MUHASEBE VE DENETİM YÜKSEK LİSANS PROGRAMI (TEZSİZ) 8.2. Ders İçerikleri 8.2.1. Zorunlu Dersler MLY 101 Denetim Ticari faaliyetler ile ilgili olayların önceden saptanmış ölçütlere uygunluk derecesini araştırmak ve sonuçları ilgi duyanlara bildirmek amacı ile tarafsızca kanıt toplayan ve bu kanıtları değerleyen sistematik bir süreçtir. Kurumların ve işletmelerin hukuk düzenine uygun faaliyette bulunup bulunmadıklarını belirlemek, çıkar ilişkisinde bulunan kişilere ve devlete hesap verme yükümlülüklerini yerine getirmelerini sağlamak amacı ile kayıt ve belge düzeni getirilmiş, belirli dönemlerde faaliyetlerle ilgili sonuçların ilgili kişilere ve devlete raporlanması zorunlu tutulmuştur. Faaliyet sonuçlarının işletmelerle çıkar ilişkisinde bulunan kişilerin ve devlet adına araştırması yasalarla zorunlu hale getirildiğinden, ekonomik faaliyet ve olaylara ilişkin bilgiler denetimin konusunu oluşturur. Denetim süreçlerini açıklamaya, özelliklerini ve raporlarını hazırlamaya yönelik bir derstir. MLY 103 Muhasebe Standartları ile Sermaye Piyasası Türkiye Muhasebe standartları, Türkiye Finansal raporlama standartları nın amaçları, getirdiği yenilikleri, Muhasebe standartlarında terimler ve kavramları, standartların kapsamı, uygulamaya ilişkin esasları ile Muhasebe standartları gibi konuları kapsamaktadır. Muhasebede standardizasyon, harmonizasyon süreci hakkında sermaye temel bilgiler, Muhasebe standartlarının Türkiye de ki durumu, Türkiye Finansal Raporlama Standartları nın yeterli düzeyde anlaşılması, para ve sermaye piyasalarının, Sermaye Piyasası özellikleri, Sermaye Piyasası yapısı, Sermaye Piyasası nın durumu vb. temel ilkeleri, fonksiyonları, yapısı ve önemine açıklık getiren derstir. MLY 105 Uluslararası Denetim Standartları Uluslararası Denetim Standartları nın tarihçesi, önemi, uluslararası denetim standartlarının Türkiye de uygulama koşulları, uluslararası denetim standartlarının tanıtılması ve örneklenmesi, uluslararası denetim standartlarına göre raporlama konuları anlatılacaktır. MLY 102 Sigortacılık ve Özel Emeklilik Mevzuatı Sigortacılığın ilkeleri ve kapsamındaki başlıca konular ele alınmaktadır. Risk getiri, zararın, hasarın tanzimi ilkeleri, reasürans, sigortacılığın ekonomideki yeri, sigorta fonlarının plasmanı, yatırım aracı olarak sigorta poliçeleri, bireysel ve özel emeklilik sistemi, hayat sigortacılığının finansal sistem ve ekonomideki rolü hakkında bilgi vermektir. Bireysel ve özel emeklilik sisteminin, sosyal güvenlik sistemi içerisindeki yeri ve işleyişi yer almakta ve özel emeklilik dışında kalan hayat sigortacılığının amaçları, kurumları ve işleyişi hakkında kapsamlı bilgi verilmektedir. 1
MLY 104 Kurumsal Yönetim İlkeleri Kurumsal yönetim konuları işletmenin pay sahipleri, diğer paydaşları ve üst yönetimi arasındaki ilişkileri kapsamaktadır. Yüksek Lisans Programında yer alan finansal ve yönetsel perspektiflerden tüm teorik ve pratik yaklaşımların ele alınacağı bu ders, katılımcılarına işletmelerde iyi kurumsal yönetim ortamının nasıl sağlanabileceğini, bu konuda çağdaş yöntem ve tekniklerin neler olduğu konusunda bilgi vermeyi amaçlamaktadır. MLY 106 Finansal Yönetim Finansal yönetimin temel kavramları ve Finansal yönetim fonksiyonları ve Finansal analiz teknikleri hakkında temel bilgiler vermektir. Aynı zamanda işletme sahip oldukları varlıklar ve bu varlıkların yönetimi konularının işletme finansmanının sağlanması konularının öğrenilmesi bu sayede işletmelerin çalışma prensibinin ve işletme finansmanının önemini anlamasını kolaylaştıracaktır. 8.2.2. Seçmeli Dersler MLY 107 Maliyet ve Yönetim Muhasebesi Üretim işletmelerinin yaşam süreleri boyunca karşılaştıkları maliyet unsurlarının neler olduğu ve bu maliyetlerin işletmelerin yöneticilerince alınan ya da alınacak kararları, gerçekleştirilecek planları ve işletme süreçlerinin sonuçlarını nasıl etkilediğini göstermek ve işletmelerin bu süreçleri nasıl yönetebileceklerini sunabilmektir. Yönetim muhasebesi sürecini ve işleyişini vermek, bütçe ve bütçeleme uygulamalarını, maliyet olgusunu ve maliyet türlerini öğretmek. MLY 108 Denetim Uygulamaları Genel kabul görmüş denetim standartları, denetimde kanıt kavramı ve kanıt toplama teknikleri, çalışma kâğıtları, tanımı içeriği, türleri dosyalanması, denetim süreci, denetim işinin alınması, planlaması ve yürütülmesi, iç kontrol sistemi, varlık ve kaynak hesaplarının denetimi, sonuç hesapları ve mali tabloların denetimi, bilgisayar ortamında muhasebe denetimi, denetimde örnekleme, denetimin tamamlanması, denetim raporu. MLY 109 İleri Düzey Muhasebe ve Finansal Raporlama Gelişen teknoloji, çetinleşen rekabet ve küreselleşme gibi etmenler işletmeleri rekabete yönelik bilgiler üretmeye zorlamıştır. Bu noktada çağdaş finansal muhasebe sistemlerinin gerekliliğinin ortaya konulması gerekmektedir. Temel finansal raporların 2
hazırlanması, finansal raporlar ile ilgili çağdaş sorunlar, modern muhasebe yaklaşımları konularına değinilecektir. MLY 110 Bankacılık Bankacılık işlemlerinin ayrıntılı tanımlamaları ve uygulamasının öğretilmesi, mevduat işlemleri, bireysel ve kurumsal kredi işlemleri, havale, EFT, çekler vb. bankacılık işlemleri bankacılık faaliyetlerinin ekonomideki yeri ve öneminin öğretilmesi, yapısal ve fonksiyonel özellikleri bakımından bankalar, bankacılıkta aktif ve pasif yönetimi, temel bankacılık fonksiyonları, bankaların ekonomideki yeri. MLY 111 Finansal Piyasalar ve Kurumlar Özel kesim ve kamu kesimi işletmelerinde görev alacak finans yöneticilerine uluslararası para, tahvil ve hisse senedi piyasaları, döviz piyasaları, uluslararası portfolyo yatırımları, kur ve ülke riski gibi konularda temel bilgileri vermek ve uygulamalarla ilgili beceriler kazanmalarına yardımcı olmak. Mali küreselleşmenin hızla yaygınlaştığı günümüz dünyasında piyasalar arasında kısa, orta ve uzun vadeli sermaye akımlarının incelenmesi, fon talep edenler ve mali yatırımcılar açısından uygun koşullu piyasaların bulunması, enflasyon kurları ve faiz oranları arasındaki paritelerin incelenmesi, kur ve ülke riski konularında alınabilecek önlemlerin incelenmesi. MLY 112 Muhasebe Bilgi Sistemleri İşletme ve muhasebede kullanılan bilgi teknolojileri ve gelişmeler, sistem analizi, bir sistem olarak muhasebeyi analiz etme, muhasebe bilgi sistemi geliştirme ve bununla ilgili teknolojilerinin farkına varma, bilgi teknolojilerindeki gelişmelerin muhasebeye etkilerinin farkına varma, muhasebede sistem yaklaşımı kavrama ve uygulama, muhasebe bilgi sisteminin geliştirilmesine yönelik temel becerilerin kazandırılması amaçlanmaktadır. MLY 113 Vergi Teknikleri Kayıt nizami incelemeleri, sınırlı incelemeler, karşılık, seçim ve ayıklama incelemeleri, ilk madde indirimi, vergi ve stopaj iadeleri, servet beyanı, özel hesap dönemi, kayıt serbestliği, defter sistemleri gibi incelemeler vergi tekniği kapsamında vergi kanunları uygulamaları ile ilgili bulunan incelemelere, vergi teknikleri adı altında öğretim amaçlanmaktadır. MLY 114 Türk Vergi Hukuku Veri hukukunun kaynakları ve yorum, vergilendirme yetkisi ve sınırları, vergi ödevi, vergilendirme işlemleri, vergi borcunun sona ermesi ve güvence altına alınması, vergi suç ve cezaları, vergi uyuşmazlıklarının çözümü, Türk vergi sisteminde yer alan vergilerin incelenmesi, vergi yükümlülüğü, sorumluluğu, vergi alacağının güvence altına alınması ve vergi uyuşmazlıkları, gelir vergisi ve kurumlar vergisi, katma değer vergisi, özel tüketim vergisi, veraset ve intikal vergisi. 3
MLY 115 İşletmelerin Vergilendirilmesi Kavramlar ve kurumlar sisteminin kaynakları vergi sistemi ile ilgili usul hükümleri ve kaynağı, gelir vergisi konusu, yükümlülüğü, mükellefiyet şekilleri, gelirin unsurları, verginin tarihi ve ödenmesi, usul hükümleri ve yöntemler, kurumlar vergi konusu mükellefi, mükellefiyet şekilleri, vergi matrahının hesaplanması, kurum kazançlarının vergilendirilmesindeki yöntemler, verginin tarihi ve ödenmesi, katma değer vergisi, konusu, mükellefi, istisna ve muafiyetlerinin indirim sistemi, verginin tarhı ve ödenmesi, diğer tüketim ve işlem vergileri, dış ticaret vergileri. MLY 116 Sermaye Piyasası Mevzuatı Sermaye piyasası faaliyetleri, tahvil ve bono piyasası ve genel işleyiş kuralları, halka arza aracılık, alım satıma aracılık faaliyetleri, işleyiş ve kuralları, repo-ters repo, türev araçlar faaliyetleri, yatırım danışmanlığı, portföy yöneticiliği, aracı kuruluşlar, derecelendirme, gayrimenkul, ipotek ve vadeli işlemler kuruluşları ve faaliyetleri bu derste işlenecektir. MLY 117 İşletme Ekonomisi Piyasalar, tüketici teorisi, bütçe kısıtı, tercihler, fayda, tüketici rantı, bireysel ve piyasa talebi, firma teorisi, teknoloji, üreticinin sorunu, kâr ve maliyet maksinizasyonu ve minimizasyonu, maliyet eğrileri, firma arzı, eksik rekabet, tekel ve tekelci rekabet, oligopol ve yarışmacı piyasalar, takas ekonomisi, dışsallıklar ve mülkiyet hakları, kamu malları. MLY 118 Bankacılıkta Risk Yönetimi Risk yönetimine duyulan ihtiyaç, yeni yasal yapı, bankalarda risk yönetimi kültürünün oluşturulması, finansal riskler için yeni sermaye gereksinimi, piyasa riskinin ölçümü, riske maruz değer, kredi derecelendirme sistemi, kredi riski ölçümü ve yönetimi, operasyonel risk yönetimi, gelecekte risk yönetiminin anlaşılmasını sağlamaya yönelik bir derstir. MLY 119 Finansal Türevler Finansal riskin yönetilmesinde en önemli araçlar olan türev araçları ve piyasaların işleyişinin aktarılması, türev piyasaları, araçları hakkında bilgi vererek daha henüz tam olarak kullanılmaya neden olan bu araçların amaçları doğrultusunda doğru kullanılmasını sağlamaya yönelik bir derstir. MLY 120 Finansal Muhasebe Muhasebenin temel kavramları, muhasebe ilkeleri ve standartlarına uygun düşünce tarzıyla sorun çözme, bilanço ve gelir tablosunu düzenleme, bilanço ve gelir tablosu kalemlerinin dış bilgi kullanıcılar bakımından anlam ve önemini kavraması amaçlanmaktadır. MLY 121 Müvekkil İlişkileri Yönetimi Dersin başlıca amacı müşteri ve müvekkil ilişkileri merkezli yasal ve bireysel kazanımlar hakkında bilgi vermektir. 4
Dersin içeriğinde denetim sisteminde müvekkil davranışlarına dayanan teorik konular ve deneysel bulgular tartışılmakta, müvekkillerin karar almasında ve öğrenmesinde kültür, sosyal sınıflar, referans grupları, aile gibi dışsal değişkenlerin müvekkil ilişkilerine etkileri hakkında kapsamlı bilgi verilmektedir. MLY 501 Dönem Projesi Tezsiz Yüksek Lisans Programı öğrencileri 30 kredilik derslerini başarıyla tamamlayan öğrenciler Yüksek Lisans Dönem Projesi teslim etmeye hak kazanırlar. Yüksek Lisans dönem projesi bilimsel nitelikli bir problemi veya konuyu tanımlama, veri toplama verileri analiz etme, tartışma ve varılan sonuçların bilimsel yazım kurallarına uygun bir düzen içinde sunmayı amaç edinen bir çalışmadır. Tezsiz Yüksek Lisans Programında adayın özgün araştırma, bilimsel makale hazırlamasına imkân vermektedir. Aynı zamanda denetim eğitimine yönelik bilimsel çalışmayı kapsamaktadır. 5