet kafeden, 3. evden Tablo 14 incelendiinde, örencilerin puanları ile Internet e balanma yerleri arasında anlamlı bir fark olduu görülmütür [F (2-226) =3.430, p<.05]. Internet e okuldan balanan örenciler ile Internet e evden balanan örenciler arasında, Internet e evden balanan örenciler lehine anlamlı fark olduu tespit edilmitir. puanları ile Internet kullanma amaçları arasındaki iliki incelenmi ve Tablo 15 de verilmitir.

Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 8, Sayı 1, (2007) 219 Tablo 15. Örencilerin Internet Kullanımına likin Tutum Toplam Puanlarının Internet Kullanma Amaçlarıyla Olan likisi Varyansın Kaynaı KT sd KO F p Gruplar arası.531 3.177 Gruplar içi 44.854 225.199.888.448 Toplam 45.385 228 Internet i daha çok eitim amaçlı kullanan örencilerin Internet kullanımına ortalamasının X =3.57, Internet i daha çok iletiim amaçlı kullanan örencilerin X =3.62, Internet i daha çok elence amaçlı kullanan örencilerin Internet X =3.69 ve Internet i daha çok alı veri amaçlı kullanan örencilerin Internet ise X =3.44 olduu görülmütür. Internet i daha çok elence amaçlı kullanan örencilerin, Internet kullanımına ilikin tutum puanlarının daha yüksek olduu dikkat çekmektedir. Tablo 15 incelendiinde, örencilerin puanları ile Internet i kullanma amaçları arasında anlamlı bir fark olmadıı görülmütür [F (3-225) =.888, p>.05]. 5. SONUÇLAR ve ÖNERLER 1. Yapılan aratırmanın sonucunda, örencilerin yaklaık üçte ikisinin kendisine ait bir bilgisayarı olmadıı (Tablo 3); yaklaık yarısının bilgisayar kullanmaya üniversite yıllarında baladıı (Tablo 4) görülmütür. 2. Internet kullanımına ilikin tutumları, cinsiyete ve mezun oldukları lise türüne ve üniversitedeki sınıf düzeylerine göre deimemektedir (Tablo 8, Tablo 9, Tablo 10). Ancak sınıf düzeyleri arttıkça Internet kullanımına ilikin tutumlarda bir azalma olduu görülmektedir. 3. Kendine ait bilgisayarı olan tutumlarının, kendine ait bilgisayarı olmayan örencilerin tutumlarından daha yüksek olduu tespit edilmitir. Örencilerin Internet kullanımına ilikin tutumları ile bilgisayara sahip olma durumları arasındaki iliki incelenmi ve istatistiksel olarak kendine ait bilgisayarı olan örencilerin lehine anlamlı fark olduu görülmütür (Tablo 11). 4. lköretim yıllarından itibaren bilgisayar kullanmaya balayan örencilerin

220 Sınıf Öretmeni Adaylarının nternet Kullanımına E. Usta, A. E. Bozdoan, K. Yıldırım Internet kullanımına ilikin tutumlarının, bilgisayarla üniversitede tanıan tutumlarından daha yüksek olduu tespit edilmitir. Ancak örencilerin Internet puanları ile bilgisayar kullanmaya balama zamanları arasında anlamlı bir fark görülmemitir (Tablo 12). 5. Internet i daha fazla süre kullanan örencilerin, daha az süre kullanan örencilere göre Internet kullanımına ilikin tutumlarının daha yüksek olduu dikkat çekmektedir. Haftalık 1-3 saat Internet kullanan örenciler ile haftalık 4-6 saat, 7-9 saat ve 10 saat ve üzeri Internet kullanan örenciler arasında; 4-6 saat, 7-9 saat, 10 saat ve üstü Internet kullanan örenciler lehine anlamlı fark olduu tespit edilmitir (Tablo 13). Palesh, Saltzman ve Koopman (2004) tarafından Rusya da yapılan bir çalımada, üniversite örencilerinin %40 ının Internet i hiç kullanmadıı, bete birden fazlasının (%21,7) yılda birkaç kez, %16,2 sinin ise haftada birkaç kez kullandıı belirlenmitir. Bu sonuçlara göre çalıma grubundaki örencilerin Internet kullanımının iyi bir düzeyde olduu söylenebilir. 6. Internet e evden balanan tutumlarının, Internet e okuldan ve Internet kafeden balanan örencilere göre daha yüksek olduu tespit edilmitir. Internet e okuldan balanan örenciler ile Internet e evden balanan örenciler arasında, Internet e evden balanan örenciler lehine anlamlı fark olduu tespit edilmitir ( Tablo 14). Akkoyunlu, Atav ve Salam (2006) tarafından yapılan öretmen adaylarının Internet e eriim olanakları ve kullanım amaçları adlı çalımada bu bulguya benzer bulgulara rastlanmıtır. Bu çalımada, öretmen adaylarının %41,3 ünün Internet e, Internet kafelerden girdikleri, sadece % 9,3 ünün ise evlerinden eritikleri bulunmutur. Palesh, Saltzman ve Koopman ın (2004) yaptıı çalımada ise, üniversite örencilerinin %46,6 sının Internet e evlerinden, %35 inin ise arkadalarının evinden girdikleri bulunmutur. 7. Örencilerin Internet i daha çok eitim amaçlı kullandıkları görülmütür. Ancak Internet i elence amaçlı kullanan tutumlarının, Internet i eitim, iletiim ve alı veri amaçlı kullanan örencilerden daha yüksek olduu tespit edilmitir. Ancak tutum toplam puanları ile Internet i kullanma amaçları arasında anlamlı bir fark olmadıı görülmütür (Tablo 15). Yapılan çalımanın bulguları daha önce yapılan çalımalarla paralellik göstermektedir

Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 8, Sayı 1, (2007) 221 (Özdemir, Usta ve Kafkas, 2007; Lubans, 2000). Bu sonuçlar ııında, teknolojik gelimelerin bir ürünü ve günümüzde bilginin yayılmasında ve paylaılmasında önemli araçlardan biri olan Internet in kullanımına ilikin örencilerin tutumlarının arttırılması için küçük yalardan itibaren bilgisayar ve Internet kullanımının yaygınlatırılmasının önemi ortaya çıkmaktadır. 6. KAYNAKLAR Akkoyunlu, B.; Atav, E. ve Salam, N. (2006). Öretmen Adaylarının nternete Eriim Ve Kullanım Amaçları. Hacettepe Eitim Fakültesi Dergisi, 30. Akkoyunlu, B. ve Yılmaz, M. (2005). Öretmen Adaylarının Bilgi Okuryazarlık Düzeyleri le nternet Kullanım Amaçları. Eitim Aratırmaları, 19(1),14. Altun, S. ve Altun, A. (2000). Bir Eitim Aracı Olarak nternet. Milli Eitim Dergisi, 147. Çepni, S. (2007). Aratırma ve Proje Çalımalarına Giri. Trabzon: Celepler Matbaacılık. Gelitirilmi 3. Baskı. Dursun, F. ve Çevik, V. (2005). Öretmenlerin Bilgisayar Kullanım Düzeyleri. XIV.Ulusal Eitim Bilimleri Kongresi Pamukkale Üniversitesi Eitim Fakültesi, 28-30 Eylül, Denizli. Gökçearslan,. ve Seferolu, S. S. (2005). Örencilerin Evde Bilgisayar Kullanımına likin Bir Çalıma. XIV. Ulusal Eitim Bilimleri Kongresi Pamukkale Üniversitesi Eitim Fakültesi 28-30 Eylül, Denizli. Lubans, J. (2000). Internet Use among 3rd year Students at Duke University. Durham, North Carolina, USA. http://www.lubans.org/study4b.htm l, 25.04.2007. Özdemir, S.M.; Usta, E. ve Kafkas, A. (2007). lköretim Sınıf Öretmenlii Örencilerinin nternet Kullanım Amaçları Üzerine Bir Aratırma. VII. Uluslar arası Eitim Teknolojileri Konferansı. Yakın Dou Üniversitesi, 3-5 Mayıs, Lefkoe. Palesh, O., Saltzman, K. and Koopman, C. (2004). Internet Use and Attitudes towards Illicit Internet Use Behavior in a Sample of Russian College Students. Cyberpsychology & Behavior, 7(5). Tavancıl, E. ve Keser, H. (2002). nternet Kullanımına Yönelik Likert Tipi Bir Tutum Ölçeinin Gelitirilmesi.

222 Sınıf Öretmeni Adaylarının nternet Kullanımına E. Usta, A. E. Bozdoan, K. Yıldırım Eitim Bilimleri ve Uygulama, 1, 79-100. www.internetworldstats.com, 15.05.2006. Yalın, H.. (2002). Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme. Ankara: Nobel Yayınları.